Agenda Adviescommissie Economisch Vestigingsklimaat Vergadering 15 oktober 2015

Transcriptie

1 Agenda Adviescommissie Economisch Vestigingsklimaat Vergadering 15 oktober 2015 Grote Marktstraat 43 Postbus CB Den Haag Telefoon Internet: Bankrekeningnummer NL96 BNGH KvK nummer: Plaats : HSD, Wilhelmina van Pruisenweg 104, 7 e verdieping op loopafstand van station Laan van NOI Den Haag Tijd : 17:30 19:30 uur. Een broodmaaltijd staat vanaf uur voor u klaar. We zijn te gast bij The Hague Security Delta (HSD) The Hague Security Delta is een groeiend netwerk van bedrijven, overheden en kennisinstellingen in binnen- en buitenland. Zij werken samen om producten, diensten of kennis te ontwikkelen voor een veiligere wereld. Het veiligheidscluster heeft een totale omzet van 1,5 miljard en levert arbeidsplaatsen op. Rob de Wijk van de HSD neemt u kort mee in de ambities en activiteiten van de HSD en het economisch belang van deze samenwerking voor de regio. 1. Opening en mededelingen a) Tkn. Juridische stukken (instellingsbesluit over plaatsvervangende leden en reglement van orde over spreekrecht), is u reeds toegestuurd via de mail op 24 september jl. 2. Ingekomen stukken a) Adviesaanvraag Roadmap Next Economy, inclusief projectbeschrijving. Er is een adviesaanvraag binnengekomen van de bestuurscommissie EV waarin gevraagd wordt een advies op te stellen dat kan bijdragen aan de succesvolle uitvoering van dit project. In de vergadering van 24 november aanstaande wordt het project Roadmap Next Economy in samenhang met het OESO-onderzoek en de Investeringsstrategie MRDH uitgebreid besproken. Aan de hand daarvan kan een advies aan de Bestuurscommissie worden opgesteld. 3. Concept verslag vergadering 18 juni 2015 Bijlage: concept verslag vergadering 18 juni Gevraagd: vaststelling van het concept-verslag. 4. Brandingstrategie regio Rotterdam Den Haag Bart Nijhof (MRDH) geeft een toelichting op de opgestelde brandingsstrategie (vastgesteld in de bestuurscommissie van 10 september 2015) en de wijze waarop deze benut kan worden door de gemeenten. Uiteraard is er ook gelegenheid om vragen te stellen en met elkaar van gedachten te wisselen. 5. Terugkoppeling advies Werkplan MRDH 14 September is er een informele bijeenkomst georganiseerd om het Werkplan MRDH te bespreken. U heeft hier een impressie van ontvangen. Door de aanwezige 1

2 adviescommissieleden werd voorgesteld het concept aan te passen op de volgende punten: - Opnemen van een pitch per werkveld; - Koppelen van Roadmap Next Economy met het Junckerfonds; - Concreter maken, minder cryptisch taalgebruik. Het concept-werkplan is naar aanleiding van deze voorstellen op onderdelen aangepast. De zienswijzeprocedure is inmiddels gestart waarbij de gemeenteraden hun reacties kunnen geven. Deze procedure sluit op 18 november In uw rol als lid van de adviescommissie wordt gevraagd te adviseren over het werkplan vanuit regionaal perspectief. Bijgaand treft u een conceptadvies aan voor het AB. Het Algemeen Bestuur stelt het Werkplan MRDH in haar vergadering van 9 december vast. Bijlage: conceptadvies ACEV Werkplan MRDH aan AB. Gevraagd: in te stemmen met het conceptadvies. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben dan kunt u deze ook van te voren aan ons doorgeven via k.meijer@mrdh.nl. 6. Gesprekstafels Dit deel van de vergadering wordt ingericht met een drietal gesprekstafels met het onderwerp Informatie-uitwisseling met uw mede-gemeenteraadsleden en met de bestuurders van uw gemeente. Per tafel staan de drie onderstaande vragen centraal. Na afloop vindt plenair een korte terugkoppeling plaats. Doel is om van elkaar te leren en met elkaar tot een advies te komen dat bijdraagt aan het verbeteren van de informatieuitwisseling. Wij willen dit advies ook aan de raadsgriffiers, de leden van de adviescommissie VA en uw mederaadsleden in de gemeenteraden gaan sturen. Wij verzoeken u met nadruk na te denken over onderstaande vragen zodat er een goede uitwisseling kan zijn tijdens deze tafels. Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Hoe houdt u uw gemeenteraad op de hoogte van de besproken onderwerpen in de adviescommissie? Hoe verloopt de informatie-uitwisseling tussen de gemeenteraad en uw bestuurder? Op welke wijze kan het apparaat van de MRDH u ondersteunen bij het (verder) verbeteren van de informatie-uitwisseling met uw raad en daarmee ook uw rol als adviescommissielid? 7. Rondvraag en sluiting Indien u een thema heeft wat u tijdens een volgende adviescommissie wilt bespreken dan horen wij dat graag van u. Ook kunt u eventuele inhoudelijke vragen die u bij de rondvraag wilt stellen van te voren aan ons mailen (k.meijer@mrdh.nl). Uiteraard kunt u uw vragen en opmerkingen ook tijdens de rondvraag stellen. 2

3

4 Vergadering: 10 september 2015 Onderwerp: Projectbeschrijving Roadmap Next Economy Datum: 31 augustus 2015 Contactpersoon: B. Duursma Telefoonnummer: Aanleiding De economische groei en werkgelegenheid van de regio Rotterdam Den Haag blijft achter ten opzichte van andere regio s in Nederland en Europa. Ondanks de nabijheid en complementariteit van veel sterke economische sectoren komen samenwerking en crossovers echter nog onvoldoende tot stand. Dit komt onder andere door een gebrek aan samenhang in de markten voor arbeid, kennis, huisvesting, onderwijs en voorzieningen. De ruimtelijke versnippering en suboptimale economische samenhang in de regio maken dat potentieel onbenut blijft. Dit sluit aan op de voorlopige bevindingen van het onderzoek dat de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) uitvoert naar de economische prestaties en samenhang in de regio, en de wijze waarop onze bestuurlijke structuur hier invloed op heeft. Tijdens de vergadering van de BCEV op 10 september worden de voorlopige bevindingen, zoals hieronder beschreven, van het nu nog vertrouwelijke OESO onderzoek nader toegelicht. De definitieve onderzoeksresultaten en aanbevelingen komen in het najaar beschikbaar. Het OESO-rapport wordt op 1 februari door minister Plasterk, burgemeester Aboutaleb en burgemeester Van Aartsen ten tijde van het Nederlandse EU-voorzitterschap gepresenteerd. De eerste conceptrapportage van het OESO-rapport verschaft de gemeenten van de metropoolregio al waardevolle inzichten. Een belangrijke bevinding is dat verdere ruimtelijkeconomische integratie van de Haagse en Rotterdamse regio vanuit internationaal economisch perspectief onontbeerlijk is, om drie redenen: 1. in de eerste plaats is het van belang om de gezamenlijke massa van de twee naastgelegen stedelijke regio s in de praktijk ook daadwerkelijk te verbinden, zodat de samenhang in markten voor arbeid, kennis huisvesting, onderwijs en voorzieningen beter tot stand komt; 2. ten tweede is het noodzakelijk om een sterkere economische integratie van het gebied rondom Rotterdam en het gebied rondom Den Haag tot stand te brengen, onder meer door in samenhang de economische transitie tussen de belangrijkste economische sectoren vorm te geven; 3. ten derde is een vernieuwend beeld op het terrein van economie noodzakelijk om nu en in de toekomst werkgelegenheid te creëren. Dit vernieuwende beeld moet worden ontwikkeld op regionaal niveau. Met betrekking tot het eerste punt ontwikkelt de MRDH op dit moment, samen met provincie en private partners, een regionale ruimtelijk-economische investeringsstrategie. Deze strategie inventariseert de publieke en private ruimtelijke investeringsprojecten die nu en op korte en middellange termijn gepland staan om tot uitvoering te worden gebracht. De regionale investeringsstrategie brengt de huidige investeringsambities in kaart, analyseert de fase waarin de planvorming van projecten zich bevindt en biedt door zijn overzicht een 1

5 middel tot sturing aan deelnemende partijen. De investeringsprojecten zijn geordend aan de hand van de volgende invalshoeken: verbetering interne en internationale verbindingen; economische vernieuwing; transitie naar toonaangevende duurzaamheid; aantrekkingskracht op talent en investeerders. Op 3 juli 2015 heeft het Algemeen Bestuur van de MRDH ingestemd met de verdere ontwikkeling van de investeringsstrategie, in nauwe samenwerking met de provincie Zuid- Holland, de Economische Programmaraad Zuidvleugel en overige private partners. De resultaten en kennis uit de RNE zullen richtinggevende input voor deze investeringsstrategie opleveren. Met betrekking tot het tweede punt van de OESO geldt dat de urgentie om in onze regio te innoveren hoog is. De afgelopen jaren is het aantal patenten dat wordt aangevraagd lager dan in andere vergelijkbare regio s. Ook het aantal vernieuwende innovaties loopt achter. De ontwikkeling van nieuwe producten en business modellen door ongedachte combinaties tussen verwante sectoren kan hier de gewenste innovatie opleveren. Binnen de regio Rotterdam Den Haag komen verbindingen tussen verwante sectoren vaak nog onvoldoende tot stand. Dit wordt door OESO onderschreven. Dat maakt de metropoolopgave van groot strategisch belang. Door het vergroten van de connectiviteit en bereikbaarheid binnen de metropoolregio en het stimuleren van meer functionele integratie kan de agglomeratiekracht worden versterkt. De RNE is een gezamenlijke uitvoeringsstrategie voor economische transitie, ook gericht op het verbinden van de aanwezige economische sectoren, en kan zorgdragen voor de benodigde economische integratie en werkgelegenheid. Met het doorlopen van een proces om te komen tot een RNE wordt invulling gegeven aan het derde punt, de noodzakelijke vernieuwende visie om werkgelegenheid te creëren. De RNE geeft het vernieuwende beeld op de economie op regionaal niveau met een concreet handelingsperspectief om klaar te zijn voor de toekomstige verandering. De afgenomen werkgelegenheid in onder andere de overheidssector vraagt om nieuwe verdienmodellen die zorgen voor een toename van de werkgelegenheid. De diversiteit aan economische sectoren biedt de regio daarvoor een goede uitgangspositie. Op 11 juni jl. is door een groot aantal partijen, waaronder de MRDH, een Letter of Intent getekend. Met de Letter of Intent is een eerste stap gezet om te komen tot een RNE in samenwerking met Jeremy Rifkin en zijn Third Industrial Revolution Consulting Group (TIR CG). De keuze voor ondersteuning door Rifkin bij dit traject wordt bepaald door zijn wereldwijde bekendheid als schrijver en denker over economische transitie, maar vooral vanwege zijn invloedrijke positie als adviseur van o.a. de EU en China. Zijn memorandum A Smart Green Digital Europe heeft aan de basis gelegen voor de Digital Europe agenda van Jean Claude Juncker, één van de bepalende beleidsdocumenten van de Europese Commissie voor de komende jaren en het afwegingskader voor verschillende grootschalige investeringsprogramma s. De ondersteuning van Rifkin en diens TIR CG wordt ook in andere Europese regio s gehanteerd, zoals eerder al in Nord Pas-de-Calais (NPC) en straks ook in NoordRijn- Westfalen (NRW). Contacten met beide regio s zijn gelegd. Door als drie belangrijke industriële regio s in Noord-West Europa gezamenlijk op te trekken met een aanpak op basis van Rifkin s visie en uitgangspunten die door de EU zijn omarmd stellen we ons in pole position om maximaal te kunnen profiteren van de Europese geldstromen voor economische transitie en om zo koploper in Europa te worden. 2

6 De MRDH neemt samen met Rotterdam en Den Haag het initiatief om in een open proces en nauwe samenwerking tussen de 23 gemeenten, het bedrijfsleven en kennisinstellingen een RNE voor de regio te ontwikkelen. Indien de BCEV besluit tot het ontwikkelen van een RNE, stellen de colleges van Rotterdam en Den Haag daarvoor ambtelijke capaciteit en financiële middelen voor beschikbaar. Andere gemeenten worden uitgenodigd actief te participeren en naar vermogen bij te dragen. 2. De Roadmap De noodzakelijke gemeenschappelijke agenda gericht op de economische transitie wordt geleverd door het optellen van de Roadmap Next Economy. Het proces om te komen tot een RNE en de inhoud wordt gedurende het traject en in samenspraak tussen alle betrokken stakeholders vorm gegeven. Bij de start van het traject om te komen tot een RNE worden drie sporen geïdentificeerd die van grote invloed zijn op de economische ontwikkeling: digitalisering van informatie, energie en mobiliteit. Deze elementen vormen met elkaar het Internet of Things dat de infrastructuur biedt voor de next economy. Dit framework wordt gebruikt om de impact van digitalisering van de economische structuur van de regio in kaart te brengen, waarbij het goed denkbaar is om daarbij de drie ruimtelijk economische pijlers stedelijke (kennis-)as, haven industrieel cluster en greenport als vertrekpunt te hanteren. De ruimtelijk-economische pijlers vertegenwoordigen de (sterke) economische clusters in de regio zoals agro-food, safety & security, cleantech, logistiek, vrede & recht, maritiem & offshore, medisch, aerospace, etc. De RNE gaat in op de effecten van een groeiende deeleconomie als gevolg van de toenemende digitalisering. Daarbij wordt gekeken naar de benodigde infrastructuur zoals een smart grid als infrastructuur van de netwerk economie. Het doel van de RNE is aan te geven hoe we als regio moeten inspelen op trends als klimaatverandering, grondstoffenschaarste, digitalisering, robotisering en de vervanging van menselijke arbeid, reshoring, 3D-printing, zelfsturende voertuigen, enz. Deze trends hebben tot gevolg dat het zwaartepunt van de next economy steeds meer verschuift naar stedelijke regio s als de regio Rotterdam Den Haag. Deze digitale, circulaire netwerkeconomie biedt grote kansen voor nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid. Om die te laten floreren is een hoogwaardig innovatie ecosysteem noodzakelijk waarmee de regio zich internationaal kan positioneren als aantrekkelijke toplocatie voor de koplopers in de next economy. Een regionale Roadmap Next Economy, opgesteld door alle relevante triple helix stakeholders in de regio, met ondersteuning van Jeremy Rifkin, zorgt ervoor dat we bovenstaande uitdagingen op sociaal economisch gebied gezamenlijk, in samenhang en tijdig adresseren. De RNE brengt concreet in kaart wat er voor de regio noodzakelijk is aan acties en investeringen om op middellange en lange termijn in te spelen op de mondiale economische (en sociale) ontwikkelingen. De RNE levert een concreet uitvoeringsprogramma met bijbehorende noodzakelijke publieke en private investeringen om de economische structuur van de regio te versterken. Het is geen beleidsdocument, maar een breed gedragen publiekprivate uitvoeringsagenda met projecten, deliverables, planning en commitment van de key stakeholders. De RNE biedt directe input voor de middellange en lange termijn voor de investeringsstrategie en verbindt zo visie, middelen en breed publiek-privaat commitment voor de verdere sociaal- en ruimtelijk economische ontwikkeling van de regio Rotterdam Den Haag. Dit komt in de vorm van een meerjarenprogramma dat de regio klaar maakt voor toekomstige ontwikkelingen en nu en op termijn de noodzakelijke werkgelegenheid creëert. Op basis van de analyse worden de noodzakelijk geachte investeringen en projecten geïdentificeerd die in triple helix verband moeten worden opgepakt. Het is van belang te benadrukken dat het initiatief van de RNE niet uit de lucht komt vallen, maar wordt ingezet als katalysator om voort te bouwen, te versnellen en op te schalen wat er in de regio al aan innoverend, organiserend en investerend vermogen aanwezig is. Er gebeurt al veel, maar de urgentie is hoog, het gaat niet snel genoeg en er is onvoldoende schaalgrootte en kritische 3

7 massa. De RNE leidt tot een massief pakket aan investeringen en projecten waarmee een fundamentele economische transitie van de regio tot stand komt en werkgelegenheid wordt gecreëerd. Daarvoor is het engagement en de investeringsbereidheid van alle stakeholders vereist. Het proces van de RNE wordt zo ingericht, dat maximaal commitment en medeeigenaarschap van alle betrokken partijen wordt gegarandeerd. De persoon van Rifkin wordt vooral ingezet als boegbeeld en katalysator om alle partijen aan het traject te verbinden en de uitkomst van het traject nationaal en internationaal goed te positioneren. 3. Procesplanning Tijdens de regio bijeenkomsten op de World Expo in Milaan wordt op 25 september een symposium Next Economy georganiseerd. Rifkin is de key-note spreker op het symposium. Alle ondertekenaars van de Letter of Intent zijn uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. Alle leden van de BCEV worden van harte uitgenodigd om aanwezig te zijn bij het symposium en daar deel te nemen aan het gesprek met Rifkin. De gemeenten worden ambtelijk uitgenodigd om op 25 september in de middag in Milaan deel te nemen aan een werksessie om het traject van RNE verder vorm te geven. De formele startbijeenkomst vindt in het najaar in de regio plaats, waarschijnlijk op dinsdag 3 november. Voor deze bijeenkomst worden alle regionale stakeholders (bestuurders, bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties, etc.) uitgenodigd. 4. Processtructuur RNE De MRDH is vanuit de BCEV de opdrachtgever van de Roadmap Next Economy. Hiermee wordt de vernieuwende visie op de economie op het noodzakelijke regionale niveau ontwikkeld. De governance van het traject wordt weergegeven in het onderstaande diagram. Het is de nadrukkelijke wens om naast de kern die wordt gevormd door Rotterdam, Den Haag en de MRDH alle gemeenten actief te laten participeren in het traject en een plek te geven in deze structuur. Projectstructuur RNE 4

8 De Stuurgroep wordt gevormd door de voorzitter en vicevoorzitter van de MRDH, burgemeester Aboutaleb en burgemeester Van Aartsen, en de wethouders economie van Rotterdam en Den Haag, Maarten Struijvenberg en Ingrid van Engelshoven. Er is ook een plek in de stuurgroep beschikbaar voor een Rotterdamse en Haagse wethouder met een portefeuille die direct raakt aan de RNE zoals bijvoorbeeld duurzaamheid of innovatie. De Secretaris-Generaal van de MRDH heeft zitting in de Struurgroep. De projectdirecteur treedt op als secretaris van de Stuurgroep. In de stuurgroep is ook plaats voor andere actief participerende gemeenten van de MRDH. Daaronder hangt een ambtelijk directieteam bestaande uit Paula Verhoeven (directeur SO Rotterdam), Peter Jägers (directeur DSO Den Haag) en Lucas Vokurka (directeur Economisch Vestigingsklimaat MRDH) plus de projectdirecteur. De voortgang van de Roadmap Next Economy wordt een vast agendapunt op de agenda van de Bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat, de voorbereidende Ambtelijke Coördinatiecommissie en de Directieraad Economisch Vestigingsklimaat van de MRDH. De standplaats van het projectteam RNE is het kantoor van MRDH. De overige partijen die op 11 juni de LoI hebben ondertekend maken deel uit van een Raad van Advies. Deze Raad zal de komende maanden nog in omvang kunnen toenemen, als meer partijen zich aan het traject verbinden en een actieve rol gaan vervullen. De doorlooptijd van het traject is 9 maanden, wat bij start in het najaar neerkomt op afronding begin zomer Het proces wordt zodanig ingericht dat de belangrijkste uitkomsten van de RNE in grote lijnen beschikbaar zijn voor de gemeentelijke midterm reviews of voorjaarsnota s in 2016, zodat die kunnen worden meegenomen in de besluitvorming over meerjarige investeringen en daaruit voortkomende werkgelegenheid. 5. Opzet van de projectorganisatie De kwartiermaker en beoogd projectdirecteur wordt geleverd door de gemeente Rotterdam. Het salaris van de projectdirecteur wordt in gelijke delen opgebracht door de MRDH, Rotterdam en Den Haag. Op basis van de ervaringen in Nord Pas-de-Calais (NPC) wordt uitgegaan van een klein projectteam van 6 tot 8 full time mensen (projectdirecteur, enkele inhoudelijke strategen, financieel expert, communicatie strateeg, projectsecretaris, administratieve ondersteuning). De gemeente Rotterdam en Den Haag stellen personele inzet voor de projectgroep ter beschikking. De MRDH stelt 2 fte voor de projectorganisatie beschikbaar. Voor de overige personele inzet wordt actief naar invulling uit de overige MRDH gemeenten gezocht. Het benodigde budget voor procesgeld, communicatie, externe inhuur en huisvesting wordt nog nader gespecificeerd op basis van een nog te maken kostenraming. De benodigde middelen voor de proceskosten komen uit de begrotingen 2015 en 2016 van in ieder geval Rotterdam en Den Haag. De kosten voor de inhuur van de TIR CG worden met een maximum van door de MRDH gedragen. Er komen daar bovenop geen BTW-kosten ten laste van de MRDH begroting. Voor de MRDH past dit binnen de budgetten van de begroting van 2015 en 2016 zonder dat dit ten koste gaat van al gestarte projecten. Reis en verblijfkosten van TIR CG komen met een maximum van ten laste van de procesgelden. 6. inrichten van de procesarchitectuur ( tweede ring ) Gezien de complexiteit van het proces is externe hulp noodzakelijk bij het ontwerpen van een écht goede procesarchitectuur. Bezien wordt welke partijen bereid zijn om vanuit hun betrokkenheid bij de RNE inhoudelijke en personele inbreng te leveren. Alle gemeenten worden uitgenodigd om naar vermogen personele en financiële bijdragen te leveren. 5

9 - organiseren van resources van de LoI partners In Nord Pas-de-Calais is gewerkt met een core team van ca. 20 inhoudelijke experts vanuit de coalitiepartners die de workgroups trekken. Die workgroups zullen naar verwachting worden gevormd voor de thema s energie, mobiliteit en communicatie/ict (mogelijk aangevuld met urban development, health, etc.). Inzet van deze mensen (precieze aantal nader te bepalen) is niet full time en dient te worden beschouwd als in kind bijdrage door de LoI partners. Ook wordt nadrukkelijk de verbinding gezocht met de leden van de Economische Programmaraad Zuidvleugel. Daarbuiten wordt een groot aantal mensen vanuit de deelnemende partijen beschikbaar gesteld voor diverse werkzaamheden op verschillende momenten gedurende het proces (in Nord-Pas-de-Calais zijn in totaal ca. 150 mensen betrokken geweest). - engagement key stakeholders Er moet in kaart worden gebracht welke partijen nodig zijn in dit proces. Partijen die door Rifkin zelf werden genoemd zijn Philips, Unilever en Kema. Verder naast Eneco en KPN (die al getekend hebben) ook partijen als DSM, Akzo, CB&I, Fugro en ook buitenlandse bedrijven actief in NL, zoals Cisco, Siemens, e.d. Voormalig premier Jan Peter Balkenende wordt gevraagd om de bedrijven te benaderen die zijn betrokken bij het door hem opgezette netwerk Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC), zoals Akzo, Philips, Unilever, DSM, etc. Naast gevestigde bedrijven wordt ook nadrukkelijk gezocht naar deelname van vernieuwende en innovatieve ondernemers uit de regio. - studenten, start up community en SME s Samen met EUR, TU Delft, Universiteit Leiden en partijen als VNO-NCW, RDM Campus, HSD-campus, ECE, CIC, YesDelft! etc. worden starts ups en mkb aangehaakt. Hier speelt IQ als LoI partner een centrale coördinerende rol. - relevante professionele netwerken Bijvoorbeeld Clean Tech Delta, Security Delta, Medical Delta, Food Delta, Maritime Delta, Deltalinqs, RCI en Holland Instrumentation. Dit wordt verder geïnventariseerd als onderdeel van de procesarchitectuur. Daarnaast betrokkenheid van netwerken van young professionals, zoals JongMRDH. - community engagement Van belang is ook om gedurende het proces inwoners te betrekken, de sociaal-economische component. De MRDH gemeenten spelen hierin een cruciale rol, maar wel vanuit een gecoördineerde, samenhangende aanpak. Bijvoorbeeld door een virtuele omgeving te maken (website, tumblr, social media, etc.) en een live circuit van meet ups, bijeenkomsten, e.d. waar inwoners kunnen meepraten. 6

10 Verslag Adviescommissie Economisch Vestigingsklimaat Vergadering 18 juni 2015 bij Huisman Equipments BV te Schiedam. Grote Marktstraat 43 Postbus CB Den Haag Telefoon Internet: w ww.mrdh.nl Bankrekeningnummer NL96 BNGH KvK nummer: Aanwezig: C. Bakker (Barendrecht), B van der Linden (Brielle), W. Smit (Brielle), N.H. van Buren (Capelle aan den IJssel), M.W. van Buuren (Capelle aan den IJssel), J. Vreugdenhil (Delft), M.A. Swart (Delft), A. Kajouane (Den Haag), C.M. Meerman-van Benthem (Hellevoetsluis), H.T. Joosten (Hellevoetsluis), C.A. Vogelaar (Krimpen aan den IJssel), J. Dieleman (Lansingerland), G. van der Wees (Maassluis), E. de Jong-Hoogendoorn (Midden- Delfland), F. Plooij (Midden-Delfland), P.C. de Vos (Nissewaard), B. van Petegem (Pijnacker-Nootdorp), R. van Oevelen (Pijnacker-Nootdorp), J. van Sliedregt (Schiedam), A.J. Villerius (Schiedam), M. Alderliesten (Vlaardingen), S. Solleveld (Vlaardingen), A. van Eekelen (voorzitter, Wassenaar), E.C. Kernkamp (Wassenaar), E.W. van der Wilk-van Baren (Westland), C. van der Mark (Westland), W.M. Hartog (Westvoorne), P.J.M. Diederen (Zoetermeer). Verhinderd: H.J. van der Graaff (Albrandswaard), B.G. Euser (Albrandswaard), A. Schippers (Barendrecht), M. van der Bijl (Den Haag), C.L. Derickx (Krimpen aan den IJssel), G.A.M. Bovens (Lansingerland), D.A. Blokland (Leidschendam-Voorburg). J. van Rossum (Leidschendam-Voorburg), K.R. Oosterman-Feenstra (Maassluis), F. Fräser (Ridderkerk), K.J. Kayadoe (Ridderkerk), J. Bolte (Rijswijk), L. Sörensen (Rotterdam), L.P.M. de Kleijn (Rotterdam), E.W. van Blom (Westvoorne), I.F.A. Beij (Zoetermeer) Staf: C. Stoppelenburg (MRDH), M. Gordijn (MRDH), L. Frinking (MRDH), K. Meijer (verslag, MRDH), G. de Visser (MRDH), L. Vokurka (secretaris, MRDH), N. Agricola (gast, TNO). 1. Opening en mededelingen We worden hartelijk welkom geheten door de heer Mathijsen van Huisman Equipments BV waarna hij een presentatie geeft over het internationaal opererende bedrijf. Na deze presentatie volgt de heer Schewald, secretaris van de Vereniging Wiltonhavengebruikers met een presentatie over deze vereniging. 1

11 Daarnaast vertelt hij meer over de geschiedenis van dit gebied en de bedrijven die hier gehuisvest zijn. Tot slot volgt een toelichting van de heer Van Steenderen, wethouder o.a. Economische Zaken van Schiedam en lid van de bestuurscommissie EV, over de ontwikkelingsplannen van de gemeente en hoe werkgelegenheid m.b.t. Reshoring weer terug naar Nederland gehaald kan worden. De voorzitter bedankt de sprekers en opent de vergadering. 2. Concept verslag vergadering 10 maart 2015 Het concept verslag wordt zonder opmerkingen vastgesteld. 3. Terugkoppeling begrotingsadvies De voorzitter geeft een korte toelichting op het proces. Er zijn geen opmerkingen vanuit de vergadering. 2

12 4. Terugkoppeling werkwijze en vergaderdata en tijden ACEV De voorzitter vertelt dat zij en de vice-voorzitter Nico van Buren overleg hebben gehad over de invulling van de rol van de adviescommissie met de voorzitter en vioce-voorzitter van de adviescommissie VA. De rol van de ACEV is voornamelijk die van linking-pin naar de gemeenteraden. Ondersteunend daaraan worden een aantal vergaderingen op locatie gehouden en worden gesprekstafels georganiseerd. Besluit: de vergadering gaat akkoord met het verplaatsen van de ACEV van 24 september naar 15 oktober. Besluit: de vergadering gaat akkoord met het verplaatsen van de ACEV van 17 november naar 24 november. Besluit: De vergadering besluit geen besloten Linked-In-groep aan te maken. Besluit: De vergadering gaat akkoord met het handhaven van de begintijd van uur. Met dien verstande dat in de laatste vergadering van dit jaar dit punt nog een keer op de agenda komt. Dit naar aanleiding van de opmerking van Wim Hartog dat deze tijd heel lastig is in verband met reistijden en dat daardoor de kans groot is dat vertegenwoordiging vanuit Westvoorne moeilijk is. Besluit: De vergadering gaat akkoord met een extra werksessie over het werkplan op maandag 14 september van uur bij de MRDH. Een voorbereidend stuk wordt op 10 september in de middag aan de leden verstuurd. 5. Gesprekstafels: Impressies Tafel 1: Reshoring/maakindustrie geleid door Cees Stoppelenburg Jarenlang verplaatsten bedrijven belangrijke onderdelen van hun productieproces uit landen met hoge kosten naar lage-lonenlanden. Het ging daarbij vooral om de arbeidsintensieve basisindustrie. Deze trend verandert de laatste jaren ingrijpend van karakter. De hele productieketen kennisintensieve ontwikkeling en het feitelijke maken wordt weer steeds meer bij elkaar gebracht. De combinatie van 3D-printen, het gebruik van internet en robotica en open software zal volgens een toenemend aantal experts tot een nieuwe, schone industriële revolutie leiden. Deze ontwikkeling in de smart industry biedt grote kansen, niet alleen voor grote industriële bedrijven, maar ook voor het MKB in de regio. Afgeleide van deze trend is reshoring, het terughalen van bedrijfsactiviteiten uit het buitenland. 3

13 De raadsleden geven aan dat reshoring nog maar beperkt op de agenda staat. Alleen in de Haagse raad zijn hier vragen over gesteld over reshoring in relatie tot de onderkant van de arbeidsmarkt. Uiteraard is de doelgroep breder. Veel makindustrie vraagt een steeds hogere mate van scholing. Reshoring wordt vooral in relatie gezien met de maakindustrie. Een probleem is dat een groot deel van de maakindustrie kampt met en slecht imago. Het is zeer afhankelijk van je economisch DNA of reshoring kansen biedt voor een gemeente. Het gaat daarbij trouwens niet alleen om het terughalen van industrie, maar ook om het behoud van huidige industrie en het accommoderen van nieuwe maakindustie. Reshoring moet dus wel worden gezien in de brede betekenis. Belangrijk is om als regio aantrekkelijk te zijn voor reshoringsactiviteiten om focus te kiezen. Een focus op de activiteiten waar je echt goed in bent. Dat vraagt als regiogemeenten ook dat je goed weet wat je in huis hebt en dat goed weet te branden. Dat is een rol die in MRDH-verband kan worden opgepakt. Daarnaast is de overheid vaak de verbinder tussen de verschillende partijen. Daar kan InnovationQuarter ook een goede rol in vervullen. ( De raadsleden constateren gezamenlijk dat er sowieso een noodzaak bestaat om beter te weten welke economie je binnen je grenzen hebt en welke netwerken daarbij horen. Zo blijkt in Zoetermeer relatief veel maritieme maak aanwezig te zijn en is Capelle aan den IJssel de 5 e ICT-gemeente. Vanuit dat soort kennis zijn er opeens andere logische partners om mee samen te werken. Immers kun je dan veel beter de vragen ophalen die spelen en de rol die dan bij de overheid past. Er wordt sowieso en belangrijke overheidsrol gezien in het organiseren van het gesprek tussen arbeidsmarkt en onderwijs. De MRDH moet economische ontwikkelingen benoemen, zodat de raadsleden dit kunnen gebruiken in het uitoefenen van hun volksvertegenwoordigende rol. Het versterken van gemeenschappelijke instituties zoals de MRDH, helpt om krachtiger te kunnen inspelen op economische ontwikkeling, mede door het invullen van de kennislacunes. Samenwerken vraagt om vertrouwen. De raadsleden geven aan dat dit soort open gesprekken daarbij kan helpen, zowel voor het vertrouwen als voor het vergroten van de betrokkenheid van de raadsleden bij regionale vraagstukken. 4

14 Tafel 2: Groen als economische drager geleid door Linda Frinking en Marcel Gordijn Rond de tafel Groen als economische drager zijn 15 raadsleden met elkaar in gesprek geweest over de mogelijkheden die het landelijk gebied biedt voor de economie van de Metropoolregio. Hierbij was veel aandacht voor mogelijk aan te brengen verbeteringen om het landelijk gebied beter toegankelijk te maken. Dit kan door het opheffen van barrières maar ook door verschillende vervoersmodaliteiten beter op elkaar aan te laten sluiten en de bereikbaarheid met het openbaar vervoer te verbeteren. Op het schaalniveau van de Metropoolregio is het vooral belangrijk dat de kwaliteiten van het landschap behouden blijven en dat beter bekend wordt dat de Metropoolregio een gebied is waar het goed wonen en werken is. Om de verblijftijd van toeristen te verlengen zijn tal van ideeën genoemd. Zo kan een pas waarmee toeristen zowel een fiets kunnen huren, met de pont overgaan, van het openbaar vervoer gebruik maken en een museum bezoeken, helpen om hen langer in de regio te houden. Ook een witte fietsenplan voor de regio zou hier een bijdrage aan kunnen leveren. Door de waterstructuren te verbeteren en de beleefbaarheid en bereikbaarheid via het water te vergroten kan het imago en de economie van de regio worden versterkt. De aanwezige raadsleden waren ook positief over het toevoegen van een grootschalige ambitieus project ter versterking van het landschap mits aantoonbaar is dat deze voldoet aan een behoefte en er sprake is van een rendabele business case, dat zou dan zowel een kustverbreding of het vergroten van de Rottemeren kunnen zijn. 5

15 Tafel 3: Regionaal economisch rendement Mobiliteisinnovatie geleid door Gert de Visser en Natascha Agricola van TNO Aan de tafel Mobiliteitsinnovatie ging het gesprek over innovaties in bereikbaarheid. De aandacht vanuit de directie Economisch Vestigingsklimaat hiervoor komt voort uit de dubbeldoelstelling van innovatie: naast de ambities voor efficiency, kwaliteit en energietransitie, zijn er ook kansen voor de regionale kenniseconomie. Na een korte introductie over algemene trends en ontwikkelingen is vooral ingegaan op welke kansen de deelnemers zagen voor de MRDH. Daarbij is ingebracht dat bij innovatie niet alleen gedacht moet worden aan futuristische monorailsystemen. Zeker voor de meer landelijk gelegen delen van de Metropoolregio, waar heel concreet de continuïteit van buslijnen onder druk staat, is de verkenning binnen de MRDH naar alternatieven van groot belang. Dan zijn de samenwerking met gemeenten en hun vervoer voor speciale doelgroepen (WMO) en met ondernemers die meer vraaggestuurd kunnen werken, zeer interessant. Ook dat is innovatie. Meer technologische innovaties die de MRDH verkent komen voor het merendeel voort uit energietransitie. De initiatieven gericht op E-laadpalen voor auto s, verduurzaming van bus en rail, automatische voertuigen en nog vele anderen leiden niet alleen tot een reductie van fossiele brandstoffen, maar ondersteunen ook de regionale kenniseconomie. Energie is een opkomende business. Er is samenwerking met universiteiten en hogescholen, en naast leading firms als Siemens profiteert ook MKB van deze trend. De MRDH werkt daarom ook samen met TNO en InnovationQuarter. Tenslotte is door de raadsleden meegegeven dat ook vanuit bewonersinitiatieven en werkgeversnetwerken goede ideeën kunnen komen. Voor innovatie is omdenken heel belangrijk: het denken in kansen en oplossingen in plaats van problemen. Dan kan de MRDH verder kijken dan hoe we het altijd doen, kunnen nieuwe verdienmodellen ontstaan en een lucratieve samenwerking met ondernemers. Juist daar liggen de kansen voor het verstevigen van het economisch vestigingsklimaat van de MRDH vanuit het werkveld bereikbaarheid. 6. Rondvraag Er is geen behoefte aan een rondvraag. De voorzitter dankt de aanwezigen voor hun komst en inbreng en sluit de vergadering om uur. 6

16 Grote Marktstraat 43 Postbus CB Den Haag Telefoon Retouradres: Postbus CB Den Haag MRDH t.a.v. het Algemeen Bestuur Grote Marktstraat BH Den Haag Datum 17 oktober 2015 Onderwerp Advies ACEV Werkplan MRDH Internet: KvK nummer: Bankrekeningnummer NL96 BNGH contactpersoon Kirsten Meijer uw kenmerk nvt ons kenmerk doorkiesnummer bijlage(n) - Geachte voorzitter van het Algemeen Bestuur, Op 24 september 2015 is de zienswijzeprocedure voor het Werkplan MRDH gestart en hebben alle gemeenteraden in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag deze, via de diverse colleges B&W ontvangen. Voorafgaand aan deze zienswijzeprocedure hebben een aantal leden van de adviescommissie Economisch Vestigingsklimaat in een werksessie het concept-werkplan MRDH besproken. Door de aanwezige adviescommissieleden Economisch Vestigingsklimaat werd voorgesteld het concept aan te passen op de volgende punten: - Opnemen van een pitch per werkveld; - Koppelen van Roadmap Next Economy met het Junckerfonds; - Concreter maken, minder cryptisch taalgebruik. De adviescommissie is verheugd om te constateren dat het concept-werkplan naar aanleiding van deze voorstellen op onderdelen tot aanpassing is overgegaan. Dit bevestigd de rol van de adviescommissies binnen de MRDH om aan de voorkant gezamenlijk te werken aan de gestelde doelen. De doorgevoerde wijzigingen maken het concept beter te beoordelen, hetgeen bijdraagt aan een goede behandeling in de diverse gemeenteraden. In de vergadering van de ACEV van 15 oktober jl. hebben wij het gewijzigde concept besproken. Het concept geeft nu een helder beeld van de wijze waarop de diverse activiteiten bijdragen aan de door de gemeenten gestelde doelen van de strategische agenda Economisch Vestigingsklimaat. Wij hebben hierbij nadrukkelijk gekeken vanuit het regionale perspectief. Wij sluiten echter niet uit dat de uitkomsten van de lopende trajecten rondom de analyse van de OESO en de Roadmap Next Exconomyi (RNE) tot een verdere aanscherping of accentverschuiving van de gestelde doelen en activiteiten kan en wellicht moet leiden. Dit zullen wij onder andere betrekken bij de adviesaanvraag RNE, zoals deze aan ons door de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat is gedaan. Albrandswaard, Barendrecht, Brielle, Capelle aan den IJssel, Delft, Den Haag, Hellevoetsluis, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Leidschendam-Voorburg, Maassluis, Midden-Delfland, Nissewaard, Pijnacker-Nootdorp, Ridderkerk, Rijswijk, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Wassenaar, Westland, Westvoorne, Zoetermeer.

17 Dit gezegd hebbende zijn wij positief gestemd over het overgelegde werkplan 2016 en kunnen wij instemmen met de gemaakte strategische keuzes en de wijze waarop de verschillende activiteiten in het werkplan (en uiteraard de begroting 2016) hieraan zijn gekoppeld. Wij geven dan ook een positief advies over dit werkplan vanuit het door ons gekozen regionale perspectief. Met vriendelijke groet, Anouk van Eekelen, voorzitter adviescommissie Economisch Vestigingsklimaat 2