Beleidsnota Peuterspeelzaalwerk en Onderwijsachterstandenbeleid Gemeente Nieuwegein Versie definitief Datum 18 augustus 2011

Transcriptie

1 Beleidsnota Peuterspeelzaalwerk en Onderwijsachterstandenbeleid Gemeente Nieuwegein Inhoudsopgave Samenvatting 2 Inleiding Aanleiding Werkwijze Opbouw nota 4 Hoofdstuk 2 Terugblik: PSZ en OAB gemeente Nieuwegein Beleid PSZ en OAB Opbrengsten van het beleid 6 Hoofdstuk 3 Wet OKE: de kaders van het rijksbeleid Doelstelling en subdoelen Financieel kader Vertaling Wet OKE naar gemeente Nieuwegein 8 Hoofdstuk 4 Vooruitblik: PSZ en OAB gemeente Nieuwegein Doelgroep Visie en doelstellingen Sturing en regie Financieel kader 17 Hoofdstuk 5 Financiële meerjarenraming 18 Bijlagen 1. Lijst met afkortingen Landelijke gewichtenregeling en uitbreiding definitie doelgroep Relevante cijfers Beleidsmaatregelen PSZ en OAB Financieel overzicht PSZ en OAB

2 Samenvatting Op 1 augustus 2010 liep het Onderwijsachterstandenbeleid af en eind 2010 het beleid peuterspeelzaalwerk. Daarnaast ging op 1 augustus 2010 de nieuwe wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) in. In deze nota daarom een terugblik op de afgelopen jaren en op hoofdlijnen een voorstel voor het beleid PSZ en OAB voor de komende vier jaar. Terugblik Zowel voor het regulier PSZ als OAB geldt dat vrijwel alle doelstellingen voor de periode zijn behaald. Het PSZ is een laagdrempelige voorziening afgestemd op de samenstelling en behoefte van de wijk; in alle groepen is een basiskwaliteitsniveau en daar waar nodig is een hoger ambitieniveau gerealiseerd. Voor het OAB geldt dat het aanbod en het bereik van voorschoolse educatie overeenkomstig de beleidsnota OAB is uitgebreid/vergroot, de bijdrage aan vroegschoolse educatie is afgebouwd (scholen ontvangen hiervoor vanaf augustus 2009 eigen budget van het Rijk), een programmatische doorgaande lijn in VVE is gerealiseerd evenals een bovenschoolse schakelklas. Aandachtspunten voor blijven echter het vergroten van het bereik van voorschoolse educatie (wat nog achter blijft t.o.v het landelijke cijfer) en het realiseren/verbeteren van de doorgaande leerlijn VVE. Wet OKE Op 1 augustus 2010 is de Wet OKE in werking getreden. De wet beoogt het kwalitatief verbeteren van het (VVE-) peuterspeelzaalwerk zodat kinderen zonder taalachterstand kunnen beginnen op de basisschool. Hiervoor stelt de wet een aantal strikte criteria aan de kwaliteit van het aanbod van zowel het reguliere als het VVE PSZ. Een ander aspect van de Wet OKE is het stimuleren van harmonisatie in voorschoolse voorzieningen als het PSZ en de Kinderopvang. Aandachtspunten voor het beleid die voortvloeien uit de Wet OKE zijn: het handhaven van het huidige kwaliteitsniveau van het (VVE-)PSZ in Nieuwegein, het vergroten van het bereik met voorschoolse educatie, het verbeteren van de doorgaande leerlijn VVE en het onderzoeken van mogelijkheden tot harmonisatie van de voorschoolse voorzieningen. Doelstellingen beleid PSZ en OAB Op grond van de evaluatie van het beleid en de nieuwe Wet OKE zijn de volgende doelstellingen geformuleerd voor de periode : 1. Behouden van een kwalitatief volwaardig aanbod regulier PSZ. 2. Realiseren van een dekkend (100%) en kwalitatief hoogwaardig aanbod van voorschoolse educatie. 3. Realiseren van een doorgaande lijn voor- en vroegschoolse educatie. 4. Voortzetten en uitbreiden van het aantal bovenschoolse schakelklassen waarin taalachterstanden intensief en effectief worden aangepakt. 5. Het vergroten van de betrokkenheid van ouders van doelgroepkinderen bij de (taal)ontwikkeling van hun kind door het subsidiëren van nieuwe activiteiten op dit gebied. De gemeente wil deze doelen behalen door de regie te voeren en te sturen op een goede afstemming en samenwerking met en tussen alle betrokken partners. 2

3 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Op 1 augustus 2010 liep het Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) af en eind 2010 geldt dit voor het peuterspeelzaalwerk. Daarnaast ging op 1 augustus 2010 de nieuwe wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) in. Deze ontwikkelingen vragen om een evaluatie van het beleid van de afgelopen jaren en een actualisatie van het beleid voor de komende vier jaar. De Wet OKE leidt tot wijzigingen van de Wet Kinderopvang, de Wet op het primair onderwijs, de Wet op het Onderwijs toezicht en enkele andere wetten in verband met wijzigingen in het onderwijsachterstandenbeleid. Er is daarom behoefte aan het formuleren van nieuw beleid voor peuterspeelzaalwerk en onderwijsachterstandenbestrijding in één beleidsnota. Met het onderwijsachterstandenbeleid en het beleid peuterspeelzaalwerk wil de gemeente taalachterstanden bij jonge kinderen voorkomen en aanpakken zodat zij zonder taalachterstand en goed voorbereid hun schoolloopbaan kunnen doorlopen, een startkwalificatie kunnen behalen en uiteindelijk succesvol kunnen deelnemen aan de maatschappij. Voor de uitvoering van het OAB ontvangen gemeenten sinds 1998 een specifieke uitkering OAB. Tot de periode mocht deze uitkering besteed worden aan VVE voor kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 6 jaar. Vanaf augustus 2009 is de gemeentelijke bijdrage aan VVE beperkt tot alleen de voorschoolse educatie. Per die datum zijn gemeenten primair verantwoordelijk voor het voorkomen en bestrijden van taalachterstanden bij kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar en scholen voor de leeftijd vanaf 4 jaar. Hiervoor ontvangen schoolbesturen ook rechtstreeks van het rijk budget via de lumpsumfinanciering. Sinds de periode bestaat er dus een knip in VVE op het gebied van wettelijke verantwoordelijkheden en financiën. Deze nota beschrijft vanuit de gemeentelijke verantwoordelijkheid de doelstellingen op het gebied van onderwijsachterstandenbeleid. Uiteraard zijn deze doelstellingen wel opgesteld in overleg en afstemming met relevante betrokken partners, waaronder het onderwijsveld. 1.2 Werkwijze Deze beleidsnota is gebaseerd op een documentenanalyse gesprekken en een VVE bijeenkomst halverwege 2010 met relevante partners zoals de aanbieder van het peuterspeelzaalwerk, het consultatiebureau en het bovenschools management voor het primair onderwijs (BSM), directies van scholen. De beschrijving is op hoofdlijnen, omdat de uitwerking en implementatie een gedegen aanpak en voorbereiding vraagt van alle betrokken partners. Deze uitwerking wordt per onderdeel voor vaststelling voorgelegd aan het college van B&W. 3

4 1.3 Opbouw nota In hoofdstuk 2 kijken we kort terug naar de afgelopen beleidsperiode voor peuterspeelzaalwerk en onderwijsachterstandenbestrijding. In hoofdstuk 3 wordt de nieuwe Wet OKE beschreven met daarin de kaders voor het beleid. Ook wordt in dit hoofdstuk aangegeven in hoeverre voldaan wordt aan de eisen van de nieuwe wet. In hoofdstuk 4 worden vijf doelstellingen van het beleid voor de komende jaren beschreven. Deze doelstellingen zijn gebaseerd op de aandachtspunten die voortkomen uit de terugblik (hoofdstuk 2) en de nieuwe wet OKE (hoofdstuk 3). In dit hoofdstuk wordt ook ingegaan op de uitvoering, de regie en sturing op het PSZ beleid en OAB in de periode Hoofdstuk 5 bevat tot slot een financieel meerjarenplan voor de komende vierjarige periode. 4

5 2 Terugblik: PSZ en OAB gemeente Nieuwegein Beleid PSZ en OAB Het peuterspeelzaalwerk is ondergebracht bij de WMO en decentraal geregeld. Het beleid peuterspeelzaalwerk (nota Bijna naar school ) bestond in Nieuwegein uit twee onderdelen. Het reguliere peuterspeelzaalwerk en het peuterspeelzaalwerk waarbij voorschoolse educatie werd aangeboden. Voorschoolse educatie maakte samen met vroegschoolse educatie onderdeel uit van het onderwijsachterstandenbeleid gemeente Nieuwegein Vooren vroegschoolse educatie zijn programma s die op peuterspeelzalen en/of kinderdagverblijven en in groep 1 en 2 van de basisscholen worden aangeboden met als doel taalachterstanden op jonge leeftijd te voorkomen en weg te werken. Voor het bestrijden van taalachterstanden kende de gemeente Nieuwegein in de periode ook een deeltijd schakelklas. In een schakelklas krijgen kinderen met een taalachterstand gedurende een jaar intensief taalonderwijs aangeboden zodat zij hun schoolcarrière zonder achterstand kunnen voortzetten. Onderstaand overzicht (overzicht 1) vat kort samen de hoofdonderdelen van het beleid in de periode in Nieuwegein, de doelgroep en de beleidsverantwoordelijke organisatie. Overzicht 1: Hoofdonderdelen beleid Beleidsonderdelen Doelgroep en aanbod Wettelijke verantwoordelijke PSZ: Regulier Kinderen van 2,5 tot 4 jaar gaan De gemeente peuterspeelzaalwerk OAB: Voorschoolse educatie OAB: Vroegschoolse educatie OAB: Schakelklassen 2 dagdelen per week. Kinderen met een (verhoogd risico op een) taalachterstand 1 in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar op de peuterspeelzaal; gaan 4 dagdelen per week Kinderen met een verhoogd risico op een taalachterstand in de leeftijd van 4 tot 6 jaar (groep 1 en 2 van de basisschool). Kinderen met een taalachterstand in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. De gemeente Het basisonderwijs De gemeente 1 In het basisonderwijs krijgen kinderen met een verhoogd risico op een taalachterstand een gewicht afhankelijk van het opleidingsniveau van hun ouders (zie bijlage 2). Deze zogeheten gewichtenkinderen waren de wettelijke doelgroep van het OAB Als uitwerking van het collegebesluit van 23 oktober 2007 zijn in die periode ook kinderen tot de doelgroep gerekend die geen gewicht hadden, maar waarbij het consultatiebureau indicatoren constateerde die wezen op een dreigende taalachterstand in de Nederlandse taal (zie ook bijlage 2). 5

6 2.2 Opbrengsten van het beleid Uit de documentenanalyse blijkt dat het OAB en PSZ beleid in de periode over het algemeen succesvol is uitgevoerd. In onderstaande tabel (tabel 1) wordt weergegeven welke doelstellingen waren gesteld, welke resultaten zijn behaald en wat nog aandachtspunten zijn voor de toekomst. Tabel 1 Opbrengsten van het beleid Onderdeel Doelstellingen voor 2010 Resultaat 2010 Toelichting bij resultaten Aandachtspunten Regulier PSZ 1. PSZ is een laagdrempelige voorziening aangepast aan de samenstelling van de wijk 2. Ambitieniveau 2 2 bij > 30% gewichtenpeuters. 3. Ouderbetrokkenheid wordt vergroot. 4. Er wordt gewerkt met een overdrachts-formulier van PSZ- PO. 5. Alle PSZ-en hebben een kwaliteitsniveau overeenkomstig ambitieniveau Behaald. 2. Behaald. 3. Behaald. 4. Deels behaald. 5. Behaald. 1. Een aantal reguliere groepen is gesloten of omgevormd tot VVEgroepen als gevolg van teruglopende aantallen peuters in het regulier PSZ. - Het bereik van het reguliere PSZ neemt af, terwijl het bereik van de VVE PSZ-en toeneemt. - De borging van het werken met overdrachtsformulieren verbeteren. 2 Het peuterspeelzaalwerk wordt landelijk ingedeeld aan de hand van drie ambitieniveau s. Ambitieniveau 0 staat voor spelen en ontmoeten (twee vrijwilligers op een groep). Ambitieniveau 1 voegt daar een signalering van de ontwikkeling aan toe (een geprofessionaliseerde leidster en een vrijwilliger op een groep). En bij ambitieniveau 2 wordt daarnaast ook ondersteuning geboden (twee geprofessionaliseerde leidsters op een groep). 6

7 Voorschoolse educatie Vroegschoolse educatie Schakelklassen 1. Het aanbod voorschoolse educatie is uitgebreid binnen het PSZ. 2. Voorschoolse educatie wordt aangeboden volgens de eisen uit de wet OAB % van de gewichtenkinderen neemt deel aan voorschoolse educatie. 1. De financiële bijdrage aan vroegschoolse educatie is afgebouwd. 2. Er is een doorgaande lijn voor- en vroegschoolse educatie gerealiseerd. 1. Als er behoefte is, wordt een bovenschoolse schakelklas gerealiseerd. 1. Behaald. 2. Behaald. 3. Niet behaald. 1. Behaald. 2. Deels behaald. 1. Behaald. 3. Het bereik van voorschoolse educatie is in Nieuwegein gestegen van 13% (2006) naar 59% (2009). Het streefcijfer van 70% is niet gehaald. 2. Niet bij alle peuterspeelzaalscholen clusters was gelijk sprake van een doorgaande programmatische lijn. Inmiddels is dit gerealiseerd. Het vergroten van het bereik van voorschoolse educatie en het verbreden van het aanbod o.a. ook naar de kinderopvang. Het verbeteren (vooral ook inhoudelijke samenwerking) en bij nieuwe clusters het realiseren van een doorgaande lijn VVE. Voor een uitgebreidere beschrijving van de beleidsmaatregelen die in de beleidsperiode hebben plaatsgevonden met bovenstaande resultaten tot gevolg, verwijzen we naar bijlage 4. 7

8 3 wet OKE: de kaders van het rijksbeleid 3.1 Doelstelling en subdoelen Op 1 augustus 2010 is de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie in werking getreden. De wet leidt tot wijzigingen van de Wet Kinderopvang, de Wet op het Primair Onderwijs, de Wet op het Onderwijstoezicht en enkele andere wetten in verband met wijzigingen in het onderwijsachterstandenbeleid. Doelstelling Wet OKE: De wet brengt door harmonisatie van de regelgeving voor voorschoolse voorzieningen een aantal verbeteringen aan in het stelsel van voorzieningen van jonge kinderen, wat leidt tot meer en betere voorschoolse educatie en het wegnemen van financiële drempels voor ouders van doelgroepkinderen om deel te nemen aan VVE-programma s. Opdrachten aan gemeenten: 1. Zorg voor voldoende kwaliteit van het regulier peuterspeelzaalwerk. 2. Zorg voor een dekkend en hoogwaardig aanbod van VVE in de voorschoolse periode. 3. Zorg voor toezicht en handhaving op de kwaliteit van peuterspeelzalen en de kwaliteit van de gesubsidieerde voorschoolse educatie. 4. Voer jaarlijks overleg binnen de gemeente en maak afspraken over kernpunten van VVE, bijv. d.m.v. een LEA (lokaal educatieve agenda). 5. Vervul een regierol bij het proces tot harmonisatie van voorschoolse voorzieningen. 3.2 Financieel kader Voor de uitvoering van deze opdrachten stelt het Rijk aan gemeenten verschillende budgetten beschikbaar. Vanaf 2011 wordt net als voorgaande jaren voor de opdrachten 2, 4 en 5 een specifieke uitkering voor OAB beschikbaar gesteld. Dit bedrag is berekend op grond van het aantal gewichtenkinderen in de gemeente en is vastgesteld voor 4 jaar. Voor de opdrachten 1 en 3 worden budgetten gestort in het gemeentefonds. Over deze stortingen zijn tussen OCW en VNG strikte afspraken gemaakt. De VNG stimuleert gemeenten bestaande middelen voor peuterspeelzaalwerk in stand te houden én blijvend eigen middelen in te zetten voor VVE. 3.3 Vertaling Wet OKE naar de gemeente Nieuwegein De opdrachten 1 en 2 uit paragraaf 3.1, zijn in de wet en een apart besluit nader uitgewerkt. In tabel 2 op de volgende pagina wordt duidelijk wat deze uitwerking in termen van doelstellingen betekent voor de onderdelen regulier peuterspeelzaalwerk, voorschoolse educatie en vroegschoolse educatie. 8

9 Ook wordt in de tabel een vertaling gemaakt naar de gemeente Nieuwegein: Voldoen wij aan de uit de Wet OKE voortvloeiende doelstellingen en zo niet, welke aandachtspunten levert dat op voor het Nieuwegeinse OAB en PSZ beleid in de periode? Tabel 2 Vertaling wet OKE naar Nieuwegein Onderdeel Regulier PSZ Voorschoolse educatie Doelstellingen Wet OKE voor Het reguliere PSZ voldoet aan de kwaliteitseisen en overige bepalingen van de wet OKE. 1. Er is voorschoolse educatie aanbod voor alle kinderen die dat nodig hebben. 2. Gewichtenkinderen worden actief toegeleid naar voorschoolse educatie met als streven 100% bereik. 3. Het gesubsidieerde voorschoolse educatie aanbod voldoet aan de kwaliteitseisen van de wet OKE. Vertaling naar de praktijk 1. De leidster-kindratio is 1 op De groepsgrootte is maximaal 16 kinderen. 3. Elke groep heeft minimaal 1 leidster met opleidingsniveau PW Overige bepalingen (klachtenregeling, VOG etc.) 1. Er is een dekkend aanbod van voorschoolse educatie. 2. Er is een ouderbijdrage voor voorschoolse educatie die maximaal de hoogte is van de bijdrage ogv de Wet Kinderopvang bij maximale kinderopvangtoeslag. 3. Alle gewichtenkinderen worden bereikt met voorschoolse educatie. 4. Voorschoolse educatie wordt ten minste 4 dagdelen of 10 uur per week aangeboden op een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. Voldoet de praktijk in N Gein 1. Voldoet. 2. Voldoet. 3. Voldoet. 4. Onvoldoende bekend. 1. Voldoet niet. 2. Voldoet. 3. Voldoet niet. 4. Voldoet. Aandachtspunten - Actualiseren verordening PSZ (ruimte- en inrichtingseisen) - Kwaliteitseisen en overige bepalingen vastleggen in beleidsregels. - Verbreden aanbod voorschoolse educatie naar o.a. ook de KO. - Vergroten bereik voorschoolse educatie. 9

10 Vroegschoolse educatie 4. Het college van B&W heeft de doelgroep van voorschoolse educatie gedefinieerd. 1. Er is sprake van een doorgaande lijn tussen voor- en vroegschoolse educatie. 5. VVE-programma s zijn brede programma s die zich richten op 5 ontwikkelingsdomeinen. 6. De leidster-kindratio is voor voorschoolse educatie 1 op De groepsgrootte is minimaal 9 en maximaal 16 kinderen. 8. De leidsters hebben ten minste een opleiding op PW3 niveau. 9. Elke groep heeft minimaal 2 leidsters met opleidingsniveau PW De aanbieder van voorschoolse educatie stelt jaarlijks een opleidingsplan op waarin staat hoe kennis VVE onderhouden wordt. 11. De doelgroep van voorschoolse educatie is vastgesteld door het college van B&W. 1. In de voor- en vroegschoolse periode wordt een zelfde VVEprogramma gebruikt en wordt inhoudelijk samengewerkt. 5. Voldoet. 6. Voldoet. 7. Voldoet. 8. Voldoet. 9. Voldoet. 10. Voldoet deels. 11. Voldoet niet. 1. Voldoet deels. - Kwaliteitseisen aanbod voorschoolse educatie vastleggen als beleidsregels voorschoolse educatie. - De VVE-doelgroep voor laten vaststellen. - Verbeteren aansluiting aanbod voor- en vroegschoolse educatie. Wat resteert, is de vraag in hoeverre de gemeente Nieuwegein op dit moment voldoet aan de vereisten die voortvloeien uit de opdrachten 3, 4 en 5 van de Wet OKE. In de paragraaf Sturing en regie van het volgende hoofdstuk wordt deze vraag beantwoord. Ook wordt daar beschreven hoe deze opdrachten 3, 4 en 5 in de nieuwe beleidsperiode in Nieuwegein uitgevoerd worden. 10

11 4 Vooruitblik: PSZ en OAB gemeente Nieuwegein In dit hoofdstuk wordt het beleid peuterspeelzaalwerk en onderwijsachterstandenbeleid van de gemeente Nieuwegein in de periode beschreven. Het gaat om een beschrijving op hoofdlijnen, omdat de verdere uitwerking in nauw overleg met betrokken partners plaatsvindt. 4.1 Doelgroep Het peuterspeelzaalwerk is bedoeld voor kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar. Dit is ook de leeftijd waarin kinderen kunnen deelnemen aan voorschoolse educatie op een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. De kinderen die in in aanmerking komen voor door de gemeente gesubsidieerde voorschoolse educatie, behoren tot de zogeheten VVE-doelgroep. De VVE-doelgroep bestaat uit kinderen, die: 1) een gewicht hebben op grond van de landelijke gewichtenregeling of 2) een VVE- indicatie krijgen van het consultatiebureau (zie bijlage 2) Het gemeentelijk beleid PSZ en OAB focust met voorschoolse educatie op kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar. Een vroegtijdige signalering en aanpak van taalachterstanden is in deze leeftijdsfase het meest effectief. Dit betekent niet dat kinderen vanaf 4 jaar met een (verhoogd risico op een) taalachterstand aan hun lot overgelaten worden. Scholen zetten vroegschoolse educatie en/of andere activiteiten in ter voorkoming en bestrijding van taalachterstanden bij kinderen vanaf 4 jaar. Daarnaast investeert de gemeente Nieuwegein nog vanuit haar specifieke uitkering in deze kinderen door middel van schakelklassen. 4.2 Visie en doelstellingen De aandachtspunten uit de hoofdstukken 2 en 3 zijn aanleiding voor het formuleren van de volgende gemeentelijke visie en doelstellingen voor het beleid PSZ en OAB in. Visie: De gemeente Nieuwegein vindt het belangrijk dat kinderen met (een verhoogd risico op) een taalachterstand de mogelijkheid geboden wordt en gestimuleerd worden deel te nemen aan voor- (op een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf) en vroegschoolse educatie (in groep ½ van de basisschool) zodat zij zonder achterstand hun schoolloopbaan kunnen doorlopen, een startkwalificatie kunnen behalen en uiteindelijk succesvol kunnen participeren in de maatschappij. Een nauwe samenwerking en afstemming tussen betrokken partners, de betrokkenheid van de ouders en een goede overdracht van kinderen en informatie is hiervoor essentieel. 11

12 Doelstellingen beleid PSZ en OAB : 1. Behouden van een kwalitatief volwaardig aanbod regulier peuterspeelzaalwerk. 2. Realiseren van een dekkend (100%) en kwalitatief hoogwaardig aanbod van voorschoolse educatie. 3. Realiseren van een doorgaande lijn voor- en vroegschoolse educatie. 4.Voortzetten en uitbreiden van het aantal bovenschoolse schakelklassen waarin taalachterstanden intensief en effectief worden aangepakt. 5. Het vergroten van de betrokkenheid van ouders van doelgroepkinderen bij de (taal)ontwikkeling van hun kind door het subsidiëren van nieuwe activiteiten op dit gebied. Regulier peuterspeelzaalwerk Doelstelling 1: Behouden van een kwalitatief volwaardig aanbod regulier Peuterspeelzaalwerk. De Wet OKE voorziet in een kwaliteitsimpuls voor peuterspeelzalen door wet- en regelgeving voor de peuterspeelzalen in lijn te brengen met die voor de kinderopvang. De wet beoogt hiermee de positie van peuterspeelzalen te versterken, zodat de peuterspeelzaal een laagdrempelige voorziening blijft. De peuterspeelzaal is van oorsprong een plek waar kinderen gestimuleerd worden in hun ontwikkeling. De peuterspeelzaal zal vooral voor ouders die hun kind aan voorschoolse educatie laten deelnemen toegankelijk moeten blijven. Dit is dan ook de reden om in Nieuwegein te streven naar behoud van een kwalitatief volwaardig aanbod van regulier peuterspeelzaalwerk. Omdat de kwaliteit van het regulier PSZ in Nieuwegein al voldoet aan de nieuwe eisen van de Wet OKE is het vooral zaak dit kwaliteitsniveau te behouden door in het regulier PSZ te blijven investeren en door het gemeentelijk budget voor het PSZ in stand te houden. Met de invoering van de Wet OKE is de Wet Kinderopvang gewijzigd in de Wet Kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen. De nieuwe kwaliteitseisen voor het PSZ zijn wettelijk vastgelegd. In deze wet zijn de inrichtings- en ruimte eisen niet mee genomen. Deze moeten op lokaal niveau in een verordening worden opgenomen. Dit vraagt om een actualisatie van de huidige verordening. De VNG heeft inmiddels een modelverordening hiervoor opgesteld. Voorschoolse educatie Doelstelling 2: Realiseren van een dekkend (100%) en kwalitatief hoogwaardig aanbod van voorschoolse educatie. 12

13 Deze tweede doelstelling voor de periode komt voort uit het feit dat het bereik van voorschoolse educatie aan het eind van het jaar 2009 in Nieuwegein nog onvoldoende was en de gemeente Nieuwegein vindt dat alle kinderen die dat nodig hebben, moeten kunnen deelnemen aan VVE. De Wet OKE schrijft gemeenten voor om in 2015 een dekkend (100%) en hoogwaardig aanbod van voorschoolse educatie te realiseren en zich in te spannen om alle doelgroepkinderen ook daadwerkelijk hieraan te laten deelnemen. Om een dekkend aanbod en bereik te realiseren, is het van belang te weten waar de nog niet bereikte VVE-doelgroepkinderen zich in Nieuwegein bevinden. Met andere woorden, bezoeken de nog niet bereikte kinderen een peuterspeelzaal waar nog geen VVE wordt aangeboden, een kinderdagverblijf of überhaupt geen voorschoolse voorziening? En in welke wijken en opvanglocaties is een concentratie van doelgroepkinderen? Het consultatiebureau heeft onlangs samen met de aanbieders van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in Nieuwegein in kaart gebracht waar de VVE-doelgroepkinderen zich bevinden. Met de uitkomsten van dit onderzoek, kan het voorschoolse aanbod in Nieuwegein effectief worden uitgebreid en kunnen gerichte acties worden ingezet om alle VVE-doelgroepkinderen in de voorschoolse periode met voorschoolse educatie te bereiken (o.a. werving- en toeleidingactiviteiten, verbreding aanbod VVE naar andere peuterspeelzalen en de kinderopvang, wijziging groepssamenstelling doelgroep- nietdoelgroepkinderen etc). Uit hoofdstuk 3 blijkt tot slot, dat het huidige voorschoolse educatie aanbod in Nieuwegein aan alle kwaliteitseisen uit de Wet OKE voldoet. Het is echter van belang, dat ook dit kwaliteitsniveau gehandhaafd wordt en dat ook het nieuw te realiseren aanbod aan de eisen voldoet. Deze eisen zullen daarom de voorwaarden worden waaronder subsidie voor het aanbieden van voorschoolse educatie wordt verleend. Voorschoolse educatie in relatie tot vroegschoolse educatie Doelstelling 3 Realiseren van een doorgaande lijn voor- en vroegschoolse educatie. In de inleiding is aangeven dat in de periode een knip is aangebracht in de verantwoordelijkheden en financiën van VVE. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de voorschoolse periode en scholen voor de (vroeg)schoolse periode. Ondanks deze door de wet in financiën en in verantwoordelijkheid gemaakte knip, zijn scholen én gemeenten gezamenlijk verantwoordelijk voor de doorgaande lijn in voor en vroegschoolse educatie. Daarnaast vindt de gemeente Nieuwegein het vanuit haar rol als regisseur van het OAB belangrijk dat alle doelgroepkinderen aan voor- en vroegschoolse educatie kunnen deelnemen, en bij de overgang van VVE-peuterspeelzaal/kinderdagverblijf naar de basisschool niet tussen wal en schip moeten raken. Een doorgaande lijn in voor- en vroegschoolse educatie is daarom belangrijk. Scholen en de gemeente zijn niet 13

14 de enige partners die hiervoor verantwoordelijk zijn. Ook de aanbieders van kinderdagopvang, PSZ en het consultatiebureau moeten hieraan bijdragen. Het realiseren van een doorgaande lijn in voor- en vroegschoolse educatie is daarom de derde doelstelling van het beleid PSZ en OAB Het gaat om afstemming in aanpak en leerlijnen en een goede/ warme overdracht van het kind en de -gegevens. Schakelklassen Doelstelling 4 Voortzetten en uitbreiden van het aantal bovenschoolse schakelklassen waarin taalachterstanden intensief en effectief worden aangepakt. Ook in de periode mogen gemeenten taalachterstanden bestrijden door één of meerdere schakelklassen te subsidiëren. De strikte criteria voor de wijze waarop deze schakelklassen moesten worden ingericht in de periode zijn voor de nieuwe periode verruimd. De kern is, dat kinderen met een taalachterstand in een schakelklas intensief begeleid moeten worden zodat hun taalachterstand in relatief korte tijd wordt ingelopen. In 2009 is in Nieuwegein de eerste bovenschoolse schakelklas van start gegaan (deeltijd schakelklas na groep 2). Omdat deze schakelklas succesvol is, is het voortzetten en uitbreiden van deze effectieve aanpak in de periode de vierde doelstelling van het beleid. Het investeren in schakelklassen vindt de gemeente een goede aanvulling op VVE omdat met een schakelklas ook kinderen met een taalachterstand van 6-13 jaar bereikt kunnen worden. Overig Doelstelling 5 Het vergroten van de betrokkenheid van ouders van doelgroepkinderen bij de (taal)ontwikkeling van hun kind door het subsidiëren van nieuwe activiteiten op dit gebied. Omdat de ouders medeverantwoordelijk zijn voor de (taal)ontwikkeling van hun kinderen, is het vergroten van de ouderbetrokkenheid als vijfde doelstelling geformuleerd. Een grote mate van ouderbetrokkenheid heeft een positieve invloed op de taalontwikkeling van kinderen en de opbrengsten van VVE. Het doel is ouders te stimuleren meer betrokken te zijn bij de ontwikkeling van hun kind door thuis ook initiatieven te tonen die bijdragen aan de resultaten van de (VVE)activiteiten waaraan kinderen deelnemen op de peuterspeelzaal, kinderdagverblijf, in de schakelklas of op school. 4.3 Sturing en regie Voorgaande paragrafen gaan in op de inhoudelijke kant van het beleid. Om de inhoudelijke doelstellingen echter te behalen, moeten gemeente en betrokken 14

15 partners samenwerken. Omdat in Nieuwegein veel partners betrokken zijn bij de uitvoering, is een goede (aan)sturing en regie op het proces noodzakelijk. Hieronder volgt een korte beschrijving hoe de gemeente Nieuwegein deze rol in de periode invulling wil geven. Regierol: De gemeente Nieuwegein zorgt in voor: 1) een structureel overleg met betrokken partners PSZ en OAB. 2) bindende afspraken met partners over de uitvoering van het beleid. 3) een lokale verordening waarin de ruimte en inrichtingseisen waaraan het regulier peuterspeelzaalwerk moet voldoen, staan beschreven. 4) adequate subsidies en duidelijke verleningsvoorwaarden. 5) registratie en de openbare bekendmaking van Nieuwegeinse peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in het landelijk register met vermelding van aanbod voorschoolse educatie ja/nee. 6) toezicht en handhaving op de kwaliteit van het regulier peuterspeelzaalwerk en de gesubsidieerde voorschoolse educatie 7) verantwoording van de besteding van de budgetten aan het rijk (SISA). 8) monitoring en evaluatie van het beleid PSZ en OAB. Structureel overleg en bindende afspraken De gemeente Nieuwegein voert voor OAB en PSZ (in het kader van een LEA) in de periode bestuurlijk overleg met het BSM, KMN Kind en Co, Vitras/CMD en eventueel andere betrokken partners. Het bestuurlijk overleg heeft als doel om inhoudelijk en procesmatig sturing te geven. De gemeente gebruikt als regisseur het overleg enerzijds om alle bijdragen en inspanningen van de betrokken partners op het gebied van OAB te harmoniseren en anderzijds om dwarsverbanden te leggen met andere aanverwante beleidsonderwerpen en ontwikkelingen (zoals bijvoorbeeld de realisatie van Brede Scholen). De harmonisatie van bijdragen en inspanningen moet resulteren in bindende afspraken over de wijze waarop en wanneer de doelstellingen worden gerealiseerd:welke maatregelen worden getroffen, wie voert deze uit, met welke middelen worden deze maatregelen bekostigd en wat zijn de gewenste opbrengsten? Dit alles in een klimaat van wederzijds vertrouwen, een gezamenlijk verantwoordelijkheidsgevoel en met inzicht en inzet van de voor OAB en PSZ beschikbare gelden. Verordening subsidie verleningsvoorwaarden De Wet OKE heeft de Wet Kinderopvang gewijzigd in de Wet Kinderopvang en Kwaliteit Peuterspeelzalen. Deze wijziging betreft de kwaliteit op zowel de reguliere PSZ als de VVE-PSZ. De ruimte- en inrichtingseisen zijn hier niet in opgenomen. Deze moeten worden vastgelegd in een gemeentelijke verordening. In het eerste kwartaal van 2012 wordt de raad voorgesteld deze verordening vast te stellen en de verordening kinderopvang 1997 in te trekken. De modelverordening van de VNG wordt als uitgangspunt gehanteerd. 15

16 In de Nadere regels van de Algemene Subsidie Verordening gemeente Nieuwegein komen de eisen en voorwaarden te staan waaronder subsidies voor OAB en PSZ worden verleend. Registratie in het landelijk register Peuterspeelzalen en Kinderopvang In navolging op het Landelijk Register Kinderopvang komt er een Landelijk Register Peuterspeelzaalwerk en Kinderopvang. In dit register komt te staan of de voorschoolse voorziening gesubsidieerde voorschoolse educatie aanbiedt. Toezicht en handhaving kwaliteit PSZ en gesubsidieerde voorschoolse educatie Voor de uitvoering van deze opdracht (toezicht en handhaving op de kwaliteit PSZ) wordt net als voor de kinderopvang de GGD als toezichthouder aangewezen. De GGD hanteert voor beide taken een landelijk gestandaardiseerd toetsingskader met concrete toetsingscriteria. Ten aanzien van het gedrag van medewerkers wordt bij het toezicht gelet op de aanwezigheid en inhoud van het beleid van de instellingen rondom Verklaringen Omtrent Gedrag van personeel. De Inspectie van het Onderwijs gaat toezicht houden op de educatieve kwaliteit van de voorschoolse educatie op een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf aan de hand van een toezichtkader voorschoolse educatie. Verantwoording rijk Gemeenten die rijksmiddelen OAB ontvangen, hebben een directe informatieplicht richting rijk via SISA (Single Informatie, Single Audit). Dit geldt dus ook voor de gemeente Nieuwegein. De SISA is een bijlage bij de jaarrekening en geeft het rijk zicht in de wijze waarop het budget is besteed. De accountant controleert de rechtmatigheid van de bestedingen. Middelen die onrechtmatig zijn besteed, dienen aan het rijk te worden terugbetaald. Dat geldt ook voor middelen die aan het eind van de beleidsperiode niet zijn besteed. Naast de SISA wordt er jaarlijks via het jaarverslag kinderopvang in opdracht van het ministerie van SOZA inhoudelijke verantwoording afgelegd over zaken als grootte doelgroep, aantal bezette plaatsen in kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. Monitoring en evaluatie Gemeenten en schoolbesturen worden jaarlijks verzocht de landelijke monitor VVE in te vullen, welke door Sardes in opdracht van het rijk wordt uitgevoerd en bijgehouden. De monitor brengt het gebruik en de capaciteit van VVE voorzieningen in beeld evenals de professionalisering/scholing van pedagogische medewerkers en leerkrachten. Vanaf 2011 worden de gegevens die in Nieuwegein van betrokken partners bij de verantwoording van de subsidie gevraagd worden, afgestemd op de gevraagde gegevens in deze landelijke monitor. Indien mogelijk wordt dit in een eerder stadium van het subsidieproces geregeld via de subsidieaanvraag of beschikking. 16

17 Op grond van de Wet Oke zijn gemeenten verplicht om voor de periode met schoolbesturen afspraken te maken over de opbrengsten van vroegschoolse educatie. Omdat de gemeente Nieuwegein vindt dat voor- en vroegschoolse educatie niet los van elkaar gezien moeten worden, wordt met alle betrokken partners afspraken gemaakt over een Nieuwegeinse VVE monitor. De afspraken gaan niet alleen over de wijze van monitoring, maar ook over hetgeen met de vergaarde gegevens wordt gedaan. Feitelijke cijfers (cito-scores) zijn interessant, maar het verhaal achter de cijfers zal vooral het onderwerp van gesprek met de betrokken partners moeten zijn. In ieder geval wordt na afloop van de periode in kaart gebracht welke activiteiten hebben plaatsgevonden en welke doelstellingen uit deze beleidsnota zijn gerealiseerd. 4.4 Financieel kader In paragraaf 3.2. is beschreven welke budgetten de gemeente beschikbaar heeft of krijgt voor de uitvoering van de Wet OKE/PSZ en het OAB. In onderstaand overzicht staan de jaarlijks beschikbare budgetten voor de periode beschreven met bijbehorende bedragen voor de gemeente Nieuwegein. Overzicht 2 Beschikbare budgetten Naam budget Bedrag Soort Termijn Regulier ,00 Gemeentelijke Structureel Peuterspeelzaalwerk middelen Specifieke uitkering OAB ,00 Geoormerkte rijksuitkering Jaarlijks in Kwaliteit PSZ ,00* Storting Rijk in Structureel gemeentefonds Toezicht in handhaving 7.000,00** Storting Rijk in gemeentefonds Structureel TOTAAL ,00 Reeds bestemd ,00 TOTAAL OVER ,00 * Van dit bedrag is reeds via de voorjaarsnota 2011 bestemd voor toezicht en handhaving kinderopvang/peuterspeelzaalwerk. ** Dit bedrag is reeds bestemd via de voorjaarsnota 2011 voor toezicht en handhaving kinderopvang/peuterspeelzaalwerk. In het volgende hoofdstuk wordt in een meerjarenplanning weergegeven hoe deze budgetten ingezet worden voor de uitvoering van het beleid. 17

18 5 Financiële meerjarenraming PSZ en OAB 3 Beleidsonderdeel en doelstelling Regulier en Voorschoolse educatie PSZ* Doelstellingen: - Behoud volwaardig kwalitatief aanbod - Realisatie dekkend hoogwaardig kwalitatief aanbod en bereik (werving en toeleiding etc.) , , , ,00 Vroegschoolse educatie Doelstelling: Realisatie van een doorgaande lijn VVE Schakelklassen Doelstelling: Effectieve aanpak met schakelklassen Ouderbetrokkenheid Doelstelling: Vergroten van de ouderbetrokkenheid , , , , , , , , , , , ,00 Regie, sturing en vrije ruimte** - Bestuurlijk en uitvoerend overleg - Toezicht en Handhaving - Aanschaf/opzetten monitor Nieuwegein - Etc , , , ,00 TOTAAL , , , ,00 * waarvan uit het gemeentelijk budget peuterspeelzaalwerk. 3 Deze financiële meerjarenraming is opgesteld op grond van een schatting van de uitvoeringskosten. Daarnaast geldt dat middelen gedurende de beleidsperiode mogen worden overgeheveld naar een volgend jaar wanneer deze niet zijn besteed. 18

19 Bijlage 1 Lijst met afkortingen B&W College van Burgemeester en Wethouders BSM Bovenschools Management Primair Onderwijs Nieuwegein GGD Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst KO Kinderopvang OAB Onderwijsachterstandenbeleid OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Educatie PSZ Peuterspeelzaalwerk PW-3 niveau Pedagogisch Werker niveau 3 SISA Single Information, Single Audit VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten VOG Verklaring omtrent Goedgedrag VVE Voor- en Vroegschoolse Educatie WET OKE Wet Ontwikkelingskansen door Kennis en Educatie WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning 19

20 Bijlage 2 Landelijke gewichtenregeling en uitbreiding definitie doelgroep Landelijke gewichtenregeling Een kind krijgt: geen extra gewicht als een van de ouders meer dan twee leerjaren voortgezet onderwijs (vo) heeft gevolgd (mavo, vmbo gemengde leerweg of theoretische leerweg, havo of vwo) of een mbo-, hbo-, wo-opleiding heeft gevolgd. gewicht 0,3 als geen van de ouders meer dan twee leerjaren voortgezet onderwijs heeft gevolgd en geen van de ouders een opleiding heeft gevolgd in het (speciaal) basisonderwijs of het (v)so-zmlk. De leerling krijgt het gewicht 1,3. gewicht 1,2 als geen van de ouders meer dan twee leerjaren voortgezet onderwijs heeft gevolgd en een van de ouders een opleiding heeft gevolgd in het (speciaal) basisonderwijs of het (v)so-zmlk. Deze leerling krijgt het gewicht 2,2. Zie voor meer informatie: Uitbreiding definitie doelgroep Kinderen (bij uitzondering) die niet behoren tot de weging, maar waar wel sprake is van een dreigende Nederlandse taalachterstand en voor wie het programma van de voorschool zinvol is. Het gaat hierbij niet om de kinderen met aangeboren cognitieve of fysieke achterstanden en/of kinderen waarvoor specifieke voorzieningen zijn. Dit ter beoordeling van het consultatiebureau (=indicatiestelling JGZ). 20

21 Bijlage 3 Relevante cijfers Overzicht 1: Aantal (gewicht-)kleuters en (gewicht-) peuters in Nieuwegein in Doelgroep Aantal 4 en 5 jarigen Aantal 4 en 5 jarigen met een gewicht Percentage 4 en 5 jarigen 14,4 14,1 11,2 12,8 met een gewicht Aantal 2 en 3 jarigen (afgeleid rij 1) Aantal 2,5 en 3 jarigen (/4*3) Aantal 2,5 en 3 jarigen met een gewicht Overzicht 2: Peuterspeelzalen en basisscholen met een in gesubsidieerd VVE aanbod en aantal deelnemende doelgroepkinderen in Nieuwegein in 2009 * Instelling VVEprogramma Aantal deelnemende doelgroepkinderen Peuterspeelzaal Kikker Piramide 20 Peuterspeelzaal t Piramide 11 Kikkervisje Peuterspeelzaal Pinnochio Puk en Ko 11 Peuterspeelzaal Jandopie Puk en Ko 21 Peuterspeelzaal Veermuisje Puk en Ko 11 TOTAAL 74 (74/123 * 100% = ± 60% bereik) PC Koningin Beatrixschool Piramide en Ik 9 en Ko RK Klimop Piramide 11 OBS De Schakel Piramide 18 PC Mauritsschool Ik en Ko 10 RK De Schouw Ik en Ko 8 OBS De Zuiderkroon Ik en Ko 9 (daltononderwijs) TOTAAL 65 (65/167 * 100% = 39% bereik) *) In 2010 is peuterspeelzaal Pippeloentje gestart met een groep met VVE-programma.. Het bereik ligt inmiddels hoger dan eind

22 Overzicht 3: Peuterspeelzalen en basisscholen met een in niet gesubsidieerd VVE-aanbod in Nieuwegein en aantal deelnemende gewichtenkinderen in 2009 Instelling VVEprogramma Aantal deelnemende doelgroepkinderen PC Prinses Christinaschool Ik en Ko 7 PC Prinses Margrietschool Ik en Ko 5 PC Willem Alexanderschool Ik en Ko 14 SBO De Evenaar Ik en Ko Onbekend Alle overige peuterspeelzalen in Nieuwegein Puk en Ko Niet van toepassing Overzicht 4: Peuterspeelzaalcijfers 2006 en *) 2009 *) Aantal reguliere PSZplaatsen Aantal reguliere PSZgroepen Aantal locaties regulier PSZ 7 7 Aantal PSZ-plaatsen met voorschoolse educatie aanbod Aantal locaties met 1 5 voorschoolse educatie aanbod *) Exclusief t piraatje Overzicht 5: aantal peuterspeelzalen, kinderdagverbijven en basisscholen in Nieuwegein in 2009 Instellingen Aantal Peuterspeelzaallocaties (zowel regulier als 9 voorschool) Kinderdagverblijflocaties 16 Basisschoollocaties 27 22

23 Bijlage 4 Beleidsmaatregelen PSZ en OAB Professionalisering regulier peuterspeelzaalwerk Het niveau van het regulier peuterspeelzaalwerk in Nieuwegein is overeenkomstig ambitieniveau 1. Bij de Stichting Welzijn Nieuwegein (SWN) voldeden de PSZ-groepen hier niet aan. Op PSZ t Piraatje begeleiden vrijwilligers de groepen. Op initiatief van de gemeente zijn de SWN en Kindercentra Midden- Nederland Kind & Co (KMN Kind & Co) gaan samenwerken om te komen tot ambitieniveau 1. Dit resulteerde in een samenwerkingsovereenkomst; gekwalificeerd personeel van KMN Kind & Co werd ingezet. Vervolgens leidde de samenwerking tot een overname van t Piraatje door KMN Kind & Co per 1 januari Aanbod regulier peuterspeelzaalwerk Een van de uitgangspunten was dat het aanbod regulier PSZ wordt afgestemd op de behoefte in de wijk. In de periode is het aantal reguliere PSZgroepen verminderd van 27 naar 20; deels zijn er groepen gesloten en deels zijn er groepen omgebouwd naar PSZ-groepen met voorschoolse educatie. Sluiting van groepen vindt plaats als de bezetting op een groep te laag wordt. Bij de subsidieverlening worden over de hoogte van de bezettingsgraad afspraken gemaakt. 3. Vergroten van het bereik van de voorschoolse educatie In de periode is het aantal PSZ-groepen met voorschoolse educatie uitgebreid van 2 naar 8. De eerste uitbreiding vond plaats in het schooljaar in de wijk Fokkesteeg. Vervolgens is het aanbod ook uitgebreid in de wijken Batau-Noord en Lekboulevard- Hoogzandveld. 4. Werving en toeleiding voorschoolse educatie Om meer peuters te bereiken was een intensievere werving en toeleiding noodzakelijk. Na een offertetraject resulteerde dit in september 2007 in een opdrachtverstrekking aan Vitras/CMD voor de invulling van een ouderconsulentfunctie. Belangrijk hierbij is dat de jeugdgezondheidszorg de plek is waar alle kinderen frequent gezien worden en waar dus ook achterstanden gesignaleerd kunnen worden. Bij de werving en toeleiding vanuit Vitras/CMD wordt een protocol gehanteerd. De ouderconsulent heeft vooral een brugfunctie tussen de jeugdgezondheidszorg en de peuterspeelzalen, organiseert informatiebijeenkomsten voor ouders van doelgroepkinderen, gaat op huisbezoek en zorgt voor registraties. 5. Verruiming van de doelgroep De landelijke definitie van de doelgroep voorschoolse educatie is in overleg met de partners aan de gemeentelijke situatie aangepast en verruimd. Het college is hiermee in oktober 2007 akkoord gegaan. Reden van deze verruiming is dat alle kinderen met een taalachterstand bereikt moeten worden. Voor de gehanteerde definitie van de doelgroep zie bijlage 2. De verruiming van de definitie heeft in de omvang van de verwijzingen doorgewerkt, maar heeft niet tot een toeloop geleid die onbetaalbaar dreigde te worden. 23

24 6. Vergroten ouderbetrokkenheid voorschoolse educatie Om de ouderbetrokkenheid bij de voorschoolse educatie te vergroten heeft het ROC een tweetal cursussen aangeboden aan ouders waarvan de kinderen op de voorschool zitten: een in de wijk Wijkersloot en een in Fokkesteeg. De achterliggende gedachte was dat het terugdringen van de taalachterstand van de ouders een positieve uitwerking zou hebben op de taalachterstand van de kinderen. De cursisten waren erg enthousiast over de cursussen; de werving is heel erg arbeidsintensief. 7. Verlaging ouderbijdrage Uit landelijk onderzoek bleek dat de financiële bijdrage van ouders een belemmering was om hun kinderen deel te laten nemen aan voorschoolse educatie. Het college is in het najaar van 2009 akkoord gegaan met de verlaging van de ouderbijdrage voor VVE-peuterspeelzaalwerk naar 105 per jaar waarvoor landelijk budget beschikbaar was gesteld. 8. Vroegschoolse educatie Met ingang van de periode zijn scholen verantwoordelijk voor het aanbieden van vroegschoolse educatie. Zij ontvingen per 1 augustus 2006 hiervoor gefaseerd budget van het rijk via de lump sum financiering. De gemeente Nieuwegein heeft nog financieel bijdragen aan vroegschoolse educatie op de 6 VVE-basisscholen, maar heeft deze bijdrage afgebouwd tot nul op 1 september 2009 (criterium van het Rijk). 9. Doorgaande lijn VVE In de wijk Fokkesteeg deed het knelpunt zich voor dat het voorschoolse programma niet één op één aansloot op het vroegschoolse programma. Vanwege de gewenste doorlopende leerlijn heeft Eduniek 2 jaar lang een traject begeleid waar zowel KMN Kind & Co als de drie basisscholen aan hebben deelgenomen. Inmiddels zijn de basisscholen overgegaan op het programma Ik en Ko dat naadloos aansluit op het voorschoolse programma Puk en Ko. 10. Schakelklassen Voor de schooljaren 2007/2008, 2008/2009 en 2009/2010 was een gedeelte van de specifieke uitkering OAB gereserveerd voor schakelklassen in Nieuwegein. Een schakelklas is een klas waarin aan leerlingen met een taalachterstand intensief taalonderwijs wordt geboden om de achterstand in relatief korte tijd in te lopen. Na een behoefteonderzoek en gesprekken van het BSM is uiteindelijk in september 2009 de eerste bovenschoolse schakelklas in Nieuwegein van start gegaan. Het betreft een schakelklas na groep 2. 24

25 Bijlage 5 Financieel overzicht PSZ en OAB Tabel 1: Begrote en bestede bedragen OAB Voorschoolse educatie Vroegschoolse educatie Schakelklassen Overige activiteiten Jaren Begroot Besteed* Begroot Besteed* Begroot Besteed* Begroot Besteed* 2006(/2007) (/2008) (/2009) (/2010) ** * Als rechtmatige besteding verantwoord in de jaarrekening via SISA. De bedragen 2010 zijn nog onder voorbehoud (verantwoording april 2011). ** Oorspronkelijk was ook nog budget begroot voor vroegschoolse educatie in het schooljaar Dit bleek echter niet toegestaan. De bijdrage aan vroegschoolse educatie moest tot nul zijn afgebouwd op 1 augustus Toelichting De in tabel 1 begrote bedragen zijn gebaseerd op een bedrag van als inkomsten uit de specifieke uitkering OAB per jaar in de periode Wanneer de begrote bedragen worden afgezet tegen de bestedingen is het volgende zichtbaar: Totaal begroot: (4x minus dat onterecht begroot was voor vroegschoolse educatie) Totaal besteed: Restant: (= niet besteed). In de periode waren de inkomsten vanuit het Rijk in werkelijkheid echter hoger dan begroot. Hieronder een opsomming van de door het Rijk ontvangen gelden. 4x = (specifieke uitkering OAB 2006/2010) 2x = (extra middelen voor voorschoolse educatie 2007/2008 en 2008/2009) (extra ontvangsten a.g.v. aanpassing van de beschikking en indexering) totaal ontvangen van het Rijk voor OAB in

26 De totale inkomsten minus de rechtmatige bestedingen in , resulteert in een restant, oftewel niet besteed budget van ± Dit bedrag dient na de afrekening van de periode in de jaarrekening 2010 te worden teruggestort naar het Rijk. Kort samengevat blijkt uit de inhoudelijke evaluatie en tabel 1 op de vorige pagina dat in de OAB- periode grotendeels gedaan is wat in de nota OAB gepland was, met uitzondering van de verlate start van schakelklassen. De gemaakte kosten lopen redelijk in pas met de begrote kosten. De reden dat er toch een bedrag van teruggestort moet worden naar het rijk, ligt vooral in het feit dat de gemeente Nieuwegein in korte tijd enorm veel extra budget van het rijk ontvangen heeft. De implementatie van het beleid uit de beleidsnota OAB was nog volop in gang waardoor het formuleren van nieuw beleid voor de extra ontvangen middelen simpelweg niet haalbaar (capaciteit) en gewenst bleek (de resultaten van het geplande beleid waren nog niet eens zichtbaar). Het Rijk heeft onvoldoende rekening gehouden met het feit dat het formuleren van beleid in samenwerking met betrokken partners tijd kost evenals de implementatie daarvan. De extra ontvangsten van het Rijk voor de periode augustus tot en met december 2010 zijn in dit overzicht buiten beschouwing gelaten, omdat deze geen betrekking hebben op de beleidsperiode (1 augustus 2006 tot 1 augustus 2010). Tabel 2: Begrote en bestede bedragen PSZ Jaren Begroot Besteed * Als rechtmatige besteding aangemerkt. Het bedrag van 2010 is nog onder voorbehoud (verantwoording april 2011). Toelichting De uitgaven aan regulier peuterspeelzaalwerk zijn in de periode tot en met 2009 iets lager dan begroot. In 2010 zijn de uitgaven een stuk lager dan begroot, omdat de kostprijs van een dagdeel regulier PSZ en VVE PSZ door de aanbieder zijn heroverwegen/- berekend. Hierdoor zal een deel van de kostprijs van VVE PSZ op het reguliere PSZ gaan drukken. 26