Opdracht 1 De Tijdlijn

Transcriptie

1 590 miljoen Opdracht 1 De Tijdlijn Kleurpotloden Door het werk van geologen is veel duidelijk geworden over planten en dieren die vroeger leefden. Om het overzichtelijk te maken werden ze ingedeeld in periodes. En elke periode kan weer onderverdeeld worden. Je zag het ook tijdens de wandeling langs de touwtijdlijn Opdracht; Het touw ligt nu opgerold. Kleur het in als volgt: Precambrium : groen of zwart Paleozoicum : blauw Mesozoicum : rood Kenozoicum : geel 145 miljoen 200 miljoen Jura Trias 250 miljoen 300 miljoen 360 miljoen Perm Carboon Devoon 415 miljoen Krijt Mesozoicum Paleozoicum Siluur 65 miljoen Precambrium 445 miljoen Tertiair 1,8 miljoen Kwartair Kenozoicum Ordovicium Cambrium 490 miljoen

2 Opdracht 2 Winterswijk onder de grond Kaart van Winterswijk (met vlaggetjes op de plek van gevonden fossielen) De vondsten in Winterswijk komen uit verschillende tijdperken. Doordat de aardkorst is gaan schuiven werden oude lagen naar boven geduwd. Die oude aardlagen kwamen aan de oppervlakte te liggen. Bijvoorbeeld in groeves worden grondstoffen zoals zand, grint of mergel gewonnen. Hierbij kun je fossielen tegenkomen. Opdracht; Wat kun je nu in Winterswijk aan fossielen vinden en waar? Vul de open plekken in: Periode Plaats Welk fossiel Mesozoicum; Trias: pootafdruk en rib Sauriër Mesozoicum; Krijt: kleine beek Kotten: Kenozoicum; Tertiair: Nautilus Kenozoicum; Tertiair: Berenschot Miste Kenozoicum; Kwartair Mammoetbot

3 Opdracht 3 De mammoet Kwartair jaar geleden Vitrine kast museum (in de vitrinekast en er bovenop) Het Hilgelo is een plas waar zand gewonnen wordt. Bij het zandzuigen zijn verschillende botten gevonden: bijvoorbeeld van de mammoet, wolharige neushoorn, steppenwisent, edelhert, reuzenhert en rendier. Hieronder zie je de mammoet. Je ziet de nummers 1 tot en met 7 erbij staan. Om welke botten gaat het?

4 Opdracht 4 Winterswijk in zee Mioceen 15 miljoen jaar geleden Mioceengruis; Sorteerbak; Sorteerkwastje; Loep; Stuk karton en lijm; Bakje met fossielen en de namen. In 1968 werden in Miste, een buurtschap van Winterswijk, bij toeval fossielen gevonden. Dit gebeurde bij het graven van een waterput voor koeien. Twee tot vier meter onder het maaiveld bleek een laag fossielen te zitten. Het uitgegraven zand werd uitgespoeld en de fossielen werden verzameld. De gevonden resten van planten en dieren wijzen erop dat op deze plek een ondiepe open zee was en een subtropisch klimaat. In het museum kun je in twee vitrines vondsten zien liggen. Sorteer het zakje gruis. Leg het gruis in het midden van je sorteerbak. Veeg met een kwastje fossielen naar de verschillende uitsparingen. Voor elke soort een andere plek. Plak een aantal mooie exemplaren op een karton. Vergelijk ze met de voorbeelden uit de bak. Bij welke groep horen ze? Schrijf de naam erbij.

5 Opdracht 5 Nothosaurus Trias miljoen jaar geleden Nothosaurus model Niemand heeft ooit de Nothosaurus gezien. Toch is er een model gemaakt. Je ziet het hier staan. Beantwoord de volgende vragen: Wat at dit dier? Hoe kwam de Nothosaurus aan dat eten? Hoe kun je zien dat de Nothosaurus zich zowel op het land als in het water kon redden? Nothosauriërs en dinosauriërs zijn beide reptielen. Noem één verschil.

6 Opdracht 6 De steengroeve Trias miljoen jaar geleden 240 Miljoen jaar geleden was Winterswijk een ondiepe binnenzee. Rivieren brachten kalkslib met schelpen en resten van dode zeedieren naar deze zee. Het slib bezonk. Zo werd uiteindelijk een 40 meter dik pakket Muschelkalk afgezet. In deze Muschelkalk kunnen verschillende mineralen en fossielen gevonden worden. Mineralen zijn de bouwstenen van onze aardkorst. Er zijn meer dan 3000 mineralen bekend. Fossielen zijn overblijfselen of sporen van planten en dieren, die in de aarde bewaard zijn gebleven. Amateurgeologen vanaf 8 jaar kunnen in de steengroeve in Winterswijk aan de slag. Op de eerste zaterdagen van de maanden april tot en met november. Je zult zo een amateurgeoloog ontmoeten. Dit wil ik vragen: Ga nu naar de amateurgeoloog in het museum en stel je vragen.

7 Opdracht 7 Als fossiel-o-loog aan de slag Bak met fossielen. (zee-egel, ammoniet, belemniet, haaientand, varen afdruk en Sauriër sporen) Brievenweger. Liniaal, Vergrootglas. Fossielen zijn versteende resten van een plant of dier. De fossielen die je gaat onderzoeken moeten voorzichtig behandeld worden. Ze zijn erg oud en vaak kwetsbaar. Pak een fossiel en onderzoek deze. Noteer van MINSTENS TWEE fossielen de gegevens. 1. Grootte in centimeters Tel het aantal ribbels in de buitenste ronde Fossiel is glad/ ruw/ anders namelijk Kleur fossiel Materiaal fossiel is zacht/hard/... Vorm fossiel speerpunt/ spiraal/ bol/ Gewicht in grammen Materiaal fossiel is zacht/hard Kleur fossiel Vorm fossiel speerpunt/ spiraal/ bol/... Ammoniet Duitsland Jura Zee-egel Duitsland Krijt

8 3. Lengte in centimeters Fossiel is glad/ ruw/... Kleur fossiel Materiaal fossiel is zacht/hard Vorm fossiel speerpunt/ spiraal/ bol/... Belemniet Duitsland Krijt 4. Grootte in centimeters Fossiel is glad/ ruw/... Kleur fossiel Materiaal fossiel is zacht/hard Vorm fossiel speerpunt/ spiraal/ bol/... Haaientand België Tertiair 5. Maak een tekening van het fossiel op de achterzijde. Varen afdruk Frankrijk Carboon 6 Maak een tekening van het fossiel op de achterzijde. Sauriër sporen Steengroeve Winterswijk Trias

9 5. Varen afdruk 6. Sauriër sporen Als een echte geoloog heb je nu informatie verzameld. Je bent er achter gekomen in welke periode bepaalde planten en dieren leefden. Vind je haaientanden of schelpen dan weet je dat daar water voorkwam.