CONCEPT Rapportage Impactmonitor begeleiding

Transcriptie

1 Rapportage Impactmonitor begeleiding Subregio Westelijke Mijnstreek Enschede, 9 maart 2012 AR/12/0508/ovzli Ir. Arthur Frank Ir. Susan Veldhuis

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Afkortingen Inleiding Decentralisatie van de extramurale begeleiding Impactanalyse Cliënten Leeswijzer Extra informatie Cliënten met een indicatie voor extramurale begeleiding, zonder MAZ Aantal cliënten met begeleiding Leeftijd cliënten met begeleiding Grondslagen cliënten met begeleiding Cliënten met vervoer Omvang begeleiding Omvang in uren en dagdelen Omvang in kosten Instroom Indeling naar clientgroepen Cliënten naar complexiteit van de problematiek Cliënten naar cliëntgroepen Cliënten naar mogelijke vergelijking met WWB Vergelijking met overige databestanden Gegevens van het CIZ Gegevens van het CAK Gegevens van Bureau Jeugdzorg Conclusie Bijlage 1 Tabellen op wijkniveau AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 2 van 29

3 Afkortingen AWBZ = Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten BGG = Begeleiding groep BGI = Begeleiding individueel BJZ = Bureau Jeugdzorg CAK = Centraal Administratie Kantoor CIZ = Centrum Indicatie Zorg KVB = Kortdurend verblijf LG = Lichamelijke handicap MAZ = Melding aanvang zorg PG = Psychogeriatrische aandoening of beperking PGB = Persoonsgebonden budget PSY = Psychiatrische aandoening of beperking PV = Persoonlijke Verzorging SOM = Somatische (lichamelijke) ziekte, aandoening of beperking VG = Verstandelijke beperking VP = Verpleging Wmo = Wet maatschappelijke ondersteuning ZG = Zintuiglijke handicap ZIN = Zorg in natura AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 3 van 29

4 1. Inleiding 1.1 Decentralisatie van de extramurale begeleiding Naar verwachting zal vanaf 2013 de extramurale begeleiding individueel (BGI), de begeleiding groep ofwel dagbesteding (BGG) en het kortdurend verblijf (KVB) inclusief het bijbehorende vervoer vanuit de AWBZ gedecentraliseerd worden naar de Wmo. De gedachte is dat deze begeleiding het best dicht bij de cliënt en hiermee door de gemeenten kan worden geregeld. In het kader van de decentralisatie krijgen gemeenten de verantwoordelijkheid voor het realiseren van ondersteuning voor deze cliënten (hun kwetsbare burgers). In de bestuursafspraken tussen het Rijk en gemeenten is afgesproken dat de decentralisatie van de begeleiding wordt gerealiseerd vanaf 2013 voor nieuwe cliënten en vanaf 2014 voor alle bestaande cliënten. De gevolgen van deze decentralisatiemaatregel zijn, in potentie, niet gering en treden op naast andere beleidswijzigingen zoals: de decentralisatie van de jeugdzorg naar de gemeenten; het scheiden van wonen en zorg; de mogelijke verlaging van de IQ-grens voor het recht op AWBZ-zorg van 85 naar 70; de invoering van de Wet werken naar vermogen; maatregelen op het terrein van passend onderwijs; verlaging participatiebudgetten en inburgeringsgelden. Bovendien gaat de decentralisatie gepaard met bezuinigingen. In het kader van de decentralisatie van de begeleiding wordt uitgegaan van een efficiencykorting van 5%. De totale omvang van de landelijke middelen zijn nog niet bekend. Ook het verdeelmodel is nog niet vastgesteld. De gemeenten moeten deze bezuiniging realiseren door te zoeken naar alternatieve vormen van zorg en ondersteuning. Binnen het brede sociale domein zijn de gemeenten in de regio Zuid-Limburg aangemerkt als nadeelgemeente. Dit geldt voor zowel het Wmo domein als het domein van sociale zaken. Daarnaast zijn de gemeenten in de subregio Parkstad (deels) verantwoordelijk voor het in de regio aanwezige WSW bedrijf, wat wellicht tot nadelige gevolgen kan leiden. De met de begeleiding te bereiken resultaten worden onder de reikwijdte van het basisprincipe van de Wmo, de compensatieplicht gebracht, bestaande rechten gaan dus niet over. Echter de ontwikkelingen bieden wel kansen voor innovatie van de dienstverlening. De gemeenten moeten op zoek naar mogelijkheden om, waar mogelijk, burgers meer in de eigen kracht te zetten en kwetsbare burgers meer vanuit bestaande sociale netwerken, informele vormen van hulpverlening en collectieve arrangementen te ondersteunen. Daarnaast moeten gemeenten in gesprek met de zorgaanbieders om hun inhoudelijke expertise te kunnen gebruiken bij de uitvoering en voor vernieuwing. Voor gemeenten en zorgaanbieders is door het landelijke transitiebureau een stappenplan ontwikkeld ter ondersteuning bij de voorbereidingen op de decentralisatie van de extramurale begeleiding naar de Wmo. Dit stappenplan bevat een tijdlijn met daarin alle te ondernemen stappen. Globaal zijn vier fasen te onderscheiden waarin we het tijdspad weergeven dat door de regio Zuid Limburg wordt gehanteerd: Inventarisatie en analyse (welke cliënten, welke zorgaanbieders, welke diensten, welke kansen et cetera). Dit betreft het eerste kwartaal van AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 4 van 29

5 Strategie en visie (beleidsarm of -rijk, waar innovatie, welke fasering, et cetera). Dit betreft het tweede kwartaal van Voorbereiding (welke Wmo-begeleiding, inkoopafspraken, welke registratie, relaties met gemeenten, et cetera). Dit betreft het tweede en derde kwartaal van Realisatie (communicatie, uitvoeringsorganisatie, definitief beleid et cetera). Dit betreft het derde en vierde kwartaal van Gelet op de eerstgenoemde fase maken wij in opdracht van de gemeenten in de regio Zuid-Limburg op basis van het bestand van zorgkantoor CZ een inventarisatie en analyse van de aantallen cliënten die te maken krijgen met deze decentralisatiemaatregel. Deze analyse dient als input voor visie en beleidsontwikkeling. Diepgaande informatie welke nodig is voor het inrichten van lokale processen volgt volgens planning in juli. De cliënt wordt gedurende het proces van zorgaanvraag, zorgafname en de inning van de eigen bijdrage opgenomen in verschillende gegevensbestanden. In het kort betekent dit dat de cliënt wordt opgenomen in bestanden van het CIZ, het zorgkantoor, de zorgaanbieder en het CAK. Ook worden er indicaties afgegeven door Bureau Jeugdzorg. Doordat iedere instantie een eigen taak heeft in het proces, registreren de instanties hun gegevens voor verschillende doelen en op verschillende wijzen. Dit verschil in systeemdoeleinden en wijzen van registreren zorgt ervoor dat de rapporten die u als gemeente ontvangt niet dezelfde informatie weergeven. 1.2 Impactanalyse In deze rapportage beschrijven wij op basis van de door zorgkantoor CZ aangeleverde gegevens over de (bij het zorgkantoor bekende) cliënten in de gemeenten in de subregio Westelijke Mijnstreek (onderdeel van de regio Zuid-Limburg) die begeleiding individueel (BGI), begeleiding groep (BGG) en/of kortdurend verblijf (KVB) hebben ontvangen of nog ontvangen. Het zorgkantoor heeft geen uitspraken gedaan over de mate van de juistheid en de volledigheid van deze gegevens. In dit rapport beschrijven we de resultaten voor de subregio op gemeenteniveau. Op subregio niveau worden de tabellen per gemeente verwerkt. In de bijlage presenteren we één relevante tabel op wijkniveau. Andere wijkoverzichten kunnen direct uit de impactmonitor worden gehaald. De aantallen bij de kleinere wijken zijn zodanig klein dat anonimiteit in gevaar komt. Ook is het berekenen van gemiddelden voor kleine aantallen sterk afhankelijk van toevallige individuele verschillen. Hierdoor kan de betrouwbaarheid van de afspraken teveel afnemen. Indien er geen inwoneraantallen op wijkniveau beschikbaar zijn presenteren we een aantal tabellen op wijkniveau niet. Inhoud van de begeleiding De individuele begeleiding (BGI) bestaat onder andere uit; begeleiding bij wonen (administratief, geldbeheer, huishouden, voeding, medicijnbeheer, sociale integratie, agenda (tijd en afsprakenbesef); begeleiding bij bezoek aan formele instanties en medische organisaties; begeleiding bij werken; advies en voorlichting. Begeleiding groep (BGG) kan onderverdeeld worden naar de volgende vormen 1 : 1 De verhouding tussen de verschillende vormen van BGG kan niet worden afgelezen uit de gegevens van het zorgkantoor, maar moet bij aanbieders worden nagegaan. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 5 van 29

6 niet arbeidsmatige dagbesteding (recreatie en educatie); vrijblijvende vormen van arbeidsmatige dagbesteding (maken van producten en leveren van diensten zonder productie eisen); niet vrijblijvende vormen van arbeidsmatige dagbesteding (maken van producten en leveren van diensten met beperkte productie eisen); toeleiding tot arbeid (maken van producten en leveren van diensten). Kortdurend verblijf (KVB) is veelal een weekend verblijf in een intramurale setting ter ontlasting van de mantelzorg of om andere redenen gekoppeld aan de cliënt of het cliëntsysteem (gezin of verband waarin de cliënt samenleeft). 1.3 Cliënten Als uitgangspunt voor de berekeningen in deze rapportage nemen we de gegevens van de cliënten met een indicatie voor extramurale begeleiding, waarvan bekend is dat ze zijn gestart met de zorg (MAZ). De omvang van de verzilverde zorg is in praktijk over het algemeen gelijk of minder dan het geïndiceerde volume. De melding aanvang zorg (MAZ) levert gegevens over de start van de zorg per functie. Voor extramurale zorg levert de zorgaanbieder zelf de gegevens aan het CAK. De zorgaanbieder meldt dat hij de toegewezen zorg is gestart en met welke omvang. De gegevens zijn van belang voor de wachtlijstregistratie en dienen als basis voor het innen van de eigen bijdrage door het CAK voor de intramurale zorg. Dit bericht gaat van de zorgaanbieder naar het zorgkantoor. In het bestand van het zorgkantoor zitten meerdere cliënten die we niet meenemen in de analyse omdat deze groep niet onder de decentralisatiemaatregel valt: cliënten met een indicatie voor intramurale begeleiding (ZZP-indicatie); cliënten met overbruggingszorg; cliënten die wel een indicatie hebben, maar deze (nog) niet verzilveren. Deze cliënten hebben dus geen MAZ. Een vergelijking met de cijfers van het CIZ op gemeentelijk niveau kan niet direct gemaakt worden, omdat cijfers van Bureau Jeugdzorg niet bekend zijn bij het CIZ, en deels wel in het bestand van het zorgkantoor opgenomen worden (jeugdigen t/m 17 jaar, grondslag PSY en leveringsvorm PGB). Let wel, zorgkantoren geven aan dat de gegevens van Bureau Jeugdzorg die bekend zijn bij het zorgkantoor zijn niet altijd volledig zijn. Bovendien gaan de cijfers van het CIZ uit van de indicatie en deze wordt niet altijd (volledig) verzilverd. Gegevens van het zorgkantoor Met ingang van 1 januari 2013 wordt de functie Inloop (t.b.v. de groep burgers met ernstig psychiatrische aandoeningen) overgedragen van de AWBZ naar de WMO. De regie hiervoor komt te liggen bij gemeenten. In het bestand van zorgkantoor CZ is informatie beschikbaar over deze inloop psychiatrie voor de regio Zuid-Limburg. Deze informatie presenteren we in de regiorapportage, en niet op subregio niveau omdat deze informatie niet op subregio niveau beschikbaar is. Voor de subregio gaan we bij de analyses uit van cliënten die extramurale begeleiding daadwerkelijk afnemen (hebben een MAZ). In het bestand van het zorgkantoor zitten voor de subregio naast deze cliënten nog 352 cliënten die wel een indicatie hebben, maar deze niet verzilveren. Deze nemen we niet mee in de analyses. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 6 van 29

7 Het aantal cliënten met extramurale begeleiding die op 1 september 2011 bij zorgkantoor CZ bekend waren, is een momentopname. De populatie cliënten verandert en de cijfers moeten dan ook met een zekere marge worden beschouwd. Het zorgkantoor zal medio april 2012 een nieuwe dataset versturen, met daarin actuelere cijfers. 1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 3 presenteren wij gegevens over de cliënten die niet mee worden genomen in de overige analyses in deze rapportages (de 352 cliënten met een indicatiebesluit, maar geen melding aanvang zorg). In de hoofdstukken 4, 5 en 6 geven we informatie over het aantal cliënten uitgesplitst naar functies of een combinatie hiervan, leeftijd en grondslagen. Hoofdstuk 7 geeft informatie over het aantal indicaties voor vervoer. In hoofdstuk 8 geven we informatie over de omvang van de geleverde begeleiding, zowel in tijdseenheden als in kosten. In hoofdstuk 9 gaan we in op de verwachte instroom in de subregio in 2013 en Hoofdstuk 10 geeft informatie over cliënten naar cliëntgroepen. Hoofdstuk 11 geeft informatie over de vergelijking met cijfers van het CIZ, en hoofdstuk 12 geeft de conclusie van de analyse. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 7 van 29

8 2. Extra informatie 2.1 Cliënten met een indicatie voor extramurale begeleiding, zonder MAZ In het bestand van zorgkantoor CZ zitten naast cliënten die zorg afnemen (MAZ) ook cliënten die een geldige indicatie voor extramurale begeleiding hebben, maar deze niet afnemen (geen MAZ). Het kan voorkomen dat deze zorg wel afgenomen wordt, zonder dat de zorgaanbieder een MAZ verstuurd. Daarnaast kan het voorkomen dat deze cliënten de zorg ook daadwerkelijk niet afnemen. Omdat we geen inzicht hebben in de verhouding tussen deze twee groepen hebben we besloten deze groep cliënten niet mee te nemen in de analyses. Deze cliënten kunnen zich (na het verlopen van hun indicatie) alsnog melden bij de gemeente voor een nieuwe aanvraag voor extramurale begeleiding. Tabel 1 geeft het aantal cliënten met een geldig indicatiebesluit maar waarvan niet bekend is of ze de zorg daadwerkelijk afnemen (geen MAZ) per gemeente weer. Deze tabel vermeldt ook het percentage van deze cliënten ten opzichte van het totaal aantal cliënten dat zorg afneemt (met een MAZ) per gemeente. Dit percentage cliënten kan zich na het verlopen van hun indicatie alsnog melden bij de gemeente voor een nieuwe aanvraag voor extramurale begeleiding. # Cliënten % t.o.v. cliënten dat zorg afneemt (MAZ) Beek 29 12% Schinnen 19 9% Sittard-Geleen % Stein 47 12% Eindtotaal % Tabel 1. Aantal cliënten met een indicatiebesluit, maar zonder geleverde zorg per gemeente Leeftijdscategorie LG PG PSY SOM VG ZG Totaal Totaal Tabel 2. Aantal cliënten met een indicatiebesluit, maar zonder geleverde zorg naar leeftijdscategorie en primaire grondslag Van de 352 cliënten met een geldig indicatiebesluit maar waarvan niet bekend is dat zij de zorg ook verzilveren (zonder MAZ) hebben 128 cliënten (36%) primaire grondslag SOM. Daarnaast hebben 116 cliënten (33%) grondslag PSY. Van de groep cliënten met grondslag PSY bevindt het merendeel van de cliënten zich in de leeftijdscategorie jaar, terwijl voor de groep cliënten met primaire grondslag SOM de grootste groep 75 jaar of ouder is. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 8 van 29

9 3. Aantal cliënten met begeleiding De subregio Westelijke Mijnstreek telt ruim inwoners en ruim cliënten die extramurale begeleiding krijgen (excl. cliënten zonder een MAZ). Van de cliënten in de regio Zuid-Limburg heeft 25% een woonadres in de subregio Westelijke Mijnstreek. Aantal inwoners gemeente 2 # unieke cliënten Aantal cliënten met PV/VP Gemiddeld aantal cliënten per 100 inwoners Verhouding cliënten per 100 inwoners t.o.v. gemiddeld Beek ,43 81% Schinnen ,51 86% Sittard-Geleen ,92 109% Stein ,50 85% Totaal ,76 100% Tabel 3. Aantal cliënten per 100 inwoners per gemeente Tabel 3 geeft per gemeente in de subregio het aantal unieke cliënten 3 weer. In de subregio zijn in totaal cliënten met een indicatie voor extramurale begeleiding en deze ook verzilveren. De cliënten zijn verdeeld over de 4 gemeenten in de subregio op basis van hun postcode. Voor de totale subregio ligt het gemiddeld aantal cliënten per 100 inwoners op 1,76. In vergelijking met het gemiddelde aantal cliënten met een indicatie per 100 inwoners (op basis van gegevens van het CIZ, peildatum 1 januari 2011) is dit aantal relatief hoog. Dit landelijke gemiddelde ligt namelijk op 1,2 cliënten per 100 inwoners. In de cijfers van het CIZ zitten geen gegevens over de cliënten BJZ, deze zijn wel in de cijfers van CZ opgenomen. Het aantal cliënten per 100 inwoners is het hoogst in de gemeente Sittard-Geleen, het laagst in de gemeente Beek. Een verklaring voor dit grote verschil moet lokaal gezocht worden, zoals de aanwezigheid van bepaalde zorginstellingen of demografisch bepaalde verschillen. Van het totaal aantal cliënten hebben 871 cliënten (32,8%) in de subregio naast een indicatie voor extramurale begeleiding ook een indicatie voor een andere AWBZ functie zoals verpleging, verzorging en/of behandeling. Zorgkantoor CZ geeft niet aan welke functie dit is. In tabel 4 wordt in de tweede kolom het totaal aantal unieke cliënten per gemeente weergegeven. In de kolommen BGI, BGG en KVB staan het aantal geïndiceerde functies. Dit is in totaal 45% meer dan het aantal unieke cliënten. Dit is mogelijk omdat het mogelijk is om een indicatie te krijgen voor meerdere functies (dus voor zowel BGI als BGG en/of KVB). Uit onderzoek van bureau HHM bij andere gemeenten (meer dan 50 gemeenten) blijkt dat dit percentage relatief hoog is. Het gemiddelde percentage in deze onderzoeken ligt ongeveer tussen de 20% - 27%. 2 Inwoneraantal bekend bij het CBS, peildatum 1 januari Het gaat hier om het aantal unieke cliënten, gebaseerd op het aantal unieke cliëntnummers in het databestand van zorgkantoor CZ, peildatum 1 september 2011 AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 9 van 29

10 Aantal geïndiceerde functies Aantal unieke Cliënten Aantal indicaties BGI Aantal indicaties BGG Aantal indicaties KVB Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 4. Aantallen cliënten met begeleiding per gemeente Gemiddeld in de subregio heeft 72% van de cliënten een indicatie voor de functie individuele begeleiding (BGI). 59% van de cliënten heeft een indicatie voor begeleiding groep (BGG), en 14% voor kortdurend verblijf (KVB). In tabel 5 en tabel 6 wordt de verdeling BGI, BGG en KVB uitgesplitst naar leveringsvorm PGB en ZIN. Het gaat hier om cliënten die uitsluitend PGB of ZIN hebben. In een indicatiebesluit dat meerdere functies omvat, kan voor iedere functie een leveringsvorm gekozen worden. Hierdoor kan een indicatiebesluit zowel de leveringsvorm ZIN als PGB bevatten. In tabel 7 zijn de cliënten weergegeven die zowel PGB als ZIN hebben. # cliënten alleen BGI alleen BGG Aantal cliënten begeleiding alleen KVB BGG +BGI PGB BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB PGB Totaal Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 5. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB # cliënten alleen BGI alleen BGG Aantal cliënten begeleiding Alleen KVB BGG +BGI ZIN BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB ZIN Totaal Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 6. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm ZIN AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 10 van 29

11 # cliënten Aantal cliënten begeleiding PGB+ZIN BGG +BGI BGI & KVB BGG & KVB BGG & BGI & KVB Totaal Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 7. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB+ZIN Van het totaal aantal cliënten heeft 3,2% zowel ZIN als PGB. Dit komt overeen met percentages uit andere onderzoeken bij gemeenten. In tabel 8 geven we de verhoudingen van het aantal cliënten naar functie(combinatie) en leveringsvorm per gemeente weer. We kijken hierbij alleen naar de cliënten die uitsluitend PGB of uitsluitend ZIN hebben, cliënten die beide leveringsvormen hebben laten we buiten beschouwing. BGI BGG KVB BGI+BGG BGI + KVB BGG + KVB BGI + BGG +KVB PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN Beek 11,6% 19,8% 6,9% 25,9% 0,4% 0,0% 12,9% 6,5% 1,3% 0,0% 0,9% 0,0% 13,4% 0,4% Schinnen 19,9% 13,3% 6,6% 30,1% 0,0% 0,0% 10,7% 5,1% 1,0% 0,0% 2,0% 0,5% 10,2% 0,5% Sittard- Geleen 20,0% 23,6% 6,0% 19,2% 0,1% 0,1% 12,7% 6,4% 1,0% 0,1% 1,2% 0,2% 8,9% 0,5% Stein 18,8% 18,2% 5,4% 20,4% 0,0% 0,0% 13,6% 3,3% 1,1% 0,0% 3,5% 0,3% 15,5% 0,0% Totaal 19,0% 21,7% 6,1% 20,8% 0,1% 0,1% 12,7% 5,8% 1,1% 0,0% 1,6% 0,2% 10,4% 0,4% Tabel 8. Verhouding aantal cliënten naar functiecombinatie en leveringsvorm per gemeente In de subregio hebben de meeste cliënten (21,7%) alleen een indicatie voor begeleiding individueel (BGI), en nemen zij de zorg in natura (ZIN) af. De indicatie voor de functie kortdurend verblijf wordt vaak alleen in combinatie met een andere functie afgegeven. In tabel 9 wordt de verhouding tussen leveringsvorm PGB en ZIN per gemeente weergegeven. Gemiddeld in de subregio is de keuze tussen ZIN en PGB ongeveer gelijk. In tabel 4 maken we onderscheid tussen de leeftijdscategorie 0-17 jaar en de leeftijdscategorie 18 jaar en ouder. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 11 van 29

12 PGB ZIN PGB ZIN Beek 92% 8% 26% 74% Schinnen 97% 3% 31% 69% Sittard-Geleen 90% 10% 35% 65% Stein 93% 7% 36% 64% Totaal 91% 9% 34% 66% Tabel 9. Verhouding tussen leveringsvorm PGB en ZIN per gemeente Gemiddeld in de subregio neemt de helft van de cliënten zorg af in natura, de andere helft heeft een PGB. Er zijn grote verschillen te zien in deze verhouding in de leeftijdscategorie 0-17 jaar en 18 jaar en ouder. Het beroep op de PGB-regeling in de AWBZ is de afgelopen jaren fors gestegen, zonder dat daar een evenredige afname van de groei van zorg in natura tegenover stond. Het kabinet heeft daarom besloten tot een ingrijpende maatregel: sinds 1 januari 2012 is het PGB in de AWBZ alleen nog beschikbaar voor cliënten met een indicatie voor langdurig verblijf. De besparing die deze maatregel naar schatting oplevert, wordt (geheel of gedeeltelijk) doorvertaald naar het bedrag dat gemoeid is met de decentralisatie van begeleiding. Daarom vindt VWS het belangrijk dat gemeenten de vrijheid krijgen om niet alleen te bepalen hoe zij de begeleiding invullen (via een individuele voorziening of niet) maar ook of zij een PGB willen aanbieden voor ondersteuning die voorheen onder de functie begeleiding werd geboden. Hiertoe is een wetsvoorstel in behandeling, waarin de verplichting voor gemeenten tot het aanbieden van een PGB voor individuele voorzieningen wordt geschrapt en veranderd in een kan bepaling. Het aantal cliënten dat de zorg afneemt door middel van een PGB kan voor de gemeenten een reden zijn om na te denken over het ontwerpen van een nieuwe PGB-regeling voor de extramurale begeleiding. Ook kan (met eventuele aanpassingen) de huidige PGB-regeling voor hulp bij het huishouden ingezet worden voor begeleiding. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 12 van 29

13 4. Leeftijd cliënten met begeleiding In tabel 10 en tabel 11 geven we de leeftijdopbouw van cliënten begeleiding per gemeente weer. Tabel 10 beschrijft de aantallen cliënten in deze leeftijdsgroepen per gemeente en tabel 11 de verhoudingen tussen deze groepen. Voor de indeling in leeftijdscategorieën hebben we een deel van de indeling zoals het CIZ deze hanteert aangehouden. Hierdoor is het ook mogelijk om indien gewenst een vergelijking tussen de cijfers van het zorgkantoor en de cijfers van het CIZ te maken. # cliënten Gem. leeftijd Leeftijden cliënten begeleiding en ouder Beek , Schinnen , Sittard-Geleen , Stein , Totaal , Tabel 10. Leeftijdopbouw # cliënten Gem. leeftijd Verhouding tussen leeftijden cliënten begeleiding (samen steeds 100%) t.o.v. geheel en ouder Beek % 32% 41% 8% 18% Schinnen % 29% 38% 8% 24% Sittard-Geleen % 27% 52% 7% 13% Stein % 38% 42% 7% 13% Totaal % 30% 48% 7% 15% Totaal regio Zuid % 49% 8% 17% Limburg Tabel 11. Verhoudingen in leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd (peildatum 1 september 2011) voor de cliënten in de subregio is 40,5 jaar. Er is geen direct verband tussen het aantal cliënten per gemeente en de leeftijd. De gemiddelde leeftijd in de subregio ligt tussen de 37 jaar in de gemeente Stein, en 45,1 jaar in de gemeente Schinnen. De verhouding in leeftijdsopbouw in de subregio is ongeveer gelijk aan de verhouding in de regio Zuid-Limburg. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 13 van 29

14 5. Grondslagen cliënten met begeleiding In tabel 12 ziet u het aantal cliënten per grondslag per gemeente. De indicaties voor de grondslag PSY worden afgegeven door twee instanties. Bureau Jeugdzorg indiceert cliënten in de categorie 0-17 jaar. Het CIZ indiceert alle overige cliënten met grondslag PSY. De gegevens voor zover aangeleverd door beide instanties zijn in de onderstaande tabel verwerkt. De laatste kolom Totaal PSY is de som van de indicaties BJZ PSY die bekend zijn bij zorgkantoor CZ (dit zijn alle cliënten van 0 t/m 17 jaar met grondslag PSY) en PSY > 17 jaar. Aantal cliënten Totaal aantal cliënten LG PG SOM VG ZG PSY BJZ PSY >17j totaal PSY Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 12. Verdeling over de grondslagen Aantal cliënten Percentage van totaal aantal cliënten LG PG SOM VG ZG PSY BJZ PSY >17j totaal PSY Beek ,8% 5,9% 13,1% 23,2% 2,1% 20,7% 23,2% 43,9% Schinnen ,7% 10,3% 16,7% 16,2% 2,0% 16,2% 23,0% 39,2% Sittard-Geleen ,6% 5,1% 11,3% 23,1% 2,1% 17,7% 33,1% 50,8% Stein 385 9,6% 5,5% 12,2% 24,2% 1,6% 23,4% 23,6% 47,0% Totaal ,9% 5,6% 12,0% 22,8% 2,0% 18,7% 30,1% 48,8% Totaal regio Zuid Limburg ,9% 5,9% 14,8% 22,5% 1,9% 15,9% 30,1% 46,1% Landelijk 8% 6% 15% 27% 2% 12% 29% 41% gemiddeld (CIZ) Tabel 13. Procentuele verdeling over de grondslagen Het percentage in tabel 13 geeft de procentuele verdeling over de grondslag weer, ten opzichte van het totaal aantal cliënten voor de desbetreffende gemeente. De grondslagen PSY en VG omvatten samen rond de 70% van het totaal aantal cliënten. Ten opzichte van de verhouding in de regio Zuid-Limburg is er een hoger percentage cliënten met grondslag PSY in de leeftijdscategorie 0-17 jaar (cliënten BJZ). Ten opzichte van het landelijk gemiddelde heeft de subregio een relatief hoog percentage cliënten in de doelgroep PSY. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 14 van 29

15 6. Cliënten met vervoer Aantal cliënten Totaal aantal Cliënten met BGG Aantal cliënten met vervoer PGB + Vervoer ZIN + Vervoer PGB totaal ZIN totaal Aandeel vervoer PGB Aandeel vervoer ZIN Aandeel vervoer binnen BGG Beek % 87% 74% Schinnen % 90% 84% Sittard-Geleen % 75% 67% Stein % 82% 71% Totaal % 79% 70% Tabel 14. Aandeel cliënten met vervoer bij begeleiding groep (BGG) In tabel 14 geven we het aantal cliënten met vervoer weer, uitgesplitst naar leveringsvorm (PGB of ZIN). Omdat een indicatie voor vervoer alleen maar mag worden afgegeven indien een cliënt ook een indicatie voor begeleiding groep (BGG) heeft, geven we ook het totaal aantal cliënten met BGG per gemeente weer. Ook wordt het percentage cliënten met een indicatie voor vervoer ten opzichte van het totaal aantal cliënten (met een indicatie voor BGG) weergegeven. Het aandeel cliënten dat gebruik maakt van vervoer bij begeleiding groep (BGG) ligt rond de 70%. Het verschil tussen mensen die gebruik maken van een PGB of ZIN is 17%. Cliënten met ZIN hebben veel vaker een indicatie voor vervoer dan mensen met een PGB (79% tegen 62%). Vervoer is afhankelijk van de afstand tussen woonplaats van de cliënt en de locatie van de levering van de begeleiding. Daarnaast ook van de individuele mogelijkheden van de cliënt en de omgeving van de cliënt (mantelzorg, regionaal vervoer, vrijwilligers, bestaande gemeentelijke regeling, samenwerking tussen voorzieningen). Bovenstaande aantallen kunnen de gemeenten helpen in de discussie rondom vervoer. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 15 van 29

16 7. Omvang begeleiding 7.1 Omvang in uren en dagdelen Het indicatiebesluit bevat indicaties voor een of meerdere functies, waarbij aangegeven wordt welke klasse per functie wordt geïndiceerd. Deze klassen geven het aantal uren (BGI), dagdelen (BGG) of etmalen (KVB) per week weer. Voor het bepalen van de omvang in uren hebben we tabel 15 gebruikt met daarin per klasse (functie BGI) het aantal uren. Omdat voor BGI er per klasse een marge wordt gehanteerd gebruiken we hiervoor het gemiddeld aantal uren van de klasse om de gemiddelde omvang per week te bepalen 4. Hetzelfde uitgangspunt wordt door het CIZ gehanteerd om de omvang van de geïndiceerde zorg te berekenen. Voor BGG en KVB gebruiken we het aantal dagdelen resp. aantal etmalen per week. De gemiddelde omvang voor iedere functie is berekend op basis van de cliënten die een indicatie voor de desbetreffende functie hebben. Klasse Uren Gemiddeld aantal uren per week 1e klasse 0 t/m 1,9 uur 1 2e klasse 2 t/m 3,9 uur 3,0 3e klasse 4 t/m 6,9 uur 5,5 4e klasse 7 t/m 9,9 uur 8,5 5e klasse 10 t/m 12,9 uur 11,5 6e klasse 13 t/m 15,9 uur 14,5 7e klasse 16 t/m 19,9 uur 18,0 8e klasse 20 t/m 24,9 uur 22,5 Tabel 15. Gemiddeld aantal uren per week per klasse In tabel 16 geven we het gemiddeld aantal uren en dagdelen per week per cliënt per gemeente weer. In tabel 17 is dit als percentage ten opzichte van het gemiddelde van de 4 gemeenten weergegeven. # cliënten BGI gem. uren per week BGG gem. dagdelen per week KVB gem. dagdelen per week PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN Beek 237 4,2 5,0 2,7 5,5 1,1 1,5 Schinnen 204 4,0 4,3 3,1 5,6 1,1 1,0 Sittard-Geleen ,8 4,0 3,2 5,1 1,1 1,3 Stein 385 4,3 5,1 3,0 5,3 1,0 1,0 Totaal ,9 4,2 3,1 5,2 1,1 1,2 Tabel 16. Gemiddeld aantal uren en dagdelen per week per cliënt 4 Op dit moment wordt deze aanname nog bij zorgkantoor CZ getoetst. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 16 van 29

17 Het gemiddelde aantal uren BGI per week per cliënt ligt hoger voor cliënten met leveringsvorm ZIN ten opzichte van leveringsvorm PGB (4,2 uur respectievelijk 3,9 uur). De gemiddelde geïndiceerde omvang BGI in Nederland ligt op 4,4 uur per week. Cliënten met leveringsvorm ZIN nemen meer dagdelen BGG af dan cliënten met leveringsvorm PGB (5,2 dagdelen respectievelijk 3,1 dagdelen). De gemiddelde geïndiceerde omvang BGG in Nederland ligt op 4,8 dagdelen per week. # cliënten BGI gem. uren per week BGG gem. dagdelen per week KVB gem. dagdelen per week PGB ZIN PGB ZIN PGB ZIN Beek % 117% 86% 105% 100% 122% Schinnen % 102% 100% 108% 102% 81% Sittard-Geleen % 95% 103% 98% 101% 104% Stein % 120% 97% 101% 97% 81% Totaal % 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 17. Gemiddeld aantal uren en dagdelen per week per cliënt als percentage van het gemiddelde van de betrokken gemeenten De percentages in tabel 17 geven de gemiddelde omvang weer per functie in verhouding tot de gemiddelde omvang voor de subregio. Als voorbeeld, de gemiddelde omvang in uren BGI per week in de gemeente Sittard-Geleen (ZIN) is 4,0 uur. Voor de subregio ligt deze gemiddelde omvang op 4,2 uur. Dit betekent dat de gemiddelde omvang in uren BGI (ZIN) per week voor de gemeente Sittard- Geleen op 95% van het gemiddelde van de subregio ligt. 7.2 Omvang in kosten We hebben een schatting gemaakt van de kosten op basis van de gemiddelde kosten per uur BGI en dagdeel BGG op basis van de gegevens van meerdere zorgkantoren. Een dergelijke schatting moet met de nodige voorzichtigheid worden gelezen. De volgende aannames zijn gedaan: Voor het berekenen van de kosten hanteren we de volgende tarieven: BGI ZIN 53,50 per uur BGI PGB 36,80 per uur BGG ZIN 45,- per dagdeel BGG PGB 45,- per dagdeel KVB 35,80 per etmaal Voor het berekenen van de bovenstaande tarieven en de kosten bij PGB en voor vervoer hebben we gebruik gemaakt van de opgave van 14 zorgkantoren. In de praktijk zijn hierin verschillen geconstateerd. Voor KVB is uitgegaan van de kosten voor de verblijfscomponent wat neerkomt op 35,80 per etmaal ( voor cliënten die zijn aangewezen op verblijf voor één, twee of drie etmalen per week is de indicatie in functies en klassen in plaats van in een ZZP 5 ). 5 De functie verblijf ofwel de hotelmatige dienst wordt bekostigd en gedeclareerd door middel van de verblijfscomponent. De overige functies voor de noodzakelijke zorg en ondersteuning tijdens het verblijf worden bekostigd op basis van de extramurale beleidsregels, zie NZa). Zorgkantoren zijn vrij in het bepalen welke tariefsafspraken zij met zorgaanbieders maken. Dat mag een integraal tarief zijn (KVB, inclusief andere functies) of een tarief voor alleen KVB (alleen hotelmatige diensten) en daarnaast tarieven voor extra functies. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 17 van 29

18 Gemiddeld moet rekening worden gehouden worden met een lagere werkelijke consumptie. Zorgkantoren sturen hier veelal ook op. In onderstaande berekeningen is uitgegaan van 75% werkelijke consumptie (voor BGI hanteren we hier ook het gemiddelde van de klasse, voor BGG en KVB het aantal dagdelen en etmalen). We hanteren dit vanuit het voorzichtigheidsbeginsel, en wordt nog getoetst bij het zorgkantoor en bij enkele zorgaanbieders. Voor het maken van de schatting van de kosten op jaarbasis gaan wij ervan uit dat de geïndiceerde klassen per functie in de MAZ het hele jaar worden afgenomen. Met andere woorden de indicatie op momentopname is voor het in kaart brengen van de kosten vertaald naar het hele jaar. # cliënten Totale kosten BGI in Geschatte kosten per gemeente per week alle cliënten samen Totale kosten BGG in Totale kosten KVB in Kosten vervoer in Totale kosten in Totale kosten per jaar in Beek Schinnen Sittard- Geleen Stein Totaal Tabel 18. Geschatte kosten per week In tabel 18 wordt per functie de totale kosten per week voor de gemeente weergegeven. Ook worden de vervoerskosten per week per gemeente weergegeven. De kolom totale kosten is een optelling van de voorgaande kolommen. Dit zijn de kosten per week per gemeenten voor de extramurale begeleiding. Kortdurend verblijf en vervoer. De kolom totale kosten per jaar geeft deze kosten per jaar per gemeente weer. De gemiddelde kosten per cliënt per week variëren per gemeente. Deze gemiddelde kosten per cliënt per gemeente zijn afhankelijk van onder andere de omvang en de leveringsvorm van de geleverde ondersteuning. Aantal cliënten Gemiddelde kosten per cliënt per week Gemiddelde kosten per cliënt per jaar Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 19. Geschatte gemiddelde kosten per cliënt De gemiddelde kosten per cliënt per week variëren per gemeente. De gemeente Sittard-Geleen ( 182,-) hebben relatief lage kosten, de gemeente Beek( 205,-) heeft relatief hoge kosten. Deze gemiddelde kosten per cliënt per gemeente zijn afhankelijk van onder andere de omvang en de leveringsvorm van de geleverde ondersteuning. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 18 van 29

19 8. Instroom Op basis van de gemiddelde mutaties is een schatting gemaakt van de te verwachten instroom in 2013 per gemeente. Op maandniveau kunnen hierin grote verschillen zijn en ook op jaarniveau mag een afwijking van rond de 20% worden verwacht. Aantal cliënten dat instroomt in 2013 Aantal cliënten dat instroomt op t/m 17 jaar 18 jaar en ouder 0 t/m 17 jaar 18 jaar en ouder Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 20. Instroom 2013 en 2014 Bij zorgkantoor CZ zijn 428 cliënten bekend waarvan de indicatie in 2013 afloopt. Deze cliënten zullen zich indien ze nog steeds een zorgvraag hebben bij de gemeente melden. Vanaf 2014 zullen alle cliënten, dus ook cliënten met een lopende indicatie zich moeten melden bij de gemeente om een nieuwe aanvraag voor begeleiding/ondersteuning te doen. Omdat vanaf 2014 een relatief grote groep cliënten zich zal melden bij de gemeente is het ter voorbereiding op de operationele inspanning interessant om de mogelijkheid te onderzoeken of er al eerder gestart kan worden met herindiceren. De cliënten waarbij de einddatum van de indicatie ontbreekt in het databestand van het zorgkantoor zullen zich toch op enig moment bij de gemeente melden voor een nieuwe zorgaanvraag. Wij gaan er vanuit dat deze cliënten zich in 2014 moeten melden. Deze aantallen zijn dus opgenomen in de kolom Aantal cliënten, dat instroomt op in tabel 20. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 19 van 29

20 9. Indeling naar clientgroepen 9.1 Cliënten naar complexiteit van de problematiek In tabel 21 presenteren we het percentage cliënten dat relatief licht complexe problematiek heeft. Het gaat hier om twee typen cliënten: Cliënten zonder secundaire grondslag, zonder kortdurend verblijf, nemen BGI af in klasse 1 of klasse 2 en nemen dit af door middel van een PGB. Cliënten die alleen klasse 1 BGI in natura (ZIN) afnemen. Voor deze groep cliënten zijn mogelijk alternatieve vormen van maatschappelijke ondersteuning te vinden. Voor cliënten met zeer complexe problematiek zijn naar verwachting minder mogelijkheden om de begeleiding en ondersteuning in een andere vorm aan te bieden. Wijk Licht complex Overig Beek 21,9% 78,1% Schinnen 21,6% 78,4% Sittard-Geleen 29,3% 70,7% Stein 24,9% 75,1% Totaal 27,4% 72,6% Tabel 21. Percentage cliënten naar complexiteit 9.2 Cliënten naar cliëntgroepen In ons landelijke onderzoek naar cliëntgroepen die nu extramurale begeleiding in de AWBZ ontvangen 6, onderscheiden we acht hoofdgroepen: 1. ouderen met somatische of psychogeriatrische problematiek (SOM 65+/PG 65+); 2. volwassenen met psychiatrische problematiek (PSY/PS >18jr); 3. kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking (VG); 4. kinderen en volwassenen met een auditieve en/of visuele beperking; 5. kinderen en volwassenen met een lichamelijke beperking of chronische ziekte (SOM 0-64, LG); 6. jongeren met psychiatrische problematiek in combinatie met opvoed- en opgroeiproblemen (PSY/PS<18jr); 7. palliatief terminale zorg; 8. multiprobleemgezinnen. We hebben alle cliënten in de subregio naar deze groepen toegedeeld. Het is niet mogelijk om op basis van de gegevens van het zorgkantoor de cliënten te vinden die behoren tot de laatste twee groepen. Deze cliënten zijn daarom ook toegedeeld naar één van de eerste zes groepen. Als we cliënten niet konden toe delen, dan staan ze in de kolom overig. 6 Bureau HHM voor TransitieBureau, december 2011 Cliëntgroepen extramurale AWBZ-begeleiding en de mogelijkheden van vernieuwing in de Wmo, Deel 1: cliëntgroepen AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 20 van 29

21 # SOM/PG 65+ # PSY/PS >=18jr # VG alle # ZG alle # SOM 0-64 LG alle # PSY/PS < 18jr Overige Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 22. Cliënten onderverdeeld naar cliëntgroepen Van het totaal aantal cliënten in de subregio valt 30% in de cliëntgroep Volwassenen met psychiatrische problematiek (PSY/PS >18jr). 23% valt in de cliëntgroep Kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking (VG). De totale kosten per jaar (naar schatting) voor deze groep cliënten zijn hoger dan de kosten voor de groep Volwassenen met psychiatrische problematiek (PSY/PS >18jr). In tabel 23 hebben we de gemiddelde geschatte kosten per jaar voor deze cliëntgroepen weergegeven (op basis van de uitgangspunten zoals beschreven in paragraaf 8.2). # SOM/PG 65+ # PSY/PS >=18jr # VG alle # ZG alle # SOM 0-64 LG alle # PSY/PS < 18jr Overige Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 23. Geschatte gemiddelde kosten per jaar per cliëntgroep 9.3 Cliënten naar mogelijke vergelijking met WWB Tabel 24 beschrijft per gemeente het aantal cliënten binnen de leeftijdscategorie jarigen, leveringsvorm PGB en ZIN en voor de grondslagen PSY, VG, SOM, LG en ZG. Uit eerdere onderzoeken bij gemeenten blijkt een mogelijke correlatie tussen deze groep en de mensen met een WWB uitkering. Voor de subregio is dit echter niet nader onderzocht. Hiervoor zijn aanvullende gegevens noodzakelijk. Aantal cliënten Beek 97 Schinnen 77 Sittard-Geleen 945 Stein 161 AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 21 van 29

22 Aantal cliënten Totaal Tabel jarigen, PGB en ZIN, grondslagen PSY, VG, SOM, LG en ZG Deze tabel kan gebruikt worden om een vergelijking te maken met de gegevens over de WWB (sinds 1 januari 2012 inclusief de oude WIJ). AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 22 van 29

23 10. Vergelijking met overige databestanden Verschillende instanties beheren gegevens over cliënten extramurale begeleiding; afhankelijk van het moment in het proces zijn dit het CIZ, het zorgkantoor, de zorgaanbieder en het CAK. Deze instanties hebben ieder een eigen systeem en manier van registreren, welke aansluit bij het doel dat zij hebben. Hoewel de informatie uit de verschillende gegevensbestanden niet één op één met elkaar zullen overeenkomen, geven zij de gemeente een goed beeld over de zorgvraag van cliënten in de gemeente Gegevens van het CIZ Wij gebruiken de cijfers van het CIZ met peildatum 1 januari Latere cijfers van het CIZ zijn beschikbaar, echter wordt er hier op functieniveau gerapporteerd in plaats van op cliëntniveau. Dit zorgt voor een oneigenlijke toename in het aantal cliënten dat de vergelijking niet direct mogelijk maakt. # Inwoners # Cliënten CIZ # Cliënten CZ # Cliënten (CIZ) per 100 inwoners. # Cliënten CZ per 100 inwoners. Beek ,3 1,1 Schinnen ,4 1,3 Sittard-Geleen ,7 1,6 Stein ,1 1,1 Totaal ,52 1,44 Tabel 25. Vergelijking gegevens zorgkantoor CZ en gegevens CIZ In tabel 25 maken we een vergelijking tussen de aantallen cliënten die bekend zijn bij het CIZ en de aantallen die bekend zijn bij zorgkantoor CZ voor de 4 gemeenten. In het geval van kinderen en jongeren onder de 18 jaar met een indicatie voor de (dominante) grondslag psychiatrische aandoening/ziekte vindt de indicatie plaats door Bureau Jeugdzorg in plaats van het CIZ. Indien wenselijk, kan de mogelijkheid tot indicatie via Bureau Jeugdzorg verlengd worden tot 23 jaar. Om de vergelijking passend te maken hebben wij in bovenstaande tabel de cliënten in de leeftijdsgroep 0-17 jaar met grondslag PSY niet meegenomen. Van de cliënten met een MAZ vallen 496 cliënten in de leeftijdsgroep 0-17 jaar met grondslag PSY. In totaal zijn er dus cliënten met een MAZ, en 352 cliënten zonder MAZ maar met een indicatie. In totaal zijn er dan cliënten met een indicatie bekend bij zorgkantoor CZ. Bij het CIZ zijn er cliënten met een indicatie bekend, een verschil van 80 cliënten. Dit verschil kan wellicht verklaard worden door het vergelijken van de aantallen op twee peildatums, 1 januari 2011 bij het CIZ, en 1 september 2011 bij het zorgkantoor Gegevens van het CAK Hieronder wordt een vergelijking gemaakt met de gegevens van het CAK en de gegevens uit de bestanden van CZ. Het CAK geeft alleen gegevens over cliënten ouder dan 18 jaar en alleen ZIN. Daarom is uit de gegevens van CZ een selectie gemaakt van alleen ZIN en 18 jaar en ouder. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 23 van 29

24 Aantallen cliënten per gemeente In tabel 26 is het aantal cliënten per functie per gemeente weergegeven. In tabel 27 is het verschil tussen CAK en CZ weergegeven. aantal unieke cliënten volgens CAK 18 jaar en ouder BGG BGI BGI + BGG aantal unieke cliënten volgens CZ 18 jaar en ouder totaal BGG BGI BGI + BGG totaal Beek Schinnen Sittard-Geleen Stein Totaal Tabel 26. Vergelijking aantallen cliënten CAK en CZ per gemeente verschil CZ - CAK verschil als aandeel van CZ BGG BGI BGI + BGG totaal BGG BGI BGI + BGG totaal Beek % -18% 0% -21% Schinnen % -23% -8% -32% Sittard-Geleen % -28% 52% -11% Stein % -13% 55% -14% Totaal % -25% 45% -14% Tabel 27. Vergelijking aantallen cliënten en verhouding tussen CAK en CZ per gemeente Het aantal cliënten dat door het CAK wordt opgegeven is gemiddeld 14% meer dan door CZ. We hebben hier vooralsnog geen verklaring voor. Tijdbesteding per cliënt In onderstaande tabel 28 is het aantal uren BGI weergegeven dat CAK en CZ gemiddeld opgeven en het verschil daartussen per gemeente. In tabel 29 is het aantal dagdelen weergegeven dat CAK en CZ gemiddeld opgeven en het verschil daartussen per gemeente. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 24 van 29

25 Uren BGI ZIN volgens CZ en CAK gemiddeld aantal uren per week verschil CZ - CAK CZ 7 CAK uren aandeel Beek 5,0 3,8 1,2 24% Schinnen 4,2 2,7 1,5 36% Sittard-Geleen 4,1 3,2 0,9 22% Stein 5,3 4,1 1,2 23% Totaal 4,3 3,3 1,0 23% Tabel 30. Uren BGI volgens CAK en CZ Gemiddeld is het aantal uren dat werkelijk wordt afgenomen voor de functie begeleiding individueel (BGI) volgens het CAK rond de 20% minder dan de indicatie zoals die opgegeven wordt door CZ. dagdelen BGG ZIN volgens CZ en CAK gemiddeld aantal dagdelen per week verschil CZ - CAK CZ CAK dd aandeel Beek 5,5 4,7 0,8 15% Schinnen 5,4 4,4 1 19% Sittard-Geleen 5,1 4,4 0,7 14% Stein 5,2 4,4 0,8 15% Totaal 5,2 4,4 0,8 15% Tabel 31. Dagdelen BGG volgens CAK en CZ Gemiddeld is het aantal dagdelen dat werkelijk wordt afgenomen voor de functie begeleiding groep (BGG) volgens het CAK rond de 15% minder dan de indicatie zoals die opgegeven wordt door CZ Gegevens van Bureau Jeugdzorg We gebruiken de cijfers van Bureau Jeugdzorg die we hebben ontvangen op 19 december De exacte peildatum van deze gegevens is niet bekend. In totaal zijn er in de subregio 584 cliënten met een indicatie van Bureau Jeugdzorg, verdeeld over de 4 gemeenten. Tabel 31 geeft het totaal aantal cliënten per gemeente weer. De leeftijd van deze cliënten ligt tussen de 0 t/m 21 jaar. Om een vergelijking te maken met de gegevens uit het bestand van zorgkantoor CZ hebben we geselecteerd op leeftijdscategorie 0-17 jaar, met primaire grondslag PSY. Ook hebben we de cijfers van Bureau Jeugdzorg geselecteerd op leeftijdscategorie 0-17 jaar. 7 We gaan hier nog steeds uit van het gemiddelde aantal uren per klasse AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 25 van 29

26 Totaal BJZ 0-17 BJZ 0-17 CZ PSY Verschil BJZ-CZ Beek % Schinnen % Sittard-Geleen % Stein % Totaal % Tabel 32. Aantal cliënten met een indicatie van Bureau Jeugdzorg Het aantal cliënten in het bestand van zorgkantoor CZ is ongeveer 9% lager dan het aantal cliënten in het bestand van BJZ. De cliënten in leeftijdscategorie 0-17 jaar met primaire grondslag PSY hebben (op 1 cliënt na) allemaal leveringsvorm PGB. Het verschil van ongeveer 9% kan verklaard worden door de afwezigheid van cliënten met leveringsvorm ZIN. Daarnaast kan de verschillende peildatum van de bestanden van invloed zijn op de gegevens. BJZ CZ BGI BGG BGI BGG Beek 4,2 1,3 4,3 1,6 Schinnen 3,5 1,7 3,3 2,0 Sittard-Geleen 3,3 1,6 3,7 1,9 Stein 3,6 1,4 3,7 1,7 Totaal 3,4 1,5 3,7 1,8 Tabel 33. Gemiddelde omvang per cliënt per week In tabel 33 hebben we de gemiddelde omvang in uren en dagdelen per cliënt weergegeven, voor de cliënten die in het bestand van BJZ voorkomen, en voor de cliënten in het bestand van CZ (0-17 jaar, PSY). De gemiddelde omvang van de begeleiding van cliënten in het bestand van BJZ ligt 8% lager voor BGI en 16% lager voor BGG. Indien we er vanuit gaan dat in het bestand van BJZ cliënten met leveringsvorm ZIN zijn opgenomen betekend dit dat de cliënten met ZIN gemiddeld minder uren en dagdelen per week geïndiceerd krijgen. AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 26 van 29

27 11. Conclusie Deze rapportage geeft inzicht in de aard, omvang en kosten van de ondersteuning die gemoeid is met de extramurale begeleiding voor de gemeenten in de subregio Westelijke Mijnstreek. Op basis van gegevens van het zorgkantoor is de extramurale begeleiding en het kortdurend verblijf in kaart gebracht. Enkele conclusies: In de subregio zijn op 1 september cliënten bekend met een indicatie voor extramurale begeleiding (excl. cliënten zonder MAZ). Er zijn grote verschillen in het aantal cliënten per 100 inwoners per gemeente in de subregio; er zijn geen duidelijke verklaringen voor deze verschillen voorhanden. Het aantal cliënten per 100 inwoners in de subregio (1,76) ligt ruim 45% hoger dan het landelijk gemiddelde (1,2). Het is van belang voor de subregio dat de financiële compensatie evenredig is. Naast het hoge percentage cliënten per 100 inwoners ligt ook het aantal geïndiceerde functies ruim 15-20% hoger dan het landelijk gemiddelde. 34% van de cliënten van 18 jaar en ouder heeft een PGB, 66% neemt de zorg in natura af. De gemiddelde leeftijd van de cliënten in de subregio is 40,5 jaar. 48% van de cliënten in de subregio heeft primaire grondslag PSY, ongeveer 22% heeft primaire grondslag VG. Vooral cliënten met primaire grondslag VG zijn relatief onbekend bij de gemeenten. Ongeveer 70% van de cliënten met BGG heeft ook een indicatie voor vervoer. Het percentage cliënten met vervoer verschilt per leveringsvorm (PGB 62%, ZIN 79%). De kosten die gepaard gaan met de decentralisatie extramurale begeleiding voor de subregio Westelijke Mijnstreek per jaar worden geschat op circa 25 miljoen euro. Het aantal afgenomen uren en dagdelen dat het CAK meldt is ten opzichte van de geïndiceerde omvang 15 tot 30 % lager. Uit de vergelijking met cijfers van BJZ blijkt dat de verhouding tussen leveringsvorm ZIN en PGB bij jeugdigen 0-17 jaar ongeveer 10% - 90% is. Deze kwantitatieve analyse is het begin van het traject van de decentralisatie van de begeleiding. De gemeenten in de subregio staat een grote opgave te wachten. Er moeten nog verschillende keuzes worden gemaakt, onder andere over: Hoe ga je de toegang organiseren? Hoe ga je om met keuzevrijheid en zelfregie? Ontwerp je als gemeente een pgb regeling voor de begeleiding? Hoe zorg je ervoor dat dit uitvoerbaar, beheersbaar en betaalbaar blijft? Op welke manier en binnen welke kaders gaat de inkoop plaatsvinden? Hoe zorg je voor samenhang met andere transities (Jeugdzorg, WWNV)? Hoe ga je het Wmo loket inrichten, en hoe ga je de werkprocessen ontwerpen? Met wie en op welke manier ga je samenwerkingsrelaties aan (gemeenten en aanbieders)? Op welke manier en welke gegevens ga je registreren? AR/12/0508/ovzli 9 maart 2012 bureau HHM Pagina 27 van 29