Decentralisatie begeleiding AWBZ: aantallen en aard cliënten in de regio Alkmaar

Transcriptie

1 Decentralisatie begeleiding AWBZ: aantallen en aard cliënten in de regio Alkmaar Enschede, 10 april 2012 LD/12/0940/ovalk ir. Lambert Drouven drs. Chantal IJland

2 Inhoudsopgave Samenvatting en nog te maken keuzes... 3 Afkortingen Inleiding Decentralisatie van de begeleiding Impactanalyse Cliënten Inloop Psychiatrie Aantal cliënten met begeleiding Leeftijd cliënten met begeleiding Grondslagen cliënten met begeleiding Cliënten met vervoer Omvang begeleiding Omvang in uren en dagdelen Omvang in kosten Instroom Indeling naar cliëntgroepen Cliënten naar complexiteit van de problematiek Cliënten naar cliëntgroepen Cliënten naar vergelijking met WWB Jeugd 0 t/m 17 jaar Bijlage 1. Zorgaanbieders LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 2 van 53

3 Samenvatting en nog te maken keuzes Deze rapportage geeft inzicht in de aard, omvang en kosten van de ondersteuning die gemoeid is met de extramurale begeleiding in de gemeenten in de regio 1 Alkmaar. De begeleiding is in kaart gebracht op basis van gegevens van zorgkantoor VGZ en voor Castricum op basis van de gegevens van Achmea. Enkele opmerkingen: Er zijn bij zorgkantoor VGZ op peildatum 16 november 2011en Achmea op peildatum 17 oktober 2011 voor Castricum: cliënten bekend met een indicatie voor BGI en/of BGG met een melding aanvang zorg. Dit is naar schatting 16% te veel voor VGZ en 3% te veel voor Achmea. Totaal zijn dit naar schatting cliënten op inwoners is 1,29 per 100 inwoners. Het landelijk gemiddelde is 1,4. Daarmee ligt de regio Alkmaar op 92% van het landelijk gemiddelde. Ongeveer 39% van de cliënten heeft grondslag psychiatrie (PSY). Dat is iets minder dan landelijk waar het aandeel 43% is. Ongeveer 73% van de cliënten met BGG heeft ook een indicatie voor vervoer. De totale kosten van vervoer zijn ca. 18% van de kosten voor BGG. Kosten die gepaard gaan met de decentralisatie extramurale begeleiding voor de gemeenten in de regio Alkmaar per jaar worden geschat op circa 42,8 miljoen euro. Daarvan is ca. 25% persoonsgebonden budget (PGB) en 75% zorg in natura (ZIN). Deze kwantitatieve analyse is het begin van het traject van de decentralisatie van de AWBZ BG. De gemeenten in de regio Alkmaar staat een grote opgave te wachten. Er zullen nog verschillende keuzes gemaakt moeten worden, onder andere ten aanzien van: De toegang: hoe wordt de indicatiestelling georganiseerd? Wie indiceert er, op welke manier en op welke locatie? Hoe ga je om met keuzevrijheid en zelfregie? Gaat de gemeente een PGB-regeling ontwerpen voor de begeleiding? Hoe zorg je ervoor dat dit uitvoerbaar, beheersbaar en betaalbaar blijft? Op welke manier en binnen welke kaders gaat de inkoop plaatsvinden? Hoe zorg je voor samenhang met andere transities (Jeugdzorg, WWnV)? Met wie en op welke manier ga je samenwerkingsrelaties aan (gemeenten en aanbieders)? Hoe ga je het Wmo loket inrichten, en hoe ga je de werkprocessen vormgeven? Welk registratiesysteem ga je gebruiken? 1 Het betreft de gemeenten Alkmaar, Bergen NH, Castricum, Graft-De Rijp, Heerhugowaard, Heiloo, Langedijk en Schermer. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 3 van 53

4 Afkortingen AGB Algemeen GegevensBeheer Zorgverleners AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten AZR AWBZ-brede zorgregistratie BGG Begeleiding groep BGI Begeleiding individueel BJZ Bureau Jeugdzorg CAK Centraal Administratie Kantoor CIZ Centrum Indicatiestelling Zorg KVB Kortdurend verblijf LG Lichamelijke handicap MAZ Melding aanvang zorg PG Psychogeriatrische aandoening of beperking PGB Persoonsgebonden budget PSY Psychiatrische aandoening of beperking PV Persoonlijke Verzorging SOM Somatische (lichamelijke) ziekte, aandoening of beperking VG Verstandelijke beperking VP Verpleging Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning ZG Zintuiglijke handicap ZIN Zorg in natura LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 4 van 53

5 1. Inleiding 1.1 Decentralisatie van de begeleiding Vanaf 2013 worden de extramurale begeleiding individueel (BGI), de begeleiding groep ofwel dagbesteding (BGG) en het kortdurend verblijf (KVB) inclusief het bijbehorende vervoer vanuit de AWBZ gedecentraliseerd naar de Wmo. De gedachte is dat deze begeleiding het best dichtbij de cliënt en hiermee door de gemeenten kan worden geregeld. In het kader van de decentralisatie krijgen gemeenten de verantwoordelijkheid voor het realiseren van ondersteuning voor deze cliënten (hun kwetsbare burgers). In de bestuursafspraken tussen het Rijk en gemeenten is afgesproken dat de decentralisatie van de begeleiding wordt gerealiseerd vanaf 2013 voor nieuwe cliënten en vanaf 2014 voor alle bestaande cliënten. De gevolgen van deze decentralisatiemaatregel zijn, in potentie, niet gering en treden op naast andere beleidswijzigingen zoals: de decentralisatie van de jeugdzorg naar de gemeenten; het scheiden van wonen en zorg; de mogelijke verlaging van de IQ-grens voor het recht op AWBZ-zorg van 85 naar 70; de invoering van de Wet Werken naar vermogen; maatregelen op het terrein van passend onderwijs; decentralisatie van de hulpmiddelen vanuit de ABWZ en de ZVW naar de Wmo; verlaging participatiebudgetten en inburgeringsgelden. Bovendien gaan de overhevelingen gepaard met bezuinigingen. In het kader van de decentralisatie van de begeleiding wordt uitgegaan van een efficiencykorting van 5%. De gemeenten moeten deze bezuiniging realiseren door te zoeken naar alternatieve vormen van zorg en ondersteuning. De ontwikkelingen bieden dan ook kansen voor innovatie van de dienstverlening. De gemeenten moeten op zoek naar mogelijkheden om waar mogelijk burgers meer in de eigen kracht te zetten en kwetsbare burgers meer vanuit bestaande sociale netwerken, informele vormen van hulpverlening en collectieve arrangementen te ondersteunen. Daarnaast moeten gemeenten in gesprek met de zorgaanbieders om hun inhoudelijke expertise te kunnen gebruiken bij de uitvoering en voor vernieuwing. Voor gemeenten en zorgaanbieders is door het landelijke transitiebureau een stappenplan ontwikkeld ter ondersteuning bij de voorbereidingen op de decentralisatie van de extramurale begeleiding naar de Wmo. Dit stappenplan bevat een tijdlijn met daarin alle te ondernemen stappen. Globaal zijn vier fasen te onderscheiden: Inventarisatie en analyse (welke cliënten, welke zorgaanbieders, welke diensten, welke kansen et cetera). Dit betreft het derde en vierde kwartaal van Strategie en visie (beleidsarm of -rijk, waar innovatie, welke fasering, et cetera). Dit betreft het eerste kwartaal van Voorbereiding (welke Wmo-begeleiding, inkoopafspraken, welke registratie, relaties met gemeenten, et cetera). Dit betreft het tweede kwartaal van Realisatie (communicatie, uitvoeringsorganisatie, definitief beleid et cetera). Dit betreft het derde en vierde kwartaal van Op basis van het bestand van zorgkantoor VGZ maken wij onderstaand een inventarisatie en analyse van de aantallen cliënten die te maken krijgen met deze decentralisatiemaatregel voor de regio Alkmaar e.o. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 5 van 53

6 1.2 Impactanalyse In deze rapportage beschrijven wij op basis van de door zorgkantoor VGZ aangeleverde gegevens over de bij het zorgkantoor bekende cliënten die begeleiding individueel (BGI), begeleiding groep (BGG) op peildatum 16 november 2011 ontvangen. VGZ heeft geen gegevens geleverd over cliënten die Kortdurend verblijf (KVB) ontvangen. Voor Castricum zijn de gegevens afkomstig van het zorgkantoor Achmea en daar zijn wel de gegevens over KVB aangeleverd. In dit rapport beschrijven we de resultaten voor de gemeenten gezamenlijk. In aparte rapportages worden de resultaten per gemeente 2 opgenomen en uitgesplitst naar wijken. De aantallen bij de kleinere wijken zijn zodanig klein dat anonimiteit in gevaar komt. Ook is het berekenen van gemiddelden voor kleine aantallen sterk afhankelijk van toevallige individuele verschillen waardoor er een grote onzekerheid ontstaat. Indien er geen inwoneraantallen op wijkniveau beschikbaar zijn presenteren we tabel 1 alleen op postcodeniveau. Inhoud van de begeleiding De individuele begeleiding (BGI) bestaat onder andere uit; begeleiding bij wonen (administratief, geldbeheer, huishouden, voeding, medicijnbeheer, sociale integratie, agenda (tijd en afsprakenbesef)); begeleiding bij bezoek aan formele instanties en medische organisaties; begeleiding bij werken; advies en voorlichting. Begeleiding groep (BGG) kan onderverdeeld worden naar de volgende vormen 3 : niet arbeidsmatige dagbesteding (recreatie en educatie); vrijblijvende vormen van arbeidsmatige dagbesteding (maken van producten en leveren van diensten zonder productie eisen); niet vrijblijvende vormen van arbeidsmatige dagbesteding (maken van producten en leveren van diensten met beperkte productie eisen); toeleiding tot arbeid (maken van producten en leveren van diensten). Kortdurend verblijf (KVB) is veelal een weekendverblijf in een intramurale setting ter ontlasting van de mantelzorg of om andere redenen gekoppeld aan de cliënt of het cliëntsysteem (gezin of verband waarin de cliënt samenleeft). KVB wordt zelden alleen geïndiceerd en meestal met BGI of met BGG of met een combinatie daarvan. 2 Het betreft in de regio Alkmaar de volgende afzonderlijke gemeenten: Alkmaar, Bergen, Heerhugowaard, Heiloo, Castricum, Schermer, Graft - de Rijp en Langedijk. 3 De verhouding tussen de verschillende vormen van BGG kan niet worden afgelezen uit de gegevens van het zorgkantoor, maar moet bij aanbieders worden nagegaan. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 6 van 53

7 1.3 Cliënten In het bestand van het zorgkantoor VGZ zitten meerdere cliënten met een intramurale indicatie 4 die deze zorg extramuraal afnemen. Deze vorm van zorg valt niet onder de decentralisatiemaatregel. De cliënten met een intramurale indicatie zijn echter niet te herkennen in het bestand van het zorgkantoor. Alle cliënten in het zorgkantoorbestand nemen we mee in de analyse. Het zorgkantoor heeft geen gegevens aangeleverd over het aantal cliënten met kortdurend verblijf (KVB) in een instelling (logeeropvang). Op basis van eerdere analyses bij gemeenten weten wij dat het percentage cliënten met een intramurale indicatie die deze extramuraal afnemen naar schatting 16% is van het totaal aantal cliënten met een indicatie voor begeleiding. Deze schatting is gebaseerd op gegevens van andere zorgkantoren en totaal cliënten. Voor deze omissie corrigeren we alleen in tabel 2, dit betekent dat de cijfers verder met een zekere marge moeten worden beschouwd, zeker in gemeenten of wijken waar het om kleine aantallen cliënten gaat. Een vergelijking met de cijfers van het CIZ op gemeentelijk niveau kunnen we maken met uitsluiting van de indicaties van Bureau Jeugdzorg. Die zijn niet bekend bij het CIZ. De cijfers van het CIZ omvatten de indicaties. Die worden niet altijd volledig verzilverd, waardoor er verschillen zullen zijn tussen aantallen indicaties en aantallen cliënten in zorg. Gegevens van het zorgkantoor Zoals aangegeven heeft de regio Alkmaar te maken met twee zorgkantoren: VGZ en Achmea (voor de gemeente Castricum). Zorgkantoor VGZ geeft geen informatie over de volgende onderdelen: kortdurend verblijf; (voor Castricum is dit wel aanwezig) Zorgkantoor VGZ geeft niet aan of cliënten naast een indicatie voor begeleiding (intramuraal of extramuraal) ook een indicatie voor een andere AWBZ functie zoals verpleging, verzorging en/of behandeling hebben. (voor Castricum is dit wel aanwezig) leeftijden van cliënten (alleen leeftijdscategorieën)(voor Castricum zijn de gegevens per leeftijd bekend). Zorgkantoor Achmea heeft twee aparte bestanden aangeleverd: één voor PGB en één voor ZIN. Daarin zijn apart unieke cliëntnummers aangemaakt. Bij controle blijkt dat geen enkel cliëntnummer in het bestand ZIN overeenkomt met een cliëntnummer uit het bestand PGB, maar gemiddeld zijn er 3% cliënten die zowel PGB als ZIN hebben. Dat betekent dat in het totaal aantal unieke cliënten in Castricum naar schatting 3% te veel zit. VGZ geeft per cliënt, die zorg in natura (ZIN) heeft, ook aan welke zorgaanbieder deze zorg verstrekt. Bij Achmea wordt dat niet aangegeven. In het bestand van zorgkantoor VGZ en Achmea zijn alleen cliënten bekend met een MAZ en een geldig indicatiebesluit. Daarnaast staan in het bestand geen cliënten die wel een geldig indicatiebesluit hebben maar dit op dit moment nog niet verzilveren (geen MAZ). 4 Dit zijn cliënten die een intramurale indicatie hebben en Begeleiding ontvangen in de thuissituatie. Het betreft een groep cliënten die een geïndiceerd ZZP hebben en, al dan niet tijdelijk, afzien van opname in een zorginstelling en Begeleiding ontvangen in hun thuissituatie. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 7 van 53

8 Het aantal cliënten met extramurale begeleiding die op 16 november 2011 bij zorgkantoor VGZ en op 17 oktober 2011 bij Achmea bekend waren, is een momentopname. De populatie cliënten verandert en de cijfers moeten dan ook met een zekere marge worden beschouwd. VGZ levert net als alle andere zorgkantoren in april nieuwe cijfers op met peildatum begin april. Daarin zijn aanpassingen gedaan waardoor de hierboven genoemde omissies niet meer bestaan. Achmea zal ook nieuwe gegevens aanleveren, de overlap tussen PGB en ZIN zal dan wel zichtbaar zijn. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 8 van 53

9 2. Inloop Psychiatrie Met ingang van 1 januari 2013 worden de financiële middelden voor de inloop GGZ overgeheveld van de AWBZ naar de Wmo. Onderstaand een opgave van het zorgkantoor betreffende inloop GGZ en een opgave uit een onderzoek van bureau HHM betreffende de inloop GGZ in geheel Nederland. Opgave zorgkantoor Naam inloop Budget 2011 Openingsuren Totaal ma di wo do vr za zo week prijs per uur AC Alkmaar ,5 12,5 8,5 8,5 8, ,5 133,42 Tabel 1a. Aantal uren afgesproken voor cliënten inloop-ggz regeling voor de regio Alkmaar. Uit eigen onderzoek bureau HHM hebben we de volgende informatie van GGZ Noord-Holland Noord Naam locatie Gemeente locatie (2010) Straat locatie Opening uren per week Unieke bezoekers per week Omvang bijdrage AWBZ (jaarbedrag 2010): Bedrag per openingsuur Centrum voor Autisme Alkmaar Koorstraat ,71 Mediaan Heerhugowaard Brandpunt 1 17 onbekend ,71 AC Heerhugowaard Heerhugowaard Hectorlaan 35 onbekend ,71 AC Alkmaar Alkmaar Drechterwaard 99 onbekend ,71 Tabel 1b. Aantal uren voor cliënten inloop-ggz regeling voor de regio Alkmaar ,71 De bedragen voor inloop zullen zonder korting overgedragen worden aan de gemeenten. Op dit moment is nog niet duidelijk of dit naar de centrumgemeenten gaat of via het gemeentefonds naar alle gemeenten. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 9 van 53

10 3. Aantal cliënten met begeleiding Het gaat in de regio Alkmaar met inwoners om ruim cliënten met (in zorg gemelde) extramurale begeleiding. Na correctie zijn dit naar schatting cliënten ofwel 1,28 per 100 inwoners. Voor alle gemeenten met gegevens van VGZ geldt dat het totaal aantal cliënten met ca. 16% moet worden verminderd voor het aantal intramurale indicaties. Daarvoor is in tabel 2 een tweede kolom toegevoegd, echter in deze 16% zit een zekere marge die vooral bij kleine aantallen sterk van invloed kan zijn. De absolute aantallen in de tabellen zullen dus met een zekere marge moeten worden bekeken. In de overige tabellen van deze rapportage is steeds uitgegaan van het aantal dat door het zorgkantoor is opgegeven (dus inclusief de naar schatting 16% intramurale cliënten) In de laatste kolom is de verhouding tussen het aantal cliënten per 100 inwoners ten opzichte van het landelijk gemiddelde van 1,4 weergegeven. Dit landelijk gemiddelde is gebaseerd op de indicaties CIZ per 1 januari 2011 aangevuld met de landelijke schatting van het aantal indicaties van het Bureau Jeugdzorg (BJZ) voor AWBZ begeleiding voor jongeren (0-17 jaar) met grondslag psychiatrie (PSY) Voor Castricum is het aantal cliënten in tabel met 3% verminderd in verband met het dubbel tellen van de cliënten met zowel PGB als ZIN. Gemeente Aantal inwoners gemeente Aantal unieke cliënten VGZ/ Achmea excl. 16% intram. Gemiddeld aantal cliënten per 100 inwoners VGZ/ Achmea excl. 16% intram. VGZ Verhouding cliënten per 100 inwoners (excl. 16% intram) t.o.v. gemiddeld 1,4 (NL) Alkmaar ,79 1,51 108% Bergen NH ,31 1,10 79% Castricum* ,88 0,86 61% Graft-De Rijp ,13 0,95 68% Heerhugowaard ,59 1,34 95% Heiloo ,45 1,22 87% Langedijk ,53 1,29 92% Schermer ,45 1,21 86% Totaal ,51 1,28 92% Tabel 2. Aantal cliënten per 100 inwoners per gemeente * Castricum gegevens Achmea waarbij naar schatting 3% teveel cliënten zijn gemeld De cliënten zijn verdeeld over de 8 gemeenten in de regio, gekoppeld op basis van de vier cijfers van de postcode van de cliënt. De mogelijkheid bestaat dat een cliënt met zijn GBA-adres niet in de postcoderange van de regio valt en met een ander soort adres wel. Deze cliënt valt buiten de selectie. Voor de totale regio Alkmaar ligt het gemiddeld aantal cliënten per 100 inwoners op 1,28. Dit is iets lager dan het landelijk gemiddelde van CIZ + BJZ samen namelijk 1,2 + 0,2 = 1,4. Daarbij moet worden opgemerkt dat het bij CIZ gaat om de indicaties en bij de zorgkantoren om de meldingen aanvang zorg die altijd lager zijn dan de indicaties. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 10 van 53

11 Het aantal cliënten per 100 inwoners is het hoogst in de gemeente Alkmaar, het laagst in de gemeente Castricum. Een verklaring voor de grote verschillen moet lokaal gezocht worden, zoals de aanwezigheid van bepaalde zorginstellingen of demografisch bepaalde verschillen. Zorgkantoor VGZ geeft niet aan of cliënten naast een indicatie voor begeleiding (intramuraal of extramuraal) ook een indicatie voor een andere AWBZ functie zoals verpleging, verzorging en/of behandeling hebben. Dit is normaal gesproken ongeveer 30% van de cliënten. In tabel 3 geven we in de eerste kolom het totaal aantal unieke cliënten weer. In de kolommen BGI, BGG en KVB staat het aantal indicaties. Dit is 27% meer dan het aantal unieke cliënten omdat het mogelijk is om een indicatie te krijgen voor meerdere functies (dus voor zowel BGI als BGG en/of KVB). Gemeente Aantal unieke Cliënten Aantal indicaties BGI Aantal indicaties BGG Aantal indicaties KVB Alkmaar Bergen NH Castricum Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 3. Aantallen cliënten met begeleiding per gemeente Gemiddeld in de totale regio heeft 73% van de cliënten (3.014 van de 4.124) een indicatie voor de functie individuele begeleiding (BGI). 54% van de cliënten heeft een indicatie voor begeleiding groep (BGG). Zoals aangegeven worden de indicaties voor kortdurend verblijf niet vermeld in het bestand van zorgkantoor VGZ. Voor Castricum zijn de verhoudingen 69% BGI, 51% BGG en 10% KVB. De verhouding KVB ten opzichte van het aantal unieke cliënten kan tegen de 13% lopen (Dit op basis van een steekproef bij ruim cliënten waarvan dit wel bekend is). Landelijk is de verhouding 73% BGI, 51% BGG en 12% KVB (op basis van CIZ peildatum januari 2011). In tabel 4 en tabel 5 wordt de verdeling BGI en BGG uitgesplitst naar respectievelijk PGB en ZIN. Het gaat hier om cliënten die of uitsluitend PGB of uitsluitend ZIN hebben. In tabel 6 zijn de cliënten weergegeven die zowel PGB als ZIN hebben. De absolute getallen en de verhoudingen in deze tabellen moeten met een zekere marge bekeken worden in verband met de aanwezigheid van intramurale indicaties en het ontbreken van indicaties voor kortdurend verblijf in het bestand van zorgkantoor VGZ. En voor Achmea vanwege de dubbeltelling ZIN en PGB. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 11 van 53

12 Gemeente Aantal unieke cliënten alleen BGI* alleen BGG* Aantal cliënten begeleiding alleen KVB BGG +BGI* PGB BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB PGB Totaal Alkmaar Bergen NH Castricum Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 4. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB * omdat KVB niet bekend is kunnen hier ook cliënten in zitten die daarnaast ook KVB hebben (dit geldt voor alle tabellen 4 tot en met 8 Gemeente Aantal unieke cliënten alleen BGI* alleen BGG* Aantal cliënten begeleiding Alleen KVB BGG +BGI* ZIN BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB ZIN Totaal Alkmaar Bergen NH Castricum Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 5. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm ZIN LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 12 van 53

13 Gemeente Aantal unieke cliënten Aantal cliënten begeleiding PGB+ZIN BGG +BGI* BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB Totaal Alkmaar Bergen NH Castricum 304 Zijn niet te traceren uit de twee bestanden Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 6. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB+ZIN Van de cliënten in de regio nemen cliënten zorg af via een PGB (28%), en cliënten maken alleen gebruik van zorg in natura (69%). Er zijn 117 cliënten (3%) die gebruik maken van beide leveringsvormen. In tabel 7, 8 en 9 geven we de verhoudingen van het aantal cliënten naar functie(combinatie) en leveringsvorm per gemeente weer. We kijken hierbij alleen naar de cliënten die uitsluitend PGB of uitsluitend ZIN hebben, cliënten (3%) die beide leveringsvormen hebben, laten we buiten beschouwing. Gemeente # cliënten alleen BGI* alleen BGG* Aantal cliënten begeleiding Alleen KVB BGG +BGI* PGB BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB PGB Totaal Alkmaar ,1% 14,5% 36,4% 23,3% Bergen NH ,1% 10,6% 22,4% 40,0% Castricum ,0% 6,0% 2,0% 15,0% 6,0% 6,0% 14,0% 32,9% Graft-De Rijp 73 16,7% 29,2% 54,2% 32,9% Heerhugowaard ,3% 13,2% 41,6% 29,1% Heiloo ,6% 15,7% 33,7% 27,1% Langedijk ,5% 14,9% 44,6% 29,3% Schermer 79 34,8% 21,7% 43,5% 29,1% Totaal ,2% 13,5% 0,2% 34,8% 0,5% 0,5% 1,2% 28,0% Tabel 7. Verhouding tussen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 13 van 53

14 Gemeente aantal cliënten alleen BGI* alleen BGG* Aantal cliënten begeleiding Alleen KVB BGG +BGI* ZIN BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB ZIN Totaal Alkmaar ,6% 30,7% 18,7% 73,9% Bergen NH ,1% 44,7% 13,2% 56,6% Castricum ,6% 37,7% 0,5% 17,2% 0,5% 0,5% 67,1% Graft-De Rijp 73 63,8% 23,4% 12,8% 64,4% Heerhugowaard ,5% 34,9% 23,5% 67,2% Heiloo ,3% 28,7% 24,1% 72,3% Langedijk ,1% 33,2% 21,7% 67,1% Schermer 79 46,0% 30,0% 24,0% 63,3% Totaal ,0% 33,1% 19,8% 69,2% Tabel 8. Verhouding tussen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm ZIN Gemeente Aantal unieke cliënten BGG +BGI* PGB+ ZIN Totaal Alkmaar ,00% 2,80% Bergen NH ,00% 3,50% Castricum 304 Zijn niet te traceren Graft-De Rijp ,00% 2,70% Heerhugowaard ,00% 3,70% Heiloo ,00% 0,60% Langedijk ,00% 3,60% Schermer ,00% 7,60% Totaal ,00% 2,80% Tabel 9. Verhouding tussen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB+ZIN * Dit is uitsluitend BGI+BGG omdat de combinaties met KVB niet zijn opgegeven door VGZ Cliënten die kiezen voor een PGB maken minder gebruik van alleen BGG dan de cliënten die ZIN kiezen. De combinatie BGG+BGI wordt juist meer door cliënten met ZIN gebruikt dan cliënt met een PGB. In de Wmo zijn gemeenten niet verplicht een PGB-regeling aan te bieden. Het aantal cliënten dat de zorg afneemt door middel van een PGB ( rond de 30%) kan voor de gemeenten een reden zijn om na te denken over het ontwerpen van een nieuwe PGB-regeling voor de extramurale begeleiding. Ook kan (met eventuele aanpassingen) de huidige PGB-regeling voor hulp bij het huishouden ingezet worden voor begeleiding. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 14 van 53

15 4. Leeftijd cliënten met begeleiding In de tabellen 10 en 11 geven we de leeftijdopbouw van cliënten begeleiding per gemeente weer. Tabel 10 beschrijft de aantallen cliënten in deze leeftijdsgroepen per gemeente en tabel 11 de verhoudingen tussen deze groepen. De absolute getallen en de verhoudingen in deze tabellen moeten met een zekere marge bekeken worden in verband met de aanwezigheid van intramurale indicaties en het ontbreken van indicaties voor kortdurend verblijf in het bestand van zorgkantoor VGZ. En voor Achmea vanwege de dubbeltelling ZIN PGB. Gemeente Aantal unieke cliënten Gem. leeftijd Leeftijden cliënten begeleiding en ouder Alkmaar , Bergen NH , Castricum Graft-De Rijp 73 47, Heerhugowaard , Heiloo , Langedijk Schermer 79 41, Totaal , Tabel 10. Leeftijdopbouw Gemeente # cliënten Gem. leeftijd t.o.v. geheel Verhouding tussen leeftijden cliënten begeleiding (samen steeds 100%) en ouder Alkmaar % 17% 59% 8% 17% Bergen NH % 16% 37% 7% 41% Castricum % 25% 50% 10% 15% Graft-De Rijp % 30% 27% 8% 34% Heerhugowaard % 25% 52% 7% 17% Heiloo % 15% 46% 7% 33% Langedijk % 24% 44% 8% 23% Schermer 79 93% 25% 48% 4% 23% Totaal % 20% 51% 8% 21% Tabel 11. Verhoudingen in leeftijdsopbouw Voor de cliënten is de berekende gemiddelde leeftijd niet conform de werkelijkheid, omdat in het bestand van zorgkantoor VGZ de cliënten worden ingedeeld in leeftijdsklassen. In Castricum is de gemiddelde leeftijd wel conform. 51% van de cliënten in de totale regio heeft een leeftijd in de categorie jaar. Voor de gemeente Alkmaar ligt dit percentage ruim hoger 59%. Opvallend is het LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 15 van 53

16 hoge aandeel cliënten van 75 jaar en ouder in Bergen. Opvallend is ook dat in Graft-De Rijp zowel het aandeel jongeren als ouderen relatief hoog is. Echter bij gemeenten met een relatief klein aantal cliënten is deze verhouding minder betekenisvol omdat enkele cliënten meer of minder de verhouding sterk kan beïnvloeden. Uit de cijfers van het CIZ is geen goede verdeling naar leeftijdscategorieën te halen. Wel kunnen we vergelijken met een steekproef van ruim cliënten waarbij de opbouw 22% (0-17 jaar), 51% (18 64 jaar), 8% (65-74 jaar) en 19% (75 en ouder) is. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 16 van 53

17 5. Grondslagen cliënten met begeleiding In de tabellen 12 en 13 ziet u de verdeling over de grondslagen per gemeente. Het gaat om de volgende grondslagen: LG = Lichamelijk, PG = psychogeriatrisch, SOM = somatisch, VG = verstandelijk, ZG = zintuiglijk, PSY = Psychiatrie, BJZ = Bureau Jeugdzorg De laatste kolom Totaal PSY is de som van de indicaties BJZ PSY die door het zorgkantoor zijn aangeleverd (dit zijn alle cliënten van 0 t/m 17 jaar met grondslag PSY) en PSY > 17 jaar. Gemeente Aantal cliënten Totaal aantal cliënten LG PG SOM VG ZG 0-17jr BJZ Cliënten PSY >17j Totaal Alkmaar Bergen NH Castricum Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 12. Verdeling over de grondslagen Gemeente Aantal cliënten Totaal aantal cliënten LG PG SOM VG ZG 0-17jr BJZ Cliënten PSY >17j Totaal Alkmaar ,1% 8,1% 14,4% 26,4% 1,1% 8,6% 34,3% 42,9% Bergen NH 403 8,2% 15,9% 29,5% 18,6% 1,5% 6,2% 20,1% 26,3% Castricum ,2% 6,3% 19,4% 15,8% 1,6% 14,1% 30,6% 44,7% Graft-De Rijp 73 8,2% 11,0% 26,0% 23,3% 2,7% 13,7% 15,1% 28,8% Heerhugowaard 835 6,7% 9,6% 13,2% 27,9% 1,7% 12,6% 28,4% 41,0% Heiloo 328 4,3% 16,2% 23,5% 18,6% 0,9% 6,7% 29,9% 36,6% Langedijk 413 9,2% 11,9% 20,6% 27,1% 0,5% 13,8% 16,9% 30,8% Schermer 79 11,4% 6,3% 19,0% 31,6% 5,1% 12,7% 13,9% 26,6% Totaal ,6% 10,1% 17,6% 24,7% 1,3% 10,1% 28,6% 38,7% Landelijk gemiddeld 8% 6% 15% 27% 2% 14% 29% 43% (CIZ) incl. BJZ Tabel 13. Procentuele verdeling over de grondslagen Het percentage in tabel 13 geeft de procentuele verdeling over de grondslag weer, ten opzichte van het totaal aantal cliënten voor de desbetreffende gemeente. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 17 van 53

18 Het hoge aandeel cliënten PG in de gemeenten met gegevens van VGZ wordt mogelijk veroorzaakt door de cliënten met een intramurale indicatie die dit extramuraal verzilveren en door VGZ zijn meegenomen in het bestand. Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de gemeenten voor wat betreft de aandelen van de grondslagen: PSY loopt van 26,3 in Bergen tot 44,7 in Castricum. PG en SOM zijn in Bergen hoog in samenhang met het hoge aandeel ouderen ( zie tabel 11). Het relatief hoge aandeel cliënten ZG in Schermer heeft weinig betekenis, het gaat maar om 4 cliënten van totaal 79 cliënten. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 18 van 53

19 6. Cliënten met vervoer In tabel 14 wordt het aantal cliënten met vervoer weergegeven, uitgesplitst naar leveringsvorm (PGB of ZIN). Daarnaast wordt ook het totaal aantal cliënten met BGG per gemeente weergegeven. Hiermee wordt het percentage cliënten met een indicatie voor vervoer ten opzichte van het totaal aantal cliënten (met een indicatie voor BGG) weergegeven. Gemeente Aantal cliënten Aantal cliënten met vervoer PGB + Vervoer ZIN + Vervoer Totaal aantal Cliënten met BGG PGB totaal ZIN totaal Aandeel vervoer PGB Aandeel vervoer ZIN Aandeel vervoer binnen BGG Alkmaar % 64% 67% Bergen NH % 75% 76% Castricum % 64% 65% Graft-De Rijp % 83% 90% Heerhugowaard % 77% 77% Heiloo % 68% 71% Langedijk % 85% 82% Schermer % 82% 83% Totaal % 71% 73% Tabel 14. Aandeel cliënten met vervoer bij begeleiding groep (BGG) Vervoer is afhankelijk van de afstanden tussen woonplaats van de cliënt en de locatie van de levering van de begeleiding. Daarnaast ook van de individuele mogelijkheden van de cliënt en de omgeving van de cliënt (mantelzorg, regionaal vervoer, vrijwilligers, bestaande gemeentelijke regeling, samenwerking tussen voorzieningen). Gemiddeld maakt 73% van de cliënten met BGG gebruik van vervoer. Voor PGB is dit iets hoger (77%) dan voor ZIN (71%). Verwacht mag worden dat het aandeel vervoer bij gemeenten met veel ouderen hoger is, echter in Bergen is dat niet te zien, wel in Graft-De Rijp, maar gezien de kleine aantallen cliënten zijn deze percentages minder betekenisvol. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 19 van 53

20 7. Omvang begeleiding 7.1 Omvang in uren en dagdelen Voor het bepalen van de omvang in uren gebruiken we tabel 15 met daarin per klasse het aantal uren. Voor het berekenen van de gemiddelde omvang van de begeleiding hanteren we de aangeleverde klassen door het zorgkantoor maal het gemiddeld aantal uren per week voor de desbetreffende klasse. Klasse Uren Gemiddeld aantal uren per week 1e klasse 0 t/m 1,9 uur 1 2e klasse 2 t/m 3,9 uur 3,0 3e klasse 4 t/m 6,9 uur 5,5 4e klasse 7 t/m 9,9 uur 8,5 5e klasse 10 t/m 12,9 uur 11,5 6e klasse 13 t/m 15,9 uur 14,5 7e klasse 16 t/m 19,9 uur 18,0 8e klasse 20 t/m 24,9 uur 22,5 Tabel 15. Gemiddeld aantal uren per week per klasse In de tabellen 16 en 17 geven we het gemiddeld aantal uren en dagdelen per week per cliënt per gemeente weer. In tabel 17 is dit als percentage ten opzichte van het gemiddelde van de gemeenten weergegeven. Gemeente BGI gem. uren per week BGG gem. dagdelen per week KVB gem. dagdelen per week PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN Alkmaar 4,9 3,7 3,2 5,3 Bergen NH 6,4 5,4 3,7 5,2 Castricum 4,1 5,9 2,6 5,4 1,1 2,0 Graft-De Rijp 4,5 5,3 2,7 5,4 Heerhugowaard 4,7 4,4 3,1 5,3 Heiloo 5,2 5,3 2,9 5,6 Langedijk 5,6 5,3 3,5 4,9 Schermer 6,5 4,4 3,8 5,0 Totaal 5,2 4,4 3,2 5,3 1,1 2,0 Tabel 16. Gemiddeld aantal uren en dagdelen per week per cliënt LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 20 van 53

21 Gemeente BGI gem. uren per week BGG gem. dagdelen per week KVB gem. dagdelen per week PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN Alkmaar 96% 84% 100% 101% Bergen NH 125% 122% 116% 99% Castricum 80% 132% 80% 101% 100% 100% Graft-De Rijp 87% 119% 85% 102% Heerhugowaard 92% 99% 96% 101% Heiloo 100% 120% 91% 105% Langedijk 109% 119% 109% 93% Schermer 126% 98% 118% 94% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 17. Gemiddeld aantal uren en dagdelen per week per cliënt als percentage van het gemiddelde van de gehele regio. Het aantal uren per week in de gemeente Bergen voor BGI en het aantal dagdelen voor BGG is relatief hoog binnen de regio. Dit kan weer te maken hebben met het grote aandeel ouderen. 7.2 Omvang in kosten We hebben een schatting gemaakt van de kosten op basis van de gemiddelde gerealiseerde kosten en omvang in Deze zorgcijfers worden bijgehouden door het College van Zorgverzekeringen, het CVZ [1]. Voor het berekenen van de kosten hanteren we de volgende tarieven: BGI ZIN 54,07 per uur BGI PGB 38,- per uur BGG ZIN 44,85 per dagdeel BGG PGB 46,80 per dagdeel KVB ZIN 35,80 per etmaal KVB PGB 101,- per etmaal Voor KVB (ZIN) is uitgegaan van de kosten voor de verblijfscomponent wat neerkomt op 35,80 per etmaal ( voor cliënten die zijn aangewezen op verblijf voor één, twee of drie etmalen per week is de indicatie in functies en klassen in plaats van in een ZZP [2] ). Voor de kosten van vervoer bij ZIN hanteren we het maximumtarief van de NZa, wat neerkomt op 16,70 per dag. We gaan hierbij uit van een maximum van 5 dagen vervoer per week (bij afname van klassen BGG met meer dagdelen worden deze dagdelen op maximaal 5 dagen afgenomen). Voor de kosten voor vervoer bij PGB hanteren wij de tarieven van het CVZ, wat neerkomt op 5,60 per dag ( ook met een maximum van 5 dagen). Gemiddeld moet rekening worden gehouden met een lagere werkelijke consumptie. Zorgkantoren sturen hier veelal ook op. In onderstaande berekeningen is uitgegaan van 75% [1] [2] De functie verblijf ofwel de hotelmatige dienst wordt bekostigd en gedeclareerd door middel van de verblijfscomponent. De overige functies voor de noodzakelijke zorg en ondersteuning tijdens het verblijf worden bekostigd op basis van de extramurale beleidsregels, zie NZa. Zorgkantoren zijn vrij in het bepalen welke tariefsafspraken zij met zorgaanbieders maken. Dat mag een integraal tarief zijn (KVB, inclusief andere functies) of een tarief voor alleen KVB (alleen hotelmatige diensten) en daarnaast tarieven voor extra functies. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 21 van 53

22 werkelijke consumptie (voor BGI hanteren we hier ook het gemiddelde van de klasse, voor BGG en KVB het aantal dagdelen en etmalen). We hanteren dit vanuit het voorzichtigheidsbeginsel en wordt nog getoetst bij het zorgkantoor en bij enkele zorgaanbieders. Voor het maken van de schatting van de kosten op jaarbasis gaan wij ervan uit dat de geïndiceerde klassen per functie in de MAZ het hele jaar worden afgenomen. Met andere woorden, de indicatie op momentopname is voor het in kaart brengen van de kosten vertaald naar het hele jaar. Totale kosten per week gecorrigeerd Gemeente Aantal Cliënten (VGZ en Achmea) BGI BGG KVB Vervoer Totaal Totale kosten per jaar Cliënten 16% en 3% Kosten 16%, 3% en KVB 5% Alkmaar Bergen NH Castricum* Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 18a. Geschatte kosten per week en per jaar per gemeente * Castricum 3% correctie en geen correctie op KVB In de totale kosten van tabel 18a zit bij de gemeenten met gegevens van VGZ ongeveer 16% te veel vanwege de intramurale indicaties die extramuraal verzilverd worden. Bij Castricum is gecorrigeerd voor 3% dubbeltelling. Verder is voor de gemeenten met gegevens van VGZ een schatting van de kosten voor KVB toegevoegd. Dit is 5% gebaseerd op gegevens van andere gemeenten waar dit wel bekend is. Dit maakt dat de totale kosten voor de gehele regio rond de 42,8 miljoen euro zullen liggen. De kosten van vervoer zijn 18,4% van de kosten voor BGG en 7,0% van de totale kosten. In onderstaande tabellen 18b zijn de kosten uitgesplitst naar PGB en ZIN. Daarbij kan geen rekening worden gehouden met KVB omdat het aandeel KVB bij PGB meestal veel hoger is dan bij ZIN, maar we kunnen daarvan geen goede schatting maken. De verhouding PGB ZIN qua cliënten is met uitzondering van Castricum qua som steeds meer dan 100% omdat een deel van de cliënten zowel PGB als ZIN heeft. Deze verhouding is over de totale regio gemiddeld 31% PGB tegen 72% ZIN. De verhouding PGB ZIN qua kosten is wel steeds samen 100% en totaal 25% PGB en 75% ZIN. Daaruit kan geconcludeerd worden dat de gemiddelde cliënten bij PGB iets minder kost dan bij ZIN. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 22 van 53

23 Gemeente Aantal Cliënten Totale kosten per week in euro s Totale kosten per jaar 16% en 3% percentage van totaal BGI BGG KVB Vervoer Totaal cliënten Kosten in Cliënten Kosten Alkmaar PGB % 22% Alkmaar ZIN % 78% Bergen PGB % 38% Bergen ZIN % 62% Castricum PGB % 23% Castricum ZIN % 77% Graft-De Rijp PGB % 27% Graft-De Rijp ZIN % 73% Heerhugowaard PGB % 25% Heerhugowaard ZIN % 75% Heiloo PGB % 20% Heiloo ZIN % 80% Langedijk PGB % 27% Langedijk ZIN % 73% Schermer PGB % 33% Schermer ZIN % 67% Totaal PGB % 25% Totaal ZIN % 75% Tabel 18b. Geschatte kosten per week en per jaar per gemeente verdeeld naar PGB en ZIN LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 23 van 53

24 Bij de berekening van de gemiddelde kosten per cliënt in tabel 19 is wel weer gecorrigeerd voor de 16% bij VGZ en 3% bij Achmea zowel bij de aantallen cliënten als de kosten. Ook is rekening gehouden met 5% KVB. Gemeente Aantal cliënten gecorrigeerd Gemiddelde kosten per cliënt per week gecorrigeerd Gemiddelde kosten per cliënt per jaar gecorrigeerd Alkmaar Bergen NH Castricum Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 19. Geschatte gemiddelde kosten per cliënt per gemeente De gemiddelde kosten per cliënt per gemeente variëren tussen ,- en ,-. Echter per cliënt zijn de verschillen uiteraard veel groter. Het totaal bedrag voor de gehele regio van afgerond 42,8 miljoen is een redelijke schatting van de werkelijk uitgaven op dit moment. Over de uitgaven in de toekomst kan nog geen uitspraak worden gedaan, omdat daarvoor eerst beleid moet worden bepaald, mogelijkheden voor goedkopere ondersteuning moeten worden georganiseerd, de functionarissen die de toegang bepalen moeten worden geïnstrueerd, contracten met eventuele aanbieders moeten worden uitwerkt en een PGB budget moet worden bepaald. Het is ook niet zeker of alle cliënten zich melden (dat is bij de pakketmaatregelen lichte problematiek niet gebeurd, maar zal nu grotendeels wel gebeuren omdat de gemiddelde problematiek zwaarder is). Verder is nog niet duidelijk in welke mate de vraag die cliënten hebben voor een deel via eigen kracht kan worden opgelost. Daar wordt in de huidige situatie nog te beperkt naar gekeken dus daar moeten ruimere mogelijkheden zijn. De strengheid van de functionarissen die de toegang regelen en de mate waarin ze de mogelijkheden voor alternatieven kennen (sociale kaart) is een belangrijk stuurmiddel voor de uitgaven. Voor de verwachtte uitgaven kan dus geen voorspelling worden gegeven. Ook is nog niet duidelijk hoe de landelijke verdeelsleutel zal uitpakken en of die ervoor zorgt dat de budgetten per gemeente dicht bij de werkelijke uitgaven op dit moment zullen liggen. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 24 van 53

25 8. Instroom Op basis van de gemiddelde mutaties is een schatting gemaakt van de te verwachten instroom in 2013 per gemeente. Op maandniveau kunnen hierin grote verschillen zijn en ook op jaarniveau mag een afwijking van rond de 20% worden verwacht. De tabel is samengesteld op basis van de einddata van de indicaties op peildatum 1 januari Van de indicaties die een einddatum voor 2013 hebben, is aangenomen dat deze een identieke herindicatie krijgen, waarmee die groep dus in 2014 instroomt. De absolute getallen en de verhoudingen in deze tabellen moeten met een zekere marge bekeken worden in verband met de aanwezigheid van intramurale indicaties en het ontbreken van indicaties voor kortdurend verblijf in het bestand van zorgkantoor VGZ. En voor Achmea vanwege de dubbeltelling ZIN en PGB. Gemeente Aantal cliënten dat instroomt in de loop van 2013 Aantal cliënten dat massaal instroomt op Alkmaar Bergen NH Castricum Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 20. Instroom 2013 en 2014 In het bestand van de zorgkantoren zitten 625 cliënten waarvan de indicatie in 2013 afloopt. Deze cliënten zullen zich indien ze nog steeds een zorgvraag hebben bij de gemeente melden. Wij gaan er hierbij ruw vanuit dat het aantal nieuwe cliënten ongeveer gelijk is aan het aantal cliënten dat na een aflopende indicatie geen nieuwe aanvraag doet voor begeleiding. Het aantal cliënten dat instroomt, zal daarom ongeveer gelijk zijn aan het aantal cliënten dat uitstroomt. Vanaf 2014 zullen alle cliënten dus ook cliënten met een lopende indicatie - zich moeten melden bij de gemeente om een nieuwe aanvraag voor begeleiding/ondersteuning te doen. De cliënten waarbij de einddatum van de indicatie ontbreekt in het databestand van het zorgkantoor zullen zich toch op enig moment bij de gemeente melden voor een nieuwe zorgaanvraag. Wij gaan er vanuit dat deze cliënten zich in 2014 moeten melden. Deze aantallen zijn dus opgenomen in de kolom Aantal cliënten, dat instroomt op in tabel 19. Van de groep cliënten die zich in 2014 gaat melden zal een zeer groot deel massaal per 1 januari moeten worden overgenomen tenzij men bestaande indicaties laat doorlopen. De groep die in 2013 overkomt zal verspreid over het jaar binnenkomen. LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 25 van 53

26 9. Indeling naar cliëntgroepen 9.1 Cliënten naar complexiteit van de problematiek In tabel 21 presenteren we het percentage cliënten dat relatief licht complexe problematiek heeft. Het gaat hier om twee typen cliënten: Cliënten zonder secundaire grondslag, zonder kortdurend verblijf, nemen BGI af in klasse 1 of klasse 2 en nemen dit af door middel van een pgb. Cliënten die alleen klasse 1 BGI in natura (ZIN) afnemen. Voor deze groep cliënten zijn mogelijk alternatieve vormen van maatschappelijke ondersteuning te vinden. Voor cliënten met zeer complexe problematiek zijn naar verwachting minder mogelijkheden om de begeleiding en ondersteuning in een andere vorm aan te bieden. De absolute getallen en de verhoudingen in deze tabellen moeten met een zekere marge bekeken worden in verband met de aanwezigheid van intramurale indicaties en het ontbreken van indicaties voor kortdurend verblijf in het bestand van zorgkantoor VGZ. En voor Achmea vanwege de dubbeltelling ZIN en PGB. Gemeente Licht complex Overig Alkmaar 23,4% 76,6% Bergen NH 25,1% 74,9% Castricum 25,7% 74,3% Graft-De Rijp 34,2% 65,8% Heerhugowaard 24,1% 75,9% Heiloo 25,3% 74,7% Langedijk 24,5% 75,5% Schermer 26,6% 73,4% Totaal 24,4% 75,6% Tabel 21. Percentage cliënten naar complexiteit 9.2 Cliënten naar cliëntgroepen In ons landelijke onderzoek naar cliëntgroepen die nu extramurale begeleiding in de AWBZ ontvangen 5, onderscheiden we acht hoofdgroepen: 1. ouderen met somatische of psychogeriatrische problematiek (SOM 65+/PG 65+); 2. volwassenen met psychiatrische problematiek (PSY/PS >18jr); 3. kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking (VG); 4. kinderen en volwassenen met een auditieve en/of visuele beperking; 5. kinderen en volwassenen met een lichamelijke beperking of chronische ziekte (SOM 0-64, LG); 6. jongeren met psychiatrische problematiek in combinatie met opvoed- en opgroeiproblemen (PSY/PS<18jr); 7. palliatief terminale zorg; 8. multiprobleemgezinnen. De cliëntgroepen 7 en 8 zijn niet via de gegevens van het zorgkantoor te onderscheiden. Dit kan alleen via de aanbieders. 5 Bureau HHM voor TransitieBureau, december 2011 Cliëntgroepen extramurale AWBZ-begeleiding en de mogelijkheden van vernieuwing in de Wmo, Deel 1: cliëntgroepen LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 26 van 53

27 Gemeente # SOM/PG 65+ # PSY/PS >=18jr # VG alle # ZG alle # SOM 0-64 LG alle # PSY/PS < 18jr Overige Alkmaar Bergen NH Castricum Graft-De Rijp Heerhugowaard Heiloo Langedijk Schermer Totaal Tabel 22. Aantal cliënten per hoofdgroep We hebben alle cliënten in de regio naar deze groepen toegedeeld. Het is niet mogelijk om op basis van de gegevens van het zorgkantoor de cliënten te vinden die behoren tot de laatste twee groepen. Deze cliënten zijn daarom ook toegedeeld naar één van de eerste zes groepen. Als we cliënten niet toe konden delen, dan staan ze in de kolom overig. 9.3 Cliënten naar vergelijking met WWB Tabel 23 beschrijft per gemeente het aantal cliënten binnen de leeftijdscategorie jarigen, leveringsvorm PGB en ZIN en voor de grondslagen PSY, VG, SOM, LG en ZG. In de praktijk blijkt een sterke correlatie te bestaan tussen deze groep en de mensen met een WWB uitkering. Gemeente Aantal cliënten Alkmaar 981 Bergen NH 148 Castricum 150 Graft-De Rijp 20 Heerhugowaard 424 Heiloo 149 Langedijk 180 Schermer 38 Totaal Tabel jarigen, PGB en ZIN, grondslagen PSY, VG, SOM, LG en ZG Deze tabel kan gebruikt worden om een vergelijking te maken met de gegevens over de WWB (sinds 1 januari 2012 inclusief de oude WIJ). LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 27 van 53

28 10. Jeugd 0 t/m 17 jaar Onderstaand is een nadere uitsplitsing weergegeven van alle cliënten in de leeftijdscategorie 0 tot en met 17 jaar. Gemeente Aantal inwoners gemeente Aantal unieke cliënten 0-17 jaar aantal per inwoners BGI BGG KVB % combinatie Alkmaar , % Bergen NH , % Castricum , % Graft-De Rijp , % Heerhugowaard , % Heiloo , % Langedijk , % Schermer , % Totaal , % Tabel 24 cliënten 0-17 jaar en aantal dat BGI, BGG en KVB heeft In Tabel 24 is het aantal cliënten in de leeftijdscategorie 0 tot en met 17 jaar weergegeven. Het gemiddeld aantal cliënten per duizend inwoners is 3,0 voor de gehele regio. de verschillen tussen gemeenten zijn aanzienlijk (± 30%) van bijna vier voor Heerhugowaard en iets meer dan 2 voor Bergen. Het aantal cliënten met een combinatie BGG + BGI is ruim 50%. Ook door de Bureaus Jeugdzorg wordt aangegeven dat de combinaties vaak voorkomen, vaker dan bij de rest van de doelgroep. In onderstaande tabellen 25 a, b en c zijn de verdelingen naar functies weergegeven bij respectievelijk cliënten met PGB, met ZIN en met zowel PGB als ZIN. Verdeling naar functie en functiecombinatie cliënten bij PGB (0-17 jaar) Gemeente Aantal unieke cliënten 0-17 jaar BGI BGG KVB BGG + BGI BGI + KVB BGG + KVB BGG + BGI + KVB Totaal PGB aandeel van totaal Alkmaar % Bergen NH % Castricum % Graft-De Rijp % Heerhugowaard % Heiloo % Langedijk % Schermer % Totaal % Tabel 25a verdeling functies bij PGB LD/12/0940/ovalk 11 april 2012 bureau HHM Pagina 28 van 53