Duurzame campus. Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Duurzame campus. Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik"

Transcriptie

1 Duurzame campus Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? Tips and tricks voor het verduurzamen van een universiteitsterrein NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik

2 Inhoud Wat maakt de campus duurzaam? De gebouwen en het terrein Wat je er doet (activiteiten en apparatuur) De mensen die er werken/studeren 60 seconds of sustainability:

3 Over Wageningen UR To explore the potential of nature to improve the quality of life Gezondheid, leefstijl & levensomstandigheden Feiten: Onderwijs & Onderzoek -Wageningen University -Stichting DLO studenten fte medewerkers Voeding & voedselproductie Leefomgeving

4 Den Helder

5 Wageningen Duurzame campus Campus Bij elke ingreep op de campus wordt rekening gehouden met duurzaamheid. bij elke ingreep op de campus wordt rekening gehouden met duurzaamheid.

6 Duurzame gebouwen Duurzaam bouwbeleid Milieutoets bij nieuw- en verbouw materiaalgebruik energie efficiency (EEP) Voorbeelden WKO-installatie op de campus Hyperion Sporthal de Bongerd

7 Wageningen Campus

8 Wageningen Campus

9 Duurzaam terreinbeheer Integraal groenplan (beleid): gericht op meer levendigheid, met oog voor (bio)diversiteit Toets flora en fauna Beplanting Herplanten van bomen Toepassen van aanwezige kennis op Wageningen Campus: ecologische tuin, houtwallen, bloemenweides en bos.

10 Wageningen Campus

11 Activiteiten in een gebouw Wat je in een gebouw doet: activiteiten onderwijs en onderzoek bedrijfsvoering Apparaten verlichting & comfort werkplekken & ICT laboratoria & werkplaatsen

12 Duurzame catering: assortiment (fair trade, health), foodwaste, lokale/regionale producten, optimaal transport Green office: Meatless mondays Composteerbare koffiebekers Optimaliseren inzameling Afvalscheiding Rapportage leveranciers Productie van compost en biogas uit GFT afval Stimulering inzet Education & Research Faciliteren pioniers (Start Life, PlusUltra) Green Office: Green Match, Green Teacher Award en Entrepreneurship for Sustainability Bedrijfsvoering Bouwen & Energie Catering Inkoop Afval Mobiliteit Onderzoek & Onderwijs Duurzame medewerker Het Nieuwe Werken Stimuleren fiets en e-fiets Duurzaamheid in R&O gesprekken Digitale loonstrook Sociale paragraaf MVO-beleid Green Office: Smart IT, warme truiendag Duurzaam bouwen: ambitie voorlopen E- efficiency en energiezorg Alternatieve energiebronnen: WKO, wind, zon, biovergisting Invoering MVI-tool Duurzaamheid bij aanbestedingen Duurzaamheidsscan (100%) Duurzaamheidspanel Lokaal inkopen Mobiliteitsconvenant Bevorderen OV (NS Businesscard) Slim werken/slim reizen (videoconferencing, carpoolen e.d.) CO 2 compensatie E-fiets en -scooter Buslijn (HOV) over de campus Laadpalen elektrische fietsen en auto s Green Office: Fietsenverkoop AID

13 Duurzame catering: assortiment (fair trade, health), foodwaste, lokale/regionale producten, optimaal transport Green office: Meatless mondays Composteerbare koffiebekers Optimaliseren inzameling Afvalscheiding Green office: plastics Rapportage leveranciers Productie van compost en biogas uit GFT afval Stimulering inzet Education & Research Faciliteren pioniers (Start Life, PlusUltra) Green Office: Green Match, Green Teacher Award en Entrepreneurship for Sustainability Bedrijfsvoering Bouwen & Energie Catering Inkoop Afval Mobiliteit Onderzoek & Onderwijs Duurzame medewerker Het Nieuwe Werken Stimuleren fiets en e-fiets Duurzaamheid in R&O gesprekken Digitale loonstrook Sociale paragraaf MVO-beleid Green Office: Smart IT, warme truiendag Duurzaam bouwen: ambitie voorlopen E- efficiency en energiezorg Alternatieve energiebronnen: WKO, wind, zon, biovergisting Invoering MVI-tool Duurzaamheid bij aanbestedingen Duurzaamheidsscan (100%) Duurzaamheidspanel Lokaal inkopen Mobiliteitsconvenant Bevorderen OV (NS Businesscard) Slim werken/slim reizen (videoconferencing, carpoolen e.d.) CO 2 compensatie E-fiets en -scooter Buslijn (HOV) over de campus Laadpalen elektrische fietsen en auto s Green Office: Fietsenverkoop AID

14 De mensen die er werken en studeren wat doen de gebruikers van een gebouw: bewustzijn gedrag Hoe betrek je medewerkers bij duurzaamheid? commitment van management inbedding in organisatie (Duurzaamheidsgroep) Green Office Wageningen Green man

15 Dilemma s Invloed uitoefenen op de bouw blijft lastig, veel duurzame opties sneuvelen doordat t bij de realisatie toch meer geld kost (ook al bespaar je later). Hoe ga je om met groei? Groei aantal studenten naar , meer gebouwen op de campus en een aantrekkende werking op (externe) bedrijven. Infrastructuur is daarop aangepast: om alle verkeerstromen in goede (veilige) banen te leiden zijn meer wegen, parkeerplaatsen en fietspaden aangelegd: meer bestrating/asfalt op de campus.

16 Tips Trias energetica als uitgangspunt besparen, verduurzamen en als er geen andere optie meer is, compenseren. Breng duurzaamheid in kaart Blijf monitoren: om bij te sturen en om te laten zien wat je doet. En het helpt bij beleid en doelen Kies de opties die bij je organisatie en omgeving passen Practice what you pr(t)each & Show it!

17 Vragen?

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Onderdeel 1. Gegevens en indicatoren van het evenement Gegevens Evenement Naam: Datum: Korte Omschrijving Bezoekers: Deelnemers:

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit zet je regio op voorsprong

Duurzame mobiliteit zet je regio op voorsprong Duurzame mobiliteit zet je regio op voorsprong Arnoud Neidig 1 november 2018 De behoefte aan mobiliteit groeit Mobiliteit blijft groeien Bert van Wee: Uit onderzoek (USA) blijkt dat de aanleg van meer

Nadere informatie

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2015 SOGETI NEDERLAND BV

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2015 SOGETI NEDERLAND BV CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2015 SOGETI NEDERLAND BV Auteur René Speelman Versie V2.2 Plaats Vianen Kenmerk Versie informatie VERSIE INFORMATIE Versie Datum Bijzonderheden Auteur

Nadere informatie

Inkopen bij NS. Maatschappelijk Verantwoord - Duurzaam - Circulair. Bas van Kempen Manager NS Procurement Januari 2017

Inkopen bij NS. Maatschappelijk Verantwoord - Duurzaam - Circulair. Bas van Kempen Manager NS Procurement Januari 2017 Maatschappelijk Verantwoord - Duurzaam - Circulair Bas van Kempen Manager NS Procurement Januari 2017 Bas van Kempen Manager NS Procurement 1963 1981 1988 1998 2008 2014 NEVI / Aanbesteden / Baak / SCM

Nadere informatie

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2013/2014 SOGETI NEDERLAND BV

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2013/2014 SOGETI NEDERLAND BV CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2013/2014 SOGETI NEDERLAND BV Auteur René Speelman Versie V2.1 Plaats Vianen Kenmerk Versie informatie VERSIE INFORMATIE Versie Datum Bijzonderheden

Nadere informatie

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2015 SOGETI NEDERLAND BV

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2015 SOGETI NEDERLAND BV CO2 REDUCTIEMAATREGELEN & ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN 2015 SOGETI NEDERLAND BV Auteur René Speelman Versie V2.3 Plaats Vianen Kenmerk Versie informatie VERSIE INFORMATIE Versie Datum Bijzonderheden Auteur

Nadere informatie

HAN DUURZAAM. Focus bedrijfsvoering 1995-2013-2016 Accent EnergieEfficientyPlan EEP. Presentatie 31januari 2013 voor Surf door Wim van Pelt

HAN DUURZAAM. Focus bedrijfsvoering 1995-2013-2016 Accent EnergieEfficientyPlan EEP. Presentatie 31januari 2013 voor Surf door Wim van Pelt HAN DUURZAAM Focus bedrijfsvoering 1995-2013-2016 Accent EnergieEfficientyPlan EEP Presentatie 31januari 2013 voor Surf door Wim van Pelt Opbouw presentatie Even de HAN voorstellen Wat is een MeerJarenAfspraak

Nadere informatie

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal Geworteld wonen 9 DECEMBER e.v. Wat verstaan de potentiele bewoners onder duurzaamheid vinden de bewoners belangrijk als het gaat om duurzaamheid

Nadere informatie

A. Timmerman's IJzerhandel B.V. Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018

A. Timmerman's IJzerhandel B.V. Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018 A. Timmerman's IJzerhandel B.V. Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018 Globale maat CO₂ uitstoot, scope 1 en 2 181 ton Omzet 5 miljoen Euro 36,2 ton/miljoen Euro Personeelsleden 24 FTE 7,54

Nadere informatie

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens MeppelEnergie Lokaal Duurzaam EnergieBedrijf MeppelEnergie Openingshandeling op 26-1-2012 Duurzame energie voor de woonwijk Nieuwveense

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF

Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve infrastructuur en ruimte

Nadere informatie

DUURZAME INITIATIEVEN

DUURZAME INITIATIEVEN DUURZAME INITIATIEVEN Onder duurzame initiatieven verstaat Arcadis technische innovaties die direct of indirect leiden tot energiebesparende oplossingen. Daarnaast initiatieven die de maatschappelijke

Nadere informatie

Reductiedoelstelling scope 1 en 2 emissies en jaarplan

Reductiedoelstelling scope 1 en 2 emissies en jaarplan Notitie Contactpersoon Manja Buijen Datum 7 december 2011 Kenmerk N001-0495501BUJ-evp-V03-NL Reductiedoelstelling scope 1 en 2 emissies en jaarplan Tauw streeft naar continue verbetering van de energie-efficiëntie

Nadere informatie

Green IT in de praktijk

Green IT in de praktijk Green IT in de praktijk Naar een duurzame ICT bedrijfsvoering 2013 Invulling van MVO bij Groep ICT Beleid & Identiteit Maatschappelijke betrokkenheid Interne bedrijfsvoering 2 Beleid & identiteit MVO in

Nadere informatie

delft energieneutraal delft smart city thema

delft energieneutraal delft smart city thema thema delft energieneutraal delft smart city afbeelding: Prêt-à-Loger Gemeente Delft heeft de ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. Dit betekent: geen door fossiele brandstofverbruik veroorzaakte

Nadere informatie

Lean and Green Personal Mobility

Lean and Green Personal Mobility Lean and Green Personal Mobility Connekt heeft in samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Milieu het programma Lean and Green ontwikkeld voor duurzame mobiliteit. Sinds de introductie in

Nadere informatie

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud Energie neutraal Veenendaal 2035 De aanpak en de inhoud Inhoud Waarom energieneutraal en wanneer? 1 e opzet programmaplan Resultaten interne consultatie Resultaten externe consultatie Enkele voorbeelden

Nadere informatie

Lean and Green Personal Mobility. #ConnektNL #Lean_and_Green

Lean and Green Personal Mobility. #ConnektNL #Lean_and_Green Lean and Green Personal Mobility #ConnektNL #Lean_and_Green De agenda van vandaag o Lean and Green Personal Mobility o De toegevoegde waarde o De weg naar koploper o De verdieping binnen het programma

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit. Integraal werken aan klimaatbeleid, luchtkwaliteit en goed mobiliteitsbeleid WOW-dag Martien Das Rijkswaterstaat WVL

Duurzame mobiliteit. Integraal werken aan klimaatbeleid, luchtkwaliteit en goed mobiliteitsbeleid WOW-dag Martien Das Rijkswaterstaat WVL Duurzame mobiliteit Integraal werken aan klimaatbeleid, luchtkwaliteit en goed mobiliteitsbeleid WOW-dag 2017 Martien Das WVL De uitdaging Mobiliteit zorgt voor gemiddeld ca 20% CO2-emissie, 1/3 van energievraag

Nadere informatie

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom Bouwen als een boom Materialen en Energie Stadskantoor in Venlo gebouwd volgens Cradle to Cradle principes Wortels zijn de fundering Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen

Nadere informatie

Geen Co2 uitstoot. Geen afval. Duurzaam transport. Lokale en duurzame materialen. Lokaal en duurzaam voedsel. Duurzaam watergebruik

Geen Co2 uitstoot. Geen afval. Duurzaam transport. Lokale en duurzame materialen. Lokaal en duurzaam voedsel. Duurzaam watergebruik Jaarverslag duurzame bedrijfsvoering 2007/2008 Noodzaak voor duurzame bedrijfsvoering Als organisatie willen wij onze dagelijkse activiteiten en gewoonten zoveel mogelijk laten aansluiten bij de ecologische

Nadere informatie

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING Stijn Bruers OVERZICHT MILIEUZORGSYSTEEM NULMETING REDUCTIEDOELSTELLING ANALYSES EN SIMULATIES ACTIEPLAN CASE STUDIES 1 1. MILIEUZORGSYSTEEM

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

werk maken van een groene economie

werk maken van een groene economie Groen onderwijs 2013 2011 VMBO groen 34.472 MBO 30.060 8.891 WO 6.456 onderwijsgroep CONTACT Wilt u meer weten over het groene onderwijs? Neem dan contact op met de Groene Kennis Coöperatie, het innovatieplatform

Nadere informatie

Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam?

Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam? Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam? Kenniscentrum MVS november 2015 oud papier gescheiden aanbieden textiel gescheiden

Nadere informatie

Show it! Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 + 2014 DATUM. Facilitair Bedrijf. 13 november 2012. Veiligheid & Milieu 1.0.

Show it! Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 + 2014 DATUM. Facilitair Bedrijf. 13 november 2012. Veiligheid & Milieu 1.0. Show it! Facilitair Bedrijf Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 + 2014 DATUM 13 november 2012 AUTEUR Veiligheid & Milieu VERSIE 1.0 STATUS definitief Wageningen UR (Wageningen University, Van Hall

Nadere informatie

Flexcorail BV Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018

Flexcorail BV Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018 Flexcorail BV Rapportage Maatregellijst CO2-Prestatieladder 2018 Globale maat CO₂ uitstoot, scope 1 en 2 96 ton Omzet 1 miljoen Euro 96 ton/miljoen Euro Personeelsleden 20 FTE 4,8 ton/fte Overzicht maatregelen

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Vervoer in de wet EED. Wm (2%) Zorgplicht: voorkom de negatieve milieueffecten van vervoer van goederen en personen van en naar de inrichting

Vervoer in de wet EED. Wm (2%) Zorgplicht: voorkom de negatieve milieueffecten van vervoer van goederen en personen van en naar de inrichting Vervoer in de wet 2015 EED verplichte audit Zorgplicht: voorkom de negatieve milieueffecten van vervoer van goederen en personen van en naar de inrichting 2008 1993 Vervoer: artikel 2.16Ab Energie: artikel

Nadere informatie

Casestudy Faxx-locatie

Casestudy Faxx-locatie Casestudy Faxx-locatie Van de Ven Bouw en Ontwikkeling 28-4-2014 Inhoud Algemeen... 3 Projectgegevens... 4 BREEAM-NL... 5 Specifieke ontwerpmaatregelen... 6 Specifieke uitvoeringsmaatregelen... 6 Reductie

Nadere informatie

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045 Energieneutraal Veranderende overheid Waarde creëren Stadhuisplein Zichtbaar maken van innovatie Als duurzame stad Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst!

Nadere informatie

Klimaat Voetafdruk Hogeschool Leiden

Klimaat Voetafdruk Hogeschool Leiden Hogeschool Leiden Rapportage aan Franziska Brouwer Ed van Oudheusden Peter Wiers- Climate Partners/ PWAdvies AnneMarie Calon- Work on Progress Yann Arthus Bertrand: Earth from the Air 8 juni 2010 Kunnen

Nadere informatie

Practice what you preach

Practice what you preach Beste lezer, In deze nieuwsbrief staat het volgende centraal: Wat leeft er onder de medewerkers van VHL Leeuwarden & Velp als het om duurzaamheid gaat. Daarnaast is de huidige stand van zaken omtrent zonnepanelen

Nadere informatie

Samen naar een klimaatneutraal spoor. Frans Slats Thijs Cloosterman

Samen naar een klimaatneutraal spoor. Frans Slats Thijs Cloosterman Samen naar een klimaatneutraal spoor Frans Slats Thijs Cloosterman Samen? Vervoerders en infrabeheerders moeten samenwerken voor optimale CO 2 reductie 1+1=3 Samen naar een klimaatneutraal spoor 1 2 De

Nadere informatie

Kracht in eigen inkoop

Kracht in eigen inkoop Kracht in eigen inkoop Actieplan MVI 2018/2019 Voorwoord De provincie Overijssel koopt jaarlijks voor bijna 150 miljoen euro in. Daarmee hebben we als provincie een krachtig instrument in handen om maatschappelijk

Nadere informatie

Energie Management Programma A&M Recycling

Energie Management Programma A&M Recycling Energie Management Programma A&M Recycling Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1 Maatregelen voor behalen

Nadere informatie

Cluster Bedrijfsvoering rve ICT

Cluster Bedrijfsvoering rve ICT Cluster Bedrijfsvoering rve ICT ACTIEPLAN 2017-2020 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) 30 juni 2017 Pagina 1 van 10 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 AMBITIE RVE ICT MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN...

Nadere informatie

Technologische invulling energie strategie Sciencepark. Jan-Maarten Elias

Technologische invulling energie strategie Sciencepark. Jan-Maarten Elias Technologische invulling energie strategie Sciencepark Jan-Maarten Elias Smartgrid warmte/koude Parkeren Sporthal Matrix IC gebouwen Lab HIER BENT U NU WKO Kantoren FNWI-fac. Kantoren Kassen Datacenter

Nadere informatie

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen Frank de Wit, Wethouder Onderwijs, Sport en Duurzaamheid Huib Bulthuis, huisvesting SCO Leiden, schoolbestuur Eveline Botter, Projectmanager Gemeente Leiden 2 Inhoud

Nadere informatie

TIPS & CHECKLIST VOOR EEN GROEN EVENT

TIPS & CHECKLIST VOOR EEN GROEN EVENT TIPS & CHECKLIST VOOR EEN GROEN EVENT Conferenties, feesten & partijen, maar ook dineetjes en bijeenkomsten hebben wel degelijk een effect op ons milieu; - door het direct gebruik van elektriciteit, water

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Op weg naar een duurzame bedrijfsvoering

Op weg naar een duurzame bedrijfsvoering Op weg naar een duurzame bedrijfsvoering Libra Revalidatie & Audiologie Revalidatiecentrum Leijpark Tilburg en Blixembosch Eindhoven met klinische voorziening 80 bedden en een poliklinische voorziening

Nadere informatie

Duurzaamheid bij Landal GreenParks

Duurzaamheid bij Landal GreenParks Duurzaamheid bij Landal GreenParks Kenniswerkplaats Vitale Vakantieparken Noord-Veluwe Harderwijk - 18 februari 2015 Landal een duurzame organisatie? Onze belofte naar de gasten Waarom D&BO? Externe

Nadere informatie

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert

Nadere informatie

Verduurzaming afvalinzameling

Verduurzaming afvalinzameling Verduurzaming afvalinzameling Overzicht presentatie Wat doet Avri? Doelstellingen Avri 2011-2015 Waarom verduurzaming? Projecten Avri Beoogde resultaten 1 Wat doet Avri Afvalbeheer: Inzameling huishoudelijk

Nadere informatie

Meer grip op klimaatbeleid

Meer grip op klimaatbeleid Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet

Nadere informatie

CO 2 Reductie doelstellingen

CO 2 Reductie doelstellingen CO 2 Reductie doelstellingen Gebr. Griekspoor BV Innovatief Proactief Duurzaam Betrokken Nieuw-Vennep 5 november 2013 Dilia van der Want. Afdeling KAM Akkoord directie: Datum: Handtekening: 0.0 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013.

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. 1 Samenvatting Definitie duurzaamheid volgens Brundtland Aanmelden als Millenniumgemeente Speerpunten:

Nadere informatie

Achmea Jan van de Ven. Waar staan we: Voert sturend parkeerbeleid: binnen een woon-/ werkafstand van 7,5 km. geen recht op eigen parkeerplaats

Achmea Jan van de Ven. Waar staan we: Voert sturend parkeerbeleid: binnen een woon-/ werkafstand van 7,5 km. geen recht op eigen parkeerplaats Achmea Jan van de Ven Voert sturend parkeerbeleid: binnen een woon-/ werkafstand van 7,5 km. geen recht op eigen parkeerplaats Eigen pendel voor medewerkers van station naar Achmea Nu onderzoek naar verder

Nadere informatie

ENEXIS AUTOLOZE DAGEN ERVARINGEN

ENEXIS AUTOLOZE DAGEN ERVARINGEN ENEXIS AUTOLOZE DAGEN ERVARINGEN JANUARI 2018 AUTOLOZE DAGEN Enexis Groep wil hét voorbeeld zijn in duurzaamheid. In 2020 wil het netwerkbedrijf op het gebied van mobiliteit 50% minder -uitstoot realiseren

Nadere informatie

Wetenschapsknooppunt Wageningen University (WKWU)

Wetenschapsknooppunt Wageningen University (WKWU) Wetenschapsknooppunt Wageningen University (WKWU) Margriet van Vianen, projectleider 28 september 2016 Ruimte voor partnerlogo s (plaats een wit vlak achter de logo s om deze tekst en het kader te verbergen)

Nadere informatie

Regionale duurzaamheidsprojecten.

Regionale duurzaamheidsprojecten. Regionale duurzaamheidsprojecten. Piotrek Swiatkowski Docent Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, Academie voor Financieel Management, Den Bosch, Avans Hogeschool Lid kenniskring Finance & Sustainability

Nadere informatie

Paragraaf duurzaamheid

Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente

Nadere informatie

Welkom ouder(s) / familie / studenten

Welkom ouder(s) / familie / studenten Welkom ouder(s) / familie / studenten Hermien Miltenburg, Martin Colee hermien.miltenburg@wur.nl ouders@wur.nl (vragen) www.studiekeuzekind.nl (artikelen voor ouders) www.wur.nl/ouders www.studiekeuze123.nl

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2016 Het begon in 1918 Wageningen University & Research Wageningen University Medewerkers: 2,600 studenten:>

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers

Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Hoeveel CO 2 -reductie is nodig? doel nieuwe kabinet: in 2020 30% minder CO 2 -uitstoot dan in 1990 UN-IPCC: stabilisatie

Nadere informatie

Maatschappelijk Jaarverslag 2017

Maatschappelijk Jaarverslag 2017 Maatschappelijk Jaarverslag 2017 Wat hebben we in 2017 ondernomen en bereikt op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Duurzaamheid? 3 Monitoring & Verslaglegging Om MVO goed te kunnen

Nadere informatie

Sociaal, Groen en Economisch: Duurzaamheid 2.0!

Sociaal, Groen en Economisch: Duurzaamheid 2.0! Sociaal, Groen en Economisch: Duurzaamheid 2.0! Algemene en Financiële beschouwingen: Voorjaarsrapportage 2014 Inleiding De raad geeft vandaag bij de algemene beschouwingen haar visie op de eerste voorjaarsrapportage

Nadere informatie

Energiezorg management systeem. Symposium Groene ICT

Energiezorg management systeem. Symposium Groene ICT Energiezorg management systeem Symposium Groene ICT Voorstellen Marco Kappe Directeur Service Delivery Vancis 2 fysieke datacenters Housing van de (nationale supercomputer) Leveren van Co locatie Leveren

Nadere informatie

Document: Energiemanagementplan

Document: Energiemanagementplan Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): Mevrouw C.K. Kloens De heer H. Hooftman De heer D. Slothouber 12 september 2014 Definitief rapport

Nadere informatie

tot eind 2025 - LED verlichting bij vervanging - inzet slimme verlichtingsconcepten

tot eind 2025 - LED verlichting bij vervanging - inzet slimme verlichtingsconcepten Doelstelling Actie Doorlooptijd Wat gaan we doen Eigenaarschap Eigen organisatie 20% energiebesparing t.o.v. 2015 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen 20% transitie naar hernieuwbare energie t.o.v.

Nadere informatie

onderneemt maatschappelijk verantwoord

onderneemt maatschappelijk verantwoord onderneemt maatschappelijk verantwoord www.coffeefresh.nl Coffee Fresh investeert in MVO Koffie is tegenwoordig meer dan zomaar een kopje koffie. Het is een beleving waarbij wij u nét dat beetje meer bieden.

Nadere informatie

Any color so long as it is green

Any color so long as it is green Any color so long as it is green Duurzame mobiliteit op lokaal niveau Richard Smokers Attero Minisymposium, Duurzame mobiliteit, Wijster, 2 Any color so long as it is green Inhoud Uitdagingen Wat valt

Nadere informatie

De zin van afvalscheiding

De zin van afvalscheiding De zin van afvalscheiding (...en de onzin die u wel eens hoort)...alles gaat toch op één hoop... Hoe zit het écht? z.o.z. Gescheiden afval blijft gescheiden Gescheiden afval blijft gescheiden Alles wat

Nadere informatie

De reiziger centraal! Op weg naar integrale duurzame mobiliteit

De reiziger centraal! Op weg naar integrale duurzame mobiliteit 21 4 2015 De reiziger centraal! Op weg naar integrale duurzame mobiliteit Movares - Chris Verweijen En wie ben ik? RET: openbaar vervoer Rotterdam: Onderzoek naar beweegredenen reiziger Netwerkontwerp

Nadere informatie

VNG Raadsledencampagne

VNG Raadsledencampagne Duurzaam Drimmelen VNG Raadsledencampagne Klimaat niet zonder de Raad Invloed raadsleden Borging beleid Collegiaal bestuur Collegeakkoord 2010-2014 Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien

Nadere informatie

Energievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl

Energievisie Borne 22 september 2011. Michel Leermakers Linda Rutgers Twence. Co Kuip HVC. www.twence.nl Energievisie Borne 22 september 2011 Michel Leermakers Linda Rutgers Twence Co Kuip HVC Inhoud van vanochtend Gemeente Borne Visie Twence Werkwijze Energievisie Resultaten Huidige energieconsumptie Bronpotentieel

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies Eerste halfjaar 2012

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies Eerste halfjaar 2012 Voortgangsrapportage Scope 1 en 2 CO2 emissies Eerste halfjaar 2012 Wijzigingsblad Versie Datum Auteur Wijzigingen 0.1 01-10-2013 F. Wuts Draft 1.0 7-10-2013 F. Wuts Final 1.1 20-01-2014 F. Wuts Emissie

Nadere informatie

Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017

Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017 Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017 ECOLOGIE ALS OPPORTUNITEIT Footprinting & Onderzoek Coaching Campagnes Workshops 1 KLIMAATSLIMME VERENIGINGEN Wat is een klimaatslimme

Nadere informatie

Duurzame Greenport Westland Oostland

Duurzame Greenport Westland Oostland 12 oktober 2009 Duurzame Greenport Westland Oostland EFRO programma Doel: Duurzame Greenport (p p p) Greenport Westland Oostland gemeentes Westland, Pijnacker Nootdorp, Lansingerland Kennisinstellingen

Nadere informatie

Richtlijn: meten van milieu effecten van sportevenementen. NHTV University of Applied Sciences Breda, The Netherlands

Richtlijn: meten van milieu effecten van sportevenementen. NHTV University of Applied Sciences Breda, The Netherlands Richtlijn: meten van milieu effecten van sportevenementen Dr. verbeek.d@nhtv.nl NHTV University of Applied Sciences Breda, The Netherlands Aanleiding - Effectmetingen van evenementen - Milieu / Duurzaamheid

Nadere informatie

Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval,

Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval, Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval, 1989-2015 Indicator 1 juni 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten?

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? HARTELIJK WELKOM BIJ UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? Programma 13.00 uur Uitbesteding: bezint eer gij begint zaal Milaan Pauze 14.15 uur Uitbesteding

Nadere informatie

AT OSBORNE. Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later. 19 september 2012. Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed

AT OSBORNE. Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later. 19 september 2012. Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed AT OSBORNE www.atosborne.nl Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed 19 september 2012 AT Osborne Huisvesting en Vastgoed Infrastructuur

Nadere informatie

Food als middel punt

Food als middel punt Food als middel punt Food als middel punt Midden in het kennishart van FoodValley ligt het Food&Businesspark Ede: dé groene locatie voor voedselproducerende en -verwerkende bedrijven. Het F&BP ligt in

Nadere informatie

Resultaten enquête onder wethouders grote gemeenten over duurzame mobiliteit

Resultaten enquête onder wethouders grote gemeenten over duurzame mobiliteit Resultaten enquête onder wethouders grote gemeenten over duurzame mobiliteit Juni 2016 Pagina Voorwoord 3 1. Samenvatting 4 2. Aanleiding en opzet enquête 4 3. Resultaten 5 1.1 Rol duurzame mobiliteit

Nadere informatie

ICT en de onderwijsorganisatie. Michiel van Geloven juni 2002

ICT en de onderwijsorganisatie. Michiel van Geloven juni 2002 ICT en de onderwijsorganisatie Michiel van Geloven juni 2002 Introductie de plaats van ICT&O in het huidige hoger onderwijs (facultair) beleid het E -onderwijsconcept implementatie financiën ICT in het

Nadere informatie

#KORTRIJK. EEN SLIMME STAD organisatie DUURZAAM BEDRIJFSVERVOERPLAN 2.0 STAD KORTRIJK

#KORTRIJK. EEN SLIMME STAD organisatie DUURZAAM BEDRIJFSVERVOERPLAN 2.0 STAD KORTRIJK #KORTRIJK EEN SLIMME STAD organisatie DUURZAAM BEDRIJFSVERVOERPLAN 2.0 STAD KORTRIJK #Wie ben ik Stad Kortrijk innovatiemanager Sebastien.Lefebvre@kortrijk.be 056 27 8500 Twitter: @S_L_ De innovatiemanager,

Nadere informatie

Review CO2 reductiedoelstellingen 27-03-2014. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1

Review CO2 reductiedoelstellingen 27-03-2014. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Review CO2 reductiedoelstellingen 27-03-2014 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Voortgang subdoelstellingen 4 2.1. Voortgang subdoelstelling brandstofverbruik

Nadere informatie

Eco-Schools Facilitair

Eco-Schools Facilitair Facilitair Informatiebrochure voor schoolbesturen Foto: ONLEVEL GmbH wordt in Nederland gecoördineerd door SME, afdeling Onderwijs: Expertisecentrum Duurzaamheid op School. Foto: kerckeboschzeist.nl/kerckebosch/duursaam-kerckebosch

Nadere informatie

MJA-Sectorrapport 2013 Wetenschappelijk onderwijs

MJA-Sectorrapport 2013 Wetenschappelijk onderwijs MJA-Sectorrapport 2013 Wetenschappelijk onderwijs Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Wetenschappelijk onderwijs Datum: 24 juni 2014 Status: Definitief Kenmerk: 1235678/U&W/WJW/MS/157005 Locatie: Utrecht

Nadere informatie

Scope 3 analyse Megaborn Traffic Development B.V.

Scope 3 analyse Megaborn Traffic Development B.V. 2019 Opgesteld volgens handboek 3.0 van de CO2- prestatieladder : Status Kenmerk Definitief S3A-CO2-V1 Versie/revisie 0 Datum 09-05-2019 Opgesteld door Gecontroleerd door J.N. Liebrecht Directie Inhoudsopgave

Nadere informatie

SGS SEARCH CO 2 FOOTPRINT RAPPORTAGE

SGS SEARCH CO 2 FOOTPRINT RAPPORTAGE SGS SEARCH CO 2 FOOTPRINT RAPPORTAGE 2017 1 Onze ambitie? Onze positieve footprint verdubbelen en de negatieve halveren 1 INLEIDING NEGATIEVE FOOTPRINT HALVEREN Inleiding SGS Search heeft de ambitie om

Nadere informatie

Gelijkstroomnet in Nederland

Gelijkstroomnet in Nederland CONCEPT TER DISCUSSIE Gelijkstroomnet in Nederland Publieke gelijkstroomdienst mogelijk maken Plan van Aanpak AM Realisatie & Aanbesteding Programma Gelijkstroom CONCEPT TER DISCUSSIE Again a war of currents?

Nadere informatie

DUURZAME INFRASTRUCTUUR

DUURZAME INFRASTRUCTUUR DUURZAME INFRASTRUCTUUR wisselwerking van stad, spoor, snelweg en fietspad TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Krimp werkgelegenheid Percentage 65+ Woon-werkverkeer Grondprijzen 2007, Toegevoegde

Nadere informatie

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) Wat is MVI? Maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) betekent dat bij de inkoop van diensten, producten en werken in alle fasen van het inkoopproces

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2013

Voortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2013 Voortgangsrapportage Scope 1 en 2 CO2 emissies Eerste halfjaar 2013 Wijzigingsblad Versie Datum Auteur Wijzigingen 0.1 01-10-2013 F. Wuts Draft 1.0 8-10-2013 F. Wuts Update en aanpassing van een aantal

Nadere informatie

Profiel Teammanager Innovatie, Risico en Informatiemanagement (IRI)

Profiel Teammanager Innovatie, Risico en Informatiemanagement (IRI) Profiel Teammanager Innovatie, Risico en Informatiemanagement (IRI) WUR, Wageningen Economic Research 28 november 2016 Opdrachtgever WUR, Wageningen Economic Research Voor meer informatie over de functie

Nadere informatie

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN 2013/2014 SOGETI NEDERLAND BV

CO2 REDUCTIEMAATREGELEN 2013/2014 SOGETI NEDERLAND BV CO2 REDUCTIEMAATREGELEN 2013/2014 SOGETI NEDERLAND BV Auteur René Speelman Versie V1.1 Plaats Vianen Kenmerk Versie informatie VERSIE INFORMATIE Versie Datum Bijzonderheden Auteur V1.0 2 januari 2014 Aanvulling

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen 2018-2020 19 september 2018 1 Inleiding De gemeente Tynaarlo heeft in 2017, net als de buurgemeenten Aa en Hunze, Assen en Noordenveld, het Manifest Maatschappelijk

Nadere informatie

2050: Van Doelstelling naar Succes - Expertgroep Klimaattechniek

2050: Van Doelstelling naar Succes - Expertgroep Klimaattechniek Visie op duurzame gebiedsontwikkeling integrale aanpak gebied biedt uitdagingen en kansen voor de installatiebranche Dick van der Kooij Techniplan Adviseurs Rotterdam 2 Onze maatschappij maakt zich zorgen

Nadere informatie

Elektrisch rijden in de praktijk

Elektrisch rijden in de praktijk We gaan elektrisch vooruit! Een impuls voor elektrisch vervoer in Rotterdam Elektrisch rijden in de praktijk Klimaatprobleem? Google earth januari 2009 Rotterdam Climate Initiative Als stad met wereldhaven

Nadere informatie

BUILD TO INNOVATE. 2 Dare to Innovate. Informatietechnologie

BUILD TO INNOVATE. 2 Dare to Innovate. Informatietechnologie DARE TO INNOVATE BUILD TO INNOVATE 2 Dare to Innovate 3 Dare to Innovate KERNGETALLEN IT DIENSTEN Universiteit 9 faculteiten 8 diensten 23.000 studenten 4.000 medewerkers 1.500 onderzoekers 4.000 gasten

Nadere informatie

Nieuwsbrief CO2-Prestatieladder. Q1, Q2 en Q3 2017

Nieuwsbrief CO2-Prestatieladder. Q1, Q2 en Q3 2017 sbrief CO2-Prestatieladder Q1, Q2 en Q3 2017 Wij hebben als Kleywegen groep de CO2-Prestatieladder geïmplementeerd. De CO2-Prestatieladder is een instrument dat bedrijven helpt bij het reduceren van CO2.

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum

Nadere informatie