MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM

Transcriptie

1 MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM EXAMENEISEN THEORIE EN PRAKTIJK SCHOONHEIDSVERZORGING B / SPECIALISATIE VERSIE JULI 2010 STICHTING KWALITEITSCENTRUM SCHOONHEIDSVERZORGING Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2005

2 STRUCTUUR THEORIE-EXAMEN: MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM Examen Manuele Lymfedrainage Lichaam Vaknummer theorie 20 Vaknummer praktijk 63 Aantal meerkeuzevragen 20 Aantal casusvragen 5 Examentijd 45 minuten Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

3 TOETSMATRIJS MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM Rubriek Onderwerp Aantal vragen Casus* 1 Anatomie van het lymfvatenstelsel 4 2 Fysiologie van het lymfvatenstelsel 3 3 Waterhuishouding 3 4 Pathologie 1 1 5, 6 en 7 Indicaties, absolute- en relatieve contraindicaties Theorie van de praktijk Totaal 25 * Casus: 5 van de 25 meerkeuzevragen zijn gebaseerd op een casus. In de casus wordt een denkbeeldige cliënt beschreven met zijn/haar specifieke wensen en klachten. Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2005

4 THEORIE EXAMENEISEN MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM Algemene voorwaarde: De kandidaat dient in het bezit van het Diploma Manuele Lymfedrainage Gelaat te zijn. Theorie-eisen Bij het samenstellen van de theorie-exameneisen is ervan uitgegaan dat de kandidaat de eisen van de theorie-examens Schoonheidsverzorging / Schoonheidsspecialist beheerst. Van alle hieronder staande exameneisen dient de kandidaat buiten hetgeen in de rechter kolom staat aangegeven de begripsverklaring te kennen. 1 ANATOMIE VAN HET LYMFVATENSTELSEL 1.1 weefselspleten 1.2 lymfcapillairen 1.3 lymfvaten pre-collectoren collectoren lymfangionen kleppen rekreceptoren van alle begrippen: bouw, ligging, werking en functies Koppeling lymfestelsel en bloedvatensysteem uitmonding in veneuze stelsel angulus venosus sinister / linkervenenhoek vena subclavia sinistra / linker(onder)sleutelbeenader angulus venosus dexter / rechter venenhoek vena subclavia dexter / rechter(onder)sleutelbeenader lymfbanen romp en benen verloop en drainagegebieden cysterna chyli ductus lymfaticus dexter / rechter lymfbuis ductus lymfaticus sinister / linker lymfbuis ductus thoracicus / borstbuis truncus subclavius dexter/rechter ondersleutelbeenbuis truncus subclavius sinister/linker ondersleutelbeenbuis truncus intestinalis/ingewanden-darmbuis truncus lumbalis dexter/ rechter lendebuis truncus lumbalis sinister/ linker lendebuis truncus lymphaticus iliaci/darmbeenbuis vasa lymphatica femoralia/diepe dijbeenvaten Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

5 1.4 lymfknopen onderdelen afferente vaten efferente vaten bindweefselkapsel kiemcentrum/lymfefollikels sinus trabeculum oksel elleboog, regionale lymfknopen inguinale lymfknopen/lymfknopen liesstreek knieholte, regionale lymfknopen 1.5 thymus / borstklier 1.6 milt ligging en drainagegebieden 1.7 lymfeterritoria ligging en afvoergebieden arm bovenarm dorsolateraal dorsomediaal middelste territorium onderarm ulnair/ellepijp radiaal/spaakbeen middelste territotium been bovenbeen dorsolateraal dorsomediaal ventromediaal onderbeen dorsolateraal ventromediaal romp boven de navel/bekkenrand rompwand voor- en achterzijde rechtslateraal rompwand voor- en achterzijde linkslateraal onder de navel/bekkenrand rompwand voor- en achterzijde rechtslateraal rompwand voor- en achterzijde linkslateraal 1.8 waterscheidingen 2 FYSIOLOGIE VAN HET LYMFVATENSTELSEL 2.1 lymfe samenstelling, functies en verschillen met bloed perifere lymfe samenstelling centrale lymfe samenstelling Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

6 2.2 lymfcirculatie krachten die de lymfstroom op gang houden en beïnvloedende factoren 2.3 verschillen lymfstelsel en veneuze stelsel 2.4 lymfoïde cellen aanmaak, rijping, functies en rol bij humorale immuniteit en bij cellulaire immuniteit B-Iymfocyten T-Iymfocyten 2.5 homeostasis invloed lymfesysteem op homeostasis 3 WATERHUISHOUDING 3.1 vochtverdeling in het lichaam intracellulair vocht extracellulair vocht interstitieel vocht intravasculair vocht 3.2 processen op capillair niveau omschrijving en invloeden diffusie filtratie osmose resorptie 3.3 krachten op capillair niveau invloeden hydrostatische druk weefseldruk colloïd osmotische druk / oncotische druk in de capillairen colloïd osmotische druk in het weefsel 4 PATHOLOGIE van onderstaande aandoeningen: oorzaken, mechanisme in het weefsel en mogelijke behandeling d.m.v. manuele lymfedrainage oedeem lymfodynamisch oedeem aandoeningen van lever, nier en darm idiopatisch hormonaal lipo-oedeem stofwisseling vasculair veneus verhoogde capillaire permeabiliteit hartlijden lymfostatisch oedeem oorzaken en voorbeelden, relatie oorzaak met lymfodynamisch of lymfostatisch oedeem Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

7 congenitaal verworven 5 INDICATIES eventuele oorzaken, kenmerken, invloeden van manuele lymfedrainage op genoemde indicaties acne atrofie van de huid cosmetische chirurgische ingrepen voorbehandeling nabehandeling degeneratie van de huid hematomen littekens na zwangerschap panniculose reinigingskuren restless legs stress stress gerelateerde klachten stuwing verbrandingen vermageringskuren versterken van het immuunsysteem 6 ABSOLUTE CONTRA-INDICATIES verklaring acute ontstekingen acute trombose aderverkalking bloedziekten elke vorm van kanker hartfalen koorts nierfalen premaligne tumoren 7 RELATIEVE CONTRA-INDICATIES verklaring astma chronische ontstekingen diabetes disfunctie van de schildklier eczeem hartafwijkingen infecties bacteriële infecties parasitaire infecties schimmelinfecties virale infecties lage bloeddruk menstruatie varices zwangerschap 8 THEORIE VAN DE PRAKTIJK 8.1 drainage Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

8 pompbeweging 8.2 werking van manuele lymfedrainage invloeden direct lymfcirculatie vochthuishouding indirect bloedvaten immunologisch systeem zenuwstelsel 8.3 mogelijke effecten na een manuele lymfedrainage omschrijving werking en invloeden 8.4 massage mogelijke gevolgen van foutieve handelingen opbouw van de massage uitvoering algemeen specifiek liposuctie littekenbehandeling uitvoering van de massage lymfverzamelgebieden terminus profundus linea nuchae occiput acromion randen musculus trapezius clavicula axilla cubitus parasternaal intercostaal cisterna chyli iliacaal inguinaal poplitea os sacrum paravertebraal ligging en bijbehorende afvoergebieden Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

9 8.4.3 technieken van alle begrippen: werkwijze en verklaring opbouw ledigen lymfknopen hals systeem richting opbouw overgangen omvang beweging omschrijving en plaats strijking in één richting cirkelvormig specifieke technieken molenwiek slotstrijking vibratie lokaal cirkelvormige beweging hand op hand 8 vingers 8 vingertoppen/ soldaatjes draaibeweging duimen handen pompbeweging schepbeweging combinatietechnieken richting ritme druk variatie tempo / duur van de drukbeweging houding handhouding 8.5 nabehandeling mogelijkheden, verklaring en adviezen Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

10 STRUCTUUR PRAKTIJKEXAMEN MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM Examentijd: 1. uitpakken materiaal en installeren 75 minuten. 5 minuten model 2. verplichte grepen 25 minuten 3. partiele manuele lymfedrainage (loting) 40 minuten 4. rustperiode model en opruimen 5 minuten Exameninhoud: uitvoeren manuele lymfedrainage Lichaam Hygiëne Bij de uitvoering van alle praktijkhandelingen dient de kandidaat de hygiëneregels in acht te nemen zoals die zijn aangegeven in de Code van de Schoonheidsspecialist Exameneisen Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007

11 PRAKTIJK EXAMENEISEN MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM Algemene voorwaarden: 1 De kandidaat dient in het bezit van het Diploma Manuele Lymfedrainage Gelaat te zijn. 2 De kandidaat en het model dienen beide over de fysieke mogelijkheden voor de uit te voeren handelingen te beschikken. Het model heeft geen relatieve en/of absolute contraindicaties. 3 De manuele lymfedrainage dient te worden uitgevoerd op benen, armen, buik, borst, nek, rug en lendenen van het model. Operationalisaties A.Voorbehandeling 1. Reinigen: De kandidaat reinigt de handen. B. Opbouw 2. "Ledigen" lymfknopenreeks halsgebied: De kandidaat verricht het ledigen van de lymfknopenreeks van het halsgebied op de juiste wijze door als eerste handelingen het gebied profundus-terminus en occiput-terminus zodanig tweehandig symmetrisch te behandelen dat lymfedrainage tot stand komt. 3. Systeem: De kandidaat toont het systeem in de opbouw van de Manuele Lymfedrainage op de juiste wijze door gedurende de gehele behandeling eerst de proximale gebieden en daarna de distale gebieden te draineren. 4. Richting: De kandidaat toont de juiste richting in de opbouw van de lymfedrainage door in de richting van een tot een bepaald gebied behorende lymfverzamelplaats te draineren. 5. Overgang: De kandidaat toont de juiste wijze van overgang door na het ontspannen loslaten van het weefsel in een behandeld pomppunt een ontspannen aanzet in het volgende punt te verrichten en het totaal van overgangen tussen de separate punten ritmisch te laten verlopen. 6. Omvang: De kandidaat toont de omvang van de Manuele Lymfedrainage op de juiste wijze door tenminste 5 keer de pompbeweging per separaat punt uit te voeren en ieder gebied dusdanig vaak te behandelen als voor dit gebied functioneel is. Bij de verplaatsende technieken wordt ieder gebied zo vaak behandeld als nodig is, echter minimaal 3 maal. De separate punten hebben een dusdanige afstand dat het totale gebied wordt behandeld. C. Beweging 7. Richting: De kandidaat toont de juiste bewegingsrichting in een separaat pomppunt, door de halfcirkelvormige pompbeweging in de richting van de lymfafvoer uit te voeren. Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007 Praktijk eisen blad 1 van 3

12 8. Ritme: De kandidaat toont het ritme op de juiste wijze door in de beweging de snelheid geleidelijk te doen toenemen en geleidelijk te doen afnemen, terwijl aan het einde van de beweging een nulpunt is waardoor het weefsel zich kan herstellen. D. Druk 9. Variatie: De kandidaat toont de juiste variatie van de druk in één separaat pomppunt door na een ontspannen inzet de druk geleidelijk aangepast aan de veerkracht en de conditie van het weefsel te doen toenemen tot een maximum van circa 30 bar (voorheen Torr = 40 gr/cm 2 ) en daarna geleidelijk zodanig te laten afnemen dat het weefsel wordt begeleid in het herstel, waarbij de drukrichting wordt bepaald door de richting van de lymfafvoer. 10. Effectiviteit: De kandidaat toont de juiste drukeffectiviteit tijdens de manuele lymfedrainage als de druk op het weefsel is aangepast aan de handgreep, aan de plaats waar deze wordt toegepast en aan de conditie van het weefsel, zodat er lymfedrainage tot stand komt. 11. Tempo: De kandidaat toont de juiste duur van de druk door de beweging, afhankelijk van de plaats en de conditie van het weefsel, in circa een tot drie seconden te voltooien. 12. Contact: De kandidaat toont de toepassing van het contact bij het verrichten van de manuele lymfedrainage op de juiste wijze door een zo optimaal mogelijk handcontact met het weefsel tot stand te laten komen. E. Houding 13. Hand. De kandidaat toont de juiste houding van de hand tijdens de drainerende beweging door een ontspannen handhouding. Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007 Praktijk eisen blad 2 van 3

13 Operationalisaties van de verplichte handgrepen/technieken uit te voeren op been en rug. ALLE BEWEGINGEN WORDEN IN DE AFVOERRICHTING UITGEVOERD A Lokaal cirkelvormige beweging De lokaal cirkelvormige beweging wordt met twee handen symmetrisch uitgevoerd op de lymfeknopen van de lies. B Pompbeweging De pompbeweging wordt op de volgende wijze uitgevoerd: de handpalmen zijn naar beneden gericht. Duim en vingers bewegen zich samen in dezelfde richting. Het polsgewricht werkt als een scharnier op een neer. Deze beweging wordt met twee handen afwisselend uitgevoerd op het bovenbeen. C Schepbeweging De schepbeweging wordt op de volgende wijze uitgevoerd: de handpalmen zijn naar boven gericht. Duim en vingers bewegen zich samen in dezelfde richting. Het polsgewricht voert een kurkentrekkerachtige beweging uit, waarbij de vingers in de richting van het lichaam draaien, de hele hand is aangesloten. Het draaipunt is het grondgewricht van de wijsvinger. Deze beweging moet op de kuit zowel links- als rechtshandig worden uitgevoerd. D Draaibeweging De draaibeweging wordt op de volgende wijze uitgevoerd: de grootvlakkige bewegingen worden met beide handen gelijktijdig uitgevoerd op de rug. Het polsgewricht gaat op en neer. Bij het dalen van het polsgewricht komt de hele handpalm vlak op de huid te liggen en geeft daarop spiraalvormige druk. De duim maakt ook een cirkelvormige beweging in de richting van de lymfeafvoer. In de fase zonder druk het polsgewricht heffen en de vier vingers gestrekt verplaatsen. De duimen worden gebruikt voor de draaibeweging op kleinere lichaamsoppervlakken met afwisselende bewegingen op de voetrug. Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007 Praktijk eisen blad 3 van 3

14 LITERATUURLIJST MANUELE LYMFEDRAINAGE LICHAAM NB. DEZE LITERATUURLIJST IS BEDOELD ALS BASISDOCUMENTATIE WAARMEE DOCENTEN HUN LESSEN KUNNEN VOORBEREIDEN. DE EXAMENEISEN GELDEN ALS LEIDEND DOCUMENT BIJ DE VASTSTELLING VAN DE TOETSEN. Anatomie, Fysiologie en Pathologie Anatomie, Fysiologie en Pathologie Drs. C.A. Bastiaanssen, Drs. A.A.F. Jochems, Drs. A.J.M. van Unnik Heron reeks HBO Bohn Stafleu Van Loghum, Houten, 1993 ISBN Sobotta Atlas van de menselijke anatomie R. Putz, R. Pabst Bohn Stafleu van Loghum 2000 ISBN (1) ISBN (2) Sesam Atlas 1 en 2 Bosch&Keuning NV, Baarn, 1986 ISBN (1) ISBN (2) Sesam Atlas van de Fysiologie S. Silbernagel en A. Despopoulos Sesam/HB-uitgevers, Baarn, 2001 ISBN Medische Fysiologie L.N. Bouman, J.A. Bernards Bohn Stafleu Van Loghum, Houten ISBN Dermatologie en venereologie Dr. W.A. van Vloten, H.J. Degreef, E. Stolz, B.J. Vermeer, R. Willemze Elsevier Gezondheidszorg Maarssen ISBN Huid en Lichaam derde herziene druk 2005 H.E.Fokke Syntax Media Arnhem info@syntaxmedia.nl Tel: ISBN: Raakvlakken tussen de dermatologie en de cosmetologie Prof. Apr. A. Goossens Acco Leuven België uitgeverij@acco.be ISBN: Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007 Literatuurlijst

15 Pinkhof Geneeskundig woordenboek Bohn Stafleu Van Loghum, Houten ISBN Zakwoordenboek der Geneeskunde M.B.Coëlho, G. Kloosterhuis Elsevier Gezondheiszorg, Doetinchem, 2006 ISBN Theorie van de praktijk Kompendium der Manuellen Lymphdrainage nach Dr. Vodder Karl F. Haug- Fachbuch im MVS MVS Medizinverlage, Steiermärker Strasse 3-5, Stuttgart, 2002 ISBN Leerboek voor de Manuele Lymfedrainage B. en A. Hoogkamer Uitgeverij "The Container", Aalten, 1994 ISBN Manuelle Lymphdrainage in der Ganzheitskosmetik Christine Schrammek-Drusio Hippokrates/KNO Medizinverlage, Stuttgart, 1999 ISBN Oedeem en oedeemtherapie H.P.M. Verdonk Bohn Stafleu en Van Loghum, Houten, 2000 ISBN Syllabus Manuele Lymfdrainage lichaam Desirée B.E. Groen, 2005 Bestellen: Tel: praktijk-groen@wanadoo.nl Hygiëne, ARBO en milieu Code van de Schoonheidsspecialist Editie 4 HBA Zoetermeer ANBOS Reactorweg AD ISBN Manuele Lymfedrainage Lichaam 2007 Literatuurlijst