SYMPOSIUM DEMERVALLEI. > een gebied dat een bepaalde eenheid vormt, met een eigen karakter

Transcriptie

1 Wouter Pattyn De Demer als motor voor streekontwikkeling SYMPOSIUM DEMERVALLEI Katty Wouters Een streek? > een gebied dat een bepaalde eenheid vormt, met een eigen karakter > Wonen in eigen streek voldoende bandmet de regio of gemeente streekidentiteit > streek verwant met term landschap uit landschapsconventie 1

2 Landschap > De Europese Landschapsconventie (2000) : Landschap = de aanduiding voor een deel van het grondgebied, zoals dat door de bevolkingwordt waargenomen en waarvan het karakter bepaald wordt door natuurlijke en/of menselijke factoren en de wisselwerking daartussen (art. 1). > Conventie: Elke Ondertekenaar verbindt zichom het landschap juridisch te erkennen als essentieel bestanddeel van de leefwereld van de volkeren, als uitdrukking van de verscheidenheid van hun gemeenschappelijk cultureel en natuurlijk erfgoed en als basis van hun identiteit Wat maakt een streek/landschap? > Natuurlijke factoren: - ondergrond (bodem), rivieren, klimaat, vegetatie, fauna, > Menselijke factoren: - Bewoning, kapellen, monumenten, grenspalen, landgebruik, voetwegen & wegen, > Tijdsdimensie: - Dynamisch! - Bewoning, industrie, maar ook landgebruik drastisch veranderd 2

3 Landschap- natuurlijke factoren Menselijke factoren 3

4 Dynamiek: van open landschap Er waren nauwelijks hagen. Hier en daar een dikke boom tussen de eigendommen in. Op een dag hadden we zitten hooien. We waren even weg en bij het terugkomen had de wind het hooi allemaal in de boom geblazen. De wind had gewoon vrij spel in de vallei. Frans Peeters, 1911 Naar landschap nu 4

5 De streek De Demervallei als streek 5

6 De Demervallei als streek: ijzerzandsteen! De Demervallei als streek: ijzerzandsteen! 6

7 Een streek (duurzaam) ontwikkelen? > Vooruitgangsfilosofie en stilstand is achteruitgang? > Typische elementen identificeren voor behoud en versterking - Cf. ABC Demervallei project - Principe: behoud en indien niet mogelijk documenteer > SWOT= subjectief! > Economy, stupid! De sterktes > Natuurwaarden > Toeristische waarde > Meer generiek: ecosysteem diensten - al de goederen en diensten die ecosystemen aan de samenleving leveren - Bv. natuurlijke bescherming tegen overstroming, bestuiving door wilde insecten, natuurlijke waterzuivering, klimaatregulering, natuurgebonden recreatie ed. 7

8 bron van inspiratie landmark broedplaats filter fijn stof genot voor het oog geluidsbarrière CO2opslag waterretentie hout picknickplaats speelplek schaduw 8

9 TEEB: the economics of ecosystems and biodiversity > TEEB (UNEP): op initiatief van G8+5: Potsdam (2007): analysevan - de globale economische meerwaarde van biologische diversiteit - De kostprijs van het verlies aan biodiversiteit en het niet nemen van beschermingsmaatregelen > 2013: TEEB voor water and wetlands TEEB water & wetlands conclusies > Values of both coastal and inland wetland ecosystem services are typically higher than for other ecosystem types. > Watersystemen zijn van onschatbare waarde voor - Waterbeschikbaarheid en kwaliteit - klimaat mitigatie en adaptie - Volksgezondheid - Bronvan inkomsten, lokaleontwikkelingen armoedebestrijding 9

10 TEEB water & wetlands conclusies > Behouden herstelvan watersystemenis goedkoper dan man-made infrastructuur oplossingen > Het verliesvan watersystemenkanleidentot significante verliezen op vlak van menselijk welzijn, en eennegatieveimpact hebbenop gemeenschappen, landen en bedrijvigheid. > The Economics of Ecosystems and Biodiversity: TEEB: > Vlaanderen: VITO: natuurwaardekenner: 10

11 Voorbeeld Nationaal Park > Onderzoek Triple E: ha Nationaal Park goed voor: - jaarlijkse baten door CO2-opslag, waterzuivering en fijn stof-opvang van meer dan 1.2 M. Euro per jaar arbeidsplaatsen in de regio, waarvan 190 specifiek omwille van de aanwijzing als Nationaal Park in een omzet van 191 M. Euro/jaar van bedrijven in aanverwante sectoren in de regio. - en meerwaarde van vastgoed binnen een straal van 300 meter rond het Nationaal Park van meer dan 8 M. Euro. > De jaarlijkse, toewijsbare, turnover bedraagt 191 miljoen euro Zwaktes 11

12 Zwaktes > Subjectief-Kennis en achtergrond gebonden > Waar willen we naartoe?= uitdaging De uitdagingen > Grootschalige werken > Bv. NapaRiver > Ruimteclaims kanaliseren 12

13 De kansen- Versterken ES-Diensten > Regulerend en voorzienend: > Klimaatbuffer > Biodiversiteit ( our life ensurance ) > Ruimte voor water - Overstromingsmogelijkheden - Meanderende beken - Natuurvriendelijke oevers - Trager afvoeren van water - Vergroot opvangcapaciteit - Minder erosie waardoor minder baggerwerken stroomafwaarts De kansen- Toerisme > Studie VITO: Raming van de baten van een goede ecologische toestand van de Demer - Gepeild naar scenario s rond betere waterkwaliteit en maatregelen ivmde loop van de rivier (natuurlijker uitzicht, dijken verlaging, natter landschap, hermeandering).; 800 respondenten - gemiddeld huishouden hecht veel belang aan hoge soortenrijkdom, gevolgd door goede waterkwaliteit. - De betalingsbereidheid van mensen voor verbetering aan de Demerstreng (over 35km lengte) ligt in de grootteorde van 230 miljoen euro. - NB: appreciatiewaarde van mensen! Er is (nog) geen berekening gemaakt over ecosysteem diensten! 13

14 Kansen: voorbeeld Rivierpark > Maasvallei, 24/10/12 geopend ha, waarvan ha riviernatuur: In Limburg vormt de Maas over een kronkelende 45 kilometer de grens tussen België en Nederland. Het is het enige deel van de Maas dat geen gekanaliseerde badkuip is. Kansen: voorbeeld Rivierpark > content/rivierpark-maasvallei > Het RivierParkMaasvallei gaat sterk inzetten op de recreatieve ontsluiting van al die natuurpracht.niet alleen voor vogelspotters maar ook voor wandelaars, fietsers, kajakkers en vissers. Er werden vijf Maasdorpen uitgekozen als invalsplekken, met parkeergelegenheid. 14

15 Kansen > VA) - Beheer in functie van bv. salamandersoort die tevens embleem is van het park en op de voet gevolgd wordt in pers Kansen > Tal van publieksactiviteiten: - Recreatie - NME met o.a. buitenklas - Identificatie met park: wedstrijd beste river town, T- shirts, verkiezing rivierheld, nummerplaat 15

16 Kansen > Streekproducten > Verbrede landbouw > Streekidentiteit Regionaal Landschap Noord-Hageland vzw Villa Coremans Gelrodeweg Aarschot T F info@rlnh.be 16