Nederland: deltaland in een gematigd klimaat

Transcriptie

1 Nederland: deltaland in een gematigd klimaat Nationaal Waterplan Nederland deltaland

2 Nederland in feite één grote delta waar de zee lange tijd vrij spel had Jaar 800 (1150 jaar geleden) getijdegebied Inpolderingen vanaf 1300 Zoutgehalte in het grondwater in 2000 veen zand getijdegebied Toename verzilting door: Inpoldering Klimaatverandering (meteorologisch) Bodemdaling Zeespiegelstijging

3 International Groundwater Resources Assessment Centre Global Overview of Saline Groundwater Occurrence and Genesis - draft version - Scale 1 : W 120 W 90 W 60 W 30 W 0 30 E 60 E 90 E 120 E 150 E N 60 N N S 45 IGRAC 2009 Legend Saline and brackish groundwater by genesis Occurrences at shallow and intermediate depths (less than approximately 500 m) Marine origin Marine origin Dissolution Transgression Connate Igneous activity hydrothermal mineral water Flooding Marine transgression Combination of evaporation & dissolution Lateral seawater intrusion & up-coning Lateral seawater intrusion & up-coning Irrigation Irrigation Combination of connate, transgression and recent flooding Pollution Natural terrestrial origin Evaporation Unspecified origin Elevation High : 8271 Low : 1 Geographical elements Political borders lakes rivers Cartographic editing/gis F. van Weert J. Reckman J. van der Gun C.M. van Kempen Base maps Geographic features and shaded relief: ESRI data and maps (2006) Elevation: ETOPO1 (Amante, C. and B.W. Eakins, 2008) Map projection Robinson projection, geographic coordinates, spheroid WGS84, longitude of central meridian 0º. IGRAC, 2009 IGRAC works under auspices of UNESCO and WMO, is hosted by DELTARES and funded by the government of the Netherlands through Partners for Water. info@igrac.net P.O. Box AL Utrecht the Netherlands

4 Delta s in droge gebieden: de rivier haalt de oceaan niet meer, het water is op. Voorbeeld de Colorado River Delta in N-Mexico <100mm

5 Murray Darling System SE Australia

6 Veel aandacht voor dryland salinity Australie: Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO) en anderen: irrigatie, waterverdeling, salinity credits, salt tolerant pasture systems, agroforestry systems India: CSSRI Central Soil Salinity institute in Haryana (Karnal) plus aantal neven instituten. Rehabiliteren sodic soils, verbeteren salt tolerance rijst en andere inheemse crops. Veel werk aan agro-forestry systems. Pakistan PARC (Pakistan Agricultural Research Centre). Onderzoek naar AF-systems, irrigatie technieken e.d. ICBA in Dubai: International Centre for Biosaline Agriculture in Dubai: zout tolerante grassen en andere foddersystemen, veel bomen, germplasm, Salicornia etc etc. University of Arizona: vooral Salicornia en shrimp farming. En andere die ik niet persoonlijk ken.

7 Vergelijk: de schoonheid van een Noord-Nederlandse kwelder aan de randen van de delta

8 Friesland en Groningen (wel -> klimaat ; niet -> bodemdaling en zeespiegel) Diepte zoet-zout overgang Situatie volgens W Diepte zout (m maaiveld) Huidige situatie Verhoogd risico door bodemdaling

9 Zilte Potenties in het Waddengebied (1) Klimaatbestendig maken: zoet waar het kan, zout als het niet anders kan

10 Zilte Potenties in het Waddengebied (2) Klimaatbestendig maken: Aanpassen door zout toleranter maken huidige en nieuwe stapelgewassen (en grassen) Atlas: verstild getij

11 Zilte Potenties in het Waddengebied (2) Klimaatbestendig maken: Aanpassen door zout toleranter maken huidige en nieuwe stapelgewassen (en grassen) Atlas: verstild getij

12 Zilte Potenties in het Waddengebied (3) Zilte aquacultuur in de kuststrook in combinatie met natuur of industrie-gebied. Polder Wassenaar Texel, kokkelproef. Z

13 Zilte Potenties in het Waddengebied (3) Zilte aquacultuur in de kuststrook in combinatie met natuur of industrie-gebied. Wieren binnendijks: nog erg in de beginfase dus voorlopig nog geen business case Klaas Timmermans: Zeewier heeft een enorme potentie Zeewiercentrum NIOZ-Texel Suikerwier (links) en Zeesla (rechts)

14 Zilte Potenties in het Waddengebied (4) In zeer zilte omstandigheden teelt van extreme halofyten zoals zeekraal, echter infrastructuur is noodzaak. Daarom niet buitendijks mogelijk wel tussendijks al of niet in samenhang met natuur (vraat!) Brakke Zeekraalteelt Zeeland, Wolphaartsdijk op buitendijks gebied in Veerse Meer

15 Zilte Potenties in het Waddengebied (4) In zeer zilte omstandigheden teelt van extreme halofyten zoals zeekraal, echter infrastructuur is noodzaak. Daarom niet buitendijks mogelijk wel tussendijks al of niet in samenhang met natuur (vraat!) Biologische Teelt Mexico Baja California op zeewater

16 Zilte Potenties in het Waddengebied (4) Zeekraalmarkt in 15 jaar flink gegroeid, kans voor Waddentelers?

17 Zilte Potenties in het Waddengebied (5) Extensief buitendijks: begrazing en wildpluk

18 Zilte Potenties in het Waddengebied (4) Extensief buitendijks: begrazing en wildpluk Zeekraal snijden op Wieringen, NH