Arbeidsongeschiktheid: uw rechten in Duitsland en Nederland

Transcriptie

1 Regelingen en voorzieningen CODE Arbeidsongeschiktheid: uw rechten in Duitsland en Nederland brochure bronnen Bureau voor Duitse Zaken,

2 Inhoudsopgave Arbeidsongeschiktheid Uw rechten in Duitsland en Nederland Deskundig en betrouwbaar advies 2 Rechten uit twee landen 3 Anders dan in Nederland Verzekerd in twee landen Beëindiging uitkering bij 65 jaar De Nederlandse WIA 5 Langer dan 2 jaar ziek U bent al arbeidsongeschikt Twee soorten WIA-uitkering De IVA DE WGA Hoogte uitkering De Duitse Erwerbsminderungsrente 8 Wettelijk en verplicht Arbeidsongeschikt Hoogte uitkering Wachttijd Rentekorting Verhoging van de leeftijdsgrens Rente en inkomen Oud recht Ongevallenverzekering 11 Arbeidsongeval of beroepsziekte Verletztengeld en Verletztenrente Hoogte uitkering Tijdvakken 12 Wat is een tijdvak Duitse tijdvakken Nederlandse tijdvakken Berekening 15 Hoogte arbeidsongeschiktheidsrente Eenheden en waarden Formule renteberekening In twee of meer landen gewerkt Zo aanvragen 17 Aanvragen in Nederland Vraag op tijd aan Hulp nodig? Woordenlijst 18 Duitse begrippen en veelgebruikte termen Zo kunt u ons bereiken 20

3 2 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid Deskundig en betrouwbaar Ook over de grens is de SVB er voor u. Als wegwijzer in de wirwar van regels op het gebied van sociale zekerheid. Zo kunt u bij het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) terecht voor informatie over uw rechten als u in Duitsland werkt of heeft gewerkt. Ook als u ziek of zelfs arbeidsongeschikt wordt. Heeft u recht op een Nederlandse uitkering en waar maakt u aanspraak op in Duitsland? U weet dat de wetten over de grens anders zijn. Maar hoe ziet het er precies uit? BDZ heeft kennis van zaken. Rechten uit twee landen U woont in Nederland en werkt in Duitsland. Werkt u in loondienst, dan bent u automatisch verzekerd voor de Duitse renteverzekering. Hiermee bouwt u rechten op voor bijvoorbeeld een arbeidsongeschiktheidsuitkering. In dit hoofdstuk informeren wij u uitgebreid over uw Nederlandse en Duitse rechten en op welke punten zij verschillen. Anders dan in Nederland De regels in Duitsland voor arbeidsongeschiktheid zijn anders dan in Nederland. Toch wordt er in Duitsland net als in Nederland gekeken naar wat u nog wel kunt als u arbeidsongeschikt raakt. En er bestaat ook een uitkering voor arbeidsongeschiktheid. De hoogte van deze uitkering hangt af van welke werkzaamheden u nog wel kunt uitvoeren.

4 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 5 Verzekerd in twee landen Als u in zowel Nederland als Duitsland een wettelijke verzekering heeft opgebouwd, dan heeft u recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering uit beide landen. Uiteraard moet u wel aan alle voorwaarden voldoen. In Nederland wordt de arbeidsongeschiktheidsuitkering geregeld door de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Bij vaststelling van de beide uitkeringen zijn 2 situaties te onderscheiden. Tabel 1. Voor wie U bent op datum aanvang arbeitsongeschiktheid in Nederland verzekerd U bent op datum aanvang arbeitsongeschiktheid in Duitsland verzekerd U heeft recht op Een volledige WIA-uitkering. Bij toekenning van een Duitse arbeitsongeschiktheidsuitkering wordt de volledige WIA-uitkering verminderd met de Duitse uitkering. Een WIA-uitkering die gebaseerd is op de verhouding van de duur van de Nederlandse tijdvakken tot de gezamenlijke duur van de Nederlandse en buitenlandse tijdvakken. Dit heet een pro-rata berekening. De Duitse uitkering wordt dan niet gekort op de WIA-uitkering. Beëindiging uitkering bij 65 jaar De WIA-uitkering eindigt in ieder geval wanneer u 65 jaar wordt. U ontvangt dan een Nederlands AOW-pensioen. De Duitse arbeidsongeschiktheidsuitkering (Erwerbsminderungsrente) wordt bij 65 jaar omgezet in een Duitse ouderdomsrente. Dit leidt meestal niet tot een grote wijziging in het uitkeringsbedrag. In deze brochure staan Duitse begrippen en termen cursief aangegeven. In de woordenlijst achterin vindt u hierop een toelichting. De Nederlandse WIA Langer dan 2 jaar ziek Sinds 1 januari 2006 geldt in Nederland een nieuwe wet voor mensen die arbeidsongeschikt zijn: de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Als u in Nederland in loondienst werkt, bent u automatisch verzekerd voor de WIA. De nadruk ligt nu meer op wat mensen nog kunnen, niet op wat ze niet meer kunnen. Hoe arbeidsgeschikt u bent, hangt af van wat u door ziekte of gebrek aan inkomen verliest. De WIA geldt voor iedereen die ziek is geworden na 1 januari Na 2 jaar ziekte stelt het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) vast of u recht heeft op een WIA-uitkering. U bent al arbeidsongeschikt Voor werknemers die vóór 1 januari 2004 arbeidsongeschikt zijn geworden, blijft de WAO-uitkering (Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering) bestaan. Deze uitkering wordt ook na 1 januari 2004 gewoon doorbetaald. Twee soorten WIA-uitkering De WIA kent twee regelingen: IVA: Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten. WGA: Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Voor welke regeling u in aanmerking komt, hangt af van uw loonverlies en of u duurzaam (blijvend) of niet duurzaam (tijdelijk) arbeidsongeschikt bent. In de tabel leest u er meer over. Tabel 2. De wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) Voor wie personen met een loonverlies van minder dan 35% gedeeltelijk arbeidsongeschikten: uw loonverlies ligt tussen de 35% en 80% volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikten volledig en duurzaam arbeidsongeschikten: u kunt niet meer dan 20% van uw laatstverdiende loon verdienen U heeft recht op geen WIA-uitkering de regeling WGA de regeling WGA de regeling IVA

5 6 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid De IVA De IVA is bedoeld voor mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn en geen mogelijkheid hebben te werken. Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt wil zeggen dat u niet meer dan 20% van uw laatste loon kunt verdienen. En ook niet meer beter kunt worden, of de kans daarop heel klein is. Duurzaam betekent dat dit waarschijnlijk de komende 5 jaar ook zo zal blijven. De WGA De WGA is bedoeld voor mensen die nog gedeeltelijk kunnen werken, of die tíjdelijk helemaal niet meer kunnen werken. U bent gedeeltelijk arbeidsgeschikt als u tussen de 35% en 80% loonverlies heeft. U bent tijdelijk volledig arbeidsongeschikt als u op het moment van de beoordeling niet meer dan 20% kunt verdienen. Maar uw gezondheidssituatie zal waarschijnlijk nog zoveel verbeteren dat u later wel meer kunt verdienen. Bent u minder dan 35% arbeidsongeschikt, dan heeft u geen recht op een uitkering. De WGA kent drie soorten uitkeringen: een loongerelateerde uitkering van 70% van uw laatste loon. Deze is tot 2008 leeftijdsafhankelijk en duurt maximaal vijf jaar. U heeft recht op de loongerelateerde uitkering als u aan de zogenaamde referte-eis voldoet. U moet dan in de 36 weken onmiddellijk voorafgaande aan het moment dat u ziek werd, ten minste 26 weken als werknemer -hebben gewerkt. een loonaanvullingsuitkering. Als u na afloop van de loongerelateerde uitkering voldoende werkt (ten minste 50%), heeft u recht op een aanvulling op uw loon. een vervolguitkering. Dit is een percentage van het minimumloon. Het percentage hangt af van de mate van uw arbeidsongeschiktheid. U heeft hierop recht wanneer u niet werkt, of wanneer u met uw werk een inkomen verdient van minder dan 50% van uw resterende verdiencapaciteit. Hoogte uitkering De hoogte van de IVA-uitkering bedraagt 75% van uw maandloon. De hoogte van de WGA-loongerelateerde uitkering bedraagt per kalendermaand 70% van uw oude maandloon als u niet werkt. Werkt u nog gedeeltelijk, dan ontvangt u 70% van het verschil tussen uw oude en uw huidige maandloon. Als de duur van uw loongerelateerde uitkering is verstreken, kunt u recht hebben op een loonaanvullingsuitkering of een vervolguitkering. Tabel 3. bedraagt uw arbeidsongeschiktheidspercentage: 30% - 35% 00% 35% - 45% 28% 45% - 55% 5% 55% - 65% 2% 65% - 80% 50, 75% 80% - of meer 5% dan is uw uitkeringspercentage: Heeft u vragen over uw persoonlijke situatie, of begrijpt u iets niet? Neem dan contact met ons op. Wij helpen u graag. Naast uw uitkering krijgt u ook vakantiegeld. Dit wordt in mei uitbetaald.

6 8 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid De Duitse Erwerbsminderungsrente U wordt arbeidsongeschikt tijdens uw loopbaan in Duitsland. Wat betekent dit voor u? Immers, Nederland kent andere regels en wetgeving dan Duitsland op het gebied van arbeidsongeschiktheid. In deze voor u onprettige situatie is het goed om te weten waar u aan toe bent. Hoogte uitkering De hoogte van uw uitkering hangt af van het aantal uren dat u nog wel kunt werken. Afhankelijk van uw restcapaciteit krijgt u namelijk een volledige of gedeeltelijke uitkering. Samenvattend zijn er een aantal mogelijkheden: Tabel 4. Hoogte Erwerbsminderungsrente uren dat u nog per dag kunt werken u krijgt een: Hoogte uitkering bij arbeidsongeschiktheid In Duitsland wordt de hoogte van uw uitkering gebaseerd op het aantal uren dat u nog kunt werken. Dit is uw restcapaciteit. Wettelijk en verplicht In Duitsland zijn werknemers en daarmee gelijkgestelden (mensen voor wie dezelfde regels gelden) verplicht verzekerd voor de Duitse Rentenversicherung. En daarmee voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Deze Duitse verzekering voorziet niet alleen in een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, maar ook bij ouderdom en overlijden. Het is een wettelijke, verplichte verzekering voor werknemers, waar zelfstandigen - met uitzondering van enkele beroepsgroepen - niet onder vallen. Zelfstandigen kunnen op aanvraag wel als verplicht verzekerde worden toegelaten. Arbeidsongeschikt De eerste 6 weken van uw ziekte betaalt uw werkgever het loon door. In Duitsland heet dat Entgeltfortzahlung. Na deze loondoorbetaling betaalt de Krankenkasse tot maximaal 78 weken (1½ jaar) ziekengeld. Dit heet Krankengeld. Deze uitkering bedraagt 70% van het gemiddelde brutoloon. Stel: u blijft na 78 weken arbeidsongeschikt. En u bent niet meer in staat uw normale werkzaamheden uit te voeren. U heeft dan recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. In Duitsland is dit de Erwerbsminderungsrente. De hoogte van deze uitkering hangt af van wat u nog wel kunt doen. Met andere woorden: wat is uw restcapaciteit? minder dan 3 uur tussen drie en zes uur zes uur of meer volledige uitkering gedeeltelijke (halve) uitkering geen uitkering U komt in aanmerking voor een volledige Erwerbsminderungsrente als u arbeidsongeschikt bent en minder dan 3 uren per dag werkzaamheden kunt verrichten of minstens 3 maar niet meer dan 6 uur per dag kunt werken, maar geen baan kunt vinden en werkloos bent. U komt in aanmerking voor een gedeeltelijke Erwerbsminderungsrente als u arbeidsongeschikt bent en minder dan 6 uren per dag kunt werken; geboren bent vóór 2 januari 1961 en - ondanks dat u voor de algemene arbeidsmarkt (allgemeiner Arbeitsmarkt) nog volledig arbeidsgeschikt bent - voor het oude recht arbeidsongeschikt (berufsunfähig) bent. Wachttijd De eerste voorwaarde waaraan u moet voldoen is de wachttijd. Deze is voor de Erwerbsminderungsrente altijd 5 jaar. De wachttijd is een minimumperiode die u verzekerd moet zijn geweest. Wordt u door een ongeval of beroepsziekte arbeidsongeschikt, dan voldoet u meteen aan de wachttijd. Verder kunnen voor de wachttijd ook bijzondere of soortgelijke tijdvakken meetellen, die in een andere lidstaat van de EU zijn vervuld. Meer over dit onderwerp leest u in het hoofdstuk Tijdvakken. Daarnaast moet u in de laatste 60 maanden voor het begin van uw arbeidsongeschiktheid minstens 36 maanden verzekeringsplichtige werkzaamheden hebben verricht. Voor deze 36 maanden tellen ook Nederlandse WAO- of

7 10 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 11 WIA-verzekeringstijdvakken mee. Dit zijn tijdvakken waarin u in Nederland gewerkt heeft, of een Ziektewet-, WW- of WAO/WIA-uitkering ontving. Rentekorting Als u vóór uw 63ste jaar een Duitse Erwerbsminderungsrente ontvangt, moet u rekening houden met een rentekorting van 0,3% per maand. Dit gaat als volgt: Wordt u arbeidsongeschikt voor uw 60ste jaar, dan wordt de rente gekort met 10,8%. Wordt u arbeidsongeschikt tussen uw 60ste en 63ste jaar, dan wordt de rente voor elke maand, tot en met de maand waarin u 63 jaar wordt, gekort met 0,3%. Wordt u arbeidsongeschikt ná uw 63ste jaar, dan wordt de rente ongekort betaald. Verhoging van de leeftijdsgrens De leeftijd waarop zonder rentekorting een Erwerbsminderungsrente kan worden toegekend, wordt tussen 2012 en 2029 geleidelijk verhoogd van 63 naar 65 jaar. Wordt u arbeidsongeschikt in 2029 of later en bent u op dat moment bijvoorbeeld 64 jaar, dan wordt de Erwerbsminderungsrente gekort met 3,6%. Met 63 is dit 7,2%. Bent u 62 jaar of jonger, dan bedraagt de korting 10,8%. Tussen 2012 en 2029 geldt een overgangsregeling. Wilt u hierover meer weten, neem dan contact met ons op. Rente en inkomen Bent u gedeeltelijk arbeidsongeschikt (teilweise erwerbsgemindert), dan mag u voor uw restcapaciteit nog werken. Verdient u meer dan is toegestaan, dan kan dit invloed hebben op de hoogte van uw rente. Ook als u volledig arbeidsongeschikt (voll erwerbsgemindert) bent en daarnaast nog inkomen heeft, kan dit invloed hebben op de hoogte van deze rente. Oud recht Vanaf 1 januari 2001 geldt het Erwerbsminderungsgesetz. De nieuwe wetgeving is daarom alleen van toepassing op personen aan wie op 1 januari 2001 of later een rente is toegekend. Personen die op 31 december 2000 al een Duitse arbeidsongeschiktheidsuitkering (Berufs- of Erwerbsunfähigkeitsrente) ontvingen, blijven die rente ook ná 1 januari 2001 ontvangen. Voor informatie over uw persoonlijke situatie kunt u contact met ons opnemen. Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken. Ongevallenverzekering Naast de Erwerbsminderungsrente kent Duitsland een wettelijke rente bij ongeval of beroepsziekte. Arbeidsongeval of beroepsziekte Er is sprake van een arbeidsongeval wanneer u door een ongeval op weg van/ naar of tijdens uw werk letsel heeft opgelopen. Het kan ook zijn dat u door een beroepsziekte arbeidsongeschikt wordt. In Duitsland bent u hiervoor verzekerd via de wettelijke ongevallenverzekering: de Unfallversicherung. De betaling van deze uitkering wordt verzorgd door een bedrijfstak-organisatie: de Berufsgenossenschaft. Elke bedrijfstak kent er één. Verletztengeld en Verletztenrente Wordt u arbeidsongeschikt door een bedrijfsongeval of beroepsziekte? U maakt dan aanspraak op Verletztengeld. Deze uitkering ontvangt u alleen als u niet meer kunt werken door een beroepsziekte of bedrijfsongeval. De uitkering is qua hoogte vergelijkbaar met het Krankengeld. Als u verzekerd bent voor de Krankenversicherung, betaalt uw Krankenkasse deze uitkering. Bent u particulier tegen ziektekosten verzekerd, dan betaalt de Berufsgenossenschaft deze uitkering. Over de eerste zes weken dat u arbeidsongeschikt bent, heeft u recht op doorbetaling van het loon door uw werkgever. Meestal krijgt u dan geen Verletztengeld. Het Verletztengeld wordt normaal gesproken vanaf de 7e tot maximaal de 78e ziekteweek betaald. Bent u daarna nog steeds arbeidsongeschikt op grond van de Unfallversicherung, dan heeft u vervolgens recht op een Verletztenrente. Hoogte uitkering De hoogte van de Verletztenrente hangt af van het arbeidsongeschiktheidspercentage en de hoogte van uw inkomen in het laatste jaar voordat u arbeidsongeschikt werd. Een Verletztenrente kan naast een Erwerbsminderungsrente worden betaald. Komt de Verletztenrente boven een vastgesteld bedrag uit, dan kan deze van invloed zijn op de hoogte van uw Erwerbsminderungsrente. Voor informatie over uw persoonlijke situatie kunt u contact met ons opnemen. Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken.

8 12 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 13 Tijdvakken Om in aanmerking te kunnen komen voor een uitkering uit de Duitse renteverzekering moet u aan voorwaarden voldoen. Eén daarvan is, dat u aan de wachttijd voldoet. De wachttijd is 5 jaar voor de Erwerbsminderungsrente. Wat is een tijdvak Of u voldoet aan de wachttijd wordt bepaald door het aantal tijdvakken. Een tijdvak is een periode die meetelt voor de opbouw van uw arbeidsongeschiktheidsuitkering. Normaal gesproken telt ieder jaar mee dat u werkt en premie betaalt of voor u wordt betaald. Daarnaast zijn er perioden die wel meetellen voor de opbouw van arbeidsongeschiktheidsrente, maar waarvoor u geen premie heeft betaald. Er zijn diverse soorten Duitse en Nederlandse tijdvakken. Hieronder beschrijven we de meest voorkomende tijdvakken die meetellen voor de wachttijd. Duitse tijdvakken A. Beitragszeiten Dit zijn de perioden dat u in Duitsland heeft gewerkt en waarvoor uw werkgever premies heeft afgedragen. Of waarover u vrijwillige premie voor de Duitse renteverzekering heeft betaald. B. Kindererziehungszeiten Dit zijn perioden waarin u een kind verzorgd heeft. Het zijn tijdvakken die meetellen voor de berekening van de Duitse rente. De algemene richtlijn is als volgt: Voor elk kind dat vóór 1 januari 1992 is geboren, wordt een tijdvak van maximaal 12 maanden toegekend. Voor kinderen die op of ná deze datum zijn geboren, kan een tijdvak van maximaal 36 maanden worden toegekend. Tijdvakken van kinderopvoeding gelden meestal voor de moeder. De ouders kunnen kiezen om het tijdvak, of een gedeelte daarvan, aan de vader toe te kennen. Belangrijk is dat uw kind in Duitsland is opgevoed. Ongeacht de nationaliteit van uw kind. Grensarbeiders Bent u grensarbeider en is uw kind vóór 1986 geboren? Dan krijgt u geen tijdvakken. U komt wel in aanmerking voor een tijdvak als uw kind ná 31 december 1985 is geboren. U moet dan direct voor de geboorte van het kind in Duitsland gewerkt hebben en verzekerd zijn geweest. En als u het werk onderbroken heeft, moet dat met toepassing van het zogenaamde Mutterschutzgesetz of het Bundeserziehungsgeldgesetz zijn geweest (zie woordenlijst achter in deze brochure). C. Ersatzzeiten Dit zijn bijvoorbeeld perioden van militaire dienst of krijgsgevangenschap. D. Anrechnungszeiten Perioden van onderbreking van de Duitse verzekering door ziekte, zwangerschap of werkloosheid. Ook bepaalde perioden van school-, beroeps- of hogeschoolopleiding kunnen meegeteld worden. E. Berücksichtigungszeiten Dit zijn jaren waarin u bijvoorbeeld een kind heeft opgevoed (tot 10 jaar). F. Zurechnungszeiten U wordt arbeidsongeschikt en heeft nog maar weinig rechten opgebouwd. Als u op het moment dat u arbeidsongeschikt wordt jonger bent dan 60 jaar, wordt voor de berekening van de Duitse arbeidsongeschiktheidsrente ervan uitgegaan dat u tot uw 60ste levensjaar verzekerd bent geweest. De waarde van deze tijdvakken bedraagt het gemiddelde van de waarde die u tot de datum waarop u arbeidsongeschikt werd, heeft opgebouwd. Grensarbeider U bent werknemer/zelfstandige en u werkt in een EU-lidstaat en woont in een andere EU-lidstaat, waarheen u minstens eenmaal per week terugkeert.

9 14 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 15 Nederlandse tijdvakken Voor de vervulling van de wachttijd telt de periode dat u verzekerd bent geweest voor de Nederlandse WIA (voor 1 januari 2004: WAO) mee. Dit geldt ook voor soortgelijke tijdvakken die zijn vervuld in een andere EU-lidstaat. Voor informatie over uw persoonlijke situatie kunt u contact met ons opnemen. Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken. Berekening Maar welk bedrag ontvangt u dan eigenlijk per maand? Kunt u dat bedrag zelf berekenen? Het uitrekenen van de uiteindelijke hoogte van een Duitse arbeidsongeschiktheidsuitkering is niet eenvoudig. Om u toch een idee te geven, vindt u hieronder een globaal overzicht van de berekening. Hoogte arbeidsongeschiktheidsrente Een Duitse rente bouwt u op gedurende uw werkzame leven. Tijdens de periode dat u in Duitsland in loondienst werkt, betaalt u namelijk premie voor de Duitse Rentenversicherung. De hoogte van het bedrag dat u opbouwt met de Duitse renteverzekering is onder meer afhankelijk van: het loon dat u jaarlijks verdient, en de looptijd van de verzekering. Daarnaast zijn er nog andere eenheden en waarden. Deze zijn van belang voor de berekening van de rente. Eenheden en waarden Waarde-eenheden (Entgeltpunkte) Voor elk jaar dat u verzekerd was voor de Duitse renteverzekering wordt een persoonlijke waarde-eenheid vastgesteld. Deze eenheid is gebaseerd op de vergelijking tussen uw eigen bruto jaarloon en het gemiddelde brutoloon van alle verzekerden in dat jaar. Is uw bruto jaarloon bijvoorbeeld gelijk aan dat gemiddelde, dan ontvangt u: 1,0 waarde-eenheid. Zo krijgt u 1,1 waarde-eenheid als uw brutoloon 10% hoger is dan het gemiddelde brutoloon. Voor tijdvakken van kinderopvoeding bedraagt de waarde-eenheid momenteel 1,0. Ook over premievrije tijdvakken worden waarde-eenheden toegekend. Er zijn verschillende premievrije tijdvakken. In het vorige hoofdstuk kunt u lezen welke er zijn. Rente-ingangs factor Dit is de Zugangsfaktor (ZF). Normaal gesproken is deze factor 1.

10 16 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 17 Rentesoort factor In het Duits noemt men dit Rentenartfaktor (RAF). De hoogte van deze factor hangt af van de soort arbeidsongeschiktheidsrente. Actuele rentewaarde In Duitsland heet dit Aktueller Rentenwert. Dit is een dynamische factor, die wordt beïnvloed door de loonontwikkeling in Duitsland. Ieder jaar op 1 juli stelt de Duitse regering deze actuele rentewaarde opnieuw vast. Formule renteberekening De formule van de renteberekening bestaat uit alle hierboven genoemde factoren. De formule ziet er dan als volgt uit: Tabel 5. Renteberekening Waarde-eenheden x rente-ingangsfactor x rentesoort factor x actuele rentewaarde = maandrente ofwel: Entgeltpunkte x Zugangsfaktor x Rentenartfactor x aktueller Rentenwert = Monatsrente De maandrente is het bedrag dat u maandelijks ontvangt, zonder dat er rekening is gehouden met eventuele kortingen. U kunt bijvoorbeeld een korting krijgen op het maandbedrag, omdat aan u voor uw 63ste jaar een Duitse arbeidsongeschiktheidsrente is toegekend. In twee of meer landen gewerkt Heeft u in Duitsland én Nederland gewerkt, dan wordt er meestal naast een berekening op grond van de nationale bepalingen, ook een zogenaamde pro-rata-berekening gemaakt. Dit is een berekening op grond van de EG- Verordening. Zo aanvragen Een uitkering uit de Duitse renteverzekering moet u altijd officieel aanvragen. Hiervoor neemt u zelf contact op met de betreffende uitkeringsinstantie. Belangrijk om te weten, anders krijgt u de uitkering namelijk niet. Aanvragen in Nederland Een aanvraag voor een Duitse arbeidsongeschiktheidsuitkering doet u bij het UWV. BDZ verzorgt de uitbetaling van de Duitse uitkering. Achter in deze brochure vindt u de contactgegevens. Vraag op tijd aan U moet uw aanvraag wel op tijd indienen bij het UWV. Doet u de aanvraag binnen 3 maanden na de dag waarop u arbeidsongeschikt wordt? Dan krijgt u de Erwerbsminderungsrente vanaf de maand waarin u de voorwaarden voor deze rente heeft vervuld. Vraagt u pas ná 3 maanden aan, dan krijgt u de rente vanaf de maand van aanvraag. Hulp nodig? De regels rond de Duitse arbeidsongeschiktheidsuitkering zijn best ingewikkeld. Voor specifieke vragen over uw situatie kunt u contact met ons opnemen. Wij geven u graag advies. Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken. Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact met ons opnemen. Achter in deze brochure vindt u onze contactgegevens.

11 18 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 19 Woordenlijst De Duitse woorden en uitdrukkingen in deze brochure vindt u hier op een rij. Om u snel wegwijs te maken in het ingewikkelde Duitse socialeverzekeringsstelsel. Zo kunt u in één oogopslag zien wat die specifieke Duitse term betekent. Duits woord / uitdrukking Aktueller Rentenwert Allgemeiner Arbeitsmarkt Anrechnungszeiten Beitragszeiten Berücksichtigungszeiten Berufsgenossenschaft Berufsunfähigkeitsrente Bundeserziehungsgeldgesetz Entgeltpunkte Ersatzzeiten Erwerbsminderungsgesetz Erwerbsunfähigkeitsrente Erwerbsminderungsrente Nederlandse toelichting De actuele rentewaarde is een dynamische factor waarmee de rente berekend wordt Voor de algemene arbeidsmarkt worden alle mogelijke werkzaamheden in aanmerking genomen Premievrije tijdvakken (onder meer ziekte en werkloosheid) Premietijdvakken Dit zijn jaren waarin u bijvoorbeeld een kind in Duitsland heeft opgevoed (tot 10-jarige leeftijd) Duits uitvoeringsorgaan van de ongevallenverzekering Lage Duitse arbeidsongeschiktheidsrente (oud recht) Wet waaruit u een uitkering ontvangt voor een periode van werkonderbreking voor opvoeding van kinderen Waarde-eenheden Vervangende tijdvakken Wettelijke Duitse arbeidsongeschiktsheidswet Hoge Duitse arbeidsongeschiktheidsrente (oud recht) Arbeidsongeschiktheidsrente Kindererziehungszeiten Krankengeld Krankenkasse Krankenversicherung Entgeltfortzahlung Monatsrente Mutterschutzgesetz Rentenartfaktor (RAF) Rentenversicherung Unfallversicherung Verletztengeld Verletztenrente Zugangsfaktor (ZF) Zurechnungszeiten Verzekeringstijdvakken voor kinderopvoeding Duits ziekengeld Duitse zorgverzekeraar. Deze vergoedt de ziektekosten, betaalt ziekengeld uit en int de premies voor de Duitse sociale verzekeringen (behalve Unfallversicherung) Wettelijke Duitse ziektekosten- en ziekengeldverzekering Loondoorbetaling Duitse maandrente Deze wet regelt de rechten van vrouwen met kinderen Rentesoort factor, diverse soorten Duitse renten kennen een eigen factor. Duitse verzekering die niet alleen voorziet in een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, maar ook bij ouderdom en overlijden. Het is een wettelijke, verplichte verzekering voor werknemers Wettelijke Duitse ongevallenverzekering Duits ziekengeld (bij ongeval of beroepsziekte) Wettelijke Duitse ongevallenrente Rente-ingangs factor Dit zijn tijdvakken die kunnen worden toegekend bij arbeidsongeschiktheid voor de 60-jarige leeftijd.

12 20 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 21 Zo kunt u ons bereiken In deze brochure staat algemene informatie. Wilt u meer weten over uw situatie? Neemt u dan contact op met het Bureau voor Duitse Zaken. Wij helpen u graag verder. Wij zijn gespecialiseerd op het gebied van de sociale zekerheid in de relatie Nederland-Duitsland. Bureau voor Duitse Zaken Takenhofplein SZ Nijmegen Postbus MB Nijmegen Andere brochures van BDZ: Werken in Duitsland, wonen in Nederland Ouderdom uw rechten in Duitsland en Nederland Overlijden uw rechten in Duitsland en Nederland Werken in Nederland, wonen in Duitsland Arbeit in den Niederlanden, Wohnsitz in Deutschland Bedragen en percentages Duitsland Bedragen en percentages Nederland Niederländische Beitragssätze und Leistungen Tel. (0031) (0) Fax (0031) (0) bdz@svb.nl internet: Spreekuren Goed om te weten is dat u ons ook persoonlijk kunt spreken. Met al uw vragen over wonen, werken, ondernemen en studeren in Nederland en Duitsland bent u welkom op een van onze spreekuren. Meer informatie vindt u op onze website:

13 22 Arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheid 23 Grensinfopunt Het centrale punt voor alles wat te maken heeft met over de grens wonen, werken, ondernemen en studeren. Zo heeft u één ingang voor al uw vragen. Het Grensinfopunt is een samenwerkingsverband tussen de Belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank. Informatiecentrum Belastingen Voor vragen over belastingen en andere fiscale zaken in relatie met Duitsland kunt u terecht bij de Belastingdienst in Heerlen. Team GWO Postbus MB Maastricht Nuttige adressen UWV Postbus CA Amsterdam UWV Heerlen Heldevierlaan 11 Postbus MB Heerlen Deutsche Rentenversicherung Westfalen Verbindungsstelle Niederlande D Münster College voor zorgverzekeringen (CVZ) Postbus AH Diemen NO/0108