Diagnostiek bij problemen in de auditieve verwerking: ontwikkelingen en diversiteit
|
|
- Tessa de Wit
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Diagnostiek bij problemen in de auditieve verwerking: ontwikkelingen en diversiteit dr. Karin Neijenhuis Logopedist, spraak-taalpatholoog Hoofddocent Evidence Based Care Hogeschool Rotterdam Instituut voor Gezondheidszorg, opl. Logopedie Kenniscentrum Zorginnovatie, Evidence Based Care
2 Inhoud Definitie(s) van AVP o o o Waar zit het? Bestaat het? Wat is er aan de hand? Internationale ontwikkelingen Diversiteit in Nederland Toekomst
3 Verwerkingsproblemen Bottom-up vs. Top-down verwerking Luisteren is balanceren AVP: verstoorde balans, bottom-up verwerking werkt onvoldoende
4 Klachten (Neijenhuis, 2003, Bamiou et al, 2001) Ondanks normale gehoordrempel: Slecht verstaan in complexe luistersituaties Moeite met mondelinge instructies Moeite met snelle/vervormde spraak Zwakke aandacht, snel afgeleid Moeite met richtinghoren Zwak auditief geheugen
5 Auditieve verwerkingsproblemen: een praktische definitie Problemen met het horen en verstaan, ondanks een normaal perifeer gehoor op basis van toon- en spraakaudiometrische gegevens. Deze problemen zijn specifiek voor de auditieve modaliteit en (relatief) onafhankelijk van mentale vaardigheden. Discrepanties!! (Neijenhuis, 2003)
6 Auditief verwerkingsprobleem: Waar zit dit???? AVP? Uit: British Society of Audiology, APD position statement 2007
7 Auditief verwerkingsprobleem: Waar zit dit???? AVP? Uit: British Society of Audiology, APD position statement 2007
8 Bestaat het eigenlijk wel? Afhankelijk van je definitie! Meestal niet in de zuiverste vorm De groep is heterogeen, pogingen tot subgroepindelingen zijn nog niet geslaagd We hebben het wel over klachten en ervaringen van levensechte personen Vaststellen van de auditieve problemen geeft erkenning; het Repelsteeltje effect
9 Casusvoorbeeld 1 Fleur, 5 jaar, bezoekt groep 2 basisonderwijs Normaal gehoor, gemiddelde spraaktaalvaardigheid en intelligentie Auditieve leesvoorwaarden ontwikkelen moeizaam Vraagt vaak om herhaling Heeft hekel aan rumoerige situaties Regelmatig twijfels gehoor Vroeger veel oorontstekingen gehad
10 Casusvoorbeeld 2 Sven, 5 jaar, bezoekt groep 2 basisonderwijs Spraakproduktieproblemen (fonologisch), waarvoor reeds 1 jaar logopedie Auditieve leesvoorwaarden ontwikkelen moeizaam Mondelinge instructies worden niet vlot opgepakt Blijft soms hardnekkig volhouden dat er iets anders werd gezegd Regelmatig twijfels gehoor
11 Casusvoorbeeld 3 Peter, 20 jaar, studeert klassieke talen op de universiteit Heeft diagnose ADD Moeite met volgen van colleges en haalt hierdoor tentamens niet Schriftelijke lesstof wordt probleemloos verwerkt
12 Casusvoorbeeld 4 Meneer Pietersen, 55 jaar Toenemende klachten over verstaan in complexe luistersituaties Herhaalde audiometrie via KNO-arts bleek normaal Mist in rumoer vaak gedeelten van een gesprek en probeert dan te compenseren door middel van liplezen, of door dichterbij te gaan zitten. Dit lukt niet altijd. Trekt zich steeds vaker terug uit het gesprek, of zegt bij voorbaat een feestje af 6 jaar geleden diagnose Multiple Sclerose
13 AVP-diagnostische categorieën (naar: Cacace & McFarland, 2005) Zwakke luistervaardigheden kunnen verklaard worden vanuit: Gehoorverlies Zuivere AVP AVP, gecombineerd met andere problemen op gebied van taal en/of geheugen, aandacht Supramodale verwerkingsproblemen
14 Diagnostische Categorieën Indeling van 63 verwezen cliënten in 4 AVP-diagnosegroepen. Vanwege een onvoldoende gehoor en/of ontbrekende gegevens over het IQ konden 28 van de 91 cliënten niet ingedeeld worden. Neijenhuis & van Herel-de Frel, 2010
15 ICF: Wat is er eigenlijk aan de hand? ziekte / aandoening functies / anatomische eigenschappen (stoornissen) activiteiten (beperkingen) participatie (participatieproblemen) externe factoren persoonlijke factoren Zie ook: (basis) en (toepassing audiologie)
16 Invulling ICF voor 9 casusbeschrijvingen ziekte / aandoening functies / anatomische eigenschappen (stoornissen) Functies en anatomische eigenschappen Anatomische eigenschappen van middenoor Uitslag tympanometrie (normaal, open buisje, onderdruk) Sensorische functies en pijn: - Pijngewaarwording in oor Gevoeligheid voor harde geluiden - Hoorfuncties Normale detectie van geluid, matig tot goed onderscheiden van spraak Testuitslagen auditieve tests: Auditieve discriminatie Onderscheiden van spraak (in ruis) auditief geheugen auditieve aandacht Mentale functies Beschrijving van mentale functies dmv testuitslagen psychologische, logopedische tests: Geheugen Aandacht Perceptie -> auditieve perceptie Basale en hogere cognitieve functies (intelligentieprofiel) Activiteiten (beperkingen) activiteiten (beperkingen) Leren en toepassen van kennis: - richten van aandacht (doelbewust focussen), concentreren Mate van alertheid Behoefte aan herhaling van gesproken informatie - basaal leren Verloop van het leren lezen - doelbewust gebruiken van zintuigen: luisteren Misverstaan, discrepantie verstaan in rumoer vs. verstaan in stilte Conversatie en gebruik van communicatie apparatuur en technieken Vaardigheid in converseren en bespreken met meerdere personen Communiceren (begrijpen/ zich uiten) Vaardigheid in begrijpen van gesproken boodschappen, spreken Participatie participatie (participatieproblemen) Opleiding Beschrijving van observaties mbt naar school gaan, samenwerken, aanwijzingen opvolgen, organiseren, studeren, voltooien van opgedragen taken. Uitslag CHAPS Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven: recreatie en vrije tijd Verschil gedrag thuis/ op school Contact met andere kinderen Uitslag Keith checklist Externe factoren externe factoren Ondersteunende produkten en technologie voor communicatiedoeleinden: hulpmiddelen voor horen solo apparatuur Ondersteuning en relaties Mate van ondersteuning door ouders, school, ambulant begeleider, logopedist Natuurlijke omgeving en door de mens aangebrachte veranderingen daarin Visuele ondersteuning bij gesproken boodschappen Persoonlijke attitudes van naaste familieleden Herkenning van problematiek vanuit voorgeschiedenis ouders Persoonlijke factoren persoonlijke factoren Sociodemografische gegevens/ algemene persoonsgegevens Geslacht Leeftijd 6-11 jr. wel/ geen tweeling Aan ziekte gerelateerde persoonlijke factoren Comorbiditeit en risicofactoren uit voorgeschiedenis: Voorgeschiedenis van gehoorproblemen Voorgeschiedenis van spraak-taalproblemen Gehoorproblemen komen voor in de familie Mate van taalstimulering Mentale persoonlijke factoren Onzekerheid Impulsiviteit Onrustig gedrag Werkhouding Motivatie Zich gehoord voelen Life events Verhuizing Gescheiden ouders Leefstijl: Hobbies van muziek houden
17 Functies en anatomische eigenschappen Anatomische eigenschappen van middenoor Uitslag tympanometrie (normaal, open buisje, onderdruk) Sensorische functies en pijn: - Pijngewaarwording in oor Gevoeligheid voor harde geluiden - Hoorfuncties Normale detectie van geluid, matig tot goed onderscheiden van spraak Testuitslagen auditieve tests: Auditieve discriminatie Onderscheiden van spraak (in ruis) auditief geheugen auditieve aandacht Mentale functies Beschrijving van mentale functies dmv testuitslagen psychologische, logopedische tests: Geheugen Aandacht Perceptie -> auditieve perceptie Basale en hogere cognitieve functies (intelligentieprofiel)
18 Activiteiten (beperkingen) Leren en toepassen van kennis: - richten van aandacht (doelbewust focussen), concentreren Mate van alertheid Behoefte aan herhaling van gesproken informatie - basaal leren Verloop van het leren lezen - doelbewust gebruiken van zintuigen: luisteren Misverstaan, discrepantie verstaan in rumoer vs. verstaan in stilte Conversatie en gebruik van communicatie apparatuur en technieken Vaardigheid in converseren en bespreken met meerdere personen Communiceren (begrijpen/ zich uiten) Vaardigheid in begrijpen van gesproken boodschappen, spreken
19 Participatie Opleiding Beschrijving van observaties mbt naar school gaan, samenwerken, aanwijzingen opvolgen, organiseren, studeren, voltooien van opgedragen taken. Uitslag CHAPS Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven: recreatie en vrije tijd Verschil gedrag thuis/ op school Contact met andere kinderen Uitslag Keith checklist
20 Externe factoren Ondersteunende produkten en technologie voor communicatiedoeleinden: hulpmiddelen voor horen solo apparatuur Ondersteuning en relaties Mate van ondersteuning door ouders, school, ambulant begeleider, logopedist Natuurlijke omgeving en door de mens aangebrachte veranderingen daarin Visuele ondersteuning bij gesproken boodschappen Persoonlijke attitudes van naaste familieleden Herkenning van problematiek vanuit voorgeschiedenis ouders
21 Persoonlijke factoren Sociodemografische gegevens/ algemene persoonsgegevens Geslacht Leeftijd 6-11 jr. wel/ geen tweeling Aan ziekte gerelateerde persoonlijke factoren Comorbiditeit en risicofactoren uit voorgeschiedenis: Voorgeschiedenis van gehoorproblemen Voorgeschiedenis van spraak-taalproblemen Gehoorproblemen komen voor in de familie Mate van taalstimulering Mentale persoonlijke factoren Onzekerheid Impulsiviteit Onrustig gedrag Werkhouding Motivatie Zich gehoord voelen Life events Verhuizing Gescheiden ouders Leefstijl: Hobbies van muziek houden
22 ICF: wat valt op? ICF niet compleet in te vullen vanuit verslag Meer aandacht voor functies (stoornissen) en activiteiten (beperkingen), minder voor participatie en externe factoren Invulling afhankelijk van achtergrond professional (medisch vs sociaal)? Voordelen in de diagnostische praktijk: Hulpvraag en hulpbronnen duidelijker in kaart Geen benaming als AVP, AVS of luisterprobleem nodig
23 Ontwikkelingen Robert Keith 2007: APD: 30 years of progress (Central) Auditory Processing Disorder Steeds meer disciplines betrokken Veel gedragstests en elektrofysiologische tests beschikbaar Consensus documents: AAA (Jerger et al., 2000), ASHA (2005) Remediation: 3 componenten: bottomup, omgeving, top-down
24 Ontwikkelingen 2012: Global perspectives on CAPD (AAA, Boston) Nog steeds geen consensus Brain training nog steeds hot er zijn meer tests dan dat er kinderen zijn met APD
25 Recente discussie over APD
26 Moore, Rosen, Bamiou, Campbell & Sirimanna, 2013: developmental APD 1. Niet-spraak test scores correleren zwak met spraaktestscores, cognitieve scores, gedragsobservaties 2. Taalvaardigheid verstoort (interpretatie van) tests met talig materiaal 3. Luistervaardigheid is meer verbonden met hoger niveau cognitieve verwerking dan met sensorische verwerking 4. Huidige diagnose van een kind met APD is meer bepaald door verwijzingsroute dan door de symptomen 5. Samengaan met andere leerproblemen suggereert dat APD symptoom is van neurodevelopmental disorder It s time to drop the C from (C)APD
27 Relatie met aandacht Gyldenkaerne, Dillon, Sharma and Purdy, 2014
28 Klinische praktijk internationaal: USA Test principes vlgs ASHA (2005) en AAA (2010): 1. Multidisciplinaire diagnostiek 2. Anamnese en andere testgegevens mede beoordelen 3. Zowel non-verbale als verbale stimuli 4. Verschillende auditieve processen, gebieden, niveau s van Centraal auditief zenuwstelsel 5. AVP-tests en vragenlijsten zouden valide en betrouwbaar moeten zijn 6. Een AVP-onderzoek moet niet te lang duren (1 uur) 7. Let op cliëntgerelateerde aspecten die de testprestatie beïnvloeden: (ontwikkelings)leeftijd, aandacht, vermoeidheid, moedertaal) 8. Kies je tests op basis van de hulpvraag In: Emanuel, Ficca & Korczak, 2011
29 Hoe is de toepassing in NL? Test principes vlgs ASHA (2005) en AAA (2010): 1. Multidisciplinaire diagnostiek 2. Anamnese en andere testgegevens mede beoordelen 3. Zowel non-verbale als verbale stimuli 4. Verschillende auditieve processen, gebieden, niveau s van Centraal auditief zenuwstelsel 5. AVP-tests en vragenlijsten zouden valide en betrouwbaar moeten zijn 6. Een AVP-onderzoek moet niet te lang duren (1 uur) 7. Let op cliëntgerelateerde aspecten die de testprestatie beïnvloeden: (ontwikkelings)leeftijd, aandacht, vermoeidheid, moedertaal) 8. Kies je tests op basis van de hulpvraag In: Emanuel, Ficca & Korczak, 2011
30 Klinische praktijk Nederland: 9 casusvoorbeelden
31 Klinische praktijk Nederland: 9 casusvoorbeelden Overeenkomsten - Multidisciplinair - Zowel vragenlijsten als tests - Gegevensverzameling vooraf - Advisering Verschillen: - Aanvullende testprocedures - Testkeuze AVP
32 Voldoen wij in NL aan dit testprincipe: 1. Multidisciplinaire diagnostiek Ja, maar hoe???
33 Samenvatting casuïstiek - Iedereen werkt multidisciplinair (> 2) - Procedure: vs - Testinstrument: vnl. Eindhovense testbatterij - Diagnose: eenvoudig vs gedetailleerd - Advisering: veel overeenkomsten
34 Kunnen wij in NL voldoen aan deze testprincipes: 5. AVP-tests en vragenlijsten zouden valide en betrouwbaar moeten zijn 8. Kies je tests op basis van de hulpvraag???
35 Beschikbare testinstrumenten Auditieve Tests voor Kleuters (Neijenhuis, Stollman, Snik, Simkens & Baas, 2009) Auditieve tests voor basisschoolkinderen (Simkens en Verhoeven, 2000) Nijmeegse testbatterij voor AVP (Neijenhuis et al., 2003) leeftijdsrange 4;0-7;6 jr 5;6-10;6 jr > 8;6 jr. auditieve verwerkingstests Auditieve integratie/separatie Dichotische Woorden Test Dichotische woorden test* Dichotische Digit Test* Woorden met competitieve ruis Woorden met competitieve spraak* Temporele ordening ISI-test Patroonherkenningstests (FPT, Monaurale laag-redundante spraak DPT)* woorden-in-ruistest Gefilterde spraaktest* Gefilterde spraaktest Woorden in ruistest Woorden in ruis test* Zinnen in ruis test (Plomp) Binaurale interactie Binaurale fusietest* Binaurale fusietest aanvullende auditieve tests Auditieve aandacht Aandachtstest Auditieve discriminatie Auditieve Discriminatie Test (ADIT-A) Categorale spraakwaarnemingstest Auditieve closure Auditief geheugen Fonologisch bewustzijn Lindamood Auditory Conceptualization test (LAC) Woordherkenningstest (TvK) Lindamood Auditory Conceptualization test (LAC) Cijferreeksen (WISC) vragenlijsten CHAPS-NL (Children s Auditory Performance Scale) voor leerkracht LIFE-NL (Listening Inventories for Education) voor leerling
36 Validiteit van AV-tests AV-tests moeten gevalideerd zijn adhv cliënten met aangetoonde stoornissen in het CAZS (AAA, 2010) Echter: Gouden standaard middels aangetoonde lesie niet passend bij developmental APD (BSA, 2011) In NL: validering dmv definiëring % uitval bij beoogde doelgroep ( suspected APD ) Nijmeegse testbatterij: 21-60% scoort < p10 (Neijenhuis, 2003) Eindhovense testbatterij: 10-78% scoort < p10 (Nijland, 2003) Auditieve tests voor Kleuters: 10-43% scoort < p10 (Notten et al, 2009)
37 Betrouwbaarheid van AV-tests Zoeken naar balans tussen testlengte en praktische haalbaarheid Huidige NL tests: relatief kleine normgroepen Betrouwbaarheid voldoende (α">"0,8), mits gemeten op subtestniveau (niet per conditie) en/of over meerdere leeftijdsgroepen tegelijk Taaltestkwalificatie: voorlopige voldoende (C E )* Adelante Audiologie communicatie Hoensbroek (2014). Taaltestkwalificaties TTQ. Verkrijgbaar via
38 AVP: een vicieuze cirkel? Definitie en symptomatologie: nog geen volledige consensus Diagnostiek: nog geen gouden standaard Behandeling: nauwelijks evidence over wat echt helpt
39 Oplossing wetenschap: meer evidence verzamelen diagnostiek Ontwikkel een goed gevalideerde vragenlijst voor ouders/ verzorgers om luisterproblemen in kaart te brengen Gebruik multimodale tests voor geheugen en aandacht Let vooral op intra-persoonlijke scores (oorverschil, verschil luistercondities, betrouwbaarheidsccores) interventie Bij een beter gedefinieerde groep is interpretatie van interventieonderzoek mogelijk minder complex Of: Sta variatie in de groep toe, probeer met statistische technieken hiervoor te corrigeren o.a. Moore, 2011; Fey et al, 2011
40 Oplossing praktijk: consensus creëren Gemeenschappelijke basis: - Cliënten met hulpvraag - Set met klinisch bruikbare tests - Multidisciplinaire benadering Nog nodig: - Tests verbeteren/ nieuwe tests ontwikkelen* - Verzamelen en bediscussiëren expert opinion ( practice based evidence )* - Dutch Position Statement AVP* - Meer vraaggerichte werkwijze AC s (procesgerichte diagnostiek)? * Work in progress, o.a. Hogeschool Rotterdam
41 Nieuw diagnostiek/ screeningsinstrument: Feather Squadron Zie poster sessie 2 en Dutch-Feather-Squadron/
42 Take home messages! Rol aandacht belangrijk: expertise neuropsycholoog! Er heerst diversiteit en onzekerheid! ICF helpt bij hulpvragen op het gebied van luisteren en verstaan! Diagnostisch label niet noodzakelijk als voorwaarde voor opstellen behandelplan
43 Referenties American Academy of Audiology (2010). Diagnosis, Treatment and Management of Children and Adults with Central Auditory Processing Disorder. Verkrijgbaar via American Speech- Language Hearing Association (2005). (Central) auditory processing disorders; technical report. Verkrijgbaar via British Society of Audiology (2011). Position Statement Auditory Processing Disorder. Verkrijgbaar via Cartabellotta, N. (2013). Evidence, Governance, performance: challenges for education and research. Paper presented at the 2nd Conference of International Society for EBHC, Taormina, Italy. Presentatie verkrijgbaar via DeBonis, D. A., & Moncrieff, D. (2008). Auditory processing disorders: an update for speech-language pathologists. Am J Speech Lang Pathol., 17(1), Emanuel, D. C., Ficca, K. N., & Korczak, P. (2011). Survey of the diagnosis and management of auditory processing disorder. Am J Audiol, 20(1), Gyldenkaerne, P., Dillon, H., Sharma, M., Purdy, S. (2014). Attend to this: The relationship between auditory processing disorder and attention deficits. Journal of the American Academy of Audiology, 25, 7, Moore, D. R. (2011). The diagnosis and management of auditory processing disorder. Lang Speech Hear Serv Sch, 42(3), Moore, D. R., Rosen, S., Bamiou, D. E., Campbell, N. G., & Sirimanna, T. (2013). Evolving concepts of developmental auditory processing disorder (APD): a British Society of Audiology APD special interest group 'white paper'. Int J Audiol, 52(1), Neijenhuis, K. (2003). Auditory processing disorders - development and evaluation of a test battery. Proefschrift University of Nijmegen, Nijmegen. Neijenhuis, K., & van Herel-de Frel, J. (2010). Diagnostiek van auditieve verwerkingsproblemen op het audiologisch centrum; evaluatie van een procedure. Van Horen Zeggen, 51(1),
Auditieve verwerkingsproblemen
Auditieve verwerkingsproblemen definitie, diagnostiek, (be)handelen Jessica van Herel de Frel Logopedist / spraak taalpatholoog Koninklijke Auris Groep, AC Rotterdam j.v.herel@auris.nl 19 april 2012 Inhoud
Nadere informatieProfessionele perspectieven betreffende AVP Resultaten van Focusgroepenonderzoek
Professionele perspectieven betreffende AVP Resultaten van Focusgroepenonderzoek Dr. Karin Neijenhuis Drs. Ellen de Wit Dr. Margreet Luinge c.a.m.neijenhuis@hr.nl https://www.hogeschoolrotterdam.nl/on
Nadere informatieProfessionele perspectieven betreffende. Resultaten van Focusgroepenonderzoek AVP. Dr. Karin Neijenhuis Drs. Ellen de Wit. Dr.
Professionele perspectieven betreffende AVP Resultaten van Focusgroepenonderzoek Dr. Karin Neijenhuis Drs. Ellen de Wit Dr. Margreet Luinge c.a.m.neijenhuis@hr.nl https://www.hogeschoolrotterdam.nl/on
Nadere informatieConsensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen Hanzehogeschool Margreet Luinge
Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen De mening van Nederlandse logopedisten en audiologen Hanzehogeschool Margreet Luinge, Ellen de Wit, Karin
Nadere informatieDiagnostiek van auditieve verwerkingsproblemen op het audiologisch centrum; evaluatie van een procedure
ARTIKELEN Diagnostiek van auditieve verwerkingsproblemen op het audiologisch centrum; evaluatie van een procedure Als kinderen niet goed lijken te luisteren, opdrachten niet uitvoeren, niet lijken te onthouden
Nadere informatieOnderzoek naar de relatie tussen dyslexie en centraal auditieve verwerkingsprocessen. Celine Bernaerdt Audioloog
Onderzoek naar de relatie tussen dyslexie en centraal auditieve verwerkingsprocessen Celine Bernaerdt Audioloog celine.bernaerdt@vives.be PARTNERS Thesis Jolien Schellekens & Annelore Wevers Studenten
Nadere informatieOntwikkeling van het Dutch Position Statement Auditieve verwerkingsproblemen Ellen de Wit, Karin Neijenhuis en Margreet Luinge
Ontwikkeling van het Dutch Position Statement Auditieve verwerkingsproblemen Ellen de Wit, Karin Neijenhuis en Margreet Luinge Doelgroep Kinderen met vermoedelijke auditieve verwerkingsproblemen (AVP)
Nadere informatieAuditieve verwerkingsproblemen en soloapparatuur
Auditieve verwerkingsproblemen en soloapparatuur bij normaalhorende kinderen in de basisschoolleeftijd Debbie van den Bosch en Ellen Gerrits De indicatie en verstrekking van soloapparatuur bij normaalhorende
Nadere informatieSignalering VHZARTIKELEN. van auditieve verwerkingsproblemen
VHZARTIKELEN Voor de diagnosticering van auditieve verwerkingsproblemen is een toenemend aantal gestandaardiseerde tests beschikbaar. Daarmee neemt ook het aantal verwijzingen naar Audiologische Centra
Nadere informatieICF en AVP Klinisch redeneren rondom problemen in de auditieve verwerking
ICF en AVP Klinisch redeneren rondom problemen in de auditieve verwerking auteurs Problemen met luisteren en verstaan in alledaagse luistersituaties kunnen bij een normale gehoordrempel benoemd worden
Nadere informatieAuditieve verwerkingsproblemen. Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit
Auditieve verwerkingsproblemen Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit Deze workshop 1. Wat zijn auditieve verwerkingsproblemen (AVP)? (definities, controverse, kenmerken in de klas) 2. De
Nadere informatieEen multidisciplinaire benadering bij auditieve verwerkingsproblemen
64 Stem-, Spraak- en Taalpathologie NEIJENHUIS & STOLLMAN 32.8310/01/1406-64 Vol. 14, 2006, No. 1, pp. 64-75 Nijmegen University Press Een multidisciplinaire benadering bij auditieve verwerkingsproblemen
Nadere informatieEffectiviteit van training bij kinderen met auditieve verwerkingsproblemen
Effectiviteit van training bij kinderen met auditieve verwerkingsproblemen Lian Nijland, Jeanet Smilde, Sjoeke van der Meulen, Maroeska Rovers, Thomas van Huijstee, Anne Schilder en Bert van Zanten Gefinancierd
Nadere informatieDutch Position Statement Kinderen met Luisterproblemen
Dutch Position Statement Kinderen met Luisterproblemen Luisterproblemen bij kinderen zijn in het werkveld en de literatuur ook wel bekend als: auditieve verwerkingsproblemen (AVP) of (central) auditory
Nadere informatieEen objectieve maat voor auditieve verwerking?
Martijn Toll (Viataal, ErasmusMC) André Goedegebure (ErasmusMC) Karin Neijenhuis (Kon Auris groep) Hans Verschuure (ErasmusMC) Een objectieve maat voor auditieve verwerking? De latentie van de P3 piek
Nadere informatie(Vermoedelijke) problemen in de auditieve verwerking: overzicht van de literatuur en internationaal standpunt Studiedag Hogeschool VIVES, Brugge
(Vermoedelijke) problemen in de auditieve verwerking: overzicht van de literatuur en internationaal standpunt Studiedag Hogeschool VIVES, Brugge Ellen de Wit, MSc. Research Group Healthy Ageing, Allied
Nadere informatieNVLF Congres, Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane
Logopedische aanpak auditieve verwerkingsproblemen NVLF Congres, 18-11-2011 Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane Inhoud Introductie Logopedische aanpak AVP Hoe beschrijft de professional AVP? Start
Nadere informatieNederlands tijdschrift voor
Nederlands tijdschrift voor ICF en AVP Een kindermond snel gevuld!? Groepstherapie bij afasie april 2016 04 Sinds wanneer werk je als logopedist? Ik heb mijn opleiding tot logopedist in 1988 in Eindhoven
Nadere informatieSpraak & Taal Ambulatorium
Spraak & Taal Ambulatorium Communicatieontwikkeling van het kind weer snel op het goede spoor Hans Kaffener, Gz-psycholoog h.kaffener@kentalis.nl Wendy Boelhouwer, klinisch linguïst w.boelhouwer@kentalis.nl
Nadere informatieAuditieve verwerkingsproblemen: behandeling in het kader van taal-, leesen spellingproblemen
Auditieve verwerkingsproblemen: behandeling in het kader van taal-, leesen spellingproblemen Johan Dekelver met dank aan Freeke Waumans Gent, 20 maart 2015 De diagnose AVP wordt vaak niet gesteld op basis
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/80998
Nadere informatieGehoorverlies bij kinderen
Libra Audiologie Gehoorverlies bij kinderen Onlangs heeft u de mededeling gekregen dat uw kind slechthorend is. Er komt dan ineens veel op u af, er zijn zoveel vragen te stellen en beslissingen te nemen.
Nadere informatieFunctionele anamnese op basis van de ICF
Functionele anamnese op basis van de ICF Een herstelgerichte benadering vraagt om een herstelgerichte anamnese. Hiervoor is het van belang om niet alleen psychische kwetsbaarheden in kaart te brengen maar
Nadere informatieWELKOM. Presentatie Siméa Congres. Esther van Niel. 13 april 2012
WELKOM Presentatie Siméa Congres Esther van Niel 13 april 2012 Inleiding Hoe voorkennis de waarneming verandert: Mama appelsap Inhoud AVP: definitie, kenmerken, diagnose en behandeling Plaats LinC binnen
Nadere informatieInternationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1
Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 ICF 2 staat voor International Classification of Functioning, Disability and Health en is een classificatiesysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Nadere informatieLuisteren in nieuwe Context (LinC)
Luisteren in nieuwe Context (LinC) Webinar Pearson Academy 28 juni 2016 Esther van Niel esther.vanniel@hu.nl Inhoud Behandeling van AVP Plaats van LinC binnen de (AVP) behandeling en LinC Uitgangspunten
Nadere informatieADDENDUM 2 bij HAND-OUTS I
ADDENDUM 2 bij HAND-OUTS I BABYLONISCHE SPRAAKVERWARRING? EENHEID van TAAL! WELKE TAAL / TERMINOLOGIE? ICD Al heel lang behoefte aan gestructureerd vastleggen van gegevens: ca. 1880: ICD, International
Nadere informatieLogopedie in het cluster 4 onderwijs
Logopedie in het cluster 4 onderwijs mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement richt zich op de
Nadere informatiePatient Reported Outcome Measures bij het evalueren van taaltherapie
Patient Reported Outcome Measures bij het evalueren van taaltherapie Drs. Ingrid Singer Hogeschool Utrecht Lectoraat Logopedie, Participatie door Communicatie 10 maart 2017 Inhoud 1. PROMs en ontwikkelingen
Nadere informatieAandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
Nadere informatieSpraakverstaanbaarheid binnen het onderwijs. - inzetbaarheid bij geroezemoes -
Spraakverstaanbaarheid binnen het onderwijs - inzetbaarheid bij geroezemoes - Erik Kateman, Arbo Unie, Expertisecentrum Geluid & Arbeid Bas Sorgdrager, Expertisecentrum Gehoor & Arbeid NCvB, AMC NVvA Symposium
Nadere informatieLogopedie en apps. Apps binnen de logopedische therapie bij kinderen. Kennis in Bedrijf 27 november 2014. Ilse Hoeben
Logopedie en apps Apps binnen de logopedische therapie bij kinderen Kennis in Bedrijf 27 november 2014 Ilse Hoeben MSc en Logopedist Docent opleiding logopedie Technologie 27 november 2014 2 Invloed digitale
Nadere informatieInformatieavond leerkrachten en pedagogisch medewerkers van slechthorende kinderen. Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog 4 oktober 2012
Informatieavond leerkrachten en pedagogisch medewerkers van slechthorende kinderen Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog 4 oktober 2012 Programma 19.30 Opening en inleiding audiologie door: Yvonne Simis,
Nadere informatieCentraal auditieve verwerkingstaken voor Vlaanderen
Centraal auditieve verwerkingstaken voor Vlaanderen Astrid van Wieringen & Kelly Demeester Experimentele ORL, Dept Neurowetenschappen & Logopedische en Audiologische Wetenschappen, faculteit Geneeskunde
Nadere informatieKinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen
Kinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde Informatie voor verwijzers Kinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen Kinderen met problemen of vragen op
Nadere informatieInfo ICF. International classification of functioning, disability and health Internationale classificatie van het menselijke functioneren
Info ICF ICF? o o International classification of functioning, disability and health Internationale classificatie van het menselijke functioneren Ontstaan ICF ICF is een classificatiesysteem, ontwikkeld
Nadere informatieFunctionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen
Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen OP BASIS VAN ICF MARIETA VERHOEVEN VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST I.O. COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKER VGCT Ernstige en langdurige eetstoornis Definitie
Nadere informatieParticipatieproblemen bij kinderen met TOS/AVP
Audiologie & Communicatie Participatieproblemen bij kinderen met TOS/AVP Nicolle Tissen, orthopedagoog en Marijke Zoons, spraak-taalpatholoog 11 april 2019 Audiologie & Communicatie Als audiologisch centrum
Nadere informatieERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie
ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Diagnostiek en behandeling Adelante audiologie & communicatie Bij schoolgaande
Nadere informatieDIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND
DIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND WAP Verschillend Taalvaardig, januari 2018 Els de Jong, klinisch linguïst/logo-akoepedist 1 INHOUD Uniforme Vroegsignalering Taalproblemen door JGZ Verwijzen
Nadere informatieHet effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden
Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden T.J.M. Bost, N.J. Versfeld, S.T. Goverts NVA 25 september 2015 1 Inleiding Slechthorendheid heeft invloed op: Kwaliteit
Nadere informatieLogopedie in het cluster 2 onderwijs
Logopedie in het cluster 2 onderwijs mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement gaat over de logopedische
Nadere informatieDe logopedist als innovator. Kenniscentrum Zorginnovatie Instituut voor Gezondheidszorg, Opleiding logopedie
De logopedist als innovator Kenniscentrum Zorginnovatie Instituut voor Gezondheidszorg, Opleiding logopedie Programma 19:30-19:35 uur: Inleiding door Monique de Kruijff, voorzitter ZOLORO 19.30-19.50 uur:
Nadere informatieDe pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam
De pdin The pediatric digits-in-noise test Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam Dank Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN test pdin Casuistieken/Voorbeelden Spraakverstaan in ruis Aanvulling op toon- en
Nadere informatieInternationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1
Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 ICF 2 staat voor International Classification of Functioning, Disability and Health en is een classificatiesysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Nadere informatieAuditieve vaardigheden testen in de praktijk van Kentalis. Eindhoven
Auditieve vaardigheden testen in de praktijk van Kentalis Erwin Baas VVL congres Gent 2015 Eindhoven 20 maart 2015 Indeling 1. onderzoekstrajecten: 1. Obv verwijzing/vraagstelling 2. Profielbepaling 2.
Nadere informatieMethodisch handelen & Klinisch redeneren
Methodisch handelen & Klinisch redeneren Methodisch handelen & Doel: Begripsverheldering Kennismaken en oefenen met de methodiek en systematiek van klinisch redeneren aan de hand van casuïstiek Nieuwe
Nadere informatieDomeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling
ISAAC-NF congres Communicatie in een nieuw perspectief Domeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling Prof. Dr. Hans van Balkom, Radboud Nijmegen/Milo/Kentalis Dr. Yvonne van Zaalen, Fontys Paramedische
Nadere informatieOnderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking
Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Prof. Dr. Ir. Ad Snik, Klinisch Fysicus en Audioloog,
Nadere informatieBeleid voor schoolaudiologie. Erwin Baas
Beleid voor schoolaudiologie Erwin Baas E.Baas@kentalis.nl Overzicht Schoolaudiologie visie van de Siméa werkgroep De rol van de schoolaudioloog in de praktijk Hoe werkt het nu? Hoe is het elders geregeld?
Nadere informatieAuditieve verwerking bij kinderen met taalontwikkelingsstoornissen
Auditieve verwerking bij kinderen met taalontwikkelingsstoornissen Erwin Baas Alle Taal Centraal 2014 13 november 2014 Inhoud wat is AVP? Symptomen en samenhang met andere ontwikkelingsstoornissen Onderzoek
Nadere informatieAUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR. Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek
AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek Het spraaktaalteam van het ACHN Multidisciplinair team bestaat uit: Gedragswetenschappers (orthopedagogen/psychologen)
Nadere informatieBijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF)
Bijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF) FUNCTIES Hoofdstuk 1 Mentale functies Algemene mentale functies. Bewustzijn Oriëntatie Intellectuele functies Globale
Nadere informatieVoor wie een time-out?
Voor wie een time-out? Problemen met gedrag in een buitengewone context Inhoud Korte introductie ICF-CY Toepassing op doelgroep praktijkboek Gebruik binnen een handelingsgericht diagnostisch traject maar
Nadere informatieLEZING VOOR DE THEMA-AVOND VAN DE MULTIPLE SCLEROSE VERENIGING NEDERLAND, REGIO ZUID-HOLLAND-NOORD.
MS en COGNITIE LEZING VOOR DE THEMA-AVOND VAN DE MULTIPLE SCLEROSE VERENIGING NEDERLAND, REGIO ZUID-HOLLAND-NOORD. WOENSDAG 12 OKTOBER 2011, DIACONESSENHUIS, LEIDEN. Mw. drs. M.W. Pleket Gz-/neuropsycholoog
Nadere informatieStoornis of breder? De stoornis beschrijven De 5 aspecten in een handzaam schema! Casuïstiek Conclusie
Overzicht diagnostisch instrumentarium spraak-taalonderzoek Edith Hofsteede-Botden Rianneke Crielaard Kentalis Sint-Michielsgestel Team Spraak-Taal Overzicht diagnostisch instrumentarium spraak-taalonderzoek
Nadere informatieHelpt het hulpmiddel?
Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht
Nadere informatieCharter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor logopedisten
Charter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor logopedisten ONDERZOEK Voorwaarden bij onderzoek: Vroegtijdig starten Uitgebreid
Nadere informatieNeuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog
Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog epilepsie dementie beroerte NAH hersentrauma infecties tumoren MS Parkinsonisme intoxicatie Traumatisch Niet- Traumatisch
Nadere informatieVERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 6 16 jaar
VCLB De Wissel - Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding Naam: School: Klas: Geboortedatum: Onderzoeksdatum: Kalenderleeftijd: VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 6 16 jaar 1. Probleemstelling
Nadere informatieInleiding Mensen met een verstandelijke beperking.
Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool
Nadere informatieLogopedie in het cluster 3 onderwijs
Logopedie in het cluster 3 onderwijs mw. M. Boersma (NVLF) mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement
Nadere informatieONDERZOEK & WETENSCHAP
ONDERZOEK & WETENSCHAP Het gebruik van richtlijnen door ergotherapeuten in Nederland Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 GEBRUIK VAN RICHTIJNEN DOOR ERGOTHERAPEUTEN IN NEDERLAND Dr Joan Verhoef, Hoofddocent
Nadere informatieEvaluatie van de Nijmeegse testbatterij voor auditieve verwerkingsproblemen bij volwassenen
Stem-, Spraak- en Taalpathologie 32.8310/03/1204-203 Vol. 12, 2004, No. 3, pp. 203-219 Nijmegen University Press Evaluatie van de Nijmeegse testbatterij voor auditieve verwerkingsproblemen bij volwassenen
Nadere informatieERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie
ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Diagnostiek en behandeling Adelante audiologie & communicatie Bij schoolgaande
Nadere informatieRICHTLIJN DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN AFASIE
RICHTLIJN DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN AFASIE Samenvatting versie voor mensen met afasie en naasten Afasie is een taalstoornis, geen intelligentiestoornis Juli 2017 1 van 23 Inhoud Inleiding... 3 H1:
Nadere informatieFCE in internationaal perspectief
FCE in internationaal perspectief Dr Paul Kuijer, p.p.kuijer@amc.nl Academisch Medisch Centrum (AMC) voor Arbeid en Gezondheid Polikliniek Mens en Arbeid Amsterdam, Nederland Financiële belangen bij FCE?
Nadere informatieDevelopmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts
Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose
Nadere informatieBijdrage van onderwijs in evidence-based practice aan het onderzoekend vermogen van de HBO-professional
Bijdrage van onderwijs in evidence-based practice aan het onderzoekend vermogen van de HBO-professional Dr. Karin Neijenhuis Lector Zorg voor Communicatie, docent opl. logopedie Dr. Joan Verhoef Hoofddocent
Nadere informatieAC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat.
AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. Harry Simkens 29 maart 2016 Klinisch fysicus audioloog AC Kentalis... is aangesloten bij de FENAC (Federatie van Nederlandse Audiologische
Nadere informatieWie zijn wij? Werkwijze
Het SpraakTaalteam De ontwikkeling van taal en spraak verloopt niet bij alle kinderen vanzelfsprekend. Sommige kinderen zijn later met hun eerste woordjes, andere kinderen praten al snel maar zijn voor
Nadere informatiePento Vroegbehandeling Auditief
Pento Vroegbehandeling Auditief Doelen Een beeld geven van onze doelgroep Onze visie op de behandeling van kinderen met een auditieve beperking toelichten Een beeld geven van ons team en het behandelaanbod
Nadere informatie100% Over welke hulpmiddelen hebben we het? Hulpmiddelen anders dan hoortoestellen. We bespreken. Ontwikkeling. Vergoeding Hulpmiddelen
Over welke hulpmiddelen hebben we het? Hulpmiddelen anders dan hoortoestellen Rinske Tabak, Logopedist Dr. Liesbet Ruytjens, Klinisch fysicus audioloog Hulpmiddel volgen Van Dale : Middel om doel sneller,
Nadere informatieNeuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB
Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht
Nadere informatieUitgangsvragen en aanbevelingen
Uitgangsvragen en aanbevelingen behorende bij de richtlijn Diagnostiek en Behandeling van afasie bij volwassenen. De aanbevelingen dienen te worden gelezen in relatie tot de tekst in de desbetreffende
Nadere informatieAudiologisch centrum, spraaktaalteam
TOS en Meertaligheid Onderwijsdag 25 mei 2016 Maaike Diender, klinisch linguïst Els de Jong, teamleider spraaktaalteam/logo-akoepedist Audiologisch centrum, spraaktaalteam Gehooronderzoek Logopedisch onderzoek
Nadere informatieSchema Afasie. 1 De logopedist neemt bij het vermoeden van een afasie de ScreeLing af, bij voorkeur binnen een week na de beroerte.
Schema Afasie Stap Methodisch handelen nr. Uitgangsvraag nr. Aanbeveling Verwijzing en aanmelding 3 Welke invloed hebben duur en intensiteit van afasietherapie op het herstel van de afasie? 11 De logopedist
Nadere informatieConcentratie- en geheugenproblemen als beperking op de communicatieve interactie
Concentratie- en geheugenproblemen als beperking op de communicatieve interactie Francien Lammerts Logopedist Groene Hart Ziekenhuis Neurologie symposium concentratie & geheugen 15 november 2016 Voorstellen
Nadere informatieDyslexie als algemeen magnocellulair deficit!? Resultaten van recent onderzoek
Dyslexie als algemeen magnocellulair!? Resultaten van recent onderzoek Prof. Dr. Pol Ghesquière & Dr. Bart Boets Centrum voor Orthopedagogiek i.s.m. Prof. Dr. Jan Wouters & Prof. Dr. Astrid Van Wieringen
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking
Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke
Nadere informatieSCHEMA AFASIE. Stap Methodisch handelen nr. Uitgangsvraag nr. Aanbeveling
SCHEMA AFASIE Stap Methodisch handelen nr. Uitgangsvraag nr. Aanbeveling Verwijzing en aanmelding 3 Welke invloed hebben duur en intensiteit van afasietherapie op het herstel van de afasie? 4 Wat is voor
Nadere informatieDe pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam
De pdin The pediatric digits-in-noise tes I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam NVA wintervergadering, 27 januari 2012 Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN-test (digits-in-noise
Nadere informatieIndicering (ICF) door de VDAB in het kader van de Decreten Collectief Maatwerk en Lokale Diensteneconomie
Indicering (ICF) door de VDAB in het kader van de Decreten Collectief Maatwerk en Lokale Diensteneconomie Nieuwe term in de wetgeving : personen met een arbeidsbeperking Personen met een arbeidsbeperking
Nadere informatieTherapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen. Waarom dit onderwerp? Goed nieuws! Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen
Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen Regiodag logopedie 27 mei 2014 Waarom dit onderwerp? Maaike Diender Klinisch linguïst Audiologisch centrum Alkmaar: ACHN Kinderen 2-5 jaar, 2010-2013 Geen spraakproductieprobleem
Nadere informatieUitgebreide toelichting van het meetinstrument. Nijmeegse Pragmatiek Test (NPT) 1 Algemene gegevens
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Nijmeegse Pragmatiek Test (NPT) Maart 2017 Review: 1. Sonja Bauhoff 2. Eveline van Engelen Invoer: Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens Lichaamsregio Aandoening
Nadere informatieDiagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst
Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst Congres Moderne Dementiezorg Sessie Vroegsignalering en diagnosestelling 28 november 2011 Prof. dr. Philip Scheltens Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum
Nadere informatieDe ernst van een spraakproductiestoornis. Spraakkenmerken en de impact op het dagelijks leven. Dag van de Logopediewetenschap 2016
De ernst van een spraakproductiestoornis. Spraakkenmerken en de impact op het dagelijks leven. Dag van de Logopediewetenschap 2016 Anniek van Doornik- van der Zee Anniek.vandoornik@hu.nl 04-06-2016 Spraakontwikkelingsstoornis
Nadere informatieSlechthorende kinderen, horen ze er nog bij? Wat willen we gaan doen? Recente literatuur (1)
Slechthorende kinderen, horen ze er nog bij? Het "SH Ambulatorium": gerichte ambulante behandeling van SH kinderen. Ilona Huyben Erwin Baas Logopedist Klinisch fysicus Audioloog 19 maart 2009 Alle Taal
Nadere informatieWat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr Ellen Gerrits, logopedist Congres TaalStaal 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep
Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr, logopedist Congres 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep Over welke kinderen praten we vandaag? Engels: Specific Language Impairment: Is SLI wel zo
Nadere informatiePatiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek
Patiënteninformatie Medische Psychologie Informatie over neuropsychologisch onderzoek Medische Psychologie Informatie over neuropsychologisch onderzoek U bent door een specialist van het ziekenhuis verwezen
Nadere informatieGEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET
GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Voor- en achternaam Geboortedatum Geslacht Adres OUDERS Voor- en achternaam moeder Voor- en achternaam vader Adres (indien anders dan adres
Nadere informatieHET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE
HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM
Nadere informatie1. ONDERZOEK. Voorwaarden bij onderzoek:
Charter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor zorgmedewerkers, mantelzorgers en patiënten 1. ONDERZOEK Voorwaarden bij onderzoek:
Nadere informatieHOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN. Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden.
HOORTRAINING HOREN TUSSEN DE OREN Train het centrale hoorvermogen voor betere luistervaardigheid in alledaagse omstandigheden Rob Drullman 18 & 20 mei 2019 AuDidakt Audicienscongres 1 Inhoud Waarom hoortraining?
Nadere informatieHet neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer
Het neuropsychologisch onderzoek Informatie voor de patiënt en verwijzer Wat is neuropsychologie en wat is een neuropsycholoog? De neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie bestudeert tussen het
Nadere informatieDe Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering
De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering The relation between Mindfulness and Psychopathology: the Mediating Role of Global and Contingent
Nadere informatieSIGNALERING VAN KINDEREN MET EEN TAALACHTERSTAND
SIGNALERING VAN KINDEREN MET EEN TAALACHTERSTAND Simea, 19 april 2018 Conja Adriaanse, Karin Wiefferink & Noëlle Uilenburg 1 AAN HET EINDE HEBBEN JULLIE Meer kennis over de vroegsignalering (door de JGZ)
Nadere informatieVisuele aandachtspanne. Madelon van den Boer Universiteit van Amsterdam
Visuele aandachtspanne Madelon van den Boer Universiteit van Amsterdam Programma Waarom visuele aandachtspanne (VAS)? Wat is VAS? Relatie met lezen Recente ontwikkelingen Samenvatting Vragen Dyslexie Een
Nadere informatieEven voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training
Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid
Nadere informatieValidatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners
Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric
Nadere informatie