De droom van... Tijs Breukink. Lid Raad van Bestuur Wageningen UR TEKST: EDITH DE WIT FOTOGRAFIE: LILIAN VAN ROOIJ

Transcriptie

1 De droom van... Tijs Breukink Lid Raad van Bestuur Wageningen UR TEKST: EDITH DE WIT FOTOGRAFIE: LILIAN VAN ROOIJ 12 MAGAZINE APRIL 2016

2 De droom van Planning maakt het mogelijk om doelen te bereiken, maar allereerst is het nodig een langetermijnvisie te formuleren en strategische keuzes te durven maken. Een organisatie die de afgelopen decennia een gefocust en koersvast beleid heeft gevoerd is Wageningen UR. Dit beleid heeft ook duidelijk zichtbare vormen aangenomen in de Wageningen Campus, het epicentrum van Nederland als het gaat om onderwijs en onderzoek in het domein voeding en leefomgeving. We zijn op bezoek bij Tijs Breukink. Binnen de Raad van Bestuur is hij verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering van zowel de universiteit als het researchinstituut. MAGAZINE APRIL

3 Dromen nastreven en verwezenlijken is de insteek van dit artikel.tijs Breukink noemt het liever anders. Ik spreek liever van een drive dan van een droom, dat past beter bij me. Het is mijn drive om als Wageningen UR samen met onze partners echt impact te hebben. Dat kan in grote projecten, bijvoorbeeld in samenwerking met de Verenigde Naties, maar vaak zit verbetering ook in een opeenstapeling van kleine innovaties. Wageningen UR staat voor University en Research centre, een samenwerkingsverband tussen Wageningen University en Stichting DLO (Dienst Landbouwkundig Onderzoek). Dat is in Nederland een unieke samenwerking tussen een publieke instelling voor onderwijs en fundamenteel onderzoek en een kennisinstituut voor toegepast onderzoek. De Raad van Bestuur heeft een duale verantwoordelijkheid voor zowel de universiteit als het (toegepaste) research centre, vertelt Breukink. We zien dat de vraagstukken op de thema s waarin wij actief zijn, zoals voedselproductie, voedselveiligheid, biodiversiteit, klimaat en gezondheid, heel complex zijn en dat deze vragen om een multidisciplinaire samenwerking. Bovendien staan deze problemen hoog op de maatschappelijke en politieke agenda en is het zaak om met alle betrokken partijen tot innovatieve oplossingen te komen voor actuele uitdagingen die snel kunnen worden vertaald naar toepassingen of producten. Door onderwijs, fundamenteel onderzoek en toegepast onderzoek samen te brengen, ook fysiek, creëren we synergie voor de hele groep. Wat ons bovendien onderscheidt van andere universiteiten is dat wij ons focussen op één domein. Dat zou ons in principe kwetsbaar kunnen maken, maar omdat het een domein is dat zo enorm actueel en belangrijk is, vormt deze focus in mijn ogen juist onze kracht. Uit het verdomhoekje Dat de aanpak werkt, blijkt uit het feit dat de universiteit al lange tijd op nummer 1 staat in de Keuzegids Hoger Onderwijs en dat het aantal studenten gigantisch is gegroeid. Die groei werd echter voorafgegaan door een vrjie val in de studenteninstroom vanaf Die sterke krimp duurde tot 2005 waarbij er nog maar 4500 studenten waren. De kentering trad op in 2007 en nu studeren er meer dan studenten aan de Wageningen UR. Om dat te bereiken bleek een reorganisatie nodig. Breukink: Als jullie hier achttien jaar geleden waren langsgekomen hadden jullie een heel ander verhaal gehoord. Toen zaten we als landbouwuniversiteit behoorlijk in het verdomhoekje. Na de oorlog werd er in Nederland en heel Europa veel waarde gehecht aan voedselproductie. Europa moest daar zelf in kunnen voorzien. Dat was een logische gedachte en er werd veel in geïnvesteerd om met de bestaande middelen zo efficiënt mogelijk voedsel te kunnen produceren. Vanaf de jaren 80 begon de publieke opinie om te slaan toen zaken als bestrijdingsmiddelen en intensieve veehouderij steeds vaker negatief in het nieuws kwamen. Daar had het imago van Wageningen University ook onder te lijden. De stemming was hier toen echt mineur. Daarom zijn we een nieuwe koers gaan varen gericht op milieu en duurzaamheid, voeding en gezondheid. Strategische plannen Het roer is dus behoorlijk omgegaan. Dat dat niet van de een op de andere dag ging, laat zich raden. Wageningen UR heeft een lange weg afgelegd om te komen waar ze nu staat. Breukink: Wij werken met strategische plannen voor telkens vier jaar. Het strategische plan van 2015 tot en met 2018 is vorig jaar goedgekeurd door de Raad van Toezicht en door de minister. We proberen als Raad van Bestuur altijd zoveel mogelijk bottom-up te werken. 14 MAGAZINE APRIL 2016

4 In het afgelopen planningsproces voor het strategisch plan hadden meer dan honderd mensen een actieve rol, zowel studenten als medewerkers. Aan het begin van het proces dagen we mensen uit om mee te denken. Na een eerste brede verkenning naar trends en ontwikkelingen vragen we dan om input. Juist studenten komen vaak met inspirerende postersessies en animaties over hoe zij de behoeften en belangen van de student zien in de komende jaren. Daarna gaan we de plannen concreter maken. Ook aan het einde van het proces geven we weer presentaties in de organisatie, zodat we uiteindelijk een gedragen strategisch plan hebben. Om het plan succesvol uit te voeren, stellen we jaarplannen op met zo n tien speerpunten. Per speerpunt wordt er vervolgens een actieplan geschreven en een trekker aangewezen. Vanuit de Raad van Bestuur hebben we de verantwoordelijkheid om deze trekkers weer te begeleiden. Ik heb iedere maand een voortgangsoverleg over de drie speerpunten die onder mijn verantwoordelijkheid vallen. Daarnaast vindt er twee keer per jaar een formele rapportage plaats aan de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. In het afgelopen planningsproces hadden meer dan 100 mensen een actieve rol, zowel medewerkers als studenten. Wageningen Campus Wageningen University heeft maar één faculteit waardoor studenten heel gemakkelijk vakken kunnen volgen uit heel andere disciplines. De beheerseenheden zijn hier de science groups. Een belangrijke onderdeel van de strategie vanaf 1998 is samenwerking, zowel binnen de verschillende science groups als met externe onderzoeksinstituten en bedrijven. De bouw van de nieuwe campus speelde hierbij een cruciale rol. Het proces vindt dit jaar zijn afronding in de oplevering van het Helix-gebouw voor agrotechnologie en voeding. We zijn ermee begonnen om de decentrale organisatie langzaam maar zeker fysiek bij elkaar te brengen. De leerstoelen hadden overal in de stad hun eigen gebouwen en die gebouwen waren er soms desolaat aan toe. Dat helpt niet als je wilt gaan samenwerken. We hebben een 12-jarig strategisch nieuwbouwplan opgesteld om de campus te bouwen. Hier worden onderwijs, fundamenteel en toegepast onderzoek, en de daarvoor benodigde faciliteiten samengebracht. Dit is een tendens die je ook ziet bij andere universiteiten, bijvoorbeeld bij Utrecht Science Park. Een dergelijke regionale concentratie van specifieke kennis is ook in het belang van BV Nederland. We hebben een projectorganisatie in het leven geroepen en een bouwbegeleider in de arm genomen om alles in goede banen te leiden. Voor ieder gebouw is een architect geselecteerd en een aanbesteding uitgeschreven. Het hart van de campus wordt gevormd door de onderwijsgebouwen, daaromheen de onderzoeksinstituten en daaromheen de partners. Dit jaar worden er 450 wooneenheden opgeleverd voor studenten en medewerkers. De campus moet ook een levendige plek zijn. Daarom is er een speciaal ontmoetingscentrum,!mpuls, waar bijvoorbeeld debatten en ontvangsten worden georganiseerd. Magneetwerking Breukink is trots op het resultaat dat het beleid van Wageningen UR nu achttien jaar later heeft opgeleverd en waarin 300 miljoen euro werd geïnvesteerd. Sinds we begonnen zijn met de vorming van Wageningen De droom van MAGAZINE APRIL

5 Campus zijn we veel zichtbaarder geworden. De campus werkt als een magneet. We trekken meer studenten aan, maar ook bedrijven en onderzoeksinstituten die werkzaam zijn in ons domein. Friesland Campina heeft hier bijvoorbeeld een gebouw neergezet om al haar R&D activiteiten in onder te brengen en binnenkort zal ook TNO-Voeding zich hier vestigen. De vraagstukken waar we als maatschappij mee te maken hebben zijn te complex om in je eentje op te lossen. Universiteiten, onderzoeksinstituten en bedrijven hebben elkaar nodig. Onderzoek gebeurt ook steeds meer in teamverband. Door samen te werken met partners van buiten de universiteit zorg je bovendien voor een maximale borging van de kennisdoorstroming. Vragen die we via de onderzoeksinstituten krijgen vanuit de praktijk, bijvoorbeeld van tuinders, agrariërs of andere bedrijven of overheden, voeden het fundamentele onderzoek van de universiteit. Dat vindt dan ook weer zijn weg naar de toepassing van deze kennis in innovatieve oplossingen. Drive Blijft er voor Breukink met het realiseren van de Wageningen Campus nog iets te wensen over? We hebben nu een punt gezet achter de vorming van de campus maar de volgende fase begint ook al. We hebben hier ruimte om nog meer partners aan te trekken, ook internationaal. Nu zien we al dat 35% van onze masterstudenten en 60% van de PhD s uit het buitenland komen. Buitenlandse bedrijven zullen volgen, maar niet iedereen zet meteen een heel gebouw neer zoals Friesland Campina. We hebben bijvoorbeeld een Chinese zuivelproducent die begint met een klein kantoortje op de campus. Die ontwikkeling gaat stap voor stap. Wat mij betreft kan het allemaal nog veel internationaler, juist omdat de thema s waar wij ons in Wageningen mee bezighouden, zoals veilige voedselproductie wereldwijd, alleen maar belangrijker worden. Niet aleen grote projecten zijn voor deze bevlogen bestuurder een drijfveer. Ook de verbetering die Wageningen UR en de partners realiseren met kleine(re) innovaties, zijn voor hem een drive. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met het verwerken van insecten tot voeding als antwoord op het nijpende tekort aan dierlijke eiwitten dat met de groei van de wereldbevolking alleen maar groter wordt, maar we ontwikkelen bijvoorbeeld ook chocola met algen. Een ander mooi voorbeeld van hoe je als kennisinstituut impact kunt hebben, is onze samenwerking met het Ziekenhuis Gelderse Vallei. We hebben speciale diëten ontwikkeld die ouderen helpen om sneller te herstellen na een operatie. Hierdoor kunnen ze eerder naar huis, wat prettig is voor henzelf en bovendien de zorgkosten omlaag brengt. Breukink is eigenlijk nog lang niet uitgepraat. Er gebeurt veel in Wageningen. Met grote impact! 16 MAGAZINE APRIL 2016