Samen naar een klimaatneutraal spoor. Frans Slats Thijs Cloosterman

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samen naar een klimaatneutraal spoor. Frans Slats Thijs Cloosterman"

Transcriptie

1 Samen naar een klimaatneutraal spoor Frans Slats Thijs Cloosterman

2 Samen? Vervoerders en infrabeheerders moeten samenwerken voor optimale CO 2 reductie 1+1=3

3 Samen naar een klimaatneutraal spoor 1 2 De spoorsector in beeld Ambities, Projecten en Resultaten ProRail 3 Ambities, Projecten en Resultaten NS 4 Voorbeelden samenwerking

4 De spoorsector in beeld

5 De spoorsector in beeld Verdeling CO 2 emissie per jaar CO 2 footprint in gram/rkm (2009)

6 De spoorsector in beeld Tractie Energie: 650 kton CO 2 per jaar Verbruik is ca GWh per jaar Materiaalgebruik: 110 kton CO 2 per jaar Accent op: Staal (Spoorstaven, bruggen, wissels) Beton (dwarsliggers, kunstwerken) Ballast & grond

7 Ambities, projecten en resultaten

8 Ambities ProRail

9 Ambities ProRail Duurzaam reizen Duurzaam leven Minder energieverbruik Meer duurzame energie CO2 reductie spoorketen Minder geluid en trillingen Inpassing natuur & omgeving Minder afval en grondstoffen -30% (2020) 100% (2020) Duurzaam werken Integratie in werkprocessen Niveau 5 (2015) Transparante verantwoording Niveau A+ (2015) Samenwerking in de keten

10 Ambities ProRail Duurzaam reizen Duurzaam leven Minder energieverbruik Meer duurzame energie CO2 reductie spoorketen Minder geluid en trillingen Inpassing natuur & omgeving Minder afval en grondstoffen -30% (2020) 100% (2020) Duurzaam werken Integratie in werkprocessen Niveau 5 (2015) Transparante verantwoording Niveau A+ (2015) Samenwerking in de keten

11 Ambities ProRail Ambities ProRail 30% energiereductie in 2020 t.o.v CO 2 prestatieladder trede 5 in % duurzame inkoop energie in 2020 GRI A Op overige onderdelen worden momenteel targets gedefinieerd.

12 Voorbeelden projecten Voorbeeldprojecten ProRail Duurzame projecten Energiezuinige Infra Rijtijdspeling Reisinformatieschermen Zonnesystemen op stations LED verlichting

13 ProRail Resultaten tot nu toe Behaalde resultaten 2012: Hercertificering CO 2 prestatieladder 4 Daling CO 2 footprint van 77 in 2010 naar 69 kton in Inkoop energie: 100% duurzaam = 43 kton reductie Zonnesystemen op Utrecht en Rotterdam ( m2) Duurzame wisselverwarming op de Hanzelijn (100 stuks) Bouw van 1 ecoduct, gunning 2 ecopassages, 50 duikers, 20 loopvoorzieningen

14 Ambities, projecten en resultaten

15 Ambities NS Thema Doel / ambitie 2016 Energie (facilitair) Energie (tractie) CO 2 Meer duurzame mobiliteit -2% efficiëntie-verbetering per jaar -5% efficiëntie-verbetering per jaar Klimaatneutraal vervoer in komende concessie Bezettingsgraad: +6%punt t.o.v in daluren. Implementatie Het Nieuwe Werken Geluid Afval Samen maken wij het verschil Duurzaam inkopen 2030: 100% geluidsarm Afval is grondstof Zichtbare positie topwerkgever o.a. door diversiteit: aandeel vrouwen hoger, fair share vakmanschap: Railcollege, NS Academy Inzicht en sturen op duurzaamheid in de keten

16 Voorbeelden projecten NS Efficiënt gebruik: Energiezuinig rijden/opstellen Optimaliseren treinlengte Aanpassingen treinen: LED-verlichting en ILC Warmtepomp en CO 2 regeling recirculatie Aerodynamica verbeteren Verhogen recuperatie Aanpassingen stations en werkplaatsen WKO Verlichting verwarming

17 NS Resultaten tot nu toe KPI treinen Energie efficiency (kwh/reizigerskilometer) UIC norm: 0,1 0,15 kwh/rkm CO 2 per reizigerskilometer in gram ,058-39% t.o.v ,6-50%! t.o.v %! t.o.v. 2005

18 Samenwerking

19 Voorbeelden samenwerking Energie Zuinig Rijden Energie zuinig rijden is alleen mogelijk als beide partijen bijdragen: Remgedrag machinisten Voldoende en logisch verdeelde speling in dienstregeling Minder remmingen door (tijdelijke) snelheidsbeperkingen

20 Voorbeelden samenwerking Duurzaam Station Een duurzaam station is alleen mogelijk als beide partijen bijdragen: Gescheiden afvalinzameling Opwekken duurzame energie (WKO, zonnesystemen) Bewust energieverbruik Stationsscan (100)

21 Voorbeelden samenwerking Optimaliseren Tractie-systeem Een efficiënt tractie-systeem is alleen mogelijk als beide partijen afspraken maken over infra en materieel: Benutting recuperatie-energie Netspanning Piekvermogen

22 Samenwerking voor een duurzame sector Steps ahead: Om de meest duurzame sector te blijven moeten de neuzen in dezelfde richting staan: 2013: Samen met de sector één stip op de horizon vaststellen én een sectorroadmap uitstippelen.

23 Samenwerking voor een duurzame sector Hoe willen we dit bereiken? Duidelijke gezamenlijke doelstellingen benoemen Commitment van alle partijen Integrale business cases Afstemming besluitvorming

24 Samen naar een klimaatneutraal spoor Frans Slats Thijs Cloosterman

25 Stelling Een klimaatneutraal spoor gaat niet ten koste van de dienstverlening op het spoor.

Bruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013

Bruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013 Bruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013 Joke van Veen Manager Business Development NS Reizigers Dimitri Kruik Manager Veranderprogramma 2012-2015 ProRail De NS strategie De NS strategie

Nadere informatie

Duurzaam spoor CO2 reductie in de spoorketen. KIVI NIRIA congres 6 november 2013 Paul van der Voort, Innovatie & Duurzame ontwikkeling

Duurzaam spoor CO2 reductie in de spoorketen. KIVI NIRIA congres 6 november 2013 Paul van der Voort, Innovatie & Duurzame ontwikkeling Duurzaam spoor CO2 reductie in de spoorketen KIVI NIRIA congres 6 november 2013 Paul van der Voort, Innovatie & Duurzame ontwikkeling 1 Opbouw 1. ProRail en Duurzaamheid 2. Infra energieverbruik 3. Trein

Nadere informatie

Tekst in verdana of georgia CO 2 -voetafdruk Nederlandse spoorketen

Tekst in verdana of georgia CO 2 -voetafdruk Nederlandse spoorketen Samen zorgen voor minder CO 2 in de Nederlandse spoorketen CO 2 -voetafdruk Nederlandse spoorketen CO 2 -voordeel Railtransport Geen garantie voor de toekomst Huidige vergelijking is alleen o.b.v. energieverbruik

Nadere informatie

CO 2. -besparingsplan Publieksversie

CO 2. -besparingsplan Publieksversie CO 2 -besparingsplan Inleiding CO2 ambitie ProRail De trein is de meest duurzame vervoersvorm. Een trein gebruikt zijn energie efficiënt en heeft daardoor een lage CO2-emissie. Maar het kan altijd beter

Nadere informatie

MJA-Sectorrapport 2013 Railsector

MJA-Sectorrapport 2013 Railsector MJA-Sectorrapport 2013 Railsector Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Railsector Datum: 11 juni 2014 Status: Definitief Kenmerk: 1235678/nnb/TDL/nnb/ - Locatie: Utrecht Contactpersoon: Tobias de Ligt

Nadere informatie

Energie, Afval, Geluid, Diversiteit, Duurzame Inzetbaarheid

Energie, Afval, Geluid, Diversiteit, Duurzame Inzetbaarheid DUURZAAM ONDERNEMEN bij NS Strategie Mobiliteit per trein heeft een duurzaam karakter en daarmee NS ook. Door het reizen van deur tot deur voor onze klanten zo aantrekkelijk mogelijk te maken draagt NS

Nadere informatie

Inkopen bij NS. Maatschappelijk Verantwoord - Duurzaam - Circulair. Bas van Kempen Manager NS Procurement Januari 2017

Inkopen bij NS. Maatschappelijk Verantwoord - Duurzaam - Circulair. Bas van Kempen Manager NS Procurement Januari 2017 Maatschappelijk Verantwoord - Duurzaam - Circulair Bas van Kempen Manager NS Procurement Januari 2017 Bas van Kempen Manager NS Procurement 1963 1981 1988 1998 2008 2014 NEVI / Aanbesteden / Baak / SCM

Nadere informatie

Beknopte beschrijving scope en berekeningswijze Energie Efficiëntie en CO 2 uitstoot NS vervoerproces

Beknopte beschrijving scope en berekeningswijze Energie Efficiëntie en CO 2 uitstoot NS vervoerproces Beknopte beschrijving scope en berekeningswijze Energie Efficiëntie en CO 2 uitstoot NS vervoerproces NS Reizigers Materieel & Energie Sector Energie & Milieu 0 Algemeen Dit document is opgesteld om inzicht

Nadere informatie

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen 2016-2020 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Spitzke Spoorbouw BV Versie Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 2 1 Reductiedoelstellingen...

Nadere informatie

Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening

Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening Ing. G.F. ten Harve Mbe Systeem expert energievoorziening Architectuur & Techniek / Assetmanagement / ProRail Historie elektrische tractie Tractie energievoorziening

Nadere informatie

ERTMS en Duurzaamheid Eric Mink. Duurzaamheid, ERTMS en LTSA

ERTMS en Duurzaamheid Eric Mink. Duurzaamheid, ERTMS en LTSA ERTMS en Duurzaamheid Eric Mink Duurzaamheid, ERTMS en LTSA 1 Duurzaamheid, ERTMS en LTSA Korte vs. lange termijn Ambitie vs. feiten 28 mei 2014 Agenda 1. Duurzaamheid en het OV: feiten 2. Korte termijn

Nadere informatie

Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer. Huib van Essen

Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer. Huib van Essen Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer Huib van Essen CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER 2013

MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER 2013 MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER 2013 Auteur René Speelman Versie 1.0 Plaats Vianen Kenmerk WEGWIJZER Versie informatie Versie Datum Bijzonderheden Auteur 1.0 November 2014 René Speelman, manager

Nadere informatie

Energiegebruik 2013. van de Nederlandse spoorsector

Energiegebruik 2013. van de Nederlandse spoorsector Energiegebruik 2013 van de Nederlandse spoorsector COLOFON: Auteurs: Neel van Hoesel (Ricardo Rail), neel.vanhoesel@ricardo.com Anton van Himbergen (Ricardo Rail), anton.vanhimbergen@ricardo. com Versie:

Nadere informatie

Rapportage 2015 S1 Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage 2015 S1 Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2015 S1 Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies december 2015 Opgesteld door: E. Goudvis Rapportage 2015 S1 Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Energieverbruik

Nadere informatie

Rode draad - Context. Gezamenlijke ambitie ProRail en NS uitwerking Lange Termijn Spoor Agenda (LTSA) Missie en veranderaanpak ProRail

Rode draad - Context. Gezamenlijke ambitie ProRail en NS uitwerking Lange Termijn Spoor Agenda (LTSA) Missie en veranderaanpak ProRail Rode draad - Context Gezamenlijke ambitie ProRail en NS uitwerking Lange Termijn Spoor Agenda (LTSA) Missie en veranderaanpak ProRail Strategische ambities ProRail Meer capaciteit, en robuuster en punctueler

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Scope 3 november 2017

Voortgangsrapportage Scope 3 november 2017 Voortgangsrapportage Scope 3 november 2017 Keteninitiatieven en maatregelen voor CO 2 -reductie Autorisatie paraaf datum gecontroleerd prl projectleider Van Auteurs Kenmerk LJV, Milieu & Duurzaamheid G.H.M.

Nadere informatie

Hergebruik en recycle van ballast

Hergebruik en recycle van ballast Hergebruik en recycle van ballast Door het opstellen van specificaties voor het hergebruiken en recyclen van ballast kan een betere CO2 footprint van ballast worden bereikt. De specificaties worden onder

Nadere informatie

Reductie van scope 3 CO2-emissies

Reductie van scope 3 CO2-emissies Reductie van scope 3 CO2-emissies Ketenanalyse Tractie energie systemen 10 maart 2017- Versie 1.0 Update maart 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 1.1 Inleiding 2 1.2 Scope 3 emissies 2 1.3 Leeswijzer 2 2

Nadere informatie

Review CO 2 reductiedoelstellingen voestalpine WBN. Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2

Review CO 2 reductiedoelstellingen voestalpine WBN. Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Review CO 2 reductiedoelstellingen voestalpine WBN Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Voortgang subdoelstellingen 4 2.1. Voortgang subdoelstelling kantoren 4

Nadere informatie

Duurzaamheid bij RWS. Van visie naar praktijk. Annette Augustijn. Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden

Duurzaamheid bij RWS. Van visie naar praktijk. Annette Augustijn. Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden Ministerie van Infrastructuur en Milieu Duurzaamheid bij RWS Van visie naar praktijk Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden Annette Augustijn Programmadirecteur Duurzaam RWS 28 april

Nadere informatie

40% Samen realiseren we een CO 2. -neutraal spoor Visie van de Nederlandse spoorsector voor 2050. energie-efficiëntie TAXI

40% Samen realiseren we een CO 2. -neutraal spoor Visie van de Nederlandse spoorsector voor 2050. energie-efficiëntie TAXI 40% 0 energie-efficiëntie hergebruik TAXI Samen realiseren we een CO 2 -neutraal spoor Visie van de Nederlandse spoorsector voor 2050 2 Dit is een uitgave van: 3 Samen realiseren we een CO2-neutraal spoor

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2-Q3 2015 GKB Groep B.V.

Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2-Q3 2015 GKB Groep B.V. Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2-Q3 2015 GKB Groep B.V. Barendrecht, 11-11-2015 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Algemeen... 3 3. Energiestromen... 3 3.1 Doelstellingen... 4 4. Inzage energieverbruik...

Nadere informatie

Samen zorgen voor minder CO2. Johan van Dalen, ProRail Symposium Duurzame Infrastructuur, RWS 28 april 2011

Samen zorgen voor minder CO2. Johan van Dalen, ProRail Symposium Duurzame Infrastructuur, RWS 28 april 2011 Samen zorgen voor minder CO2 Johan van Dalen, ProRail Symposium Duurzame Infrastructuur, RWS 28 april 2011 5 Agenda Waarom de CO2 Prestatieladder Kernpunten van de ladder Praktijkervaringen Prestatieladder

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Rapportage 1 e half jaar 2017 en prognose CO 2 voetafdruk 2017 Autorisatie paraaf datum gecontroleerd prl Projectleider Van

Nadere informatie

MJA-Sectorrapport 2011 Railsector

MJA-Sectorrapport 2011 Railsector MJA-Sectorrapport 2011 Railsector Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Railsector Datum: 18 juni 2012 Status: Definitief, versie 1.3 Kenmerk: 1235678/223/TdL/SR/HC Locatie: Utrecht Contactpersoon: Tobias

Nadere informatie

KETENANALYSE RAIL ARCADIS NEDERLAND BV. 27 augustus 2015 078604550:0.3 - Gecontroleerd

KETENANALYSE RAIL ARCADIS NEDERLAND BV. 27 augustus 2015 078604550:0.3 - Gecontroleerd KETENANALYSE RAIL ARCADIS NEDERLAND BV 27 augustus 2015 078604550:0.3 - Gecontroleerd Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Activiteiten rail... 4 2.1 Initiatie... 4 2.2 Realisatie... 4 2.3 Exploitatie... 5 2.4 Sloop...

Nadere informatie

Managementreview 2018 en CO 2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0

Managementreview 2018 en CO 2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Managementreview en CO 2 reductiedoelstellingen 2017-2020 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave: 1 Inleiding 3 2 Beoordeling en analyse emissies -1 en -2 3 2.1 Scope 1 emissies 3

Nadere informatie

Review CO2 reductiedoelstellingen

Review CO2 reductiedoelstellingen Review CO2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 13-01-2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Voortgang subdoelstellingen 4 Voortgang subdoelstelling kantoren, magazijn en onderhoud

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Scope 1 en 2, eigen energiegebruik

Voortgangsrapportage Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Voortgangsrapportage Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Voorlopige voetafdruk 2015 Autorisatie paraaf datum gecontroleerd prl projectleider Van Auteurs LJV, Milieu & Duurzaamheid G.H.M. Olde Monnikhof

Nadere informatie

Half jaarverslag 2017

Half jaarverslag 2017 Half jaarverslag 2017 Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO 14064-1 norm Opgesteld door Ingrid Haasnoot en Paul Verbaken Opgesteld op 08-12-2017 Paraaf PV Autorisatiedatum 14-12-2017

Nadere informatie

MJA3-Bedrijfsrapport 2012 Railsector

MJA3-Bedrijfsrapport 2012 Railsector MJA3-Bedrijfsrapport Railsector Opgesteld door Agentschap NL (MJA-facilitering, Toetsing & Monitoring) ProRail T.a.v. Gerald Olde Monnikhof Moreelsepark 3 3511EP Utrecht gerald.oldemonnikhof@prorail.nl

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Scope 3 juni 2018

Voortgangsrapportage Scope 3 juni 2018 Voortgangsrapportage Scope 3 juni 2018 Keteninitiatieven en maatregelen voor CO2-reductie Van Auteurs Kenmerk LJV, Milieu & Duurzaamheid G.H.M. Olde Monnikhof P20160002-566148323-122 Versie V1.1 Datum

Nadere informatie

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen 2016-2020 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Reductiedoelstellingen... 3 2 Reductiedoelstellingen Scope 1... 3 2.1

Nadere informatie

MJA3-Bedrijfsrapport 2014 Railsector

MJA3-Bedrijfsrapport 2014 Railsector MJA3-Bedrijfsrapport Railsector Opgesteld door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) - MJA-facilitering, Toetsing & Monitoring ProRail T.a.v Gerald Olde Monnikhof Moreelsepark 3 3511EP Utrecht

Nadere informatie

1. Evolutie van de CO2-uitstoot

1. Evolutie van de CO2-uitstoot Page 1 of 8 1. Evolutie van de CO2-uitstoot Scope 1 Scope 2 2012 2013 2014 Diesel ( intern verkeer / generator ) 129 213 242 1107 1799 525 Procesgassen 123 3 3 Brandstof eigen wagens 3474 3339 3692 PV-panelen

Nadere informatie

Onderdeel B: Reductie Energiemanagement actieplan Versie 2018, basisjaar 2015

Onderdeel B: Reductie Energiemanagement actieplan Versie 2018, basisjaar 2015 Onderdeel B: Reductie Energiemanagement actieplan 2015 2020 Versie 2018, basisjaar 2015 Opgesteld door: R. Louis (Kader) D. Heezen (Rots Bouw) Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Rots Bouw B.V. Bedrijvenpark

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Inhoud

Voortgangsrapportage. Inhoud Voortgangsrapportage Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Algemeen... 2 3. Energiestromen... 2 4. Inzage energieverbruik... 3 5. Conclusie... 4 6. Maatregelen... 4 7. Aanbevelingen... 5 Voortgangsrapportage 5 maart

Nadere informatie

CO2 prestatieladder. Ordina stoot in 2020 ten opzichte van 2010 20% minder CO2 uit.

CO2 prestatieladder. Ordina stoot in 2020 ten opzichte van 2010 20% minder CO2 uit. CO2 prestatieladder Ordina vindt duurzaam ondernemen belangrijk. Dit betekent dat Ordina in de eigen bedrijfsvoering streeft naar een goed evenwicht tussen economische, ecologische en sociale belangen.

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven

Sector- en keteninitiatieven Sector- en keteninitiatieven Ruigrok Nederland Auteur: J.P.Hesp Autorisatiedatum: 19-10-2016 Versie: 1.0 Handtekening autoriserend verantwoordelijke manager: Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 INVENTARISATIE SECTOR-

Nadere informatie

CO 2 -footprint 2013. van de Nederlandse spoorsector

CO 2 -footprint 2013. van de Nederlandse spoorsector CO 2 -footprint 2013 van de Nederlandse spoorsector Colofon Auteurs: Anton van Himbergen (Lloyd s Register Rail Europe), Martijn Altenburg (Railforum) Versie: 1.2 Datum: 20 mei 2015 Kenmerk: 564462 Wijzigingsbeheer:

Nadere informatie

Periodieke rapportage eerste helft 2018

Periodieke rapportage eerste helft 2018 Periodieke rapportage eerste helft 2018 Laatste wijzigingen : 02 Oktober 2018 Versie : 1 Inleiding Als onderdeel van haar CO2-Prestatieladder zal Van Heteren ieder half jaar haar CO 2-uitstoot, maatregelen

Nadere informatie

43 XXX JAARVERSLAG 2013 WIJ ZIJN ZUINIG OP ONZE OMGEVING

43 XXX JAARVERSLAG 2013 WIJ ZIJN ZUINIG OP ONZE OMGEVING 43 XXX JAARVERSLAG 2013 WIJ ZIJN ZUINIG OP ONZE OMGEVING JAARVERSLAG 2013 WIJ ZIJN ZUINIG OP ONZE OMGEVING 44 -uitstoot per reiziger in Nederland Met de trein 75% minder dan met de auto 25% 100% Klanten

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2 2015 GKB Groep B.V.

Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2 2015 GKB Groep B.V. Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2 2015 GKB Groep B.V. Barendrecht, 19-08-2015 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Algemeen... 3 3. Energiestromen... 3 3.1 Doelstellingen... 4 4. Inzage energieverbruik...

Nadere informatie

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen -2020 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave... 1 Inhoudsopgave... 2 BIJLAGE 1 Projectbeschrijving initiatiefinleiding... 2 1 Reductiedoelstellingen...

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V.

Voortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V. Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2016 (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang

Nadere informatie

Energie meetplan CO2 reductiesysteem 2017-2020

Energie meetplan CO2 reductiesysteem 2017-2020 Transportbedrijf R.Vels & Zn. B.V. Energie meetplan CO2 reductiesysteem 2017-2020 Conform niveau op de CO2 prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 1 Inleiding... 3 2 Doelstellingen... 4 3 Planning meetmomenten...

Nadere informatie

Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad

Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad De spoorverbinding tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad (OV SAAL) is een

Nadere informatie

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1)

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Directie: K.J. de Jong Handtekening: KAM-Coördinator: D.T. de Jong Handtekening: Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Het CO 2 -reductiebeleid van

Nadere informatie

CO2 reductiedoelstellingen 2020. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2

CO2 reductiedoelstellingen 2020. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2 CO2 reductiedoelstellingen 2020 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 4 2.1. Subdoelstelling kantoren 4 2.2. Subdoelstelling

Nadere informatie

CO 2 - Footprint Bedrijventerrein Lorentz I & II te Harderwijk

CO 2 - Footprint Bedrijventerrein Lorentz I & II te Harderwijk CO 2 - Footprint Lorentz I & II te Harderwijk Periode: 211-213 Datum: 24-1- 214 Versie: 2 1 Inhoudsopgave Inleiding CO 2 - Footprint 211 CO 2 - Footprint 212 CO 2 - Footprint 213 Vergelijk Totalen Ambitie

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Voortgang van CO2 reductieplan van Genap B.V (tm juni)

Voortgangsrapportage Voortgang van CO2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Voortgangsrapportage Voortgang van CO reductieplan van Genap B.V. 06 (tm juni) Copyright 06 Genap B.V. Inhoud Inleiding... Energiebeleid... 3 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang reductiedoelstellingen

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO 2 -emissie Ministerie IenM januari - juni 2016

Voortgangsrapportage CO 2 -emissie Ministerie IenM januari - juni 2016 Voortgangsrapportage CO 2 -emissie Ministerie IenM januari - juni 2016 Versie 1.0 Datum 8 november 2016 Status Definitief Colofon Bestuurskern Integrale Bedrijfsvoering IenM Koningskade 4, Den Haag Contactpersoon

Nadere informatie

Elzinga Loon- en grondverzetbedrijf BV en Elzinga Cargo Facilities BV

Elzinga Loon- en grondverzetbedrijf BV en Elzinga Cargo Facilities BV Elzinga Loon- en grondverzetbedrijf BV en Elzinga Cargo Facilities BV 3.B.1-1 CO 2 reductiedoelstellingen 2017 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen

Nadere informatie

Zaaien om te oogsten Inspiratiebijeenkomst duurzaamheid. Innorail, 8 maart 2018

Zaaien om te oogsten Inspiratiebijeenkomst duurzaamheid. Innorail, 8 maart 2018 Zaaien om te oogsten Inspiratiebijeenkomst duurzaamheid Innorail, 8 maart 2018 Ontwikkeling InnoRail Het netwerk voor spoor assetmanagement innovatie. Doel van InnoRail (why) Het voortdurend verbeteren

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Carbon Footprint 2014

Carbon Footprint 2014 Opsteller: M.J. Schenk Carbon Footprint Thomasson Dura DATUM VERSIE AUTEUR Dura Vermeer Groep NV Rotterdam Airportplein 23 3045 AP Rotterdam In dit rapport is de analyse van de Carbon Footprint en de CO2

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies juni 2015 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2014 Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Energieverbruik

Nadere informatie

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen

Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen Plan van Aanpak CO 2 reductiedoelstellingen 2016-2020 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Versie 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Reductiedoelstellingen... 3 2 Reductiedoelstellingen

Nadere informatie

MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER H1 2013

MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER H1 2013 MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER H1 2013 Auteur René Speelman Versie 1 Plaats Vianen Kenmerk WEGWIJZER Versie informatie Versie Datum Bijzonderheden Auteur 1 Status 2 september (toegevoegde management

Nadere informatie

Portfolio CO 2 -prestatieladder

Portfolio CO 2 -prestatieladder Adviesbureau B.V Sint Bavostraat 60C 4891 CK RIJSBERGEN Telefoon (076) 597 47 16 Portfolio CO 2 -prestatieladder Reductie 2017-2020 1.B.1 2.B 3.B 4.B 5.B www.apconbv.com ..........................................................................................

Nadere informatie

Scope 3 doelstelling Pilkes

Scope 3 doelstelling Pilkes Januari 2015 Extern Vanaf november 2013 is Pilkes door TÜV gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder. Begin 2015 hopen we dat ons CO2 reductiesysteem voldoet aan de eisen van niveau 5, de

Nadere informatie

SCOPE 3 analyse van GHG genererende (keten) activiteiten

SCOPE 3 analyse van GHG genererende (keten) activiteiten SCOPE 3 analyse van GHG genererende (keten) Inhoud 1. Inleiding... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Bedrijf... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3. Energieverbruik en energieverbruikers... Fout!

Nadere informatie

Footprint eerste helft 2014:

Footprint eerste helft 2014: September 2014 Vanaf vorig jaar november is Pilkes door TÜV gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder. Met deze nieuwsbrief houden wij u graag op de hoogte van de vorderingen. Pilkes heeft

Nadere informatie

Externe publicatie CO2 Prestatieladder

Externe publicatie CO2 Prestatieladder Versie: 18 juni 2018 - Pagina 1 van 7 HDB Civiel B.V. heeft de ambitie te voldoen aan CO2 Prestatieladder. HDB Civiel B.V. is sinds 2015 gecertificeerd tegen de CO2 Prestatieladder niveau 3. HDB Civiel

Nadere informatie

CO 2 Prestatieladder. Plan van Aanpak. Verkrijgen van niveau 4 op de CO 2 Prestatieladder

CO 2 Prestatieladder. Plan van Aanpak. Verkrijgen van niveau 4 op de CO 2 Prestatieladder CO 2 Prestatieladder Plan van Aanpak Verkrijgen van niveau 4 op de CO 2 Prestatieladder Auteur: Dhr. A.J. van Doornmalen Vrijgegeven: Dhr. A.J. van der Heul Datum: 28 februari 2012 Inhoud Plan van Aanpak...

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder (Q4 -) 2015 GKB Groep B.V.

Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder (Q4 -) 2015 GKB Groep B.V. Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder (Q4 -) 2015 GKB Groep B.V. Barendrecht, 25-01-2016 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Algemeen... 3 3. Energiestromen... 3 3.1 Doelstellingen... 4 4. Inzage energieverbruik...

Nadere informatie

Sunshine on Track: Sunshine on Track is de trein op zonne-energie!!!

Sunshine on Track: Sunshine on Track is de trein op zonne-energie!!! : is de trein op zonne-energie!!! De treinen in Nederland verbruiken stroom. veel stroom. Tegelijkertijd neemt het spoor veel ruimte in beslag. Ons idee is deze drie samen te voegen en de ruimte op en

Nadere informatie

Plan van aanpak CO2 reductiedoelstellingen 2015-2016. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2

Plan van aanpak CO2 reductiedoelstellingen 2015-2016. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Plan van aanpak CO2 reductiedoelstellingen -2016 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 4 2.1. Subdoelstelling elektraverbruik

Nadere informatie

Nieuwsbrief CO2-Prestatieladder. Q1, Q2 en Q3 2017

Nieuwsbrief CO2-Prestatieladder. Q1, Q2 en Q3 2017 sbrief CO2-Prestatieladder Q1, Q2 en Q3 2017 Wij hebben als Kleywegen groep de CO2-Prestatieladder geïmplementeerd. De CO2-Prestatieladder is een instrument dat bedrijven helpt bij het reduceren van CO2.

Nadere informatie

Review CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1

Review CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Review CO2 reductiedoelstellingen Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Voortgang subdoelstellingen 4 2.1. Voortgang subdoelstelling kantoren Fout! Bladwijzer niet

Nadere informatie

Bouwhuis Aannemingsmij. 'Bouwmij' BV

Bouwhuis Aannemingsmij. 'Bouwmij' BV Bouwhuis Aannemingsmij. 'Bouwmij' BV 3.B.1-1 CO2 reductiedoelstellingen 2018 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 3 2.1.

Nadere informatie

CO 2 emissie scope 3. Emissie-soort Scope 2010 2011 2012 2013 2014 reductie 2014-2013. Totaal 2.815 2.677 2.370 2.383 2.214 7,1% Reductie 169

CO 2 emissie scope 3. Emissie-soort Scope 2010 2011 2012 2013 2014 reductie 2014-2013. Totaal 2.815 2.677 2.370 2.383 2.214 7,1% Reductie 169 Werk Bewust! Antea Group en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen projectnr. 080365 Onderdeel CO2 prestatieladder 12 juni 2015 Bijlage bij - 3.B.2 Energiemanagementsprogramma Monitoring scope 3 1 Periode:

Nadere informatie

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq. Inleiding De CO2 Prestatieladder stelt de eis om halfjaarlijks te rapporteren over de CO2 footprint, een update te geven van de voortgang in relatie tot het behalen van de CO2-reductiedoelstellingen en

Nadere informatie

Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) Corridor Amsterdam - Alkmaar

Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) Corridor Amsterdam - Alkmaar Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) Corridor Amsterdam - Alkmaar Gemeenteraad Castricum 25 juni 2014 Robert de Jong (IenM) Inhoud presentatie Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) Maatregelen

Nadere informatie

Energie beoordeling 2015: 1 e half jaar. Versie 08 september 2015

Energie beoordeling 2015: 1 e half jaar. Versie 08 september 2015 Energie beoordeling 2015: 1 e half jaar Versie 08 september 2015 Inhoudsopgave 1 Energie beoordeling... 2 1.1 Inleiding... 2 1.2 Wijzigingen t.o.v. het Energie Management Aktieplan januari 2015... 2 2

Nadere informatie

CO₂-prestatieladder. Nieuwsbrief

CO₂-prestatieladder. Nieuwsbrief CO₂-prestatieladder Sinds november 2016 is Van Huizen Groenvoorziening gecertificeerd voor hoogste niveau van de CO₂-prestatieladder, trede 5! Om dit hoogste niveau te handhaven streeft Van Huizen Groenvoorzieningen

Nadere informatie

Ketenanalyse Transport

Ketenanalyse Transport 2015 Ketenanalyse Transport Rapportage: KAS 2015 Datum: 21 augustus 2015 Opgesteld door: Rick Arts Versie: 1.2 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Doel... 4 2.1 Data inventarisatie... 4 2.2 Identificeren van partners

Nadere informatie

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 1 edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2016: het edup

Nadere informatie

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq. Inleiding De CO2 Prestatieladder stelt de eis om halfjaarlijks te rapporteren over de CO2 footprint, een update te geven van de voortgang in relatie tot het behalen van de CO2-reductiedoelstellingen en

Nadere informatie

flëe Voortgangsrapportage COz red uctiedoelstel li ngen BAM lnfra Nederland bv Periode Versie Datum Auteur Goedkeuri

flëe Voortgangsrapportage COz red uctiedoelstel li ngen BAM lnfra Nederland bv Periode Versie Datum Auteur Goedkeuri g5 w flëe Voortgangsrapportage COz red uctiedoelstel li ngen BAM lnfra Nederland bv Periode Versie Datum Auteur Goedkeuri Q2 2016 (cumulatief) I - Extern 2016-09-12 M.D. Visser C. K. den Uil Hoofd KAM

Nadere informatie

1. Evolutie van de CO2-uitstoot

1. Evolutie van de CO2-uitstoot Page 1 of 7 1. Evolutie van de CO2-uitstoot Scope 1 Scope 2 2012 2013 2014H1 Diesel ( intern verkeer / generator ) 129 213 136 1107 1799 410 Procesgassen 123 3 1 Brandstof eigen wagens 3474 3339 1846 PV-panelen

Nadere informatie

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011 Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011 Dienst Stadsbeheer Milieu en Vergunningen Juni 2012 2 Aanleiding De gemeente Den Haag wil in 2040 een klimaatneutrale en -bestendige

Nadere informatie

Periodieke rapportage eerste helft 2017

Periodieke rapportage eerste helft 2017 Periodieke rapportage eerste helft 2017 Laatste wijzigingen : 20 juli 2017 Versie : 1 Inleiding Als onderdeel van haar CO2-Prestatieladder zal Van Heteren ieder half jaar haar CO 2-uitstoot, maatregelen

Nadere informatie

MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER 2012

MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER 2012 MANAGEMENT REVIEW CO2 PRESTATIELADDER 2012 Auteur René Speelman Versie 1 Plaats Vianen Kenmerk WEGWIJZER Versie informatie Versie Datum Bijzonderheden Auteur 1 29 april 2013 (toegevoegde management René

Nadere informatie

Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede

Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede Het vermenigvuldigen van deze documentatie en/of verstekken van gegevens aan derden in welke vorm dan ook is ten allen tijde verboden, tenzij hiervoor

Nadere informatie

Vernieuwing spoorlayout in Assen

Vernieuwing spoorlayout in Assen Strukton Strukton en werkmaatschappijen Strukton Naar strukton.nl Strukton Civiel Naar struktonciviel.nl Strukton Rail Naar struktonrail.nl Strukton Integrale ProjectenStrukton Integrale Projecten Strukton

Nadere informatie

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2014 1e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies januari 2015 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2014 1e half jaar Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding...

Nadere informatie

ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN COMMUNICATIEPLAN ENERGIE-AUDITVERSLAG

ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN COMMUNICATIEPLAN ENERGIE-AUDITVERSLAG ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN COMMUNICATIEPLAN ENERGIE-AUDITVERSLAG 3-IN-1 CO2-REDUCTIEPLAN Bastiaan Infra B.V. voor de werkmaatschappijen: Bastiaan Investments B.V. E. Bastiaan & Zn. B.V. Inhoudsopgave:

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder 2014

CO2 Prestatieladder 2014 CO2 Prestatieladder 2014 Brouwers Holding BV en daarmee de bedrijven Adhetec BV en Pro-Emium BV hebben de doelstelling om te voldoen aan niveau één, twee, drie, vier en vijf van de CO2 Prestatieladder

Nadere informatie

Energie Managementprogramma t.b.v. externe communicatie.

Energie Managementprogramma t.b.v. externe communicatie. Energie Managementprogramma t.b.v. externe communicatie. Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Algemene reductiedoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 2/6

Nadere informatie

Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder

Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder Pagina: 1/9 Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niek Konijn Holding B.V. Niveau 3 Auteur(s): Johan Bruinsma, Niek Konijn Holding B.V. Marcel de Lange, extern

Nadere informatie

Elzinga Loon- en grondverzetbedrijf BV en Elzinga Cargo Facilities BV

Elzinga Loon- en grondverzetbedrijf BV en Elzinga Cargo Facilities BV Elzinga Loon- en grondverzetbedrijf BV en Elzinga Cargo Facilities BV 3.B.1-1 CO 2 reductiedoelstellingen 2020 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen

Nadere informatie

CO 2 -Prestatieladder

CO 2 -Prestatieladder Adviesbureau B.V Sint Bavostraat 60C 4891 CK RIJSBERGEN Telefoon (076) 597 47 16 CO 2 -Prestatieladder 3.C.1-4.B.2 5.B.1 Halfjaarrapportage 2017 H1 www.apconbv.com ..........................................................................................

Nadere informatie