Docentenhandleiding. O&O Project Duurzaamheid. CSG Liudger Waskemeer. Door: Naomi Spoelstra

Transcriptie

1 Docentenhandleiding O&O Project Duurzaamheid CSG Liudger Waskemeer Door: Naomi Spoelstra

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Omschrijving van het project 4 Overzicht van de opdrachten 5 Instructie opdracht 1: Introductie. 6 Instructie opdracht 2: Zonne- oven maken.. 8 Instructie opdracht 3: Recyclen.. 11 Instructie opdracht 4: Een tentoonstelling houden.. 13 Bijlagen Inspiratie voor Instructie opdracht

3 Inleiding CSG Liudger Waskemeer, De Tjongerwerven CPO en PCBO Rehoboth (Frieschepalen) hebben medio maart een aanvraag gedaan bij het Platform Bètatechniek voor een samenwerkingsproject tussen PO en VO om meer leerlingen te interesseren voor techniek en technologie. Die aanvraag is gehonoreerd en ondertussen is er al hard gewerkt om samen, zowel voor PO als VO, een mooi en aansluitend programma te maken rondom Wetenschap&Techniek en Onderzoeken&Ontwerpen. Voor u ligt de handleiding O&O Project Duurzaamheid. In deze handleiding vindt u uitleg bij de opdrachten van dit project. Bij elke opdracht zit een korte omschrijving voor uw rol als docent/begeleider. Ook zal er nog een training plaatsvinden waarin het geheel wordt toegelicht. Wij hopen dat de leerlingen op deze manier geënthousiasmeerd raken van wetenschap en techniek en van het werken in een vaklokaal. 3

4 Omschrijving van het project In een serie van drie lessen lessen gaan de leerlingen kennis maken met het thema Duurzaamheid. De leerlingen zullen meer te weten komen over o.a. duurzame energie en recycling. Niet alleen zal dit project zorgen voor meer kennis over het onderwerp ook zal het bijdragen aan een stukje bewustwording bij de leerlingen. Rond de tweede les van de lessenserie, zijn de leerlingen van harte welkom om in het vaklokaal van TechnaTalent aan de slag te gaan met verschillende facetten met betrekking tot duurzaamheid. De voorkennis die ze nodig hebben om de uiteindelijke opdracht te zullen begrijpen en het doel daarvan, zullen ze opdoen in de voorbereidende lessen. 4

5 Overzicht van de opdrachten Opdracht 1: Introductie (op school) a. Teken wat je weet (individueel of in groepjes) b. Woordweb (met de hele klas) c. Kahoot- quiz Quiz online Opdracht 2: Zonne- oven maken op CSG Liudger Waskemeer* a. Introductiefilmpje Groene energie b. Materialen verzamelen c. Zonne- oven bouwen (instructie) Opdracht 3: Recyclen a. Plastic Soep b. Verzamelen c. Kunst maken van rommel Opdracht 4: Tentoonstellen a. Een tentoonstelling houden NB. Groepsgroottes kunnen door de docent zelf bepaald worden. Het advies is om de groep te laten bestaan uit ca. drie leerlingen. * Dit is de les die in het vaklokaal van CSG Liudger plaats zal vinden 5

6 Instructie opdracht 1: Introductie a. Teken wat je weet Benodigdheden: - A3 papier - kleurpotloden Bij deze opdracht gaan de leerlingen in groepjes visueel kenbaar maken waar zij aan denken bij het thema Duurzaamheid. Stel bijvoorbeeld de vraag wat Duurzaamheid betekent. Het kan zijn dat de leerlingen niet zo gauw op ideeën komen. Dan zou de docent prijs kunnen geven wat duurzaamheid betekent: zuinig omgaan met de aarde zodat ook de mensen die na ons op aarde leven, goed op aarde kunnen leven. Dit is natuurlijk niet een volledige term, maar zal voor de leerlingen te begrijpen zijn. Laat de leerlingen overleggen in het groepje en laat ze op een groot papier (formaat A3) tekenen waar ze aan denken. b. Woordweb (met de hele klas) Benodigdheden: - bord - bordstift Bij dit onderdeel worden alle bedachte dingen van opdracht a geïnventariseerd. De docent tekent een grote woordspin op het bord en verzamelt alle associaties. Het kan zijn dat uit de ene associatie, de andere voortkomt. Probeer de woordspin zo groot mogelijk te maken. Help ze soms op weg door vragen te stellen als: hoe kun je energie besparen? Wat doen jullie thuis? Wat zie je als je naar school fietst? Waar laat jij jouw rommel? Een interessante opdracht waarbij leerlingen inzicht krijgen over het onderwerp, de docent over de gedachtegang van de leerlingen en leren van elkaar. Naar aanleiding hiervan kan er een klassengesprek gehouden worden. Leg zo nu en dan uit wat sommige woorden betekenen, zoals: groene stroom, recyclen, windenergie, opwekken, etc. 6

7 c. Quiz online (met de hele klas) Benodigdheden: - laptops of mobiele telefoon voor elke leerling - DigiBoard of beamer - de link van de quiz Quiz online ( De leerlingen hebben bij opdracht a en b al een beetje kennisgemaakt met het thema. Tijd om te testen wat ze al weten over duurzaamheid. Via is speciaal voor dit project een quiz gemaakt. Kahoot! is een webtool waarmee heel makkelijk en op een leuke manier, een quiz gehouden kan worden in de klas. De leerlingen gaan met hun eigen device (smartphone, tablet of computer) naar en voeren daar de game- pin in. Dat is de code die de leerlingen in beeld (op het DigiBoard) zullen zien wanneer de docent de quiz via de link opstart. De vragen verschijnen niet op de device van de leerling, maar op het scherm in de klas. Op hun device zien de leerlingen alleen de symbolen van de antwoorden die op het scherm te zien zijn; door hier binnen de tijd op te klikken wordt er antwoord gegeven. Na elke vraag is te zien hoe veel leerlingen het juiste antwoord hebben gegeven en wie in de top 5 staan Om de quiz op te starten, ga naar: 2. Klik op PLAY 3. Zet het DigiBoard aan (+ geluid) 4. Klik op START NOW 5. Verzoek de leerlingen om naar te gaan via hun device 6. Laat ze de game- pin invullen die getoond wordt via het DigiBoard 7. De leerlingen kunnen nu een eigen naam kiezen 8. Als iedereen zich heeft aangemeld kan de quiz beginnen! 1 7

8 Instructie opdracht 2: Zonne- oven maken (op CSG Liudger Waskemeer) a. Introductiefilmpje Benodigdheden: - DigiBoard - de link van het filmpje ( Ter voorbereiding op de les die gevolgd gaat worden op CSG Liudger Waskemeer, is het belangrijk dat de leerlingen iets weten over het opwekken van stroom. In het bovengenoemde filmpje (2:16 minuten) kunnen de leerlingen zien wat er bedoeld wordt met groene stroom. b. Materiaal verzamelen Benodigdheden: - Schoenendoos/pizzadoos/kartonnen doos - groepjes van ca. drie leerlingen Het doel van deze opdracht is om leerlingen in te laten zien hoe de zon een bron van energie kan zijn. Daarom zullen ze bij opdracht c, een zonne- oven maken. Voor het maken van een zonne- oven zijn speciale materialen nodig. Op CSG Liudger zullen de meeste materialen aanwezig zijn. Voor dit project mogen de leerlingen zelf een doos meenemen (per drietal een doos is goed) naar school. Geadviseerd wordt om een schoenendoos mee te nemen. 8

9 c. Zonne- oven bouwen (instructie) Benodigdheden door leerlingen meegenomen: - Schoenendoos/pizzadoos - Groepjes van ca. drie leerlingen Benodigdheden al aanwezig op CSG Liudger Waskemeer: - Aluminiumfolie - Zwart papier - Isolatiemateriaal - Doorzichtig folie/transparante sheet - Zonlicht (en anders een bouwlamp) - Schaar - Lijm - Marshmallows - Satéprikkers - Temperatuurmeter Leg het doel van de activiteit uit. Verwijs naar het gebruik van hernieuwbare energie in het algemeen, en wijs op het belang ervan in de strijd tegen de klimaat wijziging en de uitputting van fossiele brandstoffen. 9

10 Instructie: 1. Gebruik pizzadozen en bedek de bodem en alle zijden van de doos met aluminiumfolie. Strijk alle oneffenheden glad. 2. Leg zwart papier in het midden van de doos en plak alles vast. 3. Trek op het deksel van de doos een lijn op een paar centimeter van de rand. 4. Knip langs drie van deze lijnen en laat de lijn op de achterkant van de doos staan om een flap te vormen. Zo krijg je een venster. 5. Knip een stuk plasticfolie uit, en zorg dat het een beetje groter is dan het gat dat je in het deksel hebt gemaakt. Maak het stevig vast aan de onderkant van het deksel, en zorg dat het goed afgesloten is. 6. Knip een stukje aluminiumfolie uit en kleef het op de bodem van de doos. 7. Knip nog een stukje aluminiumfolie uit en kleef het op de flap die je eerder hebt gemaakt. 8. Leg een satéprikker met daaraan een marshmallow op een bordje en leg het in de oven. Zet de oven in de zon (wanneer er geen zon is, gebruik dan de bouwlamp). Je kan ook de temperatuur meten. Ga na hoe lang het duurt om warm te worden en te smelten. 10

11 Instructie opdracht 3: Recyclen a. Plastic Soep Benodigdheden: - DigiBoard - Link van het filmpje: Plastic Soep ( _JMks ) Bekijk samen met de leerlingen het filmpje over plastic soep. Ga naderhand met de klas een klassengesprek aan. Probeer de leerlingen bewust te laten worden van de wereld om hen heen en wat de gevaren zijn van zwerven afval. Voorbeeldvragen voor de klas: - Hoe komt al die troep in de zee? - Hoe kun je er voor zorgen dat er geen troep in de zee terechtkomt? - Zie jij wel eens rommel op straat? b. Verzamelen* Benodigdheden: - prikkers en knijpers om vuilnis mee te kunnen pakken - vuilniszakken - handschoentjes Het is tijd om een steentje bij te dragen aan een schonere aarde! Door rommel van straat, uit de bosjes en uit het water te halen wordt de omgeving schoner en mooier. Ga met de leerlingen de straat op, het bos in of naar het schoolplein en verzamel zo veel mogelijk rommel. Verdeel de rommel in twee groepen: herbruikbare rommel en niet herbruikbare rommel. Met herbruikbare rommel wordt bijvoorbeeld bedoeld: plastic flesjes, dopjes, lege blikjes en wc rolletjes. Niet herbruikbaar is: plastic koekpapiertjes, nat papier en plastic zakjes. *De leerlingen kunnen de herbruikbare materialen eventueel van thuis meenemen. 11

12 c. Kunst maken van rommel Benodigdheden: - verzameld herbruikbare materialen - voorbeelden/inspiratie (zie bijlage) - eventueel computer met internet - lijm - schaar - mesje - knutselmateriaal Het verzamelde materiaal wordt een nieuw leven in geblazen. Maar voordat er begonnen kan worden aan het maken van iets leuks, is er inspiratie nodig. Hiervoor kunnen verschillende dienen. In de bijlage bevinden zich allerlei voorbeeldjes van huis, tuin en keuken kunstwerkjes gemaakt van afval. Je kan er als docent voor kiezen om een groepswerk te maken, alle leerlingen hetzelfde laten maken of ze in groepjes zelf iets te laten kiezen. Belangrijk is natuurlijk dat er rekening gehouden wordt met de beschikbare materialen. Als docent kun je zelf kiezen wat een goede werkwijze is. 12

13 Instructie opdracht 4: Een tentoonstelling houden Benodigheden: - kraampjes (tafels naast elkaar) - aankleding - de gemaakte kunst - uitnodiging voor familie Zet de kraampjes in marktopstelling zodat het publiek er gemakkelijk langs kan lopen. Zorg ervoor dat de kunst goed te zien is voor het publiek. Om voor meer aankleding te zorgen, kunnen de leerlingen posters maken en in het kraampje hangen. Een omroep om aan het milieu te denken of leuke tips om zelf aan de slag te gaan. Laat de leerlingen bij hun eigen gemaakte kunst staan zodat bezoekers gemakkelijk hun vragen kunnen stellen. NB. De tentoonstelling kan geheel naar eigen wens gehouden worden. Van heel simpel en makkelijk tot heel erg groots. 13

14 BIJLAGEN 14

15 Inspiratie voor Instructie opdracht 2: 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20