Door: Charlotte Simons Arts, yogadocent yin en yang en acupuncturist io

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Door: Charlotte Simons Arts, yogadocent yin en yang en acupuncturist io"

Transcriptie

1 Door: Charlotte Simons Arts, yogadocent yin en yang en acupuncturist io

2 Kracht van herhaling! Homeostase: een proces binnen het interne milieu van meercellige organismen dat voor een stabiel evenwicht zorgt in het interne milieu. Homeostase is het op peil houden van voeding- en afvalstoffen in de cellen via het interne milieu. Een organisme kan door homeostase de functie van elk individueel orgaan aanpassen. Anatomie: wetenschap van de structuren van het lichaam en de relatie tussen lichaamsdelen. Fysiologie: wetenschap van de functie van het lichaam. Hoe werkt het lichaam?

3 Skelet Voornaamste functie van het bot: Ondersteunen, dragen Beschermen Beweging Opbouw van bloed Opslag en afbraak van mineralen Vorm van het bot reflecteert de functie Lange botten: beweging Platte botten: bescherming (ribben) Korte botten: dragen van gewicht (vertebrale wervel)

4

5 Anatomische taal

6 Anatomische bewegingen Sagitaal: flexie/extensie coronaal: abductie/adductie transversaal: endo/exorotatie, pronatie/supinatie

7 Musculaire systeem Gladspierweefsel Hartspierweefsel Dwarsgestreept spierweefsel (skeletspieren) Concentrisch Excentrisch Isometrisch

8 Origo en insertie Origo: Bot Proximaal Stabiel Insertie: Bot/pees Structuur waar het aan hecht Distaal Minder massa Grotere beweging

9 Fascia Bindweefsel houdt ons bij elkaar! Ons hele lichaam bestaat uit fascia. 30% van de spiermassa = fascia Al het weefsel staat met elkaar in verbinding door fascia. Verbinding Overbrengen van krachten bevochtigen

10 Fascia Grootste sensitieve orgaan van het lichaam Betrokken bij proprioceptie Absorbeert water Opdrogen van het fascia beperkt de ROM van het lichaam Yoga houdt het fascia soepel Doen van yoga houdingen beïnvloed de meridianen Use it or loose it!

11 Centrale Zenuwstelsel (CZS) Behoudt homeostase samen met hormonale (endocriene) systeem Functioneert ongeacht prikkels van buitenaf Coördineert iedere willekeurige beweging, reguleert emoties, controleert lichaamsfuncties Complex en ingewikkeld! Ons overlevingsmechanisme

12 Zenuwstelsel Het begint met een waarneming van een receptor Geleiding van het signaal naar de hersenen Integratie van het signaal in de hersenen Reactie van de hersenen in vorm van signaal naar de periferie (spieren en klieren) Beweging of reactie geïnitieerd Centraal Zenuwstelsel vs. Perifere zenuwstelsel hersenen, ruggenmerg zenuwen

13 Zenuwstelsel centraal Perifeer Somatisch autonoom sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch

14 Centrale zenuwstelsel Hersenen Ruggenmerg Integreert informatie die het ontvangt Coördineert en beïnvloed iedere activiteit in het lichaam

15 Centraal zenuwstelsel Hersenen worden beschermd door vocht en schedel Cerebrospinaal vocht Hersenvliezen Pia mater Arachnoid Dura mater

16 Centraal zenuwstelsel Grove indeling hersenen kennen Cerebellum (kleine hersenen) Cerebrum (grote hersenen) Hersenstam (rood) Thalamus Hypothalamus

17

18 Cerebrum Frontale kwab Pariëtale kwab Temporale kwab Occipitale kwab Grijze stof; neuronen Witte stof; axonen, myeline (geleiding/bescherming)

19 Hersenstam Medulla Pons Verlengde van het ruggenmerg Reguleert ademhaling, hartslag, bloeddruk Linken van neuronale pathways tussen ruggenmerg, grote hersenen en kleine hersenen. Middenhersenen (=mesencephalon) Verwerkt inkomende sensorische informatie en verwerkt deze naar de juiste motorische zenuwen

20 Centraal zenuwstelsel Thalamus Transitiecentrum: informatie van het ruggenmerg overbrengen naar de sensorische cortex van de grote hersenen Sensorisch = zintuiglijke waarneming Emoties, opwinding, aandacht Hypothalamus Levert informatie aan medulla en ruggenmerg die activiteiten controleren zoals: hartslag, ademhaling, lichaamstemperatuur, osmose Dit is de brug tussen het zenuwstelsel en hormonale systeem. Produceert hormonen en reguleert de hypofyse

21 Cerebellum Kleine hersenen zorgen voor: Coördinatie / evenwicht Proprioceptie Fijne motoriek

22 Cerebrale cortex Motorische cortex; controleert beweging Sensorische cortex; verwerkt inkomende prikkels (via de zintuigen; zien horen, voelen, proeven etc) Associatie cortex; Interpreteert inkomende sensorische informatie Intellect, geheugen, taal, emotie

23 Ruggenmerg Verlengde van de hersenen Controleert reflexen Geleiding van informatie tussen perifere zenuwen en hersenen (en omgekeerd) Afferente (sensorisch) en efferente (motorisch) banen Afferent = aanvoerend aan ruggenmerg Efferent = afvoerend vanaf ruggenmerg

24 Ruggenmerg Ruggenmerg eindigt in conus medullaris Caude equina; lege zak met cerebraal vocht In totaal splitsen 31 paar spinale zenuwen af Genoemd naar niveau van de wervel C1-C8, Th1-Th12, L1-L5, S1-S5, coccyx 1) Afferente en efferente informatie

25

26 Zenuwstelsel centraal Perifeer Somatisch autonoom sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch

27 Thuis studie

28 Perifere zenuwstelsel Alles buiten de hersenen en het ruggenmerg Autonoom; interne milieu (sympatisch vs parasympatisch) Somatisch; externe milieu, beweging (motor neuronen, sensorische neuronen) 31 spinale zenuwen 12 hersenzenuwen

29 Zenuwstelsel centraal Perifeer Somatisch autonoom sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch

30 Perifere zenuwstelsel Onwillekeurig (glad spierweefsel) Sympatische zenuwen activeren de organen, mobiliseren van energie, reageren op stress Vb: hartslag stijgt, ademhaling stijgt Parasympatische zenuwen herstellen en conserveren de organen en energie Vb: hartslag daalt, ademhaling daalt

31 Autonome zenuwstelsel Sympatisch Fight or flight Thoracale en lumbale regio s Parasympatisch Rust en verteren Craniaal en sacrale regio s Nervus vagus!

32 Autonome zenuwstelsel

33 12 hersenzenuwen Geur, zicht, oogbewegingen, aanraking, gezichtsuitdrukking, gehoor, smaak, slikken, nek en schoudermusculatuur Sensorisch en motorische zenuwen

34 Parasympatische zenuwstelsel Nervus Vagus = 10 e hersenzenuw! Ontspringt in de medulla Gecombineerde functie: Sensorisch; pharynx (keel), larynx (strottenhoofd), trachea, oesophagus, hart, abdominale organen Motorisch; pharynx Visceraal parasympatisch systeem; gladde spieren, tr. Circulatorius, tr. Respiratorius, tr. Digestivus.

35 Nervus Vagus Stimuleert parasympaticus (bevordert herstel) Kalmeert Geeft blij gevoel Innerveert 75 % van alle parasympatische vezels Link tussen body en mind? Ujjayi stimuleert de nervus Vagus

36

37 Stimulatie van de N. vagus Bevordert neurogenese (vorming van hersencellen) Via relaxatie respons kan het fight or flight systeem uitgezet worden Stimuleert het geheugen ondersteunt bij inflammatoire ziektes Voorkomt hoge bloeddruk Groeifactor Hormoon (GH) neemt toe Voorkomt insuline resistentie Voorkomt allergische reacties Minder kans op spanningshoofdpijn door stress Helpt ons beter te slapen Helpt bij overwinnen van depressie en angsten

38 Zenuwstelsel centraal Perifeer Somatisch autonoom sensorisch motorisch Sympatisch Parasympatisch

39 Somatische zenuwstelsel Willekeurig Afferent; van de receptor af naar ruggenmerg (sensorisch) Efferent; van ruggenmerg naar neuron in spier (motorisch)

40

41 Stress Wie heeft er wel eens last van stress? Hoe vaak komt dat voor? Wat doet stress met je lichaam? Wanneer ontstaat het? Wat betekent dit voor het functioneren? Wat doe je eraan? Werkt dat?

42 Stress Kent 2 vormen Acute stress; noodzakelijk, intens, kortdurend. Fight or flight. Chronische stress; langdurend, minder intens, zeer ongezond. Bijv werkstress, chronische pijn, faalangst etc.

43 Fysiologische gevolgen van stress Hormoonsysteem produceert cortisol en adrenaline Hartslag stijgt Bloeddruk stijgt Ademhaling gaat sneller Bloed naar grote spiergroepen (to fight or flight) Spijsvertering stopt Hersenen: Frontale cortex wordt uitgeschakeld; executieve functies Primitieve brein wordt dominant Overleven! (tunnelvisie)

44 Stress schematisch

45 Acute stress Je functioneert niet meer optimaal Mentale effecten: Negatieve emoties, doemdenken Minder goed nadenken, besluitvaardig, creativiteit Emotioneel instabiel Verlies van energie Concentratieverlies Tunnelvisie, verstoorde perceptie

46 Gevolgen van chronische stress Fysiologisch; hoofdpijn, spierpijn, pijn op de borst, vermoeidheid, geen libido, maagklachten, insomnia, Psychologisch; hoofdpijn, angstklachten, depressie, woedeaanvallen, irritatie Gedragsmatig: eetproblemen, drugsgebruik, sociale problemen - > chronische onderdrukking van het immuunsysteem - -> ziekte; overspannen, burn-out, kanker?

47 Stress performance curve

48 Hoe kan (yin) yoga stress verminderen?

49 Need to know Anatomie deel 1 Alles over fascia Proprioceptie Anatomie CZS (grove onderverdeling en belangrijkste organen) Nervus Vagus Stress, fight or flight, burn-out etc Zwangerschap; do s en dont s

50 Vragen?

Drs. Charlotte Simons Arts voor leefstijl en acupunctuur yogadocent yin en yang

Drs. Charlotte Simons Arts voor leefstijl en acupunctuur yogadocent yin en yang Drs. Charlotte Simons Arts voor leefstijl en acupunctuur yogadocent yin en yang Kracht van herhaling Voornaamste functie van het bot: Ondersteunen, dragen Beschermen Beweging Opbouw van bloed Opslag en

Nadere informatie

Drs. Charlotte Simons Arts voor Integrative Medicine & acupunctuur yogadocent yin en yang, heartmath-therapeut

Drs. Charlotte Simons Arts voor Integrative Medicine & acupunctuur yogadocent yin en yang, heartmath-therapeut Drs. Charlotte Simons Arts voor Integrative Medicine & acupunctuur yogadocent yin en yang, heartmath-therapeut Ons bewegingsapparaat Bestaat uit: 1. Fascia (pezen en ligamenten) 2. Bot 3. Kraakbeen 4.

Nadere informatie

Fysiologie / zenuwstelsel

Fysiologie / zenuwstelsel Fysiologie / zenuwstelsel Zenuwcel/neuron. 5 1. Korte uitlopers dendrieten 2. Lange uitloper neuriet of axon 3. Myelineschede/schede van Schwann 4. Motorische eindplaat of synaps 5. Kern of nucleus Zenuwcel/neuron.

Nadere informatie

2. Van welke van de onderstaande factoren is de hartslagfrequentie NIET afhankelijk? a. de wil b. lichamelijke activiteiten c.

2. Van welke van de onderstaande factoren is de hartslagfrequentie NIET afhankelijk? a. de wil b. lichamelijke activiteiten c. Take-home toets Thema 4.6 Anatomie en fysiologie van het centrale en perifere zenuwstelsel 1. Door activiteiten van de nervus vagus wordt a. de hartslagfrequentie verhoogd b. de hartslagfrequentie verlaagd

Nadere informatie

Grijze stof wordt gevormd door de cellichamen van de neuronen en de. Witte stof wordt gevormd door de met myeline omgeven neurieten

Grijze stof wordt gevormd door de cellichamen van de neuronen en de. Witte stof wordt gevormd door de met myeline omgeven neurieten If the brain were so simple we could understand it, we would be so simple we couldn t - Lyall Watson Bart van der Meer theorieles 15 GOI Met bijzonder veel dank aan Ellen Brink, Rita Dijk Bewerkt door

Nadere informatie

Gedragsneurowetenschappen

Gedragsneurowetenschappen Hoofdstuk 2: Bouw van het zenuwstelsel Gedragsneurowetenschappen Andries Van Wesel (= auteursnaam: Andreas Vesalius) Wordt als een van de grootste anatomen beschouwd aller tijden Heeft precies beschrijvingen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 6

Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting door Saar 879 woorden 10 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Aantekeningen Biologie P3: Homeostase en regelkringen: Bij meercellige organismen: de cellen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Regeling

Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting door P. 1319 woorden 20 maart 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting Regeling SE2 Het zenuwstelsel Het zenuwstelsel

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Zenuwstelsel overzicht. Perifeer zenuwstelsel AFI1. Zenuwstelsel 1

Anatomie / fysiologie. Zenuwstelsel overzicht. Perifeer zenuwstelsel AFI1. Zenuwstelsel 1 Anatomie / fysiologie Zenuwstelsel 1 FHV2009 / Cxx56 1+2 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 1 1 Zenuwstelsel overzicht Encephalon = hersenen Spinalis = wervelkolom Medulla = merg perifeer centraal

Nadere informatie

Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel

Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel 14.1 Centraal zenuwstelsel Zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: - centraal zenuwstelsel

Nadere informatie

Beide helften van de hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest.

Beide helften van de hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest. Biologie SE4 Hoofdstuk 14 Paragraaf 1 Het zenuwstelsel kent twee delen: 1. Het centraal zenuwstelsel bevindt zich in het centrum van het lichaam en bestaat uit de neuronen van de hersenen en het ruggenmerg

Nadere informatie

H2 Bouw en functie. Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam.

H2 Bouw en functie. Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam. Soorten zenuw cellen Neuronen H2 Bouw en functie Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam. De informatie stroom kan maar in een richting vloeien, van dendriet naar het axon. Dendrieten

Nadere informatie

Examen Medische Vakken

Examen Medische Vakken Examen Medische Vakken Neurologie, psychiatrie, dermatologie AGN 4e jaar, cohort 07-11 1. Het aantal paren hersenzenuwen is a. 4 b. 12 c. 6 d. 8 2. Met het begrip Centraal Motorisch Neuron (CMN) wordt

Nadere informatie

Wat is hersenletsel? Het centrale zenuwstelsel bestaat uit 5 onderdelen die allemaal met elkaar in verbinding staan:

Wat is hersenletsel? Het centrale zenuwstelsel bestaat uit 5 onderdelen die allemaal met elkaar in verbinding staan: Wat is hersenletsel? Hersenletsel, een beschadiging aan de hersenen die ervoor zorgt dat je hersenen niet meer zo goed werken als voorheen. De gevolgen van hersenletsel zijn voor iedereen anders. De plaats

Nadere informatie

Ooit nagedacht over wat er gebeurt onder een halsband?

Ooit nagedacht over wat er gebeurt onder een halsband? Ooit nagedacht over wat er gebeurt onder een halsband? Bij mensen kan slechts 1 w h i p l a s h a c c i d e n t langdurige pijn en lijden veroorzaken. De anatomie van de hond is fundamenteel gelijk aan

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 6: Regeling. Basisstof 1. Zenuwstelsel regelt processen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 6: Regeling. Basisstof 1. Zenuwstelsel regelt processen: Samenvatting Thema 6: Regeling Basisstof 1 Zenuwstelsel regelt processen: - regelen werking spieren en klieren - verwerking van impulsen van zintuigen Zintuigcellen: - staan onder invloed van prikkels

Nadere informatie

De hersenen. 1. Anatomie en ontwikkeling 2. De grote hersenen

De hersenen. 1. Anatomie en ontwikkeling 2. De grote hersenen LES 13 De hersenen 1. Anatomie en ontwikkeling 2. De grote hersenen NOTA BENE Moeilijk: Complexe anatomie Gezichtspunten: voor, achter, boven, onder, links, rechts Vele functies Bewust / onbewust autonoom

Nadere informatie

De psychologische aspecten van pijn. Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel

De psychologische aspecten van pijn. Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel De psychologische aspecten van pijn Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel Wat is pijn? Definitie: pijnis eenonplezierige, zintuiglijkeen emotioneleervaring

Nadere informatie

Ruggenmerg Hersenen. Hersenstam Cerebellum Diencephalon Telencephalon. Somatisch zenuwstelsel Autonoom zenuwstelsel

Ruggenmerg Hersenen. Hersenstam Cerebellum Diencephalon Telencephalon. Somatisch zenuwstelsel Autonoom zenuwstelsel HOOFDSTUK 2: BOUW VAN HET ZENUWSTELSEL Onderdelen van het zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel Ruggenmerg Hersenen Hersenstam Cerebellum Diencephalon Telencephalon Medulla Pons Mesencephalo Perifeer zenuwstelsel

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam

GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam GEZONDHEIDSKUNDE Het menselijk lichaam 1 KENMERKEN VAN HET LEVEN Anatomie à wetenschap die zich bezighoudt met de bouw van het menselijk lichaam (waar ligt wat?). Fysiologie à Wetenschap die zich bezighoudt

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Centraal/perifeer zenuwstelsel AFI1. Autonoom zenuwstelsel algemeen. Zenuwstelsel 5. Staat niet onder invloed van de wil

Anatomie / fysiologie. Centraal/perifeer zenuwstelsel AFI1. Autonoom zenuwstelsel algemeen. Zenuwstelsel 5. Staat niet onder invloed van de wil Anatomie / fysiologie Zenuwstelsel 5 FHV2009 / Cxx56 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 5 1 Centraal/perifeer centraal perifeer medulla spinalis autonoom somatisch sympatisch parasympatisch FHV2009

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 1. Het zenuwstelsel

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 1. Het zenuwstelsel GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 1 Het zenuwstelsel 1 INLEIDING Zenuwstelsel Bouw en ligging van het zenuwstelsel Het centrale zenuwstelsel Het perifere zenuwstelsel Werking van het zenuwstelsel Het willekeurige

Nadere informatie

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert

Nadere informatie

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE? De Hersenen Oriëntatie, september 2002 Esther Wiersinga-Post Inhoud college de Hersenen historisch overzicht (ideeën vanaf 1800) van de video PAUZE neurofysiologie - opbouw van neuronen - actie potentialen

Nadere informatie

Aandacht voor jezelf. - Aanraken is een eerste levensbehoefte

Aandacht voor jezelf. - Aanraken is een eerste levensbehoefte Aandacht voor jezelf - Aanraken is een eerste levensbehoefte - Aanraking stimuleert de activiteit van de nervus vagus, de zenuwbaan die de afscheiding van de hormonen die een rol spelen bij de voedselopname,

Nadere informatie

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza -

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - Dr. Victor Kallen TNO Earth, Life, & Social Sciences Het Evolutionair Stress-model 3. COGNITIES : Bewustzijn Beoordeling situatie Toetsen

Nadere informatie

Danstherapie. Panorama. Samenvatting. Trefwoorden ANN CHATAR 1,

Danstherapie. Panorama. Samenvatting. Trefwoorden ANN CHATAR 1, Danstherapie ANN CHATAR 1, Samenvatting Danstherapie (DT) is het psychotherapeutisch gebruik van beweging om emotionele, cognitieve, fysieke en sociale integratie van het individu te bevorderen. Trefwoorden

Nadere informatie

H.6 regeling. Samenvatting

H.6 regeling. Samenvatting H.6 regeling Samenvatting Zenuwstelsel Het zenuwstelsel bestaat uit: Centrale zenuwstelsel ( bestaat uit: grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg Zenuwen Functies van zenuwstelsel: Verwerken

Nadere informatie

Fig. 0. 1 De Leefstijlacademie

Fig. 0. 1 De Leefstijlacademie Inleiding Wat goed dat je hebt doorgezet naar de volgende cursus! Je wilt dus nog meer te weten komen over hoe je lichaam precies in elkaar zit en hoe het werkt! En dat precies is wat je in deze cursus

Nadere informatie

In deze les leer je ook wat shock voor een lichaam betekent en hoe we dit kunnen behandelen.

In deze les leer je ook wat shock voor een lichaam betekent en hoe we dit kunnen behandelen. De onderstaande informatie sluit aan op de studiegids voor de opleiding tot TotalBodyReflex therapeut. U kunt de studiegids downloaden via de website www.totalbodyreflex.com. Niveau 1, leerjaar 1 Les 1

Nadere informatie

HEEL NEDERLAND MENTAAL STERK EN GEZOND

HEEL NEDERLAND MENTAAL STERK EN GEZOND HEEL NEDERLAND MENTAAL STERK EN GEZOND Een bijdrage vanuit de klinische Psycho-Neuro-Immunologie Door Erik Schut Klinisch Psycho-Neuro-Immunoloog, Orthomoleculair kpni therapeut 1 Acupuncturist en Fysiotherapeut

Nadere informatie

Uit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel- reactie vaststellen

Uit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel- reactie vaststellen School: Vak: AV Biologie Leerplan: D/2012/7841/004 Handboek: Biogenie 3.2 (leerboek + werkboek) Leerkracht: Graad: 2de graad ASO Leerjaar: 1ste leerjaar Aantal lestijden/week: 2u/week Schooljaar: les leerplan

Nadere informatie

Uit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel-reactie vaststellen

Uit waarnemingen en voorbeelden de relatie prikkel-reactie vaststellen School: Vak: AV Biologie Leerplan: D/2012/7841/003 Handboek: Biogenie 3.1 (leerboek + werkboek) Leerkracht: Graad: 2de graad ASO Leerjaar: 1ste leerjaar Aantal lestijden/week: 1u/week Schooljaar: les leerplan

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel Samenvatting Biologie Hoofdstuk 14 Zenuwstelsel Samenvatting door Elin 1218 woorden 9 april 2018 7,9 8 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie Hoofdstuk 14 14.1 * Het zenuwstelsel bestaat

Nadere informatie

Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen.

Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen. Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen. Een osteopaat gaat uit van de visie dat de mens biologisch één geheel is en dat alle afzonderlijke delen (systemen)

Nadere informatie

Les 18 Zenuwstelsel 1

Les 18 Zenuwstelsel 1 Les 18 Zenuwstelsel 1 Zenuwweefsel, neuron, depolarisatie, neurotransmitters, CZS, vegatatief, sensorisch, motorisch ANZN 1e leerjaar - Les 18 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Zenuwweefsel Cellen met

Nadere informatie

Regeling. Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: Zenuwstelsel.

Regeling. Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: Zenuwstelsel. Regeling Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: (1) Zenuwstelsel (2) Hormoonstelsel Verschillen in bouw en functie: bestaat uit functie

Nadere informatie

A. de hersenen en het ruggenmerg B. het hersenvlies en de hersenstam C. het cerebrospinaal vocht en de gevoelszenuwen D. de klieren en de lymfevaten

A. de hersenen en het ruggenmerg B. het hersenvlies en de hersenstam C. het cerebrospinaal vocht en de gevoelszenuwen D. de klieren en de lymfevaten Hoofdstuk 1 Meerkeuzevraag 1.1 Meerkeuzevraag 1.2 Meerkeuzevraag 1.3 Meerkeuzevraag 1.4 Meerkeuzevraag 1.5 Meerkeuzevraag 1.6 Meerkeuzevraag 1.7 Waar ligt de lever in de buikholte? A. Boven rechts B. Boven

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag Samenvatting Biologie Hoofdstuk 6 + 9: Regeling en Gedrag Samenvatting door R. 858 woorden 19 juni 2014 7 7 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels

Nadere informatie

Normwaarde = is een waarde die je af leest, zoals bij de thermostaat, zie je 19 graden staan dan is dat de normwaarde. Zo warm moet het zijn.

Normwaarde = is een waarde die je af leest, zoals bij de thermostaat, zie je 19 graden staan dan is dat de normwaarde. Zo warm moet het zijn. Boekverslag door E. 1602 woorden 17 maart 2014 6.8 55 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting paragraaf 1 Een regelkring = is een kring van meerdere apparaten die samen

Nadere informatie

Onwillekurig of Autonoom Ingedeeld in parasympatisch en orthosympatisch

Onwillekurig of Autonoom Ingedeeld in parasympatisch en orthosympatisch Paragraaf 8.1 en 8.2 perifere zenuwstelsel Uitlopers van zenuwcellen buiten de hersenen en het ruggenmerg centrale zenuwstelsel Zenuwcellen en uitlopers in hersenen en ruggenmerg autonome zenuwstelsel

Nadere informatie

De hersenen, het ruggenmerg en hun bloedvaten worden beschermd door drie vliezen.

De hersenen, het ruggenmerg en hun bloedvaten worden beschermd door drie vliezen. Samenvatting door R. 1795 woorden 30 maart 2016 6,7 11 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting hoofdstuk 14 zenuwstelsel 14.1 centraal zenuwstelsel het zenuwstelsel bestaat uit

Nadere informatie

7,3. Het zenuwstelsel. Zenuwcellen en zenuwen. Samenvatting door een scholier 1716 woorden 24 februari keer beoordeeld

7,3. Het zenuwstelsel. Zenuwcellen en zenuwen. Samenvatting door een scholier 1716 woorden 24 februari keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1716 woorden 24 februari 2008 7,3 67 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Samenvatting Thema 7: Regeling en gedrag Het zenuwstelsel Bij het waarnemen speelt het zenuwstelsel

Nadere informatie

Heleen Schoots-Wilke

Heleen Schoots-Wilke Heleen Schoots-Wilke Principe 7 Principe 7 Leerlingen: Heb vertrouwen in je zelf Maak het jezelf niet te gemakkelijk Docenten: Geef vertrouwen Zorg voor voldoende uitdaging Stress. 100 biljoen neuronen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie hoofdstuk 14 - zenuwstelsel

Samenvatting Biologie hoofdstuk 14 - zenuwstelsel Samenvatting Biologie hoofdstuk 14 - zenuwstelsel Samenvatting door een scholier 1962 woorden 5 oktober 2016 7,1 11 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie hoofdstuk 14 Zenuwstelsel 14.1 Centraal

Nadere informatie

Examentrainer. Vragen vmbo-bk. Scan

Examentrainer. Vragen vmbo-bk. Scan THEMA 4 REGELING EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN 3 VMBO-bk Examentrainer Vragen vmbo-bk Scan In een Engelse folder staat informatie over een bepaald apparaat. Hiermee kan het centrale zenuwstelsel onderzocht

Nadere informatie

Verlicht je symptomen van stress!

Verlicht je symptomen van stress! Verlicht je symptomen van stress! Wat is stress? van de Belgische bevolking lijdt aan stress! Maar stress is niet voor iedereen hetzelfde: Stress is een vorm van spanning die voorkomt bij de mens als reactie

Nadere informatie

Het brein maakt deel uit van een groter geheel, het zenuwstelsel. Schematisch kan het zenuwstelsel als volgt in kaart worden gebracht:

Het brein maakt deel uit van een groter geheel, het zenuwstelsel. Schematisch kan het zenuwstelsel als volgt in kaart worden gebracht: Ons brein Het brein maakt deel uit van een groter geheel, het zenuwstelsel. Schematisch kan het zenuwstelsel als volgt in kaart worden gebracht: De hersenen zijn onderdeel van het zogenoemde centrale zenuwstelsel.

Nadere informatie

IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST. Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen

IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST. Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen naber@fsw.eur.nl Interactie tussen biologische en omgevingsfactoren ANGST Angst is een emotie veroorzaakt door een waargenomen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Zenuwstelsel

Samenvatting Biologie Zenuwstelsel Samenvatting Biologie Zenuwstelsel Samenvatting door een scholier 2341 woorden 5 februari 2009 6,5 30 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie Interactief Samenvatting Biologie 1 Inleiding Zintuigen

Nadere informatie

H5 Begrippenlijst Zenuwstelsel

H5 Begrippenlijst Zenuwstelsel H5 Begrippenlijst Zenuwstelsel acetylcholine Vaak voorkomende neurotransmitter, bindt aan receptoren en verandert de permeabiliteit van het postsynaptische membraan voor specifieke ionen. animatie synaps

Nadere informatie

6,7. Samenvatting door een scholier 1580 woorden 20 juni keer beoordeeld

6,7. Samenvatting door een scholier 1580 woorden 20 juni keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1580 woorden 20 juni 2011 6,7 3 keer beoordeeld Vak Biologie Les 1. - Organen zorgen bijvoorbeeld voor je bloedsomloop, spijsvertering en uitscheiding. - Onder alle omstandigheden

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Stress

Gezonde Leefstijl: Stress Gezonde Leefstijl: Stress 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Wat is stress? Stressoren Gevolgen van teveel stress Tips bij stress Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Jaarlijks worden 30.000 mensen afgekeurd wegens

Nadere informatie

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Stress en druk bij jongeren Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Inhoud Stellingen Introductie thema Werking van ons brein - adolescentie Oorzaken van stress en druk Is er een verklaring

Nadere informatie

Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL

Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16. Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL Omgaan met stress Zorg voor jezelf 18/02/16 Els De Reuwe Psychologe i.s.m. oncopsychologen ZOL 1. Omgaan met stress Wat is stress Symptomen van stress Waar komt je stressreactie vandaan? Stress en ons

Nadere informatie

het lerende puberbrein

het lerende puberbrein het lerende puberbrein MRI / fmri onbalans hersenstam of reptielenbrein automatische processen, reflexen, autonoom het limbisch systeem of zoogdierenbrein cortex emotie, gevoel, instinct, primaire behoeften

Nadere informatie

Theorie-examen Fysiologie 21 april 2006.

Theorie-examen Fysiologie 21 april 2006. Theorie-examen Fysiologie 21 april 2006. 1. Welke bestanddelen horen, onder normale omstandigheden, niet voor te komen in urine? A. Hormonen en afbraakproducten. B. Eiwitten. C. Zouten. 2. Wat is een voorbeeld

Nadere informatie

Psychosomatisch fysiotherapie

Psychosomatisch fysiotherapie Psychosomatisch fysiotherapie De psychosomatisch fysiotherapeut Tamara den Elzen Wat is psychosomatische fysiotherapie? Psychosomatische fysiotherapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie,

Nadere informatie

We kunnen het zenuwstelsel daarom onderverdelen in de controlekamer: het centrale zenuwstelsel en informatiewegen: het perifere zenuwstelsel.

We kunnen het zenuwstelsel daarom onderverdelen in de controlekamer: het centrale zenuwstelsel en informatiewegen: het perifere zenuwstelsel. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 Het zenuwstelsel De hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen in je lichaam vormen samen het zenuwstelsel.

Nadere informatie

BLINDISME: EEN OSTEOPATISCHE BENADERING Martin Ott

BLINDISME: EEN OSTEOPATISCHE BENADERING Martin Ott BLINDISME: EEN OSTEOPATISCHE BENADERING Martin Ott Twee vragen: Wat is osteopathie en hoe kan zij de blik op blindisme verrijken? Kan zij een invloed op blindisme hebben? Hoe is de osteopathie ontstaan

Nadere informatie

Koud hè De Wim Hof Iceman methode

Koud hè De Wim Hof Iceman methode Koud hè De Wim Hof Iceman methode Inleiding op workshop Wim Hof, de Iceman Han Loozen Johan Hiel 5 1 Even voorstellen.. Han Loozen (huisarts, Panningen) en Johan Hiel (neuroloog St. Annaziekenhuis Geldrop)

Nadere informatie

Onderzoeken naar ME/cvs brengen de problemen met het autonome zenuwstelsel in verband met de hersenen

Onderzoeken naar ME/cvs brengen de problemen met het autonome zenuwstelsel in verband met de hersenen 25 februari 2017 Onderzoeken naar ME/cvs brengen de problemen met het autonome zenuwstelsel in verband met de hersenen Dr. Barnden van het National Centre for Neuroimmunology and Emerging Diseases (NCNED)

Nadere informatie

Genezen kan nog niet, maar beter worden gelukkig wél!

Genezen kan nog niet, maar beter worden gelukkig wél! Genezen kan nog niet, maar beter worden gelukkig wél! Het autonome zenuwstelsel Samenwerking tussen (ortho)sympaticus en parasympaticus Alert = geactiveerde sympaticus = Bronnen van activiteit & ontregeld

Nadere informatie

Let s talk about stress Copyright Institute of HeartMath

Let s talk about stress Copyright Institute of HeartMath Let s talk about stress Vechten Verstijven Veiligheid zoeken Vluchten Verzorgen Onze dagelijkse stress Een lichamelijke reactie op een onzichtbare tijger : Files en verkeersdrukte Financiën gezondheid

Nadere informatie

jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk 03.02.2015 emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge

jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk 03.02.2015 emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk 03.02.2015 emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge burn out Jaren 1970: Herbert Freudenberger; Christina Maslach (USA) Uitputting,

Nadere informatie

Hartcoherentie training

Hartcoherentie training Hartcoherentie training Hoe werkt hartcoherentie training Onze lichaamstemperatuur, hormoonhuishouding, het immuunsysteem, spijsvertering, ademhaling en de hartslag. Ze hebben één ding gemeen: ze worden

Nadere informatie

Als het bloed uit de holle ader verder stroomt, in welk bloedvat komt het dan?

Als het bloed uit de holle ader verder stroomt, in welk bloedvat komt het dan? De lever is gelegen in de buikholte? A. Boven rechts B. Boven links C. Onder rechts D. Onder links Als het bloed uit de holle ader verder stroomt, in welk bloedvat komt het dan? A. De aorta B. De holle

Nadere informatie

Belangrijkste anatomische structuren van de wervelkolom

Belangrijkste anatomische structuren van de wervelkolom Belangrijkste anatomische structuren van de wervelkolom Om uw rugklachten beter te kunnen begrijpen is een basiskennis van de rug noodzakelijk. Het Rughuis heeft in haar behandelprogramma veel aandacht

Nadere informatie

Casuïstiek voor doktersassistenten Ik heb barstende hoofdpijn ISBN 978 90 313 7884 5. Hoofdstuk 1: Medische achtergrondkennis

Casuïstiek voor doktersassistenten Ik heb barstende hoofdpijn ISBN 978 90 313 7884 5. Hoofdstuk 1: Medische achtergrondkennis Antwoorden ISBN 978 90 313 7884 5 Hoofdstuk 1: Medische achtergrondkennis 1.1 Centrale zenuwstelsel Onderdelen hersenen 1. voorhoofdskwab 2. sensorische schors 3. achterhoofdskwab 4. slaapkwab 5. verlengde

Nadere informatie

Burn Out. Hoe pakt het multidisciplineair centrum het aan?

Burn Out. Hoe pakt het multidisciplineair centrum het aan? Burn Out Hoe pakt het multidisciplineair centrum het aan? Het is allemaal de schuld van de Neanderthaler en de homo sapiens Over de amygdala, emoties, synapsen in de hersens en blokkades Vermoedelijke

Nadere informatie

BUSQUET METHODE DE FYSIOLOGISCHE KETTINGEN

BUSQUET METHODE DE FYSIOLOGISCHE KETTINGEN BUSQUET METHODE DE FYSIOLOGISCHE KETTINGEN GLOBALE OPLEIDINGSDOELSTELLINGEN VAN DE METHODE VAN FYSIOLOGISCHE KETTINGEN: Opleiding in de goede werking van het menselijk lichaam Opleiding in compensaties

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

15/01/2019. Jongeren en Stress. Hoens Coaching en Counseling Wie ben ik? Hanneke Hoens

15/01/2019. Jongeren en Stress. Hoens Coaching en Counseling Wie ben ik? Hanneke Hoens 15/01/ Jongeren en Stress 1 Wie ben ik? Hanneke Hoens www.hoenscoaching.nl 2 1 15/01/ Wat wilt u leren vanavond? Doel bewustwording: kennis over stress welke preventieve ondersteuning heeft u al in huis

Nadere informatie

1 Ontstaan van hersenletsel

1 Ontstaan van hersenletsel 1 Ontstaan van hersenletsel 11 Voor de trainer Voordat je begint is het goed om te inventariseren wat het beginniveau is van de groep mensen die je tegenover je hebt: Beginniveau 1: Onbekend met NAH Beginniveau

Nadere informatie

Grijze stof wordt gevormd door de cellichamen van de neuronen en de dendrieten

Grijze stof wordt gevormd door de cellichamen van de neuronen en de dendrieten I hated every minute of training, but I said, "Don't quit. Suffer now and live the rest of your life as a champion. Muhammad Ali Bart van der Meer WM/SM - theorieles 14 Amice Bewerkt door Reina Welling

Nadere informatie

De hersenen: het meest complexe orgaan van het menselijk lichaam

De hersenen: het meest complexe orgaan van het menselijk lichaam De hersenen: het meest complexe orgaan van het menselijk lichaam De hersenen C. Lafosse Revalidatieziekenhuis RevArte Om de stoornissen en beperkingen van iemand met een hersenletsel te leren kennen en

Nadere informatie

Spinal efferents and afferents of the periaqueductal gray Mouton, Leonora

Spinal efferents and afferents of the periaqueductal gray Mouton, Leonora Spinal efferents and afferents of the periaqueductal gray Mouton, Leonora IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Pijn. Wat is pijn 1,2,3? Hoe ontstaat pijn 1,3?

Pijn. Wat is pijn 1,2,3? Hoe ontstaat pijn 1,3? Pijn Wat is pijn 1,2,3? Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme. Pijn geeft aan dat er een mogelijke beschadiging is van een deel van het lichaam. Denk maar eens aan het vastpakken van een te hete

Nadere informatie

Carol Dweck en andere knappe koppen

Carol Dweck en andere knappe koppen Carol Dweck en andere knappe koppen in de (plus)klas 2011 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com 2 http://hoogbegaafdheid.slo.nl/hoogbegaafdheid/ theorie/heller/ 3 http://www.youtube.com/watch?v=dg5lamqotok

Nadere informatie

V5 Begrippenlijst Hormonen

V5 Begrippenlijst Hormonen V5 Begrippenlijst Hormonen ADH Hormoon dat de terugresorptie van water in de nierkanaaltjes stimuleert. adrenaline Hormoon dat door het bijniermerg wordt afgescheiden. Adrenaline wordt ook door zenuwvezels

Nadere informatie

Wat is het en wat kan je er mee? Door Foka Snoek

Wat is het en wat kan je er mee? Door Foka Snoek Hart Ritme Variabiliteit Wat is het en wat kan je er mee? Door Foka Snoek Hart Ritme Variabiliteit Frustatie Goed gevoel Het autonome zenuwstelsel Sympathisch zenuwstelsel = gaspedaal Parasympatisch zenuwstelsel

Nadere informatie

3 keer beoordeeld 15 maart Regelkring van de lichaamstemperatuur is homeostase. Homeostase is een voorbeeld van zelfregulatie.

3 keer beoordeeld 15 maart Regelkring van de lichaamstemperatuur is homeostase. Homeostase is een voorbeeld van zelfregulatie. 7 Boekverslag door H. 1590 woorden 3 keer beoordeeld 15 maart 2016 Vak Biologie Methode Biologie voor jou Biologie Thema 6 Bassisstof 1 Regelkringen en homeostase Een sensor à Normwaarde: De afgestelde

Nadere informatie

STRESS EN HARTCOHERENTIE

STRESS EN HARTCOHERENTIE Dendermondsesteenweg 29 9270 LAARNE-KALKEN 0474 30 85 84 www.dekrachtbron.be info@dekrachtbron.be MASSAGECENTRUM DE KRACHTBRON STRESS EN HARTCOHERENTIE Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Stressloos leren.

Stressloos leren. Stressloos leren Wat gaan we doen? Stress Vecht en vlucht reactie Herkennen van stress, het verloop, herstel Oorzaken van veel STRESS Hersenen en STRESS Optimaal leren: talentontwikkelingsmodel leren

Nadere informatie

Inhoud. Zenuwstelsel. Inleiding. Basiselementen van het zenuwstelsel. Ruggenmerg en ruggenmergzenuwen

Inhoud. Zenuwstelsel. Inleiding. Basiselementen van het zenuwstelsel. Ruggenmerg en ruggenmergzenuwen Inhoud Zenuwstelsel Inleiding 1 1 Overzicht van het zenuwstelsel 2 Ontwikkeling en indeling 2 Functiecircuits 2 Ligging van het zenuwstelsel in het lichaam 4 Ontwikkeling en bouw van de hersenen 6 Ontwikkeling

Nadere informatie

Wat zijn segmentale relaties?

Wat zijn segmentale relaties? 5 Wat zijn segmentale relaties? Samenvatting Tussen de ingewanden, het verborgene, en het waarneembare lichaam bestaan relaties en interacties die hun basis hebben in de segmentale innervatie. Een aandoening

Nadere informatie

YOGA Integraal herstelprogramma bij stress & burn-out

YOGA Integraal herstelprogramma bij stress & burn-out YOGA Integraal herstelprogramma bij stress & burn-out Kun je als gevolg van stress niet meer goed functioneren in het dagelijks leven? Met onze integrale aanpak kun je direct werken aan je herstel. LEER

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Stress en depressie, heb jij daar ook last van? langdurige stress en depressieve gevoelens zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Men dacht tot voor kort dat depressie veroorzaakt werd door een tekort

Nadere informatie

DOCENT: A. SEWSAHAI Havo HENRY N. HASSANKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Thema: Regeling

DOCENT: A. SEWSAHAI Havo HENRY N. HASSANKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Thema: Regeling DOCENT: A. SEWSAHAI Havo HENRY N. HASSANKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Thema: Regeling Doelstellingen: De student moet: de bouw en functies van het zenuwstelsel kunnen beschrijven de functies

Nadere informatie

Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten

Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl Stress en hart- en vaatziekten Indeling Het stressmechanisme Psychologische stress Stress en het ontstaan

Nadere informatie

Het stress- en angstsysteem

Het stress- en angstsysteem Klik hier om weer terug te keren naar de beginpagina Het stress- en angstsysteem De tekst is afkomstig en bewerkt door Caroline Meerum Terwogt (klinisch psycholoog/psychotherapeut) Het angstsysteem in

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 1 1. Over de auteurs 1 2. Redactionele verantwoording 1 3 Curriculummodel 1 3 Didactisch concept Basiswerken 1 4

Inhoud. Woord vooraf 1 1. Over de auteurs 1 2. Redactionele verantwoording 1 3 Curriculummodel 1 3 Didactisch concept Basiswerken 1 4 Inhoud Woord vooraf 1 1 Over de auteurs 1 2 Redactionele verantwoording 1 3 Curriculummodel 1 3 Didactisch concept Basiswerken 1 4 1 Cellen en weefsels 1 6 1.1 Kenmerken van het leven 1 7 1.2 De opbouw

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN WAT IS PIJN? PIJN HOE EN WAT Pijn is een ontzettend complex en belangrijk mechanisme in ons lichaam. De definitie van pijn is: Een onplezierige

Nadere informatie

DAGZIEKENHUIZEN. FEMKE FEENSTRA directie-architect de JONG GORTEMAKER ALGRA

DAGZIEKENHUIZEN. FEMKE FEENSTRA directie-architect de JONG GORTEMAKER ALGRA DAGZIEKENHUIZEN FEMKE FEENSTRA directie-architect de JONG GORTEMAKER ALGRA Inhoud ontwerpen met de zintuigen reactiverend ziekenhuis dagziekenhuizen HEALING? DE STILTE, DE GEUR VAN EEN ALPENWEI, HET GEVOEL

Nadere informatie

Workshop Hersentumoren en veranderingen in emotie, karakter and cognitie

Workshop Hersentumoren en veranderingen in emotie, karakter and cognitie Workshop Hersentumoren en veranderingen in emotie, karakter and cognitie Natasja Janssen en Hanneke Zwinkels Verpleegkundig specialisten Neuro-Oncologie Introductie Veranderingen in karakter, emotie en

Nadere informatie