Beschermingszonedocument Heel

Transcriptie

1 Beschermingszonedocument Heel Beheersing van risico's bij innamelocatie van oppervlaktewater voor de bereiding van drinkwater Drinkwaterinnamepunt Heel Rijkswaterstaat Dienst Limburg Waterdienst november 2007 definitief

2 Beschermingszonedocument Heel Beheersing van risico's bij innamelocatie van oppervlaktewater voor de bereiding van drinkwater Drinkwaterinnamepunt Heel dossier : B registratienummer : WA-WA Heel versie : definitief Rijkswaterstaat Dienst Limburg Waterdienst november 2007 definitief DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

3 INHOUD BLAD 1 INLEIDING Achtergrond Doel Status 2 2 ALGEMEEN Beschermingszone II Zonebegrenzing en integrale benadering Relevante partijen 5 3 BESCHERMINGSZONE II HEEL Beschermingszone 7 4 CONTACTPERSONEN 9 5 AFSPRAKEN Risico s en afspraken over de beheersing Verdere afstemming Synthese Vervolgstappen 14 6 COLOFON 15 Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 1 -

4 1 INLEIDING 1.1 Achtergrond In 2005 heeft DHV een onderzoek uitgevoerd naar de consequenties van de Kaderrichtlijn Water voor de bescherming van oppervlaktewateren die worden gebruikt als zwemwater en die dienen als bron voor de drinkwaterproductie ( KRW en oppervlaktewater, DHV/RIZA, 2005). In 2006 heeft een vervolgonderzoek plaatsgevonden naar de beschermingszones die moeten worden aangehouden voor de bescherming van de acht drinkwaterinnamepunten in rijkswateren. Tevens is een inventarisatie gemaakt van de risico s en is een stappenplan (bijlage 1) opgesteld om te komen tot een beschermingszonedocument voor de bescherming van het oppervlaktewater dat dient als bron voor de drinkwaterproductie. De resultaten van het in 2006 uitgevoerde onderzoek zijn gepresenteerd in het rapport KRW en drinkwater uit rijkswateren (RIZA 2006). In deze fase wordt voor de drinkwaterinnamepunten Andijk, Biesbosch, Brakel, Heel, Nieuwegein, Nieuwersluis en Scheelhoek een beschermingszonedocument opgesteld. Initiatiefnemer is Rijkswaterstaat/Waterdienst. Door DHV is een inventarisatie gemaakt van de betrokken partijen en contactpersonen. De regionale Rijkswaterstaat diensten hebben gezorgd voor de inhoudelijke afstemming, met de als relevant aangemerkte partijen, over de risico s en mogelijke maatregelen. Het gehele proces wordt aangestuurd door een begeleidingsgroep. In de begeleidingsgroep zitten vertegenwoordigers van de initiatiefnemer, de regionale RWS diensten, RIVM (gebiedsdossiers), RIWA en de provincie Zuid-Holland in verband met de verplaatsing van drinkwaterinnamepunt Scheelhoek. Voorliggend document betreft het beschermingszonedocument voor beschermingszone II voor inname locatie Heel. 1.2 Doel Doel van het beschermingszonedocument is drieledig: - In het beschermingszonedocument worden de risico s voor de drinkwaterwinning op gestructureerde wijze inzichtelijk gemaakt - De in het beschermingszonedocument benoemde risico s vormen de basis voor de afweging voor welke risico s aanvullende maatregelen en/of afspraken nodig zijn om deze voldoende te beheersen - In het beschermingszonedocument worden de maatregelen en/of afspraken om de risico s voldoende te beheersen vastgelegd 1.3 Status Het beschermingszonedocument is een levend document dat regelmatig moet worden geactualiseerd. Voor het uitrollen van de beschermingszone en de invulling daarvan is de waterbeheerder verantwoordelijk en neemt daarvoor het initiatief. Afstemming met het drinkwaterbedrijf is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Over de status van het beschermingszonedocument zal Rijkswaterstaat in contact treden met de provincies. De provincie is de aangewezen bestuurslaag om de beschermingszone vast te leggen en voorwaarden en/of restricties op te leggen. De beschermingszone zal ook een plek moeten krijgen in de gemeentelijke bestemmingsplannen. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 2 -

5 2 ALGEMEEN 2.1 Beschermingszone II De Kaderrichtlijn Water (KRW) draagt Europese lidstaten op zorg te dragen voor de bescherming van oppervlaktewater bestemd voor de productie van drinkwater. Lidstaten kunnen daartoe gebruikmaken van beschermingszones. In de vorige fase van dit project is een filosofie opgesteld waarin is verwoord hoe beschermingszones aan het KRW doel kunnen bijdragen. Hierin is onderscheid gemaakt naar vier niveaus van bescherming en, daarop aansluitend, vier typen beschermingszones. Deze beschermingszones (BZ) zijn in onderstaande tabel toegelicht. BZ Geografische schaal en inhoud Plan - actor I Lokaal: bedrijfsterrein drinkwaterbedrijf Waterveiligheidsplan drinkwaterbedrijf II III Regionaal: uitgaande van minimale reactietijd. Bevat inschatting risico s van calamiteiten en afspraken/ maatregelen ter beperking Analyse waterkwaliteit en -kwantiteit, emissies, regelgeving en maatregelen voor structurele verbetering waterkwaliteit op innamepunt Nationaal: regelgeving/afspraken over waterkwaliteitseisen en maatregelen Beschermingszonedocument RWS Gebiedsdossier Provincie VROM/V&W IV Stroomgebied: afspraken over waterkwaliteitseisen en maatregelen Stroomgebiedbeheersplan V&W (voor NL) Voor de zones I en IV is al veel gedaan voor risicobeheersing op het betreffende niveau. Dit geldt ook voor beheersmaatregelen op niveau III. Hierbij kan onder andere worden gedacht aan het Besluit kwaliteitsdoelstellingen en metingen oppervlaktewateren (BKMO) en bestaande normen voor het lozen van afvalwater, maar ook het alarmeringssysteem Aqualarm. Zone II heeft, in tegenstelling tot de overige zones, pas in het kader van onderhavig KRW traject voor het eerst aandacht gekregen. Dit betekent dat voor de vormgeving en inrichting van dit type zone (per innamepunt) nader onderzoek nodig was. De begrenzing van zone II is gebaseerd op de benodigde reactietijd bij incidentele/calamiteuze omstandigheden. De gedachte hierbij is dat, indien meer dan 6 uur beschikbaar is tussen het optreden van een incident of calamiteit, en het ondervinden van de effecten bij het drinkwaterinnamepunt, de gebruikelijke maatregelen (zone I en III) voor risicobeheersing volstaan. Voor kortere reactietijden zullen aanvullende afspraken met risicodragende partijen (bijvoorbeeld industrieën) en risicobeheersende partijen (bijvoorbeeld de brandweer) moeten worden gemaakt. Zone II begrenst het gebied waarin aanvullende maatregelen/afspraken nodig zijn, opdat het effect van incidenten op de drinkwaterinname ook binnen deze zone voldoende kan worden beperkt. Bij het vaststellen van de beschermingszone wordt rekening gehouden met de innamecapaciteit, stroming, wind en fysieke begrenzingen. De beschermingszone wordt uitgebreid met een landzone tot 100 meter uit de oever om rekening te kunnen houden met risico s die zich voor kunnen doen vanuit bedrijventerreinen en wegen. Voor zone II wordt op dit moment tevens gekeken naar de noodzaak van aanvullende maatregelen om het kwaliteitsniveau onder reguliere omstandigheden te verbeteren (gebiedsdossier). Per innamepunt wordt een gebiedsdossier opgesteld. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 3 -

6 2.2 Zonebegrenzing en integrale benadering Een complete risicobenadering vereist dat voor elk van de vier zones (in onderlinge afstemming) de juiste beheersmaatregelen worden genomen. Hierbij dient niet alleen naar het elimineren van risico's te worden gekeken, maar ook naar maatregelen indien een risico zich onverhoopt voordoet (veiligheidsketenmethodiek, zie bijlage 2). Deze aanpak waarborgt dat zowel bestaande als nieuwe maatregelen een passende plaats in de integrale risicobenadering krijgen. Een dergelijke veelomvattende risicobenadering valt buiten de scope van onderhavig rapport. Dit rapport gaat slechts in op de begrenzing en invulling van beschermingszone II. De afbakening van welk soort risico's wel/niet binnen zone II moet worden opgepakt is niet in alle gevallen even duidelijk (het onderscheid tussen "incidenteel" en "structureel" is niet altijd scherp te trekken). Belangrijk is dat alle risico s in beeld zijn, waarbij in die gevallen waar overlap tussen zone II en III optreedt afstemming plaatsvindt over waar de risicobeheersing wordt opgepakt. Ter toelichting op de afbakening van beschermingszone II enkele voorbeelden. In deze fase wordt niet verder ingegaan op reguliere lozingen binnen beschermingszone II. Ook in de gebiedsdossiers wordt hier aandacht aan besteed. Binnen beschermingszone II zijn metname de stoffen die snel worden afgebroken relevant. Hierbij kan onder andere worden gedacht aan micro-organismen. De waterwet zal aanknopingspunten bieden om, op basis van de functie van het water, striktere eisen te stellen aan lozingen. Bij de verdere uitwerking van het beschermingszonedocument moet worden onderzocht op welk niveau de risico s, die reguliere lozingen met zich mee brengen, worden ondergebracht. Wanneer de mogelijkheid bestaat dat de vergunningseisen worden overschreden (bijvoorbeeld in geval van technische storingen of calamiteiten), is deze incidentele lozing wel een risico dat terug moet komen in het beschermingszonedocument. Daarnaast is belangrijk dat de betrokkenen op de hoogte zijn van de aanwezigheid van een drinkwaterinnamepunt zodat zij weten dat het extra belangrijk is tijdig in te grijpen. Hetzelfde geldt voor andere partijen die een vervuiling van het oppervlaktewater kunnen veroorzaken. Hierbij valt te denken aan partijen die vermeld zijn op de risicokaart van Nederland, bij voorbeeld in verband met de opslag of het transport van gevaarlijke stoffen. Wanneer de risicocontour overlapt met de beschermingszone wordt deze partij aangemerkt als een risico op het niveau van beschermingszone II. Met deze partijen worden de bestaande risico s in kaart gebracht en, indien nodig, aanvullende maatregelen en/of afspraken gemaakt. Andere bronnen van verontreiniging hangen vaak samen met ongelukken en/of calamiteiten. Het is niet mogelijk met alle partijen de risico s in kaart te brengen en, indien nodig, tot aanvullende maatregelen en/of afspraken te komen. De noodzaak hiertoe is ook minder groot omdat het hier over het algemeen niet om gevaarlijke stoffen gaat en de risico s dus kleiner zullen zijn. In geval van ongelukken en/of calamiteiten zullen de brandweer en/of politie in de meeste gevallen worden ingeschakeld. Vandaar dat in het kader van het beschermingszonedocument ook contact wordt gelegd met de brandweer en/of politie zodat zij bij hun ingrepen rekening kunnen houden met de aanwezigheid van het drinkwaterinnamepunt en, indien nodig, snel contact kunnen leggen met Rijkswaterstaat en/of het drinkwaterbedrijf. Risico s die zich bevinden in het schemergebied tussen zone II en III zijn bijvoorbeeld baggerwerkzaamheden, scheepvaartincidenten en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Baggerwerkzaamheden zijn geen incidenten, hiervoor wordt immers een vergunning afgegeven. Wanneer het drinkwaterbedrijf echter niet op de hoogte is van de baggerwerkzaamheden, kunnen de werkzaamheden wel problemen veroorzaken voor de drinkwaterwinning. Het gaat hierbij zowel om baggerwerkzaamheden binnen als buiten beschermingszone II. Het enige verschil is dat het Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 4 -

7 drinkwaterbedrijf bij werkzaamheden buiten zone II voldoende tijd heeft om hierop te anticiperen. Risico s in relatie tot de scheepvaart zijn bijvoorbeeld aanvaringen en illegale lozingen. Voor lozingen bestaan landelijke richtlijnen. In geval van illegale lozingen en aanvaringen binnen beschermingszone II is er slechts zeer beperkt tijd beschikbaar om hierop te anticiperen. Het is niet mogelijk deze risico s volledig te elimineren. Wel kunnen rampenplannen of draaiboeken worden opgesteld om de effecten voor de drinkwatervoorziening te minimaliseren. Voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen bestaan, net als voor lozingen op het oppervlaktewater, landelijke richtlijnen. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen heeft echter veel meer een incidenteel karakter. Voor het drinkwaterbedrijf zou het waardevol kunnen zijn om vooraf op de hoogte gesteld te worden wanneer bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Ook hierbij geldt dat het zowel om het gebruik van bestrijdingsmiddelen binnen als buiten beschermingszone II gaat. Buiten de zone heeft het drinkwaterbedrijf alleen langer de tijd om in te grijpen. Risico s als terrorisme vormen geen expliciet aandachtspunt binnen beschermingszone II. 2.3 Relevante partijen Voor alle innamepunten is een analyse gemaakt van relevante partijen die direct of indirect betrokken zijn bij de oppervlaktewaterkwaliteit binnen de beschermingszone. Met deze partijen is contact gelegd om de risico s te inventariseren, na te gaan of deze voldoende beheerst zijn en eventueel aanvullende afspraken te maken voor de bescherming van de drinkwaterwinning. Basis voor het bepalen van de relevante partijen vormt de aangewezen beschermingszone. De relevante partijen zijn: De waterbeheerder, in dit geval Rijkswaterstaat, is eindverantwoordelijk voor de oppervlaktewaterkwaliteit. Rijkswaterstaat is initiatiefnemer voor het opstellen van de beschermingszonedocumenten. De afstemming met de verschillende relevante partijen gebeurt door de regionale diensten. Het drinkwaterbedrijf is verantwoordelijk voor de drinkwaterproductie en belanghebbende bij een goede oppervlaktewaterkwaliteit. De WVO vergunde lozers voor het lozen van water op het oppervlaktewater binnen de beschermingszones zijn aangemerkt als relevante partij. Op de landelijke risicokaart zijn risico-objecten vermeld, met een de risicocontour. Objecten waarvan de risicocontour overlapt met de beschermingszones zijn aangemerkt als relevante partij. Daarnaast is gekeken of de beschermingszone van een waterinnamepunt wordt gekruist door leidingen en wegen en treinsporen waarover vervoer van gevaarlijke stoffen over plaats vindt. Gemeenten die raken aan de beschermingszones zijn aangemerkt als relevante partijen. Hierbij kan onder andere worden gedacht aan de rol van de gemeente bij ruimtelijke ontwikkelingen (die weer effecten kunnen hebben voor de oppervlaktewaterkwaliteit). De voorziene ruimtelijke ontwikkelingen zijn onder andere opgenomen in de Nieuwe Kaart van Nederland. Ontwikkelingen met de bestemming verkeer, water en bedrijventerrein worden aangemerkt als mogelijke risico s. Daarnaast kan worden gedacht aan de gemeente als vergunningverlener (met mogelijke consequenties voor de oppervlaktewaterkwaliteit) en de rol van de gemeente in de calamiteitenzorg. Waterschappen die raken aan de beschermingszones zijn aangemerkt als relevante partijen. Zij lozen het regionale water in veel gevallen op Rijkswateren waarmee eventuele verontreinigingen een bedreiging kunnen vormen voor de drinkwinning. Provincies die raken aan de beschermingszones zijn aangemerkt als relevante partijen. Zij zijn verantwoordelijk voor de milieuregelgeving. Wanneer het beschermingszonedocument een formele status krijgt zal dit op provinciaal niveau moeten worden ingebed. Daarnaast speelt de provincie een belangrijke rol bij vergunningverlening en ruimtelijke ontwikkelingen. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 5 -

8 De brandweer is aangemerkt als relevante partij. Hierbij blijkt niet de regionale brandweer het juiste niveau te zijn, maar juist locale brandweerkorpsen hebben de relevante gebiedskennis over risicovolle activiteiten in de omgeving van het innamepunt. Zij hebben inzicht in de risicovolle activiteiten in de directe omgeving en vervullen een belangrijke rol in geval van calamiteiten. Hierbij moet ook worden gedacht aan bluswater dat een risico kan vormen voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. De KLPD/waterpolitie in de regio s die raken aan de beschermingszones zijn aangemerkt als relevante partijen. Zij hebben zowel een rol in de preventie van verontreiniging en in geval van calamiteiten. De regionale en lokale politie blijken hiervoor niet het juiste niveau te zijn. Aanvullende partijen zijn in overleg met waterbeheerder en/of het drinkwaterbedrijf benoemd. Zoals de beheerder van sluizen (i.v.m. olielekkage), de vaarwegbeheerder, etc. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 6 -

9 3 BESCHERMINGSZONE II HEEL 3.1 Beschermingszone In de vorige fase van dit project is de beschermingszone afgebakend. Hiervoor zijn de methodieken gevolgd zoals omschreven in rapport KRW en oppervlaktewater (DHV/RIZA, 2005). Door WML is hierbij wel opgemerkt dat de reactietijd van 6 uur eigenlijk te kort is om de inname te kunnen stoppen. De begrenzing van de beschermingszone voor het innamepunt Heel wordt stroomopwaarts gevormd door de Sluis Heel. De sluis vormt een fysieke begrenzing waardoor wordt voorkomen dat de effecten van calamiteiten die verder stroomopwaarts optreden, het drinkwaterinnamepunt binnen 6 uur bereiken. Stroomafwaarts zijn de effecten van wind en het einde van het Lateraalkanaal maatgevend voor de begrenzing van de beschermingszone. Oorspronkelijk ging het alleen om een beschermingszone op het Lateraalkanaal zelf. De Sleijebeek stroomt echter vrij af op het Lateraalkanaal. Vandaar dat het wenselijk is dat ook een deel van de Sleijebeek wordt aangewezen als beschermingszone. De stroomsnelheid in de Sleijebeek is zeer gering. Bij windeffecten gaat het om op het water drijvende verontreinigingen die zich onder invloed van wind snel kunnen verplaatsen, door de bochten in de Sleijebeek zal dit effect voor de Sleijebeek echter gering zijn. Vandaar dat er voor is gekozen de beschermgingszone tot even voorbij de eerste bocht in de Sleijebeek te laten lopen. Bij de begrenzing van de beschermingszone is er vanuit gegaan dat de sluis een harde begrenzing is, hierbij is geen rekening gehouden met reguliere inlaat en de reactietijd die nodig is om het schutten te beëindigen Op de volgende pagina is een kaart opgenomen waarop de beschermingszone is weergegeven. Rond de beschermingszone wordt een zone van 100 meter aangehouden als zoekgebied voor risicovolle activiteiten die zich afspelen in de directe omgeving van de beschermingszone. Hierdoor komen ook risicovolle activiteiten die zich afspelen in de landzone, en mogelijk effect hebben op de oppervlaktewaterkwaliteit, in beeld. De 100 meter zone is geen strikte afbakening, ook risico s van activiteiten buiten deze zone kunnen worden meegenomen in het beschermingszonedocument. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 7 -

10 Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 8 -

11 4 CONTACTPERSONEN Voor de beschermingszone is een inventarisatie gemaakt van de relevante partijen met het oog op de drinkwatervoorziening en de bijbehorende contactpersonen. De resultaten zijn weergegeven in de tabel op de volgende pagina. Hierbij wordt onderscheid gemaakt naar de waterbeheerder, het drinkwaterbedrijf, partijen die mogelijk een risico vormen en overige betrokken instanties. In de tabel wordt met kleuren weergegeven of er aanleiding is voor nadere afstemming en/of afspraken: groen geen nadere afstemming en/of afspraken nodig, oranje aanvullende afstemming en/of afspraken nodig, rood zeer urgent aanvullende afstemming en/of afspraken nodig, kleurloos onbekend of nog geen contact, grijs n.v.t.. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de beschermingszone voor de Sleijebeek. In de kaart op de vorige pagina zijn de geïdentificeerde mogelijke risico s genummerd weergegeven, deze nummering correspondeert met de nummering in de tabel met mogelijke risico s. Met verschillende partijen is wel contact geweest, maar was er geen aanleiding voor nadere afstemming. Het gaat hierbij om: Het Centraal Bureau voor Rijn- en Binnenvaart (CBRB), zij gaven aan dat zij in deze geen partij zijn, zij houden zich alleen bezig met een onbelemmerde doorvaart voor de scheepvaart. Koninklijke Schippersvereniging Schuttevaer, heeft echter wel weer naar hen doorverwezen voor voorlichting over wet- en regelgeving. In het kader van de WVO-vergunde lozers kwam de WaterleidingMaatschappij Limburg naar voren, hierover heeft geen verdere afstemming plaatsgevonden omdat zij zelf belanghebbende zijn. In het volgende hoofdstuk wordt ingegaan op de bevindingen en gemaakte afspraken met de verschillende partijen. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel - 9 -

12 Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel

13 5 AFSPRAKEN Door Rijkswaterstaat is contact gezocht met de als relevant aangemerkte partijen waarbij van gedachten is gewisseld over de bestaande risico s, in welke mate en hoe deze zijn afgedekt en of er aanvullende afspraken en/of maatregelen nodig zijn om deze te beheersen. Hiervoor is gebruik gemaakt van de vragenlijst zoals opgenomen in bijlage 4. In de vervolgfase zal dieper in moeten worden gegaan op de in deze vragenlijst genoemde punten. In bijlage 5 zijn de gespreksverslagen opgenomen. In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste bevindingen opgenomen. 5.1 Risico s en afspraken over de beheersing De genoemde risico s zijn hieronder opgenomen, met cursief de beheersmaatregelen. De onderstreepte beheersmaatregelen zijn maatregelen die nog niet zijn geïmplementeerd. Algemeen: De calamiteitencoordinator van Rijkswaterstaat Limburg gaat er vanuit dat het WML via de vastgelegde procedures goed geïnformeerd wordt in geval van calamiteiten. De provincie heeft tot nu toe geen actieve rol bij de bescherming van drinkwater uit Rijkswater. Wanneer de beschermingszone effect heeft op de ruimtelijke plannen wil de provincie hier graag over worden geïnformeerd. Voorheen werd het afvalwater van het gebied De Weerd en Hatenboer onder het Lateraalkanaal door gepompt. Het is onbekend dit nogsteeds het geval is en of hierbij overstort plaats kan vinden in het Lateraalkanaal. Verder is een voormalig slib-depot in het Lateraalkanaal afgedekt met zand, dit is een blijvend risico. In 2002 is door Essent Milieu een Wvo-vergunning aangevraagd voor Roermondseweg 53. Alle meldingen over waterverontreiniging komen bij de Vuilwaterwacht binnen ( ). In geval van calamiteiten wordt dit doorgegeven aan de Informatie en adviesdienst. Door de crisiscoordinator wordt bepaald welke andere instanties geïnformeerd moeten worden. Het is een mogelijkheid om bij de vuilwaterwacht een noodvoorziening (bijvoorbeeld een oliekerend scherm) op te slaan zodat snel kan worden gehandeld bij calamiteiten. Bij Rijkswaterstaat is de calamiteitencoördinator verantwoordelijk voor het calamiteitendraaiboek Waterverontreiniging Maas. In een volgende versie van het draaiboek kan een relatie worden gelegd met de nieuwe beschermingszone bij Heel. De sector Veiligheid van de Regionale Brandweer in Venlo is bezig meer invulling te gevan aan vaarwegincident-management. Hierbij kan ook meer aandacht worden gegeven aan het drinkwaterinnamepunt. De suggestie is gedaan om borden te plaatsen om mensen bewust te maken van de aanwezigheid van een drinkwaterinnamepunt (vergelijkbaar met de grondwaterbeschermingsgebieden) met een nummer voor meldingen over verontreinigingen. Of er kan een afmeerverbod worden uitgevaardigd. R1: Venko verricht in opdracht van Rijkswaterstaat onderhoud aan een aantal peilmeetstations. Hierbij wordt per jaar enkele liters slib in het Lateraalkanaal teruggeplaatst. Venko gaat er vanuit dat hun werkzaamheden weinig tot geen effect hebben op de kwaliteit van het oppervlaktewater. R2: Het effect van de elektriciteitscentrale Nuon Power Buggenum wordt zeer minimaal geacht. Een klein deel van het koelwater gaat naar een havenkom die in open verbinding staat met het Lateraalkanaal. Alleen het licht verontreinigde water wordt geloosd op het oppervlaktewater. De rest gaat naar het gemeentelijk riool. Het meeste water dat wordt geloosd op het oppervlaktewater gaat via het afvoerkanaal naar de Maas, ten noorden van de beschermingszone. Het water dat geloosd wordt in de havenkom Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel

14 stroomt niet richting Lateraalkanaal. In geval van calamiteiten gaat er volgens het noodplan een melding naar de Vuilwaterwacht en de provincie. Nuon gaat er vanuit dat alle andere belanghebbenden, waar onder de WML, worden geïnformeerd. R3: Waterschap Roer en Overmaas heeft aan geen bemoeienis te hebben met het gebied ten westen van de Maas waarin het Lateraalkanaal is gelegen. R4: De uitmonding van de Sleijebeek op het Lateraalkanaal wordt beshouwd als een risico voor de drinkwaterinname bij Heel. De Sleijebeek wordt vooral gevoed door de RWZI Panheel (R9). R6/7: Door de vaarwegbeheerder is aangegeven dat op het Lateraalkanaal gelden geen specifieke eisen voor de scheepvaart gelden. Met het systeem IVS90 wordt de lading van schepen geregistreerd, bijna 100% van de beroepsscheepvaart is geregistreerd. Uitgangspunt is dat, in geval van een calamiteit, snel en doelmatig gehandeld kan worden en het WML tijdig geïnformeerd kan worden. Daarnaast moeten voor het vervoer van gevaarlijke stoffen blauwe kegels worden gevoerd. Op basis hiervan is inzichtelijk hoeveel afstand bij afmeren moet worden bewaard tot het betreffende schip. Door de Koninklijke Schippersvereniging Schuttevaer is aangegeven dat voor de binnenvaart wet- en regelgeving geldt. Van belang is de Wet vervoer gevaarlijke stoffen. De verantwoordelijkheid voor de naleving ligt bij de scheepseigenaren. R9: De RWZI Panheel loost op de Sleijebeek De komende tijd wordt onderzocht of RWZI Panheel bedrijfseconomisch nog rendabel is. Het knelpunt voor de drinkwaterinname kan een extra argument zijn om de RWZI te beëindigen of aan te passen. 5.2 Verdere afstemming Uit deze eerste inventarisatie zijn verschillende (mogelijke) nieuwe risico s naar voren gekomen. Het gaat hierbij om het afvalwater van het gebied De Weerd en Hatenboer dat onder het Lateraalkanaal door wordt gepompt waarbij mogelijk overstort plaats kan vinden in het Lateraalkanaal. Verder is het Lateraalkaal gebruikt als slibdepot. Hoewel het slib is afgedekt met een zandlaag is dit een blijvend risico. Aan Essent Milieu is een Wvo-vergunning verstrekt. Ook vormt de rijksweg die het Lateraalkanaal kruist een risico. Tenslotte is in het gebiedsdossier voor innamepunt Heel onder ruimtegebruik beschreven welke functies van belang zijn voor de waterkwaliteit. Het is nog niet duidelijk welke van deze functies binnen de beschermingszone liggen. Deze risico s moeten nader worden onderzocht. Er heeft nog geen uitgebreide inventarisatie plaatsgevonden van de risico s rond het deel van de Sleijebeek dat is aangewezen als beschermingszone. Deze inventarisatie zal nog moeten worden uitgevoerd. Nog niet met alle als relevant aangemerkte partijen heeft afstemming plaatsgevonden. De partijen die in deze fase wel zijn aangemerkt als relevante partij, maar waar nog geen afstemming mee heeft plaatsgevonden zijn: - R5: Rijkswaterstaat: baggerwerkzaamheden - Politie Limburg-Noord - Brandweer Roermond, Heel, Swalmen en Haelen - Gemeente Maasgouw Waterschap Roer en Overmaas heeft aangegeven geen bemoeienis te hebben met het gebied waarin het Lateraalkanaal is gelegen. Hierbij is het nog wel de vraag of geen water uit het watersysteem van Waterschap Roer en Overmaas wordt geloosd op het Lateraalkanaal. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel

15 De gemeente Maasgouw heeft aangegeven dat een formeel verzoek aan de gemeente om mee te werken aan dit project aan het college kan worden gericht. De afstemming die heeft plaatsgevonden tussen Rijkswaterstaat en de verschillende partijen is vooral gericht geweest op het in kaart brengen van de risico s, waarbij ook verschillende mogelijke maatregelen zijn benoemd om de risico s verder te beheersen. In de vervolgfase moeten de genoemde maatregelen worden opgepakt en moet een afweging worden gemaakt of de geïdentificeerde risico s voldoende zijn beheerst of dat aanvullende maatregelen en/of afspraken nodig zijn. Voor zover mogelijk zal voor de afstemming met bedrijven worden aangesloten bij de reguliere bedrijfsbezoeken die worden afgelegd door Rijkswaterstaat. Bij de totstandkoming van de beschermingszonedocumenten kan hiermee waarschijnlijk niet worden volstaan. Voor de vervolgfase moet er naar worden gestreefd dat de drinkwatervoorziening behoort tot de onderwerpen die standaard aan bod komen bij de bedrijfsbezoeken. In deze fase ligt de nadruk op incidentele risico s. In de volgende fase moet daarnaast worden onderzocht hoe moet worden omgegaan met reguliere lozingen, dit ook in relatie tot de gebiedsdossiers die worden opgesteld. Hierbij kan zowel worden gedacht aan diffuse verontreinigingen zoals bestrijdingsmiddelen, overstromingen, blauwalgen, botulisme en recreatie als aan puntlozingen van bedrijven, overstorten en effluentlozingen. Tenslotte kan in een volgende fase worden overwogen om ook voor nood-drinkwaterinnamepunten een beschermingszone aan te wijzen. 5.3 Synthese Met de betrokken partijen is een eerste inventarisatie gemaakt van de risico s voor de oppervlaktewaterkwaliteit en de drinkwaterinname. Er zijn (nog) geen concrete afspraken gemaakt over acties om de risico s voor de oppervlaktewaterkwaliteit beter te beheersen of om hier verder van gedachten te wisselen. Hier lijkt wel aanleiding voor. Verschillende partijen zijn zich niet bewust van de (mogelijke) effecten van eigen handelen voor de drinkwatervoorziening. Nagegaan moet worden of in de calamiteitenplannen van bedrijven expliciet aandacht moet worden besteed aan de aanwezigheid van het drinkwaterinnamepunt of dat volstaan kan worden met de calamiteitenplannen van de nooddiensten. Tenslotte lijkt het belangrijk dat, met het oog op toekomstige ontwikkelingen en de mogelijke effecten hiervan voor de oppervlaktewaterkwaliteit, met de betrokken partijen afspraken worden gemaakt over te hanteren procedures voor deze nieuwe ontwikkelingen. Hierbij valt te denken aan gemeenten en de provincie als belangrijke partij bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen en als vergunningverlener. In de uitgevoerde risicoinventarisatie zijn deze risico s slechts zeer summier naar voren gekomen. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel

16 5.4 Vervolgstappen Het beschermingszonedocument is een levend document. Het document moet steeds worden geactualiseerd op basis van de laatste ontwikkelingen en zal steeds verder kunnen worden aangescherpt. In dit kader moeten de stappen zoals weergegeven in de hiernaast weergegeven figuur steeds weer worden doorlopen. In dit eerste beschermingszonedocument ligt de nadruk vooral op het inventariseren van de risico s. In de volgende fasen zal de nadruk meer komen te liggen op het beoordelen van de risico s, inventariseren van de mogelijke maatregelen en het treffen van aanvullende maatregelen (en maken van aanvullende afspraken). Wanneer de risico s voldoende zijn beheerst kan worden volstaan met een jaarlijkse actualisatie van het beschermingszonedocument. Uiteindelijk moet voor alle geïdentificeerde risico s, in overleg met de relevante partijen, worden gekomen tot een voldoende beheersing van de risico s. De juridische status die de beschermingszone zal krijgen is nog niet bekend. Hier zal in het vervolgtraject verder invulling aan worden gegeven. Afstemming met de provincie hierover is essentieel. Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel

17 6 COLOFON Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel WA-WA Heel Opdrachtgever : Rijkswaterstaat Dienst Limburg Project : Beschermingszonedocument Heel Dossier : B Omvang rapport : 15 pagina's Auteur : Maaike Buysse-Hendriks Bijdrage : Ger Cruts (RWS), Fred Benoist Interne controle : François van Ekkendonk Projectleider : François van Ekkendonk Projectmanager : Jos Peters Datum : 23 november 2007 Naam/Paraaf : Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel 23 november 2007, versie definitief WA-WA Heel

18 Laan 1914 nr EX Amersfoort Postbus BC Amersfoort T (033) F (033) E info@dhv.nl

19 BIJLAGE 1 Stappenplan voor implementatie Beschermingszone II In onderstaande tabel is het stappenplan om te komen tot het beschermingszonedocument opgenomen. Aansluitend kunnen stap 11: opstellen crisisplannen, en stap 12: monitoring en evaluatie worden genomen. nr Stap Taken Initiatiefnemer en actoren 1 Benoemen binnen RWS -verantwoordelijk voor uitrollen beschermingszone en invulling daarvan. - indien zinvol kan later de uitvoering van taken naar andere actoren (buiten RWS) worden gedelegeerd RWS 2 1e vaststellen beschermingszone 3 1e risico-identificatie en -analyse 4 Benoemen bij het waterbedrijf 5 overleg met drinkwaterbedrijf 6 Vaststellen definitieve beschermingszone -vastleggen gemaakte keuzen en achterliggende overwegingen (uitgaande van in dit rapport gegeven protocollen en zones) -vastleggen gemaakte keuzen en achterliggende overwegingen -verantwoordelijk voor contact met RWS en uitvoering gedelegeerde taken doorspreken beschermingszone en risicoidentificatie en analyse afstemming met beschermingszones I, III, en IV inclusief bijbehorende risico s RWS RWS drinkwaterbedrijf RWS drinkwaterbedrijf RWS 7 Vaststellen taakverdeling taken RWS gedelegeerde taken drinkwaterbedrijf onderlinge relatie RWS drinkwaterbedrijf 8 identificeren relevante partijen 9 overleg met alle relevante partijen 10 opstellen beschermingszonedocument -partijen zijn relevant als ze invloed (kunnen) hebben op de waterkwaliteit invloed (kunnen) hebben op de ruimtelijke ordening in/rond de beschermingszone ze invloed hebben op risicoreductie -risico-identificatie en analyse - maatregelen veiligheidsketen langslopen (monitoring, crisisprotocollen, oefeningen, etc.) -verantwoordelijkheden en taken - procesafspraken reguliere situatie crisissituatie -vastleggen gemaakte afspraken - zonecontouren -risico s en maatregelen - actoren, verantwoordelijkheden en taken - procesafspraken -procedures (monitoring en evaluatie) RWS drinkwaterbedrijf (industriële) lozers waterschap gemeente (RO, brandweer, politie) RWS drinkwaterbedrijf waterschappen lozers gemeenten (RO-zaken, brandweer, politie) provincie (water en ROzaken) RWS/drinkwaterbedrijf Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel bijlage 1 WA-WA Heel - 1 -

20 BIJLAGE 2 Risicoanalyse VEILIGHEIDSKETEN Risicoanalyse risico-inventarisatie kans x effect Pro-actie wegnemen structurele oorzaken (elimineerbare risico s) risicoacceptatie (onvermijdbare risico s) Preventie voorkomen/beheersen ontwikkeling incident (verkleinbare risico s) Preparatie voorbereiding acties bij ongewenste situaties (verkleinbare effecten) netwerkanalyse Repressie bestrijding en hulpverlening bij ongewenste situaties (beperken van onvermijdbare effecten) risicocommunicatie Nazorg zo snel mogelijk terug naar normale verhoudingen evaluatie Bij de algemene risicoanalyse volgens bovenstaande veiligheidketen hebben wij een onderverdeling gemaakt naar soorten risico in de zin van termijn of frequentie van voorkomen van risico s. De volgende risicocategorieën worden geïntroduceerd: - Incidenteel/Calamiteit, - Terugkerend/Seizoensafhankelijk en - Trendmatige ontwikkelingen/permanent aanwezig. Risicocategorieën met benoemde risico s Incidenteel Seizoensgebonden / Terugkerend Gevaarlijke stoffen Blauwalgen transport Scheepvaart Overstorten Industrie Baggeren Trendmatig / Structureel Landbouw gebruik bestrijdingsmiddelen Toename verhard oppervlak Toename lozingen Bluswater Overstromingen Bouwactiviteiten Botulisme Mest en bestrijdingsmiddelen Wijzigingen waterbeheer Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel bijlage 2 WA-WA Heel - 1 -

21 BIJLAGE 3 Risico s In de tabel op de volgende pagina s zijn de in de vorige fase geïdentificeerde risico s opgenomen. De risico s zijn gerangschikt naar de grootte van het risico in de huidige situatie (kans x effect). Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel bijlage 3 WA-WA Heel - 1 -

22 project: dossier: opdrachtgever: bescherming drinkwater uit rijkswater A RWS/RIZA Legenda Code ACTOREN Risico = Kans x EKosten-Effectiviteit = Risicovemindering / Kosten A = incidenteel a = Pro-actief RWS = Rijkswaterstaat B = terugkerend b = Preventief PROV = Provincie Kans 0 =Effect 0 = nihil C = structureel c = Preparatief WS = Waterschap Kans 1 =Effect 1Kosten 1 = verwaarloosbaar d = Repressief WLM = Waterleidingmaatschappij Kans 2 =Effect 2Kosten 2 = significant e = Nazorg GM = Gemeente Kans 3 =Effect 3Kosten 3 = hoog Code Risico Maatregel bij risiconiveau C-1.1a Landbouw gebruik generiek bestrijdingsmiddelen- en mestbeleid bestrijdingsmiddelen (aanpassen voor drinkwaterbeschermingsgebieden oppervlaktewater) C-1.2a Landbouw gebruik aankopen aangrenzende gronden en gebruik bestrijdingsmiddelen bestrijdingsmiddelen verbieden C-3.1a Toename lozingen Wvo vergund IND = Industrie Evides Scheelhoek Haringvliet Evides Biesbosch Maas DZH Brakel Andelse Maas WML Heel Lateraalkanaal Waternet Nieuwegein Lekkanaal Waternet Nieuwersluis Amsterdam-Rijnkanaal PWN Andijk-WRKIII IJsselmeer kans op risico vóór maatregel effect vóór maatregel Toelichting LNV LNV LNV LNV LNV LNV LNV Kosten vloeien voort uit prijsverschil met alternatieve bestrijdingsmethoden. Daarnaast kan worden bespaard op zuiveringskosten als geen aktief kool hoeft te worden geregenereerd bij de drinkwaterbereiding. Kosten WLM Aankopen gronden gaat gepaard met hoge kosten aanvullende zuiveringstrap bij lozers WS WS WS WS WS WS WS Het gaat hier om opheffen van een continue lozing in de beschermingszone via verplaatsing van het lozingspunt met een leiding naar een plek waar beïnvloeding waterkwaliteit gedoogd kan worden. combinatie-effect op DW mee laten wegen bij RWS RWS RWS RWS RWS Scherpere vergunningseisen zullen vragen om aanvullende emissie-immissietoets zuiveringstechnieken bij waterschappen (RWZI's) C-3.2a Toename lozingen Wvo vergund A-2.1a Scheepvaart vaarroute omleiden RWS Het gaat hier om locatiespecifieke beïnvloeding van de scheepvaart. Op het IJsselmeer omvaren om circel zal minder gevolgen hebben dan het opleggen van lange omleidingen van vrachtverkeer over rivieren/kanalen A-3.2a Pieklozingen industrie effecten op DW in vergunningsprocedure opnemen A-4.1a Bluswater geen risicobedrijven bij oppervlaktewater - RO maatregel A-6.1a Bouwactiviteiten type toegestane bedrijven in bestemmingsplannen en vestigingsbeleid verankeren B-5.1a C-2.1a A-1.2b Meststoffen en bestrijdingsmiddelen Toename verhard oppervlak /stedelijke ontwikkeling Gevaarlijke stoffen transport vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen verbod op gebruik bestrijdingsmiddelen op verharding RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Dit vraagt hoge investeringen van de industrie om op eigen terrein voorzieningen te treffen (zuivering, bedrijfsvoering, productieproces) PROV PROV PROV PROV PROV PROV PROV Als het gaat om nieuwe industrie zijn de kosten van het zoeken van een andere locatie verwaarloosbaar maar het verplaatsen van bestaande bedrijven zal gepaard gaan met hoge kosten. Wel kan hier planschade optreden voor gemeenten die reeds plannen voor ontwikkelingen bedrijventerreinen hebben GM GM GM GM GM GM GM zie A-4.1.a GM GM GM GM GM GM GM Kosten vloeien voort uit prijsverschil met alternatieve bestrijdingsmethoden. Daarnaast kan worden bespaard op zuiveringskosten als geen aktief kool hoeft te worden geregenereerd bij de drinkwaterbereiding. DW aspecten mee laten wegen in RO-beleid RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Deelname aan Watertoets gaat gepaard met beperkte kosten maar wel zorgt er wel voor dat vroeg in besluitvormings rekening wordt gehouden met drinkwaterbelang. alarm oefenen met betrokken partijen RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Voorlichting aan weggebruikers in combinatie met andere media A-2.1b Scheepvaart werkinstructie brandweer/politie RWS RWS RWS kosten communicatie (1), handhaving (2), kosten van vertragingen (2) A-2.2b Scheepvaart alarm oefenen met betrokken partijen RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Aktief voorlichten van de scheepvaartbranche A-2.3b Scheepvaart crisisteam RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Voorlichting aan vaarweggebruikers in combinatie met andere media C-1.1b Landbouw gebruik bestrijdingsmiddelen generiek bestrijdingsmiddelen- en mestbeleid (aanpassen voor drinkwaterbeschermingsgebieden oppervlaktewater) PROV PROV PROV PROV PROV PROV PROV Instellen van spuitvrije zones en overeenkomsten met landbouwbedrijven over type bedrijfsvoering in de buurt van beschermingsgebieden. A-2.1c Scheepvaart werkinstructie brandweer/politie RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS A-2.2c Scheepvaart alarm oefenen met betrokken partijen RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Door te oefenen zal bij optreden van het risico sneller en effectiever actie worden ondernomen waardoor ook effecten verminderen. A-2.3c Scheepvaart communicatieplan met alle betrokkenen RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS A-3.1c Pieklozingen industrie self-monitoring bedrijven verplicht RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Het bedrijf moet investeren in meetprogramma's/apparatuur (kosten = 2) en zal daardoor ook bewuster met piek lozingen omgaan in de bedrijfsvoering waardoor aantal pieklozingen beperkt wordt (2 --> 1). A-3.2c Pieklozingen industrie wegpompen naar riolering RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS A-3.3c Pieklozingen industrie isoleren en verwijderen verontreiniging RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS A-2.1d Scheepvaart doorspoelen oppervlaktewater WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM A-3.1d Pieklozingen industrie afleiden effluent lozingen naar buiten WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM invloedssfeer A-2.1e Scheepvaart tijdelijke innamestop RWS RWS A-3.1e Pieklozingen industrie tijdelijke innamestop RWS RWS A-3.2e Pieklozingen industrie effecten op DW in vergunningsprocedure GM GM GM GM GM GM GM opnemen B-5.1b Meststoffen en verbod op gebruik bestrijdingsmiddelen op WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM Mogelijkheid voor waterleidingmaatschappij om alert te kunnen bestrijdingsmiddelen verharding reageren op risico's in verband met bestrijdingsmiddelen. A-1.1a Gevaarlijke stoffen transport vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen omleiden gevaarlijke stoffen routes RWS RWS Extra kilometers door omrijden vrachtverkeer, handhaving en borden plaatsen A-3.1a Pieklozingen industrie afleiden effluent lozingen naar buiten invloedssfeer RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Het afleiden van een reguliere effluent lozing om laagfrequent voorkomende pieklozingen op het oppervlaktewater te voorkomen. C-1.3a C-4.1a A-1.1b Landbouw gebruik bestrijdingsmiddelen Wijziging waterbeheer (stuwregiem) Gevaarlijke stoffen transport vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen toelatingsbeleid bestrijdingsmiddelen beter LNV LNV LNV LNV LNV LNV LNV Kosten van belangenbehartiging (drinkwaterlobby) zijn laag. Kosten afstemmen op drinkwatervoorziening voor alternatieve onkruidbestrijding zijn significant. mogelijkheid om waterstromen te sturen via RWS zie C-3.3a. In ditgeval wordt gedacht aan Kierbesluit Haringvliet stuwen en zo een selectie te maken van waarmee bestaand innamepunt Scheelhoek onvermijdelijk meest geschikte aanvoerwater ongeschikt wordt. werkinstructie brandweer/politie RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Vangrail/bermsloot of iets dergelijks. A-4.2b Bluswater voorlichting communicatie consumenten GM GM GM GM GM GM GM Dit is een infrastructurele maatregel die significante investeringen kost maar waarbij gevolgen als bij Twentekanaal wellicht voorkomen hadden kunnen worden. C-3.1b Toename lozingen Wvo vergund afleiden effluent lozingen naar buiten invloedssfeer WS WS WS WS WS WS WS Om te voldoen aan extra stringente vergunningseisen voor lozing in beschermingszones zal aanvullend gezuiverd moeten worden. C-3.2b A-1.1c Toename lozingen Wvo combinatie-effect op DW mee laten wegen bij vergund emissie-immissietoets Gevaarlijke stoffen transport infrastructurele voorzieningen om bij vrachtwagens en kruisingen calamiteiten op de weg te voorkomen dat waterwegen met pijpleidingen stoffen het water kunnen bereiken RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS A-1.2c A-1.3c Gevaarlijke stoffen transport alarm oefenen met betrokken partijen RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Door te oefenen zal bij optreden van het risico sneller en vrachtwagens en kruisingen effectiever actie worden ondernomen waardoor ook effecten waterwegen met pijpleidingen verminderen. Gevaarlijke stoffen transport communicatieplan met alle betrokkenen RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel bijlage 3 WA-WA Heel - 2 -

23 Legenda Code ACTOREN Risico = Kans x EKosten-Effectiviteit = Risicovemindering / Kosten A = incidenteel RWS = a = Pro-actief Rijkswaterstaat B = terugkerend b = Preventief PROV = Provincie Kans 0 =Effect 0 = nihil C = structureel c = Preparatief WS = Waterschap Kans 1 =Effect 1Kosten 1 = verwaarloosbaar d = Repressief WLM = Waterleidingmaatschappij Kans 2 =Effect 2Kosten 2 = significant e = Nazorg GM = Gemeente Kans 3 =Effect 3Kosten 3 = hoog IND = Industrie Code Risico Maatregel bij risiconiveau A-1.3c Gevaarlijke stoffen transport communicatieplan met alle betrokkenen RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen Evides Scheelhoek Haringvliet Evides Biesbosch Maas DZH Brakel Andelse Maas WML Heel Lateraalkanaal Waternet Nieuwegein Lekkanaal Waternet Nieuwersluis Amsterdam-Rijnkanaal PWN Andijk-WRKIII IJsselmeer kans op risico vóór maatregel effect vóór maatregel Kosten Toelichting A-4.1c Bluswater tijdelijke innamestop RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Effectbeperking door noodmaatregel. Wel effectief mits op tijd genomen. Redelijk kostbaar vanwege het klaar moeten hebben liggen van de drijfschermen. A-4.2c Bluswater voorlichting communicatie consumenten RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Door te oefenen zal bij optreden van het risico sneller en effectiever actie worden ondernomen waardoor ook effecten verminderen. A-4.3c Bluswater crisisteam RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS A-1.1d Gevaarlijke stoffen transport vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen tijdelijke innamestop WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM A-1.2d Gevaarlijke stoffen transport gecontroleerde afspoeling wegwater; vrachtwagens en kruisingen wegpompen naar riolering; waterwegen met pijpleidingen drijflaag tegenhouden GM GM GM GM GM GM GM A-1.3d Gevaarlijke stoffen transport crisisteam RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen A-4.2d Bluswater maatregelen ter voorkoming van afstroming WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM zoals: bassins creëren voor opvangen bluswater en gecontroleerd afvoeren C-3.1d Toename lozingen Wvo aanvullende zuiveringstrap bij lozers WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM vergund A-1.1e Gevaarlijke stoffen transport vrachtwagens en kruisingen waterwegen met pijpleidingen werkinstructie brandweer/politie RWS RWS A-1.2e Gevaarlijke stoffen transport gecontroleerde afspoeling wegwater; vrachtwagens en kruisingen wegpompen naar riolering; waterwegen met pijpleidingen drijflaag tegenhouden GM GM GM GM GM GM GM A-4.2e Bluswater maatregelen ter voorkoming van afstroming GM GM GM GM GM GM GM zoals: bassins creëren voor opvangen bluswater en gecontroleerd afvoeren A-5.1a Overstroming rivier / geen risicobedrijven in PROV PROV zie A-4.1.a afspoelen terreinen overstromingsgevoelige gebieden B-1.1b Blauwalgen a.g.v eutrofiëring tijdelijke innamestop RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS B-2.3b Overstorten rioolstelsels vergroten regenwaterbuffers GM GM GM GM GM GM GM Beleidsuitvoering door waterschap waarbij specifiek rekening wordt gehouden met de functie van het ontvangende water voor de drinkwatervoorziening. B-3.1b Nautisch baggeren milieuveilig baggeren verplicht RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS C-2.1b Toename verhard oppervlak risico's adresseren in Watertoets en PROV PROV PROV PROV PROV PROV PROV Afspraken met gemeenten bij beschermingsgebieden over /stedelijke ontwikkeling aanvullende eisen formuleren alternatieve onkruidbestrijding. C-4.1b Wijziging waterbeheer (stuwregiem) mogelijkheid om waterstromen te sturen via stuwen en zo een selectie te maken van meest geschikte aanvoerwater DW aspect mee laten wegen in wijzigingen kwantitatief waterbeheer RWS C-4.2b Wijziging waterbeheer RWS RWS (stuwregiem) B-1.1c Blauwalgen a.g.v eutrofiëring tijdelijke innamestop RWS B-1.1d Blauwalgen a.g.v eutrofiëring blauwalgen bestrijding door WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM nutriëntenbelasting te verminderen B-1.2d Blauwalgen a.g.v eutrofiëring voorkomen van stagnante zones; zorgdragen WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM voor voldoende doorstroming van stuwpanden, nevengeulen en hoofdstroom B-2.1d Overstorten rioolstelsels waterkwaliteitsspoor doortrekken naar drinkwater-beschermingsgebieden A-6.2a Bouwactiviteiten bouwvergunningen aanscherpen in beschermingsgebieden B-4.1b Botulisme (temperatuur en nutriëntenbelasting verminderen zodat zuurstofloosheid) eutrofiëring niet tot zuurstofloosheid leidt B-4.2b Botulisme (temperatuur en voorkomen van stagnante zones; zorgdragen zuurstofloosheid) voor voldoende doorstroming van stuwpanden, nevengeulen en hoofdstroom WLM WLM WLM WLM WLM WLM WLM GM GM GM GM GM GM GM 1 1 1??? RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS RWS Rijkswaterstaat Dienst Limburg/Beschermingszonedocument Heel bijlage 3 WA-WA Heel - 3 -