Inhoudsopgave. Waar krijgt u mee te maken? Wirwar van regels en wetten

Transcriptie

1 Inhoudsopgave WERKEN IN DUITSLAND, WONEN IN NEDERLAND Waar krijgt u mee te maken? GOED OM TE WETEN 3 Wirwar van regels en wetten WELKE WETGEVING 4 Hoofdregel Uitzonderingen op de hoofdregel DE FORMALITEITEN 8 Verblijfsvergunning nodig? Verplichte zorgverzekering Zorg in Nederland en Duitsland Inkomen boven de loongrens Vrijwillige verzekering Tegemoetkoming ZELFSTANDIG ONDERNEMEN 11 Wel of niet verplicht verzekerd Uitzonderingen op de regel Vrijstelling van verzekeringsplicht WERKLOOS, WAT NU? 15 Duitse of Nederlandse uitkering Agentur für Arbeit De procedure Aufhebungsvertrag REGELS VOOR KINDERBIJSLAG 17 Duitse kinderbijslag Hoogte van uw Duitse inkomen Bedragen en voorwaarden Tot welke leeftijd? Kinderbijslag uit twee landen WETTELIJK PENSIOEN 20 Oudedagsuitkering Opbouw van uw pensioen WOORDENLIJST 21 Duitse begrippen en veelgebruikte termen DEELTIJDWERK 12 Weinig rechten Premies bijbetalen Geen rechten in Nederland ZO KUNT U ONS BEREIKEN 23 ALS U ZIEK WORDT 13 Recht op zorg Procedure ziekmelding Loondoorbetaling en ziekengeld Langer dan zes weken ziek Duur ziektegeld

2 Werken in Duitsland, wonen in Nederland 5 Deskundig en betrouwbaar De grenzen in Europa vervagen en de voordelen van het wonen of werken buiten de grenzen worden steeds meer ontdekt. U woont in Nederland en werkt in Duitsland. Of u heeft plannen om in Duitsland te gaan werken. Wat zijn de regels als u ziek of werkloos wordt? Heeft u nog recht op kinderbijslag als u in Duitsland gaat werken? U weet dat de wetten over de grens anders zijn. Maar hoe ziet het er nu precies uit? Het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) beschikt over een hoop kennis en ervaring. Woont u in Nederland en gaat u werken in Duitsland, dan beantwoorden wij uw vragen. Wij helpen u op weg. Goed om te weten WIRWAR VAN REGELS EN WETTEN Als u woont en werkt in Nederland is de Nederlandse wetgeving op u van toepassing. Dat is duidelijk. Zodra u de grens over gaat is het niet meer zo duidelijk. U weet dat de wetten over de grens anders zijn.welke sociale verzekeringswetgeving is juist op uw situatie van toepassing? BDZ helpt u in de wirwar van regels en wetten. Als u in Duitsland gaat werken is het bijvoorbeeld goed om te weten of u nog recht heeft op kinderbijslag in Nederland. Zo is het ook belangrijk om op de hoogte te zijn van de regels als het gaat om werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, pensioen en ondernemen in Duitsland. Normaal gesproken valt u onder de wetgeving van het land waar u werkt. Toch geldt dit niet altijd. Hiervoor heeft de Europese Gemeenschap regels opgesteld die we EG-Verordeningen noemen. De regels voor de sociale verzekeringen zijn opgenomen in de Verordeningen 1408/71 en 574/72. Deze regels bepalen onder welke wetgeving u valt. De hoofdregel in deze Verordening bepaalt dat u valt onder de wetgeving van het land waar u werkt. U woont bijvoorbeeld in Nederland en werkt in Duitsland, dan bent u verzekerd volgens de Duitse sociale verzekeringswetgeving. Op uw inkomen worden dan ook premies volgens de Duitse wetgeving ingehouden. U betaalt dan premies in Duitsland. Daardoor heeft u recht op uitkeringen op grond van de wetten van het land waar u werkt. Goed om te weten is dat u in deze situatie niet meer verzekerd bent voor de Nederlandse sociale verzekeringen, zoals de AOW, de Anw, de WAO en de kinderbijslag. Ondanks dat u in Nederland woont. Daar staat tegenover dat u wel in Duitsland sociaal verzekerd bent.

3 6 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 7 Welke wetgeving In het vorige hoofdstuk heeft u het al kunnen lezen. Normaal gesproken valt u onder de wetgeving van het land waar u werkt. Welke wetgeving op uw situatie van toepassing is, verduidelijken wij aan de hand van deze hoofdregel en de meest voorkomende situaties. HOOFDREGEL De informatie in deze brochure is voornamelijk bestemd voor grensarbeiders. U bent grensarbeider als u in Nederland woont en als werknemer of zelfstandige werkt in Duitsland. Zodra u minstens eenmaal per week naar uw woonplaats in Nederland terugkeert, behoort u tot de groep grensarbeiders. Grensarbeiders en hun gezin zijn beschermd door Europese bepalingen op het gebied van sociale zekerheid. De hoofdregel is, dat u normaal gesproken valt onder de wetgeving van het land waar u werkt. In dit hoofdstuk vindt u ook een aantal uitzonderingen op deze hoofdregel. Als u geen grensarbeider bent, kan de informatie in deze brochure eveneens nuttig zijn. UITZONDERINGEN OP DE HOOFDREGEL Nederlandse werkgever Woont u in Nederland en werkt u uitsluitend in Duitsland, dan valt u onder de Duitse wetgeving. Is in dit geval uw werkgever niet in Duitsland gevestigd, maar bijvoorbeeld in Nederland, dan valt u nog steeds onder de Duitse wetgeving. Kortom, het maakt niet uit in welk land uw werkgever is gevestigd. Bindend is het land waar u werkt. Tijdelijk werk Uw Nederlandse werkgever zendt u tijdelijk uit naar Duitsland. Met andere woorden: u wordt gedetacheerd. U wilt weten of in uw situatie de Nederlandse of Duitse wetgeving van toepassing is. Het antwoord op deze vraag is niet eenvoudig.welke wetgeving op uw situatie van toepassing is hangt namelijk af van een aantal factoren. Zo blijft de Nederlandse wetgeving van toepassing als u aan de volgende voorwaarden voldoet: Het werk in Duitsland verricht u in opdracht en voor rekening van een bedrijf, waar u normaal gesproken voor werkt. De werkzaamheden duren niet langer dan 12 maanden. Duren de werkzaamheden onverwachts langer dan 12 maanden? De detachering kan dan nog met maximaal 12 maanden verlengd worden. Deze regels gelden ook als u speciaal voor detachering in Duitsland bent aangenomen. U moet dan, voordat u bij deze werkgever in dienst trad, wel in Nederland verzekerd zijn geweest. Voor detachering heeft u een E101-verklaring nodig. Met dit formulier kunt u aantonen dat u in Nederland sociaal verzekerd bent. Uw werkgever kan het aanvraagformulier downloaden van het digitale loket op onze website: ARTIKEL 17-REGELING Werkt u tijdelijk in Duitsland en weet u vooraf dat u langer dan 12 maanden, maar korter dan vijf jaar gedetacheerd wordt? Dan kan een verklaring worden afgegeven waarmee u voor maximaal vijf jaar in Nederland verzekerd blijft. Deze E101-verklaring wordt ook afgegeven door de Sociale Verzekeringsbank. De artikel 17-regeling wordt per situatie vastgesteld. Meer informatie over dit onderwerp en over de verklaringen die u nodig heeft, kunt u lezen in een aparte SVB-brochure over detachering in het buitenland. U kunt deze downloaden van onze website Werken in Duitsland en Nederland U werkt in twee landen. Het is belangrijk voor u dat er vastgesteld wordt in welk land u verzekerd bent voor de sociale verzekeringen. In Europees verband is namelijk afgesproken dat u maar in één land verzekerd kunt zijn.

4 8 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 9 In de onderstaande tabel kunt u zien welke sociale verzekeringswetgeving op uw situatie van toepassing is, bij werken in Duitsland en Nederland. Tabel 1. Sociale verzekeringswetgeving bij wonen in Nederland en werken in twee landen situatie U werkt voor twee verschillende werkgevers in zowel Nederland als Duitsland U werkt voor één werkgever in zowel sociale verzekeringswetgeving Nederland Nederland Nederland als Duitsland Woont u niet in één van beide landen waar u werkzaam bent, dan bent u verzekerd in het land waar het bedrijf of de werkgever gevestigd is. Werkt u in alle bovenstaande situaties afwisselend in zowel Nederland als Duitsland, dan heeft u steeds voor maximaal 12 maanden een E101- verklaring nodig. Net zoals bij detachering. Met dit formulier kunt u aantonen dat u in Nederland sociaal verzekerd bent. U kunt het aanvraagformulier downloaden van het digitale loket op onze website: Tabel 2. Welke sociale verzekeringswetgeving bij wonen in Nederland U werkt in Nederland als U werkt in Duitsland als U valt onder de wetgeving van - werknemer Duitsland - zelfstandige Duitsland werknemer werknemer Nederland zelfstandige zelfstandige Nederland werknemer zelfstandige Nederland zelfstandige werknemer Duitsland ambtenaar* werknemer/zelfstandige Nederland werknemer/zelfstandige ambtenaar Duitsland ambtenaar* ambtenaar Nederland en Duitsland * en verzekerd in een bijzonder stelsel Heeft u een vraag over uw situatie? Achterin deze brochure kunt u lezen hoe u ons kunt bereiken. Natuurlijk zijn nog meer situaties denkbaar. In de tabel op de volgende pagina vermelden wij er nog een aantal. Het uitgangspunt is altijd dat u in Nederland woont. U kunt direct zien welke sociale verzekeringswetgeving op uw situatie van toepassing is.

5 10 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 11 De formaliteiten Het is binnenkort uw eerste werkdag in Duitsland. Er komt veel op u af. Een andere taal en nieuwe collega s, maar ook andere regels en wetgeving. Van belang is dat u goed geïnformeerd bent. BDZ helpt u graag op weg. GRENSARBEIDER U bent werknemer of zelfstandige, u werkt in een EU-lidstaat en u woont in een andere EU-lidstaat, waarheen u minstens eenmaal per week terugkeert. VERBLIJFSVERGUNNING NODIG? Allereerst is het goed om te weten of u een verblijfsvergunning nodig heeft. Als grensarbeider heeft u deze namelijk niet nodig. Bent u geen grensarbeider dan heeft u wel een verblijfsvergunning nodig. Dit noemt men in Duitsland een Aufenthaltsgenehmigung. Deze Aufenthaltsgenehmigung moet u aanvragen bij het Ausländeramt van de Kreisverwaltung. In het kader hiernaast kunt u lezen aan welke voorwaarden u moet voldoen om als grensarbeider te worden beschouwd. VERPLICHTE ZORGVERZEKERING Duitsland kent een verplichte ziekenfondsverzekering. Er is wel een belangrijk verschil met de voormalige Nederlandse ziekenfondsverzekering. In de Duitse sociale verzekeringswetgeving is namelijk de ziekengelduitkering en geneeskundige zorg in één wettelijk onderdeel opgenomen. Dit noemt men de Krankenversicherung. Het is van belang om op de hoogte te zijn van de procedure voor aanmelding bij deze verzekering. Immers, u wilt wel verzekerd zijn als u ziek wordt. Zo werkt het: Op uw eerste werkdag meldt uw werkgever u aan bij een Krankenkasse. Deze organisatie is vergelijkbaar met een Nederlandse zorgverzekeraar (voorheen ziekenfonds). U mag zelf kiezen bij welke Krankenkasse u aangemeld wilt worden. Na aanmelding ontvangt u een registratiebewijs: het Sozialversicherungsausweis. Voor grensarbeiders geldt een extra procedure. Bij aanmelding bij een Krankenkasse ontvangt u een Ausweis für Grenzgänger. Het is ook belangrijk dat u wordt aangemeld bij een, door u gekozen, zorgverzekeraar in Nederland. De Krankenkasse zorgt hiervoor via het formulier E106. Iedere wijziging van werkgever of Krankenkasse moet u doorgeven aan uw Nederlandse zorgverzekeraar. Let op: registratiebewijzen moet u goed bewaren. U heeft ze namelijk nodig op het moment dat er zich wijzigingen in uw persoonlijke situatie voordoen, of als u van werkgever verandert. ZORG IN NEDERLAND EN DUITSLAND Let op, als u ziek wordt heeft u zowel in Nederland als in Duitsland recht op medische zorg. Of het nu gaat om medicijnen of een ziekenhuisopname. De kosten van deze zorg komen dan voor rekening van de Duitse Krankenkasse. Meeverzekerde gezinsleden die in Nederland wonen, hebben recht op zorg in Nederland. Soms ook in Duitsland. Daar moet de Nederlandse zorgverzekeraar wel toestemming voor geven. De Nederlandse zorgverzekeraar stelt vast welke gezinsleden voor medeverzekering in aanmerking komen. Omdat u in Duitsland premie betaalt voor de Krankenversicherung hoeft u in Nederland geen procentuele en nominale premie te betalen. U kunt zich in Nederland wel aanvullend verzekeren (bijvoorbeeld voor de tandarts). U betaalt voor deze aanvullende verzekering een afzonderlijke premie. Uw zorgverzekeraar kan u hierover nader informeren. NIEUW ZORGVERZEKERINGS- STELSEL Vanaf 1 januari 2006 kent Nederland een nieuw zorgverzekeringsstelsel. De gevolgen van invoering van deze wet worden in een volgende versie van deze brochure verwerkt.

6 12 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 13 INKOMEN BOVEN DE LOONGRENS Uw inkomen komt boven de loongrens van de verzekeringsplicht. In tabel 3. leest u waar deze grens ligt. In Duitsland kunt u zich particulier verzekeren. Dit houdt in, dat u zich verzekert tegen ziektekosten en indien u dit wenst, voor een uitkering bij ziekte (Krankentagegeld). U bent dan niet AWBZ verzekerd. Zelfstandig ondernemen De grenzen in Europa vervagen en de voordelen van het werken buiten de grenzen worden steeds meer ontdekt. Zo kunt u bijvoorbeeld als zelfstandige over de grens werken. Onder welke sociale verzekeringswetgeving valt u dan eigenlijk? En bent u verplicht pensioen verzekerd? Tabel 3. Duitse sociale verzekeringswetgeving: loongrens soort verzekering loongrens verzekeringsplicht Krankenversicherung bruto per maand Pflegeversicherung bruto per maand Rentenversicherung Geen Arbeitslosenversicherung Geen Unfallversicherung Geen Kindergeld Geen WEL OF NIET VERPLICHT VERZEKERD In tegenstelling tot werknemers, bent u als zelfstandige ondernemer niet verplicht verzekerd voor de Duitse Rentenversicherung. Deze Duitse verzekering voorziet in een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden. Op aanvraag kunt u als zelfstandige toch worden toegelaten tot deze verplichte verzekering. Doe dit wel binnen vijf jaar nadat u begonnen bent als zelfstandige. Anders bent u te laat. Zelfstandigen kunnen altijd een vrijwillige verzekering afsluiten. VRIJWILLIGE VERZEKERING Komt uw inkomen boven de loongrens en was u daarvoor verplicht verzekerd, dan kunt u zich binnen drie maanden vrijwillig verzekeren. Voor deze verzekering gelden dezelfde procedures als hierboven vermeld onder verplichte zorgverzekering. Deze vrijwillige verzekering kunt u afsluiten bij een Krankenkasse. Ook hiervoor moet een formulier E106 worden opgemaakt. TEGEMOETKOMING Van uw Duitse werkgever ontvangt u een tegemoetkoming in de premie voor de particuliere ziektekostenverzekering of de vrijwillige Krankenversicherung. Op uw loonstrookje vindt u deze compensatie onder de Duitse naam: Arbeitgeber-Zuschuß. Wij beantwoorden ook al uw andere vragen over formaliteiten. Achterin deze brochure kunt u lezen hoe u ons kunt bereiken.wij helpen u graag met persoonlijk advies. UITZONDERINGEN OP DE REGEL Een aantal beroepsgroepen valt wel onder de verplichte Rentenversicherung. Zo zijn ambachtslieden die in Duitsland ingeschreven staan in de Handwerksrolle, wel verplicht verzekerd voor hun pensioen. De Handwerksrolle is een register voor specifieke ambachtslieden en vakmensen. De verzekeringsplicht begint op de dag dat u start met uw werk als zelfstandig ambachtsman. En eindigt op het moment dat het werk of uw inschrijving in de Handwerksrolle ophoudt. Of op het moment dat u vrijgesteld wordt van de verzekeringsplicht. VRIJSTELLING VAN VERZEKERINGSPLICHT U kunt vrijgesteld worden van de verplichte pensioenverzekering. Hiervoor komt u in aanmerking als de minimale verplichte verzekeringsduur is afgelopen. Deze is gesteld op 216 maanden (18 jaar). Daarna kunt u pas een verzoek tot vrijstelling indienen.

7 14 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 15 Deeltijdwerk Als u ziek wordt U woont in de grensstreek en uw kinderen gaan naar school. En u besluit een parttime baan te nemen in Duitsland. Bent u verzekerd als u ziek wordt? In Duitsland zijn de sociale voorzieningen voor deeltijdwerkers minder goed geregeld dan in Nederland. Wel belangrijk om te weten. WEINIG RECHTEN Als deeltijdwerker in Duitsland bouwt u weinig rechten op. Bedraagt uw inkomen minder dan 400 bruto per maand, dan bent u vrijwel uitgesloten van alle takken van de Duitse sociale verzekering. Met uitzondering van de Unfallversicherung. Als deeltijdwerker valt u namelijk onder de groep geringfügig Beschäftigen. Goed om te weten is dat u ook geen recht heeft op Duitse kinderbijslag. PREMIES BIJBETALEN Als u minder dan 400 bruto per maand verdient, bouwt u beperkte rechten op voor de Rentenversicherung. Deze verstrekt een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden. Deeltijdwerkers bouwen echter maar beperkte rechten op. Door op vrijwillige basis premies bij te betalen kunt u wel een hogere opbouw realiseren. Deeltijdwerkers met een inkomen boven 400 en onder 800 bruto per maand (Niedriglohnsektor), zijn wel verzekeringsplichtig. Naarmate u meer verdient, loopt de verschuldigde premie voor de Rentenversicherung op. Ook kunt u kiezen voor volledige premiebetaling. GEEN RECHTEN IN NEDERLAND Doordat u werkt in Duitsland en geen premies betaalt in Nederland, bent u uitgesloten van de Nederlandse verzekeringsplicht.wat houdt dit in? Dit kan gevolgen hebben voor de opbouw van AOW, AWBZ en de eventuele medeverzekering bij een zorgverzekeraar. Daarom adviseren wij u, voordat u parttime gaat werken in Duitsland, contact op te nemen met BDZ. Zo bent u goed geïnformeerd voordat u aan het werk gaat. U wordt ziek. Bij welke instantie moet u zich ziek melden in Duitsland? Ook voor ziekteverzuim en ziekte-uitkeringen gelden afwijkende regels en procedures in Duitsland. Daarvan moet u wel op de hoogte zijn. RECHT OP ZORG U heeft als grensarbeider recht op medische verzorging in Nederland en Duitsland. De Krankenkasse vergoedt deze kosten. Zorg in Nederland wordt verleend volgens de voorschriften van uw Nederlandse zorgverzekeraar en de AWBZ. In Duitsland krijgt u hulp conform de daar geldende wettelijke ziektekostenverzekering. Voor uw gezin gelden andere regels. Gezinsleden die in Nederland wonen, kunnen namelijk alleen in Duitsland medische hulp krijgen als deze onmiddellijk noodzakelijk is: in spoedgevallen en met toestemming van uw Nederlandse zorgverzekeraar. In het hoofdstuk Welke wetgeving kunt u meer lezen over dit onderwerp. PROCEDURE ZIEKMELDING Als u ziek wordt is het belangrijk dat u zorgvuldig de procedure voor ziekmelding volgt. Zo zorgt u ervoor dat uw loonbetaling niet in gevaar komt. Als u een arbeidsongeval krijgt, volgt u deze procedure ook. Eerst meldt u zich ziek bij uw werkgever. Zorg dat u uw verzekeringsnummer bij de hand heeft, uw werkgever zal erom vragen. Tevens meldt u zich direct ziek bij het dichtstbijzijnde UWV-kantoor. Uiterlijk binnen twee dagen. Dit doet u telefonisch. U geeft door op welke dag u ziek bent geworden en wat de vermoedelijke oorzaak van uw ziekte is. Ook meldt u uw verzekeringsnummer en de naam van uw Krankenkasse. Vervolgens maakt het UWV een afspraak met u voor controle op het spreekuur van een verzekeringsarts. U ontvangt daarna een bevestiging van de verzekeringsarts dat u overhandigt aan uw werkgever. Hiermee kunt u aantonen dat u volgens de voorschriften heeft gehandeld.

8 16 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 17 Ten slotte informeert het UWV uw Krankenkasse over de ziekmelding via de formulieren E115 en E116. Hierop vermeldt het UWV ook de vermoedelijke duur van de ziekte. LOONDOORBETALING EN ZIEKENGELD De eerste zes weken van uw ziekte betaalt uw werkgever het loon door. Het loon dat u ontvangt tijdens uw ziekteperiode is gebaseerd op het aantal werkuren. Overuren worden niet meegeteld. Zodra u weer ziek wordt door dezelfde oorzaak, heeft u weer recht op zes weken doorbetaling van uw loon. Op voorwaarde dat: U voor deze nieuwe ziekteperiode minstens zes maanden niet ziek bent geweest door dezelfde oorzaak. Er 12 maanden verstreken zijn na uw eerste ziektedag van de eerste ziekteperiode met dezelfde oorzaak. LANGER DAN ZES WEKEN ZIEK Wordt uw loon in de eerste zes weken nog doorbetaald door uw werkgever, na zes weken betaalt de Krankenkasse u een ziekengelduitkering. De hoogte van dit ziekengeld is maximaal 70% van het gemiddelde brutoloon. Met een maximum van 90% van het normale nettoloon. DUUR ZIEKTEGELD In Duitsland ontvangt u maximaal 78 weken ziekengeld binnen een periode van drie jaar. Goed om te weten is dat deze richtlijn alleen geldt als u ziek bent vanwege dezelfde ziekte oorzaak. En dat de eerste zes weken loondoorbetaling door de werkgever meetellen voor deze 78 weken. Werkloos, wat nu? Door economische tegenslag is uw Duitse werkgever genoodzaakt u te ontslaan. U heeft geen werk meer. Een vervelende situatie. Vooral omdat u niet weet bij welke instantie u moet zijn. En in welk land. DUITSE OF NEDERLANDSE UITKERING Wordt u als grensarbeider ontslagen en bent u volledig werkloos, dan heeft u normaal gesproken recht op een Nederlandse werkloosheidsuitkering. Of u echt recht heeft op deze uitkering en wat daarvan de hoogte is, wordt bepaald op grond van de Nederlandse werkloosheidswet. Uitgangspunt daarbij is het loon dat u in Duitsland verdiend heeft. Let op: u heeft alleen recht op deze uitkering als u niet verwijtbaar werkloos bent. AGENTUR FÜR ARBEIT In Nederland kent u de weg waarschijnlijk als u werkloos wordt. U gaat namelijk naar het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Ondanks dat u over de grens werkt (maar in Nederland woont), moet u zich toch in Nederland als werkzoekende laten registreren bij het CWI. Hierdoor heeft u recht op een Nederlandse werkloosheidsuitkering (WW). De Duitse tegenhanger van het CWI is de Agentur für Arbeit.Wij adviseren u ook als werkzoekende bij deze instantie te laten inschrijven. NEDERLANDSE UITKERING Wordt u als grensarbeider ontslagen en bent u volledig werkloos, dan heeft u normaal gesproken recht op een Nederlandse werkloosheidsuitkering. DE PROCEDURE U meldt zich bij het bevoegde Agentur für Arbeit. Deze instantie is vergelijkbaar met het Nederlandse CWI. Hier overhandigt u de zogenaamde Arbeitbescheinigung. Een verklaring van uw Duitse werkgever

9 18 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 19 waarin onder andere de duur van de periode dat u bij deze werkgever heeft gewerkt, is opgenomen. Van het Agentur für Arbeit ontvangt u vervolgens een verklaring: E301/D. De volgende stap is een uitkering in Nederland aanvragen. U laat zich bij het CWI inschrijven als werkzoekende. Dit is een belangrijke voorwaarde om aanspraak te kunnen maken op een Nederlandse werkloosheidsuitkering. Met de verklaring E301/D vraagt u bij het UWV een werkloosheidsuitkering aan. AUFHEBUNGSVERTRAG In Duitsland is het vaak gebruikelijk dat werknemer en werkgever in overeenstemming het dienstverband beëindigen. Dit gebeurt door middel van een Aufhebungsvertrag. Of er dan sprake is van verwijtbare werkloosheid is ter beoordeling van het UWV. Het is daarom belangrijk dat u vooraf contact opneemt met het bevoegde UWV-kantoor. Regels voor kinderbijslag U werkt in Duitsland en uw partner en kinderen wonen in Nederland. De opvoeding van uw kinderen kost geld. Veel geld. In Nederland betaalt de overheid mee aan de kosten die horen bij de opvoeding van uw kind: de kinderbijslag. Hoe is dat eigenlijk geregeld in Duitsland? DUITSE KINDERBIJSLAG Duitsland kent ook een kinderbijslagwetgeving. De Duitse kinderbijslag is hoger dan de Nederlandse. En wordt per maand uitgekeerd.werkt u in Duitsland dan heeft u normaal gesproken recht op kinderbijslag in dit land. De Agentur für Arbeit is verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderbijslagwetgeving. Er bestaan twee verschillende instanties die kinderbijslag uitkeren.van welke u kinderbijslag ontvangt hangt af van de hoogte van uw Duitse inkomen. HOOGTE VAN UW DUITSE INKOMEN In het kort: als ten minste 90% van uw inkomsten uit Duitsland afkomstig zijn, ontvangt u maandelijks tegelijk met uw loon kinderbijslag. U kunt hiervoor een aanvraag indienen bij het Finanzamt. Zodat zij u als onbeperkt inkomstenbelastingplichtig beschouwen. U ontvangt dan maandelijks tegelijk met uw loon uw kinderbijslag volgens het Einkommersteuergesetz. Dit is de Duitse wet op de inkomstenbelasting. Ontvangt u minder dan 90% van uw inkomen in Duitsland? U wordt dan als beperkt inkomstenbelastingplichtige aangemerkt. In dit geval ontvangt u uw Duitse kinderbijslag maandelijks van de Agentur für Arbeit volgens het Bundeskindergeldgesetz. BEDRAGEN EN VOORWAARDEN De aanvraag voor Duitse kinderbijslag kunt u zelf indienen bij het Agentur für Arbeit. Het is goed om te weten voor welke kinderen u in aanmerking kunt komen voor kinderbijslag. Dat zijn namelijk: wettige, gewettigde, natuurlijke en geadopteerde kinderen; pleegkinderen; door de aanvrager in zijn huishouden opgenomen kinderen van de echtgenoot (stiefkinderen) en ook de opgenomen kleinkinderen.

10 20 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 21 KINDERBIJSLAG HOGER IN DUITSLAND Duitse kinderbijslag is hoger dan de Nederlandse. Zo ontvangt u voor uw eerste drie kinderen ongeveer 154,- per maand per kind. De vastgestelde bedragen voor de Duitse kinderbijslag in 2005 zijn: voor de eerste drie kinderen: 154,- per maand per kind; voor ieder volgend kind: 179,- per maand per kind. TOT WELKE LEEFTIJD? In Duitsland is het zo geregeld dat u kinderbijslag ontvangt tot en met de maand waarin het kind 18 jaar wordt. In sommige gevallen kan er voor kinderen tussen de 18 en 27 jaar ook nog recht bestaan op kinderbijslag.ter illustratie: uw kind is nog geen 21 jaar, werkloos en zoekt werk; uw kind is nog geen 27 jaar en volgt school- of beroepsonderwijs. U werkt in Duitsland en uw partner woont in Nederland en werkt niet, dan heeft u bij voorrang recht op Duitse kinderbijslag. Dit geldt ook voor studerende kinderen die een studiefinanciering ontvangen. Omdat de Duitse kinderbijslag hoger is dan de Nederlandse, heeft uw partner geen recht op Nederlandse kinderbijslag. Werken u en uw partner beiden in Duitsland, dan heeft u beiden alleen recht op kinderbijslag uit Duitsland. De Duitse kinderbijslagwetgeving is behoorlijk ingewikkeld.voor specifieke vragen over uw situatie kunt u contact met ons opnemen.wij helpen u graag met advies. Achterin deze brochure vindt u onze contactgegevens. KINDERBIJSLAG UIT TWEE LANDEN In de meeste gevallen is er sprake van samenloop van kinderbijslagaanspraken uit zowel Nederland als Duitsland. Als u in aanmerking komt voor kinderbijslag uit twee landen, dan is het belangrijk om vast te stellen welke aanspraken in beide landen bestaan. Om dubbele aanspraken te voorkomen, bestaan er samenloopbepalingen. De hoogte van het samenloopbedrag moet per kind worden vastgesteld. Een aantal voorbeelden: Woont en werkt uw partner in Nederland en werkt u als werknemer in Duitsland? Dan heeft uw partner bij voorrang recht op Nederlandse kinderbijslag. Omdat de Duitse kinderbijslag hoger is dan de Nederlandse, maakt u aanspraak op aanvullende kinderbijslag uit Duitsland.

11 22 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 23 Wettelijk pensioen Wist u dat u in Duitsland wettelijk verzekerd bent voor uw pensioen? En dat dit verplicht is? Het is belangrijk dat u goed geïnformeerd bent over uw oudedagsvoorziening. U wilt later ook genieten. VERPLICHT VERZEKERD Als werknemer bent u in Duitsland verplicht voor uw pensioen verzekerd. OUDEDAGSUITKERING De Duitse Rentenversicherung verstrekt een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden. Het is een wettelijke en verplichte verzekering voor werknemers. Op grond van deze verzekering heeft u recht op een uitkering bij bijvoorbeeld ouderdom. Deze uitkering is wat betreft soort, vergelijkbaar met de Nederlandse AOW. Een uitkering uit de Rentenversicherung wordt rente genoemd. Dit Duitse woord heeft dus een andere betekenis dan de Nederlandse term rente. Duitse rente wordt alleen uitgekeerd op aanvraag. Goed om te weten is dat er een minimum verzekeringsperiode moet zijn vervuld voordat u aanspraak kunt maken op deze uitkering. OPBOUW VAN UW PENSIOEN De Duitse rente die u opbouwt voor uw oudedag is een soort pensioenvoorziening. Deze bouwt u op tijdens uw werkzame leven.twee factoren bepalen de hoogte van de uitkering, die u aan het einde van de looptijd van deze verzekering ontvangt.te weten: het loon dat u jaarlijks verdient; de looptijd van de verzekering. Voor specifieke vragen over uw situatie kunt u contact met ons opnemen. Onze contactgegevens vindt u achterin deze brochure. Woordenlijst Arbeitsbescheinigung? Rentenversicherung? Lastig al die Duitse woorden en namen. Daarom vindt u op deze pagina de verklarende Duitse woordenlijst. Alle gebruikte Duitse woorden en uitdrukkingen uit deze brochure op een rij. Om u snel wegwijs te maken in het gecompliceerde Duitse sociale verzekeringsstelsel. Zo kunt u in één oogopslag zien wat die specifieke Duitse term betekent. En op welke pagina u er meer over kunt lezen. Tabel 4. Verklarende Duitse woordenlijst Duits woord / uitdrukking Nederlandse toelichting pagina Agentur für Arbeit Duitse tegenhanger van het Nederlandse 15, 16 Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). 17 Arbeitgeber-Zuschuß Een tegemoetkoming van uw Duitse werkgever 10 in de premie van uw ziektekostenverzekering. Arbeitslosenversicherung Duitse werkloosheidsverzekering. 10 Arbeitsbescheinigung Verklaring die u ontvangt van uw Duitse werk- 21 gever op het moment dat u werkloos wordt. Aufenthaltsgenehmigung Verblijfsvergunning 8 Aufhebungsvertrag Overeenkomst tussen werkgever en werknemer 16 waarin het dienstverband beëindigd wordt. Ausländeramt van de Deze instantie is te vergelijken met de Vreemde- 8 Kreisverwaltung lingendienst of de afdeling Burgerzaken van de gemeente. Ausweis für Grenzgänger Bewijs van inschrijving dat u ontvangt na aan- 9 melding bij een Krankenkasse. Bundeskindergeldgesetz Ontvangt u minder dan 90% van uw inkomen in 17 Duitsland? Dan ontvangt u uw Duitse kinderbijslag maandelijks volgens het Bundeskindergeldgesetz. Geringfügig Beschäftige Deeltijdwerker met inkomen onder de bruto per maand. Handwerksrolle Register voor Duitse ambachtslieden. 11

12 24 Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Duitsland, wonen in Nederland 25 Krankenkasse Uw Duitse zorgverzekeraar. Deze vergoedt de 8, 9, ziektekosten, betaalt ziekengeld uit en int de 10, 13, premies voor de Duitse sociale verzekeringen 14 (behalve Unfallversicherung). Krankentagegeld De loonvervangende uitkering bij ziekte die u 10 ontvangt als u een particuliere ziektekostenverzekering heeft. Niedriglohnsektor Sector waarin deeltijdwerker werkt met een 12 inkomen boven 400 en onder 800 bruto per maand. Rentenversicherung Wettelijke verzekering waaruit een uitkering 10, 11, verstrekt kan worden bij arbeidsongeschiktheid, 12, 20, ouderdom en overlijden. 21 Sozialversicherungsausweis Registratiebewijs dat u ontvangt nadat uw werk- 9 gever u bij de Krankenkasse heeft aangemeld. Unfallversicherung Wettelijke ongevallenverzekering. 10, 12 ZO KUNT U ONS BEREIKEN Heeft u nog vragen over de inhoud van deze brochure? U kunt deze stellen aan het Bureau voor Duitse Zaken.Wij helpen u graag verder. Gespecialiseerd in alles wat te maken heeft met wonen, werken, ondernemen en studeren in Duitsland. Bureau voor Duitse Zaken Tel. (0031) (0) Fax (0031) (0) bdz@svb.nl Takenhofplein SZ Nijmegen Postbus MB Nijmegen Grensinfopunt Het centrale punt voor alles wat te maken heeft over de grens wonen, werken, ondernemen en studeren. Zo heeft u één ingang voor al uw vragen. Een samenwerkingsverband tussen de Belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank. Informatiecentrum Belastingen Voor vragen over belastingen en andere fiscale zaken kunt u terecht bij het Informatiepunt van de Belastingdienst Buitenland. Tel (vanuit Nederland) Fax (0031) (0) Belastingdienst Buitenland Postbus DH Heerlen Spreekuren Goed om te weten is dat u ons ook persoonlijk kunt spreken. Met al uw vragen over wonen, werken, ondernemen en studeren in Duitsland kunt u terecht op een van onze spreekuren. Meer informatie hierover vindt u op onze website. Nuttige adressen UWV Postbus CA Amsterdam College voor zorgverzekeringen Postbus AH Diemen

13 26 Werken in Duitsland, wonen in Nederland NO/0905