Afspraak Energie Efficiency TU/e

Transcriptie

1 Dienst Huisvesting Vastgoed Den Dolech 2, 5612 AZ Eindhoven Postbus 513, 5600 MB Eindhoven Datum 15 april 2014 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e ing. M.M.W. Meulen

2 Inhoudsopgave Titel Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e Inleiding 3 Energie rapportages voortgang MJA-3 4 Energie verbruiken gerelateerd aan variabelen (prestatiematen) 5 Ambitie energieverbruik TU/e: 9 Monitoring ambitie m.b.v. KPI s 10 KPI-1: Score SustainaBul KPI-2: BREAAM-NL In-use KPI-3: Aantal living labs KPI-4: Aandeel eigen duurzame opwekking KPI-5: TU/e klimaatneutraal Samenvatting MJA-benchmark opgesteld door AgentschapNL 18 Energiemetingen MetaForum 20 Bijlage: Energiemetingen per gebouw 25

3 Inleiding: Deze management review is een onderdeel van het energiemanagementsysteem TU/e. Energiemanagement kan omschreven worden als het op structurele en economisch verantwoorde wijze uitvoeren van organisatorische, technische en gedragsmaatregelen om het gebruik van energie (inclusief de energie voor de productie en het gebruik van grond- en hulpstoffen) te beperken. Met invoering van een energiemanagementsysteem wordt structureel aandacht besteed aan voortdurende verbetering van de energie-efficiency. Systematische energiemanagement leidt tot kostenbesparing en vermindert de uitstoot van broeikasgassen. Voor u ligt de eerste management review. Deze review wordt aangeboden aan de klankbordgroep MJA-3. De review bestaat uit de volgende onderdelen: Energie rapportages voortgang MJA-3 Ambitie energieverbruik TU/e Monitoring ambitie m.b.v. KPI s Samenvatting MJA-benchmark opgesteld door AgentschapNL Energiemetingen MetaForum Bijlage: Energiemetingen per gebouw De review mag gezien worden als een verlengstuk / tussenrapportage van het Energie Efficiency Plan (EEP ). 3 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

4 Energie rapportages voortgang MJA-3 Dit hoofdstuk geeft een overzicht in het elektra- en aardgas verbruik (energie verbruik) van de TU/e en laat zien in hoeverre de TU/e aan de MJA doelstelling voldoet. Elektravergelijk t.o.v in kwh en procenten Gebruik verschil % 100,00% 101,54% 104,89% 102,83% 106,47% 114,56% 112,77% 107,54% 107,82% abs % 0,00% 1,54% 4,89% 2,83% 6,47% 14,56% 12,77% 7,54% 7,82% Uit bovenstaande is te zien dat energiebesparing plaatsvindt. De stijging van elektra en de daling van aardgas wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat steeds meer gebouwen gebruik maken van de WKO in combinatie met een warmtepomp. Warmtepompen worden elektrisch gevoed. Nieuwbouwprojecten (MetaForum, Ceres en Flux) hebben zelfs geen aardgas aansluiting meer en worden volledig verwarmd (en gekoeld) met warmtepompen. MJA doel is 2% besparing per jaar. In de periode is dit 20%. In bovenstaande is te zien dat 14% momenteel gerealiseerd is. Toevoeging drinkwater In de MJA wordt getoetst op elektra-, aardgasverbruik en warmtelevering (warmtelevering is voor de TU/e niet van toepassing). De TU/e voegt hier water aan toe als energiestroom, omdat water nodig is voor het primaire proces. Voor een duurzame bedrijfsvoering beseft de TU/e dat met water (drinkwater) spaarzaam omgegaan moet worden. Overzicht waterverbruik TU/e 4 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

5 Het beleid van de TU/e is drinkwater alleen te gebruiken voor de primaire levensbehoeften van de mens. De in 2012 veroorzaakte stijging had te maken met het beperken van het bouwstof naar de omgeving door de sloop van N-laag. Tijdens de sloop is het bouwmateriaal beneveld. Energie verbruiken gerelateerd aan variabelen (prestatiematen) In het vergelijk op de vorige pagina is het energieverbruik van alle TU/e gebouwen genomen. Het is veel interessanter om het energieverbruik te relateren aan variabelen. Variabelen in deze zijn; het totale oppervlak van de gebouwen, het aantal studenten en het aantal FTE s. Variabelen (prestatiematen) In onderstaande grafieken zijn deze drie variabelen van toepassing: Het aantal m² Aantal studenten Aantal FTE Variabelen Prestatiematen opp m² Studenten FTE Het aantal m² laat een daling zien. Met het nieuwe Masterplan Campus 2020 realiseert de TU/e een compacte campus waar de verschillende disciplines elkaar ongedwongen kunnen ontmoeten. Alle faculteiten worden gehuisvest rondom een groen, autovrij gebied, de zogenaamde Groene loper. Het plan voorziet in de afstoot van m² BVO bestaande gebouwen en m²bvo renovatie en nieuwbouw. De reductie aan m² BVO is m² BVO. Met dit gegeven reduceert de TU/e haar m², van naar m² BVO. Het aantal studenten laat een groei zien. Verwacht wordt dat de groei de komende jaren voortzet. Het aantal FTE is min of meer gekoppeld aan het aantal studenten. Ook hier wordt een groei verwacht. 5 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

6 Verbruiken per m²: Elektra: minder m² met meer studenten geeft een verhoging van het elektra verbruik per m². De m² worden daardoor intensiever gebruikt, daarnaast zijn de openingstijden de laatste jaren verruimd. Voor renovatie- en nieuwbouw is een streefverbruik per m² berekend (0,84 GJ/m²) om de MJA doelstelling te kunnen halen. Dit streefgetal wordt aangehouden als leidraad bij het ontwerp voor de renovatie- en nieuwbouwprojecten. Aardgas: Door alleen maar gebruik te maken van het warmte- en koude opslag systeem (WKO) bij renovatie- en nieuwbouw is voor deze gebouwen geen gasaansluiting meer benodigd, hierdoor neemt het gas verbruik af. Water: minder m² met meer studenten geeft normaal gesproken een verhoging van het water verbruik per m². Doordat de TU/e kiest voor waterbesparend sanitair en geen proceskoeling uitvoert met drinkwater is deze stijging omgebogen tot een daling. Voorbeeld water verbruik nieuwbouw MetaForum 0,21 m³/m². Dit is een stuk lager dan het gemiddelde dat de bovenstaande grafiek laat zien. De in 2012 veroorzaakte stijging had te maken met het beperken van bouwstof naar de omgeving door de sloop van N-laag. Tijdens de sloop is het bouwmateriaal beneveld. 6 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

7 Verbruiken per student: Elektra: meer studenten werkt hier in het voordeel! De TU/e heeft een hoge basislast die veroorzaakt wordt door de labgebouwen (Helix, Spectrum en Cascade) die 24uur x 7dagen gedurende 52 weken continu in bedrijf zijn. Samen met de IT housing is deze basislast plusminus 70% ( MWh) van het jaarverbruik. Geschat wordt dat een student plusminus 4 uur per dag gebruik maakt van zijn laptop gedurende 200 dagen per jaar. Met een gemiddeld verbruik van 60 Watt per uur geeft dit een energie verbruik van 400 MWh. In verhouding tot de basislast is dit bijna nihil. Conclusie: de groei van het aantal studenten is nauwelijks van invloed op het elektraverbruik. Aardgas: meer studenten = minder gasverbruik per student. Daarnaast neemt het gasverbruik af vanwege de inzet van het WKO systeem. De grafiek geeft een sterke daling die komende jaren wordt voortgezet. Water: ondanks meer studenten minder waterverbruik. Dit heeft alles te maken met de inzet van modern waterbesparend sanitair en geen proceskoeling uitgevoerd met drinkwater. 7 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

8 Verbruiken per FTE: Elektra / Aardgas / Water: het aantal FTE s fluctueert minder dan het aantal studenten laat t.o.v een lichte stijging zien van 2,5%, terwijl het aantal studenten over deze periode een stijging laat zien van ±20%. Het resultaat is dat de FTE lijnen de zelfde trend volgen echter met minder demping dan bij de studenten. 8 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

9 Ambitie energieverbruik TU/e Een ambitie zonder handelen is dromen! Handelen zonder ambitie is tijdverdrijf! Dus handel met een ambitie Naast de doelstelling van de MJA-3, heeft de TU/e een duurzaamheidsambitie geformuleerd. E.e.a. is uitgewerkt in de roadmap Naar de City of Tomorrow (zie EEP ). De TU/e heeft ervoor gekozen om scenario 2 als de ambitie te nemen. Om deze ambitie te kunnen monitoren zijn 4 KPI s (Kritieke Prestatie Indicatoren) ontwikkeld. Grafische weergave scenario 2 Bovenstaand de drie scenario s die uitgewerkt zijn in de roadmap Naar de City of Tomorrow. De grafiek op de volgende pagina laat het verloop van de MJA doelstelling zien (Campus2020 lijn) en de ambitie volgens scenario 2 (Urgenda lijn). De groene lijn 9 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

10 Energie verbruik in GJ Technische Universiteit Eindhoven University of Technology geeft het werkelijk verbruik aan. Te zien is dat de Campus2020 lijn redelijk gevolgd wordt. Voor het volgen van de Urgenda lijn dient nog e.e.a. ingezet te worden. Een project dat hierin gaat helpen is het optimaliseren van de luchthuishouding in Helix (zie EEP ). Dit project is ingezet in de vorm van een Energie Prestatie Contract. De verwacht jaarlijkse besparing is GJ. Energieverbruik Campus2020 Urgenda Werkelijk Monitoring ambitie m.b.v. KPI s KPI: Kritieke Prestatie Indicator: KPI's, zijn variabelen om prestaties van ondernemingen te analyseren. Om de ambitie duurzaamheid uit de roadmap Naar de City of Tomorrow te kunnen monitoren zijn 4 KPI s ontwikkeld en wordt in dit schrijven een voorstel gedaan een vijfde toe te voegen. De KPI s zijn: KPI-1: Score SustainaBul KPI-2: BREAAM-NL In-use KPI-3: Aantal living labs KPI-4: Aandeel eigen duurzame opwekking KPI-5: TU/e klimaatneutraal KPI-1: Score SustainaBul: De SustainaBul is dé ranglijst van de Nederlandse universiteiten en hogescholen op het gebied van duurzaamheid en transparantie. De SustainaBul is een initiatief (sinds 2012) van Studenten voor Morgen, het landelijk studentennetwerk voor een duurzame toekomst. De TU/e wist in 2012 en in 2013 een derde plaats te behalen onder de universiteiten. Onderstaand het scoringspercentage op de bevraagde onderdelen in 2013 en de te halen ambitie. 10 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

11 Onderdeel Score Ambitie Management & Beleid 83% 93% Onderwijs 75% 100% CO2 uitstoot & Energie 64% 95% Waterverbruik 71% 71% Afvalverwerking 56% 81% Inkoop beleid 71% 100% Duurzaam voedsel 73% 73% Nieuwbouw & Renovatie 100% 100% Betrokkenheid Staf & Studenten 100% 100% De doelstelling voor deze KPI is het bereiken van de eerste plaats in 2016 en te behouden van de top drie notering voor de periode Voor 2014 is een aangepaste vragenlijst ontvangen, die 15 mei 2014 ingeleverd moet zijn! KPI-2: BREAAM-NL In-use: BREEAM-NL In-Use is een monitoringsinstrument waarmee de duurzaamheidprestaties van bestaande bouwwerken kan monitoren. Het instrument beoordeelt de gebouweigenschappen én het beheer en gebruik ervan. Met de scores kunnen partijen de operationele kosten van een gebouw terugbrengen en de duurzaamheidprestaties verbeteren. Vanwege de integraliteit op het gebied van duurzaamheid is voor dit instrument gekozen. Definitie Als totaalscore kan een gebouw 1 tot 5 sterren behalen op de onderdelen gebouw, beheer en gebruik. Dit wordt behaald door het uitvoeren van maatregelen op de volgende thema s: 11 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

12 Ambitie De doelstellingen voor KPI 2 zijn als volgt gedefinieerd. In 2014 wordt een zelfassessment afgenomen voor vier gebouwen als basis voor een (mogelijk) formeel certificeringstraject voor de vastgoedportefeuille. Dit is inmiddels gedaan. Hierbij dient de score van de panden verbeterd te worden volgens de volgende scores. gebouw: minimaal label good; beheer: label very good; gebruik: label good. Scores zelf-assessment: Conclusie: de onderzochte gebouwen voldoen aan de ambitie. Omdat de gebouwen voldoen aan de ambitie is gekeken naar de potentieel haalbare scoren. Naast de potentieel haalbare score loopt er een studie (afstudeerder Avanz Hogeschool) om te kijken hoe de scores zich verhouden met de exploitatiekosten. Is een score excellent haalbaar? KPI-3: Aantal living labs Deze KPI is voor de management review niet van toepassing. Het gaat hier om het verwezenlijken van twee living labs per jaar. KPI-4: Aandeel eigen duurzame opwekking Aandeel duurzame energie (GJ) = Opgewekte energie (GJ) Gebouwgebonden energie (GJ) + gebruikersgebonden energie (GJ) Onder duurzame energie valt de eigen opwekking van elektriciteit en warmte uit zonlicht, wind, aardwarmte en biomassa. 12 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

13 KPI Percentage 10% 25% 37,5% 50% Onderstaand is deze KPI schematisch weergegeven: KPI 4 aandeel eigen opwekking duurzame energie Dienst Huisvesting A Gebouwgebonden energiegebruik (GJ per jaar) Dienst Huisvesting B Gebruikersgebonden energiegebruik (GJ per jaar) Faculteiten C Duurzame energie (GJ per jaar) Dienst Huisvesting Energiegebruik Gebouw x (GJ per jaar) Gebouw x Energiegebruik procesmiddelen faculteit y (GJ per jaar) Faculteit y Zonne-energie (GJ-per jaar) Dienst Huisvesting (of ESCO) Biomassa (GJ-per jaar) Dienst Huisvesting (of ESCO) Gebouwgebonden energiegebruik Het EPA_U instrument wordt hier gehanteerd om energiebesparingen in beeld te brengen. Bij de uitvoering van de besparingen wordt rekening gehouden met natuurlijke vervanging. Uitgangspunt conditiemeting systematiek NEN Uit eerste onderzoek met het EPA_U instrument is gebleken dat we met de bestaande gebouwen maximaal 12% aan energie kunnen besparen wanneer we de standaard energie besparende maatregelen uitvoeren (EPA_U maatregelen). Een andere conclusie is dat we met CAMPUS2020 (nieuwbouw en renovatie projecten) een besparing kunnen realiseren van 20%. Om te voldoen aan de ambitie Scenario 2 komen we uit de eerste berekeningen 18% te kort. Oplossingen (mogelijke) voor deze 18%: Nieuwbouw ambitie op een hoger plan zetten (Voor P2 en P3 volgen we nu scenario 3, EPC 52% lager dan geldende norm.) Meer vierkante meters afstoten, nu is er rekening gehouden met m 2BVO Slimmer en intelligenter omgaan met de gebouwgebonden installaties (BaOpt toepassen). Bewustwording verder promoten (bijvoorbeeld: tijdens de zomervakantie met het nieuwe werken, gebouwen efficiënter inzetten en sommige sluiten) Ontwikkeling blijven volgen en nieuwe technologieën toepassen Energie efficiency op proces installaties verbeteren (Voor het gebouw Helix is hiermee een start gemaakt in de vorm van een Energie Prestatie Contract) Projecten in voorbereiding: Ombouwen koelmachine Spectrum naar warmtepompen: Dit project is aangedragen als compensatieproject voor de nieuwbouw Flux. Gebouw Flux gebruikt meer koude 13 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

14 Kosten Technische Universiteit Eindhoven University of Technology dan warmte uit de WKO. Omdat het gebouw voor het totale WKO systeem in balans moet zijn werd voorgesteld om dry-coolers te gaan gebruiken. Omdat het inzetten van dry-coolers niet efficient is, is gezocht naar een compensatie project in de bestaande gebouwen van de TU/e. Dit project is gevonden in het gebouw Spectrum. (zie EEP ). Led verlichting Sportvelden: Voor dit project is een netto contante waarde berekening gemaakt, die aangeeft dat de terugverdientijd plusminus 9 jaar is (zie EEP ). Vergelijk standaard verlichting / Led verlichting Standaard LED Led pilot projecten: Eind 2013 is een Led pilot uitgevoerd in gebouw Helix. ¼ deel van vloer 2 is uitgevoerd met Led verlichting met aanwezigheidsdetectie en daglichtregeling. De berekende besparing is 65% t.o.v. standaard TLD verlichting. Metingen moeten uitwijzen of de besparing daadwerkelijk behaald wordt. Momenteel in uitvoering collegezaal 7 voorzien van Ledverlichting. TLD verlichting en Parspots worden vervangen door Ledbuizen. De verwachte besparing is 55%. Metingen moeten uitwijzen of de besparing daadwerkelijk behaald wordt. Gebruikersgebonden energiegebruik Leidraad is energiezorg, medewerkers bewustmaken van energieverbruiken in het proces en de keten. Momenteel wordt gebouw Helix geoptimaliseerd in de luchthuishouding door middel van een energieprestatiecontract (EPC). Het ombouwen van de zuurkasten heeft in dit project een enorme omvang waarin medewerkers betrokken worden. Energiezorg is het op structurele en economisch verantwoorde wijze uitvoeren van organisatorische, technische en gedragsmaatregelen om het gebruik van energie te minimaliseren Duurzame energie 10% eigen opwekking op eigen terrein is opgenomen in het EEP (conform scenario 2 ). Voor 10% eigen opwekking met PV beschikt de TU/e niet over voldoende dakoppervlak. Om deze 10% te realiseren is contact gezocht met de Provincie en de Gemeente Eindhoven. Diverse scenario s zijn bekeken, maar concreet is nog geen oplossing gevonden. Onderstaand worden de bekeken scenario s gevisualiseerd en toegelicht. 14 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

15 Scenario 1: Inzet Bio WKK (met vergister) De TU/e heeft deelgenomen in het project Benutting energie(rest)stromen Eindhoven. Het mestoverschot van ruwweg 2 mio ton in Brabant bevind zich in hoofdzaak in het hoefijzer rondom Eindhoven. De PLMV heeft zich ten doel gesteld dit mestoverschot op een verantwoorde wijze af te bouwen en heeft hiervoor de technische kennis en techniek in huis. Het uitgangspunt was, hoe kunnen we dit mestoverschot duurzaam verwerken. Deelnemers in dit project waren: PLMV, De Mispelaar, Waterschap de Dommel, Essent, Gemeente Eindhoven, Provincie Noord-Brabant en TU/e. Het probleem in beide gevallen is, waar plaats ik de Vergister en hoe krijg ik het groene gas bij de BIO WKK. Na diverse gesprekken heeft dit niet geleid tot een oplossing! Scenario 2: Inzet Bio WKK en verkoop duurzame warmte WKO TU/e TU/e neemt de elektriciteit af van de nieuw te bouwen Biomassa centrale van de Gemeente Eindhoven op Strijp S/T. Wanneer de TU/e mede eigenaar wordt mag deze afname gezien worden als energieneutraal, in het geval van geen eigenaar, klimaat neutraal. Mede eigenaar worden kan door een opslag op de kwh prijs die aan de gemeente betaald wordt. Maximale afname MWh. Dit is een CO 2 reductie van ongeveer 5kton CO 2. Met deze maatregel wordt voldaan aan de ambitie om in % eigen opwekking te hebben. Verkoop duurzame warmte: Om voldoende koude te kunnen laden heeft de TU/e voor het WKO systeem koeltorens nodig. Momenteel wordt in de gebouwen meer koude afgenomen dan warmte. Het laden van koude-, start door het onttrekken van warmte uit de warme bronnen en deze via de koeltorens af te koelen. Deze warmte wordt uitgewisseld met de omgeving. Dit proces is nodig om de WKO in balans te houden (evenveel warmte als koude onttrekking). 15 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

16 In 2011 is plusminus GJ aan warmte uitgewisseld met de omgeving. De gemeente Eindhoven heeft aangegeven twee gegadigden te hebben die deze warmte willen afnemen. Dit zijn het Maxima Medisch Centrum (MMC) en woongroep Vitalis Peppelrode. Door deze warmte duurzaam in te zetten kan de TU/e jaarlijks ca genereren die ingezet kan worden voor het verduurzamen van de Campus. Een uitgewerkte business case moet aangeven wat de opbrengst exact is. Gemeente Eindhoven heeft aangegeven deze business case samen met de TU/e te willen uitwerken. Wanneer bovenstaande uitgevoerd wordt, is het idee van de Gemeente, dat het ontstane warmtenet vanuit de TU/e uiteindelijk gekoppeld kan worden aan het nieuwe warmtenet van de Gemeente Eindhoven. Het nieuwe warmtenet van de gemeente wordt gerealiseerd met de biomassa centrale van Strijp S/T. Het voordeel van het koppelen van de warmte netten is, dat flexibiliteit wordt gecreëerd in de levering. Heeft de TU/e in de toekomst minder warmte overschot, wordt het tekort geleverd door de gemeente en visa versa. In de voor-studie van de business case, heeft het MMC aangegeven niet aangesloten te willen worden op de WKO van de TU/e. Men wil geen langdurige contracten aangaan. Hiermee vervalt dit scenario. Wat blijft er over! De stationspassage die onder het centraal station van Eindhoven doorloopt, wordt vanaf 2013 vervangen. Deze verbouwing wordt gerealiseerd omdat de huidige stationspassage het groeiend aantal reizigers niet meer aankan. Foto-impressie Stationspassage. 16 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

17 In de huidige planvorming is een WKO-installatie opgenomen om de passage en aanwezige winkels te kunnen voorzien van warmte. Gesprekken met de betrokken personen van ProRail en NS Energy heeft uitgewezen dat er interesse is voor de aansluiting van de stationspassage op de WKO van de TU/e. Het resultaat moet volgens ProRail en NS Energy uiteindelijk zijn dat het bodem energie opslag systeem (bronnensysteem) voor het station komt te vervallen en het systeem van de TU/e deze functie overneemt. De WKO installatie moet warmte en koude leveren met een maximaal debiet van 60m3/h aan grondwater. Voor de koeling is een debiet van 60 m3/h van 9 C bronwater het uitgangspunt met een jaarlijks energie verbruik van 950 MWh (ca GJ). Voor de verwarming is een debiet van 60m3/h van 15 C bronwater het uitgangspunt met een jaarlijks energie verbruik van 1400 MWh (ca GJ). De afstand tussen de circulatieleiding van de WKO van de TU/e en de stationspassage is ongeveer 400 meter. Lichthoven Direct naast het station van Eindhoven worden in de komende jaren nieuwe gebouwen ontwikkeld. Hierin worden woningen, kantoren en een studentenhotel gevestigd. Ook voor deze gebouwen staat een WKO-installatie op de planning voor de warmte- en koudevoorziening. Het studentenhotel wordt ontwikkeld door AM. Vanuit de haalbaarheidsstudie, die eind vorig jaar is uitgevoerd, is door Arcadis de volgende informatie aangedragen. Het studentenhotel heeft een oppervlak van m2 bvo en een verwacht verbruik voor verwarming van 760 MWh (ca GJ) en vollasturen en voor koeling 180 MWh (ca. 650 GJ) en 600 vollasturen. De gehele ontwikkeling van Lichthoven op lange termijn voorziet in een veelvoud van het vloeroppervlak en energieverbruik. De haalbaarheid van de verdere ontwikkeling van Lichthoven is echter niet duidelijk. Bovenstaand nieuw initiatief wordt momenteel onderzocht. Het achterliggend idee is, om met deze opbrengsten een investering te doen in eigen opwekking van duurzame energie. Eigen opwekking kan zijn, elektra afnemen van de te bouwen Biomassa centrale op Strijp S/T of investeren in PV panelen. PV op de daken van de TU/e Diverse daken op de TU/e zijn bekeken op geschiktheid voor PV panelen. Het dak van Vertigo laagbouw en van het Sportcentrum zijn het meest geschikt. Omdat het dak van de laagbouw van Vertigo vergeven is voor onderzoek aan PV panelen valt dit dak af. Voor het dak van het Sportcentrum is een business case opgesteld, die momenteel wordt behandeld. Opbrengsten: 345 MWh oost-west oriëntatie 128,5 MWh zuid oriëntatie Foto impressie PV op Sportcentrum 17 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

18 KPI-5: TU/e klimaatneutraal KPI-5 is geen officiële KPI. Deze KPI laat zien de mate van klimaatneutraliteit van de TU/e. In scenario 2 is de ambitie om in 2015 volledig klimaatneutraal te zijn. Inhoudelijk wil dit zeggen dat het elektraverbruik gecompenseerd wordt met Garantie van Oorsprong en dat het aardgasverbruik gecompenseerd wordt met CO 2 credits. Momenteel (2014) is het elektraverbruik gecompenseerd met GvO s Biomassa nederland en het aardgasverbruik voor 25% gecompenseerd door bosaanplant. Voor 2015 dienen naar voor 75% van het gasverbruik CO 2 credits aangeschaft te worden om te voldoen aan de ambitie. (De emissie van aardgas bedraagt 1,767 ton CO2 per 1000Nm³ aardgas) Samenvatting MJA-benchmark opgesteld door AgentschapNL MJA deelnemers vullen jaarlijks (voor 1 april) het E-mjv in. In het E-mjv (elektronischmilieujaarverslag) wordt jaarlijks de voortgang MJA gemonitord. Per brancheorganisatie wordt een benchmark rapport opgesteld. In onderstaande grafieken is de benchmark 2012 te zien van het energieverbruik GJ/m² en energieverbruik GJ/student. In wezen vergelijk je peren met appels. Het enige wat interessant is, is de TU/e te vergelijken met TU Delft en Universiteit van Twente (aangeduid als Enschede). Dit zijn alle drie technische universiteiten. Conclusie bovenstaande en onderstaande grafieken: Interessant is een vergelijk te maken over het aantal studenten per m². Uit de Benchmark Universiteiten 2012 opgesteld door AOS studley is onderstaande tabel gemaakt. UT heeft haar Masterplannen gereed, te zien is dat de UT het dichtstbevolkt is per m². Dit verklaart het (geringe) meer-verbruik GJ/m² t.o.v. TU/e en TUD. Minder m² met meer studenten geeft een geringer verbruik per student. In onderstaande tabel zijn twee berekeningen gemaakt, waarmee de universiteiten met elkaar worden vergeleken, indien uitgegaan wordt van de referentie van de UT en de referentie TUD. Conclusie uit beide berekeningen is dat de TU/e in vergelijking tot de andere op grote voet leeft. Het reduceren van m², waarmee de TU/e in het Campus2020 plan is begonnen is een must. 18 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

19 m² VVO Studenten Stud/m² Ref UT Ref TUD TU Delft , UT Enschede , TU Eindhoven , Onderstaand het cumulatief effect van de ingezette Proces Efficiency (PE) maatregelen vanaf De TU/e zit hier onder het gemiddelde (donkergroenebalk), dit is exclusief de Campus2020 projecten. MetaForum is vanaf 2013 meegenomen. Overige universiteiten zijn anoniem weergegeven. Aandeel Duurzame Energie (DE) maatregelen. Hierin is duidelijk te zien welke universiteiten het energieverbruik CO 2 gecompenseerd hebben. De TU/e heeft het elektra verbruik voor 100% gecompenseerd met Garanties van Oorsprong, aardgas voor 25% gecompenseerd met bos aanplant. Donkergroene balk is de TU/e, overige universiteiten zijn anoniem weergegeven. 19 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

20 Energiemetingen MetaForum Het meest interessant is te kijken of nieuwbouw MetaForum voldoet aan het ambitie verbruik (0,84 GJ/m²) opgegeven in het EEP In onderstaande tabel zijn de verbruiken van de 4 trafo s weergegeven. Maand HK1 HK2 HK3 HL Totaal GJ m²bvo GJ/m² /maand GJ/m² /jaar GJ/m² /jaar GJ/m² /jaar gem maand kwh kwh kwh kwh temperatuur Aug ,094 19,0 C Sep ,054 jaar periode 1 14,0 C Oct ,067 10,5 C Nov ,089 6,9 C Dec ,088 4,9 C Jan ,110 jaar periode 2 2,0 C Feb ,095 1,7 C Mar ,102 0,935 2,5 C Apr ,071 jaar periode 3 8,1 C May ,066 11,5 C Jun ,065 0,958 15,3 C Jul ,065 kwh 19,2 C Aug , ,1 C Sep ,072 0,895 14,4 C Oct ,086 12,2 C Nov ,084 kwh 6,7 C Dec , ,9 C Jan ,088 5,7 C Feb ,080 kwh 6,5 C Mar , ,4 C Totaal Rechts in de tabel zijn drie jaarperioden te zien. Van elke jaarperiode is het energieverbruik in GJ/m² weergegeven. Gemiddeld genomen is dit 0,929 GJ/m². Met dit gegeven wordt niet voldaan aan het ambitie verbruik. Zoemen we verder in op trafo niveau, ontstaan onderstaande grafieken. Gezien de problemen die dit gebouw in het beginstadium heeft gehad met de comfort installatie wordt met name gelet op de verbruiken van de warmte pompen (volgen deze de temperatuur). Allereerst is de lichttrafo te zien. Op deze trafo zitten hoofdzakelijk lichtgroepen. 20 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

21 Augustus 2012 is niet representatief (dit is een optelling vanaf het begin), met uitzondering van de december maanden (hierin valt de kerststop) is te zien dat de variatie tussen de maanden klein is. Dit geeft aan dat het gebouw nauwelijks gebruik maakt van het daglicht ritme. Kunstlicht is in dit gebouw altijd benodigd. Iets verder in zoemen naar dagwaarden laat zien dat de basislast hoog is. In de kerststop is duidelijk te zien dat dit een stuk lager kan zijn. Licht technisch vergt dit gebouw nog de nodige aandacht. Trafo 1. Op trafo 1 zit o.a. de warmtepomp 3 van de laagbouw. In relatie tot de buitentemperatuur is de conclusie dat het goed werkt. 21 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

22 Zoemen we in op uurwaarden, is te zien dat fine-tunning moet plaatsvinden. Op 1 ste en 2 de kerstdag en op 30 december komt de warmtepomp gewoon in, wat niet de bedoeling is. Trafo 2. Op trafo 2 zit o.a. de warmtepomp 2 van de laagbouw en warmtepomp 2 van de pod. In relatie tot de buitentemperatuur is de conclusie dat tot april 2014 er aanloopproblemen waren. Daarna wordt de temperatuur gevolgd. 22 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

23 Zoemen we in op dag verbruiken, geeft dit een grillig patroon. Weekenden zijn niet direct te herkennen. Zondag 10, maandag 11 en dinsdag 12 november geven een hogere waarden dan normaal. Het weekend van 23 en 24 november ligt een stuk hoger dan dat van normale weekenden. E.e.a. dient nader uitgezocht te worden. Trafo 3. Op trafo 3 zit o.a. de warmtepomp 1 van de laagbouw en warmtepomp 1 van de pod. In relatie tot de buitentemperatuur is de conclusie dat tot april 2014 er aanloopproblemen waren. Daarna wordt de temperatuur gevolgd. 23 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie

24 Opvallend is de hoge basislast op deze trafo. E.e.a. dient nader bekeken te worden. Draaiuren warmtepompen nader uitzoeken. Conclusie: Met de huidige gegevens en de benodigde nazorg in de bedrijfsvoering, gaat dit gebouw voldoen aan de ambitie van 0,84 GJ/m². 24 Management review MeerJaren Afspraak Energie Efficiency TU/e / Versie