Amsterdam, november Onderzoek in opdracht van de VFI, de brancheorganisatie van goede doelen. Midden in de samenleving

Transcriptie

1 NationaLE Goede Doelen Rapport 2007 Midden in de samenleving

2

3 Amsterdam, november 2007 Onderzoek in opdracht van de VFI, de brancheorganisatie van goede doelen NationaLE Goede Doelen Rapport 2007 Midden in de samenleving

4 4 Goede Doelen Rapport» Algemeen» Colofon Onderzoeksgegevens SEO Economisch Onderzoek, Amsterdam Onderzoek Kentallen Goede Doelen 2006 nr Auteur/eindredactie Marjan Smeitink Met dank aan: Nelleke Bakkeren (Kinderpostzegels) Inez van Bezouw (de Zonnebloem) Willemijn Bijl (Leger des Heils) Thom Bruijnincx (de Zonnebloem) Marrie Cramer (de Zonnebloem) Marijke van Eck (de Zonnebloem) Ronald van der Giessen (Oranje Fonds) Monique Harlaar (Leger des Heils) Henk Kasbergen ( Jantje Beton) Gerdien Rabbers ( Jantje Beton) Harm Slomp (Leger des Heils) Sarah Wouters (Oranje Fonds) Ontwerp en vormgeving Tagtix, Delft Druk PlantijnCasparie Almere Realisatie Lenthe Publishers Dorpsstraat JE Amstelveen Een uitgave van: VFI, brancheorganisatie van landelijk wervende goede doelen Keizersgracht EE Amsterdam VFI, brancheorganisatie van goede doelen De VFI is de brancheorganisatie van landelijk wervende goede doelen. Ruim honderd instellingen zijn bij de VFI aangesloten. Samen zijn zij verantwoordelijk voor vijfenzeventig procent van de eigen fondsenwerving van de sector. De leden van de VFI zijn op allerlei terreinen actief. Van gezondheid tot internationale hulp. Van cultuur tot dierenbelangen. Belangenbehartiging, zelfregulering, voorlichting en dienstverlening aan haar leden: dat zijn de vier belangrijkste taken van de VFI. De VFI is een actieve gesprekspartner van maatschappelijke organisaties, overheid en wetenschap. Bovendien zet de VFI zich met nadruk in voor de ontwikkeling van maatschappelijk draagvlak en publieksvertrouwen VFI, Amsterdam. Alle rechten voorbehouden. Het is geoorloofd gegevens uit dit rapport te gebruiken in artikelen en dergelijke, mits daarbij de bron duidelijk en nauwkeurig wordt vermeld.

5 Goede Doelen Rapport» Algemeen» Voorwoord 5 Voorwoord In Nederland zijn vele organisaties actief voor het goede doel. Donateurs, bedrijven, overheden, vrijwilligers: velen steunen goede doelen op hun eigen wijze. Vertrouwen is de bindende factor in de relatie tussen de samenleving en goededoelenorganisaties. Om dat vertrouwen dag in dag uit te verdienen moeten goededoelenorganisaties kwaliteit leveren. En kwaliteit vraagt om professionaliteit. Bij de werving van inkomsten, bij het beheer van die middelen én bij de besteding ervan. Het maatschappelijk belang van het werk van de goededoelenorganisaties is in de afgelopen twintig jaar sterk toegenomen en zal nog blijven toenemen in de komende jaren. Elke organisatie zet zich in om de noodzakelijke steun te krijgen en die vervolgens om te zetten in klinkende, maatschappelijke resultaten. Goededoelenorganisaties bieden hulp bij noodsituaties, zorgen voor onderdak, financieren onderzoek, komen in actie bij wantoestanden, springen in de bres voor natuur en milieu en verbeteren onze kennis van vele vraagstukken. En dat is nog maar een kleine greep Bovendien bieden goededoelenorganisaties burgers en instanties die iets willen doen voor de samenleving een omgeving voor hun ambitie om echt een verschil te maken. Een groot aantal professionale goededoelenorganisaties werkt samen in brancheorganisatie VFI. Naast heldere spelregels en toezicht op de naleving daarvan door de overheid en het Centraal Bureau Fondsenwerving geven VFI-organisaties informatie over wie ze zijn, wat ze doen en welke aanpak ze kiezen om hun doelen te bereiken. Als brancheorganisatie van landelijke goede doelen is het onze verantwoordelijkheid u inzicht te verschaffen in de werkzaamheden en ontwikkelingen in onze sector. Dat doen wij in het jaarlijkse Nationale Goede Doelen Rapport. Het Nationale Goede Doelen Rapport 2007 presenteert de resultaten van onafhankelijk onderzoek door SEO Economisch Onderzoek, waarin trends en ontwikkelingen zichtbaar worden. Het rapport vertelt bovendien de verhalen achter de cijfers van een aantal organisaties. Dit jaar hebben we gekozen voor vijf organisaties die werken aan welzijn. Want juist op dat gebied verandert er veel op dit moment. Vertegenwoordigers van het Oranje Fonds, de Zonnebloem, Jantje Beton, Kinderpostzegels en het Leger des Heils bieden u een kijkje achter hun schermen. Zij vertellen u over de betekenis van hun werk en hun samenwerking met de overheid. Daarmee geven zij een prachtige illustratie van al die goede doelen die midden in de samenleving staan voor een betere wereld. Gosse Bosma Directeur VFI, brancheorganisatie van goede doelen

6 6 Goede Doelen Rapport» Algemeen» Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 6 Inhoud 7 Sectoronderzoek 16 Goede doelen over welzijn en samenleving 21 Werken aan welzijn in Vijf goede doelen in het kort

7 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Sectoronderzoek 7 Sectoronderzoek De goededoelensector is relatief jong, maar staat volop in de maatschappelijke belangstelling. Daarom vinden de goede doelen, verenigd in brancheorganisatie VFI, het belangrijk om door jaarlijks onderzoek cijfermatig inzicht te geven in de ontwikkeling van de sector. Het jaarlijkse Nationale Goede Doelen Rapport bevat een overzicht en analyse van de belangrijkste kentallen. Het Rapport is bedoeld als referentiekader voor geïnteresseerden en belanghebbenden binnen en buiten de sector. Dit overzicht is gebaseerd op onafhankelijk onderzoek van SEO Economisch Onderzoek, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Het Nationale Goede Doelen Rapport 2007 bevat de belangrijkste resultaten en conclusies van het onderzoek over Twee jaar geleden werd dit onderzoek voor het eerst uitgevoerd. De uitkomsten van dit onderzoek over 2006 zijn gebaseerd op de gegevens van 79 goededoelenorganisaties; dat is driekwart van de VFIachterban. Deze organisaties zorgen samen voor ongeveer 90 procent van de inkomsten en bestedingen binnen de VFI en ongeveer driekwart van al het geld dat besteed wordt in de totale goededoelensector. De onderzochte organisaties zijn actief op het gebied van welzijn en cultuur, internationale hulp, gezondheid en natuur en milieu. De onderzoekers vergeleken de cijfers met eerdere onderzoeksgegevens uit de afgelopen twee jaar. Zij maken een onderscheid tussen kleine en grotere organisaties. Kleine organisaties hebben op jaarbasis inkomsten tot 5 miljoen euro, middelgrote organisaties tussen 5 en 20 miljoen euro. De grote organisaties in het onderzoek hebben jaarlijkse inkomsten van meer dan 20 miljoen euro. Goededoelenorganisaties uit het onderzoek groot (ink > 20 mln) middelgroot (ink 5-20 mln) klein (ink < 5 mln) Welzijn en cultuur Internationale hulp Gezondheid Natuur en milieu 4 2 1

8 8 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Trends bij goededoelen organisaties Trends bij goede doelen Inkomsten Meer steun van huishoudens en bedrijven (13 procent groei) en minder steun van loterijen Groei van inkomsten uit nalatenschappen (9 procent groei) Tachtig miljoen euro meer besteed aan de doelstelling Bestedingen De qua omvang belangrijkste soorten doelbestedingen waren: - directe hulp aan individuen en groepen met de nadruk op jongeren en kinderen - verbetering en bescherming van leefomgeving, natuur, milieu en erfgoed - kennisontwikkeling in gezondheidszorg, medische wetenschap en internationale hulp - preventie door gezondheidsvoorlichting Kosten Steeds meer focus op kostenminimalisatie bij goede doelen Gelijkblijvende beloning directies Salariëring in de sector is vergelijkbaar met die in de sector zakelijke dienstverlening

9 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Steun uit de samenleving 9 Steun uit de samenleving De totale inkomsten van goededoelenorganisaties, lid van de VFI, in 2006 bedragen circa 1,8 miljard euro. Dat is een afname van 1,7 procent (30 miljoen euro) minder ten opzichte van 2005, het jaar waarin de tsunami van eind 2004 in Zuid-oost Azië zorgde voor een extra geef-impuls. Bij de goededoelenorganisaties in de categorieën gezondheid en natuur en milieu was sprake van een sterke groei. Ook organisaties op het gebied van welzijn en cultuur zagen hun inkomsten stijgen. De steun aan organisaties op het gebied van ontwikkelingshulp bleef stabiel en normaliseerde met een afname van 11,6 procent na de tsunami-piek. Inkomstenbronnen algemeen De inkomstenbronnen van goededoelenorganisaties lopen sterk uiteen. Veertig procent van de totale inkomsten bestaan uit subsidies en externe projectfinanciering. Bij internationale hulporganisaties is dat meer dan de helft. Bij andere goededoelenorganisaties ligt dat percentage veel lager, bijvoorbeeld negen procent bij gezondheidsfondsen. Collectes zorgen alleen bij gezondheidsfondsen voor substantiële inkomsten (ongeveer vijftien procent). Particuliere donaties (schenkingen, donaties, contributies, fondsen op naam) zorgen voor vijfentwintig procent van de inkomsten. Elf procent van de inkomsten is afkomstig uit acties van derden, zoals de goededoelenloterijen. De inkomsten uit acties van derden variëren van acht (gezondheidsfondsen) tot achttien procent (natuur en milieu). De wijze waarop de samenleving goededoelenorganisaties steunt is gevarieerd. In 2006 namen de particuliere giften van huishoudens en bedrijven toe. Dat geldt ook voor nalatenschappen (8,8 procent stijging) en subsidies en externe projectfinanciering. Daarentegen ontvingen de goededoelenorganisaties uit de VFI-achterban minder uit acties van derden, zoals de goededoelenloterijen. Top-3 inkomstenbronnen 1. Subsidies en externe projectfinanciering 2. Donaties van huishoudens en bedrijven 3. Nalatenschappen Inkomsten per doelgebied ( in mln. euro) Internationale hulp Welzijn en cultuur Gezondheid Natuur en Milieu

10 10 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Steun uit de samenleving Inkomstenbronnen 2006 naar herkomst Subsidies / externe projectfinanciering Nalatenschappen Collectes Overige particuliere giften (zoals schenkingen, fondsen op naam, contributies) Acties van derden (zoals loterijen) Gezamelijke acties (zoals SHO) Beleggingopbrengsten Anders Internationaal Welzijn en cultuur Natuur en Milieu Gezondheid 100% Ontwikkeling inkomstenbronnen 2006 in procenten Overige particuliere giften Nalatenschappen Subsidies / externe projectfinanciering Collectes ,3 8,9 8,7 3,9 Acties van derden -80 Gezamelijke acties

11 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Inzet voor de samenleving 11 Inzet voor de samenleving Bij goededoelenorganisaties staat een optimale inkomstenbesteding voorop. De organisaties die zijn onderzocht besteedden in 2006 in totaal 1,56 miljard euro aan hun doelstellingen, tachtig miljoen euro meer dan in De bestedingstoename geldt voor alle doelgebieden, met uitzondering van noodhulporganisaties en ontwikkelingsorganisaties. Oorzaak is de normalisering na de tsunami-piek van het voorafgaande jaar. Waar gaat het geld naar toe? Welke activiteiten ondernamen de deelnemende goededoelenorganisaties? Organisaties die zich inzetten voor welzijn en cultuur en voor internationale hulpverlening besteedden het merendeel van hun middelen aan directe hulp aan groepen en individuen. Internationale hulporganisaties investeerden ook in kennisontwikkeling en belangenbehartiging. Gezondheidsfondsen investeerden bijna zestig procent van hun budget in wetenschappelijk onderzoek en kennisontwikkeling. De overige veertig procent ging naar voorlichting en directe hulp. Natuuren milieuorganisaties besteedden tachtig procent van hun budgetten aan verbetering en bescherming van onze leefomgeving. Top-3 bestedingen 1. Directe hulp aan groepen en individuen op het gebied van welzijn en cultuur en internationale hulp 2. Bescherming en verbetering leefomgeving door de natuur- en milieuorganisaties 3. Kennisontwikkeling en wetenschappelijk onderzoek door de gezondheidsfondsen Doelbesteding naar aandachtsgebied (in mln. euro) Internationale hulp Welzijn en cultuur Gezondheid Natuur en Milieu

12 12 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Inzet voor de samenleving Bestedingsactiviteiten per doelcategorie 2006 Hulp aan groepen en individuen Voorlichting Cultureel erfgoed en culturele ontwikkeling Bevorderen kennisontwikkeling Verbeteren en beschermen leefomgeving Belangenbehartiging / lobby Welzijn en cultuur Internationale hulp Gezondheid Natuur en Milieu 100%

13 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Kosten voor de eigen organisatie 13 Kosten voor de eigen organisatie Goede doelen hebben een doelstelling en missie. Om die te kunnen realiseren is vakkennis noodzakelijk en dus een professionele organisatie. Goededoelenorganisaties hebben een belangrijke verantwoordelijkheid omdat zij werken met publiek geld. Elk van de onderzochte organisaties zet zich in om de werkzaamheden voortvloeiend uit hun missie zo goed mogelijk te vervullen. De afgelopen jaren is opnieuw hard gewerkt aan meer kostenminimalisatie en kostenverantwoording. Bij een goede beoordeling van de resultaten gaat het volgens de onderzoekers van SEO Economisch Onderzoek om twee kwesties: 1. Effectiviteit: in hoeverre boeken organisaties de resultaten die zij zichzelf als doel hebben gesteld? 2. Doelmatigheid: in hoeverre worden mensen en middelen optimaal ingezet? Vanwege de grote diversiteit van goededoelenorganisaties zijn deze beide criteria volgens de onderzoekers moeilijk te toetsen en daardoor is het vooralsnog niet mogelijk over de totale groep organisaties uitspraken te doen omtrent effectiviteit en doelmatigheid. Daarvoor dienen afzonderlijke jaarverslagen van de betreffende organisaties te worden geraadpleegd. SEO Economisch Onderzoek verwacht dat het Nationale Goede Doelen Rapport binnen enkele jaren cijfermatige inzichten oplevert die een representatieve doelmatigheidsbeoordeling mogelijk maken. Dit jaar bleef het onderzoek daarom beperkt tot informatie over kosten. CBF-percentage Het zogenoemde CBF-percentage is een van de maatstaven die een relatie uitdrukt tussen activiteiten en kosten voor de uitvoering daarvan. De CBF-norm stelt dat de wervingkosten niet meer mogen zijn dan een kwart van de inkomsten uit eigen Gerealiseerde CBF-percentages 2006 onderkwartiel mediaan bovenkwartiel maximum Welzijn en cultuur Internationale hulp Natuur en milieu Gezondheid 25%

14 14 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Kosten voor de eigen organisatie werving. De onderzoekers stellen dat de informatieve waarde van de CBF-norm betrekkelijk is omdat de uitvoeringskosten buiten beeld blijven. De onderzochte goededoelenorganisaties blijven vrijwel zonder uitzondering binnen de CBF-norm. Werkgelegenheid De goededoelensector is relatief jong maar toch al professioneel georganiseerd. De sector groeit snel. Op dit moment zijn er in de sector voltijds arbeidsplaatsen. Dat is vergelijkbaar met het aantal huisartsen in Nederland. Salariëring medewerkers Het beloningsniveau is volgens de onderzoekers vergelijkbaar met sectoren in de zakelijke dienstverlening. De gemiddelde arbeidskosten per arbeidsplaats zijn euro, variërend tussen euro bij de gezondheidsfondsen en bij welzijn en cultuur. Het opleidingsniveau van de medewerkers en de inzet van vrijwilligers verklaren mede deze verschillen in arbeidskosten. Daarnaast zijn de materiële kosten gemiddeld euro per arbeidsplaats (huisvesting, kantoorinrichting, automatisering etc.). Dat is aanzienlijk minder dan in andere sectoren gebruikelijk is. Directiesalarissen Het gemiddelde directiesalaris bedraagt euro. In het segment natuur en milieu is het gemiddelde euro, bij internationale hulporganisaties euro. Het hoogste gemeten salaris bedraagt euro. Vooral de omvang van Arbeidskosten per FTE 2005 en Totaal Gezondheid Natuur en milieu Internationaal Welzijn en cultuur

15 Goede Doelen Rapport» Onderzoek» Kosten voor de eigen organisatie 15 de organisatie lijkt het salarisniveau te bepalen. De VFI hanteert een Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen, die onderdeel is van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen. Zoals gebruikelijk bestaan er naast het salaris ook andere beloningen, zoals toeslagen, bonussen en bijzondere pensioenbijdragen. Het gemiddelde daarvan is euro per directeur, dat wil zeggen gemiddeld 19 procent van de totale beloning. Vergeleken met 2005 is het directiesalaris nagenoeg gelijk gebleven (+ 3,7 procent), net als de overige arbeidskosten (+2,7 procent). Directiesalaris per segment en per omvang van de organisatie 2006 Salaris Overig Natuur en milieu Gezondheid Welzijn en cultuur Internationaal Klein Middelgroot Groot

16 16 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Goede doelen over welzijn en samenleving Goede doelen over welzijn en samenleving De vijf goededoelenorganisaties die in dit rapport aan het woord komen, hebben allemaal direct te maken met zorg, welzijn en hulpverlening. En juist op die terreinen zijn veranderingen gaande, in de samenleving en bij de overheid. Vijf directeuren over overheidsamenwerking, de maatschappij, resultaten, de toekomst, vrijwilligers en natuurlijk over waarom zij hun werk zo speciaal vinden. Wat maakt uw organisatie bijzonder? Harm Slomp, Leger des Heils: Ons onverwoestbaar optimisme. De plek in de maatschappij die wij kiezen, is ongebruikelijk. Het zit nu eenmaal in onze genen: wij willen er zijn voor die mensen die helemaal geen uitzicht meer lijken te hebben. Mensen zonder helper, vaak mensen die alle schepen achter zich verbrand hebben. Noem ons maar een allerlaatste redmiddel. Je zou kunnen denken dat onze medewerkers depressief worden van zo veel ellende. Maar als iets het Leger kenmerkt dan is het wel ons optimisme en doorzettingsvermogen. Wij zijn steeds opnieuw gemotiveerd door hele kleine stapjes, niet zelden gaat dat van twee stappen vooruit, één stap achteruit. Maar de vreugde is groot als het lukt, als we daadwerkelijk mensen in grote problemen weer op het spoor van een waardig leven kunnen krijgen. Dat is enorm bemoedigend. Marijke van Eck, de Zonnebloem: Aandacht is onze core-business, dat klinkt simpel, maar ik blijf het bijzonder vinden. Onze mensen zien elke dag dat het wérkt, dat oude, eenzame of gehandicapte mensen opbloeien van bezoekjes, vakanties en vooral: aandacht. Daar kan geen mens zonder en dat weten wij als geen ander. Ook bijzonder: wij zijn de grootste vrijwilligersorganisatie van Nederland. Die tienduizenden vrijwilligers maken van de Zonnebloem een fantastische, veelzijdige club, met heel veel leuke initiatieven. Henk Kasbergen, Jantje Beton: Wij houden ons niet bezig met kinderen en jongeren in de Jeugdzorg en justitiële instellingen, daar zijn andere organisaties voor. Wij richten ons op die enorme groep van meer dan een half miljoen kinderen die te weinig Bij ons werk gaat het vaak van twee stappen vooruit, één stap achteruit Harm Slomp, Leger des Heils kansen hebben om te spelen en zich daardoor te ontwikkelen. Als er niets voor deze kinderen wordt gedaan, lopen ze een veel groter risico om later problemen te ontwikkelen en uiteindelijk wel bij Jeugdzorg of Justitie te belanden. Wij werken preventief, daar ben ik van overtuigd. Als belangenbehartiger voor kinderen en hun spel zetten wij ons in voor álle kinderen, maar daarnaast hebben we initiatieven voor kansarme kinderen, die soms in een belabberde situatie zitten en daardoor niet aan spelen toekomen. Dat is investeren in de toekomst van elk kind, maar ook in de hele maatschappij: samen spelen is leren samenleven. Ronald van der Giessen, Oranje Fonds: Wij werken aan sociale cohesie. Dat klinkt abstract, maar de projecten die wij steunen, zijn heel concreet. Onze grote kracht is dat we snel geld beschikbaar kunnen stellen, zowel aan professionals als aan vrijwilligers en andere particulieren. Wat ons ook bijzonder maakt is dat we de initiatieven die we steunen en begeleiden vervolgens ook weer met elkaar in contact brengen. Geld en deskundig advies zijn onmisbaar, maar ervaringen van anderen blijken zeker zo waardevol! Nelleke Bakkeren, Kinderpostzegels: Van een organisatie met een heel breed aanbod hebben wij ons ontwikkeld tot een organisatie die zich richt op kinderen met ernstige problemen. Denk daarbij aan pesten, kindermishandeling en andere vormen van onveiligheid. Kinderpostzegels heeft diverse projecten tegen pesten en kindermishandeling gefinancierd. Mede dankzij onze steun zijn deze problemen op de agenda gezet en daar ben ik trots op. Evenals op onze rijke historie en onze goede naam: wij zijn in 1924 opgericht voor het misdeelde kind en hebben bij het publiek een naamsbekendheid van meer dan tachtig procent.

17 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Goede doelen over welzijn en samenleving 17 Welke maatschappelijke ontwikkelingen hebben de laatste jaren speciale invloed op uw werk? Henk Kasbergen, Jantje Beton: Ik bespeur in het algemeen een andere basishouding tegenover welzijn. Welzijn is langzamerhand koopwaar geworden: welstand. En dat is toch echt iets anders. Alles is te koop, dat is een houding die je in de hele maatschappij tegenkomt. Buurt- en clubhuiswerk zijn wegbezuinigd en daar heeft de complete samenleving last van. Wij leveren hele veldslagen met gemeenten om te voorkomen dat de laatste plukjes groen en ruimte in een wijk worden volgebouwd. Maar vaak staan de projectontwikkelaars in de rij en dat levert op korte termijn véél meer op dan het welzijn van onze kinderen. Terwijl dat een diepteinvestering in de maatschappij is. Marijke van Eck, de Zonnebloem: We zien dat de eenzaamheid in de maatschappij een enorm sociaal probleem is. Zo n dertig procent van de volwassen Nederlanders voelt zich eenzaam: van hen is tien procent erg eenzaam en twintig procent matig eenzaam. Vaak is eenzaamheid een tijdelijk verschijnsel, bijvoorbeeld na een scheiding, verhuizing, pensionering of een andere verandering in de privé-situatie die overwonnen kan worden. Maar een grote groep mensen is langdurig eenzaam. Chronisch zieken en gehandicapten zijn een bijzondere risicogroep. De bezuinigingen in de zorg vergroten het probleem nog eens. Voor mensen die door ziekte of handicap aan huis gebonden zijn, is regelmatig bezoek van een Zonnebloem-vrijwilliger die échte aandacht geeft, iets om naar uit te kijken. Door dagactiviteiten en vakanties wordt ook het sociale netwerk van zieken en gehandicapten uitgebreid. En daardoor wordt de kans op eenzaamheid veel kleiner. Het vrijwilligerswerk zelf speelt overigens ook een grote rol bij het bestrijden van eenzaamheid. Zonnebloem-vrijwilligers zien elkaar regelmatig bij de voorbereiding van allerlei activiteiten en bij vergaderingen en cursussen. De onderlinge samenwerking leidt vaak tot nieuwe contacten. En zo snijdt het mes aan twee kanten. Ronald van der Giessen, Oranje Fonds: We hebben allemaal met dezelfde maatschappelijke ontwikkelingen te maken. Zowel bij overheden als bij nonprofitorganisaties signaleer ik dat het evalueren van het bestedingsbeleid steeds meer nadruk krijgt. Niet eenvoudig, want in de veelheid van invloeden die dagelijks op onze samenleving wordt uitgeoefend, is het bijna onmogelijk om één factor te isoleren en naar waarde te schatten. Zowel overheden als welzijnsorganisaties besteden jaarlijks vele miljoenen aan projecten waarvan de resultaten lastig te meten zijn. Wanneer huiselijk geweld, sociale onveiligheid of multiculturele problemen afnemen, is dat moeilijk toe te schrijven aan concrete projecten of investeringen. Het Oranje Fonds heeft in 2006 het initiatief genomen om beleid te ontwikkelen waarmee onze bestedingen zo goed mogelijk geëvalueerd en inzichtelijk gemaakt kunnen worden. Dat doen we samen met de Rijksuniversiteit Groningen en collega-fondsen. Nelleke Bakkeren, Kinderpostzegels: Voor ons is direct van invloed dat er minder kinderen zijn dan enkele decennia geleden. Dat is lastig, want onze belangrijkste actie is de jaarlijkse verkoop van Kinderpostzegels door schoolkinderen. Ook lastig is dat steeds meer mensen werken, waardoor ze niet thuis zijn als de kinderen aan de deur komen. Daarom zijn Kinderpostzegels nu ook online te koop. Dat er minder kinderen zijn en meer Welzijn is langzamerhand koopwaar geworden. Henk Kasbergen, Jantje Beton welvaart is, wil niet zeggen dat de problemen van kinderen minder zijn geworden. Goed, het gaat nu niet meer om tbc, maar er zijn andere bedreigingen voor kinderen. In grote steden zijn soms hele wijken ronduit onveilig voor kinderen. Steeds vaker lijken kinderen een soort sluitpost te worden in het beleid. De afgelopen jaren hebben we wel eens het gevoel gehad dat Kinderpostzegels gaten moest vullen die de overheid liet vallen. De moord op Theo van Gogh en alle problemen die daaruit volgden, waren voor ons aanleiding om extra te investeren in projecten voor en door positieve krachten onder jongeren in onze multiculturele samenleving. Harm Slomp, Leger des Heils: De eenzaamheid van mensen neemt toe, daar ben ik van overtuigd. Over politieke ontwikkelingen ben ik positief: de veranderde AWBZ-wetgeving van 2004 heeft veel nieuwe vormen van zorg mogelijk gemaakt. Dat vereist veel administratie en daar is niemand dol op, en de mensen van het Leger - in het algemeen echte doeners en aanpakkers - al helemaal niet. Maar er is wel veel meer mogelijk geworden. We hebben onlangs een signaal afgegeven: we constateren duidelijk een afname van het aantal dak- en thuislozen op straat. Door nieuwe vormen van door AWBZ gefinancierde hulp is er bijvoorbeeld veel meer mogelijk op het gebied van begeleid wonen. Vroeger was er vrijwel niets tussen de goot en op eigen benen staan. Maar als je totaal ontregeld bent, kun je niet opeens voor jezelf zorgen. Nu zijn er wel vijftien tussenstadia mogelijk en worden mensen stap voor stap begeleid. Dat is zeer succesvol. Ook de aanpak van draaideur-criminelen in grote steden levert direct voordeel op voor de maatschappij: minder mensen op straat. Er zullen altijd mensen aan

18 18 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Goede doelen over welzijn en samenleving Henk Kasbergen, Jantje Beton Nelleke Bakkeren, Kinderpostzegels Harm Slomp, Leger des Heils de onderkant van de samenleving blijven, onze hulp zal altijd nodig zijn, maar over deze ontwikkelingen ben ik erg optimistisch. Wat betekent het beleid van de huidige regering voor uw organisatie? Nelleke Bakkeren, Kinderpostzegels: Wij zijn erg blij met alle aandacht voor jeugd en gezin. Onze organisatie wordt expliciet genoemd in de plannen van minister Rouvoet, wij zijn een van de partners waarmee het ministerie continu samenwerkt. Vooral de aandacht voor kindermishandeling van deze regering juichen wij zéér toe. Natuurlijk hebben we nog niet veel beleid gezien, maar de plannen en de aandacht voor kinderen die in de knel zitten, is hoopvol. Op den duur zie ik graag dat de overheid zorgt voor instandhouding van uitgestippeld beleid en organisaties als Kinderpostzegels voor gedurfde nieuwe projecten en innovatie. Dat lijkt mij een goede verdeling. Henk Kasbergen, Jantje Beton: Geweldig, die aandacht voor kinderen en gezinnen. De overheid treedt terug, maar het kind staat eindelijk weer op de agenda. En daar heeft Jantje Beton heel actief aan meegewerkt. Wij zijn ook erg enthousiast over minister Vogelaar en haar plannen om probleemwijken te verbeteren. Want die probleemwijken, daar wonen nu juist de kinderen waar wij ons allereerst op richten. Wij zetten ons in voor speelmogelijkheden voor álle kinderen, maar het is duidelijk dat de kinderen in Aerdenhout ons minder nodig hebben dan die in Amsterdam-West. Daar gaat dan ook een flink deel van ons budget naartoe. Overigens zijn we er nadrukkelijk niet voor om gaten van de overheid op te vullen. Ronald van der Giessen, Oranje Fonds: Het motto van het huidige regeerakkoord is: Samen Werken, Samen Leven. Dat hadden wij bij wijze van spreken zélf kunnen schrijven. De voorwaarden scheppen waardoor mensen goed samen kunnen leven, dat is immers de kern van ons werk. En we zijn blij dat sociale cohesie ook centraal staat Deze regering heeft tot nog toe mooie dingen geroepen. Het echte beleid moet nog komen Marijke van Eck, de Zonnebloem in het kabinetsbeleid. Daar voelen we ons door gesteund. Wat dat in de praktijk voor gevolgen zal hebben, zien we graag tegemoet. We hopen op korte termijn positieve effecten en bloei van de sociale sector te zien. En uiteraard leveren wij als Oranje Fonds daar graag een bijdrage aan. Marijke van Eck, de Zonnebloem: Deze regering heeft tot nog toe vooral mooie dingen geroepen. Het echte beleid moet nog komen. Het zou mooi zijn als de overheid ontdekt en uitstraalt dat het overal in de maatschappij gaat om samenleven. Wat betreft de WMO: die heeft als uitgangspunt dat iedereen, jong en oud, gehandicapt en niet gehandicapt, volwaardig aan de samenleving kan deelnemen. De ondersteuning van mensen die hulp nodig hebben, wordt zoveel mogelijk gecentraliseerd: alle hulp en zorg bij één zorgloket bij de gemeente. Die samenwerking met andere lokale organisaties heeft als voordeel dat onze doelgroep ons beter weet te vinden. Een ander voordeel is dat er een efficiënte keten van dienstverlening kan ontstaan. Maar een risico van de WMO is dat de bezuinigingen op de betaalde thuiszorg ertoe zorgen dat er een beroep wordt gedaan op Zonnebloemvrijwilligers om ook huishoudelijk werk te gaan doen. Terwijl ons handelsmerk aandacht is. Onze vrijwilligers hebben juist gekozen voor onze organisatie vanwege de inhoud van het werk. Tegen die mensen zeggen we: ga niet stofzuigen, maar richt je op het jarenlange contact dat je hebt met degene die je bezoekt. De overheid zou er alles aan moeten doen om vrijwilligerswerk meer aanzien te geven. Vrijwilligerswerk moet veel prestigieuzer worden! Harm Slomp, Leger des Heils: De aandacht voor het gezin is veelbelovend. Eindelijk een aparte minister voor een fenomeen dat zo lang onderbelicht is geweest. En ook het grotestedenbeleid juichen wij van harte toe Geen wonder: we hebben er de bouwstenen voor aangele-

19 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Goede doelen over welzijn en samenleving 19 in uit. In de praktijk selecteert ons vrijwilligersbestand zichzelf uit. Ze zijn snel weg of ze blijven heel lang. Je moet een doorzetter zijn. Maar je krijgt er héél veel voor terug. Ronald van der Giessen, Oranje Fonds verd. Ik zet wel vraagtekens bij de verplichte aanbesteding van allerlei vormen van zorg. Niet geld moet het criterium zijn, maar kwaliteit. Voor het Leger is het een principe: wij vinden dat we met vrijwilligers hoogwaardige hulp kunnen bieden. En ook voor ons betekent de WMO heel veel extra werk, het is een intensief traject. Vroeger waren we alleen in overleg met zorgkantoren, nu met vele honderden gemeenten. Dat betekent dat we veel meer relaties moeten onderhouden. Vrijwilligerswerk heeft altijd bestaan. Maar nu wordt het benóemd, dat is positief. Ik heb nog niet het idee dat de overheid er zich gemakkelijk afmaakt. Wordt het lastiger om vrijwilligers te vinden en te binden? Marijke van Eck, de Zonnebloem Marijke van Eck, de Zonnebloem: Wij willen groeien en ons aanbod van activiteiten steeds meer differentiëren naar leeftijd en interesse. Dat vergt natuurlijk meer vrijwilligers. We zijn ervan overtuigd dat we nieuwe vrijwilligers kunnen aantrekken, al moeten we er wel harder voor werken. Zo moet het werkaanbod voor onze vrijwilligers gevarieerder worden. Vooral jongeren willen zich minder lang binden, die trek je eerder met een keuze uit kortdurende projecten. Maar ik zie geen verschil in enthousiasme tussen onze oudere, loyale, traditionele vrijwilligers en de jongeren. Maar reken niet op eeuwige trouw van twintigers en dertigers. Je moet als organisatie zakelijker en transparanter zijn dan vroeger en heel goed duidelijk maken wat je de vrijwilliger te bieden hebt. Ook stage lopen bij de Zonnebloem is erg in trek; we zijn een officieel leer-werkbedrijf voor zorgopleidingen. Harm Slomp, Leger des Heils: Wij hebben geen moeite om vrijwilligers te trekken, al zien ook wij een duidelijk verschil tussen de generaties. Traditioneel putten wij vooral uit mensen die ook kerkelijk bij ons betrokken zijn. Vorige generaties bleven levenslang bij ons, nu zijn de contacten kortdurender en projectmatig en trekken we ook mensen die niet bij onze kerk betrokken zijn. Maar de nadruk op zingen en muziek in onze kerk is ook voor veel jongeren enorm aantrekkelijk. We hebben gezorgd voor flexibele contracten met vrijwilligers. Onze vrijwilligers kenmerken zich vooral door een gezonde koppeling van woord en daad. Aan de binnenkant van onze organisatie werken wij vanuit onze Christelijke insteek en doelstelling, maar aan de buitenkant zijn we zeer tolerant en oordelen we niet. Immers: Wie van u zonder zonde is, hij werpe de eerste steen. Werkelijk iedereen kan immers in te goot belanden en dat blijkt ook uit onze cliënten, daar zitten ook advocaten en artsen tussen. Praktische hulp, handen uit de mouwen, geen moreel oordeel, daar blinken onze mensen Henk Kasbergen, Jantje Beton: Wij hebben in het algemeen geen moeite om in alle geledingen van de maatschappij door te dringen. We werken met zo n vrijwilligers, van wie collectanten. Jongeren willen graag wat zappender vrijwilligerswerk doen, die hebben een kortere spanningsboog. Wij stemmen ons aanbod daarop af. De niet-collectanten zijn meestal actief We zien een hele nieuwe generatie van jonge mensen, vaak nog geen dertig, die zich weer vol verve inzetten voor de samenleving Ronald van der Giessen, Oranje Fonds in de Roefel-comités ( roefelen is Vlaams voor snuffelen). Dat komt neer op een dagje rondkijken in de grotemensenwereld. Een speelse toekomstoriëntatie. Een enorm succes! Zo zijn groepen kinderen een dagje te gast geweest in het Amstel Hotel. Dat spreekt aan, want daar slaapt Michael Jackson! Maar ondertussen leren ze wel dat ook daar de borden moeten worden afgewassen en dat ook daar een heel scala aan banen is. Wat bij ons ook veel gebeurt: jongeren die als kind hebben meegedaan aan Jantje Beton activiteiten, komen later als vrijwilliger terug. Ronald van der Giessen, Oranje Fonds: Het overgrote deel van de projecten die wij steunen, zo n 1.500, draait op de inzet van vrijwilligers. Die projecten laten zien dat het vinden van enthousiaste mensen die vrijwillig hun handen uit de mouwen willen steken, niet zo n probleem is. Als je maar een goed, concreet aanbod hebt. Bovendien zien we een hele nieuwe generatie van jonge mensen, vaak nog geen dertig, die zich weer vol verve inzetten voor de samenleving. Het is erg bemoedigend dat het maatschappelijk engagement bij deze jonge mensen zo groot is.

20 20 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Goede doelen over welzijn en samenleving Nelleke Bakkeren, Kinderpostzegels: Wij werken met ongeveer zestig mensen uit het veld van jeugdzorg, jeugdwelzijn en internationale samenwerking die ons op vrijwillige basis adviseren. Zij zitten in beoordelingscommissies die aanvragen voor financiële steun aan projecten inhoudelijk beoordelen. We hebben nooit moeite die experts te vinden. Onze bekendheid en ons goede imago spelen daarbij zeker een grote rol. Hoe ziet u de toekomst van uw organisatie? Ronald van der Giessen, Oranje Fonds: Wij hebben er vier jaar geleden bewust voor gekozen het bevorderen van sociale cohesie centraal te stellen in ons werk. Daarbij richten we ons expliciet niet alleen op zielige mensen, maar juist ook op het algemene sociale kapitaal in de samenleving. Wij willen mensen bij elkaar brengen, en dan niet alleen in lotgenotengroepjes, maar juist sterk mét zwak, oud mét jong, allochtoon mét autochtoon. Wij willen iedereen bij elkaar betrekken en dat vraagt om een speciale aanpak. Gelukkig is ons budget ook nog steeds groeiende; we zien de toekomst dus zonnig in. Majoor Bosshardt kregen we een warm bad van genegenheid over ons heen. Een unieke beleving, voor iedereen binnen het Leger. Marijke van Eck, de Zonnebloem: Wij willen groeien omdat we wéten dat zoveel mensen opfleuren van een beetje aandacht. De Zonnebloem kleurt de wereld van heel veel zieken, gehandicapten en hulpbehoevende ouderen én van onze vrijwilligers. Om ook mensen van andere leeftijden en leefstijlen aan te spreken, werken we aan meer variatie in onze dagactiviteiten en vakanties. Omdat de behoefte aan ons werk groeit en zoeken we naar steeds meer steun bij ons werk, zowel van vrijwilligers als van donateurs en sponsors. Ons bezoekwerk vindt plaats in de beslotenheid van huiskamers, toch kennen heel veel Nederlanders ons, vooral van onze dagactiviteiten en vakanties. We krijgen bijvoorbeeld veel meer aanvragen voor onze vakanties dan we kunnen honoreren. Groei en differentiatie van onze activiteiten zijn dan ook onze speerpunten voor de komende jaren. Henk Kasbergen, Jantje Beton: Uit onderzoek weten we dat honderdduizenden Nederlandse kinderen het risico lopen om af te glijden en in de ruimte ingeruimd, voor elk kind drie. Een van de redenen waarom wij als belangenbehartiger broodnodig zijn. Nelleke Bakkeren, Kinderpostzegels: Ik zie het samenleven van verschillende bevolkingsgroepen en culturen als dé grote uitdaging voor de toekomst. En daar stemmen wij onze activiteiten dan ook op af. Ik zie voor onze organisatie een rol als innovatieve kracht; de creatieve ideeën en agenda-setting komen van nonprofitorganisaties en niet van de overheid. Dat blijkt ook uit een thema als kindermishandeling. Wij hebben er hard aan meegewerkt om dit op de maatschappelijke en politieke agenda te krijgen. En al zijn er minder kinderen in Nederland om langs de deuren te gaan: er is nog heel veel markt voor onze bijzondere postzegels en kaarten. Er is ook ruimte voor meer bijdragen van het publiek. In 2006 heeft een simpele oproep om het eindbedrag van de bestelling kinderpostzegels naar boven af te ronden, maar liefst opgeleverd. Ik ben op alle punten optimistisch. Samenleven met mensen van verschillende culturen is dé uitdaging voor de toekomst Nelleke Bakkeren, Kinderpostzegels Harm Slomp, Leger des Heils: Wij werken al 120 jaar volgens dezelfde principes: we zijn een helper voor wie geen helper heeft. Ik hoop en bid dat we alert blijven op wat de samenleving nodig heeft. Onze hulp zal misschien andere vormen aannemen en misschien duiken er nieuwe problemen op. Maar er zullen áltijd mensen blijven die maatschappelijk buiten de boot vallen. En ongeacht overheidsbeleid of wat de maatschappij van ons denkt: wij gaan gewoon door. We hebben overigens niet te klagen over maatschappelijke waardering: na het overlijden van problemen te raken. Dat wil zeggen: wanneer we ze niet de kans geven om zich te ontplooien. Het zou me niet verbazen als de groep kinderen die ons nodig heeft, zou groeien in de toekomst. We zien steeds meer een tweedeling. Samen spelen is van levensbelang, ook om diverse groepen in de maatschappij te integreren. Ook als belangenbehartiger blijft Jantje Beton broodnodig: Zo strijden wij voor drie procent van de publieke ruimte van ons land voor kinderen. Dat is nu de helft. Ter vergelijking: voor elke Nederlandse auto is tien vierkante meter vrije

21 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Werken aan welzijn in Werken aan welzijn in 2006 Wat waren bijzondere projecten in 2006 voor het Leger des Heils, Jantje Beton, Kinderpostzegels, Oranje Fonds en de Zonnebloem? NO KIDDING: samen in de strijd tegen kindermishandeling Elke week sterft een kind door kindermishandeling Elk jaar worden er in ons land kinderen mishandeld. In elke schoolklas zitten gemiddeld twee kinderen die mishandeld worden. Elke week sterft er in Nederland een kind aan de gevolgen van kindermishandeling. Geweld tegen kinderen beperkt zich niet alleen tot fysieke mishandeling. Dagelijks zijn kinderen het slachtoffer van verwaarlozing, verbaal en fysiek geweld, geestelijke mishandeling en seksueel misbruik. Deskundigen zijn het erover eens dat sommige gevolgen van kindermishandeling nooit meer helen. Onwetendheid en onderschatting Er zijn in ons land meer dan tachtig organisaties en instellingen die zich inzetten voor het welzijn van kinderen. Maar tussen al deze deskundigen en de gemiddelde burger gaapt nog een enorme kloof van onderschatting en onwetendheid. NO KIDDING vindt dat deze kloof gedicht moet worden en dat dit immense probleem niet mag worden overgelaten aan professionals alleen. Op politici kunnen we onvoldoende rekenen, op de overheid kunnen we niet wachten. Daarom is eind 2004 het landelijk netwerk NO KIDDING opgericht. Dat zijn mijn zaken niet NO KIDDING wil Nederlanders wakker schudden en mobiliseren om de enorme tragedie die kindermishandeling is, uit te bannen. De zorg voor kinderen is geen liefdadigheid maar een verantwoordelijkheid van ons allemaal. NO KIDDING voert een publiciteitscampagne om ieders ogen te openen voor dit grote maatschappelijke probleem. Er is een drastische verandering nodig van Dat zijn mijn zaken niet tot Ik neem het op voor een kind dat zichzelf niet kan beschermen. Openheid is de allereerste stap. Confrontatie, actie, gesprek Vier keer per jaar organiseert NO KIDDING straatacties op diverse locaties in het land om het publiek direct te confronteren met feiten Openheid is de allereerste stap over kindermishandeling. Vrijwilligers en publiek raken met elkaar in gesprek en beide groepen zijn onder de indruk van de confronterende boodschap. NO KIDDING biedt nog veel meer mogelijkheden om zelf iets te doen aan kindermishandeling. Er is een kinderen in Nederland hebben uw hulp nodig STEUN HET NETWERK TEGEN KINDERMISHANDELING speciale NO KIDDING Goede- DoelPolis waarmee NO KIDDING gesteund wordt, er zijn stands op beurzen en markten en er kan daadwerkelijk actie worden gevoerd. Op de site van NO KIDDING kan een commercial worden gedownload en er zijn posters, stickers en kaarten. En natuurlijk helpt NO KIDDING iedereen die in zijn eigen omgeving kindermishandeling ter sprake wil brengen of zelf acties wil bedenken. Want de strijd tegen kindermishandeling is iets waarvoor iedereen verantwoordelijkheid moet nemen. NO KIDDING is actief en financieel ondersteund door Kinderpostzegels.

22 22 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Werken aan welzijn in 2006 Jantje Beton: een speelplein doet wonderen! Ruimte en veiligheid om te spelen Een Jantje Beton Speelplein is een plek waar kinderen begeleid buiten kunnen spelen. Gewoon buiten spelen is niet meer overal in Nederland vanzelfsprekend, ondermeer door gebrek aan ruimte en sociale onveiligheid. Een Jantje Beton Speelplein biedt die ruimte en veiligheid wél. Een Jantje Beton Speelplein bestaat uit een vaste of soms mobiele ruimte waar kinderen speelmaterialen kunnen lenen. Er is een begeleider die de boel in de gaten houdt en de kinderen helpt en stimuleert om samen te spelen. Er zijn meer dan honderd Jantje Beton Speelpleinen in 25 Nederlandse steden. Elke week spelen daar zo n kinderen. Huiskamer van de buurt Kinderen vinden de Speelpleinen leuk om te spelen, en oudere kinderen helpen graag mee om spelletjes uit te delen en te begeleiden. Maar de Jantje Beton Speelpleinen doen veel meer: ze spelen een grote rol bij het sociale gebeuren in een wijk en worden meestal al snel de huiskamer van de buurt. De gezelligheid trekt ook ouders naar het Speelplein en daarmee soms uit hun isolement. In de Amersfoortse wijk Kruiskamp is een Jantje Beton Speelplein met de naam Buitenkast. Foto: Klaas Fopma Teamleider Liesbeth van de Beek van de Buitenkast: Dit speelplein heeft een enorme meerwaarde gekregen voor ouders en buurtbewoners, die hier graag komen om elkaar te ontmoeten. Omdat wij zes dagen in de week, 52 weken per jaar open zijn, horen we veel verhalen uit de wijk. Daardoor kunnen we mensen goed doorverwijzen naar bijvoorbeeld taallessen, begeleiding en peuterspeelzalen. Haagse Hopjes in riskante buurt In 2006 startte Jantje Beton het Landelijk Steunpunt Jantje Beton Speelpleinen, speciaal voor spanningsvolle pleinen met veel kinderen en nauwelijks speelmogelijkheden. Kinderen worden lid van een (mobiel) speelplein, dat elke week op een bepaalde plaats staat, en maken samen afspraken over helpen, opruimen en niet pesten. In Den Haag zijn bijvoorbeeld de Haagse Hopjes een groot succes. Ook oudere kinderen, soms nogal storend voor spelende kleine kinderen, voelen zich al snel verantwoordelijk voor hun club. Jantje Beton steunt de lokale speelpleinen met ondermeer een Landelijk Steunpunt Jantje Beton Speeltuinen, financiële steun en advies voor begeleiders. Buurtsteunpunt Heerhugowaard: een zetje in de rug door het Leger des Heils Nieuw project in Tranendal Het eind 2006 gestarte Buurtsteunpunt Heerhugowaard is een nieuw initiatief van het Leger des Heils. De leiding is in handen van Monique Harlaar. Harlaar: Deze buurt heet de Rivierenwijk, maar bewoners spreken soms van Tranendal. Er wonen opvallend veel mensen met weinig financiële middelen en weinig sociaal netwerk. Het Buurtsteunpunt wordt betaald door het Leger des Heils; de medewerkers hebben het pand helemaal zelf opgeknapt en ingericht. Harlaar: De verf zit nog in mijn haar. Dat is precies waarom ik dit zo leuk vind; we beginnen met niks iets nieuws. Luisterend oor Harlaar: Wij steken hier onze hand uit naar de mensen. Wij komen naar ze toe als ze om uiteenlopende redenen niet zelf naar ons toekomen. Veel van deze mensen vinden het moeilijk om zelf contact te maken. Ze leren ons nu kennen als luisterend oor. De medewerkers van het Buurtsteunpunt voeren persoonlijke gesprekken maar helpen ook vaak met praktische zaken, zoals het invullen van formulieren.

23 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Werken aan welzijn in Fakonahof in Haagse Schilderswijk: no-nonsense met succes Zo organiseert Stichting Fakonahof uit den Haag activiteiten en feestelijke bijeenkomsten voor inwoners van de Haagse Schilderswijk met als uitgangspunt dat iedereen altijd welkom is. Samenwerking tussen oud en jong en verschillende culturele achtergronden wordt zo gestimuleerd. De aanpak door de vrijwilligers (zelf allemaal buurtbewoners) is professioneel en no-nonsense. Zo n twintig medewerkers staan altijd klaar voor iedereen en hebben geen enkele moeite verschillende, allochtone groeperingen te bereiken. Ook jongeren, van wie er sommigen regelmatig in aanraking met de politie komen, doen op een positieve manier mee aan de activiteiten. De betrokkenheid bij de buurt groeit en het vandalisme is verminderd. Drie dagen dicht is té lang Harlaar: We zijn van maandag tot en met donderdag open, van s morgens tot een uur of half een. Binnenkort ook op vrijdag. Sommige bezoekers gaven al snel aan dat ze het verschrikkelijk vinden dat we na donderdag drie dagen achter elkaar gesloten zijn. Een keer in de twee weken is er een creatieve activiteit, zoals het maken van verjaardagskalender of kaarten. Herlaar: Het moet vooral praktisch zijn; die kaarten hebben onze bezoekers echt gebruikt en verstuurd. Niets moet Het geheim achter het Buurtsteunpunt is volgens Harlaar dat ze bezoekers niets hoeven. Dat heeft bijgedragen aan het vertrouwen dat de mensen in ons hebben, aldus Harlaar. Het belangrijkste voordeel is misschien nog wel dat de buurtbewoners in het Buurtsteunpunt elkaar leren kennen. Ze bellen elkaar nu zomaar op of gaan bij elkaar langs. Wij zijn net dat zetje in de rug dat ze nodig hadden. Appeltjes van Oranje: de prijzen van het Oranje Fonds Zelf de handen uit de mouwen steken verdient een Appeltje Sinds 2003 reikt Beschermvrouwe Prinses Máxima elk jaar de Appeltjes van Oranje uit. Met deze jaarlijkse prijzen beloont het Oranje Fonds de drie bijzonderste initiatieven op het gebied van maatschappelijk welzijn en sociale cohesie. Elk jaar is er een ander thema voor de Appeltjes: in 2006 was dat Samen in de Buurt. De drie buurtinitiatieven kunnen dienen als voorbeeld voor andere organisaties. Het Appeltje bestaat uit een beeldje dat door Koningin Beatrix is gemaakt plus een bedrag van Bij alle Appeltjes is het uitgangspunt dat buurtbewoners zélf de handen uit de mouwen steken. Chrysantenveld in Geleen: van afval naar speeltuin Het Chrysantenveld uit Geleen won het tweede Appeltje van Het Chrysantenveld is een voormalige illegale afvaldumpplaats. De buurtbewoners hebben de rommel opgeruimd en het Chrysantenveld grondig schoongemaakt. De voormalige vuilnisbelt is nu de centrale ontmoetingsplek voor de buurt, met ondermeer een kinderboerderij en een speeltuin. Het Trefpunt in Utrecht: eigen clubhuis, eigen ideeën Het derde Appeltje van 2006 werd gewonnen door het Utrechtse Trefpunt: een clubhuis dat fungeert als Uitgangspunt bij appeltjes is zelf de handen uit de mouwen steken ontmoetingsplek voor buurtbewoners met weinig financiële mogelijkheden en weinig sociale contacten. De buurtbewoners beheren Het Trefpunt zelf. Het laagdrempelige Trefpunt biedt de buurtbewoners een plaats om hun eigen clubjes op te richten en samen te zijn.

24 24 Goede Doelen Rapport» Achtergrond» Werken aan welzijn in 2006 Zonnebloem Linq: omdat ook jongere gehandicapten behoefte hebben aan contact Jongeren met een handicap zijn vaker eenzaam Zonnebloem Linq richt zich op mensen van 18 tot 45 jaar met een chronische ziekte of lichamelijke handicap, die als gevolg daarvan in een isolement kunnen raken. Zonnebloem Linq biedt mogelijkheden om er op uit te trekken en contacten te maken, onder medische begeleiding. Bijzonder is dat Zonnebloem Linq zich ook richt op jongeren zonder handicap of ziekte, die het leuk vinden om met anderen activiteiten te ondernemen. Onderzoek laat zien dat jongeren met een handicap zich vaker eenzaam voelen dan gezonde leeftijdgenoten. Jongeren voelen zich vaak minder thuis bij de oudere doelgroep die de Zonnebloem met haar gangbare activiteiten bereikt. Daarom zijn er jongerenwerkgroepen, die activiteiten organiseren voor de verschillende leeftijdsgroepen tussen kind en oudere. De jongerenwerkgroepen organiseren excursies en evenementen die speciaal jongere mensen aanspreken. Jaarlijks een spetterend Linq Event De Zonnebloem Linq coördineert de activiteiten van ruim dertig jongerenwerkgroepen en helpt met advies en vrijwilligers ter ondersteuning. De promotie van het jongerenwerk ligt bij de jongerenwerkgroepen zelf. Zij kunnen met behulp van het gedrukte promotiemateriaal, weblogs en banners reclame maken voor hun eigen activiteiten. Elk jaar is er een spetterend Linq Event voor alle jongerenwerkgroepen en jongere leden. Darek Dobrzynski (25) is vrijwilliger bij een jongerenwerkgroep in Gouda. Darek is licht spastisch en zit in een rolstoel. Met alle respect, maar als ik met ouderen dingen zou moeten ondernemen, zou dat voor mij een reden zijn om niet te gaan. Voor mij is het belangrijk om met leeftijdgenoten op te kunnen trekken. Op vakantie met leeftijdgenoten Er is véél behoefte aan activiteiten voor jongeren. Hoogtepunt van 2006 was de allereerste jongerenreis met het geheel aangepaste schip Ms de Zonnebloem, een comfortabel cruiseschip. Ms de Zonnebloem is helemaal ingericht voor zieken en gehandicapten met extra brede gangen, grote liften, aangepaste douches en toiletten. Waar mogelijk is met de keuze van de materialen rekening gehouden met cara-patiënten. Natuurlijk is er een dansvloer, een bibliotheek, een restaurant, tv, internet, enzovoorts. Met Ms de Zonnebloem kunnen reizen naar ondermeer Duitsland gemaakt worden.