Sociale huursector op drift

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Sociale huursector op drift"

Martha Smet
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Sociale huursector op drift Keynote speech Huurincasso Congres, NBC Congrescentrum, Nieuwegein, 28 maart 2017 Hugo Priemus, emeritus hoogleraar Technische Universiteit Delft 1

2 Actuele problemen op de woningmarkt (1) Grote betaalbaarheidsproblemen en huurschulden in de gereguleerde huursector door de introductie van verhuurderheffing. Extra inkomensafhankelijke huurverhogingen. Ongeveer à huishoudens in deze sector leven onder de armoedegrens. 2

3 Actuele problemen op de woningmarkt (2) Een gebrek aan investeringen in nieuwe woningen Vooral aan de onderkant van de woningmarkt grote tekorten en lange wachttijden. Steden zijn als woon- en werklocaties populairder dan ooit. 3

4 Actuele problemen op de woningmarkt (3) Een tekort aan zowel goedkope als middeldure huurwoningen. Achterblijvende investeringen in de woningvoorraad. 4

5 Actuele problemen op de woningmarkt (4) Het ontbreken van een gelijk speelveld tussen sociale huur, markthuur en koopsector De kosten van de exploitatie van sociale huurwoningen zijn onevenredig hoog (verhuurderheffing) en de netto kosten voor bewoner-eigenaren onevenredig laag (hypotheek-renteaftrek). 5

6 Actuele problemen op de woningmarkt (5) Sinds 2013 stijgt de hypotheekschuld weer, dankzij de extra lage hypotheekrente. De huisvesting van statushouders is slecht geregeld. Door de introductie van het passend toewijzen (per 1 januari 2016) wordt feitelijk voorgesorteerd op een verlaging van de liberalisatiegrens naar de zogeheten aftoppingsgrens (circa 600 per maand). 6

7 Actuele problemen op de woningmarkt (6) Tenslotte is de corporatiesector terechtgekomen in een centralistische, bureaucratische beleidsomgeving. Het krampachtig vasthouden aan het scheefheidsframe ter bestrijding van goedkope en dure scheefheid, leidt tot stigmatisering en segregatie van de sociale huursector. 7

8 Uitgangspunten woningmarktbeleid SER- CSED (2010) meer marktconformiteit op het terrein van wonen; beperking van financiële risico s voor huishoudens en overheid; neutraliteit tussen huren en kopen; garanties voor lagere inkomensgroepen. 8

9 Grondslagen woonbeleid (1) Herziening van de huurtoeslag waardoor de woningen in de sociale huursector weer betaalbaar worden voor de doelgroep van beleid. Controle huishoudinkomen vóór toekenning huurtoeslag Huurtoeslag afhankelijk maken van gemiddeld niveau gereguleerde huren in de regio 9

10 Grondslagen woonbeleid (2) Invoeren van de huursombenadering (is reeds per 1 juli 2017 gepland), waardoor de relatie tussen huur en woningkwaliteit (inclusief locatie) wordt versterkt. Afschaffen van de verhuurderheffing en afschaffen van inkomensafhankelijke huurverhogingen. 10

11 Grondslagen woonbeleid (3) Herintroductie van een actieve rol van het Rijk in de programmering van investeringen in nieuwbouw en voorraad. Richtpunten: de gemeten omvang van de doelgroep van beleid de ontwikkeling van de woningbehoefte Rijk, provincies en gemeenten dienen de programmering vast te stellen, te monitoren en te relateren aan de prestatieafspraken tussen gemeenten en corporaties. 11

12 Grondslagen woonbeleid (4) Een zodanige hervorming van het huisvestingssysteem dient te worden doorgevoerd (zonder abrupte schokken) dat een gelijk speelveld ontstaat tussen sociale huursector, markthuursector en eigen-woningsector. Dit vergt een zoveel mogelijk eigendomsneutraal woonbeleid: verdwijnen verhuurderheffing, afbouw hypotheekrenteaftrek en in de sociale huursector (vóór huurtoeslag) een meer marktgeoriënteerd huurpatroon, die de woonvoorkeuren van huishoudens van de bewoners weerspiegelt. 12

13 Grondslagen woonbeleid (5) Het scheefheidsframe wordt uit het woonbeleid verwijderd. De voorkeuren en keuzen van huishoudens staan centraal, niet het paternalisme, gevoed door de mogelijke voorkeuren van beleidsmakers. Een gedifferentieerde bewoning van sociale huurwoningen is geen probleem maar een waardevol fenomeen. 13

14 Tabel 1 Samenstelling bewoonde woningvoorraad

15 Tabel 2 Huurvoorraad naar prijsklassen,

16 Tabel 3 Goedkope en dure scheefheid naar huursegment,

17 Tabel 4 Huurontwikkeling in gereguleerde voorraad,

18 Figuur 1 Aantal huisuitzettingen en vonnissen bij corporatiewoningen,

19 Schuldhulpverlening: naar meer ketensamenwerking Verantwoordelijk beleidspersoon: Jetta Klijnsma (demissionair). Preventie/vroegsignalering/convenanten lokaal/convenanten centraal/incasso. Actoren: gemeente, UWV, sociaal werk, hypotheekbank, incassobureau, bank, corporatie, makelaar, part. verhuurder, nutsbedrijf, Belastingdienst, voedselbank, Landelijke Cliëntenraad, zorgverzekeraar, etc. 19

20 Hoe kunnen huurders worden geholpen schulden te voorkomen? Voorlichting, overleg, vroegsignalering. Snel acteren bij beginnende huurachterstanden. Samenwerking met andere partners schuldhulpverlening. Huur matigen. Huuraanpassingsbeleid: stijging matigen. Harmonisatie-ineens: terughoudend toepassen. Passend toewijzen: hou relatie huur - inkomen in het oog. Matigen servicekosten. Verbeteren energieprestaties: beperking energiekosten. Fatsoenlijke incasso. Huisuitzetting: voorkòmen, zorgplicht. 20

Vergelijkbare documenten

Grondslagen woonbeleid

36 Grondslagen woonbeleid 2017 2021 Het woonbeleid van het Kabinet-Rutte II is weliswaar grotendeels volgens de lijnen van het Woonakkoord (2013) uitgevoerd, maar een aantal hardnekkige problemen teistert