Centrum voor Consultatie en Expertise

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Centrum voor Consultatie en Expertise"

Frans Roeland de Vries
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Centrum voor Consultatie en Expertise Consultaties van het CCE in het onderwijs 2 maart 2016 Wilmar Harpe en Fleur Hendrickx, coördinatoren

2 Wat gaan we doen? Inleiding over het CCE Voorbeeld casus Meest gegeven adviezen in het onderwijs Aanbevelingen

3 Onze kerntaken Consultatie Expertise Toetsing Meer aandacht voor duurzame verandering in complexe zorg door signalering

4 Soms lopen scholen zodanig vast met een leerling dat verwijdering de enige optie lijkt. Ook in het onderwijs kunt u het CCE raadplegen.

5 Wanneer komt het CCE in beeld? Advies over cliënten / leerlingen die door blijvende (verstandelijke) beperking / stoornis extra risico lopen probleemgedrag te ontwikkelen. CCE pas in beeld als betrokken deskundigen er niet uitkomen en de situatie vast dreigt te lopen. Thuiszitters ook, maar: liever aanmelden wanneer de leerling nog naar school gaat!

6 Er is vaak sprake van Agressief gedrag Dwangmatig / stereotiep gedrag Grensoverschrijdend gedrag Maatschappelijk probleemgedrag Teruggetrokken gedrag Problematiek in de omgeving Automutilatie Etc.

7 Onze kernwaarden Cliënt centraal Onafhankelijkheid Kwaliteit Deskundigheid Samenwerking Multidisciplinair werken Context

negatieve interactie tussen een persoon en zijn of haar omgeving.

8 Waarop richt het CCE zich? Uitgangspunt : Negatieve Interactie Probleemgedrag is een negatieve interactie tussen een persoon en zijn of haar omgeving. Dit uitgangspunt sluit aan bij de European Association on Mental Health in Intellectual Disabilities (EAMHID, 2007)

9 Waarop richt het CCE zich? Psychologische factoren Perceptie Cognitie Emotie Motivatie Ziekte (psych.) Biologische factoren Ontstaansfactoren Waarneming Genetische defecten Somatische ziekte Neurologische ziekte Psychologische factoren Biologische factoren Interactie Omgeving Sociaal Familie, personeel, medecliënten Fysisch Gebouw, inrichting, licht, geluid, etc. Organisatie Visie, personeelsbeleid, opleiding, etc.

10 Schema werkwijze CCE aanmelding oriëntatie consultatie kennismaking onderzoek advies implementatie Evaluatie bespreking implementatie met consulent en/of implementatie met casemanager en/of ondersteuning voor extra begeleiding of zelfstandige implementatie slotevaluatie en afsluiting

11 Uitgangspunten Het CCE: is aanvullend en tijdelijk. neemt de zorg niet over. tracht betrokkenen zodanig toe te rusten dat men zelf verder kan (borging). Olievlek werking.

12 Landelijk ± 700 deskundigen Deskundigen CCE Consulenten: psychologen orthopedagogen medisch specialisten (onder andere SOG, AVG, psychiater, neuroloog) deskundigen video-analyse andere disciplines Casemanagers: ervaren begeleiders, verpleegkundigen

13 Samenwerking Het CCE werkt samen met alle betrokken deskundigen, ouders en andere partijen, zoals zorgaanbieders en onderwijsconsulenten. Het CCE stimuleert en ondersteunt de samenwerking waar nodig. Uiteindelijk moeten de samenwerkende partijen weer zelf verder kunnen.

14 Wie kan aanmelden? Alle betrokkenen zoals ouders, school, onderwijsconsulent, jeugdhulpverleners, kunnen een leerling aanmelden bij het CCE. Zorgaanbieder (GZ, GGZ, VVT) (in)formele cliëntvertegenwoordiger of cliënt zelf Ondersteunende instantie (MEE, WSG, BJZ) Een verwijzing is niet nodig. Subsidie VWS: geen kosten verbonden.

15 Resultaten van consultaties Afname handelingsverlegenheid Toename draagkracht van verantwoordelijken Verbetering van het zorgaanbod Beter begrip afgestemde aanpak afname probleemgedrag.

17 Probleemsituatie Justin, 9 jaar Taal en spreken blijven achter, fixaties Onrust en druk gedrag ASS en ADHD Onderzoekend, gaat graag naar school Ongeremd in contact zoeken Teveel prikkels? Extra begeleiding in de klas, regelmatig naar huis Komt niet meer tot leren, wel leerbaar Wat zijn protectieve en belemmerende factoren voor deelname aan onderwijs?

18 MVB ASS ADHD Prikkelverwerkingsstoornis Informatieverwerkings problemen Moeite met veranderingen Moeite met sociale interacties Prikkelrijke schoolomgeving Apart gezet Snapt het niet Sensorische informatieverwerking (prikkelverwerking) bij Justin Spanning en stress Auditief Door overgevoelig de klas lopen en schreeuwen Visueel overgevoelig Tactiel ondergevoelig Ouders halen hem op Vestibulair en proprioceptief ondergevoelig Op het schoolplein schreeuwen en andere kinderen aanraken Veel leswisselingen Conflicten School met veel sociale situaties Is school de juiste plek voor Justin?

19 MVB ASS ADHD Prikkelverwerkingsstoornis Informatieverwerkings problemen Moeite met veranderingen Moeite met sociale interacties Prikkelrijke schoolomgeving Interventie 1: Snapt het niet Overzicht in ruimte en in tijd Veel leswisselingen Apart gezet Vertellen wat gebeurt Spanning en wat en verwacht stress wordt Werken met de timer en pictogrammen Een Door plaats de klas voor lopen werken en en een plaats voor ontspanning schreeuwen Plek om te spelen en een plek om te fietsen Aanpassing pauzetijden Ouders halen hem op Op het schoolplein schreeuwen en andere kinderen aanraken Conflicten School met veel sociale situaties Is school de juiste plek voor Justin?

20 MVB ASS ADHD Prikkelver- werkingsstoornis Prikkelrijke schoolomgeving Apart gezet Door de klas lopen en schreeuwen Informatieverwerkings problemen Snapt het niet Spanning en stress Ouders halen hem op Moeite met veranderingen Interventie 2: Reguleren van prikkels Veel leswisselingen Koptelefoon Mondmaterialen (kauwen, bijten) Contact maken door aanraken en oogcontact maken pas daarna wordt de Op het schoolplein verbale instructie gegeven schreeuwen en andere Conflicten Tijd kinderen en rust aanraken nemen Tellen van vingers van de lerares als rustmoment Moeite met sociale interacties School met veel sociale situaties Is school de juiste plek voor Justin?

21 MVB ASS ADHD Prikkelverwerkingsstoornis Prikkelrijke schoolomgeving Informatieverwerkings problemen Interventie 3: Het rooster volgt Justin Moeite met veranderingen Veel Programma Snapt het en niet activiteiten aanpassen leswisselingen aan wat hij kan en aankan Afwisseling ontspanning en inspanning Spanning en stress Moeite met sociale interacties School met veel sociale situaties Apart gezet Door de klas lopen en schreeuwen Ouders halen hem op Op het schoolplein schreeuwen en andere kinderen aanraken Conflicten Is school de juiste plek voor Justin?

MVB ASS ADHD Prikkelverwerkingsstoornis Informatieverwerkings Interventie problemen 4: Voorbereiden op veranderingen Moeite met veranderingen Moeite met sociale interacties Prikkelrijke

22 MVB ASS ADHD Prikkelverwerkingsstoornis Informatieverwerkings Interventie problemen 4: Voorbereiden op veranderingen Moeite met veranderingen Moeite met sociale interacties Prikkelrijke schoolomgeving Het programma wordt altijd gevolgd Snapt het niet Veranderingen van te voren uitleggen Samenwerking met ouders noodzakelijk Tijd nemen, apart spreken, contact maken, rustig uitleggen Spanning en stress Veel leswisselingen School met veel sociale situaties Apart gezet Door de klas lopen en schreeuwen Ouders halen hem op Op het schoolplein schreeuwen en andere kinderen aanraken Conflicten Is school de juiste plek voor Justin?

23 MVB ASS ADHD Interventie 5: Nabespreken van de dag Prikkelverwerkingsstoornis Prikkelrijke schoolomgeving Informatieverwerkings problemen Snapt het niet Moeite met veranderingen Moeite met sociale interacties Vooral aandacht voor de positieve zaken Samen bespreken wat in het schriftje wordt geschreven Veel leswisselingen Spanning en stress School met veel sociale situaties Apart gezet Door de klas lopen en schreeuwen Ouders halen hem op Op het schoolplein schreeuwen en andere kinderen aanraken Conflicten Is school de juiste plek voor Justin?

24 Resultaten Blijft de hele dag op school, hoort weer bij de klas en klasgenoten Komt tot leren en geniet ervan Is ontspannen in de klas aanwezig Speelt in de pauze met andere kinderen

25 Geleerde lessen Kennis over, en inzicht in, prikkel- en informatieverwerking leiden tot anders begrijpen van gedrag Intensieve begeleiding wordt nu proactief ingezet Samenwerking ouders- school is onvoorwaardelijke noodzaak Schoolleiding is essentieel bij het vormgeven van randvoorwaarden

26 Top 5 CCE-adviezen die binnen onderwijs het meest werden gegeven:

27 Top 5 1. Beter aansluiten bij de (on)mogelijkheden van de cliënt

28 Top 5 ad.1: beter aansluiten bij de (on)mogelijkheden van de cliënt Probleemgedrag ontstaat vaak door (chronische) overvraging/overschatting of ondervraging/onderschatting. Te vaak wordt ingestoken op het ogenschijnlijke of het veronderstelde algemene niveau van ontwikkeling.

29 Top 5 ad.1: beter aansluiten bij de (on)mogelijkheden van de cliënt

30 Top 5 ad.1: beter aansluiten bij de (on)mogelijkheden van de cliënt (Chronische) overschatting en overvraging kunnen leiden tot: angst agressie negatief zelfbeeld en depressie

31 Top 5 2. Niet de leerling veranderen, maar jezelf/de omgeving

32 Top 5 ad.2: niet de leerling veranderen maar jezelf/de omgeving Duidelijker, voorspelbaar zijn Situaties aanpassen, voorkomen Verwachtingen bijstellen Niet eindeloos moraliseren, vermanen

33 Top 5 3. Benoem wat je wel graag ziet en beloon dat

34 Top 5 ad.3: benoem wat je wel graag ziet en beloon dat Geef concreet handelingsalternatief: verbaal social script alternatief programma

35 Top 5 4. Herken eigen emoties en organiseer steun

36 Top 5 ad. 4: herken je eigen emoties en organiseer steun Voel je je uitgedaagd, geclaimd of zelfs gepest? Zoek naar de intentie van de leerling Dreigen eigen emoties desondanks toch de hoofdrol te spelen in je reactie: organiseer time-out voor jezelf Voel je kritiek van collega s op jouw aanpak? Maak bespreekbaar, vraag steun

37 Top 5 5. Durf leerlijnen/kerndoelen (tijdelijk) los te laten

38 Aanbevelingen Aanwezigheid nodig van alle betrokkenen (o.a. GGZ) op school, meerdere disciplines 1-op-1 inzet moet een tijdelijke zaak zijn, maakt afhankelijk. Proactieve insteek nodig Deskundigheid in huis halen Op tijd aan de bel trekken

39 Contactgegevens Regio Noord Oost (Enschede / Zwolle) T E noordoost@cce.nl Regio West (Gouda / Utrecht) T E west@cce.nl * Regio Zuid (Veldhoven) T E zuid@cce.nl Landelijk bureau (Utrecht) T E landelijkbureau@cce.nl

Vergelijkbare documenten

CCE voor mensen met EMB

CCE voor mensen met EMB Remonda Algra en Bertina van Dijk-Rikkers (Pameijer) Anneke Baselier en Carla Wikkerman (CCE) EMB Congres 2019 Briljant! samen schitteren voor EMB Even voorstellen CCE inschakelen