Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen

Transcriptie

1 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND

2

3 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen Een rapportage van RAVON In opdracht van de Ploegdriever W. Bosman, A. van der Kruis & R. Struijk augustus 2010 STICHTING RAVON POSTBUS BK NIJMEGEN

4 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen Colofon 2010 Stichting RAVON, Nijmegen Rapportnummer: Tekst: Wilbert Bosman, Arno van der Kruis en Richard Struijk Met medewerking van: J. Janse, P. Frigge, F. Spikmans en R. Zollinger In opdracht van: De Ploegdriever Foto s: Jelger Herder Wijze van citeren: Bosman, W., Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen, Stichting RAVON, Nijmegen.

5 Stichting RAVON INHOUD DANKWOORD 1 INLEIDING MATERIAAL EN METHODEN Onderzoekstrajecten RESULTATEN Aantal waargenomen amfibieën Alpenwatersalamander Kamsalamander Kleine watersalamander Gewone pad Bruine kikker Poelkikker Bastaardkikker Groene kikker onbepaald DISCUSSIE Onderzoeksmethodiek Rangschikking probleemlocaties CONCLUSIE TE NEMEN MAATREGELEN Inleiding Maatregelen op probleemwegen met de hoogste prioriteit Maatregelen op overige wegen met prioriteit LITERATUUR...25

6 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen

7 Stichting RAVON DANKWOORD Er hebben een groot aantal mensen aan dit project meegewerkt. Allereerst wil ik de vrijwilligers bedanken die voor Staatsbosbeheer dagelijks de emmers bij de schermen langs de Ooijse bandijk hebben gecontroleerd. Dit zijn: Bart Beekers, Henriëtte van Donselaar, Sjak Gielen, Circe de Gruijter, Gerlof Hoefsloot, Jan Jacobs, Leon van Kouwen, Iris Niemeijer, Norbert Reinders, Joseph Swarte, Johan Thissen, Julia Weber, Jeanne Zwart, Felicia Zwörner en medewerkers van Staatsbosbeheer. Dan de vrijwilligers van de Paddenwerkgroep De Refter die al jarenlang amfibieën overzetten bij de Rijksstraatweg in Ubbergen. In 2010 werkten hier aan mee: Anne Marij Postel, Bas Vos, Christa Sommer, Cisko Lunenburg, Daan Kamerman, Ebbe Backus, Gabi Oberhauser, Heleen van Splunter, Joost Schneiders, Kris Joosten, Max Lunenburg, Minne Feenstra, Ria Leenders, Sacha Teer, Suzanne Lunenburg, Tessa Teer en Ton Tholen. Ook is er een groep van RAVON vrijwilligers die mee hielpen en mensen die op eigen initiatief meewerkten aan het verzamelen van gegevens. Dit zijn Pien Hoogma, Jelle Hoogma, Max van Kessel, Nils van Kessel, Tom Lubbers Freek Tissen, Marianne Waldekker, Astrid Zollinger en Steven Zollinger.

8 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen

9 Stichting RAVON 1 INLEIDING Jaarlijks vallen in de gemeente Ubbergen op de wegen honderden verkeersslachtoffers onder de amfibieën. De grootste aantallen sterven tijdens de voorjaarstrek in maart-april wanneer amfibieën van hun overwinteringsgebied naar hun voortplantingswateren migreren. Maar ook in het najaar, wanneer amfibieën hun winterbiotoop opzoeken vallen op regenachtige avonden vele slachtoffers. Binnen de gemeentegrens komen acht soorten amfibieën. Dit zijn kamsalamander, kleine watersalamander, Alpenwatersalamander, gewone pad, rugstreeppad, bruine kikker, poelkikker en bastaardkikker. De kamsalamander is hiervan de zeldzaamste en is opgenomen in de EG Habitat richtlijn in bijlage II, de lijst van soorten van communautair belang voor de instandhouding waarvan aanwijzing van speciale beschermingszones vereist is. De Groenlanden in de Ooijpolder is een van de belangrijke kerngebieden in Nederland. De gemeente Ubbergen heeft het voornemen om het jaarlijks aantal verkeersslachtoffers onder de amfibieën te verminderen. Daartoe is behoefte aan een inzicht in welke gemeentelijke wegen probleemlocaties voor amfibieën zijn. In 2009 is aan de hand van interviews en een analyse van de door vele vrijwilligers verzamelde gegevens in het data-archief van Stichting RAVON een eerste overzicht verkregen van de probleemlocaties op gemeentelijke wegen voor amfibieën in de gemeente Ubbergen. In het voorjaar van 2010 is in de gemeente aanvullend onderzoek verricht om het beeld te completeren. In dit rapport worden de resultaten beschreven en een overzicht gegeven van de belangrijkste wegen met de belangrijkste migratieactiviteit. 1

10 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen Vrouwtje kamsalamander, verkeersslachtoffer op de Ooijse bandijk in

11 Stichting RAVON 2 MATERIAAL EN METHODEN 2.1 Onderzoekstrajecten Op basis van de resultaten van een archiefstudie in 2009 (Bosman, 2010) is in de gemeente Ubbergen een onderzoekstraject uitgezet dat vijf keer is onderzocht op migrerende amfibieën. Dit traject is vijf keer per auto, s avonds vanaf een half uur na zonsondergang afgezocht op daartoe geschikte avonden. Om de trefkans enigszins gelijk te houden is bij aanvang van iedere ronde het vertrekpunt gewisseld. Tijdens ronde 1, 3 en 5 is vanaf 1 naar 8 gereden. Bij aanvang van ronde 2 en 4 is van 8 naar 1 gereden (tabel 1). In figuur 1 zijn de onderzochte trajectdelen in rood weergegeven. Tabel 1. De wegen in de gemeente Ubbergen die in het voorjaar van 2010 op vijf avonden zijn onderzocht. 1: Botse straat vanaf Leuth tot aan de Vossenhof 2: Duffeltdijk vanaf de kerk in Kekerdom tot aan de Erlecomse dam 3: Kapitteldijk vanaf Steenheuvelsestraat tot aan de Kerkdijk 4: Kerkdijk vanaf de Hubertusweg tot aan de Spruitenkamp 5: Hezelstraat tot aan Ooijse bandijk 6: Ooijse bandijk tot aan Kruisstraat 7: Kruisstraat vanaf kruising met Hezelstraat tot aan de Ooijse bandijk 8: Leuthse straat tot aan Ooijse bandijk Onderzoek migratie van amfibieën over de Ooijse bandijk Staatsbosbeheer is al jarenlang bekend met de vele slachtoffers die er jaarlijks op de Ooijse bandijk vallen. Om nu eens een goed beeld te krijgen van de aantallen amfibieën die hier jaarlijks de dijk oversteken is in het voorjaar van 2010 aan de binnendijkse zijde een deel van de Ooijse bandijk met een 40 cm hoog scherm van worteldoek afgezet. Aan de binnenzijde van het scherm zijn 60 tien liter emmers ingegraven om de migrerende amfibieën op te vangen. In de periode 15 maart tot en met 19 april zijn de emmers dagelijks door vrijwilligers gecontroleerd. De locatie van het scherm is in figuur 1 in oranje weergegeven. Rijksstraatweg De paddenwerkgroep van de Refter zetten al jarenlang amfibieën over bij de Rijksstraatweg in Ubbergen. Ook in 2010 hebben zij dit voortgezet en de resultaten beschikbaar gesteld voor dit onderzoek. Dit trajectdeel is in figuur 1 in geel weergegeven. Vrijwilligers Er zijn dit voorjaar ook op eigen initiatief door een aantal vrijwilligers waarnemingen verzameld van migrerende amfibieën. Zij verzamelden ad random gegevens in de gemeente. Deze trajecten zijn in figuur 1 paars weergegeven. Verwerking waarnemingen Alle verzamelde waarnemingen zijn verwerkt in verspreidingskaarten. Het aantal bezoeken varieert per locatie. De schermen langs de Ooijse bandijk zijn 36 keer (dagelijks) gecontroleerd terwijl andere wegtrajecten maar één keer zijn bezocht. Hierdoor geven de aantallen een enigszins vertekend beeld. Maar omdat het in belangrijke mate om migratielocaties gaat is er niet gecorrigeerd voor het aantal bezoeken. 3

12 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen Figuur 1. In het voorjaar van 2010 onderzochte trajecten in de gemeente Ubbergen op migratie door amfibieën. (rood: traject dat vijf avonden per auto is onderzocht; geel: traject waar door bewoners van de Refter amfibieën worden overgezet; oranje: traject waar het onderzoek door Staatsbosbeheer met behulp van een scherm langs de Ooijse bandijk is uitgevoerd; paars: locaties in gemeente Ubbergen waar ad random waarnemingen zijn verzameld). De gemeentegrens is in blauw weergegeven. 4

13 Stichting RAVON 3 RESULTATEN 3.1 Aantal waargenomen amfibieën Er zijn in totaal 3162 amfibieën waargenomen verdeeld over zeven soorten (tabel 1). Deze soorten zijn: Alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris), kamsalamander (Triturus cristatus), kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris), gewone pad (Bufo bufo), bruine kikker (Rana temporaria), poelkikker (Rana lessonae) en bastaardkikker (Rana klepton esculenta). De rugstreeppad (Bufo calamita) die in ook in de gemeente Ubbergen voorkomt is niet waargenomen. Tabel 1. Per soort het aantal waargenomen exemplaren in het onderzochte gebied in de gemeente Ubbergen. N Alpenwatersalamander 39 kamsalamander 113 kleine watersalamander 96 gewone pad 2853 bruine kikker 26 poelkikker 2 bastaardkikker 24 groene kikker onbepaald 9 totaal 3162 De tabel laat zien dat de gewone pad verreweg het meest is waargenomen op wegen in de gemeente Ubbergen. Er werden maar liefst 2853 exemplaren geteld. Tweede is de kamsalamander met 113 exemplaren. Van de andere soorten zijn minder dan 100 exemplaren waargenomen. Van de kleine watersalamander zijn 96 dieren gezien en van Alpenwatersalamander bruine kikkers zijn er waargenomen in het gebied. Van de groene kikkers was de poelkikker met twee exemplaren vertegenwoordigd, de bastaardkikkers met 24 en 9 groene kikkers zijn niet gedetermineerd. 5

14 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen 3.2 Alpenwatersalamander De verspreiding van de Alpenwatersalamander in de gemeente Ubbergen beperkt zich tot de stuwwal (figuur 2) Er zijn 39 migrerende Alpenwatersalamanders waargenomen. Allen zijn ze gezien in het onderzoekstraject van de Rijksstraatweg bij de Refter. Figuur 2. Waarnemingen van Alpenwatersalamander (Mesotriton alpestris) (n=39) op wegen in de gemeente Ubbergen in

15 Stichting RAVON 3.3 Kamsalamander Er zijn 113 migrerende kamsalamanders waargenomen. Allen zijn waargenomen in het westelijk deel van de gemeente Ubbergen op de Ooijse bandijk, Hezelstraat en Kruisstraat (figuur 3). Verder zijn er een klein aantal waarnemingen van de Kerkdijk in het verlengde van de Hezelstraat en de Kerkdijk zuidelijk van de Sint Hubertusweg. Figuur 3. Waarnemingen van kamsalamander (Triturus cristatus) (n=113) op wegen in de gemeente Ubbergen in

16 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen 3.4 Kleine watersalamander Er zijn tijdens het onderzoek 96 kleine watersalamanders aangetroffen. Verreweg de meeste zijn gevonden in de emmers bij het scherm dat langs de Ooijse bandijk stond ter hoogte van de Oude Waal (figuur 4). Daarnaast migreerden kleine watersalamanders over de Rijkstraatweg in Ubbergen. Figuur 4. Waarnemingen van kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) (n=96) op wegen in de gemeente Ubbergen in

17 Stichting RAVON 3.5 Gewone pad Er zijn tijdens het onderzoek 2853 gewone padden waargenomen. De absolute zwaartepunten liggen op de Ooijse bandijk, Rijksstraatweg (in Ubbergen en de Wylerberg) en Hezelstraat (figuur 5). Kleinere aantallen migreren over de Kerkdijk, Kapitteldijk, Hubertusweg, Botse straat, Weverstraat en Duffeltdijk. Veel lagere dichtheden zijn gezien op de Erlecomse dam en Pesingensestraat. Figuur 5. Waarnemingen van gewone pad (Bufo bufo) (n=2853) op wegen in de gemeente Ubbergen in

18 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen 3.6 Bruine kikker Van de bruine kikker zijn 26 exemplaren waargenomen. Er zijn drie concentratiepunten. De belangrijkste is de Rijksstraatweg in Ubbergen (figuur 6). Daarna de Hezelstraat en de Ooijse bandijk ter hoogte van de Oude Waal. Daarnaast zijn er enkele waarnemingen van de Hubertusweg, Kapitteldijk en Erlecomse dam. Figuur 6. Waarnemingen van bruine kikker (Rana temporaria) (n=26) op wegen in de gemeente Ubbergen in

19 Stichting RAVON 3.7 Poelkikker Op twee locaties zijn poelkikkers op de wegen gezien (figuur 7). Een exemplaar op de Ooijse bandijk ter hoogte van de Groenlanden en een exemplaar op de kruising van de Leuthse straat met de Koude dijk. Figuur 7. Waarnemingen van poelkikker (Rana lessonae) (n=2) op wegen in de gemeente Ubbergen in

20 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen 3.8 Bastaardkikker Figuur 8 laat de locaties zien waar bastaardkikker is waargenomen. Er zijn 24 bastaardkikkers gezien. Alle waarnemingen zijn gedaan in het westelijk gedeelte van de Ooijpolder. Het zwaartepunt ligt op de Ooijse bandijk ter hoogte van de Oude Waal. Daarnaast zijn er waarnemingen in de Hezelstraat en nog enkele waarnemingen op de Leuthse straat en op de Ooijse bandijk ter hoogte van de Groenlanden. Figuur 8. Waarnemingen van bastaardkikker (Rana klepton esculenta) (n=24) op wegen in de gemeente Ubbergen in

21 Stichting RAVON 3.9 Groene kikker onbepaald Negen van de waargenomen groene kikkers konden niet op naam worden gebracht. Alle zijn waargenomen op de Ooijse bandijk ter hoogte van de Oude Waal (figuur 9) Figuur 9. Waarnemingen van onbepaalde groene kikkers (Rana esculenta synklepton) (n=9) op wegen in de gemeente Ubbergen in

22 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen 14

23 Stichting RAVON 4 DISCUSSIE 4.1 Onderzoeksmethodiek Dit onderzoek heeft meer inhoud gekregen doordat verschillende projecten die binnen de gemeente Ubbergen plaatsvonden te combineren. Stichting RAVON inventariseerde zes maal een traject binnen de gemeente Ubbergen. Langs de Rijksstraatweg worden al jarenlang ieder voorjaar door de paddenwerkgroep De Refter bijna dagelijks amfibieën overgezet (Feenstra, 2010, Paddenwerkgroep De Refter, 2010). Staatsbosbeheer heeft het voornemen om maatregelen te nemen tegen de vele verkeersslachtoffers onder amfibieën ieder voorjaar op de Ooijse bandijk. Om dit eens goed te kwantificeren is dit voorjaar langs een deel van de Ooijse bandijk een scherm geplaatst met emmers die meer dan een maand lang dagelijks zijn gecontroleerd. Daarnaast zijn er door vrijwilligers van Stichting RAVON ad random trajecten in de gemeente Ubbergen afgezocht. Hierdoor bestaan er grote verschillen in onderzoeksintensiteit tussen de verschillende projectonderdelen. Tijdens het schermenonderzoek zijn de emmers dagelijks gedurende een periode van 36 dagen gecontroleerd. Andere trajectdelen zijn slechts één of twee keer bezocht maar kunnen op goede avonden grote aantallen amfibieën opleveren. Er is voor gekozen om niet te corrigeren voor het aantal bezoeken maar hierdoor kunnen de resultaten een vertekend beeld geven. 4.2 Rangschikking probleemlocaties Niet alle soorten komen overal in de gemeente Ubbergen voor. Zo beperkt het voorkomen van de Alpenwatersalamander zich tot de stuwwal waarbij de Nieuwe Rijksweg grofweg de grens van zijn verspreiding vormt. De kamsalamander komt alleen in het westelijk deel van de Ooijpolder voor. Waarnemingen in het oostelijk deel van de Ooijpolder zoals bij Kekerdom en in het verleden bij Leuth berusten op introducties. Om de onderzochte trajecten onderling goed te kunnen vergelijken, is per traject voor iedere soort op basis van de onderzoeksresultaten een waardering voor dat traject gegeven in zeer belangrijk (3), belangrijk (2) en marginaal (1) (tabel 2). Wanneer een soort in het traject wel voorkomt maar niet is aangetroffen krijgt deze de score 0. Wanneer soorten in het voorjaar van 2010 in een trajectdeel niet zijn aangetroffen maar van deze trajecten uit het archief wel waarnemingen aanwezig zijn (zie Bosman, 2009), zijn deze meegenomen in de resultaten. In tabel 2 zijn deze cursief weergegeven. De waarderingen per soort zijn voor ieder afzonderlijk wegtraject gesommeerd en vervolgens gecorrigeerd voor het aantal soorten dat op het traject kan worden aangetroffen. De probleem-index, een waarde tussen 0 en 3, die hieruit voortvloeit, geeft het belang van het traject voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen en de mogelijk daaruit voortkomende gevaren (tabel 2). 15

24 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen Tabel 2. Probleem-index van de onderzochte wegen in de gemeente Ubbergen met betrekking tot de voorjaarsmigratie van amfibieën. 3: traject zeer belangrijk; 2: traject belangrijk; 1: traject marginaal; 0: soort komt voor maar is niet aangetroffen. Cursief: gegevens afkomstig van historisch onderzoek Bosman, (Ooijse bandijk (1) is het gedeelte van de Ooijse bandijk waar het schermenonderzoek is uitgevoerd; Rijksstraatweg (1) is het gedeelte van de Rijksstraatweg bij de Wylerberg). Alpenwatersalamander kamsalamander kleine watersalamander gewone pad bruine kikker poelkikker bastaardkikker groene kikker onbepaald totaal probleem-index Per soort het aantal waargenomen dieren in Ooijse bandijk (1) ,29 Hezelstraat ,57 Ooijse bandijk ,29 Rijksstraatweg ,29 Leuthse straat ,00 Duffeltdijk ,83 Oude Kleefsebaan ,67 Kruisstraat ,57 Rijksstraatweg (1) ,57 Botse straat ,50 Weverstraat ,50 Hubertusweg ,43 Kerkdijk ,43 Erlecomse dam ,33 Kapitteldijk ,33 Persingense straat ,29 De hoogste probleem-index hebben de Ooijse bandijk (1), Hezelstraat, Ooijse bandijk, Rijksstraatweg en de Leuthse straat. Lagere waarden hebben de Duffeltdijk, Oude Kleefse baan, Kruisstraat en Rijksstraatweg (1). Bij de Oude Kleefsebaan zijn in het verleden al maatregelen genomen door het plaatsen van tunnels met geleidingssystemen waarmee de problemen zijn opgelost. Waarden van 0,50 of lager hebben de Botse straat, Weverstraat, Hubertusweg, Kerkdijk, Erlecomse dam en Persingense straat. 16

25 Stichting RAVON 5 CONCLUSIE De belangrijkste probleemlocaties voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen zijn in volgorde van prioriteit: Ooijse bandijk, Hezelstraat, Rijksstraatweg ter hoogte van de Refter en de Leuthse straat. Met uitzondering van de Rijksstraatweg is op deze trajecten ook kamsalamander aanwezig. Minder belangrijke locaties, maar wel locaties met redelijk wat voorjaarsmigratie zijn Duffeltdijk, Kruisstraat en Rijksstraatweg ter hoogte van de Wylerberg. Op de Kruisstraat is wel kamsalamander gevonden. Bij de overige wegen (Botse straat, Weverstraat, Hubertusweg, Kerkdijk, Erlecomse dam en Persingense straat) vindt in het voorjaar migratie door amfibieën plaats maar is, met uitzondering van de Kerkdijk waar kamsalamander voorkomt, geen sprake van een zeer belangrijke locaties. 17

26 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen 18

27 Stichting RAVON 6 TE NEMEN MAATREGELEN 6.1 Inleiding Om verkeersslachtoffers onder migrerende amfibieën te voorkomen kan een weg het beste tijdelijk worden afgesloten. De afsluiting beperkt zicht tot de avonden in de maanden maart en april en in sommige jaren mei. Het meest effectief is plaatsing van een fysieke barrière. Hiervoor is een slagboom met toegangscontrole bijzonder geschikt. Het afgesloten weggedeelte blijft toegankelijk voor bestemmingsverkeer. Op locaties waar veel amfibieën migreren en waar geen verkeersmaatregelen kunnen worden getroffen zijn geleidingssystemen voor amfibieën een alternatief. Er worden geleidingswanden aangebracht die de dieren naar veilige oversteekvoorzieningen leiden (tunnels). Een belangrijk en onderschat aspect van geleidingssystemen is het jaarlijks onderhoud en de vervanging van het systeem op termijn. Het aanbrengen van een systeem in een bestaande wegconstructie vergt meestal veel (en kostbaar) maatwerk. Voor de belangrijkste probleemlocaties in de gemeente Ubbergen wordt aangegeven wat de beste maatregelen onder de gegeven omstandigheden zijn om de mortaliteit van migrerende amfibieën te verminderen en wat de alternatieven zijn. Voor de locaties met de hoogste prioriteit wordt een nadere uitwerking en een kostenraming gegeven voor uitvoering van de maatregelen. Meestal is tijdelijke afsluiting de beste oplossing voor het probleem. Dat is uiteraard lang niet altijd mogelijk of wenselijk. Dit advies doet geen uitspraken over de wenselijkheid van maatregelen. Op de hoofdontsluitingswegen liggen geleidingssystemen meer voor de hand dan verkeersbeperkende maatregelen en is afsluiting niet aan de orde. Tot die wegen behoren de Hubertusweg, Rijksstraatweg, Duffeltdijk, Botsestraat, Weverstraat en Erlecomsedam. Op de overige (locale) wegen is afsluiting wel een optie en zijn verkeersbeperkende maatregelen vaak minder bezwaarlijk. 6.2 Maatregelen op probleemwegen met de hoogste prioriteit Drie wegen rond natuurgebied de Groenlanden (Ooijse bandijk, Hezelstraat en Leuthsestraat) en de Rijksstraatweg ter hoogte van de Refter in Ubbergen hebben absoluut de hoogste prioriteit vanwege het grote aantal migrerende dieren en de aanwezigheid van de zeldzame kamsalamander (figuur 10). OOIJSE BANDIJK De trajecten Oude Waal (620m) en Tiengeboden-Groenlanden (1320m). Maatregel Een tweezijdig geleidingssysteem met amfibietunnels aanbrengen. Vanwege de waterkerende functie van de dijk worden speciale eisen gesteld aan het ontwerp. Staatsbosbeheer ontwikkelt momenteel, in samenwerking met Waterschap Rivierenland, Stichting RAVON en Rijkswaterstaat een toepasbaar systeem. Kosten nog onbekend maar minimaal

28 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen Alternatief Afsluiting is voor dit traject geen haalbaar alternatief. Figuur 10. Probleemwegen met de hoogste prioriteit probleemwegen in de gemeente Ubbergen voor amfibieën. HEZELSTRAAT Traject Tiengeboden tot aan Kruisstraat (1635m). Maatregel Het weggedeelte afsluiten met slagbomen met toegangscontrole en waarschuwingsborden plaatsen. Kosten circa Alternatief Plaatsing van een geleidingssysteem over het hele traject. Voor het traject van 1635 meter zijn nodig: 8 tunneltjes, 3200 meter scherm, minstens 15 passages. Kosten circa LEUTHSE STRAAT Traject Leuthsestraat-Kouwedijk (1350m). 20

29 Stichting RAVON Maatregel Het weggedeelte afsluiten met slagbomen met toegangscontrole en waarschuwingsborden plaatsen. Kosten circa Alternatief Het alternatief is plaatsing van een geleidingssysteem over het hele traject. Voor het traject van 1350 meter zijn nodig: 6 tunnels, 2700 meter scherm en circa 10 passages bij afritten. Kosten circa RIJKSSTRAATWEG Traject Ubbergensdijk toegang Elyseesche velden (950m) (figuur 11). Maatregel Vanwege de vele aanliggende erven en zijwegen is het moeilijk een goede oplossing voor de migrerende amfibieën te vinden. Er wordt een combinatie van maatregelen voorgesteld. A) Op plaatsen met geconcentreerde migratie en waar het technisch mogelijk is wordt een geleidingssysteem aangebracht. Op het trajectdeel Ubbergs kerkje Jan Dommer van Poldersveldtweg (180m) een tweezijdig systeem plaatsen (2 tunnels en 360 meter scherm). Op het trajectdeel Villa Heuvellust - inrit Villa Bronhuize (160m) een eenzijdig geleidingssysteem aanbrengen (2 tunnels, 160 meter scherm). Kosten minimaal B) De locale amfibieënwerkgroep, die handmatig dieren over de weg zet, blijft een belangrijke taak vervullen. De gemeente kan de werkgroep materieel ondersteunen. Jaarlijkse kosten circa 500. C) Voor twee knelpunten wordt nader onderzoek voorgesteld: 1) Er vindt veel trek plaats via de Jan Dommer van Poldersveldtweg naar de Rijksstraatweg. Onderzocht wordt hoe deze trek met een aanvullend geleidingssysteem kan worden opgevangen. 2) De vele waterputten langs de Rijksstraatweg zijn valkuilen voor amfibieën. Onderzocht wordt hoe de putten kunnen worden voorzien van ontsnappingsroutes. Dit onderzoek kan worden uitgevoerd door de amfibieënwerkgroep in samenwerking met RAVON. Kosten: begeleidingskosten RAVON en materiaalkosten. Alternatief Geen. 6.3 Maatregelen op overige wegen met prioriteit Op drie andere locaties in de gemeente worden aanzienlijke hoeveelheden amfibieën doodgereden op de wegen. Hier geldt een hoge prioriteit voor het nemen van maatregelen (figuur 12). 21

30 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen KRUISSTRAAT Traject tussen Ooijse bandijk en Hezelstraat (450 meter). Maatregel Deze locale weg tijdens de voorjaarstrek afsluiten voor autoverkeer. Het weggedeelte afsluiten met slagbomen met toegangscontrole en waarschuwingsborden plaatsen. Kosten circa Alternatief Het alternatief is het aanbrengen van een tweezijdig geleidingssysteem met 2 tunnels Kosten minimaal Figuur 11. Het traject van de Rijksstraatweg in Ubbergen met de hoogste prioriteit. RIJKSSTRAATWEG EN NIEUWE RIJKSTRAATWEG Traject ter hoogte van Wylermeer (230 meter). Maatregel Voor deze locatie is momenteel geen oplossing mogelijk. De verkeerssituatie ter hoogte van de splitsing Nieuwe Rijksweg Rijksstraatweg is zo gecompliceerd dat een geleidingssysteem technisch onhaalbaar is. Met het oog op toekomstige maatregelen in verband met de aanleg van 22

31 Stichting RAVON de robuuste ecologische verbinding Gelderse Poort Maasduinen, kan de gemeente het amfibieënprobleem voorleggen aan Provincie Gelderland zodat die meegenomen wordt bij planvorming voor een faunaverbinding over de Nieuwe Rijksweg. DUFFELTDIJK Traject de Beijer - Weverstraat (650 meter). Maatregel Een tweezijdig geleidingssysteem met amfibietunnels aanbrengen (1300 meter scherm en 7 tunnels). Het systeem moet toepasbaar zijn op de waterkerende dijk (zie traject Ooijse bandijk). Kosten minimaal: Alternatief Het alternatief is tijdelijke afsluiting met slagbomen met toegangscontrole en waarschuwingsborden. Kosten circa Figuur 12. Overige trajecten van probleemwegen in de gemeente Ubbergen met hoge prioriteit. 23

32 Probleemwegen voor migrerende amfibieën in de gemeente Ubbergen 24

33 Stichting RAVON 7 LITERATUUR Bosman, W., Oversteekplaatsen van amfibieën in de gemeente Ubbergen. Stichting RAVON. Rapportnr , 18 p. Feenstra, M., Amfibieënknelpunt drempels Rijksstraatweg Ubbergen. 1 p. Paddenwerkgroep De Refter, Paddenwerkgroep De Refter seizoen p. 25