WATEROPNAME EN DRINKGEDRAG VAN MELKKOEIEN
|
|
- Anita de Vos
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SFR Lelystad, 7 augustus 2006 WATEROPNAME EN DRINKGEDRAG VAN MELKKOEIEN Inleiding In perioden met extreme zomerse temperaturen is onbeperkt beschikbaar, schoon drinkwater van direct levensbelang voor melkkoeien. Echter, ook in perioden zonder hittestress heeft een verminderde beschikbaarheid of kwaliteit van het veedrinkwater negatieve gevolgen voor de melkproductie en gezondheid van de dieren. Het belang van schoon en smakelijk drinkwater wordt wel eens onderschat, ondanks het feit dat water eigenlijk het belangrijkste nutriënt is voor koeien. De waterbehoefte tijdens de lactatie is dan ook groot: een hoogproductieve koe neemt met gemak meer dan 100 liter water per dag op! In deze circulaire zal worden ingegaan op mogelijkheden om via een goed watermanagement de opname van drinkwater door koeien te stimuleren. Hierbij is met name de waterkwaliteit een blijvend aandachtspunt. Deze circulaire zal worden afgesloten met een samenvattende lijst van aandachtspunten, die men op het melkveebedrijf kan nalopen om de watervoorziening van melkkoeien te beoordelen. Functies, opname en uitscheiding van water Het lichaam van de koe bestaat, afhankelijk van onder meer leeftijd, lactatiestadium en conditie, voor 56 81% uit water (H 2 O). Water is van vitaal belang voor allerlei lichaamsfuncties, zoals het transport van voedingsstoffen in het lichaam, verterings- en stofwisselingsprocessen, de uitscheiding van afvalstoffen, de warmteregulatie, de regulatie van de vloeistof- en zoutenbalans en als vruchtwater voor de overleving van de foetus. Het lichaam verliest dagelijks water via melk, urine, mest, zweet, speeksel en verdamping vanaf de huid en de slijmvliezen van het ademhalingsstelsel. Het totale waterverlies wordt gecompenseerd door te drinken (ook wel de vrije wateropname genoemd), door de opname van water via het rantsoen en door water dat in de stofwisseling vrijkomt bij de verbranding van nutriënten. Koeien nemen meer drinkwater op bij onder meer een hogere voeropname, een hoger DS-gehalte van het rantsoen, een hogere melkproductie, een hogere omgevingstemperatuur en een hogere luchtvochtigheid. Daarnaast drinken koeien meer bij een hoger zoutgehalte en een hoger eiwitgehalte (uitscheiding overtollig stikstof) van het rantsoen. De opname van water via het rantsoen kan aanzienlijk zijn, wanneer koeien bijvoorbeeld vers gras opnemen; de hoeveelheid water die bij verbrandingsreacties in het lichaam vrijkomt is relatief gezien erg klein. Voor een goede productie en gezondheid is het belangrijk dat koeien genoeg water opnemen om in een positieve waterbalans te blijven, waarbij het overtollige water via
2 2 de urine wordt afgevoerd. Problemen met de watervoorziening, op welke manier dan ook, zullen met name tot problemen leiden bij stress, extreme warmte of wanneer koeien op de tenen lopen, zoals in de transitieperiode. Een tekort aan lichaamswater heeft direct negatieve gevolgen voor de melkproductie (Murphy, 1992; NRC, 2001). Water speelt een zeer belangrijke rol in perioden van hittestress. Het is immers zeer geschikt om warmte vanuit het lichaam af te voeren. Koeien hebben in vergelijking met mensen een beperkte capaciteit om te zweten, waardoor de dieren relatief gevoelig zijn voor hittestress. Zomerse temperaturen van ºC liggen boven de optimale omgevingstemperatuur van melkkoeien (-4 18 ºC) en veroorzaken vaak een daling van de voeropname en de melkproductie. Voor het op peil houden van de lichaamstemperatuur zijn de dieren vooral afhankelijk van de afgifte van warmte via straling (als de lichaamstemperatuur hoger is dan de omgevingstemperatuur) en door verdamping van water via de huid en de ademhalingswegen. Problemen met de warmteregulatie worden dan ook versterkt wanneer hoge buitentemperaturen gecombineerd met een hoge luchtvochtigheid optreden, omdat de koe haar warmte moeilijker door verdamping kwijt kan. Koeien produceren bij hoge temperaturen liters waterdamp per dag, wat gecompenseerd wordt door meer water te drinken en minder water uit te scheiden via de mest. Direct zonlicht verhoogt het waterverlies bij gelijke gemiddelde omgevingstemperatuur (Murphy, 1992; NRC, 2001). Waterbehoefte Een goede kwaliteit drinkwater moet uiteraard onbeperkt beschikbaar zijn voor koeien, maar voor de volledigheid worden in deze circulaire toch de waterbehoefte van koeien weergegeven. De Gezondheidsdienst voor Dieren hanteert de volgende behoeftenormen voor water bij melkkoeien (inclusief water uit voer; normen weergegeven in o.a. artikel Bos en Counotte, 2006): - In de droogstand: liter/dag - Bij melkproductie van 10 kg/dag: liter/dag - Bij melkproductie van 30 kg/dag: liter/dag - Bij melkproductie van 50 kg/dag: liter/dag De Gezondheidsdienst voor Dieren geeft aan, dat de waterbehoefte van koeien grofweg vier keer de melkproductie bedraagt, met een minimum van 40 liter ( Bij de normen wordt aangegeven dat de exacte waterbehoefte afhankelijk van het natriumgehalte en de mineralenverhouding in het rantsoen, de omgevingstemperatuur en het stalklimaat. Andere literatuurbronnen geven bijvoorbeeld aan, dat de waterbehoefte tijdens hittestress (hittestress kan bij koeien al optreden > 25 ºC) met een factor 1,2 2 toeneemt! Drinkgedrag van koeien & watermanagement De wateropname van koeien wordt behalve door interne factoren ook beïnvloed door factoren die gerelateerd zijn aan het bedrijfsmanagement. Deze factoren hangen samen met de preferenties en het natuurlijk drinkgedrag van koeien en zijn medebepalend of de koe het benodigde water ook daadwerkelijk opneemt. Hieronder wordt het natuurlijk drinkgedrag van beschreven, waarbij wordt aangegeven op welke manieren hier via het management op kan worden ingespeeld.
3 3 Koeien gaan meerdere keren per dag naar de drinkbak om water op te nemen. Zo observeerden Huzzey et al. (2005) dat koeien in de droogstand gemiddeld 6,6 keer per dag water dronken, terwijl deze frequentie na afkalven steeg naar 9,5 drinkbeurten per dag. Koeien drinken met name kort na het melken (30 50% van de totale wateropname) en kort na het vreten. De totale wateropname is dus niet alleen afhankelijk van de totale voeropname, maar ook van het aantal keren ( maaltijden ) waarmee het rantsoen wordt opgenomen (Murphy, 1992; NRC, 2001). Het is belangrijk om drinkbakken en watersystemen zodanig te plaatsen, dat koeien dit natuurlijk drinkgedrag zoveel mogelijk kunnen uitoefenen. Gezien het natuurlijk drinkgedrag van de koeien is het gewenst om drinkbakken te plaatsen dichtbij het voerhek en bij het verlaten van de melkstal. Daarnaast is het belangrijk dat er voldoende drinkmogelijkheden zijn voor het aantal koeien in stal of weide, zodat de dieren rustig en zonder stress te kunnen drinken. Als norm wordt hiervoor genoemd dat er één drinkbak per 10 tot 15 koeien bij individuele drinkbakken (zoals waterbekkens) en een drinkbaklengte van 5 cm per koe bij groepsdrinkbakken aanwezig dient te zijn. Het is van belang dat koeien vanaf een willekeurig punt in de stal of de weide niet te ver hoeven te lopen naar de dichtstbijzijnde drinkbak. Het plaatsen van een marginaal aantal drinkbakken is een zinloze besparing wanneer de wateropname en melkproductie van de koeien hierdoor daalt als gevolg van stress of een te grote afstand tussen de drinkbakken. Wanneer de omgevingstemperatuur hoog is, is het zelfs raadzaam om tijdelijk extra drinkbakken bij de koeien neer te zetten. In geval van weidegang is het belangrijk om de drinkbakken in de schaduw te plaatsen, aangezien koeien zich bij hoge temperatuur in de schaduw zullen verzamelen. Koeien houden van schoon en fris drinkwater dat zonder stress, maar wel voldoende snel kan worden opgedronken. Bij de keuze van de drinkbakken is het goed hiermee rekening te houden. Drinkbakken voor koeien bestaan er in veel soorten en maten: van eenvoudig tot zeer geavanceerd zijn er individuele bakken en groepsdrinkbakken, drinkbakken met en zonder vlottersysteem, kantelbakken, enzovoort. In principe kunnen heel veel modellen en systemen voldoen, zolang de bakken makkelijk te reinigen zijn, voldoende oppervlak hebben en het water er schoon en fris in blijft. Het regelmatig schoonmaken van drinkbakken is dan ook heel belangrijk om aangevoerd water van goede kwaliteit ook schoon, fris en smakelijk te houden. Daarnaast dient de stroomsnelheid van het water bij vlottersystemen voldoende hoog te zijn. Vlottersystemen voor melkkoeien zijn vaak uitgerust met een capaciteit van ongeveer 20 liter/minuut. In vergelijking met smaak en kwaliteit heeft de temperatuur van het drinkwater heeft slechts een beperkt effect op de wateropname, al prefereren koeien lauw drinkwater (17-28 ºC) boven koud of warm water. Opname van koud drinkwater kan in perioden van hittestress mogelijk wel bijdragen aan het op peil houden van de lichaamstemperatuur, maar wanneer het water hiervoor kunstmatig gekoeld moet worden kan dit kostentechnisch doorgaans niet uit (NRC, 2001). Adviezen voor de optimale hoogte van een drinkbak variëren van cm. Oppervlakte en diepte van de drinkbak moeten dusdanig zijn, dat de koe makkelijk de neusspiegel onder water kan steken om te drinken. Een aardig onderzoeksvoorbeeld op dit gebied is de observatie van de groep Pinheiro et al. (2004), die waarnamen dat koeien meer en vaker water dronken uit hoge drinkbakken (60 cm t.o.v. 30 cm) en drinkbakken met een groot drinkoppervlak (1,32 m 2 t.o.v. 0,86 m 2 ). In een vervolgstudie van dezelfde onderzoeksgroep (Teixeira et al., 2006) werd de voorkeur van de koeien voor zowel het drinkoppervlak (1,13 m 2 t.o.v. 0,28 m 2 ), de hoogte (30 cm t.o.v. 60 cm) en de diepte (30 cm t.o.v. 60 cm) van de drinkbak onderzocht. Ook hier bleek weer dat koeien vaker en meer water opnamen bij de hoge bakken met het grote oppervlak; de diepte van de drinkbak had in deze proef geen effect.
4 4 Waterkwaliteit De smaak en de kwaliteit van het veedrinkwater zijn van groot belang. Recentelijk is opnieuw gebleken, dat de kwaliteit van het veedrinkwater in Nederland een blijvend aandachtspunt is. In het artikel van Bos en Counotte (V-focus, 2006) worden de resultaten van de analyses van veedrinkwater, die de Gezondheidsdienst voor Dieren in 2005 uitvoerde, beschreven. Hieruit blijkt dat van de ingestuurde watermonsters ongeveer 55% geschikt, 25% minder geschikt en 20% ongeschikt was als drinkwater voor rundvee! Bij de kwalificatie minder geschikt zijn maatregelen gewenst om schade bij de dieren op termijn te voorkomen. Bij de kwalificatie ongeschikt is het water een directe bedreiging voor de gezondheid van de dieren en moeten maatregelen zo snel mogelijk worden genomen. Monsters van oppervlaktewater worden het meest frequent als ongeschikt als drinkwater beoordeeld. De referentiewaarden voor drinkwater die de Gezondheidsdienst hanteert (herkauwers, varkens, pluimvee), zijn weergegeven in Bijlage 1. Waterkwaliteit is een breed begrip. Verschillende stoffen kunnen onder bepaalde omstandigheden een bedreiging voor de kwaliteit van het veedrinkwater vormen. Bij beoordeling van de waterkwaliteit worden watermonsters onderzocht op verschillende onderdelen, namelijk zintuiglijk (geur, helderheid, kleur en bezinksel), chemisch (o.a. ph, ammonium, nitriet, nitraat, natrium, chloride, ijzer, mangaan, sulfaat, hardheid en oxideerbaarheid) en bacteriologisch (kiemgetal, E. coli-getal). In de Handleiding Mineralenvoorziening van het CVB (2005) wordt een overzicht gegeven van (mogelijk) in water aanwezige stoffen die in de praktijk een risico voor de diergezondheid kunnen vormen. Eén van de gevaarlijkste stoffen is zwavelwaterstof (H 2 S), dat een kenmerkende rotte eierenlucht heeft en vooral bij stilstaand water kan ontstaan. Het is een zeer giftig gas, dat zelfs bij chronische blootstelling aan zeer lage concentraties klachten geeft bij de dieren. Een ander voorbeeld in dit overzicht is sulfaat, dat bij hoge gehalten in het voer aanleiding kan geven tot verminderde opname van koper en ijzer. Te hoge nitriet- en nitraatgehaltes brengen het risico van nitraatvergiftiging met zich mee. Een te hoog zoutgehalte van het water kan leiden tot een verminderde opname van het water. Op basis van de gecombineerde uitslagen van de analyses van de verschillende onderdelen wordt een eindbeoordeling gegeven over de waterkwaliteit van het monster. Het water dat aan koeien wordt verstrekt kan bestaan uit leidingwater, bronwater of oppervlaktewater. Leidingwater is doorgaans automatisch van goede kwaliteit. De stijgende prijs van leidingwater kan echter een aanleiding zijn voor veehouders om te kiezen voor een eigen waterbron. Bronwater is vaak goed geschikt te maken als drinkwater. Problemen met bronwater kunnen optreden in veengebieden (slechte smaak door humuszuren en ijzer), langs de kust (te zout) of bij in het verleden vaak bemeste gebieden (te veel nitraat). Over het algemeen geldt, hoe dieper de bron, hoe beter de kwaliteit. Uit analyses van de Gezondheidsdienst voor Dieren blijkt dat bronwater over het algemeen van goede kwaliteit is, als de bron op deskundige wijze is vervaardigd (Bos en Counotte, 2006). In Nederlands bronwater komt dikwijls veel ijzer voor, maar dit probleem (gevaar voor o.a. onvoldoende koperopname) kan doorgaans verholpen worden via een ontijzeringsinstallatie. Zowel bronwater als leidingwater, dat bij de bron geschikt is als veedrinkwater, kan na verloop van tijd ongeschikt worden. Verontreinigingen in het drinkwatersysteem kunnen hiervan de oorzaak zijn. Zo kan er in waterleidingen aanslag ( biofilms ) ontstaan, waarin micro-organismen (bacteriën, gisten, schimmels, algen) zich vermeerderen. Neerslag van ijzer en mangaan in de leidingen en de terugstroom van kiemen door een lage waterdruk, versterken de vorming van deze biofilms. Hierdoor kan het
5 5 drinkwater een afwijkende kwaliteit krijgen en een continue besmettingsbron vormen voor de koeien. Ook in drinkbakken en voorraadvaten kunnen verontreinigingen ontstaan (Bos en Counotte, 2006). Hierdoor is het aan te bevelen, de kwaliteit van het water jaarlijks te laten controleren op de plaats waar de dieren drinken. Oppervlaktewater wordt relatief het vaakst ongeschikt als drinkwater verklaard. In de weideperiode komt het echter nog regelmatig voor dat koeien voor hun wateropname afhankelijk zijn van oppervlaktewater, zoals sloten. Hier moet dus bewust mee omgegaan worden, aangezien de kans dat het water ongeschikt is als drinkwater, relatief groot is. De kwaliteit van oppervlaktewater (maar ook van ondiepe bronnen zoals een weidepomp kan negatief beïnvloed worden door vervuiling, temperatuur, algengroei, riooloverstorten, gewasbeschermingsmiddelen, mest en besmetting met bacteriën. De Handleiding Mineralenvoorziening (2005) geeft aan, dat een sloot in ieder geval de kenmerken van een gezonde levensgemeenschap moet hebben. Zo mag het water niet stinken, geen drijflagen (schuim en dergelijke) bevatten, geen aparte kleur hebben en niet troebel zijn. Wanneer meer dan 80% van de sloot bedekt is met kroos, dan duidt dit op te hoge stokstof- en fosfaatgehaltes in het water. Hierdoor treedt ongewenste vermeerdering van onder andere (blauw)algen en kroos op. Waterplanten kunnen als gevolg van een tekort aan zonlicht geen zuurstof meer produceren en sterven af om vervolgens een rottende laag bagger te vormen. Vooral in de zomer moet oppervlaktewater in de gaten gehouden worden, aangezien de eigenschappen van het water dan snel kunnen veranderen. Het verstrekken van bronwater of leidingwater aan melkvee heeft dan ook de voorkeur boven oppervlaktewater als drinkwaterbron. Mocht bronwater of leidingwater geen mogelijkheid zijn, dan is het raadzaam het oppervlaktewater regelmatig te laten onderzoeken. In de Handleiding Mineralenvoorziening wordt ook ingegaan op preventie en bestrijding van vervuiling van het oppervlaktewater. Het schoon en netjes houden van het bedrijf (erven, kuilplaten, etc.) kan voorkomen dat allerlei resten en verontreinigingen de omliggende sloten vervuilen. Maatregelen bij vervuild drinkwater kunnen bestaan uit het verbeteren van de doorstroming in een gebied, het uitbaggeren van sloten, het aanbrengen van filters voor spoelwater, enzovoort. Hierop wordt in deze circulaire niet verder ingegaan. Om bewustwording van veehouders ten aanzien van de kwaliteit van hun oppervlaktewater te stimuleren, is een doe-het-zelf-test Schoon drinkwater: van wezenlijk belang ontwikkeld door het NLTO in samenwerking met de waterschappen, het agrarisch onderwijs, de Gezondheidsdienst voor Dieren en de zuivel- en mengvoederindustrie. Deze test is onder meer te downloaden op de website van het NLTO ( Met deze test kan snel de indicatie verkregen worden of het oppervlaktewater waarvan de koeien drinken aan de eisen voldoet of dat er risico s zijn en verder onderzoek nodig is. Wanneer de uitslag aangeeft dat het drinkwater ongeschikt is als drinkwater, dan zullen maatregelen genomen moeten worden om de situatie te verbeteren of zal een andere drinkwaterbron moeten worden gekozen.
6 6 Aandachtspunten bij inventarisatie watervoorziening Hieronder worden tot slot een aantal aandachtspunten opgesomd, die gebruikt kunnen worden om te inventariseren hoe het met de drinkwatervoorziening op het melkveebedrijf gesteld is: - Type drinkbakken, o.a. hoogte (60-90 cm), oppervlak, diepte en bij vlottersystemen de capaciteit (min. 20 l/min). - Type watersysteem: pompen, staat van de leidingen. - Oorsprong van het drinkwater: leidingwater, bronwater, oppervlaktewater. - Aantal drinkbakken (1 bak/10-15 koeien) of aantal cm drinkbaklengte (5 cm/koe). - Locatie drinkbakken: verspreiding over de stal, bij voerhek en uitgang melkstal? - Hygiëne: zijn drinkbakken en vlottersystemen schoon en gemakkelijk te reinigen? - Bij weidegang: drinkbakken in de schaduw? Oppervlakte of bronwater? Afstand tussen drinkbakken? Doe-het-zelf-test voor oppervlaktewater. - Kwaliteit drinkwater: wordt het water regelmatig onderzocht op de plaats waar de koeien drinken? Wat waren de resultaten? - Observatie van een drinkbak: blijven koeien er voldoende lang staan om te drinken? - Welke maatregelen worden genomen bij hittestress? Zijn extra drinkbakken beschikbaar? - Welke eventuele maatregelen zijn genomen om een goede waterkwaliteit te verkrijgen? Literatuurreferenties Counotte, G., Bos, C., Kwaliteit veedrinkwater blijft punt van zorg. V-focus Augustus, Jaargang 3, Nr.4. Handleiding Mineralenvoorziening Rundvee, Schapen, Geiten, Commissie Onderzoek Minerale Voeding (COMV); Centraal Veevoederbureau (CVB). Huzzy, J.M., Von Keyserlingk, M.A.G., Weary, D.M., Changes in feeding, drinking and standing behaviour of dairy cows during the transition period. J. Dairy Sci. 88, Murphy, M.R., Water Metabolism of Dairy Cattle. J. Dairy Sci. 75, National Research Council, Nutrient Requirements of Dairy Cattle. Seventh revised edition. National Academy Press, Washington, D.C. Pinheiro Machado Filho, L.C., Teixeira, D.L., Weary, D.M., Von Keyserlingk, M.A.G., Hötzel, M.J., Designing better water troughs: dairy cows prefer and drink more from larger troughs. Appl. Anim. Behav. Sci. 89 (3-4), Teixeira, D.L., Hötzel, M.J., Pinheiro Machado Filho, L.C., Designing better water troughs: 2. Surface area and height, but not depth, influence dairy cows preference. Appl. Anim. Behav. Sci. 96(1-2)
7 Bijlage 1 Tabel 1 Drinkwaternormen Gezondheidsdienst voor Dieren Parameter Herkauwers Varkens* Pluimvee goed afwijkend goed afwijkend goed afwijkend ph 5-8,5 <4 en >9 5-8,5 <4 en >9 5-8,5 <4 en >9 Ammonium (mg/l) <2,0 >10,0 <1,0 >2,0 <1,0 >2,0 Nitriet (mg/l) <0,10 >1,00 <0,10 >1,00 <0,10 >1,00 Nitraat (mg/l) <100 >200 <100 >200 <100 >200 Chloride (mg/l) <250 >2000 <250 >1000 <200 >250 Natrium (mg/l) <800 >1500 <400 >800 <100 >200 (1) Sulfaat (mg/l) <150 >250 <150 >250 <150 >250 IJzer (mg/l) <0,5 >10,0 <0,5 >10,0 <0,5 >5,0 Mangaan (mg/l) <1,0 >2,0 <1,0 >2,0 <0,5 >1,0 Hardheid ( D) <20 >25 <20 >25 <15 >20 Waterstofsulfide niet aantoonbaar niet aantoonbaar niet aantoonbaar Coliforme bacteriën (kve/ml) <100 >100 <100 >100 <100 >100 Totaal kiemgetal (kve/ml) < > < > < > * ook toepasbaar voor paarden en andere eenmagigen (1) voor leghennen: >400 mg/l natrium Toelichting: de waarden in de kolom 'goed' kunnen als veilig voor de betreffende diersoort worden beschouwd. De waarden in de kolom 'afwijkend' worden beschouwd als (ernstig) risicovol voor de betreffende diersoort. Hoogachtend, Schothorst Feed Research B.V. Schothorst Feed Research B.V. 26, Meerkoetenweg P.O. Box 533, 8200 AM Lelystad The Netherlands Telephone: +31(0) Telefax: +31(0) Auteursrecht voorbehouden 2006 Schothorst Feed Research B.V. Niets uit deze publicatie mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Schothorst Feed Research B.V. Bank: Rabobank Lelystad acc. no BTW/VAT: NL B01 K.v.K. Flevoland
Voeding en gezondheid. Les 1. Water
Voeding en gezondheid Les 1. Water Les opzet Toetsvorm Wat wordt er getoetst Wat is hierbij nodig Wie Theorie toets Theorie Voeren Toets Cees Presentatie Portfolio Voeren en Voeding en gezondheid Voeren
Nadere informatieGoed Drinkwater voor Gezonde Dieren. Datum: 12 juni 2014
Goed Drinkwater voor Gezonde Dieren Datum: 12 juni 2014 Even voorstellen: Dr. Guillaume Counotte Toxicoloog, Relatie voer/water en diergezondheid Weerbaarheid van dieren Water voor Dieren Belang van goed
Nadere informatieBelang van goed water
Belang van goed water Dr Guillaume Counotte Wat is goed water? Smakelijk Beschikbaar Niet schadelijk voor dieren Niet schadelijk voor producten (ei, vlees) 1 Waterbehoefte Normale omstandigheden: 1,6-2
Nadere informatieDrinkwater voor vee. Smakelijkheid van het water. Schadelijkheid van het water. Onderzoek waterkwaliteit drinkplaatsen voor melk- en jongvee
Onderzoek waterkwaliteit Opdrachtgever: LTO Noord UGCN Wageningen 21-06-07 Onderzoek waterkwaliteit Drinkwaterkwaliteit / Hittestress Ed van Eenige met dank aan vele studenten van Diergeneeskunde (Utrecht)
Nadere informatieKwaliteit. Benodigdheden Transparante fles Uitgebreid wateronderzoek Witte emmer Test-sets voor ijzer-, hardheiden PH-bepaling
Kwaliteit Hoe beoordeel je kwaliteit van drinkwater? Het drinken van vervuild water of water met ziektekiemen betekent een lagere productie van je dieren. De norm voor het beoordelen van de kwaliteit van
Nadere informatieWater: van Bron tot Bek. Guillaume Counotte / 20 juni 2012
Water: van Bron tot Bek Guillaume Counotte / 20 juni 2012 Water voor Dieren Wat is water? Waar komt het vandaan en hoe krijg ik het in de stal? Wat is nou schoon, smakelijk en niet-schadelijk? Hoe maak
Nadere informatieSPECIAL XXXXX UIERGEZONDHEID. Uiergezondheid. vraagt om smakelijk water. veeteelt APRIL
SPECIAL XXXXX UIERGEZONDHEID Uiergezondheid vraagt om smakelijk water 24 Bij problemen met de uiergezondheid wordt er vaak gekeken naar voeding, melktechniek en weerstand. De beschikbaarheid van water
Nadere informatieWater op het pluimveebedrijf
Water op het pluimveebedrijf Water is zeer belangrijk voor het pluimveebedrijf. In de eerste plaats als drinkwater voor de kippen, maar ook om de stallen te reinigen en eventueel af te koelen. Water heeft
Nadere informatiePACCO-PARAMETERS DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR. PaccoParameters
PACCO-PARAMETERS PH DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR PH De ph geeft de zuurtegraad van het water weer. Ze varieert doorgaans op een schaal
Nadere informatieNeem voor vragen of orders contact op met onze rundveespecialisten,
Geachte relatie, Nog even een terugblik op onze vorige nieuwsbrief. Daarin informatie over Roel Hekkema uit Tjerkwerd en Harmen van Kalsbeek uit Ferwoude. Zij hebben als afstudeer project een hydraulische
Nadere informatieMaxXfan Hittestress bij melkkoeien Waardoor wordt het veroorzaakt en wat kunt u eraan doen?
Hittestress bij melkkoeien Waardoor wordt het veroorzaakt en wat kunt u eraan doen? Geschreven door: Raymond van Benthem In opdracht van: Inleiding Bij een comfortabele temperatuur presteert rundvee het
Nadere informatieAgenda. Werkgebied. Management Water. Erwin van der Wielen. Kewi Services
WELKOM Agenda Voorstellen Verleden - heden Eisen (IKB) Drinkwaterkwaliteit Werkwijze Kewi Services Innovatie watermanagement Innovatie drinkwatersysteem varkens Advisering van drinkwater, veevoer, mest
Nadere informatieDeLaval individuele en groepsdrinkbakken Meer schoon water betekent meer melk
DeLaval individuele en groepsdrinkbakken Meer schoon water betekent meer melk Verbeter de wateropname van uw koeien en zij zullen u belonen met meer melk Melk bestaat voor bijna 90% uit water. Daarom is
Nadere informatieONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT
ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT Naam: Klas: Datum: 1 Situering van het biotoop Plaats: Type water: vijver / meer / ven / moeras/ rivier / kanaal / poel / beek / sloot / bron Omgeving: woonkern / landbouwgebied
Nadere informatieChemisch wateronderzoek 1. klimaatstad. water leeft 2. Abio. klimaatstad
Chemisch wateronderzoek 1 water leeft 2 Abio Chemisch wateronderzoek 2 Chemisch wateronderzoek 3 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren
Nadere informatieDeLaval waterdrinkbakken Meer water betekent meer melk
DeLaval waterdrinkbakken Meer water betekent meer melk 2 Meer water betekent al haar drinkbehoeftes kennen Verhoogde wateropname verbetert de melkproductie Melk bestaat uit bijna 90% water, dus het is
Nadere informatieMagnesium in drinkwater voor weidende droge koeien
Magnesium in drinkwater voor weidende droge koeien J. Zonderland (ROC Bosma Zathe) K. Kalis (Gezondheidsdienst voor Dieren in Noord-Nederland) Als weidende koeien krachtvoer krijgen of als koeien op stal
Nadere informatieCitaverde College. Dierverzorging Pluimveehouderij 4 april Jeroen Leenen Selko BV. Produkt Specialist water Nederland /België
Citaverde College Dierverzorging Pluimveehouderij 4 april 212 Jeroen Leenen Selko BV Produkt Specialist water Nederland /België 65185411 1 Programma --.-- Introductie Selko --.-- Micro-organismen in drinkwater
Nadere informatieActief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies
Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies Actief Melken Actief Melken is dé handleiding voor de voeding van melkgevende koeien. ABZ Diervoeding onderscheidt zich door een rationele
Nadere informatieIn samenwerking met. Organisatie
In samenwerking met Organisatie Inhoud Water op het pluimveebedrijf Nathalie Sleeckx Oorsprong van het water Waterkwaliteit Biofilm Waterbehandeling Drinkwatermedicatie Tips 1 2 Oorspong van het water
Nadere informatieOntsmetten van drinkwater op veeteeltbedrijven
Ontsmetten van drinkwater op veeteeltbedrijven noodzaak of luxe? Dit project wordt medegefinancierd door de Europese Unie en de afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling van het departement Landbouw en Visserij.
Nadere informatieWATER LEEFT Chemisch wateronderzoek
Chemisch wateronderzoek 1 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren en waterplanten. Biologisch leven in het water is afhankelijk van
Nadere informatieDRINKWATERKWALITEIT EN DIERGEZONDHEID. Kennisdag Varkenshouderij 19/12/2017 Anne-Sophie Vandevoorde / Nathalie Nollet
DRINKWATERKWALITEIT EN DIERGEZONDHEID Kennisdag Varkenshouderij 19/12/2017 Anne-Sophie Vandevoorde / Nathalie Nollet Inhoud presentatie Hoe neem je een waterstaal? Waar let je op bij het bekijken van de
Nadere informatieNieuwsbrief Rundvee Oktober Inhoud: 1. Drinkwatervoorziening bij melkvee 2. Het drenchen van runderen 3. Medicijnen 4. Koude 5.
Nieuwsbrief Rundvee Oktober 2016 Inhoud: 1. Drinkwatervoorziening bij melkvee 2. Het drenchen van runderen 3. Medicijnen 4. Koude 5. Biest 1. Drinkwatervoorziening bij melkvee Water is een van de belangrijkste
Nadere informatieMeten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer. Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer
Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer Januari 2013 Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer Herman van Schooten (WUR-LR) Hans Dirksen (DMS) Januari 2013 Inleiding
Nadere informatieEffect van de drinkwaterkwaliteit op productieparameters bij melkvee
Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Academiejaar 2014-2015 Effect van de drinkwaterkwaliteit op productieparameters bij melkvee Lore Dewanckele Promotor: Prof. dr. ir. Dirk Fremaut Tutor: Pieter Passchyn
Nadere informatieVoldoende kwalitatief drinkwater : een uitdaging op het melkveebedrijf. 1 februari 2019 Inagro Over Koetjes en Kalfjes : trefdag melkveehouders
Voldoende kwalitatief drinkwater : een uitdaging op het melkveebedrijf 1 februari 2019 Inagro Over Koetjes en Kalfjes : trefdag melkveehouders Agenda 1. Welke waterkwaliteit nastreven? 2. Welke waterbron
Nadere informatieWaarom? Vertering bij de koe. Missie 8/03/2012. Belangrijkste economische parameters. Efficiënt en effectief gebruik van MPR. via rantsoenwijzigingen
Efficiënt en effectief gebruik van MPR Missie Objectieve data verzamelen Analyse Lokeren, 7 maart 2012 Concreet en bedrijfsspecifiek advies Opvolging Opleiding Er is geen universele waarheid Ieder bedrijf
Nadere informatieNajaarsexcursie LSN - Dennis Klein Koerkamp Donderdag 29 november Vleesveeteam ForFarmers
Najaarsexcursie LSN - Dennis Klein Koerkamp Donderdag 29 november 2018 Vleesveeteam ForFarmers 2 2 1 Waar gaan we het over hebben? Wat is rendement in vleesveeland? Zoogkoeien en kalveren Afmestfase Waterkwaliteit
Nadere informatieTransitie transparant? management zoals rantsoen, huisvesting en comfort moet goed zijn, dat corrigeer je niet met een brok.
Transitie transparant? De transitieperiode van melkkoeien is een veelbesproken onderwerp waar veel (meer) aandacht voor is. Iedereen heeft er zijn eigen systeem en methoden voor en er is veel over te lezen
Nadere informatieOnderzoek waterkwaliteit en waterzuivering
Onderzoek waterkwaliteit en Onderzoek waterkwaliteit en waterzuivering Met behulp van kiezel, grof en fijn zand, actieve kool en wat watten werd het natuurlijk zuiveringssysteem van de bodem nagebootst.
Nadere informatieGebruik van water op het bedrijf
Gebruik van water op het bedrijf Volgens het KB van 14 januari 2002 moet water dat bestemd is voor de fabricage en/of het in handel brengen van voedingsmiddelen aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen en
Nadere informatieLaat uw pluimvee presteren op het hoogste niveau - met Aladin drinkwater!
passie voor water Aladin water? Superschoon drinkwater zónder dat u zout of chemicaliën hoeft toe te voegen! Laat uw pluimvee presteren op het hoogste niveau - met Aladin drinkwater! Nieuw in Nederland:
Nadere informatieSTAATSBLAD OVERWEGENDE
2 No. 11 STAATSBLAD o 'J /. van de opt. L.\).. f{epubliek SURINAME BESCHIKKING van de Minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij d.d. 21 februari 2002, houdende regels ter vaststelling van de kwaliteitseisen
Nadere informatieOnderzoek van drinkwater bij melkkoeien
2017 Onderzoek van drinkwater bij melkkoeien Paul van Kampen AD agrarisch ondernemerschap 20-7-2017 0 Plan van aanpak Ad-afstudeerwerkstuk Naam: Paul van Kampen Opleiding: AD agrarisch ondernemerschap
Nadere informatieHoud SARA buiten de deur. Jan Veling, GD Gezonde Melkveehouderij, 15 januari 2015
Houd SARA buiten de deur Jan Veling, GD Gezonde Melkveehouderij, 15 januari 2015 Opzet presentatie Waarom praten over SARA? Wie of wat is SARA? Hoe herken ik SARA? Hoe houd ik SARA buiten de deur? SARA:
Nadere informatiePreview Assessment: Waterchemie
Page 1 of 6 25112008 CT011 INLEIDING WATERMANAGEMENT (20082009 Q1) (9805080901) > CONTROL PANEL > PREVIEW ASSESSMENT: WATERCHEMIE Preview Assessment: Waterchemie Name Waterchemie Instructions Multiple
Nadere informatieSoorten water en waterkwaliteit. Beschikbaarheid. Kwaliteit. Kosten
Soorten water en waterkwaliteit Het ene water is het andere niet. Proef maar eens het verschil in kraanwater in Rotterdam of Breda. Of vergelijk het water uit een flesje Spa maar eens met een flesje Sourcis.
Nadere informatieHittestress, hoe ventileren?
Hittestress, hoe ventileren? Hittestress kan de melkproductie sterk verminderen. Bovendien krijgen de koeien last van gezondheidsproblemen zoals bijvoorbeeld pensverzuring en een negatieve energiebalans.
Nadere informatieEVALUATIE VAN DE LEGPERIODE IN COMMERCIËLE LEGHENLIJNEN
SFR-2009-33 Lelystad, 15 januari 2010 EVALUATIE VAN DE LEGPERIODE IN COMMERCIËLE LEGHENLIJNEN North Carolina State University in de Verenigde Staten heeft een programma opgezet ter ondersteuning van legpluimveehouders
Nadere informatieDe invloed van Bergafat F 100 op melkproductie en samenstelling in tankmelk van melkkoeien in mid-lactatie op een siësta beweidingssysteem
De invloed van Bergafat F 100 op melkproductie en samenstelling in tankmelk van melkkoeien in mid-lactatie op een siësta beweidingssysteem Proefverslag nr. 649 oktober 2004 auteur: dr. ir. W.M. van Straalen
Nadere informatieDe beste manier om het water te ontharden is om een wateronthardingseenheid te gebruiken en deze direct aan de waterbevoorrading aan te sluiten.
1. Hard water 1.1 Wat is hard water? Wanneer water 'hard' wordt genoemd, betekent dit alleen maar dat er mineralenin zitten dan in gewoon water. Het gaat dan met name om de mineralen calcium en magnesium.
Nadere informatieErvaringen van een salmonella expert
Ervaringen van een salmonella expert Bijeenkomst Friesland Campina 14 februari 2018 Oostmahorn Introductie Gerrit Hegen Rundveedierenarts sinds 1983 3 jaar DAP Menaldum 28 jaar dierenarts in Zuid Oost
Nadere informatieLiteratuurstudies over de mineralenvoorziening van herkauwers (XVII): KWALITEIT VAN DRINKWATER
Literatuurstudies over de mineralenvoorziening van herkauwers (XVII): KWALITEIT VAN DRINKWATER A.M. van den Top CVB documentatierapport nr. 50 September 2005 Centraal Veevoederbureau centraal veevoederbureau
Nadere informatievan Dechra Ketose / Slepende melkziekte Hypocalciëmie/ Melkziekte Acidose / Pensverzuring
Het van Dechra De afkalfperiode is een cruciale periode waarin belangrijke metabole veranderingen optreden die aanleiding kunnen geven tot ernstige metabole aandoeningen bij melkkoeien. Ketose / Slepende
Nadere informatieBIJLAGE 15 : DRINKWATERONDERZOEK IKB KIP
BIJLAGE 15 : DRINKWATERONDERZOEK IKB KIP Het bestuur van de Stichting PLUIMNED heeft, gelet op Bijlage 1.2 van de Algemene Voorwaarden IKB Kip, ter zake van de uitvoering van drinkwateronderzoeken in het
Nadere informatieHet belang van een degelijk biestmanagement op moderne. rundveebedrijven
Auteur: Vanessa Meganck Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne rundveebedrijven Een kalf wordt zonder antistoffen geboren door de specifieke bouw van de placenta (moederkoek) van het rund.
Nadere informatieKoeienvoer klas 1. Werkboek: Koeienvoer klas 1
Koeienvoer klas 1 1 Inhoud Hoofdstuk 1: Verteringsstelsel van de koe... 3 1.1: Herkauwen en speeksel... 3 1.2: Magenstelsel... 5 1.3: Darmstelsel... 8 1.4: Verteringsstelsel kalf... 8 Hoofdstuk 2: Voedingsstoffen
Nadere informatieZiekteverwekkers. Bacteriën. 3.2 Virussen
Ziekteverwekkers Bij melkvee komen diverse ziektes en aandoeningen voor. De oorzaak hiervan is verschillend. Er wordt onderscheid gemaakt in besmettelijke/ infectieuze ziektes en niet besmettelijke/ niet
Nadere informatieFosfor op maat: wat is te bereiken via de voeding?
Fosfor op maat: wat is te bereiken via de voeding? Ant Koopmans Wilfried van Straalen Gezonde Melkveehouderij, Zwolle, 15-01-14 Indeling Fosfor huishouding en behoefte Effect van laag P: Korte termijn:
Nadere informatieAangenomen dat alleen de waarde voor natrium niet gemeten is, is de concentratie natrium in mg/l van het bovenstaande water.
Page 1 of 9 CT011 INLEIDING WATERMANAGEMENT (20082009 Q1) (9805080901) > TEST MANAGER > TEST CANVAS Test Canvas Add, modify, and remove questions. Select a question type from the Add dropdown list and
Nadere informatieEindrapport analyses controle van de kwaliteit van viswaters in het Brussels Hoofdstedelijk gewest
eindrapport : BIM-2005 aantal blz. : 5 blz : 1 Eindrapport analyses controle van de kwaliteit van viswaters in het Brussels Hoofdstedelijk gewest - 2005 1. Staalname Staaknames werden uitgevoerd op: 19/05/05;
Nadere informatie1. Kwaliteit waterbronnen
AGENDA Vereiste waterkwaliteit Referentiewaarde DGZ Certus Carrefour?? Organoleptisch Fysisch uitzicht Helder X X Geur Geurloos X X Kleur Kleurloos X Chemische parameters ph 4 9 X X (6,5 8,5) 1. Kwaliteit
Nadere informatiepassie voor water Aladin water? Superschoon drinkwater zónder dat u zout of chemicaliën hoeft toe te voegen!
passie voor water Aladin water? Superschoon drinkwater zónder dat u zout of chemicaliën hoeft toe te voegen! Laat uw varkens presteren op het hoogste niveau - met Aladin drinkwater! Nieuw in Nederland:
Nadere informatie3C Voeding herkauwer
Naam: Klas:.. Datum: Ruimte voor schoolstempel en paraaf docent 3C Voeding herkauwer WETEN De leerling weet wat krachtvoer en ruwvoer is. De leerling weet dat een herkauwer vier magen heeft. De leerling
Nadere informatieGoede bemesting geeft gezonde planten
Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten
Nadere informatieHelder water door quaggamossel
Helder water door quaggamossel Kansen en risico s Een nieuwe mosselsoort, de quaggamossel, heeft zich in een deel van de Rijnlandse wateren kunnen vestigen. De mossel filtert algen en zwevend stof uit
Nadere informatieDe onderhoudsbehoefte aan VEM en DVE kan berekend worden met de volgende formules:
2 Schapen 2.1 Onderhoudsbehoefte De onderhoudsbehoefte aan VEM en DVE kan berekend worden met de volgende formules: VEM onderhoud (per dag) = 30 x LG 0,75 DVE (onderhoud, inclusief wolgroei) (g/dag) =
Nadere informatieMaximaal weidegras. Stripweiden A-B-A. Graslandkalender. Gras Arbeidsgemak Weidevakmanschap Melkproductie. Max. 2 koeien per ha
Maximaal Gras Arbeidsgemak Weidevakmanschap Melkproductie Max. 2 koeien per ha 2 kg ds bijvoeding per dag/koe 13 kg ds opname vers gras Stripweiden 18 uur weiden Stripweiden A-B-A Voorbeeld bij 120 koeien,
Nadere informatieZwavel als oorzaak van problemen? dr. Guillaume Counotte
Zwavel als oorzaak van problemen? dr. Guillaume Counotte Verslag van onderzoek naar mogelijke relatie tussen het opbrengen van baggerslib op percelen, gehalten van elementen in gras dat groeit op die percelen
Nadere informatieDe dag van droogstand is de eerste dag van de lactatie
De dag van droogstand is de eerste dag van de lactatie Melkveecongres 2016 Dr Monique Van Goubergen Enter number(s) then press 'Send'. Wat is het doel van de droogstand? Vote for up to 3 choices 1. Voor
Nadere informatieFOR Vragen Water. Vragen Antwoorden Opmerkingen
Pagina : 1 de 5 1. Object Dit formulier bevat alle informatie die van een klant te verkrijgen is (en aan hem te geven is) wanneer hij een staalname en een wateranalyse vraagt (om de drinkbaarheid of de
Nadere informatieTIPS & TRICKS. TIP 5: Reinigen Bewateringssysteem
TIP 5: Reinigen Bewateringssysteem Ongelijke waterafgiftes door leidingvernauwingen en/of verstopte druppelaars of sproei-installatie zijn een doorn in het oog van een kweker. Ongelijke bewatering verstoort
Nadere informatieBijlage 1 - PARAMETERS EN PARAMETERWAARDEN. Het betreft de te analyseren parameters en hun parameterwaarden.
Bijlage 1 - PARAMETERS EN PARAMETERWAARDEN Het betreft de te analyseren parameters en hun parameterwaarden. PARAMETERS GROEP A 1. Microbiologische minimumvereisten Escherichia coli (E. Coli) 0 Aantal /100
Nadere informatieModule Voeding 93007_voeding.indd :39
Module Voeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Met speciale dank aan Met dank aan: Kong Company Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd
Nadere informatieNieuwe droogzetrichtlijnen voor 2014. Bart Geurts Dierenarts
Nieuwe droogzetrichtlijnen voor 2014 Bart Geurts Dierenarts Indeling presentatie Antibioticabeleid Waarom zijn de richtlijnen ontwikkeld? Waar zijn de richtlijnen op gebaseerd? Wat zijn de nieuwe richtlijnen?
Nadere informatieIn deze circulaire zal aandacht worden besteed aan maatregelen om deze ongewenste situaties te voorkomen of te beperken.
SCH-1996-20 DE INTERNE OF VOERGEBONDEN WARMTE VAN VARKENSVOEDERS Inleiding Van de energie die met het voer aan varkens wordt verstrekt komt een aanzienlijk deel vrij als warmte. Dit is de interne of voergebonden
Nadere informatieRapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting.
Page 1 of 35 Rapportage project: Vaststellen van de nulsituatie in de gemeente Noordenveld bij de vijverpartij de vijfde verloting Uitgevoerd door: Laboratorium Specialist in vijverwaterkwaliteit Page
Nadere informatie1. Ter waarborging van de kwaliteit van het drinkwater voor pluimvee, is de ondernemer verantwoordelijk voor het nemen van de volgende maatregelen:
HYGIËNEBESLUIT DRINKWATERONDERZOEK (PPE) 2009 Besluit van het bestuur van het Productschap Pluimvee en Eieren van 29 oktober 2009 tot vaststelling van voorschriften inzake het verrichten van onderzoek
Nadere informatieBiestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015
Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening Veel te Vaak Vlug aan voorbijgegaan! Waarom is het zo belangrijk?
Nadere informatieGemaakt door: Erik, Rens en Lorijn 3H4. Inleverdatum: ma 8 okt. 07
Gemaakt door: Erik, Rens en Lorijn 3H4 Inleverdatum: ma 8 okt. 07 Onderzoeksvraag Hoe schoon of vuil is het water? We onderzoeken de vuilheid van het water in de Dinkel aan het SinGraven En de volgende
Nadere informatieConditie, bevuiling, schurft..
Conditie, bevuiling, schurft.. Locomotiescore, lijn van de rug.. Mest consistentie Gedrag? Werkroutines 5 Werkroutines Weging Punten Werklijnen en kruislijnen Jong naar oud, kans op mestcontact 3 2
Nadere informatieWat wil de koe? Dairy Campus, Symposium Biodiversiteit en melkveehouderij, mei 2018 Agnes van den Pol-van Dasselaar
Wat wil de koe? Dairy Campus, Symposium Biodiversiteit en melkveehouderij, mei 2018 Agnes van den Pol-van Dasselaar Wat wil de koe? 2 Antropomorfisme Grieks woord voor 'mens' (ἄνϑρωπος / ánthrōpos) Grieks
Nadere informatieOmgekeerde osmose installatie
Omgekeerde osmose installatie Categorie: Waterwaarden en filtratie Voor veel aquarianen is osmosewater een begrip, waar mythische krachten aan worden verbonden. Voor een ander is het kweekwater met een
Nadere informatieBijlage I Milieukwaliteiteisen en streefwaarden voor oppervlaktewater bestemd voor de bereiding van voor menselijke consumptie bestemd water...
Bijlage I Milieukwaliteiteisen en streefwaarden voor oppervlaktewater bestemd voor de bereiding van voor menselijke consumptie bestemd water...............................................................
Nadere informatieWaterkwaliteit 2: Natuur/chemie
Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Prof. ir. Hans van Dijk 1 Afdeling Watermanagement Sectie Gezondheidstechniek Inhoud hydrologische kringloop kwalitatief 1. regenwater 2. afstromend/oppervlaktewater. infiltratie
Nadere informatieRichtlijnen wateronderzoek
Pagina 1 van 7 Richtlijnen wateronderzoek Algemene richtlijnen vlgs KB 14/01/2002 betreffende kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water dat in voedingsmiddeleninrichtingen verpakt wordt of
Nadere informatieKiezen voor WML water. Goede drinkwaterkwaliteit als basis
Kiezen voor WML water Goede drinkwaterkwaliteit als basis 2 Goede drinkwaterkwaliteit als basis Elke veehouder weet hoe belangrijk water is. Naast goed voer, is een onberispelijke drinkwaterkwaliteit onmisbaar
Nadere informatieHet gezondste bezit....voor een heel leven!
Het gezondste bezit...voor een heel leven! Het gezondste bezit...voor een heel leven! Het menselijk lichaam - bestaat voor ongeveer 70% uit water. Door transpiratie, ademhaling en ontlasting verliest men
Nadere informatieDe Gouden Ham. Onderzoek blauwalgen. Rapportage : Augustus 2007.
Drema Waterbehandeling BV Daltonstraat 16 3316 GD Dordrecht The Netherlands Tel: 0031 78 618 40 11 Fax:0031 78 618 77 80 www.drema.nl Onderzoek blauwalgen De Gouden Ham Rapportage : Augustus 2007. Ten
Nadere informatieHebben koeien behoefte aan beschutting tegen koude en hitte?
PASTRESS: Hebben koeien behoefte aan beschutting tegen koude en hitte? Eva Van laer eva.vanlaer@ilvo.vlaanderen.be ILVO Studiedag - Welzijn van melkkoeien en varkens in Vlaanderen Woensdag 12 oktober 2011
Nadere informatieFACTOREN DIE DE DRINKWATEROPNAME BEPALEN BIJ HOOGPRODUCTIEF MELKVEE
UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE ACADEMIEJAAR 2013-2014 FACTOREN DIE DE DRINKWATEROPNAME BEPALEN BIJ HOOGPRODUCTIEF MELKVEE door Stef FRENKEN Promotoren: Dr. Miel Hostens Literatuurstudie in
Nadere informatieDe Gouden Ham. Onderzoek blauwalgen. Rapportage : September 2007.
Drema Waterbehandeling BV Daltonstraat 16 3316 GD Dordrecht The Netherlands Tel: 0031 78 618 40 11 Fax:0031 78 618 77 80 www.drema.nl Onderzoek blauwalgen De Gouden Ham Rapportage : September 2007. Ten
Nadere informatieLezingen aanbod. Seizoen
Lezingen aanbod Seizoen 2016-2017 Shredlage mais Shredlage maïs, de nieuwe standaard? Sinds 2015 is de nieuwe hakseltechniek Shredlage meer bekend geworden in Nederland. Valacon is, al vanaf dat Shredlage
Nadere informatiePraktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven. Samenvattend rapport
Praktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven Samenvattend rapport 1 ENQUÊTE 1.1 Opstellen van de enquête In kader van het demo-project verantwoord gebruik van antibiotica in de
Nadere informatieMesdag Zuivelfonds NLTO
Onderwerpen Mesdagfonds Actuele thema s die keuze vragen Onderzoek uitspoeling stikstof (WUR) Onderzoek vastlegging CO2 (AEQUATOR) Conclusie en aanbevelingen Mesdag Zuivelfonds NLTO Ontstaan: fonds kwaliteit
Nadere informatieUw doel bereiken met MelkNavigator
Uw doel bereiken met MelkNavigator Uw doel bereiken met MelkNavigator Als melkveehouder wilt u er uit halen, wat er in zit. Kies gericht voor meer melk, betere gehalten of meer grammen eiwit en/of vet.
Nadere informatieRiegman & Starink. Consultancy
Riegman & Starink Consultancy Huidige vegetatie Knelpunt analyse Fysisch Chemisch Milieu Fysisch Chemisch Milieu Gewenste vegetatie -Voor alle KRW typen -Voor eigen gekozen plantengemeenschap Chemie 1
Nadere informatie2.2 De Weende-analyse bij veevoeding
2.2 De Weende-analyse bij veevoeding Scheikunde voor VE31-VE41, 2018-2019 Auteur: E. Held; bewerkt door H. Hermans : Hoofdstuk 2 De Weende-analyse (presentatie) 1 Bij het oprispen boeren komt methaan (CH4)
Nadere informatieWeerstands-check: snelle beoordeling van de weerstand in de transitieperiode
Weerstands-check: snelle beoordeling van de weerstand in de transitieperiode Naam veehouder Naam dierenarts Datum Voeding Conditie droogstand De gemiddelde conditie bij afkalven is meer dan 3,5: [Toelichting:
Nadere informatieMeer melk uit uw ruwvoer. Conserveringsmiddelen en broeiremmers
Meer melk uit uw ruwvoer Conserveringsmiddelen en broeiremmers > betere ruwvoerkwaliteit > smakelijk ruwvoer > hogere opname > lagere voerkosten Ecosyl: meer melk uit uw ruwvoer Op melkveebedrijven blijft
Nadere informatieDrinkwaters. De les ná G-kracht. In deze les gaat het over:
De les ná G-kracht Drinkwaters In deze les gaat het over: Welke rol water speelt voor onze gezondheid Welke soorten drinkwater er zijn Hoe je water het best kunt drinken en serveren Opdracht 1: Ben jij
Nadere informatieWatervoorziening op melkveebedrijven
Watervoorziening op melkveebedrijven Gerrit Hegen Intervisie Oosterwolde 18 februari 2016 Programma 1. Indicatoren 2. Drinkwater in de stal 3. Water in de weide, met discussie 4. Oppervlaktewater als drinkwater
Nadere informatieCompleet weiden Combi weiden Compact weiden. WeideKompas
WeideKompas Compleet weiden Compact weiden Kompas WeideKompas Beweiden is een keuze die u als veehouder zelf maakt. Wilt u starten met beweiden of wilt u meer rendement uit weidegang halen? WeideKompas
Nadere informatie1. Waarom hoeven herkauwers niet alle essentiële aminozuren via het voer op te nemen.
2.4: Eiwitten 1. Waarom hoeven herkauwers niet alle essentiële aminozuren via het voer op te nemen. Plantaardige aminozuren worden door de pensmicroben omgezet in dierlijke aminozuren. 2. Hoe wordt het
Nadere informatieI feel goo o d! De wetenschap achter helder water voor tropische zoetwateraquaria
I feel goo o d! De wetenschap achter helder water voor tropische zoetwateraquaria Philips ontwikkelde dit Zuiveringsapparaat voor tropische aquaria in samenspraak met aquarium- en waterexperts. Wetenschappelijke
Nadere informatieTIPS & TRICKS. Tip 9: Waterkwaliteit
Tip 9: Waterkwaliteit Voor de hydroteelt is de kwaliteit van het water van groot belang. Hydrosubstraten hebben geen buffer voor voeding in zich. Hetgeen de plant nodig heeft, moet men ook in de juiste
Nadere informatie2 Paard en voeropname Gebit en speeksel Maag en darmorganen Afsluiting 20
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Samenstelling voedermiddelen 11 1.1 Weenderananlyse 11 1.2 Droge stof en water 13 1.3 Anorganische stoffen 13 1.4 Organische stoffen 14 1.5 Afsluiting 15 2 Paard en voeropname
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB
Examen VMBO-KB 2015 gedurende 200 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens
Nadere informatie64 Grondwateronttrekking voor drinkwater voor vee
64 Grondwateronttrekking voor drinkwater voor vee 64.1 Inleiding Dit hoofdstuk is van toepassing op grondwateronttrekkingen voor drinkwater voor vee. Als u voornemens bent bovenstaande activiteit uit te
Nadere informatie