Fietsen Scoort. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015

Transcriptie

1 Fietsen Scoort Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie: Stichting Switch info@fietsenscoort.nl Telefoon: Website (van de interventie): Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in. Naam : Pascal Elegeert p.elegeert@maakdeswitch.nl Telefoon : Referentie in verband met publicatie Naam auteur interventiebeschrijving: Pascal Elegeert Titel interventie: Fietsen Scoort Databank(en): Effectief Actief Plaats, instituut: Middelburg, Stichting Switch Datum: Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies. De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie. Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort. Fietsen Scoort 2

3 Inhoud Colofon... 2 Inhoud... 3 Samenvatting... 4 Korte samenvatting van de interventie... 4 Doelgroep... 4 Doel... 4 Aanpak... 4 Materiaal... 4 Onderbouwing... 5 Onderzoek Uitgebreide beschrijving... 6 Beschrijving interventie Doelgroep Doel Aanpak Uitvoering Onderbouwing Onderzoek Onderzoek naar de uitvoering Onderzoek naar de behaalde effecten Samenvatting Werkzame elementen Aangehaalde literatuur Praktijkvoorbeeld Fietsen Scoort 3

4 Samenvatting Eén A-4tje, max 600 woorden Fietsen Scoort is een interventie van stichting Switch. De interventie richt zich op het stimuleren van fietsen van en naar de werkplek. Fietsen Scoort wordt landelijk aangeboden aan werkgevers. Als werkgevers deelnemen worden werknemers via een Fietsen Scoort coördinator met promotiemateriaal enthousiast gemaakt om zich aan te melden. Zij kunnen zich registreren voor een persoonlijk account, waar zij dagelijks, wekelijks, of maandelijks de kilometers bij kunnen houden die zij van en naar het werk fietsen. Hierop krijgen zij motiverende persoonlijke feedback, bijvoorbeeld in de vorm van een economische score (besparing op brandstof- en autokosten) of een gezondheidsscore. Bedrijven kunnen op de website van de interventie hun totaalscores zien en zich onderling vergelijken. Met Fietsen Scoort is voor zowel werknemer als werkgever winst te behalen. Veel Nederlandse werknemers bewegen te weinig en voldoen niet aan de beweegnorm. Ondanks het gegeven dat Nederland een fietsland bij uitstek is, komen veel werknemers die relatief dichtbij hun werk wonen toch niet op de fiets naar hun werk (maar bijvoorbeeld vaker met de auto). Fietsen is een laagdrempelige manier van bewegen, omdat het eenvoudig is, weinig blessuregevoelig, en omdat veel mensen over een fiets beschikken. Als werknemers geen fiets hebben kunnen deze eventueel door werkgevers worden gefaciliteerd. Door werknemers met behulp van Fietsen Scoort meer te laten bewegen, verbetert hun gezondheid. Hier hebben zij zelf profijt van, maar dit is ook in het belang van de werkgever. Gezonde werknemers verzuimen namelijk minder vaak en zijn productiever. De werkgever is daarnaast met Fietsen Scoort maatschappelijk verantwoord bezig, omdat fietsende werknemers minder CO 2 uitstoten; men kan hiermee het bedrijfsimago verbeteren. Korte samenvatting van de interventie max 150 woorden Fietsen Scoort is een interventie van stichting Switch. De interventie richt zich op het stimuleren van fietsen van en naar de werkplek. Fietsen Scoort wordt landelijk aangeboden aan werkgevers. Doelgroep max 50 woorden Werknemers (van bedrijven/gemeenten/organisaties van alle groottes) die regelmatig met de fiets naar het werk komen. Dat kan ook met een e-bike. Doel max 50 woorden Meer werknemers komen met de fiets naar het werk door Fietsen Scoort. Deelname en gefietste kilometers worden vastgelegd door middel van een kilometerregistratie. Meer forenzen op de fiets (en minder in de auto) draagt bij aan verminderde CO2 uitstoot en daarmee ook aan het Nationaal Energie Akkoord. Aanpak max 50 woorden Werkgevers worden benaderd voor deelname. Vervolgens verspreidt de Fietsen Scoort coördinator binnen het bedrijf de informatie voor deelname. Werknemers krijgen een persoonlijke prestatiepagina toegewezen op de website waarop ze hun kilometers kunnen registreren en hun prestaties (economisch, milieu, gezondheid) aflezen. Werkgevers ontvangen jaarlijks een certificaat met de vermeden hoeveelheid CO2. Materiaal max 50 woorden Er is online en off line campagnemateriaal beschikbaar die in het bedrijf of organisatie kan worden verspreid om de werknemers te stimuleren om deel te nemen aan Fietsen Scoort. De website staat centraal in dit Fietsen Scoort 4

5 programma. Daarnaast wordt via Social Media (Facebook en Twitter) gecommuniceerd met de deelnemers en belangstellenden. Onderbouwing max 150 woorden Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Onderzoek max 100 woorden De interventie wordt landelijk uitgevoerd sinds Er is in de afgelopen 10 jaar een variatie geweest van deelname door werkgevers. In absolute totaal cijfers hebben meer dan 400 werkgevers deelgenomen, waarbij het schommelt tussen de 90 en 140 werkgevers per jaar. Deelnemende fietsers zijn over het algemeen tevreden over de gehele campagne, over de website, over het campagnemateriaal, en over de service die het campagnebureau biedt. Fietsen Scoort 5

6 1. Uitgebreide beschrijving Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding. 1.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? Werknemers (van bedrijven/gemeenten/organisaties van alle groottes) die regelmatig met de fiets naar het werk komen. Intermediaire doelgroep max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? Intermediaire doelgroep is de werkgever van de organisatie. Pas als de werkgever besluit het bedrijf aan te melden op de website van Fietsen Scoort kunnen de werknemers zich aanmelden als werknemer van dat bedrijf. Daarnaast heeft de leidinggevende een belangrijke voorbeeldfunctie. Door zelf enthousiast te zijn kan hij zijn werknemers stimuleren mee te doen. Onder de werkgever verstaan we hier leidinggevenden, directie, MT, campagne coördinatoren, etc. Selectie van doelgroepen max 250 woorden Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? Alle werknemers in Nederland kunnen meedoen, mits de werkgever zich aanmeldt als deelnemer. Er zijn geen explicatie in-/exclusie criteria; wel moeten deelnemers in het bezit zijn van of de beschikking hebben over een fiets. Deze kan eventueel gefaciliteerd worden door de werkgever via de werkkostenregeling of bijvoorbeeld in de vorm van een OV-fiets abonnement. Betrokkenheid doelgroep max 150 woorden Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Fietsen Scoort 6

7 De campagne is 24 jaar geleden bedacht. Na 10 jaar waarin de interventie alleen beschikbaar was in Zeeland is de interventie landelijk uitgerold. De essentie is hetzelfde gebleven; men gaat uit van het succes van een eenvoudige aanpak. De einddoelgroep is niet betrokken geweest bij het ontwikkelen van de interventie. Fietsen Scoort 7

8 1.2 Doel Hoofddoel max 100 woorden Wat is het hoofddoel van de interventie? Meer werknemers komen met de fiets naar het werk door Fietsen Scoort. Deelname en gefietste kilometers worden vastgelegd door middel van een kilometerregistratie. Meer forenzen op de fiets (en minder in de auto) draagt bij aan verminderde CO2 uitstoot en daarmee ook aan het Nationaal Energie Akkoord. Bijvangst (lange termijn doel): Het verminderen van CO 2 uitstoot. Fietsen Scoort blijkt een van de meest laagdrempelige interventies voor een bedrijf om maatschappelijk verantwoord ondernemen in de praktijk te brengen Subdoelen max 350 woorden Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)? N.v.t. 1.3 Aanpak Opzet van de interventie max 200 woorden Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten indien van toepassing)? Voeg eventueel een schema toe als bijlage. Fietsen Scoort heeft geen vast start- of eindpunt, noch een vaste duur of frequentie. De doorlooptijd verschilt per locatie. Het startpunt is het moment waarop de werkgever het bedrijf aanmeldt. Het eindpunt kan zelf worden bepaald, want afmelden kan voorafgaand aan nieuw kalenderjaar. De doorlooptijd van de interventie is daarmee automatisch zelf te bepalen. Ook duur en frequentie verschillen per werkgever en per deelnemer; zij hebben de vrijheid om hier zelf invulling aan te geven. Aangezien de duur van de activiteit (fietsen naar het werk) afhankelijk is van de reisafstand, is ook deze per deelnemer verschillend. Bij een goed haalbare snelheid van 16km/h, fietst een werknemer die 7.5km van zijn werk woont bijna een uur per dag, waarmee de beweegnorm makkelijk kan worden behaald. De aanbevolen frequentie is vijf dagen per week (beweegnorm), maar is vrij aan te passen, ook afhankelijk van bijvoorbeeld het contract van een werknemer. Inzicht in duur en frequentie van de interventie per deelnemer kan worden verkregen via de geregistreerde gegevens. De interventie bestaat uit de volgende stappen: Werkgever benaderen/werkgever meldt zich aan. (Aanstellen) Fietsen Scoort Coördinator Werknemer meldt zich aan voor Fietsen Scoort en gaat aan de slag Certificaat voor werkgever (jaartotaal vermeden CO2 uitstoot) Inhoud van de interventie max 1200 woorden Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt. Fietsen Scoort 8

9 Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen. Werkgever benaderen/werkgever meldt zich aan Werkgevers worden benaderd voor deelname, Zij worden gewezen op de meerdere voordelen, zie ook De werkgever van een bedrijf kan zich ook via de website aanmelden. (Aanstellen) Fietsen Scoort Coördinator Binnen elke organisatie wordt een coördinator aangewezen die aanspreekpunt is namens de werkgever. Dit is soms de directeur/eigenaar zelf, met name bij kleinere bedrijven. De coördinator ontvangt het publiciteitsmateriaal, zoals informatieberichten, waarmee werknemers worden gemotiveerd zich aan te melden voor Fietsen Scoort. Werknemer meldt zich aan voor Fietsen Scoort en gaat aan de slag Een werknemer van het bedrijf kan zich op ieder moment aanmelden. Na aanmelden kan de deelnemer op zijn eigen account zijn persoonlijke prestatiepagina bekijken. Hier voert hij zelf zijn of haar gefietste kilometers in. Dit kan dagelijks, wekelijks of maandelijks. Deze kilometers worden vervolgens omgezet in de Economische Score (besparing brandstof en autokosten), Gezondheidsscore (beweegnorm) en Milieuscore (vermeden hoeveelheid CO 2 ) van de werknemer. Deze gegevens moeten de werknemer stimuleren om door te gaan met het programma. Deelnemers worden er regelmatig aan herinnerd om hun kilometers bij te houden. Soms ontstaat binnen een organisatie al dan niet geïnitieerd door de actiecoördinator een competitie onder de werknemers om zoveel mogelijk kilometers te maken. Onder deelnemers die met regelmaat kilometers registreren worden prijzen verloot. Nog niet fietsende werknemers kunnen (direct of indirect) door fietsende collega s worden overgehaald om ook te gaan fietsen. Rolmodellen zijn hierin soms belangrijk. De directeur, een afdelingshoofd, of een commissaris die op de fiets naar het werk gaat kan een inspirerend voorbeeld zijn voor werknemers. Aan de actiecoördinator worden tips aangereikt, hoe het (kiezen voor ) fietsen te stimuleren onder de werknemers: 1. Fietsmaatje: afspreken om samen te fietsen, de persoon daadwerkelijk ophalen bij zijn of haar adres, via Personeelszaken contactgegevens kennen, en iemand uit de buurt uitnodigen om een week samen te fietsen. 2. De werkgever die een actie uitzet, beschikt over goede infrastructuur, faciliteiten, kleedruimte, lockers, douches. 3. Bedrijf stelt een E-bike ter beschikking, regeling met plaatselijk fietsenhandelaar, of anderzijds verhuurpunt (toeristenbranche), ter kennismaking en laten ervaren dat 15 km met trapondersteuning best mogelijk is. Uit te breiden met lease-plan of aanschaf tegen gunstige voorwaarden. Openen of uitbreiden aantal laadpunten in fietsenstalling. 4. Vogels tellen, welke vogels zag jij vandaag onderweg? 5. Verstrek pomp, bandenplakspullen, regenjas als extra fietsvoorziening. 6. Beloon de fietser die het een week volhoudt met een T-shirt van Fietsen Scoort. 7. Financiële vergoeding, < 10 km alleen voor fietsers niet voor automobilist. 8. Actie voor en na. Foto s van automobilist toen en foto s van fietser nu. Publiceer in bedrijfsmedia. 9. Reken voor hoeveel iemand maandelijks in de portemonnee bespaart door te fietsen. 10. Maak een leuk filmpje over de voordelen van fietsen naar het werk. Met interviews van deelnemers in de eigen organisatie. Plaats dit op de bedrijfswebsite en Youtube. De campagne Fietsen Scoort loopt het gehele jaar door. De werkgever meldt zich aan en doet mee tot wederopzegging. Gedurende het hele jaar kunnen werknemers zich op de website aanmelden, en hun kilometers registreren. Op de website van Fietsen Scoort worden de resultaten van een bedrijf openbaar gemaakt. Dit zijn de totale gereden kilometers en de bijbehorende economische, gezondheids- en milieuscore. Er worden ranglijsten weergegeven van bedrijven en hun scores, zowel op provinciaal als landelijk niveau. Bedrijven nemen het dus tegen elkaar op. Jaarlijks worden (op 1 december) prijzen verloot onder de deelnemers. De hoofdprijs bestaat uit een waardebon van 500 voor de aanschaf van een nieuwe fiets. Hiernaast zijn er honderden kleinere prijzen. Het landelijk totaal van gefietste kilometers wordt jaarlijks op 1 januari weergegeven op de website, samen met het aantal werkgevers, deelnemers, en bijvoorbeeld het aantal kg vermeden CO 2 uitstoot. Het brede publiek wordt hierover geïnformeerd middels persberichten. Certificaat voor werkgever Fietsen Scoort 9

10 Werkgevers ontvangen een certificaat met de vermeden hoeveelheid CO2 door de fietsprestaties van haar personeel. Om nog meer impuls te geven aan het imago van het bedrijf (als maatschappelijk verantwoorde onderneming) is de mogelijkheid om kilometers te sponsoren. De werkgever betaalt dan per gemaakte kilometer één of meer cent aan een goed doel. Dit geld wordt besteed via samenwerkingspartner actief in Kenia en Uganda: Fietsen Scoort 10

11 2. Uitvoering Materialen max 200 woorden Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? De website van de interventie is Hierop staat ook het campagnemateriaal, zoals de brochure voor de werkgever, posters en een campagnehandleiding. Dit materiaal is te verkrijgen via een download van de website ( Vanuit het campagnebureau kunnen ook hard kopies van de werkgeversbrochure en poster worden opgestuurd. Al het materiaal is gratis, en is ook beschikbaar voor externe partijen. Werkgevers ontvangen jaarlijks een certificaat met de vermeden hoeveelheid CO2 door de fietsprestaties van haar personeel. Locatie en type organisatie max 200 woorden Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren? Locatie: De interventie Fietsen Scoort is een landelijke campagne en wordt door heel Nederland uitgevoerd bij werkgevers: bedrijven, instellingen, maatschappelijke organisaties etc. Effectief vindt de interventie plaats op de route tussen huis en werk (deelnemers zijn forenzen). De deelnemende werkgevers zijn een dwarsdoorsnee van werkend Nederland: Gemeenten, zakelijke dienstverlening, industrie, nutsbedrijven, universiteiten, ziekenhuizen. Type organisatie: Naast Fietsen Scoort en de werkgever zijn er geen andere betrokken partijen. Fietsen Scoort is een programma van Stichting Switch, Switch is een maatschappelijke organisatie zonder winstoogmerk. De website functioneert als centraal communicatie-instrument tussen deze partijen. Het campagnebureau van Fietsen Scoort is daarnaast te bereiken voor vragen per telefoon en . Opleiding en competenties van de uitvoerders max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig? Fietsen Scoort stelt geen bijzondere eisen aan de werkgever of de werknemer. Binnen het bedrijf wordt een coördinator aangesteld die Fietsen Scoort intern communiceert, waarvoor een handleiding beschikbaar is op de website. De vaardigheden en eigenschappen waarover de coördinator zou moeten beschikken zijn: - Organisatorische vaardigheden - Communicatieve vaardigheden - Vermogen tot werven en motiveren deelnemers - Enthousiasme/voorbeeldfunctie met betrekking tot fietsgedrag Kwaliteitsbewaking max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? Op het niveau van de deelnemer is kwaliteitsbewaking lastig. Er bestaat wel een ingebouwde controle en bewaking ten aanzien van de ingevoerde aantal kilometers. Fietsers moeten bij inschrijven hun postcode vermelden. Hiermee is een bandbreedte bekend van de afstand woon-werk verkeer. Bij de kilometerregistratie gaan we uit van vertrouwen tussen de partijen. Fietsen Scoort 11

12 Op het niveau van de werkgever/coördinator is in de handleiding uitgelegd hoe de interventie uit te voeren binnen de organisatie. Er zijn geen vaste contactmomenten. Naar behoefte kan men zich wenden tot het campagnebureau. Er is geen registratie van de precieze activiteiten die bij een werkgever worden uitgevoerd. Randvoorwaarden max 200 woorden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Deelname is zeer laagdrempelig; aanmelden gaat snel en deelname is goedkoop. Er zijn geen specifieke eisen voor werkgevers en werknemers die willen deelnemen. Aanmelden kan via de website. Implementatie max 200 woorden Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. Voor de coördinator (de contactpersoon namens de werkgever) bestaat er een korte handleiding of draaiboek. Deze is via de website beschikbaar. Zie ook: Voor het uitvoeren van Fietsen Scoort is verder weinig ondersteuning nodig. Op de website is alle relevante informatie beschikbaar, zoals achtergrond informatie, kennisdossiers, en het campagnemateriaal. Op de website kunnen de kilometers ingevoerd worden en de resultaten worden weergegeven. Voor de uitvoering van de interventie is geen inzet van bijvoorbeeld instructeurs, trainers, of coaches nodig. Wel wordt de inzet van een door de werkgever aan te wijzen coördinator gevraagd. Algemene taken voor deze coördinator zijn te vinden op de website ( Als er verdere ondersteuning nodig is (naast de website), dan kan deze worden geboden via de telefoon of . Er worden ook tips worden aangeboden aan de werkgever of coördinator om een speciale actie te organiseren om de fietsers extra te belonen of in het zonnetje te zetten. Dat kan wanneer een werkgever zich recent heeft aangemeld of wanneer men weer eens extra aandacht wil vestigen op het gewenste gedrag, het fietsen. Voor vragen kan men altijd terecht bij het campagnebureau. Vragen worden per of telefonisch snel beantwoord. Kosten max 200 woorden Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten. Voor deelname aan Fietsen Scoort betaalt de werkgever jaarlijks 5,00 per werknemer die zich inschrijft. Binnen elk bedrijf wordt een contactpersoon aangesteld die informatie over Fietsen Scoort intern communiceert. Deze persoon besteedt ongeveer vier tot acht uur per jaar aan de campagne Fietsen Scoort. Mogelijk wil de werkgever voor sommige werknemers fietsen faciliteren; ook met deze kosten moet rekening worden gehouden. Er zijn geen overige kosten bekend. Fietsen Scoort 12

13 3. Onderbouwing Probleem max 400 woorden Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen. In 2013 voldeed 62% van de volwassen Nederlanders aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) (Bernaards, 2014). Op een gemiddelde werk- of schooldag zitten/liggen Nederlandse volwassenen gemiddeld 7,1 uren per etmaal (exclusief de slaaptijd). Dit is 43% van de totale tijd in een etmaal (exclusief slaaptijd) (Bernaards, 2014). Langdurig zitten gaat samen met een verhoogde kans voor vroegtijdig overlijden, diabetes type II en hart- en vaatziekten. Ook depressie, kanker en klachten aan het bewegingsapparaat lijken meer voor te komen bij mensen die langdurig zitten. Werk levert een belangrijke bijdrage aan de dagelijkse zittijd (Hendriksen e.a., 2015). Lang zitten is een risicofactor voor vroegtijdig overlijden, onafhankelijk van de mate van lichamelijke activiteit. Mensen die meer dan 11 uur per dag zitten hebben een 40% hogere kans op overlijden in de daaropvolgende drie jaar vergeleken met mensen die minder dan 4 uur per dag zitten (Hendriksen, 2013). Wie elke dag tien tot vijftien minuten fietst, kan zijn conditie met liefst 13% verbeteren (Hendriksen & Van Gijlswijk, 2010). Een beetje stevig doortrappen, met een gemiddelde snelheid van 18 km/u, is wel vereist. Wie regelmatig de pedalen laat ronddraaien, blijkt net zo fit te zijn als mensen die tien jaar jonger zijn. Regelmatig bewegen helpt bovendien de bloeddruk, bloedsuikerwaardes en het cholesterolgehalte onder controle te houden. Regelmatig fietsen zou zelfs beginnende diabetes type 2 kunnen terugdraaien. Fietsen naar het werk vermindert bovendien het ziekteverzuim (Hendriksen & Van Gijlswijk, 2010). Dit een belangrijke prikkel voor de werkgever om aan fietsstimulatie te doen onder werknemers. Fietsen van en naar het werk kan bijdragen aan het aantal werknemers dat voldoet aan de NNGB: minimaal dertig minuten middelzwaar lichamelijk actief op minstens vijf dagen van de week. Middelzwaar staat gelijk aan fietsen met een makkelijk haalbare snelheid van 16 km/u. In dertig minuten wordt dan acht kilometer gefietst. Dat is precies de gemiddelde woon-werkafstand in Nederland. Ongeveer 2,5 miljoen mensen wonen op een afstand van minder dan 7,5 kilometer van hun werk. Toch komt slechts een kwart daarvan op de fiets. Het grootste deel (57%) pakt de auto, de rest reist op een andere manier. Fietsen Scoort wil daar verandering in brengen. Vaker de fiets pakken is niet alleen goed voor uw eigen gezondheid en het milieu in uw directe omgeving, maar ook voor een beter klimaat wereldwijd (minder CO 2 uitstoot). Door fietsen naar het werk te stimuleren kan een bedrijf maatschappelijk verantwoord ondernemen en zijn imago verbeteren. Oorzaken max 400 woorden Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Aan te pakken factoren max 200 woorden Fietsen Scoort 13

14 Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Verantwoording max 1000 woorden Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Fietsen Scoort 14

15 4. Onderzoek 4.1 Onderzoek naar de uitvoering max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de uitvoering van de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van ieder genoemd onderzoek mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave (indien gepubliceerd) b) Het type onderzoek, de onderzoeksmethode en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot inzicht in de mate waarin activiteiten zijn uitgevoerd volgens plan, het bereik van de interventie, de waardering en ervaring van de uitvoerders en doelgroep, succes- en faalfactoren, en -indien beschikbaar- de uitvoerbaarheid, de randvoorwaarden en de omgevingsvariabelen. Bereik van de interventie: De interventie wordt landelijk uitgevoerd sinds Er is in de afgelopen 10 jaar een variatie geweest van deelname door werkgevers. In absolute totaal cijfers hebben meer dan 400 werkgevers deelgenomen, waarbij het schommelt tussen de 90 en 140 werkgevers per jaar. Nieuwe bedrijven komen er jaarlijks bij, maar jaarlijks schrijven anderen zich weer uit. Met tenminste 400 werkgevers is de afgelopen 10 jaar contact geweest. Op 1 januari 2016 kent de interventie 98 werkgevers die deelnemen. Het aantal deelnemende werknemers verbonden aan deze werkgevers is ruim Ervaring met de uitvoering Monitoring vindt plaats via de resultatenpagina op de website. Geregistreerde kilometers van alle deelnemende werkgevers zijn hier zichtbaar. Werknemers kunnen ook de geregistreerde kilometers zien van hun collega s. Omdat de resultaten online beschikbaar zijn, kunnen de resultaten altijd door de deelnemers zelf worden geanalyseerd. Vanuit het campagnebureau worden de belangrijkste parameters en tendensen na afronding van het jaar verwerkt in een persbericht aangeboden aan landelijke en regionale persdiensten. Er is geen externe evaluatie beschikbaar, aanvullend aan de online kilometerregistratie. Noch hebben we een onderzoek laten uit oefenen naar de effecten van onze interventie. Waardering en ervaring van de deelnemers: In 2013 is voor intern gebruik (niet gepubliceerd) een schriftelijke vragenlijst afgenomen onder een steekproef van de deelnemers (werknemers). Daarna is op basis van de schriftelijke informatie een aantal coördinatoren van de deelnemende werkgevers nog telefonisch extra geraadpleegd. Hierdoor ontstaat het volgende beeld: - Fietsen scoort wordt ervaren als een sympathieke campagne. - Het ondersteunen van een goed doel als achterliggende gedachte wordt gewaardeerd. - De coördinatoren doen het in de regel erbij; zij zijn niet gedeeltelijk vrijgesteld voor hun werkzaamheden. - De activiteiten staan veelal op zichzelf; er is geen verbinding met het grotere kader van het MVO-beleid. - De coördinatoren beschikken niet of nauwelijks over cijfermateriaal. Campagnecoördinatoren zijn tevreden, maar hebben ook suggesties voor verbetering aangegeven. Deelnemende fietsers zijn over het algemeen tevreden over de gehele campagne, over de website, over het campagnemateriaal, en over de service die het campagnebureau biedt. In opdracht van NISB is in 2009 een evaluatie/effectmeting uitgevoerd om inzicht te krijgen in de motieven om te gaan fietsen en het fietsgedrag (Hendriksen, 2009). Van de 799 deelnemende werknemers fietst 32% regelmatig (minimaal 3 keer per week) naar het werk. Gezondheid bleek de belangrijkste reden voor regelmatige fietsers om naar het werk te fietsen. Voor niet fietsers (62%) waren de belangrijkste belemmerende factoren, naast het te ver weg wonen van het werk om te kunnen fietsen, het weer en Fietsen Scoort 15

16 bezweet op het werk aankomen. Zij gaven aan dat dichter bij het werk wonen én een afname van reistijd in vergelijking met andere vervoermiddelen hen zou kunnen stimuleren om de fiets te pakken voor woon-werk verkeer. Succesfactoren: De werkzame factoren van de interventie zijn de laagdrempeligheid van zowel de website als het fietsen zelf. De interventie is zeer eenvoudig en toegankelijk, voor zowel werkgever als werknemer. De kosten voor deelname zijn laag. Verbeterpunten: Ten aanzien van de gebruiksvriendelijkheid van de website en kilometerregistratie zijn verbeteringen mogelijk. Wellicht dat een mobiele app hiervoor ontwikkeld kan worden. 4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave b) Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus Goed beschreven en Goed onderbouwd. Fietsen Scoort 16

17 5. Samenvatting Werkzame elementen Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen. Max 250 woorden Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Fietsen Scoort 17

18 6. Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APAnormen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding). Bernaards, C. (2014). Bewegen in Nederland : Resultaten TNO Monitor Bewegen en Gezondheid. Leiden: TNO. Hendriksen, I. (2009). Regelmatig fietsen naar het werk leidt tot lager ziekteverzuim. Leiden: TNO. Hendriksen, I. (2013). Lang zitten: een nieuwe bedreiging voor onze gezondheid! Leiden: TNO. Hendriksen, I., Bernaards, C., Douwes, M. (2015). Masterclass Langdurig zitten als arbeidsrisico. Leiden: TNO. Hendriksen, I., Gijlswijk, R. van. (2010). Fietsen is groen, gezond en voordelig: Onderbouwing van 10 argumenten om te fietsen. Leiden: TNO. Fietsen Scoort 18

19 7. Praktijkvoorbeeld Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie? Een uitgeschreven praktijkvoorbeeld is niet beschikbaar. In algemene termen ziet de uitvoering er als volgt uit. De campagne Fietsen Scoort loopt het hele jaar door. Iedere organisatie die meedoet, stelt een campagnecoördinator aan. Deze persoon is de spil van de campagne. Een campagnecoördinator is zowel aanspreekpunt voor de deelnemende werknemers, als contactpersoon voor het campagneteam van Fietsen Scoort. De werklast valt enorm mee. Bij een middelgrote organisatie is deze persoon in de gehele campagneperiode slechts zo n 4 tot 8 uur in touw. Indien nodig kan gewisseld worden van campagnecoördinator door een mail te sturen naar info@fietsenscoort.nl. Fietsen Scoort 19