Budgetneutraal energieslurpende. opwaarderen
|
|
- Helena de Jong
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Budgetneutraal energieslurpende zwembaden opwaarderen 14
2 Zwembaden zijn duur, en in deze tijd van bezuiniging laten sommige gemeenten de bassins in hun zwembad voorgoed leeglopen. Eén op de zestien openbare zwembaden staat op de nominatie voor sluiting. Deze schatting van het Nationaal Platform Zwembaden (NPZ) is alarmerend. Hoe kan het zwembad toch in leven blijven? Zuiniger energieverbruik staat hoog op lijstjes. Dat is geen kwestie van een raampje open of dicht. Het betekent: investeren. Maar hoe die investering te betalen? Negen gemeentelijke zwembaden in Rotterdam krijgen een impuls voor een nieuw leven, dankzij een contract waaraan ook de BNG meedoet. Hoe bezuiniging en energiebesparing hand in hand gaan. Negen zwembaden zijn de eerste Rotterdamse Groene Gebouwen Het Onderhouds- en Energie Prestatie Contract voor negen zwembaden is het eerste in het programma Rotterdamse Groene Gebouwen waarbij Rotterdams vastgoed verduurzaamd wordt. Het past in de doelstellingen van het Rotterdam Climate Initiative: de CO2-uitstoot van de stad in 2025 terugbrengen tot de helft van wat in 1990 werd gemeten, 100 procent klimaatbestendigheid en het versterken van de Rotterdamse economie. Zes kenmerken van het programma Rotterdamse Groene Gebouwen zijn: gegarandeerde energiebesparing (in PPS-contract ligt reductie vast); budgetneutraal (opdrachtnemer financiert investering; geen extra gemeentelijk investeringsbudget); gezonder voor de gebruiker (temperatuur, water, lucht); flexibel contract (afspraken wijzigen mogelijk); kwaliteit vastgoed verbetert (investering in materaal en installaties, meet- en regeltechniek, prikkel tot creativiteit); professionalisering van de gemeentelijke vastgoedorganisatie (gemeente houdt regie, maar onderhoud en beheer van gebouwen wordt door de private partij overgenomen). Fotografie: Marieke Viergever Agnes Koerts Journalist en adviseur Overal in Nederland zoeken gemeenten en andere zwembadeigenaren naar minder stookkosten, minder chloor in het zwemwater, betere ventilatie, behoud van temperatuur in zwembaden. De pot onderhoudskosten wordt binnenstebuiten gekeerd voor een nieuwe pompinstallatie of een nieuw filter. In de hoop dat het bad zuiniger draait met die vaak minimale aanpak. En water- en luchtkwaliteit voor de zwemmers verbetert. Het kan ook anders. Negen zwembaden in de gemeente Rotterdam gaan profiteren van een fors, voor Nederland uniek, investeringsplan, neergelegd in een specifiek op energiebezuiniging gericht contract. Tien jaar lang gaat een private partij gemeentelijke zwembaden verduurzamen en onderhouden. Deze partij regelt financiering van de energiebesparende maatregelen en garandeert jaarlijkse besparingen op de energiekosten. Uit die besparing betaalt de gemeente Rotterdam tien jaar lang rente en aflossing op de investering. Na de afgesproken tien jaar is de terugverdientijd om. Dan gaat Rotterdam profiteren van de nieuwe pompen en andere voorzieningen. Partners in het contract van 3 miljoen euro zijn aan de publieke kant de gemeente Rotterdam en aan de private kant een combinatie van Strukton met Hellebrekers Technieken. De Bank Nederlandse Gemeenten verschaft het vreemd vermogen. Na de lonen zijn de energiekosten de grootste post aan de kostenkant van een zwembadbegroting, zegt een ervaren zwembaddirecteur. Het is Marcel van Dongen, directeur van het Sportbedrijf Lelystad. Van Dongen leidt het verzelfstandigd bedrijf, waarvan de gemeente Lelystad 100 procent van de aandelen bezit. Het omvat verschillende baden, squash- en tennisbanen, een sporthal en een klimmuur. Energie van de aardappels Van Dongen ziet dat in 2013 de nu vrij gunstige energieleveringscontracten van zijn zwembaden en sporthallen aflopen: Waar we in totaal per jaar nu euro uitgeven aan energie, gaat dat in 2013 met euro omhoog. We kijken om ons heen, hoe we het hoofd kunnen bieden aan die enorme extra kostenpost. Wij kunnen met lokale partners samenwerken en van elkaar profiteren. Dat heeft Adviesbureau Ekwadraat uit Leeuwarden voor ons uitgezocht. Zij zetten op een rijtje wat er allemaal kan: Profiteren van de biogasinstallatie die op vijf kilometer afstand van hier wordt gebouwd door de Universiteit Wageningen. Aanhaken bij onze buurman McCain, de aardappelverwerkende fabriek. Zonnepanelen op ons dak. Een houtgestookte centrale. Mooi zou zijn als wij zelf energie zouden kunnen winnen. Dat we niet afhankelijk zijn van inkoop bij anderen. B&G NOVEMBER/DECEMBER
3 Wat er gebeurt in de Rotterdamse zwembaden. Rotterdam besteedt het hele beheer en onderhoud van de installaties in de zwembaden uit. Nieuwe materialen en installaties worden ingevlogen, professionele meet- en regeltechnici gaan aan de knoppen staan. In drie baden wordt de elektriciteit lokaal opgewekt, zegt het plan. Gunning vond plaats na een Europese aanbesteding in een concurrentiegerichte dialoog. Dit is het idee: sneller oplossing van storingen, goed en deskundig onderhoud van installaties, een optimaal zwem- en werkklimaat. Passend bij elk gebouw worden energiebesparende maatregelen genomen. Op het lijstje staat bijvoorbeeld: eco-verlichting, warmtekrachtkoppeling, optimaliseren ketels, aanwezigheidsdetectie, afdekken van bassins, toepassen van gebouwbeheersystemen en automatisch legionallabeheer. De zwemmer krijgt meer comfort omdat watertemperatuur, binnenklimaat en waterkwaliteit verbetert. Om het chloorgehalte te verminderen, wordt een UVC-reactor geïnstalleerd. Daardoor kan het water schoon blijven met minder chemicaliën. Ook hoeft het minder vaak te worden ververst: dat betekent water- en energiebesparing (zie rubriek Duurzaam op Naar schatting wordt over tien jaar 34 procent aan energiekosten bespaard (3,4 miljoen euro). Er ontstaat een vermindering van CO2- uitstoot gelijk aan de uitstoot van vijfhonderd woningen per jaar. De onderhoudskosten voor de zwembaden zullen 15 procent zakken in tien jaar (1,1 miljoen euro). Er wordt 2,2 miljoen euro aan nieuwe hardware-investeringen verwacht. Goed personeel Navraag bij het Nationaal Platform Zwembaden leert dat duurzaam en energie een hoofdonderwerp is voor veel zwembaden. De provincie Gelderland hield vorig jaar al haar rond de honderd openbaar toegankelijke binnen- en buitenbaden tegen het licht. Uit dat onderzoek wordt zichtbaar wat de energieslurpers zijn. Van het totale aardgasverbruik vergt opwarming van het zwemwater 6 procent, opwarming van het douchewater 9 procent, ventilatie, warmteverlies en verdamping zijn samen goed voor de resterende 85 procent. Grote elektriciteitsverbruikers zijn de pompen (50 procent) en de verlichting (15 à 20 procent). Wie het totale energieverbruik bekijkt, ziet dat de helft toevloeit naar de luchtventilatie. Opvallend is het advies bovenaan de Gelderse lijst: goed geïnstrueerd en geïnteresseerd personeel scheelt enorm in de energiekosten. Nog nergens is de budgetneutrale slag gemaakt die Rotterdam nu gaat vertonen. Overal wordt gedacht aan het benutten van de huidige systemen van onderhoudsbudgetten. En dat wordt in de financiële crisis voor veel gemeenten een probleem. De bedrijfsleider Ernst Jan Klein, bedrijfsleider sportcentrum de Wilgenring in het Rotterdamse Hillegers berg-schiebroek: Afdekzeilen over de baden, warmtekrachtkoppeling, nieuwe regeltechniek, verlichting aanpassen en vernieuwen, energiezuinige douchekoppen al die nieuwe installaties zijn bij ons in de herfstvakantie geplaatst. We zijn een week dicht geweest. In de weken erna begon het finetunen, zodat vanaf 1 januari 2012 de verbeterde energieprestatie kan ingaan. Dan moet het bewijs worden geleverd dat we in de negen Rotterdamse baden over tien jaar 34 procent minder kwijt zijn aan energie. Klein is enthousiast over de inzet van de technici van Strukton en Hellebrekers die sinds de lancering van het project, in april, bijna elke dag bij hem over de vloer kwamen. Zelf loopt hij al vanaf 2009 mee in de voorbereidingen. Erin getrokken omdat hij op zijn vorige post bij de gemeentelijke dienst Sport en Recreatie, bedrijfsleider zwembad IJsselmonde, druk op zoek was naar een lagere energierekening voor dat relatief nieuwe bad uit Hij nam namens de collega s plaats in de werkgroep Techniek van het Groene zwembaden - project. 16
4 Het energiebudget van de Wilgenring beloopt nu euro per jaar. Het complex omvat een wedstrijdbad van 25 bij 12,5 meter en 3,70 meter diep, plus een recreatiebad, instructiebad, squashhal en nog enkele ruimten. De sporthal is dertig jaar oud, het bad vijftien jaar. Beloofde kostenbesparing voor De Wilgenring: 22 procent op elektra (kwh), 70 procent op lokale opwekking elektra (kwh) en 30 procent besparing op gas (m 3 ). Onderhoud en techniek hand in hand. Uit alle onderzoeken bleek al gauw dat je er niet bent met technische maatregelen alleen, zegt Klein. Onderhoud en techniek zijn onlosmakelijk verbonden, zeker als een private partij wordt afgerekend op de resultaten van zijn werk. Als je bezuinigen wilt, komt al gauw het onderhoud in zicht, en gelukkig is dat meegenomen in het contract. Namens de collega s pleitte ik ervoor ons te ontzorgen van zowel het hele reilen en zeilen van de energie als het onderhoud van installaties en voorzieningen. Daaronder valt veel, bijvoorbeeld de verlichting, maar ook een kapot toilet: dat kan allemaal het water- en energieverbruik beïnvloeden. Schoonmaak en hygiëne blijven we zelf doen, maar wel met advies van de mensen van Strukton en Hellebrekers. Alles telt voor hen mee om de beloofde prestatie te halen. Is er gezocht naar mogelijkheden om niet via de in Rotterdam centraal geregelde energie-inkoop bij Green Choice te werken, maar met eigen opwekking? Klein: Helaas niet. Investeringen voor een private partij daarin zijn te hoog om in tien jaar terug te verdienen. Dat lukt niet in zo korte tijd. Besef wel: Rotterdam is de eerste gemeente in Nederland die een dergelijk verreikend prestatiecontract is aangegaan. De bestuurder Jan Cees van Duin, voorzitter deelgemeente Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek is één van de bestuurders in een Nederlandse gemeente die elk jaar in de begroting de exploitatiekosten van het zwembad voorgeschoteld krijgt. Wij zijn hartstikke content met dit energie-aanbestedingscontract, zegt de VVD-bestuurder. Het is een win-win-situatie, waar je als overheid voordelig uitkomt. De deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek zoekt op alle terreinen naar meer duurzaamheid. Het contract voor de Wilgenring past bij het stimuleren van duurzaam ondernemen, wat reikt van prijzen voor duurzaam werkende ondernemers in de wijk tot en met de bewuste aankleding van het deelgemeentekantoor. Energieprijs staat tien jaar vast. Van Duin: Het energieverbruik van het sportcentrum gaat omlaag. Daarbij betalen we tien jaar lang een vaste prijs voor energieverbruik, geen schommelingen daarin betekent dat we weten waar we aan toe zijn. Het tweede voordeel zit in het grote maatschappelijk rendement, het beloofde lagere energieverbruik en dus de duurzaamheid. Voor collega-bestuurders in andere (deel) gemeenten met een zwembad die zoeken naar betere exploitatiemodellen die passen bij deze tijd, zegt hij: Duurzaam gebruik tegen een continue prijs voor een aantal jaren is voldoende. Wij zeggen: bij het introduceren van zonnepanelen op de daken en duurzamer kantoor- of sporthalinrichting moet je er niet op hoeven toeleggen. Verder gaan we niet. Een bezuinigingsmaatregel is duurzaam werken niet. Het is een verkeerd spoor als je zoekt naar duurzaamheid om financieel voordeel te behalen. De initiatiefnemer Toen het idee van een Programma Rotterdamse Groene Gebouwen werd geboren, werkte Lex Keijser bij het Rotterdam Climate Initiative. Het Rotterdamse klimaatprogramma, gelieerd aan het Clinton Climate Initiative en met Ruud Lubbers als boegbeeld, wil de CO2-uitstoot van de stad in 2025 met 50 procent reduceren ten opzichte van Het streeft 100 procent klimaatbestendigheid na en het versterken van de Rotterdamse economie. Keijser: In gesprekken met het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam, dat intussen na fusies nu Stadsontwikkeling heet, zochten we naar een aanpak voor het groener maken van het gemeentelijk vastgoed. Er zijn wel tweeduizend objecten die voor vergroening in aanmerking komen. Daar zeiden we: laten we beginnen met de zwembaden, dat zijn grote energieslurpers. De Vastgoedafdeling van Stadsontwikkeling treedt op als eigenaar van de zwembaden, die is dus verantwoordelijk voor het onderhoud. De deelgemeenten dragen de energielasten. Het beheer valt onder de afdeling Sport en Recreatie. Die kijkt vooral naar: hoe kunnen we de burgers tegemoetkomen met grotere kwaliteit en meer comfort. Er zijn dus bij de gemeente veel partijen betrokken. Private partij: innovaties zoeken en uitvoeren. Het was 2009, adviesbureau Deloitte werd ingeschakeld om voor Rotterdam mee te denken over de haalbaarheid van een PPS-constructie. Er moest een private partij worden gevonden die voor negen zwembaden een zo innovatief mogelijke B&G NOVEMBER/DECEMBER
5 combinatie van maatregelen zou bedenken en kunnen uitvoeren. Na een open inschrijving traden elf partijen aan, die zichzelf geschikt achtten. Opdrachtgever Rotterdam koos er drie uit voor verder gesprek: ten eerste een combinatie van Strukton met Hellebrekers Techniek (ESCo); ten tweede Honeywell Building Solutions en ten derde UDV Energie (Dura Vermeer Infra plus Unica Installatiegroep). In april 2011 kon het persbericht de deur uit: er was een contract gesloten, waarbij ook de Bank Nederlandse Gemeenten partij was. ESCo (Energy Service Company) - de samenwerking tussen Strukton en Hellebrekers - was geselecteerd om de komende tien jaar ( ) negen gemeentelijke zwembaden te verduurzamen en te onderhouden. Dit is neergelegd in een Onderhouds- en Energie Prestatie Contract (OEPC). ESCo regelt financiering van energiebesparende maatregelen en garandeert jaarlijkse besparingen op de energiekosten. De gemeente betaalt ESCo op basis van daadwerkelijk gerealiseerde prestaties voor energiebesparing, kwaliteit van onderhoud en beheer en het comfort in de zwembaden. De financier Pieter Oppermann, manager Infrastructuur en PPS bij de BNG legt uit wat de rol van de BNG is in het contract met de Energy Service Company. De BNG werd gevraagd aansluitende financiering te leveren voor de investeringen in energiebesparende maatregelen, toen de gemeente Rotterdam en Strukton zo goed als uitonderhandeld waren over hun Onderhouds- en Energie Prestatie Contract, ofwel OEPC. De uitdaging was om een financieringsovereenkomst op te stellen die enerzijds aansluit op dat contract en anderzijds de project risico s vermindert. Er werden nogal wat maatwerkoplossingen verwacht. Gebruikelijke vormen van zekerheid, zoals een hypothecaire zekerheid, konden niet ten gunste van de BNG worden afgegeven. En de bank ontleent niet genoeg zekerheid aan verpanding van nieuwe pompen, een afdekzeil over een bassin, isolatie in ruimtes en dergelijke zaken. Na intensieve samenwerking is een structuur tot stand gekomen, inclusief een passend zekerhedenpakket, die acceptabel is voor alle partijen. Prikkel houdt marktpartij scherp. De projectgrootte is relatief klein, de transactiekosten in verhouding tot de opbrengsten zijn hoog. Maar het lijkt de moeite en de kosten waard te zijn. De business case is sluitend en de gemeente wordt in haar behoefte voorzien. De BNG, aldus Oppermann, hoopt in de nabije toekomst meer van dergelijke duurzame contracten te sluiten. Rotterdam wil bijvoorbeeld alle gemeentelijke gebouwen duurzamer maken. Andere gemeenten tonen interesse. Oppermann: Normaal ligt het risico bij de opdrachtgever. Maar hier ligt het bij de opdrachtnemer. Als de ESco bijvoorbeeld heeft beloofd: de kosten lopen terug met 20 procent, en het blijkt maar 10 procent te zijn, dan bloedt die partij. Andersom: als het meer is dan 20 procent, dan kan zij die winst inboeken. Dit is de prikkel die de marktpartijen scherp houdt. 18
Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen
Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen
Nadere informatiePresentatie Gert-Jan de Looze. Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s. Presentatie Stadsregio
Presentatie Gert-Jan de Looze Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s Presentatie Stadsregio Indeling presentatie Programma Rotterdamse Groene Gebouwen (RGG) Onderhouds en energieprestatiecontract
Nadere informatieErvaringen van het verduurzamen van Rotterdams gemeentelijk vastgoed m.b.v. ESCo s
Ervaringen van het verduurzamen van Rotterdams gemeentelijk vastgoed m.b.v. ESCo s Gert-Jan de Looze & Peter van Schijndel Gemeente Rotterdam & Strukton Gert-Jan de Looze Peter van Schijndel Rotterdamse
Nadere informatieHellebrekers Technieken is een multidisciplinair bedrijf op het gebied van gebouwinstallaties en procesinstallaties
Hellebrekers Technieken is een multidisciplinair bedrijf op het gebied van gebouwinstallaties en procesinstallaties Familiebedrijf, opgericht in 1971 (40-jarig jubileum) Specialist in de waterbehandelingstechniek
Nadere informatieFinanciering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten
Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten Den Haag 9 september 2015 Intoductie BNG Bank Leo Valkenburg & Pieter Oppermann 2 Duurzame verlichting voor gemeenten Pieter Oppermann 01/03/2012
Nadere informatieRo#erdamse Groene Gebouwen case zwembaden. Ruben Zonnevijlle, Deloi#e Real Estate Advisory (NL)
Ro#erdamse Groene Gebouwen case zwembaden Ruben Zonnevijlle, Deloi#e Real Estate Advisory (NL) Ro#erdam Climate IniDaDve en Building Retrofit Concept Het Ro#erdam Climate IniDaDve wil maatregelen treffen
Nadere informatieESCo brengt duurzaamheid binnen handbereik
ESCo brengt duurzaamheid binnen handbereik Wat is een ESCo ESCo brengt duurzaamheid binnen handbereik Lagere energielasten, beter onderhoud en meer comfort. Dat zijn de grote winstpunten van een Energy
Nadere informatieEnergy Service Company: een kans voor u?
1 Energy Service Company: een kans voor u? Stand van zaken provinciale pilot & Kansen voor de installatiebranche Hans van der Heide Pilot provincie Friesland (1) Doel: Ervaring opdoen met het opzetten
Nadere informatieModel. Marktconsultatie. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden. Versie 1 Juni 2011
Model Marktconsultatie Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden Versie 1 Juni 2011 Versie 1 juni 2011 1 van 12 Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding voor de marktconsultatie 3 Doel consultatie
Nadere informatieBuilding4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda
Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus
Nadere informatieSlim aanbesteden en financiering
Caspar Boendermaker BNG Advies, oktober 2013 Onderwerpen: BNG en duurzaamheid Valkuilen bij verduurzaming Financiering verduurzaming corporatiewoningen; 2 Onze missie: Lage financieringskosten voor maatschappelijke
Nadere informatieAT OSBORNE. Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later. 19 september 2012. Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed
AT OSBORNE www.atosborne.nl Practice what you preach: Hoofdkantoor AT Osborne 3 jaar later Gerhard Jacobs Directeur Huisvesting & Vastgoed 19 september 2012 AT Osborne Huisvesting en Vastgoed Infrastructuur
Nadere informatieVerduurzamen zonder eigen geld
Verduurzamen zonder eigen geld DUURZAAM WONEN NIJKERK (Woonabonnement) 29 november 2016 Waarom je woning verduurzamen? Comfortverbetering Voor een duurzame wereld Goed voor je portemonnee Woningverbetering
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu
ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10
Nadere informatieMinder energie meer comfort. Maak gebruik van de duurzaamheidslening. Ook een vereniging van eigenaren kan een lening aanvragen.
Ook een vereniging van eigenaren kan een lening aanvragen De maatregelen verdienen zichzelf terug. Daar valt met de huidige lage rentestand niet tegenop te sparen. aldus Henk Brouwer (VVE Beheerder) van
Nadere informatieOntbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015
Ontbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in Gilze en Rijen? ons
Nadere informatieESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing
ESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing Inclusief vijf cases en experttips Case 4: Renovatie Alliander te Duiven Voorwoord Gratis energiebesparing; het lijkt te mooi om waar te zijn. Energy
Nadere informatieENERGIE. besparen. vandorp.eu
ENERGIE besparen ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energieprijzen zal dit in 10 jaar al gauw
Nadere informatieVerduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten
Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten 19 juni 2014 Inleiding Rollen en partijen Verschillende typen vastgoed met een eigen regime Woningen, winkels en overige bedrijfsruimte De split
Nadere informatieZon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..
regjw. /3. 00 0 60 3 5 proowverartw.: 'So ~- INQEKDMEN Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013 GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..si Zon Op School Initiatiefvoorstel aan de Raad Jos Reinhoudt, GroenLinl
Nadere informatiePROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF
PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per
Nadere informatieEnorme hallen moeten natuurlijk ook verwarmd of gekoeld worden. Een dergelijke machine zou je wellicht in een boot verwachten
Dank dat ik op de eindejaarsbijeenkomst van het Orange Sports Forum mag spreken. Een unieke bijeenkomst waar de sportwereld en het bedrijfsleven samenkomt. Vorige week maandag is bij het IOC-congres in
Nadere informatieEnergiebesparing voor vastgoedmanagers in de Zorg
Energiebesparing voor vastgoedmanagers in de Zorg Hoe kan ik energiebesparing realiseren en financieren? George Müller 06-34855943 george.muller@energymatters.nl www.energymatters.nl Voorstellen: George
Nadere informatieBestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar
Bestaand Vastgoed Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011 DHV 2011 All rights reserved Openbaar Wat is er aan de hand? Circa 1/3 energiegebruik NL zit in gebouwde omgeving Focus
Nadere informatieVerduurzaming gemeentelijk vastgoed
Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het
Nadere informatieSubsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties
Nederland watersportland! Een leven lang genieten op het water Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties Watersportacademy is onderdeel van het Watersportverbond Bram Sluijk EDS
Nadere informatieEnergie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter
Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:
Nadere informatieProfiteer van een lagere energierekening en een gezonder leefklimaat in uw woning
Profiteer van een lagere energierekening en een gezonder leefklimaat in uw woning n Besparing op uw energiekosten n Geen aanschafkosten en verplichting als u verhuist n Minder last van vocht en betere
Nadere informatieIk wil zonnepanelen. Presentatie: Joop Eising van Invent www.invent.nl Erik Koning van Energiewacht www.ewacht.nl
Ik wil zonnepanelen. Presentatie: Joop Eising van Invent www.invent.nl Erik Koning van Energiewacht www.ewacht.nl Aanleiding vereniging voor energiebesparing: 1 hogere gemeentelijke tarieven voor verenigingen
Nadere informatieHilversum Kerkelanden Zeverijn en Rode Dorp
Hilversum Kerkelanden Zeverijn en Rode Dorp Energieavond Hilversum Kerkelanden, Zeverijn en Rode Dorp 17 mei 2016 Wat kunt u verwachten Hilverzon & Kerkelanden Leeft! Ambitie gemeente Hilversum Wie is
Nadere informatieDe bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant
De bakens verzetten Verduurzamen van commercieel vastgoed Machiel Karels - consultant Het glas is half leeg PROFIT 20-6- 20-6- Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim
Nadere informatieEen comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd
Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is
Nadere informatieIntegrale aanpak 24 gebouwen Evaluatie 1 e fase Krediet 2 e fase
Integrale aanpak 24 gebouwen Evaluatie 1 e fase Krediet 2 e fase Opsteller : Michel van den Berg projectmanager Gresco Datum : 24 april 2019 Integrale aanpak 24 gebouwen: Evaluatie 1 e fase en krediet
Nadere informatieNaar een klimaatneutrale sportvereniging
Naar een klimaatneutrale sportvereniging Leidraad voor het maken van een eigen projectplan of Plan van Aanpak Inleiding Steeds meer sportverenigingen met een eigen accommodatie komen in actie om energie
Nadere informatieDoelstelling en doelgroep
klimaat op maat Klimaat op maat Het klimaat verandert en de olievoorraden raken langzaamaan op. Dat laatste betekent concreet dat de energieprijzen naar verwachting flink stijgen in de komende decennia.
Nadere informatieWaarom je blauw betalen aan energie?
Waarom je blauw betalen aan energie? Energieprijzen Voordeel van energievriendelijke installaties Opbrengst spaarboekje Haal je voordeel uit energievriendelijke oplossingen voor warmte en water! Bespaar
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieDuurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready
Duurzaamheidsagenda 2015-2018 Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Welkom Programma Inleiding gemeente Capelle aan den IJssel Toelichting programma naar een duurzame VvE Vragen
Nadere informatieKRAAN KÁN DICHT Tweede Kamerfractie februari 2015
DE KRAAN KÁN DICHT Tweede Kamerfractie februari 2015 Er gaat niets boven Groningen. En niets mag boven de veiligheid van de Groningers gaan. Daarom moet de gaskraan dit jaar nog fors dicht. Naar maximaal
Nadere informatieRapport energiecijfers kantoren
Rapport energiecijfers kantoren Dit rapport is aangemaakt op 08/31/10 om 11:31. De website Energiecijfers van NL Energie en Klimaat levert u actuele gegevens over energieprijzen en alle aspecten van energiegebruik
Nadere informatieEnergieke Regio in Holland Rijnland? Alphen aan den Rijn 11 november 2015
Energieke Regio in Holland Rijnland? Alphen aan den Rijn 11 november 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in
Nadere informatieEnergiebeleid lokaal bestuur. Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt
Energiebeleid lokaal bestuur Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt Energiebeleid stad Hasselt Hasselt 20/20/20 stadsdiensten Hasseltse gemeenschap 20% reductie HEB Duurzaamheidsdienst
Nadere informatieMasterclass Provincie Zuid-Holland Gouda 17 september 2015
Masterclass Provincie Zuid-Holland Gouda 17 september 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in uw regio? bedrijvencoöperatie?
Nadere informatieuw portaal voor technisch facilitair management unica online
uw portaal voor technisch facilitair management unica online , Altijd en overal inzicht in uw technische installaties Snel en eenvoudig een storing melden? Inzicht in het energiegebruik van uw installaties?
Nadere informatieENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012
ENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012 2 INHOUD Management samenvatting... 3 Respondenten... 3 Conclusies... 4 1. Inleiding... 6 2. Uitkomsten per vraag... 6 2.1 Energie en energiebesparing binnen de organisatie...
Nadere informatieEven voorstellen. Philip Blaauw. INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com
Even voorstellen Philip Blaauw INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com INNAX GROUP is een onafhankelijk Energie Diensten Bedrijf = ESCO voor het verduurzamen van gebouwen INNAX GROUP
Nadere informatieHet verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s. Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies
18-12-2012 1 Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies Onderwerpen Achtergrond: waarom gebeurt er zo weinig? Wat is
Nadere informatieHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH
Gedeputeerde Staten STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Informeren Staten m.b.t. Motie 89 (PS2009-736) Duurzaamheid en sportparticipatie
Nadere informatieOndanks een aantrekkelijke waarde wordt onvoldoende bestaand vastgoed verduurzaamd
Duurzaamheid loont Bestaande gebouwen zijn de grootste veroorzakers van CO 2 -uitstoot in Nederland Ondanks een aantrekkelijke waarde wordt onvoldoende bestaand vastgoed verduurzaamd Knelpunten in de keten
Nadere informatieGrootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West
Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Trends:: Stijgende prijzen? foto: epa Duitse zon drukt dagprijs Nederlandse stroom 31-01-2012
Nadere informatieUw hoogbouw SLIM renoveren De nieuwe, revolutionaire methode om al uw hoogbouw moeiteloos te verduurzamen!
Uw hoogbouw SLIM renoveren De nieuwe, revolutionaire methode om al uw hoogbouw moeiteloos te verduurzamen! snelle realisatie in duurzame renovatie snelle realisatie in duurzame renovatie De béste prestatie
Nadere informatieMenukaart. Ja, ik wil zonnepanelen op onze school. Welk initiatief is voor ons geschikt?
Menukaart Ja, ik wil zonnepanelen op onze school. Welk initiatief is voor ons geschikt? Schooldakrevolutie Schreeuw met ons van de daken: we zullen niet rusten tot elke vierkante centimeter van onze schooldaken
Nadere informatieEnergieavond Emmawijk. 17 november 2015
Energieavond Emmawijk 17 november 2015 Wat kunt u verwachten? Welkom door 11 Duurzaam Wie is Hoom? Emmawijk onder de loep Wijkaanbod: partijen en prijzen Waarom Hoom Financiering en subsidie Nawoord door
Nadere informatie: Nationaal Platform Zwembaden : de heer Niels de Jong Datum verslag : 3 november 2009 Onderwerp : Verslaggeving managersmeeting 29-09-09
MEMO T.a.v. : Nationaal Platform Zwembaden Van : de heer Niels de Jong Datum verslag : 3 november 2009 Onderwerp : Verslaggeving managersmeeting 29-09-09 Op 29 augustus 2009 heeft de managersmeeting voor
Nadere informatieSámen werken aan. Voor gemeenten en MKB. erduurzaming
Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB erduurzaming Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB Gemeenten hebben forse ambities op het gebied van duurzaamheid, innovatie en lokale
Nadere informatieComfortabel huis Groene investering
Comfortabel huis Groene investering Heel Nederland een warm huis met een lage energierekening D66 wil dat mensen in een comfortabel huis wonen, met lage maandlasten. Dat krijgen we voor elkaar door bestaande
Nadere informatieGenomineerd Nationale Energietoekomst Trofee, April 2006 Winnaar Energie 2006 Award, oktober 2006. Spoorzoeken
Genomineerd Nationale Energietoekomst Trofee, April 2006 Winnaar Energie 2006 Award, oktober 2006 Spoorzoeken Symposium Veilig en Schoon Zwembadwater NPZ/NRZ Donderdag 29 maart 2007, Sliedrecht Piet de
Nadere informatieert Harm ten Bolscher
Bent u toeschouwer of doet u mee? ert Harm ten Bolscher 21-3- Inhoud Trends voor de bouw-/ vastgoedwereld? Anders denken Aanpak vanuit F2F-/Citadel-netwerk Wat betekenen trends voor de vastgoed- en bouwwereld?
Nadere informatieToelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB
Energiezuinige zwembaden: Case Study Bart Callens is Senior Project Engineer bij VK Engineer. Daar leidt hij het projectteam van ingenieurs en design assistants, zowel voor sportinfrastructuur, maar eveneens
Nadere informatieProcesbeschrijving aanbestedingprocedure. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden. Versie 1 Juni 2011
Procesbeschrijving aanbestedingprocedure Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden Versie 1 Juni 2011 Inhoudsopgave Inleiding 3 Betekenis Rotterdam Climate Initiative voor Rotterdamse Groene
Nadere informatieTechnologische invulling energie strategie Sciencepark. Jan-Maarten Elias
Technologische invulling energie strategie Sciencepark Jan-Maarten Elias Smartgrid warmte/koude Parkeren Sporthal Matrix IC gebouwen Lab HIER BENT U NU WKO Kantoren FNWI-fac. Kantoren Kassen Datacenter
Nadere informatieSportief verduurzamen
Sportief verduurzamen Stelling Er zijn wel argumenten om niet te verduurzamen Deelnemers workshop Michel de Boer (GSF): Green Liz en de GSF Peter Smit (Green Liz): toelichting concept Guido Beijer (BAM):
Nadere informatieCloud Energy Optimizer Energie besparen, CO2-footprint verkleinen
Cloud Energy Optimizer Energie besparen, CO2-footprint verkleinen Energie besparen in bestaande gebouwen is vaak ingrijpend en duur. De Cloud Energy Optimizer biedt u de mogelijkheid om veel minder energie
Nadere informatieESCo en Financiering Voorbeeld Rotterdamse Groene Gebouwen. CoreNetbijeenkomst, 16 mei 2012
ESCo en Financiering Voorbeeld Rotterdamse Groene Gebouwen CoreNetbijeenkomst, 16 mei 2012 Introductie Janko Lindenbergh Director Real Estate Advisory Finance & Transactions Deloitte Financial Advisory
Nadere informatieFinanciering Duurzaamheid en Monumenten. Maarten Maresch (IBPM)
Financiering Duurzaamheid en Monumenten Maarten Maresch (IBPM) Opbouw presentatie Europese subsidiemogelijkheden energie Nederlandse subsidie mogelijkheden energie Fiscale ondersteuning Financieringsondersteuning
Nadere informatieNearly ZERO- energy Sports Facilities
Nearly ZEROenergy Sports Facilities 1 N0e-Sports De gemeente Eindhoven heeft de ambitie om het energieverbruik in de stad te reduceren. In de Klimaatverordening gemeente Eindhoven 2016 is vastgelegd dat
Nadere informatieUitvoeringsplan Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed 2016
Openbaar Onderwerp Uitvoeringsplan Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed 2016 Programma Sport & Accommodaties Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting De Raad heeft het vliegwielprincipe Duurzaamheid
Nadere informatieVERHUUR JE DAK AAN GREENCROWD
VERHUUR JE DAK AAN GREENCROWD Over Greencrowd Greencrowd structureert en financiert duurzame-energie-projecten. Greencrowd richt zich hierbij op projecten waarbij lokale, duurzame energieproductie wordt
Nadere informatieAdvies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling
Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben
Nadere informatieWie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid.
Van 0-meting tot haalbare business case Meer informatie: www.w-e.nl www.gprsoftware.nl ir. Janny Stevens (stevens@w-e.nl) ir. Saskia van Hulten (hulten@w-e.nl) Wie zijn wij? W/E adviseurs www.w-e.nl Saskia
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieLijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013
Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten
Nadere informatiePrestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid
Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid Workshop Prestatiecontracten 7 december 2009 Albert Hulshoff, programma-adviseur adviseur Utiliteitsbouw SenterNovem Albert Hulshoff innovatie, energie, klimaat,
Nadere informatieLaat ZonOpDak voor je werken. Zakelijk Nederland schakelt om
Laat ZonOpDak voor je werken Zakelijk Nederland schakelt om ZonOpDak De full service-oplossing van Eneco Zakelijk Besparen energiekosten én uw bedrijf snel verduurzamen? Kies dan voor kent. ZonOpDak; Nederlandop
Nadere informatieTVVL lezing EAE BREEAM. 15 feb 2017
TVVL lezing EAE BREEAM 15 feb 2017 introductie Jean Frantzen Adviseur Duurzaam Bouwen DGMR Bouw bv Breeam Expert 2 Inhoud Intro Duurzaam? Doelen stellen Meten Breeam Breeam voor EAE 3 Waarom de bouw verduurzamen?
Nadere informatie100% groene energie. uit eigen land
100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse
Nadere informatieLijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?
Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt
Nadere informatieBetere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars
Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en
Nadere informatieVerkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking
Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones
Nadere informatieResultaten energiescan Golfclub Zwolle
Resultaten energiescan Golfclub Zwolle! Resultaten energiescan Golfclub Zwolle Hoog elektraverbruik door verlichting en ventilatie Hoge prijs voor energie Besparingspotentieel van 13.000 op energiekosten
Nadere informatieLindenhove. Renovatie & Transformatie. Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove
Lindenhove Renovatie & Transformatie Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove ' Duurzaam & Comfortabel Met slimme combinaties van energiebesparende maatregelen en opwekking van duurzame energie komen
Nadere informatieInhoud. Aanleiding. 1. VSU Energie. 2. Klimaatscan. 3. Isolatiemaatregelen. 4. Zonnepanelen en SDE+ 5. LED-verlichting. 6. Financiering.
VSU Energie Inhoud Aanleiding 1. VSU Energie 2. Klimaatscan 3. Isolatiemaatregelen 4. Zonnepanelen en SDE+ 5. LED-verlichting 6. Financiering Tot slot Praktijkvoorbeelden door At Risk, Elinkwijk en STVU
Nadere informatieDuurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen. 01-10 - 2015
Duurzame systemen Comfortabel genieten, maximale energiebesparing 01-10 - 2015 Het goede gevoel, het juiste te doen. Onbezorgde luxe, duurzaam leven! Energiezuinig dankzij bodem-, lucht- en zonnewarmte
Nadere informatieWelkom VvE s uit Gemeente Emmen EEN INITIATIEF VAN
Welkom VvE s uit Gemeente Emmen EEN INITIATIEF VAN Informatiebijeenkomst Zonnepanelen voor VvE s 27 november 2018 Even voorstellen Jan Cullens, VvE Zonnecoach De VvE Zonnecoach geeft uw VvE energie Nut
Nadere informatieTOTAL COST OF OWNERSHIP
Nieuwe perspectieven op TOTAL COST OF OWNERSHIP INTELLIGENT BUILDING SPECIALS Investeren in comfort en energiebesparing loont Ondernemingen en overheidsorganisaties zijn zich er steeds meer van bewust
Nadere informatieHaal kennis over energie in huis
3 Incompany cursussen 3 Verduurzamen gebouwen Haal kennis over energie in huis Voor: facility manager, hoofd technische dienst, inkoper, financieel directeur, vastgoedmanager, hoofd vastgoed, hoofd huisvesting,
Nadere informatieOntwerp Gezonde Systemen
Ontwerp Gezonde Systemen Het huidige zonne-inkomen gebruiken De cycli van de natuur worden aangedreven door de energie van de zon. Bomen en planten vervaardigen voedsel op zonlicht. De wind kan worden
Nadere informatieNetwerkevent duurzame gebouwen
Netwerkevent duurzame gebouwen Wat is Sunburst? Technisch en financieel advies voor nieuwbouw en renovatie duurzame gebouwen Ontwikkelingen - Huurders eisen comfortabele en gezonde gebouwen - Energiezuinige,
Nadere informatieWinst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis
Winst en comfort uit duurzaamheid Bouw op onze kennis Even voorstellen "Het verschil tussen gewoon en uitzonderlijk is vaak dat kleine beetje extra, waarin samenwerking en krachtenbundeling mijn drijfveer
Nadere informatieCloud Energy Optimizer Energie besparen, CO2-footprint verkleinen
Cloud Energy Optimizer Energie besparen, CO2-footprint verkleinen Energie besparen in bestaande gebouwen is vaak ingrijpend en duur. De Cloud Energy Optimizer biedt u de mogelijkheid om veel minder energie
Nadere informatieOosterhout Nieuwe Energie
Oosterhout Nieuwe Energie Wat willen wij bereiken met ONE Oosterhout 100% Duurzame Energie Betaalbaar Lokaal opgewekt Met lokale ondernemingen Oftewel:. samen met inwoners van Oosterhout, op het grondgebied
Nadere informatieFolkert Linnemans NPZ Managersmeeting 2009
Het gebruik van nieuwe energie Duurzame energie & Zwembaden Folkert Linnemans NPZ Managersmeeting 2009 Energie vraagt anders denken! Zwembad DOEL h t i d d i b ik DOEL: het verminderen en verduurzamen
Nadere informatieMogelijkheden voor energie coöperaties. Jeroen Leclercq jeroen.leclercq@wijkenergie.coop 06-53544195
Mogelijkheden voor energie coöperaties Jeroen Leclercq jeroen.leclercq@wijkenergie.coop 06-53544195 Inhoud Samen sterker Belang van gezamenlijke projecten Variant 1: alles achter de meter Variant 2: korting
Nadere informatie16-20 september 2013 MAANDAG 16 SEPTEMBER
BUILDING ENERGY U BENT UITGENODIGD VOOR DE DUTCH GREEN BUILDING WEEK Energie is de belangrijkste grondstof voor succes, daarom gaan wij er zorgvuldig mee om. We realiseren en faciliteren gebouwen die in
Nadere informatieSubsidieaanvraag in het kader van het leefbaarheidsbudget Gemeente Geldermalsen
Subsidieaanvraag in het kader van het leefbaarheidsbudget Gemeente Geldermalsen Meteren, 15 januari 2014 Inleiding Coöperatieve vereniging 11duurzaam heeft zich de afgelopen twee jaar ingezet voor duurzaamheid
Nadere informatieBouw aan geluk in grote hoeveelheden
Bouw aan geluk in grote hoeveelheden Een serie slimme oplossingen voor duurzaam en voordelig bouwen Slim bouwen aan duurzaam geluk De toekomst verandert dagelijks. Helemaal in de bouwbranche waar iedereen
Nadere informatieEen comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd
Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is
Nadere informatieVoorgestelde beslissing :
Voorstel aan : Gemeenteraad van 19 december 2011 Door tussenkomst van : Raadscommissie van 6 december 2011 Nummer : Onderwerp : Duurzame scholen, een goede prestatie Bijlage(n) : 1. Notitie 'Duurzame scholen,
Nadere informatie