2017-Mediation Ongewenste Omgangsvormen
|
|
- Lodewijk de Vos
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 DE TOEGEVOEGDE WAARDE VAN HERSTELMEDIATION OP HET WERK IN 8 DIMENSIES: van hopeloos conflict naar een hoopvolle toekomst 1 Snel resultaat 2 De werkgever bespaart veel geld 3 De betrokken werknemer behoudt zijn baan 4 De organisatie behoudt haar talent 5 De werksfeer verbetert 6 De medewerkers presteren beter 7 De productiviteit gaat omhoog 8 De innovatiekracht voor de toekomst wordt veilig gesteld
3 Wat de president van de Verenigde Staten zegt over hoe je als man vrouwen moet benaderen. Daar zie ik wel wat in.
4 Ongewenste omgangsvormen? Grensoverschrijdend gedrag? Ongewenst gedrag?
5 (seksuele) intimidatie agressie pesten discriminatie
6 Maar ook het bestelen van de baas is grensoverschrijdend gedrag
7 17 mensen op de werkvloer. Hoeveel verschillende relaties?
8 17 personen: (16x17) : 2 = 136 verschillende relaties
9 Ongewenst gedrag doet zich voor tussen collega s tussen leidinggevenden en werknemers soms komt het van één kant soms van beide kanten
10 SUBJECTIEVE BELEVING Het gaat om mensen die op hun werk ervaren dat hen onrecht wordt aangedaan, die zich wanhopig en hulpeloos voelen, die buiten hun schuld worden gekwetst en vernederd.
11 HOE VAAK? WAAR? WANNEER?
12 NRC Handelsblad 31 oktober 2016
13 NRC Handelsblad 12 november 2016
14 Bijna de helft van de ambtenaren weet ervan
15 Psychosociale Arbeidsbelasting Factsheet Monitor Arbeid 1 op iedere 7 werknemers heeft last van ongewenst gedrag Werkdruk 1 Agressie en geweld Ongewenste omgangsvormen 38% van de werknemers heeft te maken met hoge taakeisen 20% van de werknemers vindt dat de leidinggevende geen oog heeft voor het welzijn van de medewerkers 44% van de werknemers heeft weinig regelmogelijkheden Gevolgen Werknemers Risico s 44% van de werkgevers vindt werkdruk een belangrijk risico met burn-out klachten intimidatie lichamelijk geweld pesten van de werknemers heeft last van ongewenst gedrag door externen (klanten, leerlingen, passagiers, patiënten etc) Belangrijkste types ongewenst gedrag extern 6,4% 6,0% 18% Sommige werknemers melden meerdere vormen van ongewenst gedrag 13% 24% 15% Risico s 4,9% van de werkgevers vindt agressie en geweld een belangrijk risico door werkdruk-werkstress van de werknemers heeft last van ongewenst gedrag door leidinggevende of collega s Belangrijkste types ongewenst gedrag intern intimidatie pesten seksuele aandacht Werkgerelateerde verzuimgevallen 1,8% 11% 7,5% Sommige werknemers melden meerdere vormen van ongewenst gedrag 29% (maar nog steeds wordt grensoverschrijdend gedrag vaak niet gemeld) die niet kunnen voldoen aan de psychische eisen van het werk die aangeven dat zij vaak tot zeer vaak familie- of gezinsactiviteiten door het werk missen of verwaarlozen 9,8% 8,5% door problemen met de leidinggevende of collega s door problemen met klanten 7,5% 0,8% Maatregelen 38% van de werknemers wil (aanvullende) maatregelen tegen werkdruk/werkstress 7,4% 5,1% van de werknemers wil (aanvullende) maatregelen tegen intimidatie, agressie of geweld door klanten van de werknemers wil (aanvullende) maatregelen tegen intimidatie, agressie of geweld door leidinggevende of collega 1. We spreken over werkdruk als een medewerker niet (of alleen met heel grote moeite) in staat is om aan zijn/haar werklast of taakeisen te voldoen en ook niet in staat is om de achterliggende oorzaken hiervan te veranderen (zogenaamde regelmogelijkheden ). Bovendien heeft de sociale steun van leidinggevende en / of collega s invloed op de mate van werkdruk die een werknemer ervaart. De cijfers in deze factsheet zijn gebaseerd op de NEA-Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2012 en de WEA-Werkgevers Enquête Arbeid De NEA is een grootschalig representatief onderzoek onder werknemers naar hun werksituatie, inzetbaarheid en gezondheid dat jaarlijks uitgevoerd wordt door TNO en CBS. De WEA is een grootschalig onderzoek onder Nederlandse Werkgevers naar het arbeidsbeleid, en het effect daarvan op bedrijfsresultaten en ziekteverzuim. De WEA wordt uitgevoerd door TNO. Meer informatie en resultaten van deze onderzoeken vindt u op
16 EN DAN? (1) Welbeschouwd bevat (nagenoeg) elk arbeidsconflict wel een element van ongewenste omgangsvormen. Bijvoorbeeld intimidatie, van één kant, of van meer kanten. Het is met name aan HR en/of de bedrijfsarts om dit te herkennen. Verwijzing naar herstel-mediation is dan een optie.
17 EN DAN? (2) Grensoverschrijdend gedrag kan zich ook rechtstreeks aandienen, door een melding van het slachtoffer bij de vertrouwenspersoon, de leidinggevende, of bij Personeelszaken. Als informeel oplossen niet lukt wordt de melding een klacht en treedt de langdurige, kostbare en zeer stressvolle formele Klachtenprocedure in werking.
18
19 MAAR wat is er aan het eind van dit traject eigenlijk opgelost?
20 DE OPLOSSING Niet in 1 stap van de informele naar de formele fase. Maar: Creëer ruimte voor herstel-mediation.
21
22
23 Herstelmediation is meer dan alleen maar een alternatief voor de zeer stressvolle (zowel voor melder als aangesprokene) formele klachtenprocedure. Herstelmediation bevordert een organisatiecultuur waarin naar iedereen geluisterd wordt, waarin iedereen er toe doet, waarin voor iedere medewerker een veilige werkplek is. Herstelmediation focust op: hoe komen we hier samen uit, hoe kunnen we dit samen oplossen, hoe kunnen we in harmonie verder met elkaar, hoe winnen we - maar vooral hoe behouden we - talent voor onze organisatie.
24 Waarom gewone mediation zo vaak niet verder komt dan exit-mediation en waarom herstel-mediation zo vaak tot een echte oplossing leidt
25 HET STANDAARD MEDIATIONTRAJECT ( Harvard-model ) Belangrijk bij Harvard-model : partijen zoveel mogelijk samen in sessie onder leiding van mediator (om te voorkomen dat bij één van de partijen twijfel kan ontstaan over de neutraliteit van de mediator) 1) Openingsfase kennismaken, spelregels, tekenen Mediationovereenkomst 2) Exploratiefase Partijen vertellen elk hun versie van het conflict 3) Draai- en categorisatiefase Van posities naar belangen naar gemeenschappelijke belangen 4) Onderhandelingsfase Mediator helpt partijen om samen oplossingen te vinden 5) Afrondingsfase Afspraken worden vastgelegd in Vaststellingsovereenkomst
26 EXPLORATIEFASE De Mediationovereenkomst is getekend. De mediator complimenteert partijen nog eens met hun keuze voor mediation en vraagt: Wie wil beginnen? Wat is er gebeurd?
27 Wie wil er beginnen? Goeie vraag. Maar waar gaat het écht over? De vraag stellen: Wie wil er beginnen?, impliceert dat het om gelijkwaardige partijen gaat, die een geschil met elkaar hebben. MAAR: Hoe gelijkwaardig zijn de partijen eigenlijk? En: is er wel een conflict?
28 Het gaat over gedrag, gedrag dat gestopt en veranderd moet worden In een conflict kun je onderhandelen, je geeft, je neemt, je bereikt een compromis. Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het niet om een conflict, maar om gedrag. Gedrag dat alleen maar gestopt kan worden door erkenning, erkenning van het leed dat de melder is aangedaan.
29 Bij (bijna) elk arbeidsconflict speelt ongewenst gedrag een rol Onderzoek leert dat in (bijna) alle arbeidsconflicten ongewenst gedrag een rol speelt. Zoals: bedreiging, maar ook seksuele intimidatie, pesten en discriminatie. Kan een functioneringsgesprek dan nog wel gevoerd worden?
30 Wie zich geïntimideerd, vernederd, of gekwetst voelt, is niet meer in staat tot een gesprek Als óók sprake is van een arbeidsconflict, heeft een inhoudelijk gesprek tussen partijen toch pas kans van slagen, als éérst de lucht is geklaard, door het ongewenst gedrag te adresseren.
31 Standaardmediationmethode werkt averechts De standaard-mediationmethode smoort al in de kiem de kans op behoud van de arbeidsrelatie, op behoud van talent, omdat herstel van de veilige werkplek buiten beeld blijft. Voor het slachtoffer betekent dat: ik word wéér niet gekend, wéér niet gehoord, mij word wéér de mond gesnoerd.
32 SECUNDAIRE VICTIMISATIE
33 VAN PRIMAIRE NAAR SECUNDAIRE VICTIMISATIE u PRIMAIRE VICTIMISATIE: het moment (de momenten) dat het slachtoffer zich door ongewenst gedrag onveilig voelt. Hoe hard de bedreiging aankomt, hangt af van de ernst van het het ongewenst gedrag en wie zich daaraan schuldig maakt (het maakt verschil of dat de direct leidinggevende is, of de stagiaire). u SECUNDAIRE VICTIMISATIE: De melder komt in een situatie waarin hij/zij de ongewenste omgangsvormen opnieuw beleeft, zich opnieuw onveilig voelt. Zo n situatie is bij uitstek de klachtenprocedure (maar ook de verkeerde mediation-methode). Dus: ter zake kundig interveniëren in een zo vroeg mogelijk stadium.
34 4 DIMENSIES ZIJN BEPALEND VOOR BEPERKEN RISICO SECUNDAIRE VICTIMISATIE 1 De mate van voorspelbaarheid van de uitkomst van het proces (dat volgt op de melding) 2 De mate van veiligheid die de melder ervaart in het proces 3 de mate waarin de melder controle heeft op het resultaat van de proces 4 de mate waarin de melder rechtvaardigheid ervaart in het proces Hoe hoger de scores in deze dimensies, hoe kleiner de kans op secundaire victimisatie, hoe groter de kans op herstel van de balans. En de winnaar is: herstelmediation.
35 Bewerking ten behoeve van mediation ongewenste omgangsvormen van model als gepubliceerd in rapport Een keer is genoeg - Verkennend onderzoek naar secundaire victimisatie van slachtoffers als getuigen in het strafproces (p.139), Weijers en De Boer, 13 januari 2010.
36 o Herstelmediation scoort het hoogst voor elk van de 4 dimensies o minimaliseert aldus het risico op secundaire victimisatie o biedt derhalve de beste kans op behoud van de arbeidsrelatie, op behoud van talent, op herstel van de vrede op de werkvloer Wat is herstelmediation? >>>
37 HERSTEL- MEDIATION HERSTELMEDIATION is een mediation-specialisme gericht op behoud van de arbeidsrelatie door herstel van de emotionele balans, herstel van het gevoel van eigenwaarde, herstel van de vrede op de werkvloer, herstel van de veilige werkplek. Herstelmediation wordt altijd verricht door twee mediators (comediation). HERSTELMEDIATION wordt succesvol ingezet bij ongewenste omgangsvormen op het werk.
38 BIJ HERSTELMEDIATION GAAT HET OM: LUISTEREN ERKENNING WAARDERING
39 Altijd in co-mediation Grensoverschrijdend gedrag is een heikel thema, zowel voor de melder, als voor de aangesprokene ("de dader ), want de partijen staan op scherp. Even heikel is het voor de mediator om in zo n situatie het vertrouwen van beide cliënten te winnen en te behouden. Co-mediation is dan de oplossing. Dat betekent dat 2 mediators samenwerken als team.
40 Voordelen van Co-mediation Co-mediation komt de neutraliteit van de procesbegeleiding ten goede. Co-mediation is goed voor: Het observeren van wat er precies in de mediation gebeurt (twee zien meer dan één) Het in acht nemen van de balans tussen afstand en nabijheid, tussen onpartijdigheid en betrokkenheid De voortgang van het mediationproces Een sneller duurzaam resultaat.
41 Eerst praten met partijen afzonderlijk Samen voeren de beide herstelmediators, met elk der partijen afzonderlijk, een of meer gesprekken. Die gesprekken dienen ter voorbereiding van de mediationsessie(s) met alle betrokkenen.
42 Genoegdoening Tijdens de eerste gezamenlijke herstelmediation-sessie vertelt de melder (het slachtoffer) face to face aan de aangesprokene (de dader) wat diens ongewenste gedrag allemaal heeft aangericht in het leven van de melder, zowel op het werk als thuis. De aangesprokene zal naar het verhaal van de melder moeten luisteren. Dat alleen al is een belangrijk deel van de genoegdoening waar de melder behoefte aan heeft en die haar/hem (en het proces) verder helpt.
43 Genoegdoening voor beide partijen Het komt voor dat van beide kanten sprake is van, bij- voorbeeld, intimidatie. In dat geval zullen beide partijen moeten aanhoren wat hun gedrag bij de ander heeft teweeg gebracht.
44 Spijt betuigen Stap 2 in het proces van de herstelmediation is dat de aangesprokene/de dader verantwoordelijkheid neemt voor zijn grensoverschrijdend gedrag, door erkenning van het leed dat hij met zijn gedrag de melder heeft toegebracht. Gevolgd door het betuigen van spijt.
45 Spijt betuigen is niet schuld bekennen Spijt betuigen is niet automatisch hetzelfde als schuld bekennen. Het gevoelen van de melder is leidend. De aangesprokene kan oprecht spijt betuigen voor het veroorzaken van dat gevoel, zonder daarmee te zeggen dat dit ook zijn intentie was, dus zonder schuld te bekennen.
46 Er zijn geen tegenstrijdige waarheden; wel zijn er tegenstrijdige gedachten omtrent de Waarheid. Evert Rinsema ( ) Theo van Doesburg ca. 1915
47 Omgangsafspraken voor de toekomst Ter afsluiting van de herstelmediation-sessies maken melder en aangesprokene afspraken over hoe zij voortaan met elkaar om zullen gaan op basis van wederzijdse waardering. Die afspraken worden vastgelegd in een Omgangs-convenant dat beide partijen ondertekenen.
48 Herstelmediation: het proces
49 DE TOEGEVOEGDE WAARDE VAN HERSTELMEDIATION OP HET WERK IN 8 DIMENSIES: van hopeloos conflict naar een hoopvolle toekomst 1 Snel resultaat 2 De werkgever bespaart veel geld 3 De betrokken werknemer behoudt zijn baan 4 De organisatie behoudt haar talent 5 De werksfeer verbetert 6 De medewerkers presteren beter 7 De productiviteit gaat omhoog 8 De innovatiekracht voor de toekomst wordt veilig gesteld
50
51
52 E. : info@herstelmediation.nl T. :
2017-Mediation Ongewenste Omgangsvormen
* info@herstelmediation.nl ( 085 86 400 87 Mediation: ramp of redding Kansen en risico s voor de verwijzende vertrouwenspersoon HR-manager leidinggevende Wat de president van de Verenigde Staten zegt over
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieExterne Vertrouwenspersonen Arbo Technische Groothandel. Wim van Es Coördinator Externe Vertrouwenspersonen
Externe Vertrouwenspersonen Arbo Technische Groothandel Wim van Es Coördinator Externe Vertrouwenspersonen Onderwerpen 1 Ongewenste Omgangsvormen - Wat is het - Hoe vaak komt het voor - Wat zijn de gevolgen
Nadere informatievertrouwenspersonen en mediators Opent deuren naar oplossingen goede verhoudingen op de werkplek DijkhuizenJager 2012
vertrouwenspersonen en mediators Opent deuren naar oplossingen goede verhoudingen op de werkplek Psychosociale arbeidsbelasting Pesten, seksuele intimidatie, agressie en discriminatie op de werkvloer...
Nadere informatieZorgplicht voor PSA risico s
Zorgplicht voor PSA risico s Bent u verantwoordelijk of aansprakelijk? Door : Marjol Nikkels-Agema Datum : 29 juni 2017 1 Werkgeversaansprakelijkheid Zorgplicht werkgever Essentie: werkgever moet voor
Nadere informatieKenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk:
De bedrijfsmaatschappelijk werker helpt bij het tot stand laten komen van gezondere arbeidsverhoudingen en meer welzijn binnen het bedrijf of de instelling. Op die manier ontstaat bij werknemers een grotere
Nadere informatieArbocatalogus Grafimedia
Arbocatalogus Grafimedia Van werkdruk naar werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen bedrijf Arbocatalogus Grafimedia Van Werkdruk naar Werkplezier Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf Deze
Nadere informatieWat is eigenlijk PSA?
2 april 2014 Uitgave 1 Wat is eigenlijk PSA? Onder psychosociale arbeidsbelasting of kortweg PSA wordt verstaan de stress in de werksituatie die wordt veroorzaakt door werkdruk, maar ook door zaken als
Nadere informatieProtocol Ongewenste Omgangsvormen. Van. De Banketgroep. en haar dochtervennootschappen
Protocol Ongewenste Omgangsvormen Van De Banketgroep en haar dochtervennootschappen van toepassing vanaf 1 december 2013 Inleiding De Banketgroep wil ongewenste omgangsvormen zoals seksuele intimidatie,
Nadere informatiePesten. Wie heeft welke rol
Pesten Wie heeft welke rol Wat zegt de wet Doelvoorschriften t.a.v. PSA Psychosociale arbeidsbelasting Seksuele intimidatie Agressie en geweld Pesten Discriminatie Werkdruk Werkgever verplicht beleid te
Nadere informatieDienst Psychosociale zorg VOEL JE GOED OP JE WERK
Dienst Psychosociale zorg VOEL JE GOED OP JE WERK 1 2 Dienst Psychosociale zorg Bij de preventieadviseur psychosociale aspecten (PA/PSY) van de dienst Psychosociale Zorg kan je terecht voor alle vormen
Nadere informatieOngewenste omgangsvormen en de rol van de OR. 19 juni 2019 LOMOZ Saskia Verhagen en Liesbeth van Bakel
Ongewenste omgangsvormen en de rol van de OR 19 juni 2019 LOMOZ Saskia Verhagen en Liesbeth van Bakel 1 Vraag Welk ongewenst gedrag kom je wel eens tegen? Of Welk ongewenst gedrag komt wel eens voor op
Nadere informatieKlachten als gevolg van ongewenst gedrag
Klachten als gevolg van ongewenst gedrag 1. Inleiding In deze nota zal ongewenst gedrag op het gebied van seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en discriminatie aangeduid worden als ongewenst
Nadere informatieWelkom! Workshop Stress heb je nodig, maar wel met mate
Welkom! Workshop Stress heb je nodig, maar wel met mate Nicole Pikkemaat, Trainer / adviseur Arbeid & Gezondheid, SBI Formaat Vraagje Geldt dat voor u? Wilt u dan gaan staan? Stress. Mij overkomt het niet!
Nadere informatieMediation. Conflictoplossing als alternatief voor een juridische procedure.
Conflictoplossing als alternatief voor een juridische procedure. Mediation is een vorm van conflicthantering waarbij de betrokken partijen zélf onderhandelen over het oplossen van hun geschil onder procesbegeleiding
Nadere informatieProtocol ongewenste omgangsvormen
Protocol ongewenste omgangsvormen 1. Inleiding Het protocol ongewenste omgangsvormen is onderdeel van de Integriteitscode van Vidomes. De Integriteitscode bestaat uit de onderdelen: Zakelijke Integriteit
Nadere informatieDuurzame inzetbaarheid, werkstress, werkdruk,
Duurzame inzetbaarheid, werkstress, werkdruk, Donderdag 14 februari 2019 Ir. Nicole Pikkemaat, trainer/ adviseur Arbeid & Gezondheid Agenda In gesprek over het thema duurzame inzetbaarheid: Wat verstaan
Nadere informatiePesten op de werkvloer
Pesten op de werkvloer Pesten op de werkvloer Enige tijd geleden verscheen in de media berichten over een filmpje waarop te zien is hoe een medewerker van een Belgisch productiebedrijf door zijn collega
Nadere informatieKlachtenprocedure en protocol vertrouwenspersoon medewerkers, vrijwilligers en gasten
Klachtenprocedure en protocol vertrouwenspersoon medewerkers, vrijwilligers en gasten 1 - Veilig klimaat De Herberg wil een veilig klimaat scheppen voor alle betrokkenen. Dat is onlosmakelijk verbonden
Nadere informatieBeleid ongewenst gedrag
Beleid ongewenst gedrag Voor personeel, leerlingen (en hun ouders) PO en VO van de Stichting Het Rijnlands Lyceum. 1. Inleiding Binnen een goed sociaal beleid wordt veel zorg besteed aan de veiligheid,
Nadere informatieOR en ziekteverzuim Wie is Maurice Buskens? Wat is ziekteverzuim?
OR en ziekteverzuim Help, het ziekteverzuim loopt uit de hand! Maurice Buskens Wie is Maurice Buskens? Ruim 13 jaar ervaring in advisering en training OR-en Ervaring als HR manager met o.a. ziekteverzuim
Nadere informatie(Aanpak) Pesten. SBI formaat. Prof. Dr. Willem van Rhenen. 26 november Leadership Entrepreneurship Stewardship
(Aanpak) Pesten SBI formaat Prof. Dr. Willem van Rhenen 26 november 2017 Leadership Entrepreneurship Stewardship info@nyenrode.nl +31 (0)346-291 291 www.nyenrode.nl 2 En ik ben blue-zoner.. Work Family
Nadere informatieInformatie, werkwijze en de meest gestelde vragen over mediation.
Informatie, werkwijze en de meest gestelde vragen over mediation. 1. Wat is mediation? Mediation is een door een mediator begeleid gespreksproces, waarin de betrokken partijen zelf verantwoordelijkheid
Nadere informatieAfrekenen met ongewenst gedrag
Afrekenen met ongewenst gedrag VoORkomen is beter dan genezen 1 Agenda Wat is ongewenst gedrag? Waarom zou je er iets aan doen? Wat kun je er aan doen? Rol OR 2 Wie ben ik? Marianne van der Meulen Vertrouwenspersoon,
Nadere informatie99 OPLOSSINGEN TEGEN WERKSTRESS
99 OPLOSSINGEN TEGEN WERKSTRESS Er is niet één oplossing voor werkstress: er zijn veel knoppen waar je aan kunt draaien. Dat geldt voor de werkgever en de werknemer. Daarom gaan we op zoek naar 99 oplossingen
Nadere informatieProtocol Opvang en nazorg na schokkende gebeurtenissen
Protocol Opvang en nazorg na schokkende gebeurtenissen Doel Door een goede opvang en nazorg bij schokkende gebeurtenissen wordt het risico op psychische overbelasting verminderd. Er is sprake van een schokkende
Nadere informatieProtocol Ongewenste Omgangsvormen
Protocol Ongewenste Omgangsvormen 1. Uitgangspunten Om een veilig sociaal sportklimaat te waarborgen wordt van ieder lid, trainer, vrijwilliger, ouder of gast bij de vereniging (nader samenvattend genoemd:
Nadere informatiePsycho Sociale Arbeidsbelasting
Psycho Sociale Arbeidsbelasting Webinar SCCM 17 juni 2014 Tamara Onos Auxilium HSE Onderwerpen webinar - Relevantie PSA - Onderwerpen PSA - Arbowet- en regelgeving - PSA in praktijk - Inventarisatie van
Nadere informatiePROTOCOL ONGEWENST GEDRAG
2016 PROTOCOL ONGEWENST GEDRAG Inhoudsopgave: Intentieverklaring Ongewenst gedrag Sancties Voorlichting / training Klachtenregeling Toezicht Checklist G. Stassen LVO Maastricht 6-9-2016 Locatie: Bonnefanten
Nadere informatieZorg voor de zorgprofessional. Goed werkgeverschap. 11 mei 2017 Kathelijne van Marken. Aandacht willen geven in plaats van moeten geven
Zorg voor de zorgprofessional Goed werkgeverschap Aandacht willen geven in plaats van moeten geven 11 mei 2017 Kathelijne van Marken HR adviseur arbeidsomstandigheden Even voorstellen 20 jaar adviseur
Nadere informatieAANPAK PESTEN. Roadmap voor ondernemingsraden Emmerik, M.L. (Martijn) van
AANPAK PESTEN Roadmap voor ondernemingsraden Emmerik, M.L. (Martijn) van PROGRAMMA Context: Pesten Roadmap & Stellingen Route 1 Route 2 Route 3 Voorbeeld / demonstratie Ongewenst gedrag Extern: klanten,
Nadere informatie(Aanpak) Pesten. SBI formaat. Prof. Dr. Willem van Rhenen. 27 maart Leadership Entrepreneurship Stewardship
(Aanpak) Pesten SBI formaat Prof. Dr. Willem van Rhenen 27 maart 2017 Leadership Entrepreneurship Stewardship info@nyenrode.nl +31 (0)346-291 291 www.nyenrode.nl 2 En ik ben blue-zoner.. Work Family PRIVATE
Nadere informatieProtocol Ongewenste omgangsvormen
Protocol Ongewenste omgangsvormen Thús Wonen, september 2016 20160915_RvC Pagina 1 van 8 Opgesteld door Irma van Beek, vertrouwenspersoon Inleiding Thús Wonen wil ongewenste omgangsvormen* zoals seksuele
Nadere informatieStappenplan voor werknemers die op het werk gepest worden
Stappenplan voor werknemers die op het werk gepest worden Inleiding Pesten op het werk is een ernstige kwestie en heeft vaak een grote impact op de gepeste werknemer. Het vraagt echter wel om een standvastige
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1718 Vragen van de leden
Nadere informatieJonge werknemers en werkstress: een beknopte weergave van de feiten
Jonge werknemers en werkstress: een beknopte weergave van de feiten Irene Houtman & Ernest de Vroome (TNO) In het kort: Onderzoek naar de ontwikkeling van burn-outklachten en verzuim door psychosociale
Nadere informatieProtocol. (On)Gewenst Gedrag MCO
Protocol (On)Gewenst Gedrag MCO INHOUD 1. Uitgangspunten MCO 3 1.1. Intentieverklaring 3 1.2. Begripsbepalingen 3 1.3. Werkklimaat 3 1.4. MCO beleid 4 2. Wettelijk kader 4 2.1. Algemeen 4 2.2. Toetsingscriteria
Nadere informatieTOT HIER EN NIET VERDER! OVER ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN OP HET WERK EN WAT JE ER TEGEN KUNT DOEN DE KLACHTENREGELING VAN WSD (VEREENVOUDIGDE VERSIE)
TOT HIER EN NIET VERDER! OVER ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN OP HET WERK EN WAT JE ER TEGEN KUNT DOEN DE KLACHTENREGELING VAN WSD (VEREENVOUDIGDE VERSIE) Inhoud Algemeen 2 Seksuele intimidatie 4 Agressie en
Nadere informatieProtocol Ongewenste omgangsvormen
Protocol Ongewenste omgangsvormen Centrada, januari 2018 Inleiding Centrada wil ongewenste omgangsvormen 1 zoals seksuele intimidatie, pesten, agressie, geweld en discriminatie voorkomen en bestrijden.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 25 883 Arbeidsomstandigheden Nr. 227 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELE- GENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieDe arbeidsdeskundige en PSA. Patrick Ox - arbeidsdeskundige
De arbeidsdeskundige en PSA Patrick Ox - arbeidsdeskundige Expereans: even voorstellen Expertisecentrum voor verzuim-, re-integratievraagstukken en Arboconcepten Nieuwe Stijl. Onafhankelijk, landelijk,
Nadere informatieWhitepaper Samen sterk tegen mentale belasting
Whitepaper Samen sterk tegen mentale belasting Maak grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer bespreekbaar We brengen een aanzienlijk deel van de dag door met collega s op de werkvloer en er wordt veel
Nadere informatieMEDEWERKERS VRAGENLIJST BRANCHE-RIE TECHNISCHE GROOTHANDEL
1 Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E. Medewerkers zijn een belangrijke bron van informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Zij hebben belang bij veilige en gezonde werkomstandigheden.
Nadere informatieBeroepsziekte burnout
Beroepsziekte burnout De rol van leidinggevenden bij het ontstaan en de preven7e van burnout Maria Fleischmann Erasmus Universiteit Ro?erdam De Burcht h?p://maria-fleischmann.com Burnout defini7e en klachten
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Regeling ongewenst gedrag
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Regeling ongewenst gedrag Inhoudsopgave INLEIDING Inhoudsopgave... 2 1 Begripsomschrijvingen... 4 2 Vertrouwelijkheid... 5 3 Melding van klachten... 5
Nadere informatieHANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG
HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG INHOUD 0. ALGEMEEN 3 Wat is de bedoeling van het beleid voor ongewenst gedrag? 3 Voor wie? 3 Hoe pak je het aan? 3 1. MAATREGELEN
Nadere informatieMediation bij Onderwijsgeschillen
Mediation bij Onderwijsgeschillen In goed overleg tot een oplossing komen Onderwijsgeschillen biedt mediation aan bij alle soorten conflicten in het onderwijs. Alle scholen die bij Onderwijsgeschillen
Nadere informatieRegelingen en voorzieningen CODE 6.7.2.71. Mediation bij UWV. brochure. bronnen brochure van het UWV, november 2008, www.uwv.nl
Regelingen en voorzieningen CODE 6.7.2.71 Mediation bij UWV brochure bronnen brochure van het UWV, november 2008, www.uwv.nl Waarom deze brochure? Wij doen ons best om u altijd zo goed mogelijk van dienst
Nadere informatie99 OPLOSSINGEN TEGEN WERKSTRESS
99 OPLOSSINGEN TEGEN WERKSTRESS Er is niet één oplossing voor werkstress: er zijn veel knoppen waar je aan kunt draaien. Dat geldt voor de werkgever en de werknemer. Daarom gaan we op zoek naar 99 oplossingen
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van de leden Tanamal en Kerstens (beiden PvdA) over "geweld op het werk".
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieAnneke van den Burg. Impactum, dé specialist in Arbeidsmediation en HRM
PROFIELEN VERTROUWENSPERSOON Als Vertrouwenspersoon zijn er vier personen beschikbaar. In de profielen kunt u meer lezen over de achtergrond van deze mensen. De vier personen zijn: Anneke van den Burg
Nadere informatieMens-vererger-het-niet. Nienke Wiersma, MfN-registermediator en partner bij BosnakBender, 2 juni 2016
Mens-vererger-het-niet Nienke Wiersma, MfN-registermediator en partner bij BosnakBender, 2 juni 2016 Programma: 1. conflicttheorie 2. ontstaan en escalatie conflicten 3. conflictstijlen 4. mediation 5.
Nadere informatieProtocol ongewenste omgangsvormen
Protocol ongewenste omgangsvormen Versiebeheer: revisienummer datum omschrijving verandering 4-03-2013 Vaststelling in bestuursvergadering 4 maart 2013, met ingang van 1 maart 2013 Protocol ongewenste
Nadere informatiePSA: facts & figures. Roos Schelvis
PSA: facts & figures Roos Schelvis roos.schelvis@tno.nl 06 52 80 35 83 Wat is werkdruk? Vijf waarheden over werkdruk Werkdruk komt doordat de werkgever teveel werk vraagt. Werkdruk komt doordat de werknemer
Nadere informatieServicecentrum Particuliere Beveiliging
2014 Achtergrondinformatie Beveiligingsbranche Circa 300 bedrijven vallen onder de cao Particuliere Beveiliging. In de branche zijn naar schatting 30.000 beveiligers actief, 80% daarvan is werkzaam bij
Nadere informatieWERKSTRESS METEN. Informatie verzamelen
WERKSTRESS METEN Informatie verzamelen Als niet bekend is of er in uw organisatie sprake is van werkstress of wat de oorzaken zijn van eventuele werkstress, dan kan het helpen om de werkstress eerst verder
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieWanneer plagen pijn gaat doen
Wanneer plagen pijn gaat doen Preventie en bestrijden van pesten op de werkvloer Mieke Mievis Inhoud Deel 1 Algemeen kader rond pesten Deel 2 Hoe pesten curatief aanpakken? Vanuit wettelijk standpunt Vanuit
Nadere informatieUITKOMSTEN MARKTONDERZOEK OMGANG MET PSYCHISCHE PROBLEMEN OP HET WERK
UITKOMSTEN MARKTONDERZOEK OMGANG MET PSYCHISCHE PROBLEMEN OP HET WERK Bron: TNS NIPO Drs. R. Hoffius Drs. I.N. Hento november 2004 Bureau AStri Stationsweg 26 2312 AV Leiden Tel.: 071 512 49 03 Fax: 071
Nadere informatiePsychosociale belasting op het werk. informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie, agressie en pesten.
Psychosociale belasting op het werk informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie, agressie en pesten. Psychosociale belasting op het werk informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie,
Nadere informatieToelichting. Thema 1: Oorzaken van werkstress. Hoofdvragen Wanneer is er voor jou sprake van werkstress? Heb je hier wel eens mee te maken?
Thema 1: Oorzaken van werkstress Hoofdvragen Wanneer is er voor jou sprake van werkstress? Heb je hier wel eens mee te maken? Welke situaties op het werk veroorzaken bij jou stress? Welke dingen in het
Nadere informatieTrainingen aanbod Optima Curacao in. Maart 2015. Investeren in Arbozorg, is investeren in de toekomst
Trainingen aanbod Optima Curacao in samenwerking met SIVIS Suriname Maart 2015 1 1.Psychosociale arbeidsbelasting Beperk de schade voor slachtoffer en organisatie Omschrijving Het begon met een vervelende
Nadere informatieOR EN WERKDRUK VAN AANDACHT NAAR ACTIE BIJ DE AANPAK VAN WERKDRUK 25 MAART 2019 OR PLATFORM TRANSPORT EN LOGISTIEK
OR EN WERKDRUK VAN AANDACHT NAAR ACTIE BIJ DE AANPAK VAN WERKDRUK VRAGENLIJSTJE: MEE EENS OF MEE ONEENS? 1. Op mijn werk wordt voldoende aandacht besteed aan het voorkomen van werkdruk. 2. Er is op het
Nadere informatieKlokkenluidersregeling
Meldingsregeling overtredingen of misstanden Group Compliance Document informatie Titel Klokkenluidersregeling Auteur Group Compliance Versie 2.0 Datum 1 januari 2014 Inhoud 1. Inleiding... 2 1.1 Doel
Nadere informatieVOORBEELD BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN <BEDRIJFSNAAM>
VOORBEELD BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN 1. INLEIDING ziet het als haar taak te zorgen voor arbeidsomstandigheden die zorgen voor een veilig,
Nadere informatie1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen
Beleid ongewenste omgangsvormen en de vertrouwenspersoon 1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen Helaas vinden er soms ongewenste situaties op of rondom het voetbalveld plaats die betiteld kunnen
Nadere informatieGedragscode Welzijn Lelystad
Missie Welzijn Lelystad richt zich op alle Lelystedelingen en zet zich in om de betrokkenheid van mensen met elkaar te versterken. Actieve deelname aan de samenleving moet voor ieder mogelijk zijn door
Nadere informatieNicole Pikkemaat, trainer / adviseur Arbeid & Gezondheid. Duurzame inzetbaarheid & Arbo
Nicole Pikkemaat, trainer / adviseur Arbeid & Gezondheid Duurzame inzetbaarheid & Arbo Duurzame inzetbaarheid De vergrijzing is in aantocht en laat soms zijn keerzijde al zien: klachten, verzuim en soms
Nadere informatieMEDIATIONOVEREENKOMST.
MEDIATIONOVEREENKOMST. De ondergetekenden: Lamers Echtscheidingsbemiddeling en advies, de heer J.P.H. Lamers, hierna te noemen Lamers Scheidingsadvies, kantoorhoudende te 6021MS Budel aan het Zustershof
Nadere informatieRichtlijn Integriteitsincidenten en Misstanden
Richtlijn Integriteitsincidenten en Misstanden We hebben regels hoe we binnen Stedin Groep met elkaar omgaan. We vinden het belangrijk dat iedereen binnen Stedin Groep prettig en veilig moet kunnen werken.
Nadere informatiePsychosociale arbeidsbelasting
Psychosociale arbeidsbelasting Een positieve benadering Wilmar Schaufeli Universiteit Utrecht Drie perspectieven Smal: Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Breder: Werkstress Breedst: Duurzame inzetbaarheid
Nadere informatieMEDEWERKERSONDERZOEK 2017
MEDEWERKERSONDERZOEK 2017 STICHTING IKPOB RAPPORTAGE Beste lezer, Voor u ligt de rapportage van het medewerkersonderzoek binnen het openbaar bestuur. De resultaten in deze rapportage zijn gebaseerd op
Nadere informatieBijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling
Bijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling Fysieke arbeidsbelasting Iedere zorgmedewerker heeft te maken met lichamelijke inspanning. Denk hierbij bijvoorbeeld aan specifieke lichaamshoudingen, (herhaalde)
Nadere informatieProtocol Vertrouwenscommissie SVVN
Protocol Vertrouwenscommissie SVVN Protocol Vertrouwenscommissie SVVN SVVN wil een vereniging zijn waarbij we elkaar en onze gasten op een open, respectvolle en sportieve wijze tegemoet treden, waardoor
Nadere informatieRapportage Quickscan welzijn personeel
Aangemaakt door: Dennis Burger Rapportage is aangemaakt op: 29 15 Betreft rapport van: Naam school: Heilige Henricus School Brinnummer: 04BD Locatie: Heilige Henricusschool Deze school maakt onderdeel
Nadere informatie6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V.
6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V. Inleiding Wij willen graag dat de cliënten van THUIS met zorg Zaanstreek thuiszorg tevreden zijn over de zorg die aan hen wordt geboden. Ook vinden we het
Nadere informatiev 2 i.n 3 d O jne d ien r d nee mp i o n o gs lrecht Ans Post
2.3 vind Ondernemingsrecht je pool Ans Post Mw.Mr. J.W.M. Post Notaris (agrarisch specialist) en mediator Hobbelink & Buitink, Winterswijk Wie breekt, betaalt?? Wat kom ik in de praktijk allemaal tegen?
Nadere informatieVertrouwenspersoon INFORMATIEFOLDER
Vertrouwenspersoon INFORMATIEFOLDER VERTROUWENSPERSOON EXTERNE PREVENTIEADVISEUR Je kan bij beide terecht als je ongewenst gedrag ervaart of te maken krijgt met pesterijen. Maar ook als je stress hebt
Nadere informatieGedragscode Versie: januari 2016 Vastgesteld: januari 2016 Door: Coördinatieteam Netwerk Gewoon Samen Evaluatiedatum: Januari 2017
Gedragscode Versie: januari 2016 Vastgesteld: januari 2016 Door: Coördinatieteam Netwerk Gewoon Samen Evaluatiedatum: Januari 2017 Beste vrijwilliger van Netwerk Gewoon Samen, Netwerk Gewoon Samen heeft
Nadere informatieStress op de werkvloer Wat zorgt voor stress en wat kunt u doen?
Stress op de werkvloer Wat zorgt voor stress en wat kunt u doen? Stress is een van de grootste veroorzakers van ziekteverzuim. Jaarlijks kost dit het Nederlandse bedrijfsleven bijna 1 miljard. Al is dat
Nadere informatieMEDEWERKERSONDERZOEK 2018
MEDEWERKERSONDERZOEK NIEUW WOELWIJCK RAPPORTAGE Beste lezer, Voor u ligt de rapportage van het Medewerkersonderzoek binnen Nieuw Woelwijck, als aanvulling op de online dashboard rapportage. NIEUW WOELWIJCK
Nadere informatieGa nu aan de slag bij Centrum REFLECT!
(werk)stress, problemen of conflicten? Ga nu aan de slag bij Centrum REFLECT! Centrum REFLECT is in oktober 2014 gestart. Bij REFLECT kunnen bedrijven, organisaties en particulieren terecht voor psychosociale
Nadere informatie1.7 OMGAAN MET STRESS IN JE WERK
1.7 OMGAAN MET STRESS IN JE WERK Sara Bloemers Betje Koolhaas Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieGedragscode. De doelen van de gedragscode zijn:
Gedragscode Wij willen graag dat cliënten aan wie NovaFarm-Grip haar zorg- en dienstverlening aanbiedt, daarover tevreden zijn. Ook vinden wij het belangrijk dat onze medewerkers met plezier hun werk doen.
Nadere informatieKlachtenregeling personeel Hogeschool Viaa
Klachtenregeling personeel Hogeschool Viaa Vastgesteld door college van bestuur d.d.11 januari 2016 Positief advies beleidsoverleg d.d. 15 april 2015 Instemming MR d.d. 5 oktober 2015 Inhoudsopgave Inleiding...
Nadere informatieBeleidsnotitie PsychoSociale Arbeidsbelasting (PSA) Antonio
Beleidsnotitie PsychoSociale Arbeidsbelasting (PSA) Antonio Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Antonio Index: 1. Inleiding 2. Achtergrond en betekenis van de arbowet 3. Ongewenste omgangsvormen 3.1 Seksuele
Nadere informatieREGELINGEN EUR HOLDING BV 1
REGELINGEN EUR HOLDING BV 1 Ongewenste omgangsvormen, waaronder wordt verstaan: seksuele intimidatie pesten discriminatie agressie (inclusief intimiderend gedrag) geweld in de werksituatie en de studieomgeving.
Nadere informatieProtocol Ongewenste Omgangsvormen
Protocol Ongewenste Omgangsvormen 1 Inhoudsopgave Uitgangspunten... 3 Intentieverklaring... 3 Toepassingsgebied ongewenste omgangsvormen... 3 Geheimhouding en bescherming... 3 Definities... 4 Preventie...
Nadere informatieWERKBAAR WERK IN DE HORECA 2016
Rapport 2017 22 Pag. WERKBAAR WERK IN DE HORECA 2017 Guidea Werkbaar werk in de horeca 1 2017 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw Deze informatie werd met de grootste zorg samengesteld.
Nadere informatiePSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA)
PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA) Wettelijke grondslag De maatregelen beschrijven op welke wijze werkgevers en werknemers invulling kunnen geven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbowet. Bron: Arbowet
Nadere informatieV1 PR 01. Integriteit, Respect en Loyaliteit
Gedragscode Medewerkers Pagina 1 van 6 Gedragscode Inleiding Wij willen graag dat de cliënten aan wie onze organisatie diensten verleent, daarover tevreden zijn. Ook vinden we het belangrijk dat onze medewerkers
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieKlachtenbeleid Cliënten
Klachtenbeleid Cliënten Datum vaststelling : mei 2013 Te herzien voor: mei 2016 Opgesteld en vastgesteld door : Arienne Versendaal en Janine Meijer Inhoud 1. Inleiding 1.1 Compliment, feedback of klachtenbehandeling
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-generaal Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den
Nadere informatieProtocol agressie en geweld
Protocol agressie en geweld Inleiding Elke school dient te beschikken over een protocol met betrekking tot Agressie en Geweld. Voor iedereen, betrokken bij de school, is dit protocol een handvat bij bovenstaande
Nadere informatieBeter in balans. OPOF 13 september Werkdruk en werkplezier
Beter in balans OPOF 13 september 2012 Werkdruk en werkplezier Werkdruk en werkplezier: waar gaat het over? Begripsverkenning Termen worden door elkaar gebruikt. In deze bijeenkomst: Werkdruk: is afhankelijk
Nadere informatieWerkbeleving 21 maart Bea Voorbeeld
Werkbeleving 21 maart 2018 Bea Voorbeeld Hoe beleef je je werk? De meeste mensen functioneren het best en beleven het meeste plezier aan hun werk wanneer er evenwicht is tussen de eisen die aan hen gesteld
Nadere informatiePsychosociale arbeidsbelasting (PSA) De OR aan zet! Nicole Pikkemaat & Carolina Verspuij, trainers / adviseurs Arbeid & Gezondheid
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) De OR aan zet! Nicole Pikkemaat & Carolina Verspuij, trainers / adviseurs Arbeid & Gezondheid Aandacht voor arbeidsbelasting in de zorg blijft nodig! Inspectie SZW:
Nadere informatieHet betrekken van medewerkers bij de uitvoering van de RI&E
Het betrekken van medewerkers bij de uitvoering van de RI&E Medewerkers zijn een belangrijke bron van informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Zij hebben belang bij veilige en gezonde werkomstandigheden.
Nadere informatieGedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag
Gedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag Kinderdagverblijf Eigenwijs, handelend onder Vertah BV, verder te noemen organisatie: hanteert deze Gedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag voor
Nadere informatie