Hogeschool Zeeland. Visitatiedata: 7 en 8 oktober NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

Transcriptie

1 Hogeschool Zeeland Opleiding: Bouwkunde Visitatiedata: 7 en 8 oktober 2004

2 2

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 15 Deel B: Facetten 17 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 19 Onderwerp 2 Programma 21 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 30 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 32 Onderwerp 6 Resultaten 35 Deel C: Bijlagen 37 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 39 Bijlage 2 Beknopte CV Panelleden 41 Deel D: DVC Bijlagen 45 Bijlage 3 Handleiding voor de visitatie en beoordeling van bachelor- en masteropleidngen voor DVC-panels (deel II) Bijlage 4 Beoordelingskaders DVC 3

4 4

5 Deel A: Onderwerpen 5

6 6

7 Deel A: Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA/DVC de voltijd opleiding Bouwkunde van de Hogeschool Zeeland heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in juni 2004, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de DVC aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op vrijdag 8 oktober, voorafgegaan door een voorbereidende vergadering op 7 oktober en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: De heer ing. R. Haarmans (voorzitter) De heer ir. J.W. van de Camp (domeindeskundige) De heer J.A.M. van Velthoven (student-lid) Mevrouw drs. G.J. Overmeen-Bakhuis, (auditor NQA/DVC). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Vragen en Aanwijzingen van NQA. Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2 bij dit rapport) Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie voldoende/onvoldoende. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Zeeland biedt ruim twintig opleidingen aan die opleiden voor het bachelordiploma. De hogeschool telt ruim 300 medewerkers, die gezamenlijk zorgdragen voor het onderwijs aan ruim studenten. Tot 2003 kende de hogeschool een facultaire structuur. Thans is er sprake van een matrixorganisatie opgebouwd uit clusters van opleidingen en diensten. Met ingang van januari 2003 heeft de clustervorming een vorm gekregen. De opleiding Bouwkunde maakt nu deel uit van een department of cluster waartoe ook de opleidingen Aquatische 7

8 Ecotechnologie, Chemie en Civiele Techniek behoren. De vier opleidingen van dit Department worden aangestuurd door één opleidingsmanager, Head of Department geheten. De opleiding Bouwkunde verzorgt uitsluitend voltijdonderwijs aan zo n 135 studenten en een instroom van 35 studenten per jaar, en is daarmee een kleine opleiding. Het aantal docenten in het kernteam bedraagt 6, verdeeld over 5,2 fte. De student-docent ratio bedraagt gemiddeld 1:25. De opleiding is voor het laatst gevisiteerd in Op het moment van de huidige visitatie is de opleiding bezig met een aantal ingrijpende vernieuwingen zoals de ontwikkeling van een competentiegericht curriculum (vanuit het hogeschoolbrede Columbusproject) en een brede bachelor Build Environment waarin de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek zullen opgaan. Daarnaast zijn er hogeschoolbreed ontwikkelingen gaande om te komen tot het Roosevelt-model, waarin het onderwijs modulegewijs wordt aangeboden en waaruit studenten hun keuze kunnen maken. 1.3 Werkwijze De visitatie van de opleiding Bouwkunde door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van de DVC (zie bijlage 4a). Daarbij zijn eveneens de uitgangspunten van het NQA-protocol in acht genomen (zie bijlage 4b). De werkwijze van het panel wordt hieronder in concreto beschreven. Het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport plus de bijlagen en de aanvullende informatie een voldoende basis bood voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaats vond op basis van het voor de Bouwkunde geldende domeinspecifieke referentiekader (zie hieronder). NQA/DVC onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQA/DVC-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport in orde was bevonden, zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek. Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een Beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten, die doorgegeven werden aan de NQA/DVC-auditor. Hoewel ieder panellid alle onderwerpen en facetten onder de loep nam, is er sprake geweest van een taakverdeling, waarbij bepaalde onderwerpen en facetten door een bepaald panellid extra grondig bestudeerd zijn. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA/DVC-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. 8

9 De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA/DVC-auditor heeft met de domeindeskundige(n) in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het detailrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het visitatiebezoek DVC en NQA hebben een Raamwerk bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding. Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met een (representatieve) vertegenwoordiging van: docenten, studenten, werkveld en afgestudeerden. Daarnaast vonden er aan het begin en aan het eind van het visitatiebezoek gesprekken plaats met het management van de opleiding (het operationeel management) en een gesprek met het College van Bestuur (het strategisch management). Aan het begin van het bezoek is er ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. In het bezoekprogramma heeft het panel enkele momenten vrijgehouden om bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen)oordelen. De bevindingen zijn, volgens de afgesproken taakverdeling, door ieder panellid, schriftelijk beargumenteerd. Er is aan het einde van de middag op verzoek van het panel een extra gesprek met enkele studenten gevoerd, die langer aan de opleiding studeerden. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een korte mondelinge terugkoppeling aan het management gegeven van de ervaringen en bevindingen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren De NQA/DVC-auditor heeft, op basis van de bevindingen van het panel, een conceptrapportage opgesteld en die voorgelegd aan de overige panelleden. Het panel heeft vervolgens het definitieve concept vastgesteld. Het definitieve conceptrapport is aan de opleiding voorgelegd ter correctie van feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn door de NQA/DVC-auditor enkele wijzigingen aangebracht en is het definitieve rapport door het panel vastgesteld. Het visitatie- of beoordelingsrapport is uiteindelijk ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA/DVC in het beoordelingsprotocol (zie bijlage) zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie (zie bijlage 5) een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere bouwkunde -opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: 9

10 weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De wegingen zullen alleen diepgaand zijn, indien een van de facetten binnen het onderwerp tot een onvoldoende beoordeling hebben geleid. De (uitgebreide) onderliggende argumentatie is te vinden in het detailrapport. Wat betreft de benchmarking is van belang op te merken dat een vergelijking met andere opleidingen op dit moment beperkt moet zijn, omdat het in het kader van accreditatie een van de eerste gevisiteerde opleiding binnen het domein is en er nog geen andere concrete resultaten bekend zijn. Tevens dient te worden vermeld dat een internationale vergelijking niet goed mogelijk is, omdat er op dit moment geen internationale pendant van het door de opleiding gehanteerde beroepsprofiel bestaat. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De facetten domeinspecifieke eisen, niveau bachelor en beroepsgerichte oriëntatie zijn allemaal met een voldoende beoordeeld. Het onderwerp doelstellingen opleiding is derhalve positief beoordeeld. De opleiding hanteert vooralsnog een omvangrijke set eindtermen, waarvan wordt aangegeven dat een afgestudeerde niet aan alle eindtermen kan voldoen. Dit is een landelijk beeld: het beroepenveld is zodanig breed dat niet kan worden verwacht dat een pas afgestudeerde alle taken en rollen beheerst die in de eindtermen uiteen worden gezet. Mede om deze reden is een landelijke ontwikkeling ingezet om de set eindtermen te vervangen door competenties, die helderder en concreter zijn, waardoor beter kan worden vastgesteld of de afgestudeerden het eindniveau behalen. De opleiding volgt deze ontwikkeling. Voor de invulling van de overige 30% van het curriculum heeft de opleiding beleid ontwikkeld om aan te kunnen sluiten bij de trends en ontwikkelingen in het directe beroepenveld waartoe de opleiding opleidt (merendeels regionaal georiënteerd). De komende jaren zal de opleiding het beleid in de praktijk verder gestalte geven, zodat zij een eigen passend curriculum kan ontwikkelen en de opleiding wellicht een profilering kan meegeven Programma Op vijf van de acht tot dit onderwerp behorende facetten is het oordeel voldoende toegekend. Drie facetten: samenhang, duur en afstemming tussen vorm en inhoud, zijn als goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp programma ; is derhalve positief. De opleiding hanteert een thematisch gericht curriculum, dat een grote mate van samenhang vertoont. Ook de door de opleiding gebruikte werkvormen sluiten hier goed op aan, zodat een werkbaar en praktisch curriculum ontstaat. Dit zal komende jaren verder worden 10

11 uitgebreid in een competentiegericht curriculum. De uitwerking van het competentiegerichte curriculum vergt in het kader van de toetsing nog nadere beschouwing. Momenteel ontbreken eenduidige criteria en met name niveauaanduidingen. Echter, om competenties goed te kunnen beoordelen zijn eenduidige criteria en niveauaanduidingen onontbeerlijk Inzet van personeel De drie facetten zijn allemaal met een voldoende beoordeeld. Het onderwerp is derhalve positief beoordeeld. De opleiding is kleinschalig, het aantal docent is gering. Dit maakt dat overleg eenvoudig is te realiseren, het docententeam is een echt team, en de docenten worden door de studenten als laagdrempelig ervaren. Er zijn echter ook gevaren bij een klein team: bij ziekte is er sprake van een grote wissel op de overige docenten, en van de docenten wordt een relatief grotere inspanning verwacht ten aanzien van organisatorische en onderwijsaanverwante zaken. Er worden immers voor elk overleg, en voor elke nieuwe ontwikkeling in het onderwijs dezelfde docenten ingezet. De komst van de nieuwe opleidingsmanager in hoofde van het Head of Department heeft rust gebracht binnen de opleiding en met hem hebben een aantal beleidsmatige zaken opnieuw aandacht gekregen. Dit wekt vertrouwen voor de toekomst Voorzieningen De beide facetten materiële voorzieningen en studiebegeleiding zijn als voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is derhalve positief. De opleiding beschikt over voldoende materiële voorzieningen om het programma te realiseren. Op dit moment wordt er nog gewerkt aan de digitale leeromgeving Virtual Learning Desktop. In het verleden zijn de bestaande protocollen met betrekking tot studiebegeleiding niet altijd even goed nageleefd. Met de komst van de nieuwe Head of Department is dit verbeterd en de studiebegeleiding is nu redelijk goed georganiseerd. Er zijn nog wel erg veel studenten met ruime studievertraging Interne kwaliteitszorg Op de facetten evaluatie resultaten en maatregelen tot verbetering zijn voldoendes toegekend. Het facet betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld is een onvoldoende beoordeeld. Het eindoordeel op het onderwerp interne kwaliteitszorg beoordeelt het panel als positief door de volgende weging. De opleiding heeft jarenlang feitelijk niet systematisch aan kwaliteitszorg gedaan. De kleinschaligheid van de opleiding maakte ook dat dringende zaken wel gehoord werden en hierop werden maatregelen genomen. De noodzaak van systematische kwaliteitszorg werd hierdoor wellicht minder gevoeld. Inmiddels is hogeschoolbreed een doordacht kwaliteitszorgplan opgesteld met een PDCA-cyclus en de eerste resultaten zijn bekend. Vooralsnog worden echter nog niet alle relevante betrokkenen in voldoende mate systematisch ingezet in het kader van kwaliteitszorg en verbetering van de kwaliteit van de opleiding. Studenten leveren 11

12 nauwelijks een bijdrage en zien daarvan het nut ook niet in. Beroepenveld en alumni worden nog niet systematisch gevraagd naar hun ervaringen. Gezien het feit dat er inmiddels een vertrouwenwekkende start is gemaakt met systematische kwaliteitszorg en het feit dat jarenlang de informelere zorg voor kwaliteit heeft voldaan voor deze kleine opleiding, heeft het panel doen besluiten dit onderwerp als positief te beoordelen. Dit neemt niet weg dat de opleiding de ingezette weg van meer systematisch onderzoeken waar de sterke en zwakke kanten zitten, welke ontwikkelingen in onderwijs en beroepenveld zich voordoen en hoe de opleiding verder verbeterd kan worden, moet doorzetten Resultaten Het facet gerealiseerd niveau is als voldoende beoordeeld. Het facet kwantitatieve resultaten is als onvoldoende beoordeeld. Het eindoordeel op het onderwerp resultaten is door het panel als positief beoordeeld op basis van de volgende weging. Het panel is van mening dat kwaliteit te allen tijde belangrijker dient te worden geacht dan kwantiteit. De afgestudeerden voldoen aan de eisen die gesteld worden in de beroepspraktijk. Zij worden tijdens hun afstuderen beoordeeld door niet alleen docenten van de opleiding, maar ook door externe gecommitteerden uit het beroepenveld. Ook het panel heeft op basis van de ter inzage gelegde tien afstudeerproducten geconcludeerd dat deze voldoen aan de eisen die gesteld mogen worden aan HBO-Bouwkunde-afgestudeerden. Bovendien geven alumni aan geen enkele belemmering of hiaat te hebben gevoeld bij het gaan werken. De opleiding voldoet echter niet aan de kwantitatieve streefcijfers gesteld door de hogeschool en blijft ook onder de landelijke gemiddelde rendementscijfers (zie de tabellen hieronder). De opleiding is zich dit echter bewust en er is inmiddels een start gemaakt met het verbeteren van de rendementscijfers. De komende jaren zal moeten blijken of de genomen en nog te nemen verbeteracties hun resultaat hebben gehad. Een meer gedetailleerde analyse van de rendementsgegevens is gedaan in deel B van dit rapport (facet 6.2). Tabel 1: Algemene gegevens Opleiding BK Hogeschool Zeeland Totaal aantal ingeschreven studenten Omvang docerend personeel in FTE Student/FTE-ratio Totaal aantal docenten Niet beschikbaar Niet beschikbaar Niet beschikbaar 7,23 6,46 6,65 5,59 1 : 19,2 1 : 21,5 1 : 19,7 1 : 22,

13 Vergelijking van kengetallen van de opleiding met landelijke kengetallen De gegevens van de opleiding worden hieronder vergeleken met landelijke gegevens, voorzover die via de website van de HBO-raad beschikbaar zijn (CRIHO). In de tabellen 2a en 2b wordt de instroom vergeleken, in de tabellen 3a en 3b rendementsgegevens, uitvalgegevens en gegevens met betrekking tot de gemiddelde studieduur. Tabel 2a: Instroomgegevens opleiding Bouwkunde Hogeschool Zeeland (instroomcohort eerste keer hogeschool) INSTROOM Totaal ingestroomde studenten BK Tabel 2b: Landelijke instroomgegevens (instroomcohort eerste keer hogeschool) INSTROOM Totaal ingestroomde studenten BK voor de opleidingen landelijk Tabel 3a: Gegevens opleiding (instroomcohort eerste keer hogeschool) Percentage diploma behaald na 5 jaar ,2 45,5 43,3 33,3 44,2 Gemiddelde studieduur van 4,8 4,5 4,8 4,9 4,6 4,8 4,5 4,8 4,9 gediplomeerden uitstroomcohort jaar x (in jaren) Percentage uitval na 1 jaar 23,1 17,4 20,0 27,7 41,9 Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden van het uitstroomcohort in jaar x (in maanden) 2,5 2,7 1,9 1,7 1,9 Tabel 3b: Landelijke gegevens (instroomcohort eerste keer hogeschool) Percentage diploma behaald na BK 52,9 52,8 51,6 52,1 51,8 5 jaar Gemiddelde studieduur van Bache 47,5 47,0 47,0 46,8 51,7 51,0 51,2 51,1 50,8 gediplomeerden instroomcohort jaar x (in maanden) lor*** Percentage uitval na 1 jaar BK 25,1 28,7 28,1 32,6 27,9 Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden van het instroomcohort in jaar x (in maanden) Bache lor*** *** gegevens voor alle bacheloropleidingen 20,3 19,7 19,0 18,9 20,0 13

14 Uit de HBO-Monitor 2002 blijkt dat 69% van de respondenten van de opleiding vindt dat de voorbereiding op de beroepspraktijk voldoende is (landelijk bouwkunde 71%). 31% van hen geeft aan opnieuw voor dezelfde opleiding te kiezen (landelijk bouwkunde 63%). 1.6 Schematisch overzicht Oordelen Totaaloverzicht oordelen op facet- en onderwerpniveau Opleiding: Bouwkunde Hogeschool Zeeland Onderwerp/Facet Voltijd Doelstellingen 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende 1.2 Niveau Bachelor Voldoende 1.3 Oriëntatie HBO Voldoende Totaaloordeel Positief Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie tussen doelstellingen en programma Voldoende 2.3 Samenhang in het programma Goed 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Voldoende 2.6 Duur Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Totaaloordeel Positief Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Voldoende 3.2 Kwantiteit van het personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit van het personeel Voldoende Totaaloordeel Positief Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende 5.3 Betrokkenheid van medewerkers, studenten, alumni en Onvoldoende beroepenveld Totaaloordeel Positief Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Onvoldoende Totaaloordeel Positief 14

15 1.7 Totaaloordeel Op grond van bovenstaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op alle zes de onderwerpen een voldoende scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding een VOLDOENDE oplevert. De opleiding voldoet op vrijwel alle facetten aan de basiskwaliteit en stijgt daar op een aantal facetten binnen het onderwerp Programma bovenuit. 15

16 16

17 Deel B: Facetten 17

18 18

19 Deel B: Facetten Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het facet domeinspecifieke eisen is als voldoende beoordeeld. Het oordeel wordt als volgt onderbouwd: De opleiding hanteert de landelijk vastgestelde kernkwalificaties die in de Validering Kernkwalificaties van de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek (november 1999) zijn vastgesteld, en 70% van de eindtermen van de opleiding dekken. De landelijke set eindtermen bieden voldoende waarborgen voor de breedte van de kwalificaties van een beginnend bouwkundige, hoewel de valideringscommissie zelf van mening is dat de set eindtermen zodanig breed is dat geen enkele afgestudeerde aan alle geformuleerde kwalificaties zal voldoen. Het panel onderschrijft de vaststelling dat Bouwkunde een zodanig breed terrein is, dat afgestudeerden niet de volledige breedte van het totale beroepenveld kunnen beheersen. De opleiding vult de overige 30% van de eindtermen in met door de Beroepen Advies Commissie (BAC) goedgekeurde eindtermen betreffende de afstudeerrichtingen van de opleiding: architectuur, draagconstructies, uitvoering, restauratie & renovatie en commercieel. Het panel acht specialisatie, gezien de breedte van het beroepenveld, een juiste keuze, om de nodige verdieping in het curriculum te kunnen waarborgen. Het panel beoordeelt de set kernkwalificaties, hoewel omvangrijk, als voldoende helder uitgewerkt. In mei 2003 is er een nieuwe competentieset geformuleerd door de landelijke Hoger Onderwijs groep Bouw & Ruimte. Deze set competenties zal de huidige set eindtermen gaan vervangen per september Het panel is van mening dat de set competenties een verbetering is ten opzichte van de bestaande situatie, met de omvangrijke set eindkwalificaties. De BAC bleek tijdens het bezoek enthousiast over de nieuwe set competenties. Facet 1.2 Niveau bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. 19

20 Het facet niveau bachelor is als voldoende beoordeeld. Aan het oordeel ligt de volgende argumentatie ten grondslag: De huidige set eindtermen (november 1999) die de opleiding hanteert bevat over het algemeen beroepsspecifieke kwalificaties, omdat deze set functie- en taakgericht is beschreven. Er worden daarnaast enkele generieke kernkwalificaties benoemd. De Hogeschool Zeeland hanteert sinds 1998 de leerstrategie Geleid Ontdekkend Studeren, waarbinnen de volgende kerndoelen zijn beschreven: - het leren van vaardigheden om een overvloed aan niet gestructureerde informatie te ordenen; - het bevorderen van zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid van studenten; - het verwerven van kennis die bruikbaar en toepasbaar is en beter onthouden wordt; - het verwerven van inzicht in het eigen leerproces; en - het leren analyseren en oplossen van problemen waarbij samenwerking een onmisbare schakel is. Het panel is van oordeel dat deze aanvullende set kerndoelen de generieke kernkwalificatie (Dublin descriptor) leervaardigheden voldoende dekt. Het panel heeft tijdens de bestudering van het ter inzage gelegde materiaal geconcludeerd dat de generieke kernkwalificatie communicatie in de huidige set eindtermen van de opleiding onderbelicht blijft. De nieuwe set competenties voldoet expliciet aan alle Dublin descriptoren. Mede op grond van het vertrouwen dat het panel heeft in de invoering van de nieuwe competenties en het enthousiasme van de BAC komt het tot het oordeel voldoende. Facet 1.3 Oriëntatie HBO-bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBOopleiding vereist is of dienstig is. Het facet oriëntatie HBO-bachelor is als voldoende beoordeeld. Dit oordeel wordt als volgt onderbouwd: De opleiding hanteert een 70 30% verdeling in eindtermen. Dit houdt in dat 70% van de eindtermen een landelijke vaststelling door de diverse beroepsvereniging in Bouw & Ruimte is. Deze eindtermen zijn in Validering Kernkwalificaties van de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek aantoonbaar afgeleid van het landelijke beroepsprofiel. De overige 30% van de eindtermen zijn goedgekeurd door de Beroepen Advies Commissie van de opleiding. De opleiding voert tweejaarlijks een marktonderzoek uit dat trends in het beroepsprofiel zichtbaar maakt. Dit onderzoek is voor het eerst uitgevoerd in mei In 2004 heeft het onderzoek nog niet plaatsgevonden. 20

21 De BAC voert jaarlijks een eigen trendrapportage uit met betrekking tot ontwikkelingen in het beroepsprofiel. De conclusies uit deze trendrapportage worden conform de beschrijving in het Onderwijs Evaluatie Plan van de opleiding meegenomen in de actualisering van het curriculum. Uit het visitatiebezoek blijkt dat zowel afgestudeerden als beroepenveld van oordeel zijn dat de kwalificaties op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar liggen. Gezien het feit dat de opleiding nog niet structureel de marktonderzoeken en trendrapportages heeft uitgevoerd, komt het panel tot het oordeel voldoende. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het facet eisen HBO wordt beoordeeld als voldoende. Dit oordeel wordt als volgt onderbouwd: De opleiding heeft een thematisch curriculum, waar in elk semester een ander thema wordt behandeld. De thema s zijn bouwwerken, oplopend in moeilijkheidsgraad. Het materiaal dat gebruikt wordt bij de behandeling van het thema is afkomstig uit vaktijdschriften en de beroepspraktijk. De opleiding maakt daarnaast gebruik van studiemateriaal van de Betonvereniging, het NNI, de normbladen van het BB en Bouwregelgeving Informatiesysteem (BRIS), NBD en KVT. De vakliteratuurlijst acht het panel actueel en bruikbaar. Helaas is in voorgaande jaren voorgevallen dat studenten niet alle aangeschafte boeken van de boekenlijst daadwerkelijk dienden te gebruiken in de lessen. In de studiegids staat beschreven dat de interactie met de beroepspraktijk vindt plaats in: - de oriënterende stage in het derde semester (30 ECTS); - de projectstage in semester 6 (30 ECTS); - Studium Generale met gastdocenten in semesters 2, 4 en 7 (3 ECTS); - excursies; en - keuzeonderdelen. Tijdens het visitatiebezoek bleek het programma van de opleiding voldoende aandacht te besteden aan actuele ontwikkelingen. Door de kleinschaligheid van de 21

22 opleiding kan snel overleg worden gepleegd in het docententeam en nieuwe ontwikkelingen in de bestaande lessen worden ingevoerd. Een aantal docenten is actief in de beroepspraktijk naast hun functie als docent. Hierdoor zijn zij snel op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen. De opleiding heeft een actieve Beroepen Advies Commissie (BAC) die haar op de hoogte stelt van nieuwe ontwikkelingen. Studenten die stage lopen keren elke week een dag terug naar school, waardoor zij een linking pin functie hebben ten aanzien van de interactie met de beroepspraktijk en nieuwe ontwikkelingen. De thematische opbouw van het curriculum draagt aantoonbaar bij aan de ontwikkeling van beroepsvaardigheden van studenten. Studenten worden expliciet beoordeeld op projectmanagement, plan van aanpak, rapporteren, presenteren, samenwerken, vergadertechnieken en tekenvaardigheden/-technieken. Deze vaardigheden dienen zij in de beroepspraktijk te beheersen en zij worden hierop vanaf het begin van de studie voorbereid. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het facet relatie doelstellingen en inhoud programma wordt als voldoende beoordeeld. Dit wordt als volgt onderbouwd: De opleiding hanteert een matrixoverzicht eindkwalificaties versus modules waarin wordt aangetoond hoe de inhoud van het programma wordt onderbouwd door de eindkwalificaties. Het panel vindt deze matrix helder. De opleiding hanteert daarnaast een matrixoverzicht modules versus leerdoelen. Het panel beoordeelt deze matrix als een concrete uitwerking van de eindkwalificaties in leerdoelen. De leerdoelen staan vermeld in semesterboeken en in de modulebeschrijvingen op Infonet. Dit laatste is echter nog niet altijd het geval. Het panel beoordeelt de leerdoelen als vakinhoudelijk concreet, maar niveauaanduidingen of criteria ontbreken. De geformuleerde eindkwalificaties zijn zodanig breed (zie ook facet 1.1) dat het niet mogelijk wordt geacht door de landelijke beroepenorganisaties, de opleiding en het directe beroepenveld van de opleiding, dat elke student aan alle eindkwalificaties voldoet. Dit doordat de eindkwalificaties in functies en taken staan beschreven en studenten zich gedurende hun studie zullen specialiseren in een bepaalde richting. 22

23 Het bouwkundeveld acht de beheersing van alle eindkwalificaties ook niet noodzakelijk. Het panel onderschrijft deze mening. De nieuwe competentieset in 17 competenties (zowel beroepsspecifieke als generieke) biedt meer mogelijkheden om te kunnen garanderen dat studenten alle eindkwalificaties behalen. Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Goed Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het facet samenhang in het opleidingsprogramma wordt als goed beoordeeld. Dit wordt als volgt onderbouwd: Uit alle beschikbare bronnen, zoals het zelfevaluatierapport, de semesterboeken, de studiegids en de gesprekken tijdens het bezoek blijkt het volgende: De opleiding heeft een thematische opbouw van het programma. Elk semester heeft een eigen thema, opbouwend in complexiteit, waarin een project wordt uitgevoerd. De projecten binnen de thema s hebben een integraal karakter, waarbij de verschillende aspecten conform de beroepspraktijk in onderling verband aan de orde komen. Naast het project wordt relevant onderwijs ter directe ondersteuning van het project gegeven. De ondersteunende modules staan in het teken van het thema. Het project mondt uit in een oplossing die studenten (vaak in groepsverband) hebben gekozen. Zij dienen deze oplossing te onderbouwen en te motiveren, wederom conform de beroepspraktijk. Het panel acht deze werkwijze voor Bouwkunde buitengewoon geschikt en zeer samenhangend. Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het facet studielast wordt als voldoende beoordeeld. Dit wordt als volgt onderbouwd: De informatievoorziening verloopt grotendeels via het intranet van de hogeschool: Infonet. Hierop staan de studieresultaten van de studenten, roosters, studiegidsen, het OER en het Studentenstatuut. In de studiegids staan de lessentabellen aangegeven, alsmede een jaarplanning met les-, presentatie-, toets- en herkansingsweken e.d. 23

24 De opleiding maakt gebruik van semesterboeken, waarin gedetailleerde informatie betreffende het semester, zoals leerdoelen, het project, de opdrachten en de wijze van toetsing, is opgenomen. Het panel heeft geconcludeerd dat er nog geen sprake is van een vast stramien waar volgens de semesterboeken zijn samengesteld. Hierdoor ontstaat soms verwarring bij studenten en is de informatievoorziening niet elk semester gelijk. Het panel is van oordeel dat de studiebelasting door de thema s in principe goed is verdeeld (nominaal 42 uur per studieweek). Door onvoorziene omstandigheden kan soms aan het einde van een semester wat piekbelasting ontstaan. Tijdens het visitatiebezoek bleek echter dat de ervaren piekbelasting aan het einde van een semester deels te wijten is aan de studenten zelf, die het doen van opdrachten vaak uitstellen tot aan de deadline. Desalniettemin heeft de opleiding een aantal verbeterpunten geformuleerd in de zelfevaluatie, welke de studielast zouden moeten verlagen. Het panel is van mening dat deze verbeterpunten ten aanzien van aanpassingen in het programma wellicht wat voorbarig zijn, zeker gezien de uitkomsten van het ICLON-onderzoek, waaruit blijkt dat studenten de studielast feitelijk niet overschrijden. Uit onderzoek van de opleiding blijkt dat het eerste studiejaar teveel zelfsturing vraagt van studenten, welke ook niet conform is met de leerdoelen van dat jaar. Hierdoor ontstaat in het eerste jaar een onrealistische studielast bij studenten die de gevraagde zelfsturing niet aankunnen. De opleiding heeft inmiddels maatregelen genomen om de zelfsturing in het eerste jaar terug te brengen. Zo zijn opdrachten aangepast aan het niveau van de studenten en is er een studieplanner beschikbaar gesteld. Tijdens het visitatiebezoek gaven studenten aan dat de opleiding niet moeilijk is, alleen veel. Tevens gaven zij aan dat met name op het eind van een semester wordt ervaren dat het veel is. Het panel concludeert hieruit dat de opleiding de opdrachten niet moet aanpassen naar moeilijkheidsgraad, maar oplossingen ten aanzien van piekbelasting meer moet zoeken in de studiebegeleiding. Facet 2.5 Instroom Voldoende Criteria: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het facet Instroom wordt beoordeeld als voldoende. Dit wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding maakt gebruik van de landelijke toelatingseisen: - havo met profiel Natuur & Techniek of Natuur & Gezondheid; - vwo met profiel Natuur & Techniek of Natuur & Gezondheid; - vwo met profiel Economie & Maatschappij + natuurkunde 1; - vwo met profiel Cultuur & Maatschappij + wiskunde 1 en 2 en natuurkunde 1; en - mbo, vierjarig, bij voorkeur met de vakken wiskunde en natuurkunde. 24

25 Indien een student niet voldoet aan deze eisen, maar wel in het bezit is van een HAVO- of gelijkwaardig diploma, kan hij een aanvullend examen doen voor wis- en natuurkunde. Uit het visitatiebezoek blijkt dat alle studenten van mening zijn dat de opleiding goed aansluit bij de eigen vooropleiding, ongeacht welke vooropleiding zij zelf hadden gevolgd. Wel gaven zij aan dat een hoge mate van zelfstudie wordt vereist en dat het eerste jaar als in het diepe gegooid worden wordt ervaren. De suggestie van een aantal studenten om voorafgaand aan het daadwerkelijk thematische semester een soort introductie- of voorbereidingsweken in te stellen om hen zowel inhoudelijk als op het gebied van leervaardigheden iets beter voor te bereiden, lijkt het panel de moeite van overwegen waard. De instroom van studenten ligt wel erg laag in vergelijking tot andere bouwkunde opleidingen, gemiddeld zo n 37 studenten per jaar. Facet 2.6 Duur Goed Criteria: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: HBO-bachelor: 240 studiepunten. Het facet duur van de opleiding wordt beoordeeld als goed. Dit wordt als volgt onderbouwd: Uit de studiegids blijkt dat de totale omvang van de opleiding 6720 uur = 240 ECTS bedraagt. De opleiding voldoet daarmee aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. De totale studieduur van 6720 uur is gelijkmatig verdeeld over 8 semesters. Bij 20 studieweken per semester komt dit uit op een nominale studieduur van 42 uren per week. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het facet afstemming tussen vormgeving en inhoud wordt beoordeeld als goed. Dit wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert als didactisch concept projectonderwijs vormgegeven in thema s. De keuze is ontleend aan de bouwpraktijk, waarin een sterke integratie is van diverse vakgebieden, tegenstrijdige belangen, complexe vragen, hoge tijdsdruk en ongedefinieerde eindsituaties. De opleiding wil met het projectonderwijs, de beroepspraktijk zo dicht mogelijk benaderen. 25

26 De ondersteunende vakken bij het project zijn gericht op het aanleren van de achterliggende theorie en derhalve kennisgericht. Het didactische uitgangspunt heeft als gevolg dat de volgende werkvormen worden gehanteerd door de opleiding: - projectwerk; - hoorcolleges voor theorievakken ter ondersteuning van projectwerk; - groepsinstructie voor vaardigheidstraining ter ondersteuning van projectwerk; - groepsgesprekken en werkcolleges ter kritische bespreking van de voortgang en diepgang van het projectwerk; - zelfstudie ter voorbereiding en planning van het projectwerk; - reflectietechnieken in zowel groepsverband als individueel ter verbetering van het groepsproces. Deze werkvormen sluiten goed aan bij de doelstellingen van de opleiding. Tijdens het visitatiebezoek bleek dat studenten de werkvormen en het didactische concept van de opleiding zoals bedoeld ervaren en deze ook positief waarderen. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het facet beoordeling en toetsing wordt beoordeeld als voldoende. Dit wordt als volgt onderbouwd: Uit het zelfevaluatierapport blijkt dat de opleiding parate kennis of vaardigheden toetst met schriftelijke toetsen, doorgaans met een afwisseling in open vragen, meerkeuze vragen en cases. Inzicht en toepassing worden getoetst met een verslagopdracht, welke studenten vervolgens mondeling moeten toelichten. Projecten worden afgesloten met een combinatie van toetsvormen: een verslag, een presentatie en een mondelinge verdediging. Tevens wordt bij projecten het groepsproces, het logboek en het persoonlijk functioneren van de studenten beoordeeld, zo bevestigen docenten en studenten tijdens het visitatiebezoek. In het nieuwe curriculum zal het portfolio een duidelijke rol gaan spelen. De opleiding heeft geen inzicht in het feit of de inhoud van de toetsen ook daadwerkelijk de leerdoelen dekt. De leerdoelen ontberen over het algemeen een concrete niveauaanduiding, waardoor niet duidelijk is op welk niveau studenten het leerdoelen dienen te beheersen. De opleiding maakt veel gebruik van groepsopdrachten als gevolg van het door haar gebruikte didactische concept. In de praktijk blijken studenten vrij veel meeliftgedrag te vertonen, dit blijkt ook uit het visitatiebezoek. De opleiding tracht dit te elimineren door middel van individuele deelopdrachten. Het panel acht dit juist, hoewel er ook andere mogelijkheden zijn. Studenten opperden tijdens het visitatiebezoek om vooraf 26

27 rollen te verdelen binnen de groepen, waardoor zij niet telkens de door hen gewenste rol op zich kunnen nemen. Het panel concludeert na bestudering van de toetsen en het voeren van gesprekken tijdens het visitatiebezoek dat expliciete criteria voor de beoordeling feitelijk ontbreken. Docenten hebben een beeld van hetgeen de student moet kunnen. Om een subjectieve beoordeling te vermijden beoordeelt de opleiding opdrachten met een open einde altijd met meerdere docenten. De kleinschaligheid van de opleiding maakt dit ook mogelijk, maar van borging is feitelijk geen sprake. De opleiding geeft in het zelfevaluatierapport aan dat zij het moeilijk, zo niet onmogelijk vindt voor alle vakken eenduidige beoordelingscriteria vast te stellen. Dit probleem wordt in de toekomst slechts groter bij de invoering van een meer competentiegericht curriculum en een portfoliobeoordeling. Het panel is van mening dat hier een groot gevaar schuilt voor de opleiding. Studenten zijn het over het algemeen eens met hun beoordeling. Tijdens het visitatiebezoek blijkt ook dat zij de indruk hebben vooraf goed te weten waarop zij worden beoordeeld. Er zijn voldoende mogelijkheden om voorbeelden in te zien en vragen te stellen aan docenten. Indien er onenigheid ontstaat over de beoordeling, wordt een andere docent ingeschakeld om het werk van de student in te zien en vast te stellen of de beoordeling aangepast moet worden. Concluderend stelt het panel dat de kleinschaligheid van de opleiding mogelijke problemen door het ontbreken van concrete en eenduidige criteria weet te voorkomen. Als de opleiding in de toekomst nog groeit, is een betere borging van criteria onontbeerlijk. Ook de overgang naar een competentiegericht curriculum en portfoliobeoordeling verdient in dit opzicht een nadere beschouwing en uitwerking. Het panel komt op basis van bovenstaande argumenten dat beoordeling en toetsing net voldoende is. Onderwerp 3 INZET VAN PERSONEEL Facet 3.1 Eisen HBO Voldoende Criteria: - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het facet eisen HBO en daarmee de verbinding die het personeel tussen opleiding en beroepspraktijk legt, wordt als voldoende beoordeeld. Dit oordeel wordt als volgt onderbouwd: De zes docenten van het kernteam Bouwkunde hebben voor 80% recente of actuele werkervaring in het beroepenveld waartoe de opleiding opleidt. Het werk omvat voor derden uitgevoerd werk als zelfstandig architect of constructeur, in de vorm van een eigen bedrijfje naast een parttime instelling aan de hogeschool of het aannemen van incidentele opdrachten. 27

28 In de zelfevaluatie van de opleiding staat beschreven dat docenten regelmatig stagebedrijven van studenten bezoeken. Tijdens het visitatiebezoek gaven studenten echter aan dat hiervan in de praktijk nauwelijks sprake is. Studenten komen zelf wel regelmatig terug op de opleiding tijdens zogenoemde terugkomdagen, waar zij hun ervaringen op de stageplek delen met docenten en andere studenten. Uit de CV s van docenten blijkt dat een aantal van hen lid is van beroepsverenigingen zoals de Bond van Nederlandse Architecten BNA. Slechts enkelen zijn ook actief lid. Het thematische curriculum en het projectonderwijs stelt docenten goed in staat een relatie te leggen met de beroepspraktijk. Uit het zelfevaluatierapport en het visitatiebezoek blijkt dat er met regelmaat gastlessen worden gegeven door mensen uit de beroepspraktijk. Deze gastlessen hebben plaats in de laatste fase van de studie en in het Studium Generale. De gastlessen worden door studenten gewaardeerd zo blijkt uit het bezoek van het panel. Facet 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Criteria: - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het facet kwantiteit van het personeel wordt als voldoende beoordeeld. Dit oordeel wordt als volgt onderbouwd: De opleiding beschikt over een kernteam van zes docenten. Met de toegekende taakomvang ligt de docent-student ratio rond de 1:25. Dit is de norm voor de technische opleidingen van de Hogeschool Zeeland. De opleiding hanteert verschillende trajecten voor HAVO/VWO-instroom en MBOinstroom. Met een jaarlijkse instroom van zo n 37 studenten, betekent dit dat de groepen studenten klein zijn en veel persoonlijke aandacht ontvangen van docenten. Dit vergt echter wel het nodige van de aanwezige docenten. De inhoud van en het type onderwijs dat binnen de opleiding Bouwkunde wordt gegeven, heeft als consequentie dat er sprake is van veel contacturen; docenten begeleiden de studenten op inhoudelijk vlak veel. Mogelijkheden tot het terugbrengen van het aantal contacturen worden door de opleiding onderzocht. De docenten hebben de afgelopen jaren te kampen gehad met een groot aantal managementonzekerheden. Zij hebben zich een aantal jaren stuurloos gevoeld en veel zelf moeten doen. Dit verhoogde de (ervaren) werkdruk aanzienlijk. De docenten geven aan zo n 15% meer te werken dan hun aanstellingsomvang, hoewel dit het afgelopen jaar iets is verbeterd. De kleinschaligheid van de opleiding leidt ertoe dat er vrijwel voortdurend op dezelfde kleine groep docenten een beroep wordt gedaan aangaande organisatorische zaken en deelname in diverse commissies. 28

29 Docenten hebben voor niet ingeroosterde activiteiten, zoals studiebegeleiding en stagebezoeken, niet of nauwelijks tijd. Deze staan dan ook onder druk. Dit wordt, zo blijkt uit het visitatiebezoek, door studenten ook als zodanig ervaren, hoewel zij tevens aangeven dat als zij binnenlopen bij een docent dat deze (vrijwel) altijd tijd maakt voor hen. Samenvattend is het panel van mening dat de opleiding voldoende personeel in dienst heeft om het onderwijs en aanhangende zaken te verzorgen, maar dat bij ziekte of andere uitval direct een probleem kan ontstaan. De werkdruk van docenten dient omlaag te worden gebracht om problemen in de toekomst te voorkomen. De beoordeling komt hiermee net op een voldoende. Facet 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Criteria: - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het facet kwaliteit van het personeel wordt als voldoende beoordeeld. Dit oordeel wordt als volgt onderbouwd: Uit de CV s van docenten, alsmede uit het visitatiebezoek blijkt dat alle docenten voldoende zijn uitgerust op vakinhoudelijke gebied. Zij zijn op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en scholen zich hierin. Uit het visitatiebezoek blijkt dat docenten en management vinden dat de docenten onderwijskundig goed geschoold zijn voor hun huidige taak om het onderwijs te verzorgen. Alle docenten hebben een didactische HBO-aantekening. De overgang naar het competentiegerichte curriculum vergt echter nog de nodige bijscholing voor docenten, zeker op het gebied van toetsing en beoordeling. Het panel heeft de indruk dat de opleiding dit punt echter geen hoge prioriteit toekent. De docenten worden door het ICLON bijgeschoold op het punt van mentoraat en begeleiding, welke in het nieuwe curriculum van groot belang zijn. De opleiding heeft te kampen gehad met een groot aantal wisselingen en ziekte in het opleidingsmanagement, wat de nodige weerslag heeft gehad. Sinds anderhalf jaar is de opleiding ondergebracht in een Department samen met Civiele Techniek, Chemie en Aquatische Ecotechnologie. Het Head of Department vervangt feitelijk de oude functie opleidingsmanager. Uit het visitatiebezoek blijkt dat het Head of Department een duidelijke en heldere lijn heeft uiteengezet voor de opleiding. Bovendien heeft hij het vertrouwen van de docenten. Met de komst van het Head of Department heeft ook de systematiek van functionerings- en beoordelingsgesprekken een nieuwe impuls gehad. De functioneringsgesprekken verlopen, blijkens het visitatiebezoek, naar ieders tevredenheid. De opleiding gaat in de toekomst werken met POP s, hoewel de kleinschaligheid van de opleiding van docenten eist zich ook te blijven inzetten voor 29

30 taken die wellicht wat minder goed binnen de eigen competenties passen. Ook persoonlijke professionalisering kan door de kleinschaligheid van de opleiding niet altijd worden gehonoreerd. De kleinschaligheid van de opleiding heeft voor- en nadelen. Enerzijds wordt er steeds weer een beroep gedaan op de groep docenten om deel te nemen aan verschillende soorten organisatorisch overleg. Anderzijds heeft dit tot gevolg dat docenten heel betrokken zijn bij de opleiding en dat de lijnen tussen management en docenten heel kort zijn. Het panel is van mening dat de kleinschaligheid van de opleiding, haar de afgelopen jaren heeft gered, ondanks de geringe mate van aansturing. Dit neemt niet weg dat het panel de komst van het Head of Department van vitaal belang ziet voor het voortbestaan van de opleiding. Onderwerp 4 VOORZIENINGEN Facet 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Criteria: - De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het facet materiële voorzieningen wordt als voldoende beoordeeld. Dit oordeel wordt als volgt onderbouwd: De Hogeschool Zeeland heeft alle opleidingen op één locatie geplaatst. Elk cluster opleidingen heeft een eigen vleugel en van een aantal voorzieningen wordt door meerdere of alle opleidingen gebruik gemaakt, waaronder een mediatheek, boekhandel en kantine. De opleiding Bouwkunde beschikt over eigen leslokalen en practicumzalen waar studenten aan projecten en verslagen kunnen werken, besprekingen houden en computers gebruiken. De opleiding beschikt over een maquettewerkplaats, een Open Leren Centrum (in de mediatheek) voor zelfstudie en een studielandschap voor projectonderwijs. De mediatheek is uitgerust met voldoende materiaal voor de opleiding Bouwkunde, hoewel enigszins gedateerd. Meer actueel materiaal bevindt zich voor de opleiding in het docentenkabinet en het studielandschap. Studenten kunnen gebruik maken van computers (computer-student ratio is 1/5), printers, plotters, scanners, faxen, CD-branders en fotokopieerapparatuur (ook voor grote bouwtekeningen). Steeds meer studiemateriaal is digitaal beschikbaar via Infonet en Virtual Learning Desktop (VLD). Helaas werkt deze laatste nog niet als een echte virtuele leeromgeving. Uit enquêtes van de opleiding blijkt dat alle studenten (100%) tevreden zijn over de huisvesting en materiële voorzieningen. 30