Lange Leo vertelt. Lesmateriaal groep 1/2. Gevangenismuseum. Handleiding en informatie over het museumbezoek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lange Leo vertelt. Lesmateriaal groep 1/2. Gevangenismuseum. Handleiding en informatie over het museumbezoek"

Transcriptie

1 Gevangenismuseum Basisonderwijs Lange Leo vertelt Lesmateriaal groep 1/2 Handleiding en informatie over het museumbezoek Gevangenismuseum Oude Gracht AA Veenhuizen T info@gevangenismuseum.nl

2 Lespakket basisonderwijs groep 1 / 2 Inhoudsopgave Algemene informatie pag. 3 Inleiding Doelgroep Doelstelling van het lesmateriaal Doelstelling van het museumbezoek Opbouw en gebruik van het lesmateriaal pag. 4 Voorbereidende les Museumbezoek Verwerkingsles pag. 5 Praktische informatie Het lesmateriaal Inleiding pag. 6 Misdaad en straf De verhalen 1 Lange Leo vertelt pag. 7 2 Lange Leo zit opgesloten pag. 8 Bijlagen Kijkplaatjes (tekeningen bij de verhalen) pag. 9 Kijkplaat 1: Lange Leo zit opgesloten pag. 10 Kijkplaat 2: Wat hoort er niet in de cel van Lange Leo? pag. 11 Kleurplaat 1: Lange Leo zit opgesloten pag. 12 Kleurplaat 2: Wat hoort er niet in de cel van Lange Leo? pag. 13 Evaluatieformulier ier pag. 14 Illustraties: Natascha Stenvert Copyright Gevangenismuseum Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 2

3 Algemene informatie Inleiding Het Gevangenismuseum laat zien hoe misdadigers werden gestraft van 1600 tot nu, met Veenhuizen als bijzonder onderdeel binnen deze geschiedenis; waar landlopers, bedelaars, wezen en vondelingen werden (her)opgevoed in dwangkoloniën. Veenhuizen heeft een bijzondere geschiedenis, waarvan nog vele sporen getuigen. Zo is er het oude Tweede Gesticht van De Maatschappij van Weldadigheid, een van de drie gestichten die later ook als Rijkswerkgesticht voor gedetineerden hebben gediend. In dit historische gebouw uit 1823 is het Gevangenismuseum gevestigd. Er staat een groot aantal dienstwoningen met stichtelijke spreuken op de gevels. Die vertellen wat meer over het karakter van de gestichten, waar orde en tucht erg belangrijk waren. Ook nu zijn er nog steeds een aantal gevangenissen en allerlei andere onderdelen van Justitie in Veenhuizen. In dit lesmateriaal wordt verteld over de gevangenis. Aan de hand van de vertellingen van Lange Leo komen de kinderen te weten hoe Lange Leo in de gevangenis is beland en hoe het er daar aan toe gaat. De didactische uitgangspunten van dit lesmateriaal sluiten aan bij de kerndoelen voor het basisonderwijs: Oriëntatie op mens en wereld; binnen dit leergebied ondergebracht in 'samenleving' en 'gezond en redzaam gedrag'. Het is opgezet voor gebruik in combinatie met een bezoek aan het Gevangenismuseum. Doelgroep Groep 1 en 2 van het basisonderwijs (tevens voor groepen 3/4, 5/6 en 7/8 beschikbaar) Doelstelling van het lesmateriaal De doelstelling van dit lesmateriaal is in eerste instantie een basis leggen voor een bezoek aan Het Gevangenismuseum. Door het bezoek voor te bereiden schetst u een kader waarin ze de ervaringen in het museum kunnen plaatsen. Kinderen zijn op deze manier méér betrokken bij het onderwerp en zullen gerichter kijken. Uit de verhalen en tekeningen van Lange Leo wordt de leerlingen duidelijk wat een gevangenis is, dat daar mensen in een cel zitten en waarom die mensen daar een tijd of een tijdje verblijven. Doelstelling van het museumbezoek Tijdens het bezoek aan het museum krijgen schoolgroepen een rondleiding. Deze rondleider wordt gegeven door één van onze vrijwillige gidsen, ervaren in het rondleiden van leerlingen en de onder- en middenbouw van het basisonderwijs. De leerlingen zien hoe de gevangenis vroeger was en hoe het nu is. In chronologische volgorde zien de kinderen hoe misdadigers gestraft werden van 1600 tot vandaag. Het Museum is bovendien gevestigd in het oude Tweede Gesticht, waar vanaf 1823 landlopers en bedelaars werden ondergebracht, waardoor het verleden nog meer gaat leven. Vervolgens maken de kinderen een (optionele) rit met de echte oude boevenbus langs nieuwe en oude gebouwen in Veenhuizen, van oud gesticht en historische directeurswoning tot de moderne jeugdinrichting 'Het Poortje'. Op deze manier zien ze met eigen ogen hoe verleden en heden verweven zijn, dit alles laat de hele ervaring nog meer tot de verbeelding spreken. Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 3

4 Opbouw en gebruik van het lesmateriaal Het lesmateriaal bestaat uit 2 verhaaltjes: In Lange Leo vertelt wordt in het kort duidelijk hoe je in de gevangenis komt. In Lange Leo zit opgesloten leren de kinderen iets het dagelijkse leven in de gevangenis. Ter ondersteuning zijn er tekeningen en kijkplaten voor bij de verhaaltjes toegevoegd. Ook zijn er twee kleurplaten toegevoegd van Lange Leo in zijn cel. Op één van die kleurplaten zijn allemaal spulletjes te zien die Lange Leo helemaal niet op zijn cel mag hebben. Deze kunt u tijdens de afsluiting van de les gebruiken. Benodigdheden Kopieer voor iedere leerling het te behandelen verhaal en de kijk/kleurplaten. Voor verdere informatie en diverse relevante links kunt u terecht op onze website: Voorbereidende les In de voorbereidende les wordt de basis voor het museumbezoek gelegd. De leerlingen maken kennis met Lange Leo, een getekend figuurtje dat in het museum terugkomt. Inleiding (10 minuten) Vraag wie er weet wat een gevangenis is. Vertel daarna over misdaad en straf (zie inleiding). Kern (ca. 10 minuten per verhaaltje) Lees de verhalen voor. Laat de tekeningen bij de verhaaltjes zien. Laat kijkplaat 1 zien. Afsluiting 10 minuten kringgesprek: vertel de kinderen dat jullie naar het Gevangenismuseum gaan en wat jullie daar gaan doen. 15 minuten kleurplaten kleuren. 5 minuten kijk/kleurplaten bespreken: in kleurplaat 2 heeft Lange Leo allerlei vreemde voorwerpen in zijn cel. In het museum zien de kinderen échte voorbeelden van dit soort contrabande (smokkelwaar), van nepwapens tot touwen, van alles om te ontsnappen! Het is makkelijker voor de kinderen om kleurplaat 2 na het museumbezoek in te kleuren. Museumbezoek Tijdens het museumbezoek met rondleiding maken de leerlingen kennis met verleden en heden van Veenhuizen en het gevangeniswezen in Nederland. Vervolgens kunt u een (optionele en niet kosteloze) rit met de echte oude boevenbus maken, langs allerlei historische en moderne gebouwen van het gevangenisdorp Veenhuizen. Inhoud Rondleiding door het museum, ca. 60 min. Bekijken luchtplaats en cellenblok (luchtplaats op het binnenplein en cellen door de eeuwen heen, liggen apart op het terrein), ca 15 min. Eventueel Boevenbusrit of wandeling ca. 30 min. Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 4

5 Verwerkingsles Bespreek het museumbezoek in de klas na. Laat de kinderen vertellen wat ze hebben gezien en beleefd. Wat was anders dan ze vooraf dachten? Wat vonden ze het indrukwekkendst? Behandel eventueel nog niet gebruikte delen. Laat de kinderen eventueel ter afsluiting een tekening of schilderij maken van een van de dingen die ze in of om het museum hebben gezien. Laat ze zelf kiezen wat ze willen maken en hoe ze het willen uitvoeren. Bespreek de kleurplaten, tekeningen of schilderijen en hang ze op in de klas. Praktische informatie Boeken via: Gevangenismuseum Oude Gracht AA Veenhuizen T E info@gevangenismuseum.nl W Openingstijden april t/m oktober november t/m maart 11:00-17:00 u 13:00-17:00 u Buiten schoolvakanties is het museum 's maandags gesloten. Scholen kunnen ook op afspraak reserveren buiten de algemene openingstijden. Kosten: Kijk voor actuele prijzen op Bereikbaarheid per openbaar vervoer Vanaf NS-station Assen bus 116. Uitstappen halte Generaal van den Boschweg. Vijf minuten lopen. Het museum is zeer geschikt voor rolstoelgebruikers. De gehele expositie is gelijkvloers. Er zijn 5 rolstoelen in het museum te leen. Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 5

6 Inleiding Misdaad en straf Als je iets stouts hebt gedaan, krijg je straf. Weet je waarom je dan straf krijgt? Als je straf krijgt, dan leer je daarvan. Je weet wat wel mag. Je weet ook wat niet mag. Als grote mensen iets verkeerd doen, zoals stelen, krijgen ze ook straf. Maar niet van hun papa of mama. De politie zorgt ervoor dat ze naar een rechter gaan. Die geeft straf. Soms moeten ze voor straf werken. Maar soms moeten ze naar de gevangenis. Bijvoorbeeld als ze al vaker hadden gestolen en dus niet hebben geleerd dat dat niet mag. Zo iemand noemen we een misdadiger. In de gevangenis wordt de misdadiger een tijd opgesloten. Hij slaapt in een cel. Zo ook Lange Leo. Die heeft een misdaad begaan en zit in de gevangenis. We horen direct het verhaal van Lange Leo. Hier zie je Lange Leo met een paar medegevangenen. Cheng is hier jarig en hij mag trakteren. Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 6

7 1 Lange Leo vertelt Dit is Lange Leo. Lange Leo is een kletskous. Hij vertelt en vertelt. Lange Leo zit in de gevangenis in Veenhuizen. Daar wil hij van alles over vertellen.. Je moet naar de gevangenis, als je iets heel erg stouts hebt gedaan. Iets gestolen bijvoorbeeld. In de gevangenis ben je niet vrij. Waarom zit jij eigenlijk in de gevangenis, Lange Leo? De kletskous kijkt verdrietig. Hij schaamt zich voor wat hij gedaan heeft. Toe, Lange Leo, vertel eens? Na een diepe zucht begint Lange Leo. Hij wil het ons best vertellen. Hij heeft er alleen zo veel spijt van Had ik maar nooit.. Oh, had ik maar nooit. Hij slaat met de vuisten op zijn bureau. Maar dat helpt niet! Oh, wat was hij dom. Lange Leo wilde een groot huis. Een grote auto. Maar zijn geld was op en Lange Leo wilde meer! Toen ging Lange Leo geld stelen. De winkeljuffrouw van de drogist liep even naar achteren. Snel pakte Leo geld uit de kassa. Wie doet nu zoiets en waarvoor? Ach, was ik, Lange Leo, maar tevreden geweest met wat ik had!!! Want is hij nu gelukkiger? Nee, zeker niet. Hij is zijn vrijheid kwijt! Stelen mag niet, dat staat in de wet. Dat is een misdaad. De politie was er snel bij. Hij kreeg handboeien om en moest mee naar het politiebureau. Hij moest wachten in een cel. Toen werd hij naar de rechtbank gebracht. Nee, stelen mag niet en daarom krijgt hij zes maanden celstraf. Lange Leo wordt naar de gevangenis in Veenhuizen gebracht. Oh, wat is hij dom geweest, dat begrijpt hij nu al heel goed. Had ik maar nooit. Oh, had ik maar nooit Tja, dat is nu te laat! Maar hij zal het nooit meer doen!! Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 7

8 2 Lange Leo zit opgesloten Lange Leo zit in zijn cel. Dat is zijn kamer voor het komende half jaar. Leo kijkt rond in zijn cel. Die is niet zo gezellig! Een bed, een stoel, een bureau en een kast. In de hoek van de cel is een toilet. Voor het raam zitten tralies. De deur van zijn cel is heel dik. Er zit een luikje in de deur. Lange Leo hoort de sleutels in het slot. Goedemorgen, roept een stem. De deur gaat open. Goedemorgen, roept Lange Leo terug. Tijd om op te staan. zegt de bewaker. Leo gaat douchen en ontbijten. Dan gaat Lange Leo werken. Hij werkt in de wasserij van de gevangenis. In de gevangenis kan je ook naar school. Of een beroep leren. Als je in de gevangenis werkt, krijg je geld. In de gevangeniswinkel kan Lange Leo aankruisen wat hij wil kopen. Lange Leo koopt lekkere koeken. Tussen de middag eet Lange Leo in de eetzaal. Laatst voelde Leo zich ziek. Gelukkig is er ook een dokter in de gevangenis. Toen hij weer beter was, kon hij gelukkig weer gaan sporten! Dat doet Lange Leo het liefst. Lezen doet Lange Leo ook graag. Gelukkig is er een bieb. Iedere dag mag hij even naar buiten. Luchten, zo heet dat. En één keer per week komt zijn moeder op bezoek. Ze houdt ondanks alles veel van hem. Lange Leo ontmoet zijn moeder dan in de bezoekruimte. Ze zitten tegenover elkaar. Was het half jaar maar vast om Opgesloten zitten is toch niet zo leuk. Ramen met tralies en een hele dikke deur!! De deur is op slot en Leo heeft geen sleutel. k Zal het nooit meer. k Zal het nooit meer doen. Zeker weten? Ja, k zal nooit meer stelen en tevreden zijn met wat ik heb. Want mijn vrijheid is me toch heel wat waard!!! Opdracht Kleur kleurplaat 1. Kijk naar kleurplaat 2. Wat hoort er niet in de cel van Lange Leo? Kleur dat maar in. Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 8

9 Kijkplaatjes (tekeningen bij de verhalen) Na 6 maanden is Lange Leo weer vrij. Hij is zó blij, hij zal nooit meer stelen! Dit is de bewaker van Lange Leo. Hij heeft Leo laten beloven nooit meer te stelen. Hij is blij dat Leo ervan geleerd heeft. Lange Leo gaat weer bij zijn moeder wonen. En hij moet werk vinden, want stelen zal hij nooit meer. Deze mevrouw gaat Lange Leo helpen. Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 9

10 Kijkplaat 1: Lange Leo zit opgesloten Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 10

11 Kijkplaat 2: Wat heeft Lange Leo nou op cel? Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 11

12 Kleurplaat 1: Lange Leo zit opgesloten Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 12

13 Kleurplaat 2: Wat hoort er niet in de cel van Lange Leo? Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 13

14 EVALUATIEFORMULIER LESMATERIAAL L GEVANGENISMUSEUM Wij zijn erg benieuwd naar uw mening over het lesmateriaal en het eventuele bezoek aan het Gevangenismuseum. Hierbij verzoeken we u vriendelijk om dit formulier in te vullen en naar ons te retourneren. Algemeen: Naam en plaats school: Wanneer bent u naar het museum geweest? Met welke groep(en) bent u geweest? Lesmateriaal Wat is uw mening over de inhoud van de het lesmateriaal? Duidelijk? ja / nee Bruikbaar? ja / nee Mist u iets? Zo ja, wat? Zijn de leerdoelen vermeld bij de lessen behaald met het behandelen van dit lespakket? Waarom wel/waarom niet? Is de inhoud geschikt voor de doelgroep? Informatief Moeilijkheidsgraad Ambitieniveau ja / nee ja / nee voldoende / onvoldoende uitdagend / makkelijk Mist u iets in het lespakket? Zo ja, wat? Rondleiding Hoe heeft u de rondleider en/of het museum ervaren? (indien van toepassing) Sloot het behandelde lesmateriaal aan bij de inhoud van het museum? M.a.w.: was het zinvol om het bezoek voor te bereiden? Heeft u nog suggesties en/of opmerkingen ter verbetering? Vriendelijk bedankt voor uw moeite. Graag opsturen naar: Gevangenismuseum, t.a.v. Kiki Hehemann, Oude Gracht 1, 9341 AA Veenhuizen Of mail uw reactie naar kiki@gevangenismuseum.nl Gevangenismuseum - Lange Leo vertelt groep 1 en 2 14

Lange Leo vertelt. Lesmateriaal groep 3/4. Gevangenismuseum. Handleiding en informatie over het museumbezoek

Lange Leo vertelt. Lesmateriaal groep 3/4. Gevangenismuseum. Handleiding en informatie over het museumbezoek Gevangenismuseum Basisonderwijs Lange Leo vertelt Lesmateriaal groep 3/4 Handleiding en informatie over het museumbezoek Gevangenismuseum Oude Gracht 1 9341 AA Veenhuizen T 0592-38 82 64 info@gevangenismuseum.nl

Nadere informatie

Lange Leo vertelt. Lerarenhandleiding groep 5/6. Gevangenismuseum. Handleiding en informatie voor de leerkracht bij alle modules en het museumbezoek

Lange Leo vertelt. Lerarenhandleiding groep 5/6. Gevangenismuseum. Handleiding en informatie voor de leerkracht bij alle modules en het museumbezoek Gevangenismuseum Basisonderwijs Lange Leo vertelt groep 5/6 Handleiding en informatie voor de leerkracht bij alle modules en het museumbezoek Gevangenismuseum Oude Gracht 1 9341 AA Veenhuizen T 0592-38

Nadere informatie

2. Straf: de bedoeling en de werkelijkheid blz De bedoeling 2.2. De werkelijkheid

2. Straf: de bedoeling en de werkelijkheid blz De bedoeling 2.2. De werkelijkheid Inhoudsopgave 1. Misdaad en straf blz. 3 2. Straf: de bedoeling en de werkelijkheid blz. 4 2.1. De bedoeling 2.2. De werkelijkheid 3. Vrijheid na detentie blz. 5 3.1. Recidive, eens een boef altijd een

Nadere informatie

Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis, omdat steeds meer kinderen hierin terecht komen. En daarom wilde ik daar wat over vertellen.

Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis, omdat steeds meer kinderen hierin terecht komen. En daarom wilde ik daar wat over vertellen. Jeugdgevangenis Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis Hoofdstuk 1: Waarom? Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis, omdat steeds meer kinderen hierin terecht komen. En daarom wilde

Nadere informatie

LESMATERIAAL. Groep 7/8. Lessuggesties ter voorbereiding op het museumbezoek

LESMATERIAAL. Groep 7/8. Lessuggesties ter voorbereiding op het museumbezoek LESMATERIAAL Lessuggesties ter voorbereiding op het museumbezoek Suggestie 1 Klassengesprek Vertel dat u binnenkort met de leerlingen een bezoek zal brengen aan het Gevangenismuseum in Veenhuizen en dat

Nadere informatie

Lieve Marianne, Ik mis je, Papa. Gezocht: Kinderrechten. Groep 2: Lieve Marianne. Lieve papa,

Lieve Marianne, Ik mis je, Papa. Gezocht: Kinderrechten. Groep 2: Lieve Marianne. Lieve papa, Gezocht: Kinderrechten Groep 2: Lieve Lieve papa, Mama zei dat ik je een brief kon schrijven. Ik vond het een goed idee. Ik heb ook een tekening gemaakt, die staat op de achterkant. Hoe is het in de gevangenis?

Nadere informatie

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld

Nadere informatie

Annie van Gansewinkel. Vast

Annie van Gansewinkel. Vast Annie van Gansewinkel Vast 4 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen De groeten Je krijgt de groeten van je vader. Jim haalt zijn schouders op. Hij blijft tegen de bal schoppen. De bal knalt tegen

Nadere informatie

SPEELGOED LESBRIEF VOOR DE GROEPEN 1 EN 2 VAN DE BASISSCHOOL EDUCATIEVE DIENST HISTORISCH MUSEUM DE BEVELANDEN GOES

SPEELGOED LESBRIEF VOOR DE GROEPEN 1 EN 2 VAN DE BASISSCHOOL EDUCATIEVE DIENST HISTORISCH MUSEUM DE BEVELANDEN GOES SPEELGOED LESBRIEF VOOR DE GROEPEN 1 EN 2 VAN DE BASISSCHOOL EDUCATIEVE DIENST HISTORISCH MUSEUM DE BEVELANDEN GOES INHOUDSOPGAVE DEEL I VOOR DE LEERKRACHT 1. Achtergrondinformatie voor de leerkracht blz.

Nadere informatie

De geschiedenis van misdaad en berechting

De geschiedenis van misdaad en berechting Gevangenismuseum Module 4 Lange Leo vertelt over: De geschiedenis van misdaad en berechting Lespakket basisonderwijs; groep 5 en 6 Werkbladen voor de leerling Misdaad en berechting door de eeuwen heen

Nadere informatie

Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek.

Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. Beste docent, Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. De leerlingen hebben in het museum de tentoonstelling

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum

Nationaal Gevangenismuseum Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 4. Klik in de lik Les 4. Klik in de lik Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 2,5 uur Samenvatting van de les Deze les brengen de leerlingen een bezoek

Nadere informatie

U heeft met uw klas een bezoek gepland staan aan het Kinderboekenmuseum voor de les Brief voor Aap.

U heeft met uw klas een bezoek gepland staan aan het Kinderboekenmuseum voor de les Brief voor Aap. Beste leerkracht, U heeft met uw klas een bezoek gepland staan aan het Kinderboekenmuseum voor de les Brief voor Aap. De museumles start met een verhaal waarin Aap een brief heeft ontvangen die hij niet

Nadere informatie

INHOUD DE TIJDSWINKEL. groep 3-4 HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN

INHOUD DE TIJDSWINKEL. groep 3-4 HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De

Nadere informatie

april 2013 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Buschauffeur

april 2013 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Buschauffeur april 2013 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Buschauffeur Buschauffeur Refrein: Buschauffeur, buschauffeur, waar ga jij naartoe? Doe je deur maar open. Anders moet ik lopen. En van

Nadere informatie

Adam en Eva eten van de boom

Adam en Eva eten van de boom Adam en Eva eten van de boom God maakt een prachtig paradijs. Hij zegt: Het is heel goed. Maar God heeft ook een vijand, En weet jij wel wat hij doet? Het mooie wat God heeft gemaakt, maakt hij juist graag

Nadere informatie

Straffen door de eeuwen heen

Straffen door de eeuwen heen Straffen door de eeuwen heen Digiles over de geschiedenis van misdaad en straf in Nederland Ter voorbereiding, verwerking of verdieping van een bezoek aan het Gevangenismuseum. HANDLEIDING LEERKRACHT Inhoud

Nadere informatie

Wat doe jij met mijn kleren? De zwerver keek haar vragend aan. Zijn deze kleren dan van jou? Ja, schreeuwt ze boos. Hoe komt u

Wat doe jij met mijn kleren? De zwerver keek haar vragend aan. Zijn deze kleren dan van jou? Ja, schreeuwt ze boos. Hoe komt u Oma s next topmodel Greetje Rimpel is een vrouw van 86 jaar en woont in piepklein huisje aan de rand van het bos. Elke dag loopt Greetje door het bos op zoek naar lekkere ingrediënten voor in haar soep.

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.

Nadere informatie

LESMATERIAAL ONDERBOUW. Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect. Vo or Groep 1-

LESMATERIAAL ONDERBOUW. Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect. Vo or Groep 1- LESMATERIAAL ONDERBOUW Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect Vo or 4 Groep 1- ACTIVITEIT 1: AANGENAAM KENNIS TE MAKEN In deze handleiding staat de activiteitenbeschrijving voor groep 1-4. Hier

Nadere informatie

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement 51 51 HOOFDSTUK 4 Te huur WOORDEN 1 1 Ik woon in een flat op de vierde.... a verdieping b appartement 2 Het is een rijtjeshuis met een grote woonkamer en drie.... a tuinen b slaapkamers 3 Mijn woonkamer

Nadere informatie

Gevangenismuseum. Module 2. Lange Leo vertelt over: Veenhuizen. Lespakket basisonderwijs; groep 5 en 6 Werkbladen voor de leerling

Gevangenismuseum. Module 2. Lange Leo vertelt over: Veenhuizen. Lespakket basisonderwijs; groep 5 en 6 Werkbladen voor de leerling Gevangenismuseum Module 2 Lange Leo vertelt over: Veenhuizen Lespakket basisonderwijs; groep 5 en 6 Werkbladen voor de leerling Veenhuizen Inhoud Veenhuizen 1 De geschiedenis van Veenhuizen 2 Lange Leo

Nadere informatie

Een doos vol spullen. Colofon. In het kort

Een doos vol spullen. Colofon. In het kort N E L L U P S L O V S O O EEN D Project voor groep 3 en 4 In het kort Er is op school een telefoontje gekomen van Historisch Museum Haarlemmermeer, met de vraag of de leerlingen ergens mee willen helpen.

Nadere informatie

Museumles Tureluurtje. Docentenhandleiding

Museumles Tureluurtje. Docentenhandleiding Museumles Tureluurtje Docentenhandleiding September 2014 Inhoud De museumles in het kort... 3 Voorbereiding in de klas... 3 In het museum... 3 Afsluiting in de klas... 3 De museumles uitgewerkt... 4 Introductieles

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2015 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek.

Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. Beste docent, Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. De leerlingen hebben in het museum onder andere

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

GROEP 3/4. Gids historische rondwandeling Gerdien Kleinburink

GROEP 3/4. Gids historische rondwandeling Gerdien Kleinburink GROEP 3/4 Gids historische rondwandeling Gerdien Kleinburink INHOUD Met de leerlijn komen leerlingen van groep 1 t/m 8 in het basisonderwijs structureel in aanraking met het lokale erfgoed en de bijbehorende

Nadere informatie

Wie ben jij & wie ben ik?

Wie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding Wie ben jij & wie ben ik? Groep 6 t/m 8 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Wie ben jij & wie

Nadere informatie

Jan Klaasen en het geheim van de speelgoedkist

Jan Klaasen en het geheim van de speelgoedkist 2017-2018 School en Cultuur Jan Klaasen en het geheim van de speelgoedkist Wat zit er in de kist? Waar is het speelgoed van Katrijntje gebleven? Erfgoedprofiel voor groep 2 Ontwikkeling van het project:

Nadere informatie

De Romeinen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/40999

De Romeinen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/40999 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Wassink 16 January 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/40999 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Introductie logboek: Introductie tentoonstelling: t onste l Gelukkig Gezond! laat zien welke dingen

Introductie logboek: Introductie tentoonstelling: t onste l Gelukkig Gezond! laat zien welke dingen www.rug.nl/museum Introductie logboek: Eten, drinken, bewegen, slapen. We doen het allemaal. le a l. Met dit logboek ga je dat een week lang bijhouden. Wat vind je leuk om te doen? Wat maakt je blij? En

Nadere informatie

Het allerleukste meisje

Het allerleukste meisje > > 0 0 0 Het allerleukste meisje Er zijn meisjes die het liefst met poppen spelen er zijn meisjes die vaak voor de spiegel staan er zijn meisjes die zich als een bruid verkleden en dan wensen dat ze ooit

Nadere informatie

Ontbijtles STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 4, 5 en 6

Ontbijtles STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 4, 5 en 6 Ontbijtles Groep 4, 5 en 6 Leerdoel Na de les weten de kinderen: - wat ontbijten is en hoe ontbijt eruit ziet. - waarom ontbijten belangrijk is. - dat mensen in andere landen andere dingen als ontbijt

Nadere informatie

Lotte is er erg blij mee. Ik wilde altijd al een huisdier voor mezelf, zegt ze tegen opa. En nu heb ik er opeens een heleboel.

Lotte is er erg blij mee. Ik wilde altijd al een huisdier voor mezelf, zegt ze tegen opa. En nu heb ik er opeens een heleboel. Lotte heeft Luizen Buiten is het koud. Er vallen dikke druppels uit de bomen en de wind blaast hard door de straat. Lotte loopt hand in hand met opa Generaal over het schoolplein. Ze moest eerder van school

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2015 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens

Inleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens Inleiding Omgangskunde draait om contact maken. Met deze oefeningen hoop ik dat u echt contact kan maken met leerlingen. We willen allemaal gezien en gehoord worden. We zijn allemaal mensen en iedereen

Nadere informatie

DE RODE DRAAD VAN TWENTE

DE RODE DRAAD VAN TWENTE groep ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen.

Nadere informatie

EEUWIG STRAF. Straffen door de eeuwen heen ANTWOORDEN OPDRACHTEN. Na de rondleiding in het Gevangenismuseum

EEUWIG STRAF. Straffen door de eeuwen heen ANTWOORDEN OPDRACHTEN. Na de rondleiding in het Gevangenismuseum EEUWIG STRAF Straffen door de eeuwen heen Na de rondleiding in het Gevangenismuseum ANTWOORDEN OPDRACHTEN Antwoorden van de museumopdrachten Groep 1 Een misdadiger werd opgespoord door de baljuw en zijn

Nadere informatie

Melkweg. Naar de speelzaal. Lezen van Alfa B naar Alfa C. Taal en ouders: Peuters. Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann

Melkweg. Naar de speelzaal. Lezen van Alfa B naar Alfa C. Taal en ouders: Peuters. Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Melkweg Lezen van Alfa B naar Alfa C Naar de speelzaal Taal en ouders: Peuters Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Colofon Melkweg: Naar de speelzaal, 0 Dit boekje is een uitgave van Stichting

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Lelijke griet. Dino is nog steeds te verbaasd om iets normaals te zeggen. Het enige dat hij kan bedenken is: Heet je echt Belle?

Lelijke griet. Dino is nog steeds te verbaasd om iets normaals te zeggen. Het enige dat hij kan bedenken is: Heet je echt Belle? Rolstoeltaxi Dino, wil jij even helpen? Dino reageert niet. Hij is ingespannen bezig met zijn tekening. De opdracht is om het bovenaanzicht van de school te maken. En dat valt niet mee. Dino, vraagt de

Nadere informatie

Leerkracht - handreiking

Leerkracht - handreiking Colofon Gladys Aylward Les voor groep 3/4 Duur les: 40 min. Aardrijkskunde/ godsdienst China - Gladys Aylward - Pagina 1 In deze les vertelt de leerkracht een verhaal uit het zendingsleven van Gladys Aylward

Nadere informatie

Gevangenismuseum. Module 2. Lange Leo vertelt over: Veenhuizen. Lespakket basisonderwijs; groep 7 en 8 Werkbladen voor de leerling

Gevangenismuseum. Module 2. Lange Leo vertelt over: Veenhuizen. Lespakket basisonderwijs; groep 7 en 8 Werkbladen voor de leerling Gevangenismuseum Module 2 Lange Leo vertelt over: Lespakket basisonderwijs; groep 7 en 8 Werkbladen voor de leerling Inhoud 1 De geschiedenis van 2 Lange Leo en het verhaal van de opa van zijn vader 3

Nadere informatie

Keetje zucht. Wat duurt het lang! Maar wacht... Daar komt een auto de straat in rijden. Hij stopt achter de verhuiswagen en er stappen twee mensen

Keetje zucht. Wat duurt het lang! Maar wacht... Daar komt een auto de straat in rijden. Hij stopt achter de verhuiswagen en er stappen twee mensen De verhuiswagen Mama! Keetje staat voor het raam. Ze wijst naar buiten. Er staat een grote auto voor het huis! Mama komt naast Keetje staan. Dat is een verhuiswagen. We krijgen vandaag nieuwe onderburen.

Nadere informatie

Lesvoorbereiding. Datum: 19 februari 2013 aantal leerlingen: 33 tijd: Groep: 4

Lesvoorbereiding. Datum: 19 februari 2013 aantal leerlingen: 33 tijd: Groep: 4 Zakelijke gegevens Naam student: Jessica Gotink Lesvoorbereiding Stageschool: Daltonbasisschool de Vlier Winterswijk Iselinge klas: VR3C mentor/mentrix: Natascha Hulzink Datum: 19 februari 2013 aantal

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

1. Vrijheid, rechten en plichten blz Wat mag en moet jij?

1. Vrijheid, rechten en plichten blz Wat mag en moet jij? Inhoudsopgave 1. Vrijheid, rechten en plichten blz. 3 1.1. Wat mag en moet jij? 2. Regels en wetten. 2.1. Wetboeken 2.2. Regels voor de rechter blz. 4 2.3. Het Wetboek van Strafrecht blz. 5 3. Het Nederlandse

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

GELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1

GELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1 PAG > 1 GELOVEN IN DE WERELD VOORTGEZET ONDERWIJS LESBRIEF WAAR GELOOF JIJ IN? Overal in de wereld geloven mensen. Ze geloven in goden, natuurkrachten, voorouders of geloven juist dat dit allemaal niet

Nadere informatie

In de Hema. O, zegt Kiia. Dat heb ik niet gehoord. Nee, dat blijkt, lacht de vrouw.

In de Hema. O, zegt Kiia. Dat heb ik niet gehoord. Nee, dat blijkt, lacht de vrouw. In de Hema Wat vind je van deze?, vraagt Kiia. Ze kijkt aandachtig in de spiegel. Naar de geruite pet op haar hoofd. Mam?, vraagt Kiia weer. Hoe vind je hem? Ze stopt een pluk van haar blonde haar onder

Nadere informatie

Het verhaal op reis. groep 3-4. ewout de eekhoorn. Bijlagen Les 1. media. spoor

Het verhaal op reis. groep 3-4. ewout de eekhoorn. Bijlagen Les 1. media. spoor Het verhaal op reis groep 3-4 ewout de eekhoorn Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met

Nadere informatie

Lekker slapen. Tips voor een goede (nacht)rust

Lekker slapen. Tips voor een goede (nacht)rust Lekker slapen Tips voor een goede (nacht)rust Slaap: onmisbaar voor lichaam en geest. We hebben rust nodig om te herstellen van de dag. Bij kinderen is slapen daarnaast belangrijk voor een goede groei.

Nadere informatie

Boodschappen van hoop...door leerlingen van Pricoh en het Roelof van Echten College

Boodschappen van hoop...door leerlingen van Pricoh en het Roelof van Echten College Week van de hoop - 20 t/m 26 maart 2017 EN IK DEEL HET GRAAG MET JOU Boodschappen van hoop......door leerlingen van Pricoh en het Roelof van Echten College BOODSCHAPPEN VAN HOOP Hoop is sterker dan angst,

Nadere informatie

De kippendief. door Nellie de Kok

De kippendief. door Nellie de Kok door Nellie de Kok 1 door Nellie de Kok samenvatting In de bibliotheek staan allerlei mooie boeken. Aan de kinderen wordt gevraagd wat voor boeken je daar allemaal kunt lenen. Kaatje werkt in de bibliotheek

Nadere informatie

De meester is een Vampier

De meester is een Vampier De meester is een Vampier Door Wout Terpstra Het is maandag en Tom werd wakker. Hij vindt het altijd heel leuk op school. Maar vandaag weet hij het niet. Want ze krijgen een nieuwe meester. Tom!Tom! Ben

Nadere informatie

Lekker slapen. Tips voor een goede (nacht)rust

Lekker slapen. Tips voor een goede (nacht)rust Lekker slapen Tips voor een goede (nacht)rust Slaap: onmisbaar voor lichaam en geest. We hebben rust nodig om te herstellen van de dag. Bij kinderen is slapen daarnaast belangrijk voor een goede groei.

Nadere informatie

HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK

HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK COMPLETE DOCENTENINFORMATIE: HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK DE TIJDSWINKEL VOOR GROEP 3-4 HET LEVEN VAN MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDSPERIODEN AAN DE HAND

Nadere informatie

Lekker slapen. Tips voor een goede (nacht)rust

Lekker slapen. Tips voor een goede (nacht)rust Lekker slapen Tips voor een goede (nacht)rust Slaap: onmisbaar voor lichaam en geest. We hebben rust nodig om te herstellen van de dag. Bij kinderen is slapen daarnaast belangrijk voor een goede groei.

Nadere informatie

ze terug in de la. Dan haalt ze de pannen van het fornuis en zet ze op de onderzetters. Thomas vouwt zijn handen en doet zijn ogen dicht.

ze terug in de la. Dan haalt ze de pannen van het fornuis en zet ze op de onderzetters. Thomas vouwt zijn handen en doet zijn ogen dicht. 1. Te laat thuis Wanneer gaan we eten, mam? Thomas loopt de keuken in en tilt de deksel van een pan. Mmm! Macaroni! Daar heb ik wel zin in. Mama pakt de deksel uit Thomas hand en doet hem weer op de pan.

Nadere informatie

6,2. Boekverslag door een scholier 1587 woorden 16 juni keer beoordeeld. Eerste uitgave 2007 Nederlands

6,2. Boekverslag door een scholier 1587 woorden 16 juni keer beoordeeld. Eerste uitgave 2007 Nederlands Boekverslag door een scholier 1587 woorden 16 juni 2009 6,2 609 keer beoordeeld Auteur Genre Joyce Pool Jeugdboek Eerste uitgave 2007 Vak Nederlands B.1 Tijdens een schooluitstap in Londen raken Jamal

Nadere informatie

Ik ben de voet, en ik loop heel goed.

Ik ben de voet, en ik loop heel goed. Eén lliichaam, velle lleden Ik ben de voet, en ik loop heel goed. www.bijbelidee.nl (( voorbeelld )) Eén lliichaam, velle lleden Voorbereiding Op het werkblad staan een oor, mond, oog, neus, hand,voet,

Nadere informatie

1-Kennismaking met archeologie

1-Kennismaking met archeologie UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Deze opdracht is de start van de lessenserie. Met deze opdracht introduceert u bij de leerlingen het onderwerp op een leuke manier. U kunt het onderwerp op verschillende manieren

Nadere informatie

De MS van Tess Als elke dag onzeker is

De MS van Tess Als elke dag onzeker is Morgen gaan we naar de huisarts, zegt haar moeder s middags. Ik weet niet wat er met je is. Je bent zo moe de laatste tijd. En nu heb je ook nog last van je oog. De juf zegt dat ik misschien een bril moet,

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum

Nationaal Gevangenismuseum Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 5. In beeld gevangen Les 5. In beeld gevangen Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les Deze les maken de leerlingen

Nadere informatie

Sam en de Wonderolie Museum Catharijneconvent 2016

Sam en de Wonderolie Museum Catharijneconvent 2016 Sam en de Wonderolie Museum Catharijneconvent 2016 Het voorleesverhaal Sam en de wonderolie Heel lang geleden was er eens een jongen, Sam. Sam was al heel lang op reis. En nu wilde hij naar huis. Sam moest

Nadere informatie

Er komt een jonge vrouw binnen. Bent u een rechercheur?, vraagt ze. Jazeker, zegt Peter. Al vijfentwintig jaar. Waarmee kan ik u van dienst zijn?

Er komt een jonge vrouw binnen. Bent u een rechercheur?, vraagt ze. Jazeker, zegt Peter. Al vijfentwintig jaar. Waarmee kan ik u van dienst zijn? Loesje de Vries Het is eerste kerstdag en Peter van Opperdoes voelt zich eenzaam. Hij mist zijn vrouw die vorig jaar is overleden. Zonder haar lijkt alles grijs en somber. Hij kijkt op zijn horloge; twee

Nadere informatie

Docentenhandleiding Buitenspel

Docentenhandleiding Buitenspel Docentenhandleiding Buitenspel Museumles bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 t/m 31 januari 2016) Museum Catharijneconvent Utrecht Museum Catharijneconvent, 2015 Inleiding U

Nadere informatie

Culturele Mobiliteit. Aanbod dit project wordt gefinancierd door de provincie Drenthe en georganiseerd door Kunst & Cultuur Drenthe

Culturele Mobiliteit. Aanbod dit project wordt gefinancierd door de provincie Drenthe en georganiseerd door Kunst & Cultuur Drenthe Aanbod 2008-2009 dit project wordt gefinancierd door de provincie Drenthe en georganiseerd door Kunst & Cultuur Drenthe wordt mogelijk gemaakt door en is een project van VOORWOORD Kunst & Cultuur Drenthe

Nadere informatie

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.

- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens. Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 15. Het functioneringsgesprek.

Thema Op het werk. Lesbrief 15. Het functioneringsgesprek. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 15. Het functioneringsgesprek. Wat leert u in deze les? Moeten en hoeven gebruiken. Vragen hoe het met uw kind gaat. Veel succes! Deze les is ontwikkeld

Nadere informatie

Thema Nederlandse cultuur en gewoontes

Thema Nederlandse cultuur en gewoontes http://www.edusom.nl Thema Nederlandse cultuur en gewoontes Lesbrief 32. Mag ik even uitpraten? Wat leert u in deze les? Eén lange zin maken van twee korte zinnen. Je mening geven. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Donna Meerveld. Secretaris Zonnebloem Afdeling Haarlem-Schalkwijk

Donna Meerveld. Secretaris Zonnebloem Afdeling Haarlem-Schalkwijk Donna Meerveld Secretaris Zonnebloem Afdeling Haarlem-Schalkwijk Voorbereiding Al een tijdje lang zitten Fleur en ik met een hele hoop vragen over de behoefte bij ouderen. Nu bij het tweede rolmodel interview

Nadere informatie

Groep 5 A. De kinderen uit de klas hebben verhalen geschreven over Sinterklaas en zwarte piet. Zwartepiet in Spanje doet alles andersom.

Groep 5 A. De kinderen uit de klas hebben verhalen geschreven over Sinterklaas en zwarte piet. Zwartepiet in Spanje doet alles andersom. Groep 5 A Juffrouw Helma & Juffrouw Monique De kinderen uit de klas hebben verhalen geschreven over Sinterklaas en zwarte piet. Zwarte piet zat pakjes in te pakken. Zwartepiet in Spanje doet alles andersom.

Nadere informatie

Schoolkamp. Ze hadden toen allemaal iets verzonnen om niet mee te hoeven met de dropping.

Schoolkamp. Ze hadden toen allemaal iets verzonnen om niet mee te hoeven met de dropping. Schoolkamp En jij, Abel?, vraagt Nadia. Wat doe jij over tien jaar? Abel buigt naar voren om nog een flesje bier uit het kratje te pakken. Dan werk ik bij de Amsterdamse politie, zegt hij. Hij maakt het

Nadere informatie

Arie Aardvarken. Lesbrief

Arie Aardvarken. Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat

Nadere informatie

Letters, woorden, boeken

Letters, woorden, boeken Melkweg Lezen van Alfa B naar Alfa C Letters, woorden, boeken Participatie: De bibliotheek Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Colofon Melkweg: Letters, woorden, boeken, 2016 Dit boekje

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Dingetjes I. Kleuter-kabouters

Dingetjes I. Kleuter-kabouters Dingetjes I Kleuter-kabouters 2018 David Arts Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur worden verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

NOCHEM & VAN LUYN VRW&D. Aan de leerkracht die binnenkort met zijn of haar groep de voorstelling VRW&D gaat zien.

NOCHEM & VAN LUYN VRW&D. Aan de leerkracht die binnenkort met zijn of haar groep de voorstelling VRW&D gaat zien. NOCHEM & VAN LUYN VRW&D Aan de leerkracht die binnenkort met zijn of haar groep de voorstelling VRW&D gaat zien. Beste leerkracht, Binnenkort gaat u samen met uw leerlingen de voorstelling VRW&D bekijken.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum

Nationaal Gevangenismuseum Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 3. Bajespoëzie Les 3 Bajespoëzie Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 75 minuten (langer met uitbreiding) Samenvatting van de les In de derde les

Nadere informatie

Lesbrief Letterpret Schrijfwedstrijd Auteur: Karen Jong (Jongleert)

Lesbrief Letterpret Schrijfwedstrijd Auteur: Karen Jong (Jongleert) Lesbrief Letterpret Schrijfwedstrijd Auteur: Karen Jong (Jongleert) Titel: Letterpret Schrijfwedstrijd Beschrijving: In dit filmpje daagt kinderboekenauteur en Schoolschrijver Janneke Schotveld leerlingen

Nadere informatie

Wijchense Molen. Lesbrief

Wijchense Molen. Lesbrief Wijchense Molen Lesbrief Lesbrief de Wijchense Molen Inleiding In het kader van het bezoek aan Wijchense Molen is deze lessenserie ontwikkeld. Tijdens het project maken de leerlingen kennis met de molen

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

In de ene hand draagt hij een koffer, in de andere een kistje. Bok is de nieuwe buurman van Kip. Hij is een professor, zegt Kat. Iemand die heel veel

In de ene hand draagt hij een koffer, in de andere een kistje. Bok is de nieuwe buurman van Kip. Hij is een professor, zegt Kat. Iemand die heel veel Inhoud Nieuwe buurman 7 Kip schrikt 13 Ekster heeft pech 17 Kattenkruid 22 Ruzie 27 Een reuze idee 32 Bloemen voor kip 37 Waar was het nu? 40 Dom geweest 46 Goed zo, Kat! 51 Feest 55 5 Nieuwe buurman Het

Nadere informatie

DEMOCRATIE OF DICTATUUR?

DEMOCRATIE OF DICTATUUR? JUNI 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #4 WAT HEB JE NODIG (Kleuren)prints van de leestekst en werkbladen A en B. Elke leerling een pen of potlood. DE WERKVORM IN HET KORT Aan de hand van twee korte verhaaltjes

Nadere informatie

Poekie is verdrietig. Want zijn papa en mama gaan scheiden. Geschreven door. Mariska van der Made. Illustraties van. Dick Rink

Poekie is verdrietig. Want zijn papa en mama gaan scheiden. Geschreven door. Mariska van der Made. Illustraties van. Dick Rink Poekie is verdrietig Want zijn papa en mama gaan scheiden Geschreven door Mariska van der Made Illustraties van Dick Rink Poekie is een lief klein monstertje van vijf jaar oud. Hij woont samen met zijn

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2014 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

6,3. Boekverslag door een scholier 2226 woorden 9 juni keer beoordeeld. Ulrike Bocquillon. Moedige Youki

6,3. Boekverslag door een scholier 2226 woorden 9 juni keer beoordeeld. Ulrike Bocquillon. Moedige Youki Boekverslag door een scholier 2226 woorden 9 juni 2012 6,3 213 keer beoordeeld Auteur Vak Ulrike Bocquillon Frans Moedige Youki Hoofdstuk 1: Josiane Nicollet een dame van 80 jaar woont in Parijs in de

Nadere informatie

januari 2013 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Winterwoorden - BVP 1789 - Hint Music 2013

januari 2013 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Winterwoorden  - BVP 1789 - Hint Music 2013 januari 2013 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Winterwoorden - Winterwoorden 1 Als het winter is geworden, zijn de wolken dik en grijs. Al het water is bevroren. Op de sloten ligt

Nadere informatie

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, maart 2014 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het dick bruna huis, waar u met de groep deelneemt aan het

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

STOOM, MACHINES EN ARBEIDERS

STOOM, MACHINES EN ARBEIDERS ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De

Nadere informatie

Vertaling Frans Bobby

Vertaling Frans Bobby Vertaling Frans Bobby Vertaling door een scholier 2447 woorden 28 februari 2005 7,1 216 keer beoordeeld Auteur Karin de Koning Eerste uitgave 1995 Vak Frans Bobby -Léon wil jij bij mij thuis komen spelen?

Nadere informatie