Vwo 3 deel H4 t/m Ontwerp power point: Henk Douna

Transcriptie

1 Vwo 3 deel H4 t/m 4.10 Ontwerp power point: Henk Douna

2 De komende weken: ondernemingen Consumenten De markt Producenten Bijvoorbeeld Goederenmarkt Arbeidsmarkt Vermogensmark t Overheid 2

3 Weten we het nog: arbeidsverdeling heeft geleid tot heel veel verschillende bedrijven Zelfvoorziening Arbeidsverdeling (Super-) specialisatie Mensen produceren zelf om in hun eigen behoeften te voorzien Geld bestaat nog niet Behoeften nemen toe en het wordt onmogelijk om alles zelf te maken Er ontstaat arbeidsverdeling: het maken van producten wordt verdeeld over verschillende mensen Bakker, slager, etc. Er ontstaat ruilhandel De arbeidsverdeling blijft doorgaan Er is sprake van extreme specialisatie Bijvoorbeeld: het vastlijmen van het scherm van een iphone is een beroep 3

4 We kunnen bedrijven op verschillende manieren indelen 1 Naar het product dat gemaakt wordt 2 Naar het eigendom en de aansprakelijkheid 3 Naar particulier en/of staatseigendom 4 Naar omvang 4

5 1. Naar het product dat gemaakt wordt Primaire sector Secundaire sector Tertiaire sector Kwartaire sector Bedrijven verkrijgen hun producten (bijna) rechtstreeks van de natuur Industriele sector: grondstoffen worden verwerkt tot halffabrikaten of eindproducten Commerciele dienstensector Leveren onstoffelijke goederen Nietcommmerciele dienstensector Akkerbouw Veeteelt Visserij Mijnbouw Bosbouw Chemische industrie Voedingsmiddel en industrie Scheepsbouw Banken Verzekeraars Makelaars Notarissen Advocaten Gezondheidszor g Onderwijs 5

6 2. Naar het eigendom en de aansprakelijkheid Organisatie Eenmanszaak VOF (Vennootschap Onder Firma) Omschrijving Eén eigenaar, neemt alle beslissingen Geen onderscheid tussen privé en bedrijf: bij faillissement kunnen al je bezittingen worden opgeëist Meerdere firmanten Geen onderscheid tussen privé en bedrijf: bij faillissement kunnen alle bezittingen van alle firmanten worden opgeëist Commanditaire Vennootschap (CV) BV (Besloten Vennootschap) (Gedeeltelijke) scheiding van eigendom en bestuur Beherende vennoten: volledig aansprakelijk Stille vennoten: alleen aansprakelijk voor het geld dat ze in het bedrijf hebben gestopt Scheiding van eigendom en bestuur: bestuurders zijn niet privé aansprakelijk Aandelen zijn in handen van kleine besloten groep en worden niet uitgegeven NV (Naamloze Vennootschap) Scheiding van eigendom en bestuur: bestuurders zijn niet privé aansprakelijk; aandeelhouders zijn niet aansprakelijk Aandelen worden verhandeld op de beurs 6

7 3. Naar particulier en/of staatseigendom 7

8 4. Naar omvang Vaak op basis van aantal werknemers Grootbedrijf > 250 medewerkers Middenbedrijf 250 > medewerkers > 50 Kleinbedrijf < 50 medewerkers 8

9 Opdrachten 104.1, 106.2, en en en

10 2. Naar het eigendom en de aansprakelijkheid Organisatie Eenmanszaak VOF (Vennootschap Onder Firma) Omschrijving Eén eigenaar, neemt alle beslissingen Geen onderscheid tussen privé en bedrijf: bij faillissement kunnen al je bezittingen worden opgeëist Meerdere firmanten Geen onderscheid tussen privé en bedrijf: bij faillissement kunnen alle bezittingen van alle firmanten worden opgeëist Commanditaire Vennootschap (CV) BV (Besloten Vennootschap) (Gedeeltelijke) scheiding van eigendom en bestuur Beherende vennoten: volledig aansprakelijk Stille vennoten: alleen aansprakelijk voor het geld dat ze in het bedrijf hebben gestopt Scheiding van eigendom en bestuur: bestuurders zijn niet privé aansprakelijk Aandelen zijn in handen van kleine besloten groep en worden niet uitgegeven NV (Naamloze Vennootschap) Scheiding van eigendom en bestuur: bestuurders zijn niet privé aansprakelijk; aandeelhouders zijn niet aansprakelijk Aandelen worden verhandeld op de beurs 10

11 Arbeidsverdeling Zelfvoorziening Arbeidsverdeling (Super-) specialisatie Mensen produceren zelf om in hun eigen behoeften te voorzien Geld bestaat nog niet Behoeften nemen toe en het wordt onmogelijk om alles zelf te maken Er ontstaat arbeidsverdeling: het maken van producten wordt verdeeld over verschillende mensen Bakker, slager, etc. Er ontstaat ruilhandel De arbeidsverdeling blijft doorgaan Er is sprake van extreme specialisatie Bijvoorbeeld: het vastlijmen van het scherm van een iphone is een beroep 11

12 Arbeidsverdeling in horizontale en verticale richting Bedrijfskolom: weg die een product doorloopt van de oerproducent naar de consument (bauxiet) wint Aluminium smelterij Bedrijfstak: groep bedrijven die zich bezighoudt met het maken van verschillende soorten van een product Kinderfietsen Elektrische fietsen Fietsfabrikant Stadsfietsen Ligfietsen 12

13 1. Integratie Arbeidsverdeling wordt verminderd Oud (bauxiet) wint Aluminium smelterij Nieu w (bauxiet) wint en smelt tot aluminium Fietsfabrikant Fietsfabrikant 13

14 2. Differentiatie Arbeidsverdeling wordt vergroot Oud (bauxiet) wint Aluminium smelterij Nieu w (bauxiet) wint Aluminium smelterij Fietsfabrikant Fabrikant frames Assemblage fietsen 14

15 3. Specialisatie Fabrikant richt zich op een specifieke productsoort Oud (bauxiet) wint Nieu w (bauxiet) wint Aluminium smelterij Aluminium smelterij Fietsfabrikant Racefiets fabrikant 15

16 4. Parallellisatie (ook wel: branchevervaging) Fabrikant maakt verschillende soorten Oud producten (bauxiet) wint Nieu w (bauxiet) wint Aluminium smelterij Aluminium en ijzer smelterij Fietsfabrikant Fietsfabrikant 16

17 Herhaling: bedrijfskolom en bedrijfstak Bedrijfskolom: weg die een product doorloopt van de oerproducent naar de consument (bauxiet) wint Aluminium smelterij Bedrijfstak: groep bedrijven die zich bezighoudt met het maken van verschillende soorten van een product Kinderfietsen Elektrische fietsen Fietsfabrikant Stadsfietsen Ligfietsen 17

18 1. Integratie Arbeidsverdeling wordt verminderd Oud (bauxiet) wint Aluminium smelterij Nieu w (bauxiet) wint en smelt tot aluminium Fietsfabrikant Fietsfabrikant 18

19 2. Differentiatie Arbeidsverdeling wordt vergroot Oud (bauxiet) wint Aluminium smelterij Nieu w (bauxiet) wint Aluminium smelterij Fietsfabrikant Fabrikant frames Assemblage fietsen 19

20 3. Specialisatie Fabrikant richt zich op een specifieke productsoort Oud (bauxiet) wint Nieu w (bauxiet) wint Aluminium smelterij Aluminium smelterij Fietsfabrikant Racefiets fabrikant 20

21 4. Parallellisatie (ook wel: branchevervaging) Fabrikant maakt verschillende soorten Oud producten (bauxiet) wint Nieu w (bauxiet) wint Aluminium smelterij Aluminium en ijzer smelterij Fietsfabrikant Fietsfabrikant 21

22 Economische groei Procentuele verandering van het bruto binnenlands product Procentuele verandering BBP Bron: CBS 22

23 Situatie Nederland Totale productie miljard Inkoopwaarde van grond- en hulpstoffen 600 miljard Bruto binnenlands product (BBP) 500 miljard Bron: CBS 23

24 De toegevoegde waarde van een bedrijfstak / sector De sector Bouw in Nederland Grondstof Bakstenen- 100 mln fabriek 200 mln Toegevoegde waarde = 50 Hulpstof Energie Water 50 mln (Omzet inkoopwaarde grond- en hulpstoffen = = 50) Grondsto f 200 mln Bouwbedrijven 500 mln Toegevoegde waarde = (Omzet inkoopwaarde grond- en hulpstoffen = = 300) 300 Totale toegevoegde waarde

25 De inhoud van het jaarverslag 1. Directieverslag: hoe ging het afgelopen jaar en wat verwachten we voor de komende jaren? 2. Balans 3. Winst- en verliesrekening Debet Vaste activa Vlottende activa Balans (1 januari 2012) Credit Eigen vermogen Lang vreemd vermogen Omzet Inkoopwaarde van de omzet Bruto-omzetresultaat Bedrijfskosten Liquide middelen Kort vreemd vermogen Nettowinst voor belasting Belasting Nettowinst na belasting 4. Toelichting op balans en winst- en verliesrekening 5. Accountantsverklaring: de cijfers zijn wel / niet betrouwbaar 25

26 Twee bekende boekhoudschandalen 2003 Boekhoudschandaal US Foodservice: omzet werd 880 miljoen dollar te hoog ingeschat Accountant Deloitte keurde ten onrechte de jaarrekeningen 1996 tot en met 2001 van Ahold goed In 2005 betaalde Ahold gedupeerde beleggers 1,1 miljard dollar terug 2001 Enron ging failliet doordat het al jaren meer uitgaf dan er binnenkwam Verliezen stonden niet in het jaarverslag door schimmige constructies met honderden dochterondernemingen Accountants hadden op grote schaal bewijsmateriaal vernietigd 26

27 De balans: een overzicht van bezittingen, eigen vermogen en schulden Overzicht Eigen vermogen en schulden Wat heb ik met mijn geld gedaan? Hoe kom ik aan mijn geld? Bezittinge n 27

28 De balans: een overzicht van bezittingen, eigen vermogen en schulden Hoe kom ik aan mijn geld? Debet Bezittingen Balans (1 januari 2010) Eigen vermogen Schulden Credit Wat heb ik met mijn geld gedaan? 28

29 Voorbeeld: een nieuwe auto Mevrouw de Neus heeft in augustus een nieuwe auto gekocht van ,- Helaas had zij maar ,- spaargeld... Om de auto te kunnen kopen, heeft zij daarom een lening bij de ABN AMRO afgesloten van 8.000,- Overzicht Wat heeft zij met haar geld gedaan? Auto Hoe komt zij aan haar geld? Eigen vermogen Lening Totaal Totaal

30 De balans in detail Wat heb ik met mijn geld gedaan? Debet Balans (1 januari 2012) Credit Hoe kom ik aan mijn geld? Vaste activa - Alle bezittingen die langer dan 1 jaar meegaan Vlottende activa - Alle bezittingen die korter dan 1 jaar meegaan - Nog te ontvangen geld van klanten ( debiteuren ) - Voorbeeld: voorraden Eigen vermogen - Aandelenvermogen (bij NV) - Reserves, bijvoorbeeld winstreserve Vreemd vermogen - Hypotheek - Bedrijfsleningen - Nog niet betaalde rekeningen ( crediteuren ) - Kas - Bank Liquide middelen 30

31 De winst- en verliesrekening Omzet = aantal verkochte producten x verkoopprijs Inkoopwaarde van de omzet = aantal verkochte producten x inkoopprijs Bruto-omzetresultaat Bedrijfskosten Bijvoorbeeld: loon, huur, personeel Nettowinst voor belasting Belasting Nettowinst na belasting Voor een Eenmanszaak / VOF: box 1 loonbelasting (tot 52%) Voor een NV / BV: vennootschapsbelasting (20-25% Kan worden uitgekeerd aan de aandeelhouders (=dividend) Kan in het bedrijf worden gestopt (=reserves) 31

32 Vraag: bereken het bruto-omzetresultaat en de nettowinst na belasting voor februari 2011 Alex de Boer heeft een eenmanszaak. Hij verkoopt elektrische scooters in zijn winkel op de Overtoom In februari 2011 hoopt Alex 100 scooters te verkopen Hij verkoopt de scooters voor 2.000,- per stuk aan zijn klanten De scooters importeert hij uit China voor 1.500,- per stuk Om de scooter rijklaar te maken voor de Nederlandse markt, is Alex per scooter 250,- kwijt Daarnaast heeft Alex maandelijkse kosten die vast zijn. De huur van zijn pand bedraagt 8.000,- per maand. Aan personeelskosten is hij elke maand ,- kwijt. Alex betaalt 42% loonbelasting over zijn winst 32

33 Antwoord = 100 x = 100 x = 250 x = 42% x