Methodologische toelichting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Methodologische toelichting"

Transcriptie

1 Methodologische toelichting Methodologische toelichting Als gegevens die betrekking hebben op verschillende jaren met elkaar worden vergeleken, refereren zij aan dezelfde periode van elk van de beschouwde jaren, tenzij expliciet anders vermeld. In de tabellen kunnen de totalen als gevolg van afrondingen afwijken van de som van de rubrieken. Om voor het gehele jaar 2005 het verloop te kunnen beschrijven van verschillende belangrijke economische gegevens over België, dienden ramingen te worden gemaakt ; het voor het verslagjaar beschikbare statistische materiaal is immers soms nog zeer fragmentarisch. In de tabellen en grafieken staat naast die ramingen die begin februari 2006 zijn afgesloten de letter «r». Het gaat slechts om orden van grootte, die bedoeld zijn om de grote tendensen toe te lichten die zich reeds leken af te tekenen. Voor de jaren vóór 2005 wordt in het Verslag gebruik gemaakt van gegevens uit de officiële nationale rekeningen. De toelichting bij de internationale omgeving en de internationale vergelijkingen, daarentegen, zijn gebaseerd op gegevens van internationale instellingen die voor het verslagjaar over het algemeen enkele maanden vroeger werden afgesloten. De munteenheid die in het Verslag wordt gebruikt voor de gegevens die betrekking hebben op België of de andere landen van het eurogebied, is de euro. Op 1 januari 1999 werd deze laatste immers de munt van al deze landen, behalve van Griekenland, waarvoor hij de nationale munt pas op 1 januari 2001 heeft vervangen. Bedragen die betrekking hebben op een periode vóór de invoering van de euro, werden omgerekend tegen zijn onherroepelijk vastgestelde omrekeningskoers. Het eurogebied wordt in dit Verslag gedefinieerd als het geheel van de twaalf landen van de EU die de eenheidsmunt hebben aangenomen. Naast België omvat het eurogebied Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal en Spanje. Gemakshalve worden die landen ook met de term «eurogebied» aangeduid wanneer het om de periode vóór de inwerkingtreding van de derde fase van de EMU gaat. Sinds 1999 past het INR, conform de door Eurostat opgelegde verplichting, de methodologie van het ESR 1995 toe bij de opstelling van de nationale rekeningen, in plaats van de methodologie van het ESR Het ESR 1995 verschaft een getrouwer en vollediger beeld van de economische ontwikkelingen (1). Het vormt bovendien een betere waarborg voor de internationale vergelijkbaarheid van de macro-economische gegevens. Het Verslag integreert zoveel mogelijk de definities en methoden van het ESR Terwijl dit systeem de voornaamste aggregaten uit de nationale rekeningen weergeeft in de vorm van resultaten na aftrek van het verbruik van vaste activa, worden de gegevens evenwel uitgedrukt in brutotermen, net als in het ESR Brutogegevens bieden het voordeel dat er minder problemen (1) Voor meer informatie omtrent het ESR 1995 wordt verwezen naar de INR-publicatie Nationale Rekeningen 1998 Deel I : Raming van de jaarlijkse aggregaten. De door de overgang op het ESR 1995 teweeggebrachte wijzigingen in de overheidsrekening worden uitvoeriger beschreven in een andere publicatie van het INR, genaamd Nationale Rekeningen 1998 Deel II : Rekeningen van de overheid. 195

2 rijzen in verband met de waardering van de afschrijvingen, die berust op de veronderstelling dat de kapitaalgoederenvoorraad perfect bekend is. Ze vergemakkelijken daarenboven de interpretatie van bepaalde ontwikkelingen, zoals die van het bruto exploitatieoverschot. Om soortgelijke redenen worden de huishoudens en de instellingen zonder winstoogmerk ten behoeve van huishoudens, bij de opsplitsing naar grote sectoren, samengebracht in een sector «particulieren», hoewel zij in de methodologie van het ESR 1995 als afzonderlijke sectoren worden beschouwd ; de uitdrukkingen «particulieren» en «huishoudens» worden evenwel door elkaar gebruikt. Net als in de andere Europese landen ondergingen de Belgische nationale rekeningen dit jaar een belangrijke methodologische revisie, die betrekking had op de basisgegevens en/of de berekeningswijzen van de meeste aggregaten (toegevoegde waarde, consumptie, investeringen, bezoldiging, enz.). De voornaamste bron van herziening is de gewijzigde behandeling van de indirect gemeten diensten van financiële intermediairs (IGDFI). Vóór die revisie werd de productie van IGDFI, volgens overeenkomst, geregistreerd als een intermediair verbruik van een fictieve bedrijfstak, en werd ze dus niet in aanmerking genomen voor de berekening van het bbp. Als gevolg van de inwerkingtreding van een nieuwe Europese verordening, in januari 2005, worden de IGDFI voortaan toegerekend aan de gebruikende sectoren, door een deel van de rentebetalingen te herklasseren als betalingen van diensten. Die herindeling had belangrijke gevolgen voor de waarde van sommige geaggregeerde goederen- en dienstenstromen : de productie van de financiële vennootschappen, het intermediair verbruik en het finaal verbruik, de invoer en de uitvoer ; dit had een invloed op de toegevoegde waarde van de verschillende bedrijfstakken en sectoren, maar ook op het bbp. In november van het beschouwde jaar publiceerde het INR een uitvoeriger toelichting op de wijzigingen in de methodologie van de nationale rekeningen onder de titel Nationale rekeningen Deel 2 : Gedetailleerde rekeningen en tabellen Op de afsluitdatum van dit Verslag waren de herziene nationale rekeningen slechts beschikbaar voor de periode , zodat voor een terugblik over een langere periode ramingen via retropolatie moesten worden verricht, bijvoorbeeld voor de berekening van de ratio van de overheidsschuld ten opzichte van het bbp. In het hoofdstuk over de internationale omgeving stemt de voorstellingswijze eveneens overeen met het ESR 1995 of zijn equivalent, het System of National Accounts (SNA 1993), dat de Verenigde Naties, de Wereldbank, de EC, het IMF en de OESO gezamenlijk publiceren. De statistieken, die worden opgesteld door de bronnen waarnaar in het Verslag wordt verwezen meestal de EC en de OESO zijn evenwel nog niet helemaal gestandaardiseerd, aangezien de periode waarvoor een omzetting of een methodologische revisie van de nationale rekeningen van het ene systeem naar het andere heeft plaatsgevonden, zeer sterk verschilt van land tot land. Wanneer de EU wordt vermeld, wordt over het algemeen verwezen naar het geheel van de vijfentwintig lidstaten voor de gehele beschouwde periode, tenzij anders vermeld. De opsplitsing van de financiële rekeningen tussen particulieren en vennootschappen berust hoofdzakelijk op de gegevens van de kredietinstellingen. De gegevens op basis waarvan de overige financiële transacties van de particuliere sector onder meer de transacties met het buitenland en de aankopen van effecten kunnen worden opgesplitst, zijn veel fragmentarischer. De belangrijkste statistiek die daarbij van nut kan zijn, namelijk de door de Balanscentrale van de Bank opgestelde globalisatie van de jaarrekeningen van de ondernemingen, is immers onvolledig, verschaft uitsluitend jaargegevens en is pas met verscheidene maanden vertraging beschikbaar. In een aantal gevallen moest dus van hypothesen worden uitgegaan en dienden ramingen te worden opgesteld. 196

3 Conventionele tekens Conventionele tekens _ het gegeven bestaat niet of heeft geen zin n. niet beschikbaar pct. procent p.m. pro memorie r raming van de Bank 197

4 Lijst van afkortingen Lijst van afkortingen LANDEN BE DE EL ES FR IE IT LU NL AT PT FI België Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland EA Eurogebied DK SE GB Denemarken Zweden Verenigd Koninkrijk JP VS Japan Verenigde Staten ANDERE ADG ALESH Arbeitsamt der Deutschsprachigen Gemeinschaft Amortisatiefonds van de leningen voor de sociale huisvesting BBP BDI BEA BGDA BIB BK Bruto binnenlands product Buitenlandse directe investeringen Bureau of Economic Analysis Brusselse Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling Bank voor Internationale Betalingen Baxter-King 199

5 BLEU BLS BNI BSE BTW BVK Belgisch-Luxemburgse Economische Unie Bureau of Labor Statistics Bruto nationaal inkomen Boviene spongiforme encefalopathie Belasting over de toegevoegde waarde Beroepsvereniging van het Krediet CAO CBFA CDO CDS CFS CP CPI CPSS CRB CREDIBE Collectieve arbeidsovereenkomst Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen Collateralized debt obligation Credit default swap Comité voor Financiële Stabiliteit Paritair Comité Consumptieprijsindex Committee on Payment and Settlement Systems Centrale Raad voor het Bedrijfsleven Voormalig Centraal Bureau voor Hypothecair Krediet EBA EC ECB ECOFIN EDP EMBI EMBIG EMU ERM ESCB ESR ESRI EU EU-15 Eenmalige Bevrijdende Aangifte Europese Commissie Europese Centrale Bank Raad van Ministers van Economie en Financiën van de Europese Unie Excessive Deficit Procedure Emerging Market Bond Index Emerging Market Bond Index Global Economische en Monetaire Unie European Exchange Rate Mechanism Europees Stelsel van Centrale Banken Europees Systeem van Rekeningen Economic and Social Research Institute, Cabinet Office for the Government of Japan Europese Unie Europese Unie, ongerekend de tien landen die in 2004 zijn toegetreden FOD FOREM FRA FSAP Federale Overheidsdienst Office communautaire et régional de la formation professionnelle et de l emploi Forward Rate Agreement Financial Sector Assessment Program GOS Gemenebest van Onafhankelijke Staten HICP HP HWWA Geharmoniseerde consumptieprijsindex Hodrick-Prescott Hamburgisches Welt-Wirtschafts-Archiv IAS IAIS ICB ICE ICT IFRS IGDFI IMF INR International Accounting Standards International Association of Insurance Supervisors Instelling voor Collectieve Belegging Intercontinental Exchange Informatie- en communicatietechnologie International Financial Reporting Standards Indirect gemeten diensten van financiële intermediairs Internationaal Monetair Fonds Instituut voor de nationale rekeningen 200

6 Lijst van afkortingen IOSCO IPN IPO IRES International Organization of Securities Commissions Inflation Persistence Network Initial public offering Institut de recherches économiques et sociales KMO Kleine of middelgrote onderneming MFI MIR Monetaire financiële instelling Monetary Financial Institutions Interest Rates NACE-Bel NAVO NBB NCB NIS NMBS Belgische versie van de statistische nomenclatuur van de economische activiteiten van de Europese Gemeenschap Noord-Atlantische Verdragsorganisatie Nationale Bank van België Nationale Centrale Bank Nationaal Instituut voor de Statistiek Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen OESO OLO OPEC Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Lineaire obligatie Organisatie van olie-exporterende landen Privak PWA Private Equity Sicaf Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap RIR RSZ RVA Retail Interest Rates Rijksdienst voor Sociale Zekerheid Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening SARS SNA SVAR Severe Acute Respiratory Syndrome System of National Accounts Structural vector autoregression TCIH Type Classificatie Internationale Handel UNCTAD UMTS United Nations Conference on Trade and Development Universal Mobile Telecommunications System VDAB Vlaamse dienst voor arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding WAP WHO Wet betreffende de aanvullende pensioenen Wereldhandelsorganisatie 201

7 Lijst van kaders, tabellen en grafieken Lijst van kaders, tabellen en grafieken Kaders Hoofdstuk 1 : Internationale omgeving Kader 1 : Onevenwichtigheden in de lopende rekeningen van de betalingsbalansen 10 Kader 2 : Het eurogebied en de globalisering 19 Kader 3 : De hervorming van het stabiliteits- en groeipact 29 Hoofdstuk 2 : Het monetaire beleid van het Eurosysteem Kader 4 : Op welke wijze kan een inflatie die continu hoger ligt dan 2 pct. worden verzoend met de lage persistentiegraad van de inflatie zoals die wordt aangetoond door het Inflation Persistence Network? 36 Kader 5 : Welke factoren liggen ten grondslag aan het lage peil van de lange-termijnrente? 42 Hoofdstuk 3 : Productie, bestedingen en lopend verkeer in België Kader 6 : Impact van een olieprijsstijging op de Belgische economie 50 Kader 7 : Kenmerken van de recente conjunctuurbewegingen in België 56 Kader 8 : De Belgische goederenhandel in de context van de toenemende globalisering 68 Hoofdstuk 4 : Arbeidsmarkt en loonkosten Kader 9 : Het gebruik van alternatieve arbeidsvormen als maatstaf van flexibiliteit 74 Kader 10 : Werkgelegenheidsgraad in België en in de gewesten 77 Kader 11 : Kostenverlagende maatregelen ter ondersteuning van de vraag naar arbeid

8 Hoofdstuk 5 : Prijzen Kader 12 : Maatregelen ter compensatie van de olieprijsstijgingen 95 Kader 13 : Methodologische aspecten : de HICP en de nationale CPI 99 Kader 14 : De tweede-ronde-effecten van een olieschok : een historisch perspectief 102 Hoofdstuk 6 : Overheidsfinanciën Kader 15 : Reorganisatie van de NMBS en invloed op de overheidsrekeningen 113 Kader 16 : Investeringsuitgaven van de overheid 117 Kader 17 : Begrotingssaldi 125 Hoofdstuk 7 : Financiële rekeningen en financiële markten Kader 18 : De tweede en derde pijler van het pensioenstelsel 134 Kader 19 : Een meting van de kosten voor de financiering via de uitgifte van genoteerde aandelen voor de Belgische ondernemingen 145 Hoofdstuk 8 : Financiële stabiliteit Kader 20 : Financial Sector Assessment Program (FSAP) 158 Kader 21 : Het aanleggen van voorzieningen voor kredietrisico s en invloed van de IAS / IFRS-boekhoudnormen 163 Tabellen Hoofdstuk 1 : Internationale omgeving 1 Groei in de voornaamste economieën 3 2 Lopende rekening van de voornaamste regio s van de wereld 6 3 Economische ontwikkeling in de Verenigde Staten 8 4 Economische ontwikkeling in Japan 14 5 Economische ontwikkeling in China 15 6 Economische ontwikkeling in het eurogebied 16 7 Prijsindicatoren voor het eurogebied 24 8 Loonkosten per eenheid product in de ondernemingen uit de landen van het eurogebied 25 9 Betalingsbalans van het eurogebied Financieringssaldo van de overheid in het eurogebied Economische situatie in 2005 van de EU-lidstaten die niet tot het eurogebied behoren Verwachte invoering van de euro 34 Hoofdstuk 2 : Het monetaire beleid van het Eurosysteem 13 Geconsolideerde en vereenvoudigde staat van het Eurosysteem

9 Lijst van kaders, tabellen en grafieken Hoofdstuk 3 : Productie, bestedingen en lopend verkeer in België 14 Bbp en voornaamste bestedingscategorieën, tegen prijzen van Rekening van de vennootschappen : voornaamste componenten en determinanten van het bruto-exploitatieoverschot, tegen lopende prijzen Rekening van de particulieren : voornaamste componenten en determinanten van het bruto beschikbare inkomen en de besparingen, tegen lopende prijzen Prijzen van de buitenlandse handel Nettolening aan de rest van de wereld 71 Hoofdstuk 4 : Arbeidsmarkt en loonkosten 19 Aanbod van en vraag naar arbeid Oudere werklozen, brugpensioenen en tijdskredieten Loonkosten in de particuliere sector Loonkosten per eenheid product in de particuliere sector 90 Hoofdstuk 5 : Prijzen 23 Geharmoniseerde consumptieprijsindex voor België Verklarende factoren voor de grotere gevoeligheid van de Belgische HICP voor de olieprijsschommelingen 97 Hoofdstuk 6 : Overheidsfinanciën 25 Normen inzake financieringsbehoefte ( ) of -vermogen van de Belgische overheid Overheidsontvangsten Belangrijkste fiscale en parafiscale maatregelen Primaire uitgaven van de overheid Gecorrigeerde primaire uitgaven per deelsector van de overheid Financieringssaldo van de gezamenlijke overheid en van de deelsectoren Conjunctuurgezuiverde en structurele begrotingssaldi Geconsolideerde brutoschuld van de gezamenlijke overheid 125 Hoofdstuk 7 : Financiële rekeningen en financiële markten 33 Financiële activa en verplichtingen per sector Structuur van de financiële activa en verplichtingen van de ingezeten niet-financiële sectoren Financiële activa en verplichtingen van de overheid Financieringsbehoeften en -middelen van de federale overheid 150 Hoofdstuk 8 : Financiële stabiliteit 37 Resultatenrekening van de Belgische kredietinstellingen Resultatenrekening van de kredietinstellingen in België en in het eurogebied Determinanten van de rente-inkomsten van de Belgische kredietinstellingen

10 Grafieken Hoofdstuk 1 : Internationale omgeving 1 Prijzen van basisproducten 4 2 Ontwikkelingen op de oliemarkt 5 3 Bilaterale wisselkoers ten opzichte van de VS-dollar 7 4 Conjunctuurprofiel van het bbp en van de belangrijkste bestedingscategorieën in de Verenigde Staten 7 5 Voornaamste rentetarieven en inflatie in de Verenigde Staten 9 6 Conjunctuurprofiel van het bbp en van de voornaamste bestedingscategorieën in Japan 13 7 Particuliere consumptie en consumentenvertrouwen in het eurogebied 17 8 Bedrijfsinvesteringen en ondernemersvertrouwen in het eurogebied 17 9 Conjunctuurprofiel van het bbp en van de voornaamste bestedingscategorieën in het eurogebied Marktaandeel bij de uitvoer en reële effectieve wisselkoers van de voornaamste landen van het eurogebied Arbeidsmarkt in het eurogebied Inflatie, onderliggende inflatietendens en energieprijzen in het eurogebied Goederenverkeer van het eurogebied met de landen buiten het eurogebied Conjunctuurgezuiverd primair saldo van de overheid in het eurogebied Bijdrage van de ontvangsten en de uitgaven tot de verandering van het financieringssaldo van de overheid in het eurogebied 28 Hoofdstuk 2 : Het monetaire beleid van het Eurosysteem 16 Rentetarieven van het Eurosysteem en geldmarktrente Prijzen en kosten in het eurogebied Economische activiteit en vertrouwensindicatoren in het eurogebied M3 en de componenten ervan Leningen aan de particuliere sector en componenten Indicatoren met betrekking tot de monetaire voorwaarden Uitstaand bedrag van de door het Eurosysteem uitgegeven biljetten, in reële termen Operationele monetaire-beleidsvoering van het Eurosysteem in Hoofdstuk 3 : Productie, bestedingen en lopend verkeer in België 24 Bbp in België en in het eurogebied Bbp en voornaamste bestedingscategorieën tegen prijzen van Bbp en conjunctuurindicator Toegevoegde waarde in de voornaamste bedrijfstakken en conjunctuurindicatoren Toegevoegde waarde van de industrie en determinanten Bedrijfsinvesteringen, tegen prijzen van Consumptie, beschikbaar inkomen en spaarquote van de particulieren Uitvoermarkten, uitvoer van goederen en diensten en opinie over het verloop van de buitenlandse bestellingen in de verwerkende nijverheid Effectieve wisselkoersen van de BLEU Relatief verloop van de binnenlandse vraag in België en bij de handelspartners en bijdrage van de netto-uitvoer van goederen en diensten tot de verandering van het bbp

11 Lijst van kaders, tabellen en grafieken 34 Financieringsbehoefte ( ) of -vermogen van de binnenlandse sectoren 72 Hoofdstuk 4 : Arbeidsmarkt en loonkosten 35 Activiteit en werkgelegenheid Dienstencheques Niet-werkende werkzoekenden : opsplitsing naar leeftijdsgroep Totale bevolking en werkzame bevolking in Loonkosten in de particuliere sector in België en in het eurogebied 91 Hoofdstuk 5 : Prijzen 40 Inflatie in België en in het eurogebied Prijzen voor ruwe aardolie, consumptieprijzen van energiedragers en gezondheidsindex Onderliggende inflatietendens Transmissie van de veranderingen in de grondstoffenprijzen naar de invoer- en de producentenprijzen 105 Hoofdstuk 6 : Overheidsfinanciën 44 Tarieven van de gemeentelijke opcentiemen op de personenbelasting en op de onroerende voorheffing Gemiddelde impliciete heffing op de lonen Voorafbetalingen, bruto-exploitatieoverschot en inkohieringen van de vennootschappen Impliciete heffing op arbeid en op de particuliere consumptie in de EU Overheidsuitgaven voor gezondheidszorg Rentelasten, schuldgraad en impliciete rente Impliciete rente op de overheidsschuld Determinanten van het verloop van het financieringssaldo van de overheid Geconsolideerde brutoschuld en financieringssaldo van de overheid 124 Hoofdstuk 7 : Financiële rekeningen en financiële markten 53 Vorming van financiële activa door de particulieren Spaardeposito s van de particulieren en rente-ecart Door de particulieren aangehouden vastrentende effecten en rendement op de lange termijn Door de particulieren netto aangekochte deelbewijzen van ICB s Vorming van rentedragende activa door de particulieren Opsplitsing van de veranderingen inzake uitstaande genoteerde aandelen en deelbewijzen van aandelen-icb s, aangehouden door de particulieren Vraag naar woonkredieten vanwege de huishoudens Nieuwe hypothecaire kredieten aan de particulieren en rentetarieven Opsplitsing van de nieuwe hypothecaire contracten naar rentetype Consumentenkredieten : opsplitsing naar het type krediet Aantal achterstallige contracten naar het type krediet in Nieuwe financiële verplichtingen van de niet-financiële vennootschappen : opsplitsing naar instrument

12 65 Sectorale opsplitsing van de financiële verplichtingen van de niet-financiële vennootschappen en financiële activa van de coördinatiecentra en van de niet-financiële holdings Bankkredieten aan de niet-financiële vennootschappen, bbp en rente Kredieten van de Belgische kredietinstellingen aan de vennootschappen naar ondernemingsgrootte volgens de Kredietcentrale Aanwendingsgraad van de toegestane kredieten naar ondernemingsgrootte Resultaten van de enquête van het Eurosysteem naar de kredietverlening Beurskoersen in België en in het eurogebied Aandeel van de door de Belgische Staat uitgegeven OLO s en schatkistcertificaten die in België worden aangehouden Rendementsecarts van de staatsleningen op tien jaar t.o.v. de Duitse Bund 151 Hoofdstuk 8 : Financiële stabiliteit 73 Ontwikkeling op de aandelenmarkten Risicopremies op de obligatiemarkten Uitstaand (notioneel) bedrag van de kredietderivaten Indicatoren inzake rentabiliteit en solvabiliteit van de kredietinstellingen naar Belgisch recht Interbancaire markt Verloop van de marktrente en de impliciete rente op spaardeposito s Looptijdtransformatie van de Belgische kredietinstellingen Samenstelling van de netto waardecorrecties op de vorderingen van de Belgische kredietinstellingen Verandering in het volume van de activa volgens de wegingscoëfficiënt voor het kredietrisico van de banken naar Belgisch recht Vorderingen van de kredietinstellingen naar Belgisch recht die oninbaar zijn of waarvan het verloop onzeker is, en voorzieningsgraad Beschikbare solvabiliteitsmarge van de Belgische verzekeringsmaatschappijen Resultaten van de Belgische verzekeringsmaatschappijen Beleggingsportefeuille van de Belgische verzekeringsmaatschappijen Lange rente, rendement van de technische voorzieningen en gewaarborgd rendement van de tak 21-contracten Verdeling van de gewaarborgde rendementen op de tak 21-contracten in

13 Lijst van kaders, tabellen en grafieken STATISTISCHE BIJLAGEN Tabellen betreffende de economische activiteit en de prijzen I Bbp en belangrijkste bestedingscategorieën, tegen prijzen van II Bni en belangrijkste bestedingscategorieën, tegen prijzen van III Deflatoren van het bni en van de belangrijkste bestedingscategorieën 174 IV Bni en belangrijkste bestedingscategorieën, tegen lopende prijzen 175 V Toegevoegde waarde van de verschillende bedrijfstakken, tegen prijzen van VI Arbeidsmarkt 177 VII Werkloosheidsgraad 178 VIII Geharmoniseerde consumptieprijsindex voor België 179 IX Inkomensrekening van de verschillende sectoren, tegen lopende prijzen 180 X Synthese van de transacties van de grote sectoren van de economie, tegen lopende prijzen 181 Tabellen betreffende de overheidstransacties XI Ontvangsten, uitgaven en financieringssaldo van de overheid 182 XII Financieringssaldo per deelsector van de overheid 183 XIII Geconsolideerde brutoschuld van de overheid 184 Tabellen betreffende de transacties met het buitenland XIV Lopend en kapitaalverkeer op transactiebasis van België 185 Tabellen betreffende de monetaire en de financiële transacties XV Vorming van financiële activa door en nieuwe financiële verplichtingen van de particulieren 186 XVI Vorming van financiële activa door en nieuwe financiële verplichtingen van de niet-financiële vennootschappen 187 XVII Vorming van financiële activa door en nieuwe financiële verplichtingen van de overheid 188 XVIII Vorming van financiële activa door en nieuwe financiële verplichtingen van de monetaire financiële instellingen 189 XIX Vorming van financiële activa door en nieuwe financiële verplichtingen van de niet-monetaire financiële ondernemingen 190 XX Netto-uitgiften van effecten door de financiële instellingen, de niet-financiële vennootschappen en de overheid 191 XXI Rentetarieven 192 XXII Belangrijkste rentetarieven van het Eurosysteem 193 XXIII Wisselkoersen

14 Verantwoordelijke uitgever G. QUADEN Gouverneur Nationale Bank van België de Berlaimontlaan 14 BE Brussel Contactpersoon voor het Verslag Ph. QUINTIN Chef van het departement Communicatie en Secretariaat Tel Fax philippe.quintin@nbb.be Illustraties : Nationale Bank van België Omslag en opmaak : NBB Prepress & Image Gepubliceerd in februari 2006

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Financieel Forum West-Vlaanderen Kortrijk - 24 februari 2015 Jan Smets A. De stand van

Nadere informatie

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België

Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Recepten voor duurzame groei Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag 2014 van de Nationale Bank van België Financieel Forum Gent - 26 februari 2015 Jan Smets A. De stand van zaken 1. De (lange)

Nadere informatie

Verslag Antwerpen, februari Guy Quaden Gouverneur

Verslag Antwerpen, februari Guy Quaden Gouverneur Verslag 200 Antwerpen, februari 20 Guy Quaden Gouverneur Bbp-groei in de voornaamste economieën (veranderingspercentages naar volume t.o.v. het voorgaande jaar, tenzij anders vermeld) 2008 2009 200 p.m.

Nadere informatie

NBB Verslag 2012 Lijst van kaders, tabellen en grafieken

NBB Verslag 2012 Lijst van kaders, tabellen en grafieken Lijst van kaders, tabellen en grafieken Kaders I. Economische en financiële ontwikkelingen A.1 De crisis in het eurogebied Kader 1 : f inanciële fragmentatie in het eurogebied 49 A.2 Reacties van de autoriteiten

Nadere informatie

ECONOMISCHE INDICATOREN VOOR BELGIE

ECONOMISCHE INDICATOREN VOOR BELGIE WEKELIJKSE PUBLICATIE NATIONALE BANK VAN BELGIE DEPARTEMENT ALGEMENE STATISTIEK SYNTHESE VAN DE PROGNOSES 998 r r Realisaties NBB EC OESO EC OESO (veranderingspercentages tov het voorgaande jaar) A BBP

Nadere informatie

Methodologische toelichting

Methodologische toelichting Methodologische toelichting Als gegevens die betrekking hebben op verschillende jaren met elkaar worden vergeleken, refereren zij aan dezelfde periode van elk van de beschouwde jaren, tenzij anders vermeld.

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 - Derde kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 1999 Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen

Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Ruben Schoonackers Bruno Eugène INTERN Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën Structuur van

Nadere informatie

Methodologische toelichting

Methodologische toelichting methodologische toelichting Methodologische toelichting Als gegevens die betrekking hebben op verschillende jaren met elkaar worden vergeleken, refereren zij aan dezelfde periode van elk van de beschouwde

Nadere informatie

NBB Verslag 2013 Lijst van kaders, tabellen en grafieken

NBB Verslag 2013 Lijst van kaders, tabellen en grafieken Lijst van kaders, tabellen en grafieken Kaders I. ECONOMISCHE EN FINANCIËLE ONTWIKKELINGEN 1. Wereldeconomie en eurogebied 1.1 Wereldeconomie Kader 1 : Groeivertraging in de opkomende economieën 56 1.3

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2001 - Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Eerste kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2000 - Eerste kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en Economische Statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1 2.6 Bruto vaste kapitaalvorming 4.2 5.9 4.

Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1 2.6 Bruto vaste kapitaalvorming 4.2 5.9 4. Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN

NATIONALE REKENINGEN NATIONALE REKENINGEN Kwartaalaggregaten 2003 - I Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen

Nadere informatie

Vooruitzichten Belgische economie Herstel zet zich gematigd voort maar blijft fragiel

Vooruitzichten Belgische economie Herstel zet zich gematigd voort maar blijft fragiel Vooruitzichten Belgische economie Herstel zet zich gematigd voort maar blijft fragiel Johan Van Gompel 9 mei 216 Economische groei Herstel Belgische economisch activiteit in lijn met die in Duitsland Reëel

Nadere informatie

Hoeveel dragen onze bedrijven bij aan de schatkist en de sociale zekerheid?

Hoeveel dragen onze bedrijven bij aan de schatkist en de sociale zekerheid? vbo-analyse Hoeveel dragen onze bedrijven bij aan de schatkist en de sociale zekerheid? September 2014 I Raf Van Bulck 39,2% II Aandeel van de netto toegevoegde waarde gegenereerd door bedrijven dat naar

Nadere informatie

Investeringsuitgaven in het systeem van de nationale rekeningen (ESR) en de toepassing van het Europees stabiliteits- en groeipact

Investeringsuitgaven in het systeem van de nationale rekeningen (ESR) en de toepassing van het Europees stabiliteits- en groeipact Investeringsuitgaven in het systeem van de nationale rekeningen (ESR) en de toepassing van het Europees stabiliteits- en groeipact FRDO SEMINARIE: INVESTERINGEN EN OVERHEIDSSCHULD, 22 juni 2017 Kris Van

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2000 - Derde kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Uitdagingen voor het Europees monetair beleid en het Belgisch economisch beleid na de crisis

Uitdagingen voor het Europees monetair beleid en het Belgisch economisch beleid na de crisis Uitdagingen voor het Europees monetair beleid en het Belgisch economisch beleid na de crisis Jan Smets 29ste Vlaams Wetenschappelijk Economisch Congres, Gent, 19 november 2010 DS.10.09.340 Het Europees

Nadere informatie

STATISTIEKEN VAN DE ECB EEN KORT OVERZICHT

STATISTIEKEN VAN DE ECB EEN KORT OVERZICHT STATISTIEKEN VAN DE ECB EEN KORT OVERZICHT AUGUSTUS 2003 De statistieken van de Europese Centrale Bank (ECB) hebben als belangrijkste doel de ondersteuning van het monetaire beleid van de ECB en andere

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2013 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

Verslag Luc Coene Gouverneur

Verslag Luc Coene Gouverneur Verslag 2011 Luc Coene Gouverneur I. Internationale omgeving II. Economische en financiële ontwikkelingen in België III. Financiële stabiliteit en prudentieel toezicht IV. Nieuwe economische projecties

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2008 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

Glossarium. Begroting

Glossarium. Begroting 1. Glossarium Begroting Verwachte uitgaven die nodig zijn voor de behoeften van de Staat of van andere overheden voor een bepaalde periode en raming van de ontvangsten om die uitgaven te dekken. Wet tot

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2015 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten

Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten 2018-2023 1 Top-down model Overzicht presentatie 1. Databank 2. Model 2.1 Structuur 2.2 Kern 2.3 Arbeidsmarkt 2.4 Huishoudrekeningen

Nadere informatie

Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief

Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief LBC-NVK en ACV West-Vlaanderen, lezingen over de toekomst van onze sociale zekerheid Kortrijk, 9 november 2017 Jan Smets, Gouverneur

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN Tweede kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN Tweede kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN 2001 - Tweede kwartaal Kwartaalaggregaten Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie

Nadere informatie

Lijst van wetten. bankwet : Wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen

Lijst van wetten. bankwet : Wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen Lijst van wetten bankwet : Wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen BRRD : Richtlijn 2014/59/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende

Nadere informatie

De weg naar een duurzame opleving voornaamste boodschappen van het jaarverslag 2016 van de Nationale Bank. Tim Hermans Directeur

De weg naar een duurzame opleving voornaamste boodschappen van het jaarverslag 2016 van de Nationale Bank. Tim Hermans Directeur De weg naar een duurzame opleving voornaamste boodschappen van het jaarverslag 216 van de Nationale Bank Tim Hermans Directeur Kortrijk 9 maart 217 Beleidsonzekerheid neemt wereldwijd toe, terwijl alle

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Deel 2 Gedetailleerde rekeningen en tabellen 2000-2009 Inhoud van de publicatie De jaarlijkse gedetailleerde nationale rekeningen van België

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017

De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017 Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 28-4-2017 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,5 % in het eerste kwartaal van 2017 Over het hele jaar 2016

Nadere informatie

De nationale rekeningen en het ESR 2010

De nationale rekeningen en het ESR 2010 7 de Seminarie voor leerkrachten van het secundair onderwijs 8 oktober 2014 Hans De Dyn (NBB) ESR 2010: structuur van de uiteenzetting Inleiding De wijzigingen in de cijfers 2 / 41 ESR 2010: een belangrijke

Nadere informatie

Methodologische toelichting

Methodologische toelichting Methodologische toelichting Methodologische toelichting Als gegevens die betrekking hebben op verschillende jaren met elkaar worden vergeleken, refereren zij aan dezelfde periode van elk van de beschouwde

Nadere informatie

Rapport Verslag. de uitdagingen van de Belgische economie. Luc Coene, Vicegouverneur Leuven, 23 februari 2010

Rapport Verslag. de uitdagingen van de Belgische economie. Luc Coene, Vicegouverneur Leuven, 23 februari 2010 Rapport Verslag 2009 de uitdagingen van de Belgische economie Luc Coene, Vicegouverneur Leuven, 23 februari 2010 Bbp-groei in de voornaamste economieën (veranderingspercentages t.o.v. het voorgaande jaar)

Nadere informatie

Tabel 1: Economische indicatoren (1)

Tabel 1: Economische indicatoren (1) Tabel 1: Economische indicatoren (1) Grootte van de Openheid van de Netto internationale Saldo op de lopende rekening (% economie (in economie (Export + BBP per hoofd, nominaal (EUR) BBP per hoofd, nominaal,

Nadere informatie

De efficiëntie van de overheid in België

De efficiëntie van de overheid in België De efficiëntie van de overheid in België MOVI-Colloquium Vlaanderen "anders" bekeken Brussel, 11 mei 2007 N. De Batselier Directeur Nationale Bank van België Inhoudstafel 1. Inleiding: waarom is een efficiënte

Nadere informatie

FINANCIËLE STATISTIEKEN

FINANCIËLE STATISTIEKEN FINANCIËLE STATISTIEKEN 1 INHOUD De financiële statistieken over institutionele sectoren en financiële markten bieden sectorgebonden informatie en inlichtingen over marktontwikkelingen. Bij de aanvang

Nadere informatie

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe

De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2018 nam het bbp met 1,4 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2019-04-29 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedroeg 0,2 % in het eerste kwartaal van 2019 Over het hele jaar 2018

Nadere informatie

technisch verslag CRB 2012-1603

technisch verslag CRB 2012-1603 technisch verslag CRB 2012-1603 CRB 2012-1603 DEF CM/V/CVC/SDh Technisch verslag van het secretariaat over de maximale beschikbare marges voor de loonkostenontwikkeling 21 december 2012 2 CRB 2012-1603

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 15.05.2002 COM(2002) 234 definitief 2002/0109 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG)

Nadere informatie

Boordtabel van het Concurrentievermogen van de Belgische economie. 25 november 2015

Boordtabel van het Concurrentievermogen van de Belgische economie. 25 november 2015 Boordtabel van het Concurrentievermogen van de Belgische economie 25 november 2015 1 Sprekers M. Kris Peeters Vice-Eerste Minister en federaal Minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse

Nadere informatie

Nationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen

Nationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen Nationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen De Nederlandse nationale rekeningen voldoen vanaf vandaag als één van de eerste lidstaten van de Europese Unie aan de nieuwe internationale

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2017 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010 ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010 Meer personen op de arbeidsmarkt in de eerste helft van 2010. - Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten, 2 de

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN. Historische reeksen Instituut voor de Nationale Rekeningen

NATIONALE REKENINGEN. Historische reeksen Instituut voor de Nationale Rekeningen NATIONALE REKENINGEN Historische reeksen 1970-1994 Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie De historische

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2017-III

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2017-III Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Kwartaalrekeningen 2017-III Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen van België worden opgesteld volgens de definities van het Europees

Nadere informatie

De werkloosheid in de Europese Unie Maart Indexen van de uurlonen April

De werkloosheid in de Europese Unie Maart Indexen van de uurlonen April 31.05.2006 Nr 3130 I. SAMENLEVING Werkgelegenheid en werkloosheid De werkloosheid in de Europese Unie Maart 2006... 5 Levensstandaard Indexen van de uurlonen April 2006... 11 II. ECONOMIE EN FINANCIEN

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Rekeningen van de overheid 2004

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Rekeningen van de overheid 2004 Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2004 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

Het cyclische herstel ombuigen in duurzame en inclusieve groei. Gouverneur Jan Smets NBB jaarverslag 2017

Het cyclische herstel ombuigen in duurzame en inclusieve groei. Gouverneur Jan Smets NBB jaarverslag 2017 Het cyclische herstel ombuigen in duurzame en inclusieve groei Gouverneur Jan Smets NBB jaarverslag 2017 DE WERELD EN EUROPA IN 2017: De economische groei versnelde Het monetaire beleid bleef ondersteunend...

Nadere informatie

Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld 2006 2007 2008 2009

Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld 2006 2007 2008 2009 Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 0.8 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2016-I

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2016-I Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Kwartaalrekeningen 2016-I Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen van België worden opgesteld volgens de definities van het Europees Stelsel

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2017-IV

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2017-IV Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Kwartaalrekeningen 2017-IV Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen van België worden opgesteld volgens de definities van het Europees

Nadere informatie

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011 Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 3 oktober Grote Recessie was geen Grote Depressie Wereldhandel Aandelenmarkt 9 8 7 8 VS - S&P-5 vergelijking met crash 99 Wereld industriële

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2014-I

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2014-I Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Kwartaalrekeningen 2014-I Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen van België worden opgesteld volgens de definities van het Europees Stelsel

Nadere informatie

STATISTIEKEN VAN DE ECB EEN KORT OVERZICHT AUGUSTUS 2005

STATISTIEKEN VAN DE ECB EEN KORT OVERZICHT AUGUSTUS 2005 STATISTIEKEN VAN DE ECB EEN KORT OVERZICHT AUGUSTUS 5 NL De statistieken van de Europese Centrale Bank (ECB) hebben als belangrijkste doel de ondersteuning van het monetaire beleid van de ECB en van andere

Nadere informatie

Recente geschiedenis van de Belgische overheidsfinanciën

Recente geschiedenis van de Belgische overheidsfinanciën Recente geschiedenis van de Belgische overheidsfinanciën Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Luc Van Meensel Patrick Bisciari Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën DS.16.08.374_NL Structuur

Nadere informatie

Het ESR 2010 en de overheidsrekeningen

Het ESR 2010 en de overheidsrekeningen 7 de Seminarie voor leerkrachten van het secundair onderwijs 08/10/14 Kris Van Cauter (NBB) Inleiding en achtergrondinformatie 2 / 43 Inleiding De rekeningen van de overheid zijn een gevoelig thema en

Nadere informatie

Miljoenennota Helmer Vossers

Miljoenennota Helmer Vossers Helmer Vossers Helaas niet helemaal waar 8 5 1/2 2010 2011 69,5 66,0 0 1 3/4 Groei Werkloosheid Saldo 2010 Saldo 2011 Schuld 2011 (% bbp) (% beroepsbevolking) (% bbp) (% bbp) (% bbp) -4,0-6,3-5,8-5,6

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2017-II

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalrekeningen 2017-II Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Kwartaalrekeningen 2017-II Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen van België worden opgesteld volgens de definities van het Europees

Nadere informatie

STAND VAN ZAKEN EURO PLUS-PACT

STAND VAN ZAKEN EURO PLUS-PACT STAND VAN ZAKEN EURO PLUS-PACT Presentatie door J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 9 December 2011 De context van het Euro Plus-pact 1 Europa 2020 Procedure macro-onevenwichtigheden

Nadere informatie

Is de financiële en economische crisis voorbij?

Is de financiële en economische crisis voorbij? Is de financiële en economische crisis voorbij? Beschouwingen n.a.v. het jaarverslag 2009 van de NBB Jan Smets 1. Een zeer zware recessie 2. Een even sterk antwoord 3. Green shoots 4. Risico's 5. Geen

Nadere informatie

INHOUD. Veertigste jaargang Deel II Juli-december De monetaire school versus de inkomens-bestedingsmethode, door Prof. R.T. Selden.

INHOUD. Veertigste jaargang Deel II Juli-december De monetaire school versus de inkomens-bestedingsmethode, door Prof. R.T. Selden. NATIONALE BANK VAN BELGIE Departement Studiën TIJDSCHRIFT voor Documentatie en Voorlichting VERSCHIJNT MAANDELIJKS INHOUD Veertigste jaargang Deel II Juli-december 1965 ALGEMEEN Blz. De monetaire school

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van Over het hele jaar 2017 neemt het bbp met 1,7 % toe Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 2018-04-27 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2018 Over het hele jaar 2017

Nadere informatie

Het ondernemersvertrouwen stabiliseert in november

Het ondernemersvertrouwen stabiliseert in november 25--24 Links: NBB.Stat Algemene informatie Maandelijkse conjunctuurenquête bij de bedrijven - november 25 Het ondernemersvertrouwen stabiliseert in november Na de aanmerkelijke stijging in oktober, is

Nadere informatie

3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen

3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen Integrale versie 3. Herziening van de methodologie met betrekking tot de sector van de verzekeringsinstellingen Om tegemoet te komen aan de voorschriften van het ESR 1995, werd de op de verzekeringsinstellingen

Nadere informatie

SYNTHESE EN AANBEVELINGEN

SYNTHESE EN AANBEVELINGEN SYNTHESE EN AANBEVELINGEN Dit Advies van de Afdeling Financieringsbehoeften van de overheid kadert in de voorbereiding van het Stabiliteitsprogramma 2019-2022 dat eind april 2019 moet worden overgemaakt

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2016 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het

Nadere informatie

BIJLAGE. bij de DISCUSSIENOTA OVER DE VERDIEPING VAN DE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE

BIJLAGE. bij de DISCUSSIENOTA OVER DE VERDIEPING VAN DE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE EUROPESE COMMISSIE Brussel, 31.5.2017 COM(2017) 291 final ANNEX 3 BIJLAGE bij de DISCUSSIENOTA OVER DE VERDIEPING VAN DE ECONOMISCHE EN MONETAIRE UNIE NL NL Bijlage 3. Voornaamste economische tendensen

Nadere informatie

WEG(EN) UIT DE CRISIS

WEG(EN) UIT DE CRISIS WEG(EN) UIT DE CRISIS Gent 27 februari 2013 Jan Smets EEN GOED JAAR GELEDEN... 2 Rendement van de overheidsleningen op tien jaar (in %) 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 België Frankrijk

Nadere informatie

Het Europees kader inzake begrotingstoezicht

Het Europees kader inzake begrotingstoezicht Het Europees kader inzake begrotingstoezicht Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Wim Melyn Patrick Bisciari Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën Structuur van de uiteenzetting Belang van

Nadere informatie

De Europese soevereine crisis en de impact op de economie 24 november 2011, VKW Limburg

De Europese soevereine crisis en de impact op de economie 24 november 2011, VKW Limburg De Europese soevereine crisis en de impact op de economie 24 november 2011, VKW Limburg Luc Coene Gouverneur Schema 1. De Europese overheidsschuldencrisis in perspectief 2. Crisisbestrijding op Europees

Nadere informatie

Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit?

Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit? Hoeveel verdienen de Belgen? Hoeveel geven ze uit? Seminarie voor leerkrachten economie van het middelbaar onderwijs Brussel, 11 oktober 2017 Departement Algemene Statistieken Hans De Dyn 2 / 24 Inhoud

Nadere informatie

Persbericht. Herzien BBP 2001 ruim 18 miljard euro hoger. Centraal Bureau voor de Statistiek. Consumptie huishoudens ruim 11 miljard hoger

Persbericht. Herzien BBP 2001 ruim 18 miljard euro hoger. Centraal Bureau voor de Statistiek. Consumptie huishoudens ruim 11 miljard hoger Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB05-047 20 april 2005 9.30 uur Herzien BBP 2001 ruim 18 miljard euro hoger Het bruto binnenlands product (BBP) van 2001 is door herziening van definities

Nadere informatie

Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU?

Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU? Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU? Als gevolg van de wereldwijde economische en financiële crisis heeft de EU met een laag investeringsniveau te kampen. Alleen met gezamenlijke gecoördineerde

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalsectorrekeningen 2014-I

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen. Kwartaalsectorrekeningen 2014-I Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Kwartaalsectorrekeningen 2014-I Inhoud van de publicatie De niet-financiële kwartaalrekeningen van de institutionele sectoren worden opgesteld

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie RICHTSNOEREN

Publicatieblad van de Europese Unie RICHTSNOEREN 6.9.2014 L 267/9 RICHTSNOEREN RICHTSNOER VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 3 juni 2014 tot wijziging van Richtsnoer ECB/2013/23 inzake statistieken betreffende overheidsfinanciën (ECB/2014/21) (2014/647/EU)

Nadere informatie

Wat doen centrale banken eigenlijk? Finale sessie: The big Picture. Brussel, 21 oktober 2015

Wat doen centrale banken eigenlijk? Finale sessie: The big Picture. Brussel, 21 oktober 2015 Wat doen centrale banken eigenlijk? Finale sessie: The big Picture Brussel, 21 oktober 2015 The big picture: het Eurosysteem, een ééngemaakt monetair beleid voor 19 lidstaten Overzicht Een globale crisis

Nadere informatie

BESLUIT VAN DE COMMISSIE

BESLUIT VAN DE COMMISSIE 27.4.2012 Publicatieblad van de Europese Unie L 115/27 BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 23 april 2012 betreffende de tweede reeks gemeenschappelijke veiligheidsdoelen voor het spoorwegsysteem (Kennisgeving

Nadere informatie

Afbrokkeling van het ondernemersvertrouwen in augustus

Afbrokkeling van het ondernemersvertrouwen in augustus 26-8-24 Links: NBB.Stat Algemene informatie Maandelijkse conjunctuurenquête bij de bedrijven - augustus 26 Afbrokkeling van het ondernemersvertrouwen in augustus De conjunctuurbarometer van de Nationale

Nadere informatie

Diagnose van de Vlaamse arbeidsmarkt. Luc Sels

Diagnose van de Vlaamse arbeidsmarkt. Luc Sels Diagnose van de Vlaamse arbeidsmarkt Luc Sels Luc.Sels@econ.kuleuven.be WSE Conferentie 2008 17 december 2008 1. De evolutie vervat in conjunctuurindicatoren 2. (Prognose van de) werkzaamheid 3. Evolutie

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 1. Goederenexport van Ierland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ierse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,2 % in het eerste kwartaal van 2016

De economische groei bedraagt 0,2 % in het eerste kwartaal van 2016 Instituut voor de nationale rekeningen PERSCOMMUNIQUÉ 28-4-2016 Links: Publicatie NBB.Stat Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,2 % in het eerste kwartaal van 2016 Over het hele jaar 2015

Nadere informatie

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2014

De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2014 Instituut voor de nationale rekeningen 2014-04-30 Links Publicatie BelgoStat On-line Algemene informatie De economische groei bedraagt 0,4 % in het eerste kwartaal van 2014 Bij een stijging van 0,3 % in

Nadere informatie

Titel 1 (eigen middelen): miljoen EUR. Titel 3 (overschotten, saldi en aanpassingen): miljoen EUR

Titel 1 (eigen middelen): miljoen EUR. Titel 3 (overschotten, saldi en aanpassingen): miljoen EUR Raad van de Europese Unie Brussel, 17 juni 2016 (OR. en) 9586/16 BUDGET 15 TOELICHTING Betreft: Ontwerp van gewijzigde begroting nr. 2 bij de algemene begroting 2016: Boeking van het overschot van het

Nadere informatie

Macro-economisch scorebord 2015K4

Macro-economisch scorebord 2015K4 Macro-economisch scorebord 2015K4 Saldo lopende rekening als % bbp Netto extern vermogen als % bbp Reële effectieve wisselkoers (36 handelspartners) 3-jaars voortschrijdend gemiddelde 3-jaars mutatie in

Nadere informatie

BESLUIT VAN DE COMMISSIE

BESLUIT VAN DE COMMISSIE 22.7.2010 Publicatieblad van de Europese Unie L 189/19 BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 19 juli 2010 inzake gemeenschappelijke veiligheidsdoelen, zoals vermeld in artikel 7 van Richtlijn 2004/49/EG van het

Nadere informatie

TIJDSCHRIFT INHOUD. Zevenendertigste jaargang Deel II Juli-december 1962

TIJDSCHRIFT INHOUD. Zevenendertigste jaargang Deel II Juli-december 1962 NATIONALE BANK VAN BELGIE Studiedienst TIJDSCHRIFT voor Documentatie en Voorlichting VERSCHUNT MAANDELIJKS INHOUD Zevenendertigste jaargang Deel II Juli-december 1962 ALGEMEEN Nr. Blz. Produktie- en investeringstempo's,

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 1. Goederenexport van Zwitserland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zwitserse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Eerste raming van de jaarlijkse rekeningen 2018 Inhoud van de publicatie De nationale rekeningen van België worden opgesteld volgens de definities

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Ondernemersvertrouwen stabiliseert in februari

Ondernemersvertrouwen stabiliseert in februari 28-2-22 Links: NBB.Stat Algemene informatie Maandelijkse conjunctuurenquête bij de bedrijven februari 28 Ondernemersvertrouwen stabiliseert in februari De stabilisering van de conjunctuurbarometer volgt

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van het Verenigd Koninkrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Britse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE

Nadere informatie

Centraal Economisch Plan 2019

Centraal Economisch Plan 2019 Economische groei terug naar normaal Internationale risico s raken de Nederlandse economie Centraal Economisch Plan bbp-groei, in % 2,9 1,5 2,5 2,2 2016 2017 2018 1,5 1,5 Krappe arbeidsmarkt met hogere

Nadere informatie

Mechelen, 15 maart 2012. Marcia DE WACHTER

Mechelen, 15 maart 2012. Marcia DE WACHTER Financieel Forum Mechelen Financiële crisis en besmetting. Krachtlijnen in het jaarverslag van de Nationale Bank van België 2011 Mechelen, 15 maart 2012 Marcia DE WACHTER 1. Internationale omgeving 3 Prijzen

Nadere informatie

NATIONALE REKENINGEN

NATIONALE REKENINGEN NATIONALE REKENINGEN Kwartaalaggregaten 2002 - III Instituut voor de Nationale Rekeningen Dienst Financiële en economische statistieken Nationale Bank van België, Brussel Inhoud van de publicatie De kwartaalrekeningen

Nadere informatie

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O14

SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË ESSOBS DATA 2O14 SOCIALE BESCHERMING IN BELGIË DATA 2O14 Ook dit jaar is de FOD Sociale zekerheid verheugd om u de nieuwe editie van de -brochure voor te stellen. Deze geeft u een overzicht van de bijgewerkte cijfers

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Ondernemersvertrouwen neemt in november zeer licht toe

Ondernemersvertrouwen neemt in november zeer licht toe 4--24 Links: BelgoStat On-line Algemene informatie Maandelijkse conjunctuurenquête bij de bedrijven - november 4 Ondernemersvertrouwen neemt in november zeer licht toe De conjunctuurbarometer van de Nationale

Nadere informatie