DEKAPENTA. Dekapenta: een nieuwe manier om naar mensen in organisaties te kijken DEKAPENTA

Transcriptie

1 DEKAPENTA Dekapenta betekent vijftien in het Grieks. De test die Dekapenta heeft ontwikkeld bestaat uit vijftien typen, zeven voor vrouwen en acht voor mannen. Samen vijftien. Dekapenta! Dekapenta: een nieuwe manier om naar mensen in organisaties te kijken Dekapenta biedt een fundamentele methodiek om naar persoonlijkheid te kijken op basis van de archetypen van Jung. De Dekapentatest geeft inzicht in je onbewuste gedragspatronen, je drijfveren, je specifieke talenten en je ontwikkelingspotentieel. Vrouwen krijgen inzicht in welke archetypisch vrouwelijke gedragspatronen hen in de eerste plaats, en welke archetypisch mannelijke gedragspatronen hen daarnaast beïnvloeden. En mannen in welke archetypisch mannelijke gedragspatronen hen in de eerste plaats, en welke archtypisch vrouwelijke gedragspatronen hen daarnaast beïnvloeden. Uniek aan de Dekapentatest is dat hij antwoord geeft op de drie belangrijkste vragen die je moet kunnen beantwoorden om de regie over je leven te kunnen voeren: * wie je bent * wat je kunt * wat je wilt Door de uitkomsten van deze drie dimensies in de test met elkaar te vergelijken word duidelijk of je doet in je leven waar je goed in bent en wat je belangrijk vindt. Je wordt je bewust van je kwaliteiten en valkuilen en van je eventuele belemmerende overtuigingen die je ervan weerhouden om je (professionele) leven een inspirerende wending te geven. De Dekapentest biedt je een diepgaand zicht in jezelf en een concreet handvat om bewustere keuzes in je leven te maken. De test kan voor vele doeleinden worden gebruikt. Voor individuele begeleiding, loopbaanvraagstukken, coaching en teamontwikkeling. Dekapenta heeft ons geholpen de samenwerking binnen ons mangementteam te verbeteren door ons inzicht te geven in wie we zelf zijn, wat we meebrengen in onze gesprekken met anderen, en wie die ander is. Barbara van den Heuvel 1

2 We hadden een flink aantal nieuwe mensen in ons team en hadden geen idee van wat we samen allemaal tot stand zouden kunnen brengen. Dekapenta heeft ons geholpen dat verborgen potentieel te ontdekken in onszelf en in elkaar. We hebben wel wat spannende momenten meegemaakt maar daar hebben ze ons goed doorheen geholpen. We weten elkaar nu goed te vinden en collega s die al langer met elkaar samenwerkten hebben nieuwe dingen in elkaar ontdekt waardoor we nu meer kunnen dan voorheen. André Scheltema Welke inzichten geeft de Dekapentatest? De Dekapentatest wordt door alle leden van een team (of een individu als het om coaching gaat) ingevuld. Daarmee krijgt iedereen snel een overzicht van wie hij/zij als persoon is, welke kwaliteiten hij/zij als persoon heeft en welke kwaliteiten hij/zij het belangrijkst vindt. De testresultaten worden uitgedrukt in archetypen, die kunnen worden beschouwd als de basispatronen van ons gedrag waarvan wij ons vaak niet bewust zijn. Bij vrouwen worden zeven archetypen getoond en bij mannen acht. In het geval van teamontwikkeling krijgt elk teamlid inzicht door welke archetypen hij in meer of mindere mate wordt beïnvloed. Hij krijgt daarmee te zien wie hij als persoon is, wat zijn specifieke kwaliteiten en competenties zijn en wat hij belangrijk vindt. Die testresultaten worden in het rapport toegelicht in ongeveer 25 pagina s tekst en weergegeven in een grafiek waarin die drie dimensies ten opzichte van elkaar worden geplaatst voor elk archetype. Een grafisch voorbeeld zie je hieronder. Het linkervoorbeeld laat een vrouw zien, het rechtervoorbeeld is van een man. Onderstaande grafieken laten een verschillend beeld zien. De vrouw wordt met name gestuurd door drie vrouwelijke archetypen (drie andere archetypen zijn bijna afwezig) en de man wordt door alle acht mannelijke archetypen gestuurd. 2

3 Welke inzichten geeft de Dekapentatest? Het individu In het voorbeeld van de vrouw op de vorige bladzijde valt op dat zij vooral wordt gedomineerd door het archetype van Artemis (oranje balk: wie je bent). Dat wil zeggen dat ze: een uitgesproken mening heeft en confronterend kan zijn zich door tegenslagen en weerstand niet van haar doel afhouden soms te weinig oog heeft voor het creëren van draagvlak voor haar ideeën het leuk vindt om te pionieren en onbeproefde oplossingen uit te proberen Verder valt uit de grafiek te lezen dat zij Artemis ook heel belangrijk vindt (paarse balk; wat je wilt) en dat ze zichzelf ziet als een onafhankelijke vrouw die haar eigen koers bepaalt. In de context van werk betekent dit dat ze het beste functioneert in een omgeving waarin ze veel vrijheid heeft om haar functie naar eigen inzichten in te vullen. Gooi mij maar in het diepe!, is haar motto. Haar kwaliteiten en competenties (groene balk) worden vooral vertegenwoordigd door de vier archetypen, Artemis/Athena/Hestia/Aphrodite, die met elkaar gemeen hebben dat ze zich meer laten leiden door hun verstand dan door hun gevoel, en dat ze doelgericht en zelfsturend zijn. Als, zoals uit de grafiek uit de vorige bladzijde blijkt, in een man alle archetypen ongeveer evenveel aanwezig zijn, dan heeft hij een breed spectrum aan kwaliteiten en competenties en is zijn gedrag vooral afhankelijk van de situatie waarin hij zich bevindt. Wat je over hem kunt zeggen is dat hij: niet erg uitgesproken is gemakkelijk in verschillende groep kan functioneren en de rol daarin kan spelen die van hem wordt verlangd veel verschillende manieren heeft om met conflicten om te gaan een breed handelingsrepertoire heeft; hij kan planmatig zijn, maar ook goed improviseren, hij kan goed een presentatie geven, maar ook op de achtergrond functioneren, hij gebruikt zowel zijn verstand als zijn gevoel etc. Wat verder opvalt is dat hij geen natuurlijke leider is, omdat het Zeus-archetype, het laagst scoort op alle drie dimensies. Ook kun je concluderen aan de hand van de drie archetypen die het hoogst scoren, dat hij een typische vakman/expert is die goed kan samenwerken in een team. Het team Het succes van organisaties wordt vooral bepaald door de kwaliteit van de onderlinge samenwerking. Wat is daar voor nodig? Goed samenwerken begint met het besef dat wat jij belangrijk vindt en hoe jij zaken aanpakt en waardeert, verschilt van hoe anderen naar hun werk kijken. Als je weet van jezelf en de mensen met wie je samenwerkt, wat ieders kwaliteiten en valkuilen en ieders drijfveren zijn, sta je toleranter ten opzichte van andermans afwijkende ideeën en meningen en kun je als team optimaal gebruik maken van de kracht van het verschil. Een voorbeeld van hoe de Dekapentatest kan worden gebruikt bij teamontwikkeling vind je op de volgende bladzijde. Ik had niet gedacht dat ik nog zo veel in huis had! De Dekapentatest heeft me enorm geholpen in het vinden van de juiste plek in de organisatie. Linda Jansen 3

4 Werken met de Dekapentatest in het kader van teamontwikkeling Teamontwikkeling: een voorbeeld Enkele belangrijke conclusies over de samenwerking van de vijf teamleden op grond van hun profielen zoals die naar voren komen in de grafieken: teamlid 2 zal zich graag als leider opwerpen en ook door de anderen in de positie worden geplaatst. Hij wordt vooral beïnvloed door Zeus/Apollo/Hermes en zal zich door zijn leidinggevende kwaliteiten, zijn strategisch inzicht, tactisch optreden en verbale kwaliteiten gemakkelijk in een (politieke) organisatie als manager kunnen handhaven. teamlid 5 zal goed kunnen samenwerken met teamlid 3 omdat ze op elkaar lijken. Ze zijn allebei strategisch, rationeel, analytisch en doelgericht. Zij kan goed functioneren als zijn rechterhand maar ze is zelf ook ambitieus. teamlid 3 zal door zijn emotionaliteit en gevoelsmatige benadering, zoals die naar voren komt in Poseidon moeite hebben met de rationele en afstandelijke manier van werken van teamlid 2 en 5. Ook kan met teamlid 2 een strijd om de macht ontstaan omdat hij zelf ook graag leiding geeft. teamlid 4 is ook een man die zich vooral laat leiden door zijn gevoel. Hij beter is in het uitvoeren van plannen dan in het bedenken ervan zoals blijkt uit het feit dat hij het hoogst scoort op Ares. Daarbij heeft hij de neiging om zich weinig aan te trekken van regels en een ander standpunt aan te hangen dan de rest van het team, wat wordt ingegeven door de hoge score op Dionysos. door haar Demeter-kwaliteiten zoals empathie en zorgzaamheid is teamlid 1 degene die het team sociaal bij elkaar houdt en als steunpilaar fungeert voor de mensen die het moeilijk hebben. Dat is niet per se een rol die ze graag heeft. Uit het feit dat ze veel belang hecht aan Athena wordt duidelijk dat ze zich graag wat zakelijker zou willen opstellen. Teamlid 2 Teamlid 3 Teamlid 4 De Dekapentatest is bij uitstek inzetbaar in het kader van teamontwikkeling omdat van elk van de teamleden niet alleen in kaart wordt gebracht wie hij/zij is, maar ook wat hij/zij kan en wil. Door dit van elkaar te weten ontstaat waardering voor de diversiteit in het team, kan optimaal gebruik worden gemaakt van ieders capaciteiten en doen teamleden niet alleen waar ze goed in zijn maar ook waar ze gemotiveerd voor zijn. Teamlid 1 Teamlid 5 4

5 Werken met de Dekapentatest in het kader van coaching De Dekapentatest als instrument voor coaching Bij coaching kan de Dekapentatest voor meerdere doeleinden worden gebruikt. In het voorbeeld hieronder gaat het om een man die vast is komen te zitten in zijn huidige functie als hoofd van een afdeling technisch onderzoek. In zijn woorden: Ik krijg geen energie uit het managen van professionals. Ik ben vaker bezig met het sturen op efficiency en effectiviteit dan met de dingen die ik spannend vind. Veel van mijn tijd wordt opgeslokt door steeds maar weer de harmonie te moeten bewaken in een groep vol individualisten. Ik kan het wel maar het breekt me op. Ik loop leeg Uit de test is goed te zien waarom dit is. Hij moet vaak een beroep doen op het Apollo-archetype (de rationele manager die stuurt met behulp van abstracties en modellen) terwijl hij er relatief weinig van heeft (zie lage score groene balk). De kracht van deze man zit in de archetypen achter Apollo: Ares en Hephaistos! Alhoewel hij deze minder belang geeft (paarse balk), omdat hij vindt dat ze niet passen in zijn huidige functie, zitten de meeste kwaliteiten in deze archetypen. De Ares in hem gedijt goed in een projectmanagement omgeving: resultaat- en actiegericht, competitief en ruimte voor eigen initiatief. De Hephaistos is de vakman, de expert die graag iets met zijn handen maakt, wat hij in zijn huidige functie niet kwijt kan. Het resultaat van het coachingstraject was dat de man zich bewust werd van de kwaliteiten die hem echt kenmerkten en inspireerden. Daardoor kon hij op zoek naar een functie die veel beter bij hem paste. Ik heb nu eindelijk de baan die bij me past! Dankzij de Dekapentatest ben ik erachter gekomen wat ik echt wil en doe ik niet meer wat ik dacht dat ik wilde. Sander Bos Dekapenta B.V. Mail: URL: 5