Voortgangsrapportage deelproject 3: methodiek werken in gedwongen kader. Ada Andreas, Lous Krechtig, Anneke Menger. Maart 2012
|
|
- Tania Segers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voortgangsrapportage deelproject 3: methodiek werken in gedwongen kader. Ada Andreas, Lous Krechtig, Anneke Menger. Maart 2012 I Inleiding De resultaten van het onderzoeksprogramma vinden hun weg naar bedrijfsopleidingen en HBO onderwijs via een vernieuwde methodiek werken in gedwongen kader. Hierin worden niet alleen de resultaten van de deelprojecten Raak Publiek opgenomen, maar ook bevindingen uit ander recent onderzoek van het lectoraat Werken in Justitieel Kader HU en van verschillende andere hogescholen, (Avans, Leiden), universiteiten en kennisinstituten. Vorm De methodiek wordt in boekvorm uitgebracht. Daarnaast ontwikkelen we een digitale versie die met het methodiekboek als basis en leeswijzer - kennis ontsluit over achtergronden van het reclasseringswerk en over verschillende methoden, technieken en interventies. De digitale versie biedt de mogelijkheid om door middel van doorklik links op verschillende niveaus teksten op te nemen die verdiepend zijn 1, of die een meer gedetailleerde omschrijving bieden van technieken, 2 of die linken met andere methodieken en publicaties 3. Ook worden in de methodiek studie en toepassingsopdrachten opgenomen voor het opleidingshuis 3 RO (post HBO) en opdrachten voor HBO onderwijs in minor en uitstroomprofiel WIGK. Betrokkenheid professionals: expertmeetings Bij de ontwikkeling van het boek is de expertgroep van reclasseringswerkers (plus enkele werkbegeleiders, unitmanagers en beleidsmedewerkers) betrokken. Deze groep is drie keer bijeen geweest, waarvan twee keer binnen de looptijd Raak (4 november 2011 en 16 maart 2012). De volgende bijeenkomsten zijn gepland in september en december In de groep is sinds deze 1 Bv. samenvatting van relevant onderzoek over het betreffende onderwerp. 2 Bijvoorbeeld de lichte motiverende interventie binnen toezicht (op basis van ZKM), ontwikkeld door een reclasseringswerker uit RN regio Zuid en beschreven door het lectoraat HU. En de interventie stap voor stap, motiveren van verslaafde delinquenten voor behandeling, ontwikkeld door UvA en VU, thans onderzocht door UvA. 3 Het hoofdstuk over levensloop, waaronder jongvolwassenen, zal bv linken naar de methodiek JOVO, in ontwikkeling bij Adviesbureau van Montfoort en naar de practice based methodiekbeschrijvingen van de Jovo teams zelf. 1
2 maand elke regio RN, elke lidinstelling SVG en beide regio s LJ&R vertegenwoordigd. Totaal 35 mensen. Opkomst per keer meestal rond de 30 mensen. Bij deze bijeenkomst zijn ook docenten aanwezig van de vijf deelnemende hogescholen en 4 e jaars WIGK studenten die afstuderen op een deelproject Raak. De groep dacht mee over de outline en nu over de inhoud van specifieke thema s. Voor diverse onderdelen geven zich specifieke belangstellenden / experts op zodat niet iedereen steeds alles hoeft te lezen en zodat de aanwezige professionele kennis effectief kan worden benut. Outline en basisteksten De outline die leidend is bij het schrijven van concepten is gereed (tijdens het schrijfproces kan dit nog veranderen) en diverse teksten die al in ander verband zijn geproduceerd zijn geselecteerd als basis voor de hoofdstukken. De methodiek bouwt voort op bestaande kennis en integreert nieuwe kennis die nu in ontwikkeling is bij het lectoraat JK van de HU, het lectoraat RV van Avans en het lectoraat Ontwikkelingscriminologie van HS Leiden. Reclasseringswerker die meewerken aan de kwalitatieve onderdelen (reconstructie audiotapes, ontwikkeling wraparound care) zijn als zij dat willen - coauteur bij die hoofdstukken. Voorbeelden: - Voor het thema werkalliantie wordt geput uit het onderzoek van deelproject 1 A en 1 B. Er wordt een alliantiemonitor ontwikkeld als onderdeel van de methodiek. - Voor het thema waardeoverdracht en prosociaal rolmodel wordt geput uit de onderzoeksresultaten (op basis van diepte interviews en audiotapes) van Lous Krechtig bij LJ&R. - Voor het thema indicatiestelling en doelgericht werken wordt geput uit het onderzoek van Jacqueline Bosker naar de kwaliteit van de indicatiestelling. - Voor het thema netwerkbenadering, betrekken van gezinnen en ontwikkelen van sociaal kapitaal wordt geput uit publicaties en onderzoek van Bas Vogelvang en anderen van diens lectoraat. - Voor kenmerken van Jovo (in dit boek vanaf 18 +)wordt geput uit expertise en onderzoek van Donker, Hermanns, van der Laan, Vogelvang, Weijers. - Voor het thema continuïteit en wraparound care wordt geput uit de resultaten van de pilots bij Centrum Maliebaan, Tactus en Bouman. - Voor het thema LVB wordt geput uit onderzoek van Hendrien Kaal van Hogeschool Leiden. Ter illustratie bij alle onderdelen wordt casuïstiek wordt opgenomen van de deelnemende reclasseringswerkers, die meedoen aan de verschillende kwalitatieve onderzoeken of aan expertmeetings. Zie voor outline bijlage 2. Ook maakt het lectoraat een instructievideo ver enkele essentiële onderdelen van de methodiek. Het boek wordt gepresenteerd, samen met de resultaten van de deelprojecten, op het jaarcongres 2013 Vakmanschap van de reclasseringswerker. Het jaarcongres 2013 zal tevens het slotcongres Raak zijn, en wordt gepland in juni In september 2012 wordt de datum vastgesteld en gecommuniceerd. Vooruitlopend op het boek is op verzoek van de 3 reclasseringsorganisaties door het lectoraat een beschrijving gemaakt van de begeleidingsactiviteiten. Zie hiervoor het bericht op de homepage Achter het bericht kan het document worden gedownload. 2
3 II. Aanleiding en doelgroep II. 1 Het Delict als Maatstaf is geschreven in een andere tijd (geschreven in 2003, 1 e druk 2004). Het denken in termen van risico, veiligheid en controle was veel minder sterk verankerd in het beleid en in het methodische handelen dan nu. Het feit dat reclasseringscliënten gevaarlijk konden zijn en dat je dus naast een plan voor de begeleiding ook moest nadenken over verkleining van het gevaarsrisico was nog lang niet overal ingeburgerd. Het idee dat soms aan de trajectbegeleiding een onderdeel toezicht moest worden gekoppeld, voor de gevaarlijke cliënten, was in 2003 voor veel reclasseringswerkers zelfs moeilijk te verteren. De term risicomanagement werd nauwelijks in de mond genomen. De titel Delict als Maatstaf was destijds gekozen als voertuig (frame) voor een verschuiving in denken en handelen die toen nodig was. Een cliënt had een vaste begeleider, die enerzijds casemanager was, en anderzijds zelf een aantal begeleidingstaken uitvoerde. Dat heette trajectbegeleiding. Toezicht was een product dat aan de trajectbegeleiding kon worden gehangen, met een aparte financiering. Dat gebeurde soms, maar lang niet altijd, en met name bij de cliënten de als gevaarlijk werden beoordeel. Nazorg betekende dat je na afloop van een traject na een tijdje nog een keek hoe het met de cliënt ging. Re-integratie na detentie was al van oudsher een reclasseringstaak. Reclasseringswerker waren binnen en buiten de gevangenis. Beide groepen waren in dienst van de reclassering. Er was nog geen taaksplitsing tussen D&A en T&I en er bestonden nog maar net aparte werkstrafunits. Tot die tijd hoorde dat allemaal bij de basistaken van de vaste begeleider. Onderzoek naar wetenschappelijke onderbouwing van effectief handelen rond terugdringen recidive (destijds alleen nog What Works) kwam nog maar net in Nederland binnen. Wel was er veel bekend over oorzaken van criminaliteit, vanuit verschillende verklaringsmodellen, maar over de vraag welke aanpakken effectief zijn was tot dusver weinig bekend. What Works bracht hier verandering in, en van die destijds prille verandering is in Delict als Maatstaf een handelingsgerichte methodiek gemaakt. Inmiddels zijn we 8 jaar verder. Veel is veranderd: In de politieke context. Verharding van politieke (en publieke) klimaat: risico s lijken onacceptabel voor het publiek, het gegeven dat risico s nooit uit te sluiten zijn maakt de roep om risicobeheersing alleen maar groter. De rol van de reclassering bij risicobeheersing en controle is momenteel veel groter dan destijds en ook groter dan de auteurs voorzagen (NB: de auteurs waren destijds via dit boek en ook in trainingen van reclasseringswerkers pleitbezorgers van meer oog voor risico en controle. Tegen de toenmalige professionele stroom in). In wetenschappelijke theorievorming en onderzoek. In onderzoek naar interventies gericht op terugdringen van recidive wordt momenteel vooral het belang van gedragsverandering en re- 3
4 integratie duidelijk onderstreept. Een goede combinatie van controle en begeleiding blijkt het meest effectief. Controle door de reclasseringswerker, die hiermee ook duidelijk maakt dat hij/zij volgt wat er met de cliënt gebeurt, geïnteresseerd is en er belang aan hecht. De reclasseringswerker praat niet vrijblijvend met cliënten over hoe het met je gaat, er moet wel garen van de klos, er moet wel gewerkt worden aan een betere toekomst. Ook is er nu, acht jaar later, meer onderzoek gedaan naar condities voor stoppen met criminaliteit. Minder denken vanuit risico s op delictgedrag, meer denken over kansen om ermee te stoppen en over hoe professionals dit kunnen ondersteunen. Of soms ook tegengewerkt. Bijvoorbeeld iemand in de reclasseringscontext labelen als delictpleger, of dader, helpt die persoon niet om zichzelf te gaan zien als iemand die geen delicten meer pleegt maar als iemand die op het rechte pad wil blijven. To desist or to persist, that is the question. In de organisatie en verdeling van het werk. De werkwijze en taakverdeling is veranderd. Enorme toename van ambulante trajecten. Vaker, langer, intensiever. Specialisatie binnen het reclasseringswerk (D&A, T&I en werkstraf, ontstaan van Jovo-units). Maar ook verlies of herdefiniëring van specialisatie (SPW, PRW) en een andere verhouding tot de DJI s (TR) en gemeentes, die de re-integratie na detentie als taak hebben gekregen in het kader van de WMO. In de samenwerking universiteit en hogescholen. Praktijkgericht onderzoek vanuit lectoraten. Naar kwaliteit van de werkalliantie, naar de combinatie van controle en begeleiding (de hybride werker)naar diagnostiek en doelgericht werken, naar de morele oordeelsvorming (niet alleen effectief handelen, maar ook juist handelen), naar de continuïteit en de samenhang (HU). Praktijkgericht onderzoek naar ontwikkelde interventies zoals COSA, naar netwerkbenadering en naar implementatie van innovaties (Avans), en naar nazorg PIJ en LVB cliënten (Leiden). Onderzoek naar effectiviteit van gedragsinterventies (EUR) en naar detentieschade (VU, NSCR) enzovoort. De reclassering initieerde zelf deze intensieve samenwerking die tot gevolg heeft dat de sector zich steeds zichtbaarder ontwikkelt als good practice (van onderbouwing van het professionele handelen) binnen het sociale en sociaal-juridische domein. En het werk is gewoon doorgegaan. Reclasseringswerkers hebben eigen oplossingen en practice based strategieën gevonden voor nieuwe vragen, problemen en contexten waarmee ze werden geconfronteerd. Ze hebben nieuwe aanpakken ontwikkeld, er is nieuwe tacit knowledge. Deze practice based oplossingen vormen een belangrijke basis van de praktijkgerichte onderzoeken van de lectoraten. En van de nieuwe methodiek. De wereld draait door, tijd voor een nieuw boek. 4
5 II. 2 Voor wie is dit boek bedoeld? Voor professionals die werken met (jong)volwassenen (18+) die delicten hebben gepleegd, waarbij het doel van de professionele inspanning tweeledig is: a. risicobeheersing, b. re-integratie en gedragsverandering. Daarbij de focus: de professionals die met deze doelgroep werken in de samenleving of daar rechtstreeks op voorbereiden. Tot pakweg 2004 heette dit reclasseren. Inmiddels zijn er nieuwe functies ontstaan en zijn andere professionals werkzaam op dit gebied. Het zijn niet alleen reclasseringswerkers. Ook MMD-ers spelen een rol in dit traject. Zij werken in penitentiaire inrichtingen werken aan de voorbereiding op terugkeer in de samenleving. En in het kader van de WMO werken professionals (veelal maatschappelijk werkers) bij de gemeentelijke coördinatiepunten voor nazorg ex-gedetineerden. De methodiek is expliciet bedoeld voor deze drie groepen professionals. De ervaring leert dat de methodiek ook interessant is voor andere professionals die in gedwongen kader werken. Wat hebben deze professionals met elkaar gemeenschappelijk? Deze professionals hebben met elkaar gemeenschappelijk dat ze werken aan een beter toekomstperspectief voor (en met) mensen die met justitie in aanraking zijn gekomen vanwege het plegen van delicten. Het gaat erom dat iemand een nuttige rol in de samenleving vervult en dat er binding is met de reguliere samenleving. Dat is een tweezijdig proces: niet alleen moet de cliënt zich aanpassen, in willen voegen en daar ook de mogelijkheden voor pakken, maar ook moet er vanuit de samenleving plek worden gemaakt. Op eigen kracht gaat dat lang niet iedereen lukken, ook niet na een vaardigheidstraining (push en pull). Gemeenschappelijk is ook dat deze professionals worden aangesproken op het feit dat hun cliënten in meer of mindere mate een risico vertegenwoordigen, het risico dat ze opnieuw een delict plegen. De grootte van het risico en de ernst van het delict spelen een rol in de afwegingen die de professional maakt. Risicobewustzijn is essentieel in het werken met deze groep cliënten, de professionals hebben een rol in de risicobeheersing, ofwel omdat ze een centrale actor zijn in het opstellen en uitvoeren van een risicobeheersingsplan, ofwel omdat ze een rol hebben in het signaleren van toenemend risico en dus ook op de hoogte moeten zijn van de voorwaarden waaraan een bepaalde cliënt gebonden is. Waarin wijkt dat werk af van hulp- en dienstverlening die niet binnen een gedwongen kader plaatsvindt? Brandpunt van het boek is het werken in een gedwongen kader: alle theoretische- en methodische kennis is geselecteerd en beschreven met het oog op de versterking van de professionaliteit van de werkers die werken op het snijpunt van twee domeinen: justitie en hulpverlening. Dit vraagt om een specifieke basishouding en specifieke vaardigheden, die aanvullend zijn op de basisvaardigheden van sociaal, pedagogisch of sociaal-juridisch opgeleide professionals. Het vraagt ook om specifieke kennis, en het vraagt om een gevoeligheid voor de maatschappelijke context, voor het politieke klimaat en de centrale aandacht die het thema veiligheid op dit moment heeft. 5
6 III. Outline (bij de start van het schrijfproces). Vooraf: Evenals Delict als Maatstaf is het boek onderverdeeld in drie delen: kaders, fundamenten en handelingsstrategieën. Deze indeling werd zowel destijds al nu door de meelezende reclasseringswerkers herkenbaar en helder gevonden. Daarom handhaven we dit. In dit boek wordt het belang van werken volgens een regulatieve cyclus (NB: cyclus, geen lineair traject), doelgericht werken, monitoren van tussenresultaten, bijstellen en evalueren onderbouwd en onderstreept, evenals in DaM. Maar net als in Delict als Maatstaf is het onderdeel handelingsstrategieën niet geordend aan de hand van deze verschillende stappen of stapjes van de regulatieve cyclus. Dit zou een te lineaire voorstelling van zaken geven waar professionals in weerbarstige praktijken veelal geen steun aan ondervinden. En het doet geen recht aan het gegeven dat essenties en werkzame bestanddelen door alle stadia van het reclasseringstraject een belangrijke rol spelen. Activiteiten als: signaleren van risico s, controle en monitoring, motiveren, normeren, ontwikkelen werkalliantie, omgaan met reactance, rolverheldering, prosociaal rolmodel, etcetera, zijn van belang voor mmders, adviseurs, werkstrafbegeleiders en werkstrafmeesters, toezichthouders en trainers gedragsinterventies. Ongeacht de fase van het traject. Daarom wordt de methodiek ook nu weer beschreven aan de hand van de verschillende essentiële bestanddelen die in alle stadia een rol spelen. In een van de hoofdstukken beschrijven we het methodisch werken volgens de regulatieve cyclus en onderbouwen we het belang hiervan. Onderdelen en hoofdstukken. 1. Deel 1: Kaders 1.1 Professionaliteit, wat is het, wat vereist het? - Een schets van wat kenmerken zijn van een professional. Professionele waarden, professionele expertise en professionele inbedding. - Expliciete kennis, ervaringskennis en professionele feedback. - Professionele discipline en professionele ruimte. Waarin ook: professioneel gebruik van ontwikkelde instrumenten en methoden. Gestructureerde beslissingsondersteuning, programma integriteit. - Professionele kwaliteit en organisatiekwaliteit. - Wat maakt de werker tot een professional? (In welke mate heeft het werk een professioneel karakter, welke elementen van professionaliteit zijn zichtbaar in het werk?) 1.2 Het veld: over welke professionals gaat het? De drie voornaamste gebieden: reclassering, mmd-ers in de PI, gemeentelijke nazorgcoördinatoren. Relatie met forensische zorg kort beschrijven: het tbs met voorwaarden traject. Een beschrijving van het veld, de functies, de inbedding, de samenhang en de noodzaak tot samenwerking. 6
7 1.3 De waarden, de missie en de maatschappelijke opdracht - Waarden en missie Een professional realiseert waarden in een complexe omgeving en op grond van een maatschappelijk gelegitimeerde opdracht (zie congresbundel 2011). Welke waarden zijn in het spel. Waaronder ook: de European Probation Rules. Missies van de organisaties. Verschillen, onderlinge samenhang en spanningsveld van waarden waar de reclasseringswerker bij elke casus mee te maken heeft, cq waartoe hij zich bewust en kiezend moet verhouden. (zie ook congresbundel 2011). - De opdracht aan de organisaties: Opdrachtgevers en bijbehorende regelingen Welke rol spelen strafdoelen en justitiële kaders in het werk. Risicobeheersing en re-integratie en gedragsbeïnvloeding als te onderscheiden doelgebieden, relatie tussen deze gebieden. Specialisatie en samenhang: interne samenwerking en continuïteit De rol van de professional bij kwaliteit, kwantiteit en verantwoording.(terugkomend op 1.1) 1.4 Maatschappelijke context in beweging (korte schets) - De bewegelijke context: samenleving in verandering. - Trends in publieke opinie rond criminaliteit. - Trends in opvattingen over straffen. - De veiligheidsutopie. - Strafrecht: speler in het middenveld of in de verdediging? - Betekenis voor het werken met mensen die een risico vormen: legitimering en publieke verantwoording. 7
8 2. Deel 2: Fundamenten - kennisbronnen Professionele expertise is een synthese tussen expliciete en bewust gebruikte kennis en impliciete, al dan niet bewuste, ervaringskennis. Het handelen van de professional is gebaseerd op wetenschap: expliciete en getoetste kennis over het handelen. geëxpliciteerde ervaringskennis: beschreven methoden, niet wetenschappelijk maar wel in de praktijk getoetst. impliciete ervaringskennis: eigen ervaring. Niet alles wat een professional meemaakt, leidt tot ervaring. Ervaring is betekenisgeving: dat wat je meemaakt, wordt door reflectie betekenisvol. In dit hoofdstuk volgt een overzicht van relevante expliciete wetenschappelijke kennis die ten grondslag liggen aan het methodische handelen van de professionals die zich bezighouden met reintegratie en gedragsverandering van ex-delinquenten en met risicobeheersing. Daarnaast een korte verhandeling over het belang van professionele reflectie en de manier waarop deze is aan te boren. Dit wordt verder uitgewerkt in deel 4. De relevante expliciete kennis komt uit verschillende wetenschapsgebieden. Uit de criminologie, psychologie, sociologie, (pedag)agogische wetenschappen Fundamenten ontleend aan de wetenschap Wetenschappelijke verklaringen over het ontstaan van criminaliteit in dit hoofdstuk komen een paar verschillende verklaringsmodellen aan de orde, om een genuanceerd beeld te schetsen. Voor welke modellen is goede empirische ondersteuning, wat is op dit moment the state of the art? Conclusie van dit hoofdstuk moet zijn: voor wie zich bezighoudt met reclasseren zijn dit de belangrijke concepten en bevindingen die effectief werken aan recidivevermindering onderbouwen. - Klassiek verklaringsmodel: rationeel mensbeeld: delinquentie in termen van vrije wil en keuze. - Biologische model, waaronder ook de biologisch-psychologische benadering (zoals sensation seeking). - Psychologische model (psychodynamisch, cognitieve gedragmatige benadering, persoonlijkheidstheorieen, leertheorieën). - Sociologisch model: Anomie of spanningstheorieën Sociaalecologische theorieën Sociale desorganisatie theorieën Labeling theorie. Voor de schrijvers van dit hoofdstuk moet duidelijk zijn: deze indeling is indicatief, niet bindend. In ieder geval moet bij het psychologische verklaringsmodel aan de orde komen, dat ten grondslag ligt aan Andrews en Bonta, en het sociologische model waar Farrall, McNeill etc deels aan refereren Wetenschappelijke kennis over delicten en delictpatronen Wat is hierover bekend? Over welke delicten weten we veel, over welke weinig? Waar is de kennis te vinden? Hier niet uitputtend beschreven, maar aan refereren en verwijzen naar relevante literatuur. In de inleiding ook aandacht voor: relatief veel delinquenten plegen niet 1 type delict, maar verschillende delicten. Dus zo eenduidig is het allemaal niet. 8
9 Voor de schrijvers van dit hoofdstuk: in de expertgroep kwam naar voren dat er kennis zou zijn over of behoefte aan beschrijving van : 4 types pedosexuelen, huiselijk geweld spiraal en verschillen in soorten en daders, bendes en overvallers, en zeden, omdat ze vaak verrekte lastig zijn. Scoren laag op de risc, doen alles wat je vraagt, maar ondertussen voel je dat het niet pluis is. Deze groep doet een ander appel op de werker. Aan de kant van het risicomanagement is het heel ingewikkeld. Want je kijkt ernaar en je ziet het niet. Je moet heel goed opletten dat je niet teveel pretendeert dat je het risico wel zal beperken. In de expertgroep is uitgebreid ingegaan op het voorbeeld van hoe je niet versleutelde bestanden in de computer kunt vinden, dus dat het ook weinig zin heeft om te eisen dat je de computer van de cliënt mag inzien. Je suggereert dat je er zicht op hebt en je hebt het niet. ) De werkalliantie is ook anders. 4 Dit hoofdstuk moet leiden tot de conclusie: voor wie werkt aan risicobeheersing enerzijds en re-integratie en gedragsverandering anderzijds is het belangrijk om dit en dit te weten over het delict, omdat Diversiteit: kennis over veel voorkomende kenmerken van de doelgroep en hoe hiermee rekening te houden in het traject. In dit hoofdstuk een beknopte beschrijving van kenmerken die veel voorkomen bij de doelgroep. Kenmerken waar in het werk rekening mee moet worden gehouden, kenmerken die invloed hebben op de methode van werken. Het hoofdstuk heeft als risico dat er ongelofelijk veel cliëntgroepen zijn te onderscheiden, als je er eenmaal aan begint. Ook daarom noemen we het niet doelgroepen. De beschreven kenmerken komen vaak in combinatie voor. In dit hoofdstuk beperken we ons tot enkele veel voorkomende kenmerken, kenmerken die gevolgen hebben voor de manier waarop er met de cliënt gewerkt wordt of voor de interventies die worden ingezet. Per kenmerk moet beknopt worden weergegeven welke kennis van cruciaal belang is en waar (bronnen) meer kennis beschikbaar is. Het hoofdstuk wordt geschreven door verschillende ter zake kundige experts. Ander risico: dat het door elkaar gaat lopen met criminogene factoren. (b.v. 3.1) Omdat dit boek niet uitgebreid ingaat op de criminogene factoren (wel als begrip, maar niet uitgewerkt, want dat staat al elders, in de handleiding RISc), moeten we het in de inleiding op dit hoofdstuk wel conceptueel uit elkaar trekken (leidt een kenmerk tot specifieke criminogene factoren, en is het dus van invloed op de doelen, of leidt een kenmerk tot een specifieke aanpak, vanwege de responsiviteit?) Het hoofdstuk start met een door de redactie geschreven inleiding: diversiteit. Gemeenschappelijk kenmerk van de doelgroep is dat het gaat om mensen die een delict hebben gepleegd waarvoor ze in aanraking zijn gekomen met justitie. Maar binnen die groep verschillen mensen ook erg van elkaar. Werken in gedwongen kader is de kunst om met verschillende mensen te kunnen werken. Er zijn nog al wat verschillen, het gaat om persoonsgebonden maatwerk. Dit hoofdstuk beschrijft waarom dat het niet one size fits all kan zijn, maar ook dat er niet alleen maar vanuit de iedereen is uniek gedachte wordt gewerkt. Een aantal kenmerken komt veel voor, en vaak ook weer samen, er is een grote comorbiditeit. Er moet ook kort worden aangegeven dat de werker bepaalt wat bovenliggend is, of bekijkt hoe de verschillende problemen op elkaar ingrijpen. 4 De feedback van de expertgroep nemen we op (audio). Er wordt in kleine groepjes gewerkt waardoor de suggesties doorgaans heel concreet zijn en gelardeerd met vele voorbeelden. 9
10 Welke onderscheiden zijn zinvol omdat ze gevolgen hebben voor de manier van werken (lijst tot stand gekomen in gesprekken met de expertgroep): - Verslaafd aan middelen: alcohol, drugs, gokken. - Licht verstandelijk beperkt. - Leeftijd, fase in de levensloop. Jong volwassen (emerging adulthood), maar ook de opkomende groep ouderen. - Man of vrouw: gender - Culturele diversiteit: discussies, dilemma s, condities en mogelijkheden. (In de expertgroep is hierover ook gezegd: Zou er iets in moeten dat grote stad anders is als platteland? Over verschillende streken? Jongeren in Zeeland zijn anders crimineel dan in Rotterdam. Het gaat volgens de experts niet alleen gaat over etnische groeperingen. Men moet rekening houden met de eigen regels, normen en waarden, in bepaalde streken. In gehuchten mag vaak meer, aan kermisgeweld bijvoorbeeld. Sociologische geschiedenis van de streek, dat is interessant, dat je daar ook kennis over moet hebben. Het hoeft niet allemaal te worden uitgewerkt in het boek, als het maar even benoemd wordt hier, de kennis zit er wel, er zijn altijd professionals die zelf uit de streek komen. - Dak- en thuisloos. Expertgroep geeft aan: een aantal mensen zit in het afvalputje, zijn uitgekotst door alles en iedereen en hebben echt geen binding meer met de reguliere maatschappij. Van belang is hier: het verduren dat het leven gegaan is zoals het is gegaan. Het zoeken naar een plek waar iemand er mag zijn. - Psychiatrische stoornis gerelateerd aan delicten plegen. Korte beschrijving met literatuurverwijzingen (doorklik) of verwijzing naar deskundigheid van andere organisaties Wetenschappelijke benaderingen van effectieve afbouw van criminele loopbaan - Wat Werkt: Kenmerken van effectiviteit volgens Bonta, Andrews et al. Psychology of Criminal Conduct. Nadruk op ontwikkeling van individueel, menselijk kapitaal: het cognitieve gedragsmatige model, gedragsinterventies rond risk, needs, responsivity. Dit R-N-R model is een stevige basis voor effectief werken. Het model vormt de basis van veel interventies, meestal trainingen, die goedgekeurd zijn door de commissie effectieve gedragsinterventies. Risicofactoren en beschermende factoren. - Desistance: de afbouw van de criminele loopbaan volgens Farral, McNeill Whyte et al. Niet alleen menselijk kapitaal, maar ook sociaal kapitaal: werken aan en met de sociale omgeving, ondersteunen bij scheppen van sociale condities voor re-integratie, zoals familie, netwerk, maatschappelijke bindingen. En ondersteunen van verandering in de narratieve identiteit. Het gaat om zelfsturing, om agency, zegt Maruna, en over het narratief, over hoe een andere persoonlijke identiteit helpt bij desistance. Dat je weet dat je in wezen een goed mens bent en dat je daarnaar wilt leven. (Maruna 2001). Van belang is ook het idee dat de professional ondersteuner is van al ingezette verandering. (Dat inzicht leidt tot bescheidenheid over de mogelijkheden van professioneel ingezette interventies, en tot inzicht in de noodzaak om aan te sluiten bij hoe het leven van deze persoon loopt). 10
11 - Good lives model. Examples of primary human goods include relatedness/intimacy, agency/autonomy, and emotional equilibrium, and all humans seek to attain these ([Ward, 2002] and [Ward and Stewart, 2003]). De afbouw van de criminele loopbaan start bij een beeld van het goede leven, en meer nadruk (dan McNeill et al.) op rehabiliterende rituelen en herstelrecht. Interessant is de gedachtegang: het gaat niet om het doel maar om de manier waarop mensen dat doel proberen te halen. Citaat uit artikel dat RNR vergelijkt met GML: Among sexual offenders, risk factors and criminogenic needs may then be seen as symptoms or markers of ineffective or inappropriate strategies employed to achieve these goods or goals. For example, an offender may desire intimacy, but turn to children to meet this need. Essentially, criminal behavior results from problematic methods used to achieve goals, and not from the goals themselves. The aim in treatment is, therefore, not to change the goal (intimacy), but to target the methods the individual uses to achieve the goal (achieving intimacy with children) Who Works: Wampold, Miller, Scott, Allisson, McNeill, Canton, Menger e.a. over kenmerken van effectieve professionals. Ook bij het uitvoeren van dezelfde (evidence based) interventies verschillen professionals onderling in effectiviteit. De algemene factor, de werking van hoop en verwachting, het belang van de motivatie en de overtuiging van de professional, het belang van feedback organiseren en professionele reflectie. Het belang van de werkalliantie en de rol die de professional speelt bij de ontwikkeling hiervan met veel verschillende soorten cliënten. (op grond van diverse reviews en lopend onderzoek). 2.2 Professionele ervaring als kennisbron a. Practice based methoden van sociale interventie: ingedikte professionele ervaring in beschreven methoden. Lang niet altijd wetenschappelijk getoetst, wel vaak voorzien van een theoretisch consistent kader en in de praktijk van waarde gebleken. Uitwerkingen in deel 3. b. De reflexieve professional Aansluitend bij (mogelijk moeten deze hoofdstukken in elkaar worden geschoven): Het belang van de reflexieve professional als kennisbron. Hoe kan deze bron worden aangeboord? Handelingsgerichte uitwerking in deel 4. ) 11
12 Deel 3 Handelingsstrategieën. A. Het gedwongen kader: betekenis voor waarden en handelen. Wie mensen begeleidt in een gedwongen kader, heeft zich te verhouden tot twee begrippen: 3.1 Dwang. Een professional in dit veld heeft macht: de macht om mensen zaken op te leggen, of te verbieden, de macht om mensen terug te sturen naar justitie met als gevolg mogelijk detentie. Macht vraagt om verantwoording van de macht. Dit hoofdstuk gaat over legitimeren van gebruik van macht, als principieel vraagstuk. Sinds DaM lijkt het uitgangspunt 180 gedraaid. Mag je je wel met iemand bemoeien die daar niet zelf voor heeft gekozen? was de vraag bij DaM. Inmiddels is de vraag: Moet je niet meer dan alleen procedureel verantwoorden dat je macht gebruikt? Botsende waarden? Dilemma s? 3.2 Eigen verantwoordelijkheid. Dit is een centrale waarde in het sociaal-agogisch werk, en het is ook opgedoken als centraal uitgangspunt bij de reclassering: mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun gedrag. Dit concept is echter niet altijd verhelderend als het gaat om cliënten die delicten plegen en die soms ook op andere manieren blijk geven van anti-sociale patronen. Het gaat hier mogelijk eerder om wat in de theorie wel heet verstoorde zelfsturing. Het werken met delinquenten bevindt zich ergens op de dimensie die loopt van disciplinering naar empowerment. En op de dimensie die loopt van bevoogding naar verwaarlozing. Ook in dit hoofdstuk: de principiële vraag. Het gaat om grensoverschrijders, mensen die in meer of mindere mate anderen schade hebben toegebracht en die ertoe aangezet moeten worden om dat niet meer te doen. Voor de maatschappelijke taak van risicobeheersing (met als doel het beschermen van anderen tegen het gedrag van de cliënt) wordt soms als de ernst van het delict waarvoor gevreesd wordt groot is en het vermogen van de cliënt om daar zelf paal en perk aan te stellen klein - het handelen van de werker niet primair gestuurd door de waarde van eigen verantwoordelijkheid. Bij cliënten die weinig draagkracht en draagvlak hebben, is eigen verantwoordelijkheid als centrale waarde soms te beperkt. Het gaat ook om zorg, om het inschakelen van derden professionals of zoeken van uitbreiding in het sociale netwerk. Om overnemen van verantwoordelijkheid. Om toezicht houden op burgers die er op diverse manieren blijk van geven dat ze die verantwoordelijkheid juist niet kunnen (of konden) dragen. B. gedwongen kader: consequenties voor de aanpak 3.3 Werken op twee sporen. Basishouding: De hybride werker. 3.4 Risicobeheersing: signaleringsplan, terugvalpreventie, signaleren van terugval, monitoring, controleren, inschakelen netwerk, samen met de cliënt. 3.5 Onvrijwillige transacties: dynamiek van de interactie in het gedwongen kader. 3.6 Kenmerken van de hybride werkalliantie in gedwongen kader, ontwikkelen van een effectieve werkalliantie, monitoren van de werkalliantie (instrument, beleving). 12
13 3.7 Reactance, contrareactance, effectieve strategieën om reactance te doen verminderen. 3.8 Draagkracht, draagvlak, draaglast: kiezen van een aanknopingspunt Werken met sociaal netwerk 3.10 Dader en slachtoffer: herstelbemiddeling 3.11 Beïnvloeden van de justitiële partners: rapporteren en adviseren door de reclassering Verantwoorden en delen van de verantwoordelijkheid bij gevaarsrisico als kenmerk van professioneel handelen in gedwongen kader. Als er maar 1 regel zou zijn in het gedwongen kader dan luidde die als volgt: neem je beslissingen niet alleen C. Algemene handelingsstrategieën die in het gedwongen kader een specifieke kleur krijgen Regie over het eigen traject. De regulatieve cyclus als instrument van de professional. De stappen, maar ook: het cyclische karakter. Bijstellen op basis van feedback, afwijkingsverkleinende of afwijkingsvergrotende. Op basis van feedback kan het nodig zijn om een ander beeld van de gewenste toekomst te maken, of etc. Het belang van doelgericht werken bij gedragsverandering Diagnose en indicatie: wat zijn belangrijke elementen bij de diagnose in dit verband. Doelen stellen, vanuit kennis van criminogene factoren Motiveren: verschillende strategieën. Niet alleen MI, maar ook ZKM, Stap voor Stap, weerstand vertalen in voorwaarden, werken met externe motivatie, motiverende kracht van aspecten van de werkalliantie, etcetera Normeren: bij het werken met mensen die delicten hebben gepleegd, speelt normeren een belangrijke rol. De professional is een prosociaal rolmodel die conventionele waarden uitdraagt. In veel vrijwillige hulpverleningsmodellen is juist het niet normeren, niet oordelen, een basisuitgangspunt. Voor professionals is dat vaak een spanningsveld. Hoe is dit op te lossen in concrete casuïstiek? Welke waarden draagt de werker uit en hoe doet hij/zij dat? 3.15 Continuïteit en consistentie: samenwerking en regie vanuit einddoelen, denkend vanuit het perspectief van een geïntegreerd maatschappelijk bestaan. Continuïteit volgens wraparound care (gepersonifieerde continuïteit, regie bij cliënt en professional samen, werken vanuit einddoelen) Re-integreren: push en pull. Niet alleen iemand de samenleving in duwen maar ook zorgen dat iemand de samenleving wordt getrokken. Netwerkbenadering Gedragsverandering en re-integratie: methoden (de begeleidingsactiviteiten). (3.16 en 3.17 mogelijk samenvoegen). Hierin ook aandacht voor: netwerkbenadering. (met links naar beproefde of thans onderzochte interventies zoals COSA). 13
14 Deel 4: Professionele reflectie. (Mede op basis van Congresbundel 2011). Het belang van professionele reflectie en zorg voor eigen motivatie (wie werkt). Professioneel beraad. Vier perspectieven bij professionele reflectie. Moreel beraad. Casuïstiekbesprekingen. Intervisie. Individuele werkbegeleiding. Zorg voor de eigen balans. 14
15 15
Inleiding deel I 21 Dood punt 22 Trees Roose
Inhoudsopgave Inleiding 17 Deel I Kaders Inleiding deel I 21 Dood punt 22 Trees Roose 1 Professionaliteit als kader 23 Anneke Menger en Ed de Jonge 1.1 Model van professionaliteit 23 1.2 Professionele
Nadere informatieHet delict als maatstaf
Het delict als maatstaf Methodiek voor werken in gedwongen kader Anneke Menger Lous Krechtig Hoofdstuk 1 Wat is methodiek? Begeleidingscommissie: Mw. A. Andreas Beleidsmedewerker, Reclassering Nederland
Nadere informatieVoorwoord van professionals
Voorwoord van professionals Dit boek is bestemd voor wie het beste uit zichzelf en zijn of haar professie wil halen en de verbinding aangaat met cliënten binnen het gedwongen kader. Het gaat over de verbinding
Nadere informatieHybride werken bij diagnose en advies. Inleiding
Hybride werken bij diagnose en advies Inleiding Hybride werken is het combineren van 2 krachtbronnen. Al eerder werd aangegeven dat dit bij de reclassering gaat over het combineren van risicobeheersing
Nadere informatieInleiding 15. Inleiding deel I 19 Dood punt 20 Trees Roose
Inhoudsopgave Inleiding 15 Deel I Kaders Inleiding deel I 19 Dood punt 20 Trees Roose 1 Professionaliteit als kader 21 Anneke Menger en Ed de Jonge 1.1 Model van professionaliteit 21 1.2 Professionele
Nadere informatieSeminariereeks Sociaal Werk de toekomst in!
Seminariereeks Sociaal Werk de toekomst in! Voorjaar 2010 Een organisatie van het CeSO-onderzoeksdomein Laatmoderniteit, verzorgingsstaat en sociaal werk en de opleiding Master in het Sociaal Werk Seminariereeks
Nadere informatieCIVIELE KRACHT Hoe betrek je burgers bij de re-integratie van reclasseringscliënten?
CIVIELE KRACHT Hoe betrek je burgers bij de re-integratie van reclasseringscliënten? Miranda Werson Hanneke Geurts Neeltje van Grinsven Reclassering Nederland Bas Vogelvang Expertisecentrum Veiligheid
Nadere informatieVerslaafd aan Regels? Een reactie vanuit professioneel perspectief. Coreferaat bij de lezing van prof.dr. Paul Frissen
Verslaafd aan Regels? Een reactie vanuit professioneel perspectief. Coreferaat bij de lezing van prof.dr. Paul Frissen Bij de aanbieding aan Minister Hirsch Ballin van het essay van de denktank verslavingsreclassering:
Nadere informatieChild Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers
Child Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers Samenvatting Dit proefschrift gaat over casemanagement van gezinnen binnen jeugdbescherming
Nadere informatieContinuïteit en vakmanschap. Beleidsplan
1 Continuïteit en vakmanschap Beleidsplan 2011-2015 2 Inhoud 3 Hoe zien wij de toekomst Onze kijk op reclasseringsbeleid 4 wat komt op ons af Vrijheid onder voorwaarden 6 hoe reageren wij erop Risicofactoren
Nadere informatieProfessionaliteit centraal in het reclasseringswerk
Professionaliteit centraal in het reclasseringswerk Anneke Menger 8 december 2017 Over vraagstukken, antwoorden en bijsluiters: Reclasseringswerkers in beweging Antwoord 1 (rond 2000 tot +/-2010) De reclasseringswerker
Nadere informatieBEGELEIDINGSACTIVITEITEN in de RECLASSERING. Lectoraat Werken in Justitieel Kader Hogeschool Utrecht
BEGELEIDINGSACTIVITEITEN in de RECLASSERING Lectoraat Werken in Justitieel Kader Hogeschool Utrecht Auteurs Lous Krechtig, Marije Lans, Ada Andreas en Anneke Menger Met medewerking van Jaap van Vliet Eindredactie
Nadere informatieInterventie Grip op Agressie
Interventie Grip op Agressie 1 Erkenning Erkend door deelcommissie Justitiële interventies Datum: december 2012 Oordeel: Goed onderbouwd De referentie naar dit document is: Hilde Niehoff (2012). Justitieleinterventies.nl:
Nadere informatieDE PROFESSIONALITEIT VAN MAATSCHAPPELIJK WERK
DE PROFESSIONALITEIT VAN MAATSCHAPPELIJK WERK Over de morele identiteit van het beroep en het belang van morele oordeelsvorming Jaarcongres NVMW (10-11-2011) Ed de Jonge INTRODUCTIE: thematiek en spreker
Nadere informatieJuni 2012 Roeland van Geuns Nadja Jungmann. Naar efficiënter werken met klantprofielen
Juni 2012 Roeland van Geuns Nadja Jungmann Naar efficiënter werken met klantprofielen Achtergrond Uitvoering schuldhulpverlening in transitie Loslaten beleidsdoel iedereen schulden vrij Bezuinigingen Toename
Nadere informatieOverzicht trainingsaanbod GGZ
Overzicht trainingsaanbod GGZ Nu met ZonMw subsidie voor gemeenten! U zult het ongetwijfeld in uw gemeente ervaren: mensen met psychische en psychiatrische problemen, een licht verstandelijke beperking
Nadere informatiePost-hbo opleiding forensische psychiatrie
Post-hbo opleiding forensische psychiatrie Werken in de forensische psychiatrie vraagt om specifieke kennis, vaardigheden en een bijbehorende attitude. Die doe je op in deze opleiding. Je leert cliënten
Nadere informatiePresentatie Huiselijk Geweld Spreekuur. Dag Zorg en Veiligheid 17 juni 2019
Presentatie Huiselijk Geweld Spreekuur Dag Zorg en Veiligheid 17 juni 2019 Willemijn Kerssemakers (Veilig Thuis) Annemiek Ursinus (Reclassering) Marie-Jose Heijligers (Reclassering) Inhoud Wat doet de
Nadere informatiePost-hbo cursus Jobcoach
Post-hbo cursus Jobcoach Voor veel mensen met een arbeidshandicap is terugkeer naar betaald werk geen optie. Aan de zijlijn van de samenleving staan echter ook niet. Een jobcoach helpt om een passende
Nadere informatieResocialisatie in Nederlandse Penitentiaire Inrichtingen
Resocialisatie in Nederlandse Penitentiaire Inrichtingen Anouk Bosma Universiteit Leiden Symposium gevangenismuseum 20 juni 2014 PRISONPROJECT.NL N S C R UL UU Wat ik vandaag wil vertellen Rehabilitatie
Nadere informatieMinor Licht Verstandelijk Beperkt
Minor Licht Verstandelijk Beperkt Academie voor Sociale Studies Inleiding De minor Licht Verstandelijk Beperkt biedt een inspirerend en intensief half jaar deskundigheidsbevordering op het gebied van werken
Nadere informatieDE INTEGRATIE VAN DE METHODE JEUGDRECLASSERING IN NIEUWE GENERIEKE WERKWIJZEN
1 DE INTEGRATIE VAN DE METHODE JEUGDRECLASSERING IN NIEUWE GENERIEKE WERKWIJZEN Bas Vogelvang ~ expertadviseur VanMontfoort ~ lector reclassering en veiligheidsbeleid Expertisecentrum Veiligheid Avans
Nadere informatieLesley houdt er een vaste baan aan over
Lesley houdt er een vaste baan aan over Op een werkstrafproject kun je niet zomaar iemand plaatsen. Je houdt rekening met de kwetsbaarheid van bijvoorbeeld de medewerkers, de bewoners en de contactpersoon
Nadere informatieToespraak DGPJS tgv installatie Erkenningscommissie Gedragsinterventies op , Sociëteit De Witte, te Den Haag
Toespraak DGPJS tgv installatie Erkenningscommissie Gedragsinterventies op 30-8-2005, Sociëteit De Witte, te Den Haag Dames en heren, De Minister zei het al: de recidivecijfers zijn zorgwekkend. Van de
Nadere informatieInhoud. deel i de omvang en aard van het probleem 19. Voorwoord 1 1
Voorwoord 1 1 deel i de omvang en aard van het probleem 19 1 Psychiatrische comorbiditeit van verslaving in relatie tot criminaliteit 2 1 Arne Popma, Eric Blaauw, Erwin Bijlsma 1.1 Inleiding 2 2 1.2 Psychiatrische
Nadere informatieverwijzers Behandeling en begeleiding Forensische zorg voor mensen met een LVB
verwijzers Behandeling en begeleiding Forensische zorg voor mensen met een LVB Forensische cliënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben na een delict strafrechtelijk zorg opgelegd gekregen.
Nadere informatieInhoud. Inleiding 8. Leeswijzer 10
Inhoud Inleiding 8 Leeswijzer 10 1 Motiverende gespreksvoering: een introductie 14 1.1 Wat is motiverende gespreksvoering? 14 1.2 Kenmerken van motivatie 15 1.3 Waarom werkt motiverende gespreksvoering?
Nadere informatieForensische zorg en LVB. Een beter leven in een veilige maatschappij
Forensische zorg en LVB Een beter leven in een veilige maatschappij Position Paper Forensische zorg en LVB: Een beter leven in een veilige maatschappij November 2017 Een hogere kwaliteit van bestaan voor
Nadere informatieInhoud. Deel I Ervaringen uit de praktijk
Inhoud Deel I Ervaringen uit de praktijk Hoofdstuk 1 Inleiding: wat werkt? 15 Deel I Ervaringen uit de praktijk 18 Deel II Reflecties op de praktijk 19 Deel III Het leefklimaat op de groep 20 Vragen voor
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45808 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Bosma, A.Q. Title: Targeting recidivism : an evaluation study into the functioning
Nadere informatieTransformatie leer je niet in een cursus
NIEUW VAKMANSCHAP Transformatie leer je niet in een cursus Door: Rieke Veurink Fotografie: Kees Winkelman Aansluiten bij de vraag uit de samenleving, regie voeren, werken in steeds veranderende omstandigheden:
Nadere informatieEen evidence based jeugddelinquentierecht What s in a name?
Een evidence based jeugddelinquentierecht What s in a name? Stefaan Pleysier Leuvens Instituut voor Criminologie (LINC) Faculteit Rechtsgeleerdheid, KU Leuven Inhoud Wat voorafging Krachtlijnen van nieuw
Nadere informatieUniversiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar
Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit
Nadere informatieWerken in gedwongen kader
Werken in gedwongen kader Methodiek voor het forensisch sociaal werk Onder redactie van: Anneke Menger Lous Krechtig Jacqueline Bosker Met dank aan alle professionals en cliënten die meewerken aan onderzoek.
Nadere informatieCentrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht
Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht Vaardig en veilig verder helpen Een diversiteit aan mensen In Veldzicht bieden we een beschermde omgeving voor het intensief behandelen van mensen met
Nadere informatieDeel I Ervaringen uit de praktijk 13
Inhoud Deel I Ervaringen uit de praktijk 13 Hoofdstuk 1 Inleiding: wat werkt? 15 Deel I Ervaringen uit de praktijk 18 Deel II Reflecties op de praktijk 19 Deel III Het leefklimaat op de groep 20 Vragen
Nadere informatieHet belang van de relatie. Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking
Het belang van de relatie Onderzoek naar werkalliantie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking Hoe zou je in één woord werkalliantie omschrijven bij jongeren met een LVB? Programma en doelen
Nadere informatiestand van zaken van het project
feb-19 stand van zaken van het project Renée Henskens, projectleider feb-19 Terugblik Looptijd: 4 jaar (sept. 2015 - juni 2019) Vier deelprojecten: 1. Ontwikkelen van werkalliantiemonitor 2. Toetsen van
Nadere informatieEigen regie in de palliatieve fase
Verwante begrippen Eigen regie in de palliatieve fase zelfmanagement Hanke Timmermans Opdracht film ZM Er volgt zo meteen een korte film van ca. 6 minuten, waarin zes mensen met een chronische ziekte aan
Nadere informatieIntensieve begeleiding na meerdere delicten of detentie. Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer
Intensieve begeleiding na meerdere delicten of detentie. Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer Speciaal voor jongeren tussen 16 en 24 jaar die terugkeren uit detentie of
Nadere informatieLVB en Verslaving. Samenwerken, het kan! Lisette Bloemendaal Erna Mensen 5 februari 2013
Samenwerken, het kan! Lisette Bloemendaal Erna Mensen 5 februari 2013 Binnenplein Casus Methodieken 2 Binnenplein Onderdeel van Aveleijn (VG) Gericht op verstandelijke beperking en verslaving Ambulant
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 13. Leeswijzer en website 23. Deel 1. Het diagnostisch proces. Inleiding deel I 33
Inhoudsopgave Inleiding 13 Leeswijzer en website 23 Deel 1 Het diagnostisch proces Inleiding deel I 33 1 Het diagnostisch proces in perspectief 35 1.1 De klinische cyclus 35 1.2 Het diagnostisch proces
Nadere informatieCGt binnen de ambulante forensische GGz: nieuwe ontwikkelingen
CGt binnen de ambulante forensische GGz: nieuwe ontwikkelingen Achtergrond symposium Criminaliteit heeft grote gevolgen voor samenleving: -Fysieke verwondingen -Psychische klachten -Materiële schade -Kosten:
Nadere informatieBloody Mary Op zoek naar Bloody Mary - studiedag forensische systeem therapie 6/21/2017
Bloody Mary Vrouwen als dader Mars versus Venus of een beetje van beiden Anne-Marie Slotboom Universitair hoofddocent strafrecht en criminologie, VU 1 2 o Veel stereotypen over verschillen tussen mannen
Nadere informatie3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen
Inhoud Inleiding 7 1 Diversiteit in jouw leven 13 1.1 Identiteit 13 1.2 Sociale identiteit 15 1.3 Sociale deelidentiteiten 17 1.4 Multiculturele persoonlijkheden 20 1.5 Aspecten van persoonlijkheden 24
Nadere informatieTraining Resultaatgericht Coachen
Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.
Nadere informatieIk heb geen pasklare antwoorden
Ik heb geen pasklare antwoorden door Johan de Koning Mensen met een licht verstandelijke beperking komen vaker in aanraking met justitie dan anderen. Hoe worden zij begeleid? Lector Hendrien Kaal wil dat
Nadere informatieExterne brochure : toelichting
Externe brochure : toelichting Doel: profilering Veldzicht Doelgroep: stakeholders Veldzicht Optionele uitwerking: boekje centrum voor transculturele psychiatrie VAARDIG EN VEILIG VERDER HELPEN In Veldzicht
Nadere informatieACS meerdaagse opleidingen i.s.m. Auditing.nl
ACS meerdaagse opleidingen i.s.m. Auditing.nl ACS biedt in 2014 weer enkele actuele, interessante opleidingen aan op het eigen kantoor in de rustieke omgeving van Driebergen. Kernwoorden zijn kleinschaligheid,
Nadere informatieFactsheet landelijke inkoopafspraken in het kader van het jeugdstrafrecht
Factsheet landelijke inkoopafspraken in het kader van het jeugdstrafrecht Met de Jeugdwet komt de verantwoordelijkheid voor de jeugdreclassering en de jeugdhulp 1 bij de gemeenten te liggen. Jeugdreclassering
Nadere informatieThema s voor vanmiddag?
Participatief Actieonderzoek in Masteropleidingen: Bijdragen aan veranderen in de beroepspraktijk Dinsdag 26 maart 2019 Jaap Ikink Master Social Work Noord Nederland Thema s voor vanmiddag? Inventarisatie
Nadere informatieJaarverslag Professionaliseren en versterken van de ketens
Jaarverslag 2012 Professionaliseren en versterken van de ketens Inleiding H et Veiligheidshuis is dé plek waar veiligheid, zorg en bestuur samen komen rond complexe problematiek. Het is een netwerksamenwerking
Nadere informatieLectoraat Dynamiek van de Stad (Inh.) KenniscentrumTalentontwikkeling (HR) WMO-werkplaats Rotterdam
Gezondheid, sport en welzijn Onderzoek naar de verplichte tegenprestatie voor bijstandsgerechtigden Lectoraat Dynamiek van de Stad (Inh.) KenniscentrumTalentontwikkeling (HR) WMO-werkplaats Rotterdam Josien
Nadere informatieVoorgestelde kwaliteitscriteria voor de (ex-ante) beoordeling van gedragsinterventies
Bijlage Voorgestelde kwaliteitscriteria voor de (ex-ante) beoordeling van gedragsinterventies 1. Theoretische onderbouwing: de gedragsinterventie is gebaseerd op een expliciet veranderingsmodel waarvan
Nadere informatieToeleg Meedoen & Samenwerken in Breda
Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda 2012-2013 Inleiding M&S Breda bestaat uit acht organisaties die er voor willen zorgen dat de kwetsbare burger in Breda mee kan doen. De deelnemers in M&S Breda delen
Nadere informatieFunctioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl
De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap Prof. dr. Roland Blonk, Chris Goosen
Nadere informatieBlauwdruk Leerlijn Seksualiteit
RAAK-Pro project: ezond seksueel gedrag in de residentiële jeugdzorg Blauwdruk Leerlijn Seksualiteit Het project Seksueel gezond gedrag in de RJ heeft twee doelstellingen: 1. De handelingsverlegenheid
Nadere informatieHulp bij ADHD. Scholingsaanbod
Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij
Nadere informatieFeiten en Achtergronden. Sanctietoepassing voor volwassenen. Terugdringen recidive door persoonsgerichte aanpak en nadruk op nazorg
Sanctietoepassing voor volwassenen Terugdringen recidive door persoonsgerichte aanpak en nadruk op nazorg Oktober 2008 / F&A 8880 Ministerie van Justitie Directie Voorlichting Schedeldoekshaven 100 Postbus
Nadere informatieInformatie Piet Roordakliniek. Tactus
Informatie Tactus Behandelaanbod Forensische Verslavingskliniek De is een forensische verslavingskliniek en biedt behandeling aan cliënten die veelvuldig met justitie in aanraking zijn gekomen, langdurig
Nadere informatieIntensieve zorg bij hoog risico. Maryke Geerdink, de Waag Amsterdam Karlijn Vercauteren, de Waag Utrecht
Intensieve zorg bij hoog risico Maryke Geerdink, de Waag Amsterdam Karlijn Vercauteren, de Waag Utrecht Programma Vraag vanuit de samenleving What Works Zorgprogramma Intensieve Zorg Casus Discussie RVZ:
Nadere informatieWorkshops De werkelijkheid van gedrag. 11 maart, 25 maart en 8 april 2010
Workshops De werkelijkheid van gedrag 11 maart, 25 maart en 8 april 2010 Workshops De werkelijkheid van gedrag Vandaag heb je de eerste workshop De werkelijkheid van gedrag gevolgd. De workshops geven
Nadere informatiePOST-HBO OPLEIDING. Forensische psychiatrie. mensenkennis
POST-HBO OPLEIDING Forensische psychiatrie mensenkennis Post-hbo opleiding forensische psychiatrie Initiatief De post-hbo opleiding is een initiatief van de: Dr. Henri van der Hoeven Stichting (Forum Educatief),
Nadere informatiePR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten
PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene
Nadere informatiejustitieel kader die een sleutelrol spelen in het terugdringen van recidive, zowel bij overlast en criminaliteit
Nieuw: Masteropleiding Forensisch Sociale Professional Forensisch Sociaal Professional (MFSP) (masteropleiding) Deze opleiding wordt aangeboden onder voorbehoud van accreditatie door de NVAO. De masteropleiding
Nadere informatieEen recept voor Vakmanschap. Bejegeningsstijl en opleiding van personeel
Een recept voor Vakmanschap Bejegeningsstijl en opleiding van personeel 6 november 2015 Veiligheid, humaniteit en re-socialisatie 2 De cruciale schakel Het personeel is de cruciale schakel om de missie
Nadere informatieEen stap verder in forensische en intensieve zorg
Een stap verder in forensische en intensieve zorg Palier bundelt intensieve en forensische zorg. Het is zorg die net een stapje verder gaat. Dat vraagt om een intensieve aanpak. Want onze doelgroep kampt
Nadere informatieOpleiding. systemische pedagogiek. Bert Hellinger Instituut Nederland
Opleiding systemische pedagogiek Bert Hellinger Instituut Nederland Inleiding Het systemisch fenomenologisch werk met opstellingen heeft in Nederland zo langzamerhand zijn plek gekregen. De opstellingen
Nadere informatieHandreiking toelichting bij descriptoren NLQF
Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;
Nadere informatiemultiprobleem gezinnen
Een literatuurstudie naar de verbinding tussen veiligheid en zorg op gebied van multiprobleem gezinnen 1. achtergrond en AANPAK Multiprobleem gezinnen (MPG) zijn al decennia lang onderwerp van studie.
Nadere informatieReflectie op besluitvorming en handelen
Reflectie op besluitvorming en handelen Methodiek Omschrijving: De kwaliteit van besluitvorming heeft een invloed op de kwaliteit van de hulpverlening en het gevoel van effectiviteit. Dit is een belangrijk
Nadere informatieMethodisch werken in een weerbarstige praktijk. Prof. dr. Koen Hermans
Methodisch werken in een weerbarstige praktijk Prof. dr. Koen Hermans Vertrekpunt: vraag Context : beleidsaandacht voor evidence-based practice JE: tweevoudige vraag IPT wetenschappelijk onderbouwen Effectiviteit
Nadere informatie- Samenvatting - Kies voor Verandering
- Samenvatting - Kies voor Verandering Evaluatie van de theoretische onderbouwing, de uitvoering en uitkomsten van de training voor volwassen gedetineerden Janine Plaisier Daniëlle Bouma Allard Feddes
Nadere informatieFACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies
FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies Bauke Koekkoek & Karin van Montfoort-de Rave Lectoraat Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische zorg, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Nadere informatieProf. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam
Prof. dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam Samen met Jeugdige Taken van de Gezinsvoogd/Casemanager/ Gezinsmanager Opvoeder(s) / verzorger(s) Hulpverleners, behandelaars Andere professionals en
Nadere informatieHerstel bij verslaving
13-11- 12 Herstel bij verslaving Op de voordeur staat geschreven: hier werken wij samen aan herstel Visie op moderne verslavingszorg Jaap van der Stel Lector Geestelijke Gezondheidszorg Hogeschool Leiden
Nadere informatieRehabilitatie in de forensische psychiatrie, een schijnbare tegenstrijdigheid een zicht op de visie van een forensischpsychiatrische
Rehabilitatie in de forensische psychiatrie, een schijnbare tegenstrijdigheid een zicht op de visie van een forensischpsychiatrische PVT Steven Degrauwe U.P.C. Sint- FRT, een visie gebaseerd op rehabilitatie
Nadere informatiePost-hbo opleiding forensische psychiatrie. Door de casuïstiek kan ik praktijk en theorie combineren en kan ik het direct toepassen in mijn werk.
mensenkennis Post-hbo opleiding forensische psychiatrie Door de casuïstiek kan ik praktijk en theorie combineren en kan ik het direct toepassen in mijn werk. Post-hbo forensische psychiatrie Werken in
Nadere informatieASR Thema aanbodpalet
ASR Thema aanbodpalet Aanleiding Vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie is een projectteam ingezet ten behoeve van de implementatie van het adolescentenstrafrecht. Het projectteam ASR V&J heeft
Nadere informatieACS meerdaagse opleidingen i.s.m. Auditing.nl
ACS meerdaagse opleidingen i.s.m. Auditing.nl ACS biedt in 2015 weer enkele actuele, interessante opleidingen aan op het eigen kantoor in de rustieke omgeving van Driebergen. Kernwoorden zijn kleinschaligheid,
Nadere informatieKansen en uitdagingen
NEJA CONFERENTIE 23 mei 2012 Kansen en uitdagingen Bij het toewerken naar een onderbouwde interventie Maryn Schut, Marc Onnen PROGRAMMA Verleden: waar komen wij vandaan? Toekomst: waar willen we naartoe?
Nadere informatieGedragsexpert. Doelgroep
Gedragsexpert De Post-HBO opleiding Gedragsexpert heeft tot doel leraren, intern begeleiders en zorgcoördinatoren zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van
Nadere informatieDuiden, verbinden en vakmanschap
Effectieve managementstrategieën: Duiden, verbinden en vakmanschap www.divosa.nl Effectieve managementstrategieën: Duiden, verbinden en vakmanschap dr. Duco Bannink, Chris Goosen Het management van sociale
Nadere informatieHet huis met de zeven kamers
Het huis met de zeven kamers Hans van Ewijk Hans.vanewijk@uvh.nl www.hansvanewijk.nl Zeven ramen van sociaal werk Domein Theorieën Ethiek Disciplines Beleid en organisatie Methodes Professionalisering
Nadere informatiePraktische antwoorden op de complexiteit van het sociale werkveld. Bevlogenheid terug in het werk
Kring Andragologie Praktische antwoorden op de complexiteit van het sociale werkveld Bevlogenheid terug in het werk Vijf interactieve werkcolleges met Gerard Donkers maart - mei 2014 U bent : manager,
Nadere informatieSamenwerking SPV PI Zwolle en ACT
FORENSISCHE PSYCHIATRIE Samenwerking SPV PI Zwolle en ACT Even voorstellen Annemarie de Vries SPV bij het ACT team Dimence Zwolle Elles van der Hoeven SPV bij de PI Zwolle locatie Penitentiair Psychiatrisch
Nadere informatieVormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015
Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan
Nadere informatieDe rol van de reclassering. Informatie voor slachtoffers van ernstige gewelds- en zedenmisdrijven en nabestaanden van slachtoffers van levensdelicten
De rol van de reclassering Informatie voor slachtoffers van ernstige gewelds- en zedenmisdrijven en nabestaanden van slachtoffers van levensdelicten Oog voor slachtoffers en nabestaanden Als slachtoffer
Nadere informatiede meerwaarde van de leerstoel Sociaal Werk
de meerwaarde van de leerstoel Sociaal Werk In deze brochure nodigen wij u uit u te laten informeren over de meerwaarde van de leerstoel en academische werkplaats Sociaal Werk aan de Universiteit van Tilburg
Nadere informatieSociaal Werk. Bachelor of Social Work - Voltijd
2019 2020 Sociaal Werk Bachelor of Social Work - Voltijd In het kort Als sociaal werker bied jij ondersteuning aan mensen die in de problemen zitten en er, ook met hulp van familie en bekenden, niet meer
Nadere informatieWegingslijst adolescentenstrafrecht
Wegingslijst adolescentenstrafrecht Naam jongere Naam gebruiker Datum invullen Geboortedatum jongere Parketnummer Invulinstructies 1. Onder het kopje Info kunt u per uitspraak nagaan of er voldoende informatie
Nadere informatieDe kracht van reflecteren
28 test en techniek in beeld Motivational Interviewing deel 5 De kracht van reflecteren Speciaal voor Fysiopraxis schrijven Stijn van Merendonk, Mirjam Hulsenboom en Albertina Poelgeest een vijfdelige
Nadere informatieMinor Toegepaste Psychologie
Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?
Nadere informatieRotterdam Rijnmond. Zorg voor jongeren en hun gezin. Begeleiding en (tijdelijk) wonen voor jongeren BEGELEID WONEN INDIVIDUELE BEGELEIDING
BEGELEID WONEN INDIVIDUELE BEGELEIDING GEZINS- BEGELEIDING DAGBESTEDING Rotterdam Rijnmond Zorg voor jongeren en hun gezin Begeleiding en (tijdelijk) wonen voor jongeren Wie zijn wij? Stichting Prokino
Nadere informatieVoor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl
Voor informatie over MST-LVB: MST-LVB Supervisor MST@prismanet.nl 06-23 95 63 91 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Prisma MST-LVB Multi Systeem Therapie Licht Verstandelijk Beperkt Prisma heeft
Nadere informatieVanuit een sterk gevoelde motivatie
Vooraf Vanuit een sterk gevoelde motivatie zoeken meer en meer scholen naar Waarom dit boek? ander onderwijs. De opdracht van het onderwijs is te streven naar hoogwaardig en betekenisvol onderwijs, ten
Nadere informatieUtrecht, september 2010 Gerjoke Wilmink directeur Nibud
Voorwoord Ongeveer twee jaar geleden publiceerde het Nibud Geld en Gedrag, Budgetbegeleiding voor de beroepspraktijk. Het boek werd enthousiast ontvangen door het werkveld, vooral vanwege de competenties
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 270 Reclasseringsbeleid Nr. 112 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieWat werkt en wie werkt?
Over effectiviteit en professionaliteit in het reclasseringswerk Wat werkt en wie werkt? Anneke Menger zette samen met haar lectoraat de vraag who works? op de onderzoeksagenda. Daarmee voegt ze een nieuwe
Nadere informatie