Factor Jaar Eenheid Oude poel Nieuwe poel

Transcriptie

1 Geachte heer Van Bezeij, Hierbij ontvangt u mijn notitie met bevindingen naar aanleiding van de beoordeling van de nieuw aangelegde poel op locatie Anna s Hoeve te Hilversum. Context In februari 2017 is door RANOX natuuraannemer in opdracht van Provincie Noord- Holland een poel aangelegd in natuurgebied Anna s Hoeve nabij Hilversum. Deze poel is gerealiseerd als compensatiemaatregel voor een nabijgelegen poel die zal worden gedempt i.v.m. de aanleg van een HOV verbinding. Bij aanleg van de nieuwe poel is een innovatieve werkwijze toegepast, waarbij de waterlijn boven het omliggende maaiveld ligt. Dit is mogelijk doordat rondom de poel een grondwal is aangelegd welke aan de binnenzijde is bekleed met leem. Op deze wijze is een waterdichte laag ontstaan. De poel is na aanleg gevuld met water afkomstig uit de nabijgelegen plas naast de Weg over Anna s hoeve. Aansluitend is de nieuwe poel beplant met drijvend fonteinkruid (Potamogeton natans) afkomstig uit de te dempen poel. De nieuwe poel is primair bedoeld als voortplantingswater voor de kamsalamander (Triturus cristatus). De nieuwe poel is op 20 september 2017 eveneens bezocht en beoordeeld op ontwikkeling en functioneren. De bevindingen van deze beoordeling zijn vastgelegd in een separate notitie (RNL17049 Memo ontwikkeling nieuwe poel Hilversum 2017). Veldbezoek De nieuwe poel is op 11 augustus 2018 bezocht en beoordeeld door Jaap Gijsbertsen (ecoloog en projectleider RANOX natuuraannemer). Hierbij zijn de ph (zuurgraad) en waterdiepte van de poel gemeten. Ook is de poel steekproefsgewijze bemonsterd met een schepnet en is beoordeeld of de poel vrij is van (roof)vissen. Tenslotte zijn de oevers en naastliggende houtwal met stobbenril beoordeeld. Resultaten meting De resultaten van de uitgevoerde meting zijn weergegeven in onderstaande tabel. Ter vergelijking zijn de resultaten van de in 2017 ook weergegeven. Bij de meting is gebruik gemaakt van een Hanna meter (HI98130) en peilhengel. Factor Jaar Eenheid Oude poel Nieuwe poel zuurgraad 2017 ph 7,2 7,3 waterdiepte 2017 cm zuurgraad 2018 ph 6 7 Waterdiepte (diepste punt) 2018 cm

2 Bevindingen waterhabitat In de poel was ten tijde van het veldbezoek voldoende water aanwezig om als leef en voortplantingsmilieu voor amfibieën en andere waterfauna dient te kunnen doen. Als gevolg van de aanhoudende droogte in de voorliggende periode is echter sprake van een verlaagde waterstand. Het actuele neerslagtekort bedraagt ruim 300mm (zie onderstaande grafiek). Deze factor samen met een verhoogde verdamping leiden tot een verlaagde waterstand. Het de verwachting dat de na-zomer voldoende neerslag brengt om het peil in de poel te verhogen. Het water in de poel was relatief helder met op de meeste plaatsen doorzicht tot een diepte van circa 30 tot 40 cm. Goed doorzicht is van belang voor de ontwikkeling van flora en een goede waterkwaliteit. Naarmate waterplanten zich verder ontwikkelen zal de helderheid van het water naar verwachting verder toenemen. De in maart 2017 aangeplante stekken van drijvend fonteinkruid zijn goed aangeslagen. De plant heeft ca. 80% van de poel gekoloniseerd waardoor een goed begroeide waterpartij is ontstaan. Behalve fonteinkruid zijn ook kikkerbeet (Hydrocharis morsus-ranae) en gekroesd fonteinkruid (Potamogeton crispus) aangetroffen. Bij het scheppen zijn in het water vrij veel larven van libellen aangetroffen. Dit betroffen bijvoorbeeld gewone oeverlibel (Orthetrum cancellatum) en lantaarntje (Ischnura elegans). Van deze laatst soort zijn in de oevervegetatie ook volwassen 2

3 exemplaren aangetroffen. Verder zijn in en op het water (gevleugelde) waterinsecten waargenomen. Tussen de waterplanten is een half volgroeide larve van de kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) gevangen. Deze soort heeft de nieuwe poel dus reeds ontdekt en in gebruik genomen als voortplantingswater. Verder is het aardig te vermelden dat begin augustus een ringslag in de poel is waargenomen (bron: Eppo van Bezeij). In de poel zijn geen vissen aangetroffen. Twee soorten fonteinkruid (L) en algemeen beeld ontwikkeling nieuwe poel (R). Bevindingen landhabitat De oevers van de poel direct grenzend aan het water worden geleidelijk gekoloniseerd door oevervegetatie. Soorten die zijn aangetroffen betreffen onder andere riet (Phragmitis australis), grote lisdodde (Typha latifolia), wolfspoot (Lycopus europaeus) en zomprus (Juncus articulatus). De wal rondom de poel is ingeplant met inheems plantsoen. Ook zijn hier stobben aangebracht. De ruige haag die op deze wijze is gerealiseerd heeft de droogte van de afgelopen periode redelijk doorstaan. Alleen de Gelderse rozen (Viburnum opulus) vertoont tekenen van sterfte. Tussen het plantsoen zijn enkele acacia s (Robinia pseudoacacia) opgekomen. Het is raadzaam deze exoot te verwijderen. Impressie van de oeverbegroeiing aan de noordoostzijde van de poel (L) beeld van de beplanting op de wal aan de westzijde van de poel (R). 3

4 De oever van de poel wordt getuige de aangetroffen sporen regelmatig belopen door wandelaars en honden. De honden lijken hierbij ook in het water te komen. Door deze activiteit erodeert de wal rondom de poel geleidelijk. De zich verder ontwikkelende oevervegetatie geeft in toenemende mate houvast aan de bodem en voorkomt zo erosie. Op plaatsen waar mensen de wal op en af lopen krijgt deze vegetatie echter niet de gelegenheid om zich te ontwikkelen. Het is daarom van groot belang de conditie van de wal te blijven monitoren en tijdig in te grijpen wanneer de wal doorbroken dreigt te worden. Conclusie m.b.t. voortplantingswater kamsalamander De in maart 2017 aangelegde poel is in korte tijd tot ontwikkeld gekomen. Er is een goed ontwikkelde onderwater vegetatie aanwezig en de kwaliteit van het water (ph en doorzicht) zijn goed. Inmiddels wordt de poel door de kleine watersalamander (een meer algemene soort dan de kamsalamander) gebruikt als voortplantingswater. Het lijkt nog een kwestie van tijd voordat de kamsalamander de poel ontdekt en in gebruik neemt als voortplantingswater. De waterfauna die uit de oude poel zal worden afgevangen, kan in de nieuwe poel uitgezet worden. De huidige verlaagde waterstand lijkt niet van invloed op de kwaliteit van het water. Er ontstaat bijvoorbeeld geen blauwalg of zuurstofgebrek, waardoor waterfauna sterf. Erosie door betreding vormt een constante bedreiging voor de poel. De oevervegetatie ontwikkelt zich geleidelijk waardoor het risico van erosie afneemt. Om leeglopen van de poel te voorkomen dient de wal rondom het water jaarlijks gecontroleerd te worden. Beeld van de erosie aan de westzijde (L) peilhengel bij meten van het diepste punt van de poel (R). 4

5 Impressie van de ontwikkeling van de aangelegde poel: boven 22 feb aanleg en afdichting met leem ontbreekt nog, midden 22 maart 2017 poel gereed, onder 20 sept beginnende ontwikkelende, 10 augustus 2018 poel volop in ontwikkeling Project: Datum: Auteur: Opdrachtgever: RNL augustus 18 Jaap Gijsbertsen, projectleider RANOX natuuraannemer Provincie Noord-Holland, dhr. Eppo van Bezeij 5