Inrichting piket Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen. Versie 1.10

Transcriptie

1 Inrichting piket Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen Versie 1.10

2 1. Inleiding Op het terrein van incidentbestrijding gevaarlijke stoffen kent de Veiligheidsregio Zeeland een aantal functies om haar taak op dit gebied te vervullen. Naast de eerstelijns eenheden zijn dit de piketten van Adviseur Gevaarlijke Stoffen (AGS), Meetplanleider (MPL) en de Waarschuwing- en Verkenningsdienst Stralingsdeskundige (WVD-SD). Het daadwerkelijk vervullen van deze laatst genoemde functies staat al langere tijd onder druk vanwege een tekort aan functionarissen. Door het treffen van tijdelijke maatregelen worden de bestaande piketten momenteel vervuld. Dit gaat gepaard met een hoge piketbelasting en een risico niet te voldoen aan deze publieke taken. Probleemstelling Ondanks dat ruim 5 jaar een wervingtraject heeft plaatsgevonden voor een AGS-functionaris in het AGS-Zuid piket, bleek het niet mogelijk om een geschikte AGS kandidaat te vinden. Per 1 oktober 2014 is een functionaris uit het AGS-Zuid piket gestopt. Het tekort aan functionarissen in het AGS-Zuid piket is reeds enkele jaren bekend binnen de organisatie. Er is de afgelopen 5 jaar getracht een nieuwe functionaris te werven. De werving heeft echter nooit tot het gewenste resultaat geleid. Vanaf 1 oktober 2014 t/m 1 april 2015, heeft een AGS-Noord piketfunctionaris in het AGS-Zuid piket meegedraaid. Dit was noodzakelijk om zowel het AGS-Noord als het AGS-Zuid piket aan te houden. Hierbij draaiden beide piketten met 3 functionarissen. We hebben binnen de regio onvoldoende functionarissen om op langere termijn het AGS-Zuid piket in stand te houden (uitgangspunt 4 functionarissen/piket). Een minimum van 3 functionarissen in een hard piket kan volgens de ROL-evaluatie 1 enkel een tijdelijke situatie zijn. Structureel zitten er 4 functionarissen in een piket. Dit wordt ook onderschreven door de dienstdoende piketfunctionarissen. De hoge belasting op de privé situatie van functionarissen van beide piketten (3 personen/piket) zorgde ervoor dat dit niet langer acceptabel was. Per 1 april 2015 zijn het AGS-Zuid & Noord piket samengevoegd. De WVD-SD voert primair de functie van meetplanleider uit. Daarbij wordt met een vrije instroomfunctionaris gewerkt wanneer bij een groot incident in het RCC een extra functionaris nodig is. De vrije instroomfunctionaris wordt geleverd door de overige leden van beide piketten (AGS & WVD). Met de evaluatie van de ROL in 2013 is het bestuurlijk besluit genomen om in Zeeland de bestaande piketstructuur aan te houden. Dit houdt in: behoud van de 2 AGS/MPL piketten en 1 WVD-stralingsdeskundige piket. De WVD-stralingsdeskundige die in Brabant woont kan niet aan de gestelde opkomsttijd van 45 minuten voldoen die in de Regionaal Crisisplan v 3.0 is opgenomen. Bij implementatie van de ROL-evaluatie blijven er daardoor nog 3 functionarissen over die het WVDstralingsdeskundige-piket invullen. Met de evaluatie van de ROL in 2013 is het bestuurlijk besluit genomen om in Zeeland de bestaande piketstructuur aan te houden. Dit houdt in: behoud van de 2 AGS/MPL piketten en 1 WVDstralingsdeskundige piket. Het voorliggende voorstel gaat in op de wijze waarop een toekomstbestendige invulling gegeven kan worden aan de piketten voor de incidentbestrijding gevaarlijke stoffen. Daarbij is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de landelijke visie incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (Visie IBGS 2014). 1 Rol-evaluatie refereert aan de integrale uitwerkingsregeling ROL versie 12 2

3 2. Inrichting piketten Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen Om de operationele organisatie te bepalen voor de bestrijding van incidenten waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn, gelden als basis, de risico s in Zeeland en de taken die hierbij moeten worden uitgevoerd. Hierbij is zoveel mogelijk rekening gehouden met de balans tussen de risico s, opkomsttijden, vakbekwaamheid en financiën om tot een zo effectief en efficiënt mogelijke opzet te komen. Naast de wettelijke vereisten volgens het Besluit Veiligheidsregio s is er tevens zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de Landelijke visie Incidentbestrijding Gevaarlijke stoffen. Kijkend naar de wijze waarop incidenten met gevaarlijke stoffen worden bestreden is onderscheid te maken in twee aandachtsvelden: 1) Nemen van maatregelen t.b.v. bestrijden van de bron (CoPI); 2) Nemen van maatregelen in het effectgebied (ROT). 1) Brongebied: Het Besluit Veiligheidsregio s stelt dat een regio in een adviseur gevaarlijke stoffen (AGS) voorziet (artikel 4.1.1, en 4.2.2)): De AGS is belast met: - het opstellen van een gevaar inschatting; - het adviseren van de operationeel leidinggevende van de brandweer over het bestrijden van de bron, en - het adviseren van de operationeel leidinggevende van de brandweer over de maatregelen die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de omgeving. Een AGS begint afhankelijk van het regionaal vastgestelde risicoprofiel binnen 30 of 60 minuten 2 na alarmering met de uitvoering van zijn taken op de plaats van het incident. CoPI AGS veld AGS is beschikbaar voor de diensten en externe partijen in het veld. Neemt eventueel plaats in het CoPI TS/HV/Gaspakkenteam/ Ontsmettingseenheden/Verkenningseenheden AGS tbv bestrijden van de bron 2 Achtergrond hierbij is dat de AGS sneller gewenst is in een hoog risicovol gebied (max. 30 minuten) en in een laag risicovol gebied, een ruimere opkomsttijd van 60 minuten kan worden aangehouden. 3

4 2) Effectgebied: Het besluit Veiligheidsregio s (WVR) stelt dat iedere Veiligheidsregio een meetplanleider heeft die onderdeel uitmaakt van de meetplanorganisatie (artikel 4.1.1, en 4.2.2)): Een eenheid voor het verkennen van gevaarlijke stoffen bestaat uit: een meetplanleider, en ten minste vier meetploegen die elk bestaan uit twee verkenners gevaarlijke stoffen. Een meetploeg is belast met het verkennen en meten van gevaarlijke stoffen. Een meetplanleider begint direct na alarmering met de uitvoering van zijn taken en is binnen 30 minuten na alarmering bij de meldkamer of het regionaal operationeel team. De landelijke visie IBGS heeft voorgesteld om de taken van de meetplanleider te beperken. Hij moet zich hoofdzakelijk bezig houden met het coördineren en aansturen van de verkenningseenheden. Daarom wordt de functienaam van meetplanleider gewijzigd. Hij wordt de coördinator verkenningseenheden. Bij grote of complexe incidenten is een extra AGS gewenst om deskundig advies te kunnen leveren aan het ROT over te treffen maatregelen in het veld. Deze functionaris noemt men in het vervolg de AGS-ROT. Veiligheidsregio Zeeland maar ook de Veiligheidsregio s Midden- en West Brabant, Rotterdam Rijnmond en Zuid Holland Zuid kunnen vanwege een incident met nucleaire installatie, met een hoog radioactief besmet effectgebied te maken krijgen. De hoge veiligheidseisen van dergelijke installaties zorgen ervoor dat de kans op dit scenario gering is. Echter, bij een incident zal dit een regio-overstijgende gevolgen hebben. Tot op heden is dit scenario als maatgevend rampscenario gebruikt voor het inrichting van crisisbeheersings- en incidentbestrijdingsorganisatie. Voor deze specifieke deskundigheid met regio overstijgende effecten, wordt voorgesteld een samenwerking met de genoemde regio s aan te gaan en hiervoor een aparte groep met nucleair adviseurs op te richten. De nucleair adviseur heeft bij een nucleair incident, een adviserende rol aan de operationeel leider en de ROT s. De nucleair adviseur is als AGS opgeleid en is daarnaast opgeleid en geoefend op het gebied van nucleaire veiligheid. Deze functie is niet in wetgeving opgenomen. Door het aangaan van een samenwerkingsverband met naastgelegen regio s kunnen kosten evenredig worden verdeeld en kan deskundigheid op dit gebied worden geïntensiveerd. Deze functionaris dient op ieder moment beschikbaar te zijn. Zaken zoals opkomsttijd, oprichting van deskundigenpool of andere organisatievorm (bv. een piket) om garantie van deze deskundigheid bij een OL te kunnen garanderen, dient in afstemming met de regio s nader te worden uitgewerkt. De AGS-ROT is beschikbaar voor de Gezondheidskundig-AGS, het ROT, sectie Brandweer en de Coördinator Verkenningseenheden. Afhankelijk van de aard en omvang van het incident kan er voor gekozen worden om de Coördinator Verkenningseenheden tevens AGS-ROT te laten zijn. AGS-ROT ROT Coordinator verkenningseenheden Verkenningseenheden (WvD-ploegen) Nucleair Adviseur AGS tbv de bescherming van de omgeving 4

5 3. Piketfuncties Op basis van het Besluit Veiligheidsregio s en de nieuwe landelijke visie IBGS zijn binnen onze regio de volgende functies noodzakelijk: Adviseur Gevaarlijke stoffen (AGS-veld) De AGS is een specialist op het gebied van gevaarlijke stoffen. De AGS adviseert het CoPI of de hoogst leidinggevende ter plaatse. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de AGS betreffen dus advisering van de operationele en bestuurlijke lijn. De AGS kan daarnaast worden belast met de leiding en uitvoeringscoördinatie van meerdere verkenningseenheden ter plaatse of met het coördineren van ontsmettingseenheden. De AGS werkt nauw samen met de coördinator verkenningseenheden, de Gezondheidskundig AGS voor wat betreft informatie-uitwisseling en indien nodig andere externe partijen. Bij meer complexe incidenten werkt de AGS ook samen met de AGS-OT. Coördinator Verkenningseenheid (CVE) (voorheen Meetplanleider) De meetploegen (verkenningseenheden) kunnen in de toekomst breder ingezet worden dan enkel bij incidenten met gevaarlijke stoffen. Te denken valt aan schouwen bij hoog water, natuurbranden etc. De coördinator vervult de taak van het in kaart brengen van het effectgebied, het adviseren over waarschuwen per sirene en het aansturen van de Verkenningseenheden. De werkplek is de sectie brandweer in het RCC. De coördinator verkenningseenheden wordt bij complexere incidenten met gevaarlijke stoffen ondersteund door een (tweede) AGS die als adviseur van het ROT optreedt. De coördinator kan zich hierdoor richten op het aansturen en in kaart brengen van het te verkennen gebied terwijl de AGS-ROT de consequenties kan bepalen en het ROT (via de AC-brandweer) kan adviseren. In de eerste lijn zal de rol van coördinator verkenningseenheden en de rol AGS-ROT vervuld worden door dezelfde persoon. Adviseur Gevaarlijke stoffen ROT Bij meer complexe incidenten zal een AGS-ROT optreden als adviseur van het operationeel team (AC Brandweer) en/of als intermediair tussen AGS ter plaatse, externe deskundigheid en bestuur, voor informatie gerelateerd aan gevaarlijke stoffen. Hij adviseert op grond van zijn bevindingen en de inschatting van de coördinator verkenningseenheden over de aard en omvang van het effectgebied. De AGS-ROT is een specialist op het gebied van gevaarlijke stoffen. De AGS-ROT adviseert de algemeen commandant brandweer of het OT. Deze AGS-ROT treedt op als backoffice ten behoeve van de AGS in het veld. Ook werkt hij samen met externe deskundigen, bijvoorbeeld de Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen (GAGS), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, TNO, DCMR, het Landelijk Informatiepunt voor Ongevallen met Gevaarlijke Stoffen en als vraagregisseur voor het Crisis Expert Team milieu en drinkwater. De AGS-ROT is bij aanvang van een IBGS-incident, coördinator verkenningseenheden. In geval van een meer omvangrijk of complex incident kan de AGS-ROT op basis van vrije instroom apart een coördinator verkenningseenheden laten opkomen. Naast het besluit Veiligheidsregio s en de visie IBGS, is er op basis van het Zeeuws risicoprofiel bepaald dat er een functionaris beschikbaar dient te zijn met een deskundigheid op het gebied van Straling en Nucleaire installaties. 5

6 Nucleair adviseur Traditioneel is er in Zeeland naast een AGS en Meetplanleider sprake van een WvD-stralingsdeskundige. De WvD-Stralingsdeskundige vindt zijn bestaansrecht oorspronkelijk in de aanwezigheid van de risico s op nucleaire incidenten. Vanwege de complexiteit bij (dreigende) nucleaire incidenten is een nucleair adviseur van toegevoegde waarde. Gekeken naar het risicobeeld in Zeeland en de complexiteit die vooral nucleaire incidenten met zich meebrengt, dient deze functie qua zekerheid van opkomst geborgd te worden. Dit betekent echter niet dat deze functie binnen de gestelde opkomsttijden van een sectie brandweer aanwezig dient te zijn. De rol van nucleair adviseur kan, met de wetenschap van zekerheid van opkomst en contact op afstand, waargenomen worden door de AGS-OT(CVE). De AGS-OT dient hiervoor aanvullend opgeleid te worden tot stralingsdeskundige niveau 4 + evt. aanvullende opleidingen. Dit geeft ruimte om de opkomsttijd voor de nucleair adviseur welke als veldnorm door de Veiligheidsregio zelf is bepaald, ruimer te definiëren. Hiermee kan er, zonder afbreuk te doen aan de verantwoordelijkheid die de Veiligheidsregio heeft op het gebied van incidentbestrijding gevaarlijke stoffen, samenwerking gezocht worden met de regio s in de Zuid-Westelijke delta en andere (private) partners voor de invulling van deze functie. Het oprichten van een pool van nucleair adviseurs Zuid-West zou hiermee tot de opties kunnen behoren. 6

7 4. Voorstel IBGS piketten en opschaling Om te voldoen aan de invulling en borging van de minimaal noodzakelijke taken op het gebied van incidentbestrijding gevaarlijke stoffen worden op basis van bovenstaande, drie piket gebieden ingericht welke invulling geven aan de uitvoering van deze taken: - AGS piket-noord; - AGS piket-zuid; - Deskundigenpool Nucleair Adviseur (In samenwerking met buurregio s en/of partners en private partijen). In geval van opschaling zal AGS-Noord, de veld-ags leveren en AGS-Zuid de AGS-ROT (Meetplanleider) en viceversa. AGS-veld/ AGS-ROT Uitgangspunt hierbij is dat er in gelijktijdigheid slechts één ongeval plaatsvindt waarbij er sprake is van een (mogelijk) effectgebied. Verder AGS-veld/ wordt er vanuit gegaan dat AGS-ROT restdekking en aflossing bij langdurig grootschalig optreden kan plaatsvinden op basis van vrije instroom en/of eventuele interregionale bijstand. Zoals dit voor alle functies binnen de ROL geldt. Concreet levert dit de volgende veranderingen op t.o.v. de huidige organisatie: Expert Nucleaire Incidentbestrijding (Stralingsdeskundige) Was Wordt Besluit VR Bijzonderheden Incident gevaarlijke stoffen AGS AGS-veld AGS 2 AGS-piketten Incident gevaarlijke stoffen Meetplanleider AGS-ROT/ Coördinator Verkenningseenheden Locatie: RCC Meetplanleider Komt uit 2 AGS-piketten, Bij complexe incidenten, aangevuld door extra Coördinator verkenningseenheden (vrije instroom) Nucleair incident WvDStralings deskundige Nucleair adviseur niet vermeld Nucleair adviseur adviseert in de beginfase van het incident op afstand. De AGS-ROT/CVE (RCC) ondersteunt hem daarbij. 7

8 Principe van opschaling 5 Nucleair Adviseur (stralingsdeskundige) AGS-ROT Coördinator verkenningseenheden Verkenningseenheden AGS-veld 4 AGS-ROT Coördinator verkenningseenheden Verkenningseenheden AGS-veld 3 Coördinator verkenningseenheden (AGS-ROT) Verkenningseenheden AGS-veld 2 Verkenningseenheden AGS-veld 1 AGS-veld Schaarste De afgelopen jaren hebben laten zien dat door schaarste van geschikt personeel het lastig is om de piketfuncties vanuit de eigen organisatie te vullen. Al geruime tijd wordt daarom ook beroep gedaan op o.a. de buurregio Midden-West-Brabant voor het vervullen van de huidige functie WvD-SD. De praktijk laat zien dat het aangaan van samenwerkingsverbanden met de zuid-westelijke regio s en partners van belang is om op verantwoorde wijze invulling te geven aan de operationele organisatie rondom de incidentbestrijding van gevaarlijke stoffen en nucleaire veiligheid. Het aangaan van samenwerkingsverbanden is dan ook een essentieel onderdeel van de route die bewandeld moet worden om tot definitieve invulling van de piketten te komen. Concrete samenwerking kan worden gezocht bij het piket van de nucleair adviseurs 8

9 5. Routekaart Om daadwerkelijk tot definitieve invulling van de piketten te komen dient er een traject bewandeld te worden wat realisatie mogelijk maakt. Onderstaande geldt als een routekaart, op weg naar de gewenste situatie van 2 AGS piketten en een piket Nucleair Adviseur. 0 Gedurende de implementatie van dit voorstel, regionaal voortzetting van de huidige IBGS-piketstructuur totdat er voldoende AGS-en zijn opgeleid en geïnstrueerd. Huidige IBGS-piketstructuur per 1 april 2015: 1 AGS piket voor Zeeland 1 WVD/MPL piket voor Zeeland Vrije instroom AGS-OT bij complexe incidenten 1a Consequentie inventariseren en bespreken met huidige deelnemers piket. 1b Doorspreken voorstel met WVDstralingsdeskundigen Realisatie 1 april 2015 Verwachtte datum, realisatie voorgestelde piketstructuur: dec (zoveel eerder als mogelijk) Mei/Juni 2015 Mei/Juni 2015 Actiehouder Brandweer-OV (bestuur) Brandweer-OV Crisisbeheersing 2 Besluitvorming DB/AB Juli 2015 DB/AB 3 Brede werving AGS (zuid) / publiekprivate samenwerking (RUD, bedrijven) 4 AGS opleiden (start vooropleidingen, zie bijlage 4) 5 Verkennen en aangaan samenwerking zuid-west (VR en PPS) t.b.v. deskundigenpool nucleair adviseur 6 Aanpassing van de functie en opkomsttijd WvD-Stralingsdeskundige naar Nucleair Adviseur. (relatie met Crisisplan en RBP nucl.) 7 Beschreven piketstructuur verwerken in ROL beleidstukken september/oktober 2015 September 2015 (afgerond, eind 2017/2018) September 2015 HRM-Brandweer-OV Brandweer-VB MT / programma 2016 (actualisatie Crisisbeheersing Crisisplan & RBP nucl) Besluitvorming hierover koppelen aan Brandweer- OV/Crisisbeheersing 8 Afronding implementatie piketvoorstel 2017 Brandweer- OV/Crisisbeheersing 9

10 6. Financiële consequenties Vanuit de ROL-evaluatie wordt binnen de begroting rekening gehouden met 2 AGS-piketten en een WVDstralingsdeskundigen piket. Dit voorstel gaat van een vergelijkbare piketstructuur uit, waarbij rekening is gehouden met de laatste beleidsontwikkelingen op het gebied van IBGS en nucleaire veiligheid. Hieronder is een samenvatting gegeven. In bijlage 5 is dit nader gespecificeerd. De opleidingskosten van AGS-en komt uit de vouchergelden die door alle regio s wordt gedragen. Met de vouchergelden zal in de toekomst ook de voltijdse officiersopleiding wordt bekostigd, zodat vouchergelden daardoor waarschijnlijk zullen verminderen. Eenmalige extra kosten waarmee zeker rekening moet worden gehouden zijn de opleidingskosten van de vooropleidingen. Indirecte kosten als gevolg van productiviteitsverlies of externe uren die moeten worden verrekend, vanwege opleidingsuren of oefenuren, zijn hierbij niet inzichtelijk gemaakt. Dit hangt sterk af van de kandidaten die hiervoor worden gekozen. In Bijlage 4 is het aantal oefenuren per AGS/CVE-functionaris inzichtelijk gemaakt. Voor de nucleair adviseur is het aantal oefenuren niet bekend. Dit zal in overleg met de andere Regio s moeten worden uitgewerkt. Gesteld mag worden dat hiervoor een enigszins vergelijkbaar aantal uren noodzakelijk zal zijn. Tabel kostenoverzicht Kosten Structureel: - AGS piket: - WVD piket: - Voertuig: Huidige situatie (niet gewenst) 1x piket 3 : x piket (incl. CVE): x voertuig Gewenste situatie ROL evaluatie 2x piket (incl. CVE) : x pool nucl. adv 4.: x voertuig: Totaal: Incidenteel 2015: vooropleiding 5 stral. desk 4b - - Totaal: Vooropl. 2xAGS: x SD niveau 4b: Totaal: Incidenteel 2016: AGS opleiding - 2x AGS opleiding: x examen AGS: Incidenteel 2017: MPL opleiding - 2x MPL opleiding: x examen MPL(CVE): Continuïteit: Vooropl. 1x AGS: x AGS opleiding: x MPL opleiding: Totaal: Noodgedwongen vanaf 1 april naar 1 piket. De begroting gaat echter uit van 2 AGS-piketten! 4 Gebaseerd op huidige kosten WVD-stralingsdeskundigen piket. Indien dit verdeeld wordt over meerdere regio s, zal dit bedrag naar beneden toe afnemen. 5 Conform bijlage 4 10

11 BIJLAGEN Bijlage 1: Taakomschrijving huidige functies Bijlage 2: Relevante opkomsttijden Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen Bijlage 3: Huidige situatie Piketfunctionarissen Bijlage 4: Kostenoverzicht Bijlage 5: Opleidingsniveau/geoefendheid per functionaris Bijlage 6: Piketstructuur situatie 1 april

12 Bijlage 1: Taakomschrijving huidige functies (1 april 2015) AGS: Adviseur gevaarlijke stoffen De adviseur gevaarlijke stoffen is ten tijde van een incident met gevaarlijke stoffen belast met het opstellen van een gevaar inschatting, het adviseren van de operationeel leidinggevende van de brandweer over het bestrijden van de bron en over de maatregelen die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de omgeving. Hij levert broninformatie aan de MPL en WVD-SD. MPL: Meetplanleider: De meetplanleider doet een inschatting van de hoeveelheid vrijgekomen gevaarlijke stoffen in het effectgebied, stuurt meetploegen aan om metingen uit te voeren en interpreteert daarnaast ongevals- en meetgegevens om de ernst, omvang en gevolgen van het getroffen gebied vast te stellen en in kaart te brengen. Over deze informatie geeft hij advies aan de Algemeen commandant brandweer (ACB). In Zeeland levert de Meetplanleider de informatie van het effectgebied aan de WVD-SD (zie hieronder). WVD-SD: WVD-stralingsdeskundige De WVD-stralingsdeskundige is chemisch adviseur en adviseert de AC-brandweer en indien gewenst, het Regionaal Operationeel Team (ROT) over te nemen maatregelen in het bron- en effectgebied aan de hand van de verkregen informatie van de meetplanleider. Hij geeft tevens leiding aan het actiecentrum WVD. In geval van een nucleair incident neemt hij deel aan het ROT en adviseert het ROT. Vraagregisseur De Vraagregisseur stroomlijnt de vragen en antwoorden tussen de regio en het landelijk CET. De Operationeel Leider (OL) wijst tijdens het incident een (piket)functionaris van het Regionaal Crisis Centrum (RCC) aan die de taak van vraagregisseur op zich neemt. De VRZ heeft aan het Landelijke Crisis Expert Team (CET) kenbaar gemaakt dat in geval van een nucleair, milieu of drinkwater ongeval, in principe de OL ervoor zal kiezen om de WVD-stralingsdeskundige als vraagregisseur aan te wijzen. 12

13 Bijlage 2, Relevante opkomsttijden Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen Functionaris Opkomstlocatie Opkomsttijd Oorsprong Leidinggevenden ROT ROT-ruimte <45 min. Art Besluit VR Secties ROT RCC <60 min. Art Besluit VR Meetplanleider RCC-ruimte <30 min. Art Besluit VR CoPI Veld <30 min. Art Besluit VR AGS* Veld <30 min. hoog risicovol gebied, <60 min. laag risicovol gebied. Art Besluit VR Meetploegen Veld <30 min. Art Besluit VR WvD-SD RCCruimte <45 min. Regionale norm (RBP nucl.) * Het Besluit Veiligheidsregio s beschrijft in Artikel dat een adviseur gevaarlijke stoffen begint afhankelijk van het regionaal vastgestelde risicoprofiel binnen dertig of zestig minuten na alarmering met de uitvoering van zijn taken op de plaats van het incident. De operationele vertaling van dit artikel laat de volgende opkomsttijden voor van de AGS in Zeeland zien. 13

14 Bijlage 3: Huidige situatie Piket-functionarissen Situatie per 1 april 2015 Functionaris Opleiding Piket Woonachtig Werklocatie Functionaris A AGS/MPL AGS Middelburg Borssele Functionaris B AGS/MPL AGS Goes Goes Functionaris C AGS/MPL AGS Middelburg Middelburg/Goes Functionaris D AGS/MPL AGS Vlissingen Middelburg Functionaris E AGS/MPL AGS Terneuzen Terneuzen Functionaris F AGS/MPL/SD3 WVD-SD/MPL en reserve AGS Terneuzen Terneuzen Functionaris G AGS/MPL/SD3 WVD-SD/MPL Middelburg Middelburg Functionaris H AGS/MPL/SD3 WVD-SD/MPL Hoedekenskerke Goes/Middelburg Functionaris I* AGS/MPL/SD3 - Oisterwijk Breda Functionaris J MPL/SD3** WVD-SD/MPL Goes Borssele * : Conform de Rol-evaluatie is een opkomsttijd van 45 minuten gesteld voor de WVDstralingsdeskundigen piket. Omdat de functionaris I (WVD-SD) in Oisterwijk woont en daardoor een reistijd van 1:25 uur heeft, kan hij niet langer in het piket operationeel blijven. Immers is in de huidige situatie de MPL-rol ook bij de WVD-stralingdeskundige belegd (opkomsttijd 30 minuten). ** : Functionaris J is werkzaam bij EPZ en wordt voor de functie WVD-deskundige ingezet. Functionaris J heeft de MPL opleiding afgerond maar niet de AGS opleiding. Bij werving van deze functie is destijds enkel de Meetplanleider opleiding benoemd met als reden dat hij niet als AGS optreedt en reeds brandweerervaring had bij EPZ. 14

15 Bijlage 4: OTO traject IBGS piketfunctionarissen In deze bijlage staat beschreven aan welke opleidingen een functionaris dient te voldoen alvorens men deel kan nemen aan een van de IBGS piketten. Vervolgens staat eveneens het minimale aantal training en oefenmomenten, per onderwerp, beschreven. In deze bijlage worden de piketfuncties Adviseur Gevaarlijke Stoffen (AGS) en Coördinator Verkennings Eenheden (CVE) beschreven. Adviseur gevaarlijke stoffen (-Veld en -ROT) Opleiden Voor het vervullen van een functie als AGS, dient men te voldoen aan het kwalificatieprofiel AGS. Dit profiel is gebaseerd op het besluit Veiligheidsregio s. Op basis van dit besluit komen de volgende (wettelijk verplichte) opleidingseisen naar voren: HBO diploma Diploma AGS of gelijkwaardig6 Brandweerchauffeur licht Het diploma AGS wordt afgegeven door het Instituut fysieke veiligheid (IFV). Het IFV hanteert als instroomeis voor de opleiding tot AGS Diploma Meetplanleider. Hbo- of Bachelordiploma. Voldoende chemische kennis. Deelnemers die de leergang AGS willen volgen, dienen te beschikken over een behoorlijke dosis parate chemische kennis. Voorkomen moet worden dat deelnemers in het onderwijsproces stagneren, doordat zij onvoldoende achtergrond in de chemie hebben. Een certificaat of bewijs van deelname aan de cursus Stralingsdeskundige 5. Diploma Meetplanleider of gelijkwaardig 7 Daarnaast geeft het IFV het volgende aan: Verder is het van essentieel belang dat de deelnemer in staat is om te kunnen functioneren in de operationele omgeving van de brandweerorganisatie. Naast opleidingen op basis van wettelijke eisen zijn er, om volwaardig te kunnen functioneren in de incidentbestrijdingsorganisatie en om het slagingspercentage voor de AGS/CVE opleiding te verhogen, eisen gesteld aan de (voor)opleiding/kennis van de AGS: Basiscursus Organisatie bij Crisis en Rampen Levensreddend handelen Cursus LCMS tekst en plot Industrieel manschap 8 Medische keuring i.v.m. ademlucht Theorie modules: WVD verkenner, Gaspakdrager, Petrochemie en Tank incidenten 9 Stralingsdeskundigheid niveau 4b 10 6 Met een gelijkwaardig diploma wordt een diploma ROGS, gecombineerd met het diploma MPL of een daaraan gelijkgesteld diploma. 7 Met een gelijkwaardig diploma wordt een diploma WVD deskundige bedoeld. 8 De voorkeur gaat hierbij uit naar het hebben van het diploma Industrieel manschap. Hierin zit kennis van OGS, brandweer, ademlucht en praktijkdeel industriële incidentbestrijding. 9 Enkele van deze modules worden niet meer aangeboden in de huidige leergangen. Wel is de les en leerstof nog aanwezig en kan de kandidaat middels zelfstudie de stof tot zich nemen. 10 Deze opleiding is noodzakelijk omdat de AGS-ROT, de taken van de Nucleair adviseur waarneemt totdat deze bij de locatie van het ROT is. Gedurende deze periode, stemt de AGS-ROT af met de Nucleair adviseur en het CET straling en drinkwater. Hierdoor is het noodzakelijk dat er een hoger kennisniveau ten aanzien van straling, aanwezig is dan het standaard niveau 5b. De opleiding 4b voorziet hierin. 15

16 Op basis van de bovenstaande eisen, is het volgende kostenoverzicht van toepassing: Opleiding Kosten Meetplanleider Adviseur gevaarlijke stoffen Stralingsdeskundigheid niveau 4b (bijscholing AGS-en) Vooropleidingen AGS/MPL: Stralingsdeskundigheid niveau 4b (nieuwe AGS-en) Brandweerchauffeur licht Basiscursus Organisatie bij Crisis en Rampen 255 Cursus LCMS tekst en Plot Interne opleiding Industrieel Manschap PM (gesteld ) Medische keuring ivm ademlucht dragen 500 Praktijkdeel OGS manschap A PM Theorie examens manschap A (Interne toetsing) 0 Theorie examen WVD verkenner (Interne toetsing) 0 Theorie examen Gaspakdrager (Interne toetsing) 0 Examens Petrochemie en Tank incidenten (Interne toetsing) 0 TOTAAL vooropleiding AGS/MPL: Totaal opleiden 1 AGS functionaris PM Indien de functionaris niet voldoet aan de gestelde eis van een voldoende parate chemische kennis kan ervoor worden gekozen om een opfriscursus chemie aan te bieden. Stelpost Voor opleidingen aan het IFV heeft elke regio vouchergelden tot zijn beschikking. De kosten voor de Meetplanleideropleiding, wordt in het huidige systeem betaald middels vouchergelden. Wanneer de vouchergelden reeds verbruikt zijn, dan komen de kosten van voor rekening van de regio. 12 De kosten voor de AGS opleiding, wordt in het huidige systeem betaald middels vouchergelden. Wanneer de vouchergelden reeds verbruikt zijn, dan komen de kosten van voor rekening van de regio. 16

17 Trainen Om als AGS 13 functionaris voldoende vakbekwaam te zijn, dient er minimaal voldaan te worden aan de onderstaande tabel. De frequentie is afgestemd op een oefencyclus van 18 maanden. Vaardigheid AGS Toetskaart Freq./cyclus Uren/cyclus Taak Bijdrage leveren aan het organiseren OGS oefening met 121-A/B of 2 8 AGS een lokaal korps - Kennisopbouw en kennisdeling 122-A of Optreden als AGS tijdens een OGS (eind) oefening van AGS een korps of tijdens een pelotonsoefening of fase 2 oefening bij BRZO-bedrijf - Analyseren en beoordelen incident - Vormen advies - Optreden als AGS bij OGS Gebruik ademlucht 102-B of 302-C 4 (min.2x) 4 AGS - Elementaire oefening BB Levensreddend handelen of EHBO herhaling 102- C/D of 2 6 AGS/CVE - Elementaire oefening BB 302-D/E COPI oefening AGS - Analyseren en beoordelen incident - Vormen advies ROT oefening 1 4 AGS ROT oefening 1 4 CVE AGS trainingsdagen bij bedrijven 1,5 12 AGS - Analyseren en beoordelen incident - Vormen advies Begeleiden WVD meetploegen als AGS tijdens de AGS/CVE jaarlijkse WVD oefeningen - Kennisopbouw en kennisdeling Bijscholing door extern bureau - Analyseren en beoordelen incident - Vormen advies - Kennisopbouw en kennisdeling - Actuele ontwikkelingen AGS/CVE 13 De functie AGS omvat zowel de AGS-taak en de CVE-taak.

18 Themadag ROL Brandweer AGS/CVE - Kennisopbouw en kennisdeling Themadag Multi 4 32 AGS/CVE AGS/MPL overleg -- 4 (er worden er 6 8 AGS/CVE - Kennisopbouw en kennisdeling - Actuele ontwikkelingen aangeboden) Onderlinge AGS bijscholingsdag AGS/CVE Oefening met hulpmiddelen (chemiepak, meetinstrumenten etc.) - Elementaire oefening BB - Kennisopbouw en kennisdeling - Actuele ontwikkelingen Rijvaardigheidtraining - Elementaire oefening Oefening met hulpmiddelen ( Citygas, LCMS, C2000 apparatuur) - Bijhouden actuele ontwikkelingen - Controle sectie WVD - bekendheid met werkomgeving (sectie-wvd) Optreden als MPL op het AC-WVD - Analyseren en beoordelen incident - Vormen advies - Optreden als MPL bij OGS B 401C A/B/C 1 4 AGS/CVE 432B 6 12 AGS/CVE 432B 1 3 CVE Totaal AGS/CVE 197 uur 14 Eventueel kunnen deze oefeningen ook gecombineerd worden met andere oefeningen uit dit schema. 18

19 Bijlage 5: Kostenoverzicht In deze bijlage wordt er een overzicht gegeven van de kosten voor het inregelen van de IBGS piketten. Tabel kostenoverzicht Kosten Structureel: - AGS piket: - WVD piket: - Voertuig: Huidige situatie (niet gewenst) 1x piket 15 : x piket (incl. CVE): x voertuig Gewenste situatie ROL evaluatie 2x piket (incl. CVE) : x pool nucl. adv 16.: x voertuig: Totaal: Incidenteel 2015: vooropleiding 17 stral. desk 4b - - Totaal: Vooropl. 2xAGS: x SD niveau 4b: Totaal: Incidenteel 2016: AGS opleiding - 2x AGS opleiding: x examen AGS: Incidenteel 2017: MPL opleiding - 2x MPL opleiding: x examen MPL(CVE): Continuiteit: Vooropl. 1x AGS: x AGS opleiding: x MPL opleiding: Totaal: Er is in deze bijlage geen rekening gehouden met de kosten ten gevolge van productiviteitsverlies dan wel eventuele externe inhuur voor het compenseren van ingezette uren. Tevens worden de kosten die gemoeid zijn met het trainen van de functionarissen buiten beschouwing gelaten. 15 Noodgedwongen vanaf 1 april naar 1 piket. De begroting gaat echter uit van 2 AGS-piketten. 16 Gebaseerd op huidige kosten WVD-stralingsdeskundigen piket. Indien dit verdeeld wordt over meerdere regio s, zal dit bedrag naar beneden toe afnemen. 17 Conform bijlage 4

20 Bijlage 6: Huidige piketstructuur (situatie per 1 april 2015) Per 1 april 2015 is het AGS-Noord piket en AGS-Zuid piket samengevoegd tot 1 AGS piket voor Zeeland. Vanaf dat moment voert het WVD-stralingsdeskundigen-piket ook de taak van Meetplanleider uit. Deze bijlage geeft een toelichting over beide piketten, de dekking en welke gevolgen dit voor de organisatie heeft. Functionarissen met taakbeschrijving & onderlinge relatie AGS: Adviseur gevaarlijke stoffen is ten tijde van een incident met gevaarlijke stoffen belast met het opstellen van een gevaar inschatting, het adviseren van de operationeel leidinggevende van de brandweer over het bestrijden van de bron en over de maatregelen die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de omgeving. Hij levert broninformatie aan de MPL en WVD-SD. MPL: Meetplanleider: hij doet een inschatting van de hoeveelheid vrijgekomen gevaarlijke stoffen in het effectgebied, stuurt meetploegen aan om metingen uit te voeren en interpreteert daarnaast ongevals- en meetgegevens om de ernst, omvang en gevolgen van het getroffen gebied vast te stellen en in kaart te brengen. Over deze informatie geeft hij advies aan de Algemeen commandant brandweer (ACB). In Zeeland levert de Meetplanleider de informatie van het effectgebied aan de WVD-SD (zie hieronder). WVD-SD: WVD-stralingsdeskundige is chemisch adviseur en adviseert de ACB en indien gewenst, het Regionaal Operationeel Team (ROT) over te nemen maatregelen in het bron- en effectgebied aan de hand van de verkregen informatie van de meetplanleider. Hij geeft tevens leiding aan het actiecentrum WVD. In geval van een nucleair incident neemt hij deel aan het ROT en adviseert het ROT. De IBGS-organisatie van de VRZ wijkt af van de organisatie die landelijk vanuit de wetgeving wordt voorgesteld. Veiligheidsregio Zeeland heeft de organisatie generiek ingericht op het maatscenario, een nucleair incident. Het WVD-stralingsdeskundige piket levert voor dit scenario een nucleair adviseur die rechtstreeks aan het ROT is verbonden. Bij een chemisch incident functioneert de WVD-stralingsdeskundige als chemisch adviseur voor de ACB en indien gewenst het ROT. 1 AGS-piket voor heel Zeeland Vanwege het beperkte aantal AGS-functionarissen is het voor de langere termijn niet mogelijk gebleken om 2 AGS-piketten in stand te houden en zijn de huidige AGS-functionarissen overgegaan naar 1 AGS-piket voor heel Zeeland. Dekking AGS-piket Zeeland: - De AGS is binnen maximaal 30 minuten ter plaatse bij een incident in de Kanaalzone TerneuzenSas van Gent of het Sloegebied (verhoogde risicogebieden) en - De AGS is tussen de 30 en maximaal 60 minuten ter plaatse, buiten de genoemde risicogebieden, in het resterende gebied van Zeeland. Het grotere woon/werkgebied van de AGS-en zorgt ervoor dat niet in alle gevallen de beschreven opkomsttijden kunnen worden gehaald. Afhankelijk van de woon/werk locatie van de AGSfunctionaris wordt ingeschat dat in 75 % van de incidenten de hierboven beschreven opkomsttijden kunnen worden gehaald. Aantal functionarissen: 20

21 Na het samenvoegen tot 1 AGS-piket voor Zeeland zijn hiervoor 6 functionarissen beschikbaar. Zoals de ROLevaluatie stelt is 4 functionarissen gangbaar. Als tijdelijke oplossing is de AGS met de opleiding stralingsdeskundigheid niveau 3 in het WVD-stralingsdeskundigen piket ondergebracht, zodat dit piket met 4 functionarissen wordt ingevuld. Meetplanleider & WVD-stralingdeskundige Vanwege het vervallen van één AGS piket, kan de taak van Meetplanleider niet meer worden uitgevoerd. Deze taak is bij het WVD-SD piket belegd. Wanneer blijkt dat sprake is van een groot incident of dit wordt verwacht, vraagt de WVD-SD een extra functionaris aan bij de meldkamer brandweer (of organiseert dit zelf bij drukte van de meldkamer), die wordt geleverd uit de pool van AGS- en WVD-SD functionarissen die aan beide piketten deelnemen. Dit betreft een vrije instroom functionaris. Als de functionaris in het actiecentrum aankomt, wordt onderling bepaald wie als chemisch adviseur voor de ACB of indien gewenst het ROT optreedt en wie als MPL. Dekking WVD-stralingsdeskundige piket (WVD-SD): Voor het WVD-stralingsdeskundigen piket werd voorheen een opkomsttijd van 45 minuten gehanteerd (veldnorm) die is gesteld in de ROL-evaluatie. Omdat de WVD-SD de taak van meetplanleider moet uitvoeren, dient hij direct met het meetplanproces te starten en dient ernaar te streven om binnen de 30 minuten 18 op het RCC aanwezig te zijn. Uitzondering Nucleair incident: Indien sprake is van een nucleair incident, treedt de WVD-stralingsdeskundige direct op in zijn rol van WVD-stralingsdeskundige. In die situatie gaat de AGS-piketfunctionaris naar het actiecentrum en treedt op als MPL (CVE). Via vrije instroom wordt een nieuwe AGS-functionaris gevraagd uit de pool van AGS-en. Consequenties bij deze organisatievorm: - De WVD-stralingsdeskundige voert de functie MPL uit waardoor deze functionarissen meer uren moeten besteden aan vakbekwaamheid. - De WVD-stralingsdeskundigen moeten worden bijgeschoold om op een voldoende adequaat niveau als Meetplanleider te kunnen optreden. - De WVD-SD functionaris van Brabant neemt niet meer deel aan het WVD-SD piket omdat hij ruim over de streeftijd van 30 minuten gaat waarbinnen hij op het actiecentrum aanwezig dient te zijn. Operationele consequenties: Wanneer de adviseur niet binnen de wettelijke normtijd ter plaatse van het incident is (25 % van de gevallen), kan dit tot gevolg hebben dat een incident mogelijk iets langer duurt. Redenen daarbij kunnen zijn: De AGS krijgt aanrijdend minder beeldvorming van het incident waardoor advisering over de aanpak van de definitieve bronbestrijding (stabiliseren van het incident) aanrijdend niet mogelijk is; Specifieke metingen zijn noodzakelijk die enkel de AGS kan uitvoeren waardoor het langer duurt alvorens er een besluit/vervolgactie wordt ingezet; Een specifiek ontsmettingsadvies is noodzakelijk bij slachtoffers. De consequenties voor de gemeenten zijn minimaal. (zie operationele consequenties). In de praktijk blijkt dat bij de meeste incidenten, de AGS aanrijdend reeds zijn eerste adviezen geeft via portofoon (C2000) of telefonisch (GSM) zodat de OVD-B/bevelvoerder, al kan starten met het inzetten van bron- en effectbestrijdende maatregelen of het ontsmetten van slachtoffers. De omgeving zal in de praktijk dus naar verwachting, geen hinder ondervinden van de langere aanrijdtijd van de AGS. 18 Het Besluit VR stelt dat de MPL binnen 30 minuten op het actiecentrum brandweer aanwezig moet zijn. In Zeeland start de MPL direct met zijn werkzaamheden (aanrijdend). De fysieke aanwezigheid van de MPL aldaar is in eerste instantie van minder belang. Het gaat erom dat meetploegen tijdig worden ingezet, snelle beeldvorming van het effectgebied wordt verkregen en de ACB van advies wordt voorzien m.b.t. effectgebied en evt. noodzakelijke maatregelen. Met de huidige communicatiemiddelen kan dit vanaf iedere werkplek gebeuren. 21