6 Inhoud. 5 Voorwoord. 7 Sectoronderzoek. 16 Goede doelen over welzijn en samenleving. 25 Vijf goede doelen in het kort

Transcriptie

1 6 Goede Doelen Rapport» Algemeen» Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 6 Inhoud 7 Sectoronderzoek 16 Goede doelen over welzijn en samenleving 21 Werken aan welzijn in Vijf goede doelen in het kort

2 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Sectoronderzoek 7 Sectoronderzoek De goededoelensector is relatief jong, maar staat volop in de maatschappelijke belangstelling. Daarom vinden de goede doelen, verenigd in brancheorganisatie VFI, het belangrijk om door jaarlijks onderzoek cijfermatig inzicht te geven in de ontwikkeling van de sector. Het jaarlijkse Nationale Goede Doelen Rapport bevat een overzicht en analyse van de belangrijkste kentallen. Het Rapport is bedoeld als referentiekader voor geïnteresseerden en belanghebbenden binnen en buiten de sector. Dit overzicht is gebaseerd op onafhankelijk onderzoek van SEO Economisch Onderzoek, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Het Nationale Goede Doelen Rapport 2007 bevat de belangrijkste resultaten en conclusies van het onderzoek over Twee jaar geleden werd dit onderzoek voor het eerst uitgevoerd. De uitkomsten van dit onderzoek over 2006 zijn gebaseerd op de gegevens van 79 goededoelenorganisaties; dat is driekwart van de VFIachterban. Deze organisaties zorgen samen voor ongeveer 90 procent van de inkomsten en bestedingen binnen de VFI en ongeveer driekwart van al het geld dat besteed wordt in de totale goededoelensector. De onderzochte organisaties zijn actief op het gebied van welzijn en cultuur, internationale hulp, gezondheid en natuur en milieu. De onderzoekers vergeleken de cijfers met eerdere onderzoeksgegevens uit de afgelopen twee jaar. Zij maken een onderscheid tussen kleine en grotere organisaties. Kleine organisaties hebben op jaarbasis inkomsten tot 5 miljoen euro, middelgrote organisaties tussen 5 en 20 miljoen euro. De grote organisaties in het onderzoek hebben jaarlijkse inkomsten van meer dan 20 miljoen euro. Goededoelenorganisaties uit het onderzoek groot (ink > 20 mln) middelgroot (ink 5-20 mln) klein (ink < 5 mln) Internationale hulp Natuur en milieu 4 2 1

3 8 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Trends bij goededoelen organisaties Trends bij goede doelen Inkomsten Meer steun van huishoudens en bedrijven (13 procent groei) en minder steun van loterijen Groei van inkomsten uit nalatenschappen (9 procent groei) Tachtig miljoen euro meer besteed aan de doelstelling Bestedingen De qua omvang belangrijkste soorten doelbestedingen waren: - directe hulp aan individuen en groepen met de nadruk op jongeren en kinderen - verbetering en bescherming van leefomgeving, natuur, milieu en erfgoed - kennisontwikkeling in gezondheidszorg, medische wetenschap en internationale hulp - preventie door gezondheidsvoorlichting Kosten Steeds meer focus op kostenminimalisatie bij goede doelen Gelijkblijvende beloning directies Salariëring in de sector is vergelijkbaar met die in de sector zakelijke dienstverlening

4 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Steun uit de samenleving 9 Steun uit de samenleving De totale inkomsten van goededoelenorganisaties, lid van de VFI, in 2006 bedragen circa 1,8 miljard euro. Dat is een afname van 1,7 procent (30 miljoen euro) minder ten opzichte van 2005, het jaar waarin de tsunami van eind 2004 in Zuid-oost Azië zorgde voor een extra geef-impuls. Bij de goededoelenorganisaties in de categorieën gezondheid en natuur en milieu was sprake van een sterke groei. Ook organisaties op het gebied van welzijn en cultuur zagen hun inkomsten stijgen. De steun aan organisaties op het gebied van ontwikkelingshulp bleef stabiel en normaliseerde met een afname van 11,6 procent na de tsunami-piek. Inkomstenbronnen algemeen De inkomstenbronnen van goededoelenorganisaties lopen sterk uiteen. Veertig procent van de totale inkomsten bestaan uit subsidies en externe projectfinanciering. Bij internationale hulporganisaties is dat meer dan de helft. Bij andere goededoelenorganisaties ligt dat percentage veel lager, bijvoorbeeld negen procent bij gezondheidsfondsen. Collectes zorgen alleen bij gezondheidsfondsen voor substantiële inkomsten (ongeveer vijftien procent). Particuliere donaties (schenkingen, donaties, contributies, fondsen op naam) zorgen voor vijfentwintig procent van de inkomsten. Elf procent van de inkomsten is afkomstig uit acties van derden, zoals de goededoelenloterijen. De inkomsten uit acties van derden variëren van acht (gezondheidsfondsen) tot achttien procent (natuur en milieu). De wijze waarop de samenleving goededoelenorganisaties steunt is gevarieerd. In 2006 namen de particuliere giften van huishoudens en bedrijven toe. Dat geldt ook voor nalatenschappen (8,8 procent stijging) en subsidies en externe projectfinanciering. Daarentegen ontvingen de goededoelenorganisaties uit de VFI-achterban minder uit acties van derden, zoals de goededoelenloterijen. Top-3 inkomstenbronnen 1. Subsidies en externe projectfinanciering 2. Donaties van huishoudens en bedrijven 3. Nalatenschappen Inkomsten per doelgebied ( in mln. euro) Internationale hulp Natuur en Milieu

5 10 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Steun uit de samenleving Inkomstenbronnen 2006 naar herkomst Subsidies / externe projectfinanciering Nalatenschappen Collectes Overige particuliere giften (zoals schenkingen, fondsen op naam, contributies) Acties van derden (zoals loterijen) Gezamelijke acties (zoals SHO) Beleggingopbrengsten Anders Internationaal Natuur en Milieu 100% Ontwikkeling inkomstenbronnen 2006 in procenten Overige particuliere giften Nalatenschappen Subsidies / externe projectfinanciering Collectes ,3 8,9 8,7 3,9 Acties van derden -80 Gezamelijke acties

6 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Inzet voor de samenleving 11 Inzet voor de samenleving Bij goededoelenorganisaties staat een optimale inkomstenbesteding voorop. De organisaties die zijn onderzocht besteedden in 2006 in totaal 1,56 miljard euro aan hun doelstellingen, tachtig miljoen euro meer dan in De bestedingstoename geldt voor alle doelgebieden, met uitzondering van noodhulporganisaties en ontwikkelingsorganisaties. Oorzaak is de normalisering na de tsunami-piek van het voorafgaande jaar. Waar gaat het geld naar toe? Welke activiteiten ondernamen de deelnemende goededoelenorganisaties? Organisaties die zich inzetten voor welzijn en cultuur en voor internationale hulpverlening besteedden het merendeel van hun middelen aan directe hulp aan groepen en individuen. Internationale hulporganisaties investeerden ook in kennisontwikkeling en belangenbehartiging. sfondsen investeerden bijna zestig procent van hun budget in wetenschappelijk onderzoek en kennisontwikkeling. De overige veertig procent ging naar voorlichting en directe hulp. Natuuren milieuorganisaties besteedden tachtig procent van hun budgetten aan verbetering en bescherming van onze leefomgeving. Top-3 bestedingen 1. Directe hulp aan groepen en individuen op het gebied van welzijn en cultuur en internationale hulp 2. Bescherming en verbetering leefomgeving door de natuur- en milieuorganisaties 3. Kennisontwikkeling en wetenschappelijk onderzoek door de gezondheidsfondsen Doelbesteding naar aandachtsgebied (in mln. euro) Internationale hulp Natuur en Milieu

7 12 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Inzet voor de samenleving Bestedingsactiviteiten per doelcategorie 2006 Hulp aan groepen en individuen Voorlichting Cultureel erfgoed en culturele ontwikkeling Bevorderen kennisontwikkeling Verbeteren en beschermen leefomgeving Belangenbehartiging / lobby Internationale hulp Natuur en Milieu 100%

8 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Kosten voor de eigen organisatie 13 Kosten voor de eigen organisatie Goede doelen hebben een doelstelling en missie. Om die te kunnen realiseren is vakkennis noodzakelijk en dus een professionele organisatie. Goededoelenorganisaties hebben een belangrijke verantwoordelijkheid omdat zij werken met publiek geld. Elk van de onderzochte organisaties zet zich in om de werkzaamheden voortvloeiend uit hun missie zo goed mogelijk te vervullen. De afgelopen jaren is opnieuw hard gewerkt aan meer kostenminimalisatie en kostenverantwoording. Bij een goede beoordeling van de resultaten gaat het volgens de onderzoekers van SEO Economisch Onderzoek om twee kwesties: 1. Effectiviteit: in hoeverre boeken organisaties de resultaten die zij zichzelf als doel hebben gesteld? 2. Doelmatigheid: in hoeverre worden mensen en middelen optimaal ingezet? Vanwege de grote diversiteit van goededoelenorganisaties zijn deze beide criteria volgens de onderzoekers moeilijk te toetsen en daardoor is het vooralsnog niet mogelijk over de totale groep organisaties uitspraken te doen omtrent effectiviteit en doelmatigheid. Daarvoor dienen afzonderlijke jaarverslagen van de betreffende organisaties te worden geraadpleegd. SEO Economisch Onderzoek verwacht dat het Nationale Goede Doelen Rapport binnen enkele jaren cijfermatige inzichten oplevert die een representatieve doelmatigheidsbeoordeling mogelijk maken. Dit jaar bleef het onderzoek daarom beperkt tot informatie over kosten. CBF-percentage Het zogenoemde CBF-percentage is een van de maatstaven die een relatie uitdrukt tussen activiteiten en kosten voor de uitvoering daarvan. De CBF-norm stelt dat de wervingkosten niet meer mogen zijn dan een kwart van de inkomsten uit eigen Gerealiseerde CBF-percentages 2006 onderkwartiel mediaan bovenkwartiel maximum Internationale hulp Natuur en milieu 25%

9 14 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Kosten voor de eigen organisatie werving. De onderzoekers stellen dat de informatieve waarde van de CBF-norm betrekkelijk is omdat de uitvoeringskosten buiten beeld blijven. De onderzochte goededoelenorganisaties blijven vrijwel zonder uitzondering binnen de CBF-norm. Werkgelegenheid De goededoelensector is relatief jong maar toch al professioneel georganiseerd. De sector groeit snel. Op dit moment zijn er in de sector voltijds arbeidsplaatsen. Dat is vergelijkbaar met het aantal huisartsen in Nederland. Salariëring medewerkers Het beloningsniveau is volgens de onderzoekers vergelijkbaar met sectoren in de zakelijke dienstverlening. De gemiddelde arbeidskosten per arbeidsplaats zijn euro, variërend tussen euro bij de gezondheidsfondsen en bij welzijn en cultuur. Het opleidingsniveau van de medewerkers en de inzet van vrijwilligers verklaren mede deze verschillen in arbeidskosten. Daarnaast zijn de materiële kosten gemiddeld euro per arbeidsplaats (huisvesting, kantoorinrichting, automatisering etc.). Dat is aanzienlijk minder dan in andere sectoren gebruikelijk is. Directiesalarissen Het gemiddelde directiesalaris bedraagt euro. In het segment natuur en milieu is het gemiddelde euro, bij internationale hulporganisaties euro. Het hoogste gemeten salaris bedraagt euro. Vooral de omvang van Arbeidskosten per FTE 2005 en Totaal Natuur en milieu Internationaal

10 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Kosten voor de eigen organisatie 15 de organisatie lijkt het salarisniveau te bepalen. De VFI hanteert een Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen, die onderdeel is van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen. Zoals gebruikelijk bestaan er naast het salaris ook andere beloningen, zoals toeslagen, bonussen en bijzondere pensioenbijdragen. Het gemiddelde daarvan is euro per directeur, dat wil zeggen gemiddeld 19 procent van de totale beloning. Vergeleken met 2005 is het directiesalaris nagenoeg gelijk gebleven (+ 3,7 procent), net als de overige arbeidskosten (+2,7 procent). Directiesalaris per segment en per omvang van de organisatie 2006 Salaris Overig Natuur en milieu Internationaal Klein Middelgroot Groot