2. Straf: de bedoeling en de werkelijkheid blz De bedoeling 2.2. De werkelijkheid

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "2. Straf: de bedoeling en de werkelijkheid blz De bedoeling 2.2. De werkelijkheid"

Carla van Beek
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Inhoudsopgave 1. Misdaad en straf blz Straf: de bedoeling en de werkelijkheid blz De bedoeling 2.2. De werkelijkheid 3. Vrijheid na detentie blz Recidive, eens een boef altijd een boef? 3.2. Wie helpt de ex-gedetineerde? Afsluitende opdracht De ontmoeting met een ex-gedetineerde blz. 8 Informatie over het Gevangenismuseum blz. 9 2

3 M4 Ontmoeting met een ex-gedetineerde Deze lesbrief bereidt je voor op het bezoek aan het Gevangenismuseum. Tijdens dit bezoek ontmoet je iemand die in de gevangenis heeft gezeten. Daar vertelt hij of zij heel eerlijk over. Deze werkbladen zijn tot stand gekomen i.s.m. D&S. We hebben het over: misdaad straf keuzes recidive opsluiting vrijheid 1. Misdaad en straf Als je de wet hebt overtreden, kan het zijn dat je een gevangenisstraf krijgt. Tot 18 jaar krijg je die straf van de kinderrechter en kom je in een jeugdgevangenis terecht. Maar soms is het misdrijf zó ernstig dat iemand van 16 niet als kind wordt berecht. Je komt dan voor de gewone rechter en belandt in de gevangenis. We hebben het in deze lesbrief alleen over de gevangenis voor volwassenen. Wil je meer weten over de jeugdgevangenis? Kijk dan op Kennistest Wat weet je al? Straffen in Nederland Omschrijf hieronder wat volgens jou de verschillende straffen in Nederland inhouden. Geldboete Een veroordeelde moet een door de rechter bepaald bedrag betalen, om het slachtoffer schadeloos te stellen of om de schade te betalen Voorwaardelijke gevangenisstraf Een voorwaardelijke straf betekent dat de veroordeelde niet naar de gevangenis hoeft. Als hij in de toekomst nog een keer hetzelfde misdrijf begaat, krijgt hij een onvoorwaardelijke straf. Dit is een waarschuwing én hij heeft een strafblad. Onvoorwaardelijke gevangenisstraf Dit betekent dat de veroordeelde zijn gehele straf in de gevangenis zal moeten uitzitten Taakstraf Een taakstraf is een zogenaamde alternatieve straf. Kan uit allerlei soorten taken bestaan, van het opmaken van bedden in een ziekenhuis of het opruimen van afval in het park Webopdracht De Gevangenis De gevangenis en gedetineerden prikkelen de fantasie. Er zijn al veel films en televisieseries over gemaakt; er zijn spelletjes en reclames waarin een beeld van de gevangenis wordt gegeven. Ga via naar de weblessen van Regelrechte Vrijheid. Daar kun je spelletjes spelen en zie je reclame waarin gevangenen de hoofdrol spelen. 3

4 2 Straf: de bedoeling en de werkelijkheid Waarom stoppen we mensen in de gevangenis? Daar worden verschillende redenen voor genoemd. De belangrijkste zijn: Vergelding. Door te straffen zet je mensen betaald wat ze hebben misdaan. Andere woorden hiervoor zijn: genoegdoening en wraak. Afleren. Door te straffen, leer je mensen af om nóg eens iets te misdoen. Ze stoppen hopelijk met verkeerd gedrag. Afschrikken. Doordat er straf op staat, voorkom je dat mensen iets gaan misdoen: ze kijken wel uit. het gaat hierbij om de afschrikkende werking, ook wel preventie genoemd. Beveiligen. Zolang ze opgesloten zijn, hebben we verder geen last van ze. Dan hebben we het dus over beveiliging. 2.1 De bedoeling Wat vind jij het belangrijkste? Hieronder staan de vier strafdoelen nog eens opgesomd. Geef met de cijfers 1 tot en met 4 aan wat volgens jou het belangrijkste strafdoel is, het 2 e, 3 e en 4 e. Vergelden Afschrikken Afleren Beveiligen Leg uit waarom je voor deze volgorde gekozen hebt: Eigen volgorde en antwoord 2.2 De werkelijkheid Maar klopt de werkelijkheid wel met de bedoeling? Werken de straffen? Stellingen over straf en gestraften Hieronder staan vier stellingen. Kruis aan of je het met de stelling eens of oneens bent of dat je het (nog) niet weet. Opdracht STELLINGEN JOUW MENING 1. In Nederland wordt veel te streng gestraft eens oneens weet niet 2. Een gevangenis in Nederland is net een hotel eens oneens weet niet 3. Eens een dief, altijd een dief 4. Van straf word je een beter mens eens eens oneens oneens weet niet weet niet Bespreek de strafdoelen en de stellingen. 4

5 3 Vrijheid na detentie Eindelijk vrij. De gedetineerde wordt ex-gedetineerde. Je bent vrij, maar wat nu? Als je langer dan 4 maanden in de gevangenis zit, word je uitgeschreven uit de gemeente. Dat betekent dat je je huurhuis kwijt bent. Je hebt geen werk, misschien heb je schulden, wat doe je dan? Hoe moet je werk vinden? Wie neemt je aan? Ben je echt veranderd? Of ga je door op de oude voet? 3.1 Recidive, e, eens een boef altijd een boef? Recidive betekent letterlijk herhaling ; een recidivist is iemand die zijn fouten herhaalt nadat hij gestraft is. Als een gevangene vrij komt, is de kans groot dat hij weer het slechte pad op gaat. Een veroordeelde weet wat verkeerd is. Hij kent de wetten en heeft ervaren wat er gebeurt als hij die overtreedt. Waarom valt iemand dan toch in herhaling? Waarom is de recidive onder ex-gedetineerden zo groot? Eén van de redenen is dat een misstap geen eenmalig iets is. Het is belangrijk om de levenswijze te veranderen van iemand die zich heeft misdragen. Een andere reden is dat het heel moeilijk is om een nieuw, eerlijk, leven op te bouwen na een gevangenisstraf. De ex-gevangene heeft geen huis en geen werk. Er is niemand die op hem zit te wachten, behalve misschien zijn foute vrienden van voor zijn straf. Het is dus ook belangrijk om iemands leefomgeving te veranderen om een ander leven mogelijk te maken. 3.2 Wie helpt de ex-gedetineerde? Reclassering Er zijn veel organisaties betrokken bij het voorkomen van recidive, één daarvan is de reclassering. Zij moeten voorkomen dat de ex-gedetineerde opnieuw in de fout gaat. Vanaf midden jaren negentig is sterk bezuinigd op de reclassering en moeten er aantoonbare resultaten gehaald worden. Eén van de gevolgen van de bezuinigingen is dat de reclassering zich vooral richt op kansrijke ex-gedetineerden. Moeilijke gevallen laat men links liggen omdat zij de resultaten negatief beïnvloeden. Volgens wetenschappers verklaart dit deels de toename van de recidive cijfers. Of dat inderdaad zo is, is niet zeker. Delinkwentie & Samenleving D&S is een stichting van ex-gedetineerden en heeft als doel het voorkomen van criminaliteit. Ook wil de stichting ex-gedetineerden een maatschappelijk perspectief bieden. Dat gebeurt vooral door ex-gedetineerden op scholen voorlichting te laten geven over misdaad en straf. Leerlingen leren daardoor inzien dat criminaliteit niet loont en de voorlichters zelf maken zich maatschappelijk verdienstelijk. Geef je mening: Wie heeft volgens jou de taak om ex-gedetineerden te helpen met een nieuwe baan en een huis? De overheid moet ex-gedetineerden helpen (kerkelijke) particuliere stichtingen moeten ex-gedetineerden helpen Ex-gedetineerden moeten voor zichzelf zorgen 5

6 De Ontmoeting met een ex-gedetineerde Afsluitende opdracht Bedenkt met de hele klas wát jullie willen weten van de ex-gedetineerde. Wat verwacht je te horen? Hoe was het in de gevangenis? Wat gebeurde er toen hij of zij vrij kwam? Heeft hij of zij spijt? Wat heeft hij of zij ervan geleerd? Schrijf hieronder een aantal vragen op die jij hebt. Bepaal met de hele klas welke vragen er echt toe doen. Neem die lijst mee naar het museum en stel jullie vragen. 6

7 Praktische Informatie informatie over het Gevangenismuseum Het Gevangenismuseum behandelt onderwerpen die ons allemaal aangaan: misdrijven, strafwetten en de toepassing daarvan in heden en verleden. Het Gevangenismuseum laat zien hoe wij in Nederland vanaf ca mensen straften, die zich niet aan regels en normen hielden. Wat is er te zien? De vaste expositie in het museum is in zes aparte delen verdeeld. Ieder deel vertelt een stuk over de geschiedenis van het straffen. Vanaf 1600 tot ongeveer 1850 kenden we in Nederland openbare straffen, die op het schavot werden uitgevoerd. De straffen waren niet mals en als gevangene werd je eerst op de pijnbank gelegd om te bekennen. Geleidelijk werden steeds meer veroordeelden naar de tuchthuizen gestuurd en verdwenen de schavotstraffen. Originele voorwerpen uit die tijd, verhalen over oude strafzaken en plaatjes vertellen over die periode. Veenhuizen is een bijzonder dorp met een bijzondere geschiedenis. Allerlei voorwerpen, foto's en verhalen, verteld door oudere Veenhuizers, geven inzicht in dit deel van de expositie. Waarom zijn wij gevangenen individueel in een cel gaan opsluiten? Hoe ziet een koepelgevangenis er van binnen uit? Daar gaat het volgende gedeelte over. Een nagebouwde koepelgevangenis op schaal, bouwtekeningen, maquettes en andere objecten vertellen over dit onderwerp. Hoe kom je in de gevangenis terecht? Wat doen al die zwart-witte dames en heren in een rechtbank? In de interactieve rechtbank in het museum geeft een video uitleg hierover. Bovendien wordt je een aantal misdrijven voorgelegd en kun je als rechter zelf vonnis wijzen. De periode was de tijd van de bezetting, maar daarna ook van snelle veranderingen en vernieuwingen, van opstanden en gijzelingen in de gevangenissen. Tekeningen, films, foto's en allerlei andere objecten laten dat allemaal zien. Het laatste deel behandelt allerlei aspecten van de hedendaagse detentie. In nagebouwde cellen kan de bezoeker ervaren hoe krap het is met zijn tweeën op één cel. 7

Vergelijkbare documenten

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz

1. Democratie blz De staatsinrichting van Nederland blz Het kabinet en het parlement. 3. De Grondwet blz Inhoudsopgave 1. Democratie blz. 3 2. De staatsinrichting van Nederland blz. 4 2.1. Het kabinet en het parlement 3. De Grondwet blz. 6 3.1. De Grondrechten 4. Europa blz. 7 Afsluitende opdracht De Klassengrondwet