f Postbus 15 ^^ ^1440 AA Purmerend PURMEREND» r telefoon ,, T T telefax gemeentebestuur

Transcriptie

1 AA f Postbus 15 ^^ ^1440 AA Purmerend PURMEREND» r telefoon ,, T T telefax gemeentebestuur Directie Concernstaf aan de gemeenteraad van Purmerend De heer Postbus AA PURMEREND uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 10 april 2014 onderwerp Vuurwerk enquête VERZONDEN Geachte leden van de raad, In de gemeenteraad van 30 januari 2014 heeft u in een motie gevraagd om onderzoek te doen naar de mogelijkheden om vanaf de jaarwisseling een stedelijk vuurwerk te organiseren en maatregelen te nemen om het afsteken van vuurwerk te ontmoedigen. Uit de enquête, afgenomen onder het Internetpanel, blijkt dat het organiseren van een stedelijk vuurwerk tijdens de jaarwisseling niet het plezier van het zelf afsteken van vuurwerk compenseert en mensen maar beperkt geneigd zijn om te stoppen met het afsteken van vuurwerk wanneer een stedelijk vuurwerk plaats zal vinden. De meeste overlast van vuurwerk wordt ervaren tijdens de periode voor en na de jaarwisseling en daarvoor helpt het instellen van vuurwerkvrije zones niet. Het is namelijk al verboden om in de periode voorafgaand aan de jaarwisseling vuurwerk af te steken. Vanaf de komende periode voor de jaarwisseling zullen wij in onze publicaties aandacht vragen voor de overlast van vuurwerk voor andere mensen en vragen deze overlast te beperken. Daarbovenop hebben de burgemeesters van Waterland onlangs een brief gestuurd aan het Rijk waarin zij aandacht vragen voor het beperken van vuurwerkoverlast. Het afsteken van vuurwerk en het beleid om overlast van vuurwerk te verminderen is namelijk een rijksverantwoordelijkheid. Ik vertrouw erop dat ik u middels deze brief voldoende heb geïnformeerd. Hoogachtend, D. Bijl Burgeme bijlage(n): Geen behandeld door: M. Lemmers telefoonnummer Stadhuis bezoekadres: Purmersteenweg 42 rekeningnummer: NL35 BNGH Werkplein Purmerend Waterlandlaan 22-36

2 PURMEREND MEMO Aan Van Tel. nr. Datum Onderwerp Bijlagen College van B&W gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement (B&l) maart 2014 Enquête vuurwerk en vuurwerkoverlast in Purmerend Geen 1. Aanleiding en vraagstelling van de enquête Achtergrond In Nederland is elk jaar sprake van een publiek debat over de wenselijkheid van een vuurwerkverbod. Dit debat wordt mede aangezwengeld door het Genootschap van Burgemeesters, het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap en twee fractieleden van GroenLinks in Rotterdam. De burgemeesters pleiten voor een Europees verbod op de verkoop aan particulieren van zwaar explosief vuurwerk. 1 De oogartsen willen een verbod op de verkoop van al het consumentenvuurwerk. 2 GroenLinks verzamelt al enige jaren de vuurwerkklachten in Nederland en pleit voor een verbod op het afsteken van vuurwerk gecombineerd met professionele vuurwerkshows, aangeboden door gemeenten. Veel mensen beschouwen het vuurwerk tijdens de jaarwisseling als een traditie die behouden moet blijven. Anderen wijzen op de overlast van vuurwerk, niet alleen tijdens de jaarwisseling, maar ook in de periode voorafgaand aan de jaarwisseling. 3 De overlast bestaat uit geluidsoverlast, maar ook uit vernielingen door vuurwerk. Ten slotte is er de gezondheidsschade. Purmerend Ook in de gemeenteraad van Purmerend leven vragen over vuurwerkoverlast en mogelijke maatregelen, zo blijkt uit technische vragen aan het college. Tijdens de laatste jaarwisseling bedroeg de schade aan gemeentelijke eigendommen in Purmerend ongeveer ,-. 4 Daarnaast is er mogelijk schade aan private eigendommen. Hiervan is de omvang niet bekend. Overigens is de schade niet noodzakelijkerwijs veroorzaakt door vuurwerk. De vernielingen kunnen immers ook zonder vuurwerk zijn aangericht. Een vuurwerkverbod kan niet door de gemeente Purmerend worden opgelegd. Dit kan alleen door landelijke wetgeving. De gemeente kan wel overwegen om vuurwerkvrije zones in te stellen, bijvoorbeeld in de buurt van verzorgingsinstellingen. Daarnaast kan de gemeente overwegen om een vuurwerkshow aan te bieden. Dit vanuit de gedachte dat mensen in dat geval tijdens de jaarwisseling minder vuurwerk afsteken. Het is overigens verboden om vuurwerk af te steken voorafgaand aan Oudjaarsdag. Het gebeurt wel. Antwoord van het College op een technische vraag van de Stadspartij, 30 januari

3 Aanleiding enquête vuurwerk en vuurwerkoverlast De gemeenteraad heeft in een motie van 30 januari 2014 gevraagd om "onderzoek te doen of het mogelijk is om vanaf de jaarwisseling een stedelijk vuurwerk te organiseren en andere maatregelen te nemen om het afsteken van particulier vuurwerk te ontmoedigen". De gemeenteraad wijst op een peiling van het televisieprogramma Eenvandaag waaruit zou blijken dat 64% van de Nederlanders voor een verbod is op het afsteken van vuurwerk. 5 Dit onderzoeksverslag, in opdracht van het college, komt tegemoet aan de vraag van de gemeenteraad. Vraagstelling enquête Nog afgezien van bestuurlijke overwegingen over mogelijke maatregelen tegen vuurwerkoverlast, zoals de handhaafbaarheid van vuurwerkvrije zones of organisatorische aspecten rondom een eventuele vuurwerkshow, is het interessant om de mening van Purmerenders te peilen: Hoe denken het Internetpanel over vuurwerk, vuurwerkoverlast en mogelijke maatregelen tegen overlast? Wat vinden zij van een door de gemeente aangeboden vuurwerkshow? Gaan mensen hierdoor minder vuurwerk afsteken? 2. Methode en respons De enquête is tussen 14 februari en 3 maart 2014 voorgelegd aan mensen in het Internetpanel van de gemeente Purmerend. Hiervan hebben er mensen de onlinevragenlijst volledig ingevuld. Dat is een respons van 64%. De bevindingen in 3 vormen een goede weergave van de mening van het panel over vuurwerk en vuurwerkoverlast. Voor zover mogelijk vergelijken we de uitkomsten van ons panel met landelijk onderzoek. Een vergelijking met de landelijke cijfers van het opiniepanel van Eenvandaag is niet mogelijk. We kennen de vraagstelling niet precies, noch de indeling in antwoordcategorieën. We vergelijken bij 1 vraag de uitkomsten met een landelijk onderzoek uit de eerste week van 2013, uitgevoerd door bureau No Ties, in opdracht van GroenLinks. Zie tabel Bevindingen enquête Houding ten opzichte van vuurwerk Uit tabel 1 blijkt dat 40% van de panelleden (tamelijk) negatief staat tegenover het afsteken van vuurwerk met Oud en Nieuw. Een iets kleiner deel van 31% staat (tamelijk) positief tegenover het afsteken van vuurwerk in de oudejaarsnacht. Een vergelijkbaar deel (30%) stelt zich neutraal op. 5 Omdat we niet precies weten uit welke antwoordcategorieën de respondenten konden kiezen, is het lastig om dit cijfer te interpreteren. Konden mensen 'weet niet' antwoorden, en zo ja, hoe groot was het aandeel mensen dat dit deed? Of werden zij buiten de analyse gehouden? Ook maakt het uit of je de mensen de antwoordcategorie 'het maakt me niet zoveel uit' aanbiedt. 9

4 Tabel 1: Wat is uw houding ten opzichte van het afsteken van vuurwerk met Oud en Nieuw? Onder vuurwerk verstaan we zowel knalvuurwerk als siervuurwerk. Aantal zeer positief tamelijk positief neutraal tamelijk negatief zeer negatief weet niet/geen mening 3 0 Bij een andere vraagstelling (tabel 2) blijkt de houding positiever. In totaal blijkt 83% ( ) het vuurwerk tijdens Oud en Nieuw te waarderen of er neutraal tegenover te staan. Dit is hoger dan het percentage 'positievelingen en neutralen' uit de eerste vraag (61%, zie tabel 1). Verder lijkt dat slechts een klein deel vuurwerk zelf afsteekt: 16%. En 18% zegt "voor mij hoeft het niet". Tabel 2: Wat vindt u van vuurwerk tijdens Oud en Nieuw? ik vind het leuk om naar te kijken en ik vind het leuk om het af te steken Aantal ik vind het leuk om naar te kijken maar steek zelf geen vuurwerk af ik vind het leuk voor anderen, maar van mij hoeft het niet van mij hoeft het helemaal niet Overlast van vuurwerk? Aan de mensen die oudjaarsavond in Purmerend verbleven (thuis of op bezoek) is gevraagd in hoeverre ze die avond en nacht overlast hebben ervaren. De helft heeft geen overlast ervaren, 29% een beetje: Tabel 3: Heeft u tijdens Oud en Nieuw overlast ervaren door het afsteken van vuurwerk? Bedoeld wordt oudejaarsdag en de nacht van 31 december op 1 januari Aantal ja een beetje nee weet niet/geen mening 3 0 Totaal 1181* 100 *249 respondenten(17%) waren niet in Purmerend tijdens Oud en Nieuw In de periode december-januari zijn er meermensen die enige overlast ervaren, zie tabel 4. Driekwart van het panel heeft (een beetje) overlast ervaren door het afsteken van

5 vuurwerk in deze langere periode (74%) en vier op de tien (39%) antwoorden volmondig ja op de vraag of hij of zij overlast ervaren. Al met al is de ervaren overlast in de periode voor en na Oud en Nieuw hoger dan tijdens de jaarwisseling zelf. Tabel 4: Heeft u in de periode voor en na de jaarwisseling overlast ervaren door het afsteken van vuurwerk? Bedoeld wordt de periode half december - half januari Aantal ja een beetje nee weet niet/geen mening 10 1 Uit tabel 5 blijkt dat bijna vier op de tien (37%) ronduit tegenstander is van een verbod op het afsteken van vuurwerk. Slechts iets meer dan een vijfde deel van het internetpanel (22%) is zonder meer voor een vuurwerkverbod. Nog eens 35% is voor een afsteekverbod onder de voorwaarde dat een vuurwerkshow wordt aangeboden. Deze percentages komen overeen met het landelijke beeld in Tabel 5: In de media hebt u misschien gelezen over de discussie over een verbod op het afsteken van vuurwerk. Bent u voor of tegen een verbod op het afsteken vuurwerk? Aantal Purmerend 2014 Landelijk 2013 ja, ik ben voor een verbod ja, ik ben voor een verbod, maar alleen als er een professionele vuurwerkshow wordt aangeboden nee, ik ben tegen een verbod weet niet/geen mening Vuurwerkvrije zones aanwijzen? Een behoorlijke meerderheid van 63% is voor het aanwijzen van één of meer vuurwerkvrije zones, bijvoorbeeld in de buurt van het ziekenhuis of van verzorgingshuizen. 6 No Ties, eerste week 2013, i.o.v. GroenLinks, A

6 Tabel 6: Bent u voor of tegen het aanwijzen van één of meer vuurwerkvrije zones in Purmerend? De gemeente kan vuurwerkvrije zones aanwijzen, bijvoorbeeld in de buurt van ziekenhuizen, verzorgings- of verpleeghuizen, dierenasiels of huizen met rieten daken. In een dergelijke vuurwerkvrije zone mag geen vuurwerk worden afgestoken. Aantal ik ben voor het maakt me niet zoveel uit ik ben tegen weet niet/geen mening 48 3 Vuurwerkshow organiseren? Er is eveneens een behoorlijke meerderheid voor het organiseren van een professionele vuurwerkshow: Tabel 7: Bent u voor of tegen het organiseren van een professionele vuurwerkshow tijdens de jaarwisseling? Aantal ik ben voor het maakt me niet zoveel uit ik ben tegen weet niet/geen mening 34 2 Een op de vijf leden van het panel zegt bij een dergelijke show te gaan kijken (21%), een kwart gaat dat niet doen (25%). De meesten weten het nog niet (55%): Tabel 8: Gaat u kijken als er tijdens de jaarwisseling een professionele vuurwerkshow in Purmerend wordt gehouden? Aantal ja misschien/dat hangt er van af nee weet niet/geen mening 18 1 Zorgf een vuurwerkshow voor minder vuurwerk? Of een professionele vuurwerkshow een aantal mensen over de streep trekt om geen vuurwerk af te steken is ongewis: een enquête heeft maar beperkt voorspellende waarde. Iets meer dan driekwart zegt dit niet te gaan doen wanneer een dergelijke show wordt aangeboden (78%). Tegelijkertijd blijkt dat 9% ook in dat geval vuurwerk blijft afsteken en twijfelt 11 % hierover.

7 Tabel 9: Gaat u zelf vuurwerk afsteken als er tijdens de jaarwisseling in de gemeente een professionele vuurwerkshow wordt gegeven? Aantal ja misschien nee weet niet / geen mening 35 2 Uit tabel 10 blijkt in hoeverre de mensen die doorgaans vuurwerk afsteken, hiermee stoppen wanneer een professionele show wordt aangeboden. Hiertoe zijn de respondenten in groepen ingedeeld, aan de hand van hun antwoord op de vraag wat ze van vuurwerk vinden, zie tabel 2. Uit de tabel blijkt dat ruim een derde van 'de afstekers' (36%, 80 mensen) twijfelt over het afsteken wanneer er een professionele show wordt aangeboden. Iets meer dan één op de 10 afstekers (11%, 25 mensen) zegt er mee te gaan stoppen. Tabel 10: Gaat u zelf vuurwerk afsteken als er tijdens de jaarwisseling in de gemeente een professionele vuurwerkshow wordt gegeven, percentages verdeeld over alle respondenten, vuurwerk-afstekers en 'neutralen' alle respondenten 'afstekers' 'neutralen' 'anti-vuurwerk' N = N=225 N = N = 251 ja misschien nee weet niet / geen mening Totaal Samenvatting belangrijkste bevindingen Houding ten aanzien van vuurwerk verdeeld De houding van het internetpanel ten aanzien van het afsteken van vuurwerk tijdens Oud en Nieuw is verdeeld: 31% (tamelijk) positief, 30% neutraal en 40% (tamelijk) negatief. Bij een andere vraagstelling blijkt de houding ten opzichte van vuurwerk positiever. De mate waarin het panel van Purmerend voor een vuurwerkverbod is 7, komt overeen met het landelijke beeld: 57% is hiervoor. 22% is zonder meer voor een verbod. Nog eens 35% is voor een verbod, maar dan alleen in combinatie met een vuurwerkshow. 37% is zonder meer tegen een verbod. 7 Let op: een gemeente kan geen vuurwerkverbod instellen. Dat kan alleen in landelijke regelgeving. R

8 Vuurwerkoverlast in de weken voor en na Oud en Nieuw hoger dan tijdens de jaarwisseling Tijdens de jaarwisseling is de tolerantie ten aanzien van vuurwerkoverlast groter dan in de periode voorafgaand (en na) de jaarwisseling. o Tijdens Oud en Nieuw ervaart een klein deel overlast (21%). o In de (langere) periode voor en na Oud en Nieuw (december-januari) ondervindt een groter deel overlast van vuurwerk, namelijk 39%. o Ook het percentage dat 'een beetje overlast' ervaart ligt in oudjaarsnacht lager (29%) dan in de langere periode ervoor en erna (35%). Internetpanel voor vuurwerkvrije zones en een vuurwerkshow Een behoorlijke meerderheid van het panel (63%, bijna twee derde deel) is voorstander van het aanwijzen van één of meer vuurwerkvrije zones. Een klein deel (15%) is tegen. Eveneens bijna twee derde deel (64%) is voorstander van een vuurwerkshow. Een klein deel (14%) is tegen. Een vijfde deel (21%) zegt de vuurwerkshow te gaan bekijken. Of mensen hierdoor minder vuurwerk gaan afsteken is moeilijk te meten door middel van enquête. Iets zeggen in een enquête is iets anders dan iets daadwerkelijk doen of nalaten. Een beperkt deel van de afstekers van vuurwerk stopt hiermee als er een vuurwerkshow is Iets meer dan een op de tien leden van het panel die vuurwerk afsteken (11 %) zegt hiermee te gaan stoppen wanneer een vuurwerkshow wordt aangeboden. Ruim een derde deel (36%) twijfelt hier nog over. 5. Nieuw vuurwerkbeleid mogelijk en noodzakelijk? De tolerantie ten aanzien van vuurwerk tijdens de jaarwisseling is behoorlijk. Een minderheid (21%) ervaart overlast. In dit opzicht is er geen grote behoefte aan (nieuw) beleid dat het afsteken van vuurwerk tegengaat. Daarbij komt dat de mensen die het vuurwerk afsteken maar beperkt geneigd zijn om hiermee te stoppen. Een deel van het plezier zit vooral in het zelf afsteken. Dit plezier kan niet worden gecompenseerd door het kijken naar een professionele vuurwerkshow. Tegelijkertijd blijkt dat de meeste overlast wordt ervaren in de weken voor en na de jaarwisseling. Daartegen helpt geen vuurwerkshow. Maar ook een vuurwerkvrije zone helpt dan niet. Het is immers al verboden om in de weken voorafgaand aan de jaarwisseling vuurwerk af te steken. Het enige dat hiertegen helpt is effectieve handhaving. En dat is moeilijk te realiseren. Al met al lijkt een effectief beleid tegen vuurwerkoverlast vooral mogelijk door een landelijk afgedwongen verkoopverbod aan particulieren. Dat is een pol itiek-bestu u rl ij ke vraag voor het Rijk. 7