18 Big is beautiful?
|
|
- Rudolf van der Pol
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 18 Big is beautiful? Kleinschalige stedelijke projecten voor een nieuwe eeuw Stan Majoor Door heel Europa heeft de afgelopen drie decennia de wind gewaaid van grootschalige stedelijke projecten. Deze planmatige interventies, ontwikkeld in nauwe samenspraak tussen overheden en grote particuliere investeerders, hadden als doel om in specifijieke delen van steden een sterke regie te voeren op de ruimtelijke, economische en sociale ontwikkeling. Rondom strategische locaties in oude havengebieden en bij (nieuwe) knooppunten van vervoer, in het bijzonder van het uitrollende Europese hogesnelheidstreinnetwerk, zijn grote bouwprogramma s gerealiseerd met een combinatie van kantoren, wonen, hotels, winkels, cultuur, vermaak en nieuwe openbare ruimten. Prominent in Nederland zijn bijvoorbeeld de Zuidas en de zuidelijke IJ-oever in Amsterdam en de Kop van Zuid in Rotterdam. Vergelijkbare doelen worden nagestreefd in bijvoorbeeld HafenCity in Hamburg, Rive Gauche in Parijs, Docklands in Londen en Donau City in Wenen. Uiteraard speelde een discours van mondialisering en concurrentie een hoofdrol bij bestuurders en economische elites die dergelijke transformaties initieerden. Ze beklemtoonden de noodzaak ervan om steden beter te positioneren als fijijne woonplek voor nieuwe (kapitaalkrachtige) bewoners en om hoogwaardige economische en culturele functies te accommoderen die anders zouden vertrekken. Ze refereerden kortom aan het belang om de knooppuntfunctie van steden, vooral in de service-economie, te versterken. Zijn deze grootschalige ruimtelijke transformaties uit het verleden succesvol geweest? Dit is een belangrijke, maar gezien de veelheid van projecten, niet makkelijk te beantwoorden vraag. 149
2 Bovendien is er altijd de lastige methodologische en politieke kwestie hoe je succes kan meten. Over het algemeen hebben deze projecten opgeleverd wat verwacht kan worden gezien hun doelstellingen. De getransformeerde stadsdelen zijn inderdaad verrijkt met hoogwaardige woon- en kantoorruimten, plekken voor consumptie en (soms) cultuur. Ze zijn vehikels voor grootschalige investeringen in vastgoed geworden en sommige steden hebben hun positie in economische netwerken kunnen verbeteren vaak wel ten koste van verliezers elders. Qua stedenbouw, architectuur en programma weerspiegelden ze vaak een vrij elitaire blik op de stad. Veel van deze projecten zijn geen uitblinkers geweest qua democratische participatie in hun visietraject en besluitvorming. Kenmerkend zijn gesloten processen die projecten depolitiseerden. Nut en noodzaak waren immers volgens de voorstanders boven iedere twijfel verheven. Maar juist op dit punt kan kritiek worden gegeven. Vaak zijn de winsten gegaan naar particuliere ontwikkelaars, beleggers en eigenaren terwijl overheden grote voorinvesteringen pleegden en risico s namen. Veranderende condities en crisisefffecten Met deze opmerkingen in het achterhoofd is het interessant om te bekijken wat de toekomstwaarde is van dergelijke verstedelijkingsoplossingen in het licht van veranderende condities en zich ontwikkelende maatschappelijke waarden. Veel grootschalige projecten uit het recente verleden hebben fors ingezet op de realisering van (speculatieve) kantoorkolossen in dure marktsegmenten. Allerlei technische en maatschappelijke ontwikkelingen doen deze traditionele werkplaats van de service-economie echter in rap tempo verminderen in belang. Eenzelfde onzekerheid is er over de toekomst van grootschalige winkelcomplexen. Wel is er op veel plekken nog een tekort aan stedelijk wonen voor een breed palet aan doelgroepen. De stad als woon- en werkplek is populair bij starters en (kleine) gezinnen, terwijl 150
3 ook ouderen er reuring en voorzieningen trefffen. Deze groepen zoeken gemengde wijken met voorzieningen en ruimte voor kleinschalige economische functies. Programmatisch zouden hedendaagse steden zich daarom moeten heroriënteren in de richting van meer fijijnmazigheid van economische functies en toegankelijkheid van de woningmarkt. Naast deze veranderende vraag zien we ook een ontwikkeling in het denken over de totstandkoming van grote stedelijke transformaties. De wereldwijde fijinanciële en economische crisis van heeft nogmaals aangetoond dat vastgoedmarkten steeds hechter verbonden zijn met internationale fijinanciële systemen en daardoor volatieler zijn geworden. Grootschalige stedelijke projecten hebben door hun speculatieve en groeigeorienteerde karakter een grote bijdrage geleverd aan vastgoedbubbels. Grote ontwikkelaars en fijinanciers achter deze projecten zijn kwetsbaarder en daarmee ook voorzichtiger geworden. Een ander probleem is dat ze vaak standaardoplossingen bieden die door consumenten als beknellend worden ervaren. De crisis en het in veel steden deels stilvallende traditionele ontwikkelingsmodel hebben een al langer borrelende ontwikkeling naar een meer participatief model van stedelijke ontwikkeling kracht bij gezet. Bewoners en ondernemers zoeken naar zeggenschap over hun eigen (ruimtelijke) omgeving en creëren kansen via vernieuwende vormen van ruimte(her)gebruik of op locaties waar traditionele ontwikkelaars en fijinanciers geen potentie zien. Naar nieuwe verstedelijkingsoplossingen Stedelijke transformatie via dergelijke kleinschaligere initiatieven, dicht(er) bij eindgebruikers, zijn een lonkend perspectief in een situatie van enerzijds onzekerheid en kritiek op de eenzijdige uitkomsten van veel projecten, en anderzijds de behoefte aan meer eigenaarschap in een brede defijinitie van het woord van de ruimte. De economische crisis heeft hiervoor kansen gegeven. Op (tijdelijk) braakliggende terreinen werden in veel 151
4 steden mogelijkheden gegund aan collectieven van particulieren voor tijdelijke functies. Projecten van (collectief) particulier opdrachtgeverschap op de woningmarkt geven groepen bewoners meer zeggenschap in de totstandkoming van toekomstige woonomgevingen. Hoe kunnen Europese steden van de 21ste eeuw dergelijke initiatieven laten uitgroeien tot volwaardige bouwstenen ter vervanging van de veelal grootschalige planmatige projecten van de afgelopen decennia? Een belangrijke uitdaging is om het uitgangspunt van kleinschaligheid en particulier initiatief te koppelen aan grotere maatschappelijke, ruimtelijke en ecologische transities waar de stad van nu voor staat. Deze zijn veelzijdig, bijvoorbeeld rondom vraagstukken van inclusiviteit van wijken voor alle lagen van de bevolking. Over hoe we samen kunnen wonen en werken in verschil, over hoe we hoge(re) dichtheden kunnen bereiken zonder kwaliteitsverlies en over de noodzakelijke energie- en mobiliteitstransitie waar steden een belangrijke rol in moeten spelen. De uitdaging is om met kleinschaligheid en particulier initiatief ook collectieve doelen te bereiken, zonder in de klem te komen van grote planmatige regie. Kleinschaligheid faciliteren Vooral overheden zouden zich anders moeten opstellen. Waren ze in het recente verleden gericht op samenwerking met grootschalige fijinanciële instellingen in het vormgeven van de stad, werkende weg moet er ook een andere rol komen. Het faciliteren van kleinschalig particulier initiatief voelt contra-intuïtief voor veel ambitieuze ruimtelijke planners die uitgaan van traditionele sturingsmodellen. De oorsprong van hedendaagse stadsplanning zowel het gedachtegoed als de uitwerking in allerlei planfijiguren en regelgeving zit vooral in het vanuit de overheid interveniëren en reguleren van spontane ruimtelijke ontwikkeling door individuele eigenaars en gebruikers. Uiteraard met allerlei nobele bedoelingen rondom meer rechtvaardigheid, meer efffijiciency en 152
5 meer democratische controle. Kan ruimtelijke planning zich ontwikkelen in een richting waarbij deze doelstellingen in tact blijven (of zich vernieuwen) met meer ruimte voor particulier initiatief? Kan er een nieuwe balans in de stad gevonden worden tussen particulier initiatief en sturende condities? Het zal voor overheden moeten betekenen: niet alles zelf vastleggen, maar de creativiteit van de stad en haar partijen vertrouwen om verantwoordelijkheid te nemen. Tegelijkertijd moeten er ook eisen gesteld worden, bijvoorbeeld op het gebied van toegankelijkheid en betaalbaarheid. Ook de democratische legitimatie over de richting van de stadsontwikkeling blijft een belangrijke rol van de overheid. Soms zijn publieke (voor) investeringen nodig, bijvoorbeeld in moeilijke locaties, of om de samenleving een klein zetje te geven. Niet alle stedelijke noden worden immers door particulieren opgepakt. Grote ruimtelijke doelstellingen hoeven niet automatisch vaarwel te worden gezegd: een optelsom van kleine stapjes kan soms eerder tot een transitie leiden dan vaak moeizaam van bovenaf opgelegde veranderingen. Voorbeelden uit Duitsland en Nederland laten zien dat recente (collectieve) zelfbouwprojecten voor woningbouw veel meer perspectief op een energietransitie geven dan moeizame onderhandelingsrondes tussen overheden en bedrijfsleven op nationaal en Europees niveau. Stedelijk beleid heeft op deze manier de potentie niet alleen dynamischer, maar wellicht ook progressiever en slagvaardiger te worden. Is dit een te optimistisch beeld? Kleinschaligheid is zeker geen panacee voor de nieuwe stad. Noch betekent ze de verdwijning van ongelijkheid, van strijd en van soms bikkelharde economische processen van uitsortering. Het is eerder een denk- en doerichting om hier op een pragmatische manier mee om te gaan. Om nieuwe toekomsten en praktijken in de stad te realiseren voorbij de gebaande paden die in de laatste decennia vooral bestonden uit het faciliteren van grootschalige gebiedsontwikkeling door institutionele partijen. Het is daarmee ook een zoektocht naar nieuwe fijinancieringsmodellen, voorbij speculatie, en direct door de eigenaren en gebruikers. Het grootste probleem ligt bij de 153
6 planners en politici zelf: zij zijn nog te veel gewend aan het beeld dat alleen door (hun) grootschalige ingrepen de maatschappij en de ruimte ten goede kan veranderen. Een nieuwe tijd betekent voor hen een noodzakelijke reflectie op zowel de instrumenten van planning als de houding ten opzichte van de samenleving. De auteur Stan Majoor is lector Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken aan de Hogeschool van Amsterdam en verbonden aan het Speerpunt Urban Management. Zijn onderzoeksinteresses zijn (nieuwe aanpakken van) grootschalige gebiedsontwikkelingen, participatieve planningsprocessen en de organisatie van stedelijk beleid en uitvoering. Verder lezen Franke, Simon, Jeroen Niemans & Frans Soeterbroek (red.) Het nieuwe stadmaken. Van gedreven pionieren naar gelijk speelveld. Amsterdam: Trancity*Valiz. Rydin, Yvonne The future of planning. Beyond growth dependence. Bristol: Policy Press. 154
De innovatiebox: een extra stimulans om succesgericht te innoveren
De innovatiebox: een extra stimulans om succesgericht te innoveren De innovatiebox is een fiscale stimuleringsmaatregel. Enerzijds ter bevordering van de innovatiekracht van de Nederlandse economie en anderzijds
Nadere informatieArchitectuur in de nieuwe realiteit ArchiNed
FEATURE 11.04.12 Architectuur in de nieuwe realiteit Geurt Holdijk De crisis is de nieuwe status quo, in deze wereld werken we nu. Hoe gaat de nieuwe generatie architecten hiermee om? Een netwerkgroep
Nadere informatieOnonderbroken beschikbaarheid van financiering
Ononderbroken beschikbaarheid van financiering Financiering is een onderwerp dat in de huidige markt meer aandacht behoeft. Vooral de surety of funding (ononderbroken beschikbaarheid van financiering)
Nadere informatieBestedingskader middelen Stedelijke Herontwikkeling
Bestedingskader middelen Stedelijke Herontwikkeling Inleiding Stedelijke herontwikkeling Voor de ruimtelijke ontwikkeling van Utrecht is de Nieuwe Ruimtelijke Strategie opgesteld die in 2012 door de Raad
Nadere informatieTafel Wonen bij OV locaties
Destijds was het ondenkbaar Er is een duidelijke tendens waar te nemen in wonen land (van klassiek naar nieuw/anders). De sector zit in een transitie dan wel emancipatiefase (komt ook mede omdat de klant
Nadere informatieHaagse Woningbouwopgave. Peter van der Gugten Heijmans Vastgoed Commissie Ruimte Den Haag 14 september 2017
Haagse Woningbouwopgave Peter van der Gugten Heijmans Vastgoed Commissie Ruimte Den Haag 14 september 2017 HEIJMANS De activiteiten van Heijmans op het gebied van Wonen, Werken en Verbinden zijn georganiseerd
Nadere informatiePAUL DE BEER & MAISHA VAN PINXTEREN
Onder redactie van PAUL DE BEER & MAISHA VAN PINXTEREN M E R I T O C R A T I E Op weg naar een nieuwe klassensamenleving? Meritocratie Meritocratie Op weg naar een nieuwe klassensamenleving? Onder redactie
Nadere informatieOP ZOEK NAAR...NIEUWE GEMEENTEGRENZEN. EEN PRAATSTUK
OP ZOEK NAAR...NIEUWE GEMEENTEGRENZEN. EEN PRAATSTUK Leeuwarden, 21 maart 2013 Een praatstuk over de toekomstige grenzen van Leeuwarden Het bestuurlijk landschap in Friesland zal er de komende jaren waarschijnlijk
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN
ALGEMENE VOORWAARDEN Algemene leveringvoorwaarden geestelijke gezondheidszorg Preambule Aan de rechtsverhouding tussen een cliënt en een zorginstelling ligt een overeenkomst ten grondslag gericht op behandeling
Nadere informatieLokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012
Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Weemoed naar vroeger? Realiteit Sociaal-maatschappelijke context is veranderd, politieke
Nadere informatieProgramma sturen op ruimtelijke ontwikkeling in Culemborg
Programma sturen op ruimtelijke ontwikkeling in Culemborg Aftrap door Rinske van Noortwijk, gemeenteraad Culemborg Frans Soeterbroek, de Ruimtemaker over het bouwen van een brug tussen stadsontwikkeling
Nadere informatieDe Wet op het accountantsberoep vervangt de WRA en WAA
De Wet op het accountantsberoep vervangt de WRA en WAA De nieuwe Wet op het accountantsberoep regelt formeel de fusie tussen het Nederlands Instituut van Registeraccountants en de Nederlandse Orde van
Nadere informatieMeerjarenplan Stichting inzet voor Zorg
Meerjarenplan Stichting inzet voor Zorg 2018-2021 Inleiding Het meerjarenplan 2016-2018 eindigt dit jaar, dat vraagt om een vervolg met inzicht naar een zeer dynamisch zorglandschap in een samenleving
Nadere informatieInhoud Inleiding 1 Wat is pen sioen? 2 Hoofdrolspelers in het pen sioenstelsel 3 De bij zondere positie van pen sioenfondsen
Inhoud Inleiding 9 1 Wat is pen sioen? 13 1.1 Arbeidsvoorwaardelijk pen sioen versus andere toekomstvoorzieningen 13 1.2 Wie heeft recht op pen sioen? 18 1.3 Soorten pen sioen 21 1.4 Hoe hoog is de pen
Nadere informatieE-health in de huisartsenzorg
E-health in de huisartsenzorg Met e-(mental-)health in de huisartsenpraktijk kunnen patiënten met psychische klachten, vaak in combinatie met face-to-face gesprekken, ook zelf online aan de slag om de klachten
Nadere informatieNieuwe consolidatiestandaard geeft handvatten voor complexe praktijksituaties
Nieuwe consolidatiestandaard geeft handvatten voor complexe praktijksituaties De IASB heeft nieuwe standaarden uitgebracht en bestaande standaarden aangepast om de grondslagen voor consolidatie te uniformeren
Nadere informatieVVG Congres Visie op de toekomst vanuit de markt
Visie op de toekomst vanuit de markt Peter van der Gugten Algemeen directeur, Proper-Stok Ontwikkelaars, Ede Proper-Stok sterkt de stad Kennis Creativiteit - Innovatie én Ondernemerschap Waar is in NL
Nadere informatieMidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject
MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject Reisschema langs Midsize NL Het waarom: voor op het nachtkastje Waar ligt midsize NL? 7 trends en veel meer vragen Blik vooruit: scenario s
Nadere informatieSlimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven!
Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Postbus 711 3900 AS Veenendaal Kerkewijk 26 3901 EG Veendaal (T) 0318-55 19 60 (F) 0318-55 19 61 (M) info@ingeniousvastgoed.nl (I) www.ingeniousvastgoed.nl Haar
Nadere informatieSchoonmaken is een uiterst serieuze zaak...
Schoonmaken is een uiterst serieuze zaak... ...maar dat wil niet zeggen dat we er geen lol in hebben! Bij Schoonmaakdiensten Van Vliet houden we ervan ons werk goed, vlot en efficiënt te doen. Dat is niet
Nadere informatieKENNISBANK - ONDERZOEK
KENNISBANK - ONDERZOEK RENDEMENT VAN MVO DOOR BVO S STICHTING MEER DAN VOETBAL EN UNIVERSITEIT UTRECHT Samenvatting De 36 betaald voetbalorganisaties (BVO s) in Nederland voeren in toenemende mate maatschappelijke
Nadere informatieHet Nieuwe Rotterdam
HET NIEUWE ROTTERDAM Een platform voor Nieuwe Rotterdammers die (samen)leven en (samen)werken in het Nieuwe Rotterdam. Het Nieuwe Rotterdam Een platform voor Nieuwe Rotterdammers die (samen)leven en (samen)werken
Nadere informatieSTEDENBOUW ALS CONTEXT VOOR MENSELIJK GEDRAG. woensdag 24 januari Joost van den Hoek DE ARCHITEKTEN CIE
STEDENBOUW ALS CONTEXT VOOR MENSELIJK GEDRAG woensdag 24 januari Joost van den Hoek DE ARCHITEKTEN CIE INHOUD Stedenbouw als context voor menselijk gedrag 1. Stedenbouw en de (maakbare) samenleving 2.
Nadere informatieVeranderend speelveld. een nieuw vertrekpunt op een veranderend speelveld
Veranderend speelveld een nieuw vertrekpunt op een veranderend speelveld vastgoed Kenmerken vastgoed grondgebonden lange levensduur en dus lange terugverdientijd beleggingsvorm nodig om in de toekomst
Nadere informatieAANGEBODEN. Warm pleidooi voor meer menselijkheid AANGEBODEN. Geert De Cubber. vooruitgang om de technologische. de technologische vooruitgang en een
Warm pleidooi voor meer menselijkheid Geert De Cubber Benedictus XVI, Caritas in veritate, Utrecht, RKKerk.nl, 2009, 60 blz. kan (gratis) gedownload worden via h p://www.caritasinveritate.info/. Wie liever
Nadere informatieSTADSONTWIKKELING. De navel en kloof door België. Een interview met Mathieu Van Criekingen over onze hoofdstad Brussel INTERVIEW
INTERVIEW STADSONTWIKKELING De navel en kloof door België Een interview met Mathieu Van Criekingen over onze hoofdstad Brussel Pascal Debruyne & Stijn Oosterlynck Mathieu Van Criekingen is sociaal geograaf
Nadere informatieWie we zijn
R-LINK Wie we zijn R-LINK R-LINK onderzoekt hoe kleinschalige bottom-up initiatieven in de gebiedsontwikkeling kunnen bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Deze kennis helpt bij
Nadere informatieCultuurverschillen in het controledossier
Cultuurverschillen in het controledossier Het professionele gedrag van accountants wordt beïnvloed door nationale-cultuurverschillen, ondanks het bestaan van internationale controlestandaarden. Internationaal
Nadere informatieRizoem mijmert over Groningen
Rizoem mijmert over Groningen Visie op een onverdeelde stad Wie eenmaal in Groningen is geweest, gunt deze stad een plekje in zijn hart. Een stad die bol staat van nationale en internationale evenementen,
Nadere informatieDe legitimiteit van het poldermodel in de eenentwintigste eeuw
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inleiding De legitimiteit van het poldermodel in de eenentwintigste eeuw Keune, M. Published in: Nog steeds een mirakel? De legitimiteit van het poldermodel in de
Nadere informatiePresentatie Bouwberaad
1. Wie is Droomwonen Brabant 2. Visie van Droomwonen Brabant 3. Wat voor woningen realiseren wij en welke doelgroepen 4. Ontwikkelen van woningen door Zelfbouw 5. 6. Woningen boven en in winkels 7. Schijf
Nadere informatieVASTGOEDMARKT JOOST BEUNDERMAN UTRECHT, OKTOBER TU Eindhoven De Spontane Stad - Gert Urhahn - Urhahn Urban Design
VASTGOEDMARKT JOOST BEUNDERMAN UTRECHT, OKTOBER 2011 TU Eindhoven 2011 - De Spontane Stad - Gert Urhahn - Urhahn Urban Design Wat is de Spontane Stad? - pleidooi voor een andere ontwikkelpraktijk - reactie
Nadere informatieDE CONSUMENT AAN HET STUUR. Stichting SIR-55 Tel. 040 242 32 23 info@sir-55.nl. www.sir-55.nl. www.sir-55.nl
DE CONSUMENT AAN HET STUUR Stichting SIR-55 Tel. 040 242 32 23 info@sir-55.nl www.sir-55.nl www.sir-55.nl SIR-55 CREËERT BETROKKEN BEWONERS Wie zijn medioren? Medioren zijn actieve, vitale en maatschappelijk
Nadere informatieMasterclass Projectontwikkeling
Masterclass Projectontwikkeling De toekomst van binnenstedelijke projectontwikkeling en de veranderende rol van de projectontwikkelaar Masterclass Projectontwikkeling De toekomst van binnenstedelijke projectontwikkeling
Nadere informatieBeleggers in gebiedsontwikkeling
Beleggers in Incentives en belemmeringen voor een actieve rol van institutionele beleggers bij de herontwikkeling van binnenstedelijke gebieden P5 presentatie april 2015 Pelle Steigenga Technische Universiteit
Nadere informatieHet heft in eigen handen met de wooncoöperatie
Het heft in eigen handen met de wooncoöperatie Tineke Lupi, projectleider Platform31 netwerk bijeenkomst van afterworknet, op 31 oktober 2017 Den Haag Wat is een wooncoöperatie? Zelforganisatie in het
Nadere informatieWat kunnen we doen met onze daken?
Ecodaken GWL-terrein Jan t Hart (13) Dirk de Jager(4) Emiel Hanekamp (2C) Eric de Lange Informatiebrief VvE s & corporaties 10 juni 2018 Wat kunnen we doen met onze daken? Contactpersonen: Jan t Hart janthart@live.nl
Nadere informatieSamen verschil maken COALITIEAKKOORD
Samen verschil maken www.zeeland.nl / G provinciezeeland / U provzeeland 1 Inhoudsopgave Dit is Zeeland voor ons 3 Visie Samen verschil maken 7 Werkwijze Samen 9 Strategische opgaven verschil 25 Uitvoeringsprogramma
Nadere informatieNoord-Holland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.
CDA - Het CDA is altijd terughoudend geweest met het plaatsen van wind op land. In het kader van het nationaal klimaatakkoord zien we wel ruimte voor me er wind op land. Hier worden bij voorkeur locaties
Nadere informatieNieuwe aanpak van de woningbouwproductie in Den Haag
Nieuwe aanpak van de woningbouwproductie in Den Haag Henk Harms, gemeente Den Haag Directeur Ontwikkeling en Realisatie Internationale stad van Vrede en Recht Den Haag: na New York, tweede VN stad Wereldstad
Nadere informatieTijdelijk Anders Gebruiken
Tijdelijk Anders Gebruiken van terreinen en gebouwen Ingrid van de Vossenberg Projectleider T.A.G. / Stedenbouwkundige / Gemeente Nijmegen Wat is TAG? De ontwikkelaar: sloopt niet, maar stelt gebouw
Nadere informatieGeen woorden maar daden
Hans van Rossum Geen woorden maar daden 12-11- 2014 Rotterdam doet het goed Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: hippe architectuurstad Stadsvisie 2030
Nadere informatieweer thuis in de stad
weer thuis in de stad Wonen boven winkels Een levendige binnenstad is aantrekkelijk voor bezoekers, levert woongenot voor specieke groepen mensen, is een broedplaats voor kenniseconomie en cultuur en vormt
Nadere informatieLANDINGSPLAATS VOOR PROBLEEM- GEVALLEN
Interview LANDINGSPLAATS VOOR PROBLEEM- GEVALLEN INTERVIEW MET HENDRIK VAN MOORSEL Als het kalf verdronken is.. komt er een onderzoekscommissie die uitzoekt wat er fout ging. Bij onderwijsreuzen Amarantis
Nadere informatieHuidige marktomstandigheden hebben impact op hedge accounting
Huidige marktomstandigheden hebben impact op hedge accounting IAS 39 geeft aan wat de spelregels zijn voor de waardering tegen reële waarde in geval van hedge accounting. Het is geen eenvoudige standaard.
Nadere informatieBesluitnota. Woon - en Leefbaarheidplan Eemsdelta
Besluitnota Woon - en Leefbaarheidplan Eemsdelta Besluitnota Woon- en Leefbaarheidplan Eemsdelta 13 maart 2013 Besluitnota Met het vaststellen van het Woon- en Leefbaarheidplan Beter leven voor minder
Nadere informatieOptie 3 : welkome en veel gebruikte methode voor grondslagen in enkelvoudige jaarrekening
Optie 3 : welkome en veel gebruikte methode voor grondslagen in enkelvoudige Beursgenoteerde ondernemingen stellen volgens IFRS een geconsolideerde op. Daarnaast is ook een enkelvoudige verplicht. Vaak
Nadere informatieDe nieuwe IFRS leasestandaard: stevige wijn of water?
De nieuwe IFRS leasestandaard: stevige wijn of water? Naar verwachting komt in het eerste kwartaal van 2013 een tweede voorstel voor nieuwe verslaggevingregels van leaseovereenkomsten. De oorspronkelijke
Nadere informatieKwaliteitsimpuls kantoren
10 maart 2014, Festival Leegstaand Vastgoed Kwaliteitsimpuls kantoren Sjef de Pont, hoofd afdeling Economische Zaken, sector Stadsontwikkeling Opzet workshop Situatie s-hertogenbosch Onze aanpak: Impuls
Nadere informatieRICHTLIJN 2001/23/EG VAN DE RAAD
L 82/16 RICHTLIJN 2001/23/EG VAN DE RAAD van 12 maart 2001 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten betreffende het behoud van de rechten van de werknemers bij overgang van ondernemingen,
Nadere informatieDag accountantsverklaring, hallo controleverklaring
Dag accountantsverklaring, hallo controleverklaring Op 15 december 2010 nemen we afscheid van de accountantsverklaring en begroeten we de controleverklaring. Vanaf die datum moeten alle verklaringen voldoen
Nadere informatieNieuwe cyberrisico s vereisen een innovatieve aanpak
Nieuwe cyberrisico s vereisen een innovatieve aanpak Door de steeds verdergaande digitalisering begeeft de beheersing van cyberrisico s zich steeds verder buiten de grenzen van een organisatie. Cybersecurity
Nadere informatieDUTCHWEBSHARK WHITEPAPER #1. Talentpooling. In 7 stappen naar een talentpool
DUTCHWEBSHARK WHITEPAPER #1 Talentpooling In 7 stappen naar een talentpool Ter introductie. Talent pooling. Talentpools, veel werk maar ook veelbelovend. Op welke manier is het voor een bedrijf mogelijk
Nadere informatieVan Leegstaand kantoor naar geliberaliseerde huurwoning
1 M. Brojerdyan-4051971 22-juni-2016 Van Leegstaand kantoor naar geliberaliseerde huurwoning Aanbevelingen aan de gemeente Amsterdam ter bevordering van transformatie van leegstaande kantoren naar geliberaliseerde
Nadere informatiegemeenschappelijke leiding is
Transacties onder gemeenschappelijke leiding: veel keuzes, maar niet allemaal beschikbaar Sinds kort hebben we in Nederland regelgeving over transacties onder gemeenschappelijke leiding. De nieuwe Richtlijn
Nadere informatieJaarvergadering. 6. Droomwonen Brabant. 29 Menno de Lange Ervaringsdeskundige en adviseur
Jaarvergadering 6. Droomwonen Brabant 29 Menno de Lange Ervaringsdeskundige en adviseur Maandag 23 april 2018 Visie Wat doen wij? Droomwonen ondersteunt en begeleidt consumenten om hun eigen woning en
Nadere informatieDe rol van de accountant na de financiële crisis
De rol van de accountant na de financiële crisis Eurocommissaris Michel Barnier stelt in zijn Green Paper, Audit policy: Lessons from the crisis, vragen bij de rol van de accountant tijdens de financiële
Nadere informatieVastgoedsociëteit Haaglanden Presentatie transformatie kantoren wethouder Henk Kool 13 november 2013
Vastgoedsociëteit Haaglanden Presentatie transformatie kantoren wethouder Henk Kool 13 november 2013 Internationale stad van vrede en recht Thuisbasis regering 2e VN stad Eerste (cyber) security city van
Nadere informatieEén standaard voor verslaggeving?
Eén standaard voor verslaggeving? De IFRS for Small and Medium-sized Entities - de SME-standaard - is nu ruim anderhalf jaar geleden geïntroduceerd. Wat vinden ondernemingen van deze standaard? Naast veel
Nadere informatieCreatieve Corridor Arnhem
inspiratiedocument Creatieve Corridor Arnhem Januari 2017 I. Opgave Creatieve corridor II. Ontwikkelen koers voor de Creatieve corridor III. Vervolgproces I. OPGAVE CREATIEVE CORRIDOR De omgeving van
Nadere informatieTafels Mirt-onderzoek Stimuleren Stedelijk Wonen/Verstedelijking
Tafels Mirt-onderzoek Stimuleren Stedelijk Wonen/Verstedelijking De beschrijvingen van onderstaande tafels zijn geen vastgestelde doelen en werkwijzen. De uitkomsten en werkwijzen worden in samenspraak
Nadere informatieSamenvatting Recht of Schade. Een geschiedenis van particuliere ziektekostenverzekeraars en hun positie in het Nederlandse zorgverzekeringsbestel, 1900-2006 Deze studie handelt over de geschiedenis van
Nadere informatieVisie op een onverdeelde stad
PUBLICATIE / JULI 2016 Rizoem mijmert over Groningen... Visie op een onverdeelde stad Wie eenmaal in Groningen is geweest, gunt deze stad een plekje in zijn hart. Een stad die bol staat van nationale en
Nadere informatieEén nieuwe Europese Accounting Directive voor Boek 2 Titel 9
Eén nieuwe Europese Accounting Directive voor Boek 2 Titel 9 De Europese Unie heeft een nieuwe Europese Richtlijn voor de jaarlijkse financiële verslaggeving door ondernemingen gepubliceerd: de Accounting
Nadere informatieDE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES
DE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES Arnhem heeft een krachtig en duurzaam imago; een groene stad met een sterk ontwikkeld creatief en cultureel klimaat. Met de Melkfabriek voegen wij een uitgesproken
Nadere informatieVernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap
10 Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Vernieuwing geeft méér waarde aan medezeggenschap Kim van der Hoeven 1. Inleiding Ontwikkelingen in maatschappij en samenleving denk met name aan de
Nadere informatieInitiatieven in je stad; op je handen zitten of op je handen staan?
Stedelijke vernieuwing Lelystad Initiatieven in je stad; PowerPoint Stedelijke vernieuwing presentatie op uitnodiging. Lelystad op je handen zitten of op je handen staan? Jop Fackeldey, 11 februari 2014
Nadere informatieRuimte. voor. organische. stedelijke ontwikkeling. Schakeldag Jeroen Niemans Programmamanager Ruimte Platform31
Ruimte voor organische stedelijke ontwikkeling Schakeldag 2014 Jeroen Niemans Programmamanager Ruimte Platform31 Route van vandaag: van denken naar (zelf)doen Denken: de veranderende wereld 2012-2014 Doen:
Nadere informatieMAATSCHAPPELIJKE IMPACT IN FIELDLABS: ERVARINGEN UIT AMSTERDAM
MAATSCHAPPELIJKE IMPACT IN FIELDLABS: ERVARINGEN UIT AMSTERDAM Stan Majoor lector en directeur Speerpunt Urban Management Marie Morel onderzoeker Speerpunt Urban Management CREATING TOMORROW 1 LOKALE AANPAK
Nadere informatieWonen Boven Winkels Vanuit het oogpunt van de eigenaar
Wonen Boven Winkels Vanuit het oogpunt van de eigenaar drs. O.J. van der Heijden o.heijden@marma.nl www.evbinnenstad.nl 1 Belang van Wonen in de Binnenstad Een juiste combinatie van functies in de binnen
Nadere informatieZondag Ontwikkeling. Profiel. Over Zondag Ontwikkeling. ...gelooft in mogelijkheden, niet in beperkingen
Zondag Ontwikkeling...gelooft in mogelijkheden, niet in beperkingen Zondag Ontwikkeling is altijd op zoek naar betere oplossingen op het gebied van wonen en commercieel vastgoed. Ons streven is om snel
Nadere informatie[COLUMN] Game Changers in het landschap
[COLUMN] Game Changers in het landschap AUTEUR LECTORAAT BRAINPORT DATUM 22 APRIL 2016 REACTIES: REAGEER Fontys is niet alleen een onderwijsinstelling maar ook een organisatie die nadrukkelijk wil bijdragen
Nadere informatieOmgevingsvisie Alkmaar Vastgesteld door de gemeenteraad op 5 oktober 2017.
Omgevingsvisie Alkmaar 2040 Vastgesteld door de gemeenteraad op 5 oktober 2017. Transformatie Kanaalzone Alkmaar Ambitie Zone langs het Noordhollands Kanaal ontwikkelen tot hoogstedelijk woon-, werk- en
Nadere informatieToepassen nieuwe IFRSconsolidatieregels. gestructureerde aanpak
Toepassen nieuwe IFRSconsolidatieregels vraagt om gestructureerde aanpak Met ingang van 2014 moeten ondernemingen de nieuwe IFRSregelgeving toepassen met betrekking tot consolidatie (IFRS 10) en samenwerkingsverbanden
Nadere informatieWerklocaties. Nota Kantoren Rotterdam samengevat. 19 juni 2019
Werklocaties Nota Kantoren Rotterdam samengevat 19 juni 2019 2 Ruimtelijkeconomisch beleid voor kantoren in Rotterdam Voor een aantrekkelijke, economisch sterke stad is er evenwicht nodig tussen zowel
Nadere informatiePublicatieblad van de Europese Gemeenschappen. (Besluiten waarvan de publicatie voorwaarde is voor de toepassing)
19.3.2002 NL Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen L 76/1 I (Besluiten waarvan de publicatie voorwaarde is voor de toepassing) VERORDENING (EG) Nr. 484/2002 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
Nadere informatieWaar is de universiteit voor nodig?
Waar is de universiteit voor nodig? Met een voorwoord van José van Dijck, hoogleraar Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam en president van de knaw Stefan Collini AUP Inhoud Inleiding 17 Deel I
Nadere informatieProgramma. 1. 1. Welkom 19:30-19:40. 2. 2. Gemeente Zoetermeer 19:40-19:50. 3. Unibail-Rodamco 19:50-20:30
Unibail-Rodamco Upgrade Kick-off Stadshart meeting Zoetermeer Gemeente Zoetermeer Programma 1. 1. Welkom 19:30-19:40 2. 2. Gemeente Zoetermeer 19:40-19:50 Sfeervolle en bruisende binnenstad Achtergrond
Nadere informatieWonen Boven Winkels Vanuit het oogpunt van de eigenaar
Wonen Boven Winkels Vanuit het oogpunt van de eigenaar drs. O.J. van der Heijden o.heijden@marma.nl www.evbinnenstad.nl 1 Belang van Wonen in de Binnenstad Een juiste combinatie van functies in de binnen
Nadere informatieWoord vooraf. Jean Tillie Joop van Holsteyn Henk van der Kolk Kees Aarts
Woord vooraf Dit boek behandelt een rumoerige periode in de Nederlandse politiek: de periode 1998-2012. Het is de periode van een fijinanciële en economische crisis, de opkomst en neergang van de LPF, de
Nadere informatieManifest voor de Spontane Stad
Manifest voor de Spontane Stad Uit publicatie: De Spontane Stad Auteur: Urhahn Urban Design Uitgeverij: BIS Publishers, 2010 ISBN 978-90-6369-255-1 Wij pleiten voor de Spontane Stad als uitgangspunt voor
Nadere informatieHet kasstroomoverzicht minder objectief dan gedacht
Het minder objectief dan gedacht Ondernemingen hebben nogal wat keuzevrijheid bij het opmaken van de jaarrekening. Dit maakt de vergelijkbaarheid van en moeilijk. Arjan Brouwer - Accounting and Valuation Advisory
Nadere informatieHU GERICHT IN BEWEGING
HU GERICHT IN BEWEGING Organisatieontwikkeling HU het verhaal - versie maart 2016 - Agenda Waar komen we vandaan? Waarom gaan we veranderen? Wie willen we zijn? Hoe gaan we dit bereiken? Wat verandert
Nadere informatieRegionale broedplaatsen voor onderzoek en praktijkleren
Werkplaatsen Sociaal Domein Regionale broedplaatsen voor onderzoek en praktijkleren www.werkplaatsensociaaldomein.nl Verbinden en versterken De transitie en vooral de daaruit voortvloeiende transformaties
Nadere informatieStation Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West
Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse
Nadere informatieWerkloos? Weener XL helpt u op weg naar werk
Werkloos? Weener XL helpt u op weg naar werk WXL0050_FOLDER UITKERING AANVRAGEN_V2.indd 1 10-02-16 14:04 Hulp op weg naar inkomen Soms gebeuren er dingen in het leven die u liever anders had gezien. U
Nadere informatieConferentie Doe de Flex!, The Student Hotel, Den Haag Frank Wassenberg, Platform31, 30 maart 2017
De nieuwe woonondernemer in de wijk Conferentie Doe de Flex!, The Student Hotel, Den Haag Frank Wassenberg, Platform31, 30 maart 2017 De huurwoningmarkt in theorie De huurwoningmarkt G M C B Spelers: -
Nadere informatieOVERZICHTSNOTITIE INZENDINGEN
OVERZICHTSNOTITIE INZENDINGEN Deze notitie behandelt enkele conclusies op hoofdlijnen, gebaseerd op de 36 inzendingen die zijn ingediend voor de pilot woonconcepten voor EU-arbeidsmigranten. Positieve
Nadere informatieMarkt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want:
Marktanalyse Markt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want: Onbekendheid gebouweigenaren & gebruikers met de mogelijkheden en winst die te behalen valt Ondoorzichtige
Nadere informatieDe kracht van een goede opdracht
PREVIEW De kracht van een goede opdracht Het moment is nu Als er íets zeker is, dan is het wel dat dit een bijzonder interessante tijd is om bij een woningcorporatie te werken. Naast de sociale opgave
Nadere informatieLeegstand vraagt om rigoureuze aanpak
Leegstand vraagt om rigoureuze aanpak Het fenomeen Leegstand van ongekende omvang Landelijk 15% en groeiend Van de ruim 15.000 kantoren in Nederland staan er bijna 900 volledig en 1.900 gedeeltelijk leeg.
Nadere informatieDe samenwerkende stad tussen strategische allianties en actief burgerschap. Frans Soeterbroek De Ruimtemaker Amersfoort 29 oktober 2018
De samenwerkende stad tussen strategische allianties en actief burgerschap Frans Soeterbroek De Ruimtemaker Amersfoort 29 oktober 2018 Focus voor vanochtend: hoe verhoudt het werk van lokale initiatiefnemers
Nadere informatieInhoud. 1. Inleiding Wat is het? Doel en werking Van anarchisten tot jihadisten Oorzaken Daden en daders 79
Inhoud 1. Inleiding 7 2. Wat is het? 12 3. Doel en werking 25 4. Van anarchisten tot jihadisten 48 5. Oorzaken 65 6. Daden en daders 79 7. Van PFLP tot Mohammed B. 94 8. Wat doen we eraan? 113 Illustratieverantwoording
Nadere informatieHeeft IFRS 13 Fair value measurement toegevoegde waarde?
Heeft IFRS 13 Fair value measurement toegevoegde waarde? De recent gepubliceerde IFRS 13 bevat geen nieuwe voorschriften over wanneer reële waarde toegepast moet worden, maar legt uit hoe de reële waarde
Nadere informatieStadsproject Ragheno
Stadsproject Ragheno Historisch overzicht Verlaten industrie Algemene ambitie Een kwalitatieve mix van wonen en werken Werken met een grensverleggende stadsplanning De unieke ligging achter het station
Nadere informatieWerkconferentie Vastgoedmarkt Midden-Nederland. 21 juni 2012
Werkconferentie Vastgoedmarkt Midden-Nederland 21 juni 2012 Luc Dietz dagvoorzitter Michaël Kortbeek Voorzitter KvK Midden-Nederland Het probleem Kantorenmarkt: leegstand, fors aanbod Bedrijventerreinen:
Nadere informatieLoslaten is het nieuwe vasthouden. Hoofdstuk 9
Hoofdstuk 9 Ik geloof in een bescheiden opstelling als gemeentelijke organisatie in combinatie met een gulle benadering als het gaat om het faciliteren van de lokale gemeenschap zelf. We zijn nog steeds
Nadere informatieWoonvisie. Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016
Woonvisie Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016 Aanleiding Verschuiving van de volkshuisvestelijke opgave Sociale huur: Woningwet 2015 redelijke bijdrage Langer zelfstandig wonen Lokaal beleid 2
Nadere informatiePresentatie Mariëtte Bouwer Ymere Maatschappelijk Vastgoed. 19 april 2012 pagina 1
Presentatie Mariëtte Bouwer Ymere Maatschappelijk Vastgoed 19 april 2012 pagina 1 Strategie van Ymere Missie Ymere werkt als maatschappelijke onderneming aan wijken met perspectief, waar bewoners willen
Nadere informatieSBR Assurance: zekerheid geven over digitale rapportages
SBR Assurance: zekerheid geven over digitale rapportages SBR Assurance is een methode voor het geven van zekerheid over digitale rapportages binnen digitale verantwoordingsketens zoals Standard Business
Nadere informatie