Team IBT omgevingsrecht, R. Brekelmans F.H.M. van Dinther. Interbestuurlijk Toezicht. 26 november 2014.

Transcriptie

1 Inspectierapport reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht Taakuitvoering van de gemeente Drimmelen toezicht brandveiligheid zorginstellingen handhavingsdocumenten Wabo handhavingsstrategie Zó handhaven wij in Brabant C Contactpersoon Team IBT omgevingsrecht, R. Brekelmans F.H.M. van Dinther Afdeling Interbestuurlijk Toezicht IBTomgevingsrecht@brabant.nl Datum reality check 26 november 2014

2

3 Inhoud 1 Voorwoord 2 2 Doel, afbakening en aanpak 3 3 Conclusies Samenvatting conclusies Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Beoordeling handhavingsdocumenten 8 4 Verbeterpunten Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Overige verbeterpunten Handhavingsdocumenten Beleidsplan Uitvoeringsprogramma Jaarverslag Bijlage 1: Waarnemingen 12 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 1/17

4 1 Voorwoord Gemeenten en waterschappen hebben veel wettelijke medebewindstaken op het terrein van het omgevingsrecht. De provincies hebben sinds 1 oktober 2012 de wettelijke taak gekregen als interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht. Dat wil zeggen dat de provincies bekijken of een gemeente of waterschap haar taken op het terrein van het omgevingsrecht goed uitvoert. In Brabant richten wij ons daarbij in hoofdzaak op de taken vergunningverlening, toezicht en handhaving. En wel vooral daar waar er sprake is van risico s voor veiligheid en volksgezondheid of kans op onherstelbare schade. Ook doen wij op alle gemeenten en waterschappen een check op tijdige bestuurlijke vaststelling van de handhavingsdocumenten. Tijdige vaststelling is een wettelijke eis en belangrijk voor een goede sturing op de handhavings-beleidscyclus en de instandhouding van een professionele handhavingsstructuur. Wanneer een gemeente of waterschap die taken niet goed uitvoert, kunnen wij maatregelen nemen. In het uiterste geval kunnen wij op kosten van een gemeente of waterschap een taak zelf uitvoeren (indeplaatstreding) of aan de minister vragen om een genomen besluit te schorsen en te vernietigen. Daarnaast behandelen wij klachten en signalen van burgers en bedrijven over mogelijke taakverwaarlozing door een gemeente of waterschap. Ook richten wij ons op het stimuleren en faciliteren van de spontane naleving door een gemeente of waterschap met het oog op de voorbeeldfunctie die de overheid heeft richting burgers en bedrijven. Dit doen wij onder meer door het plaatsen van goede voorbeelddocumenten van gemeenten en waterschappen (naming) op een voor het omgevingsrecht gemaakte digitale werkomgeving share-point. Daar staat ook relevante achtergrondinformatie over interbestuurlijk toezicht, een checklist met de kwaliteitseisen handhaving en blanco formats van beleidsplan, uitvoeringsprogramma en evaluatieverslag. Het Beleidsplan IBT bevat onze doelen en prioriteiten voor het interbestuurlijk toezicht. Die beleidsdoelen worden vertaald naar activiteiten in een jaarlijks Uitvoeringsprogramma IBT. Dit betekent in 2014 voor het omgevingsrecht onder meer dat wij van 17 gemeenten en 1 waterschap de handhavingsdocumenten beoordelen en daar tevens een reality check uitvoeren. Bij de betreffende gemeenten doen wij ook een onderzoek naar het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft over dit onderwerp in 2013 een onderzoeksrapport uitgebracht met verontrustende resultaten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vraagt voor de resultaten van dat onderzoek aandacht van de provincies bij de uitvoering van het interbestuurlijk toezicht. Toezichthouders van het provinciale team interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht hebben op 26 november 2014 bij de gemeente Drimmelen een reality check uitgevoerd. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente is een steekproef gedaan bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. Dit rapport bevat de uitkomsten van de reality check met waarnemingen, conclusies en verbeterpunten. 2/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

5 2 Doel, afbakening en aanpak Doel van een reality check is om te onderzoeken of de uitvoeringspraktijk bij de gemeente overeen komt met de vastgestelde handhavingsdocumenten van de gemeente op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en bijbehorende uitvoeringsregelingen. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn onderstaande handhavingsdocumenten beoordeeld in het licht van de wettelijke kwaliteitscriteria handhaving: VTH beleid ; THUP 2014; Jaarverslag toezicht en handhaving Onderdeel van de reality check is tevens een onderzoek naar de taakuitvoering van de gemeente ten aanzien van ØØn van de prioritaire risico thema s in het Beleidsplan IBT Voor 2014 staat het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen centraal. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn een aantal dossiers opgevraagd en is een steekproef gedaan door een inspectie bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. Na afloop van de reality check zijn de bevindingen mondeling teruggekoppeld met de betreffende medewerkers. Vervolgens is het concept inspectierapport met daarin ook de conclusies en verbeterpunten voor ambtelijk reactie toegezonden aan de gemeente. Aanwezigen namens de gemeente Naam Mevr. H. de Vries Mevr. A. Kanters Dhr. D. Reniers Dhr. H. Kr mer Dhr. T. van der Pluijm Dhr. M. van der Graaf Functie Hoofd bestuur en management ondersteuning Accountmanager omgevingsvergunningen Integraal handhaver, beleidsmedewerker Hoofd afdeling grondgebied (bouw vv en hh) Adviseur milieu en RO Co rdinator bouwen en wonen, juridische handhaving Inspectieteam Provincie Noord-Brabant Naam Dhr. R. Brekelmans Mevr. S. van Dinther Functie Interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht Interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 3/17

6 3 Conclusies 3.1 Samenvatting conclusies Onderstaande tabel bevat een overzicht van de conclusies die volgen uit de toetsing aan de wettelijke norm en de toetsing van de uitvoeringspraktijk aan de vastgestelde handhavingsdocumenten per beoordeeld onderdeel. Hierbij hanteren wij een vierpuntenschaal namelijk: Voldoet, Voldoet grotendeels, Voldoet gedeeltelijk of Voldoet niet. Paragra af Onderdeel Conclusie 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen * Voldoet gedeeltelijk 3.3 Kwaliteitscriterium: Probleemanalyse en prioritering Voldoet gedeeltelijk 3.4 Kwaliteitscriterium: Borging capaciteit Voldoet niet 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Voldoet gedeeltelijk 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten Voldoet grotendeels * Deze conclusie heeft betrekking op de zorginstellingen algemeen en niet op de gemeente. De conclusies zijn gebaseerd op de in bijlage 1 opgenomen waarnemingen. De verbeterpunten zijn opgenomen in hoofdstuk 4. Bij het overzien van de conclusies en verbeterpunten valt het ons positief op dat uw gemeente uw handhavingsdocumenten nagenoeg geheel voldoen qua volledigheid en dat de gemeente haar doelen goed en meetbaar omschrijft. Onze complimenten hiervoor. Daarentegen is in onze ogen een zorgpunt bij uw gemeente de beperkte capaciteit voor toezicht en handhaving en het niet voldoende uitvoeren van toezicht op bouwkundige brandcompartimenteringen bij zorginstellingen in de bestaande bouw. 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Hieronder staan de betreffende wettelijke normen en de door ons daaraan gerelateerde conclusies. Woningwet; Bouwbesluit 2012; Regeling bouwbesluit 2012; Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn twee zorginstellingen binnen de gemeente bezocht en ge nspecteerd op de volgende belangrijke aandachtspunten uit het Bouwbesluit ten aanzien van het rechtens verkregen niveau en het gebruik: Technisch brandmeldinstallatie, ontruimingsinstallatie, noodverlichting Organisatorisch ontruimingsplan, ontruimingsoefening, nooddeuren, vluchtwegen 4/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

7 Bouwkundig rookscheidingen, brandscheidingen Door deze aspecten in samenhang te bezien ontstaat een beeld over de brandveiligheid van een gebouw. Dit beeld betrekken wij bij het toetsen aan de procescriteria handhaving uit het Besluit omgevingsrecht, waarbij wij met name kijken naar probleemanalyse, prioritering en borging capaciteit. Conclusie Uit onze inspectie blijkt dat de technische installaties en organisatie voor zover controleerbaar grotendeels voldoen. De bouwkundige aspecten bij De Wijngaerd voldoen niet en bij Anthonius Abt voldoen deze niet volledig. Bij de Anthonius Abt vragen wij aandacht voor de vertragende factoren voor de brandmeldinstallatie. Tijdens het bezoek aan Anthonius Abt hebben wij kunnen zien dat er tijdens de bouwfase aandacht was voor de brandveiligheid. Desondanks zien wij dat op deze locatie de helft van de doorvoeringen door een brandscheiding niet op een juiste manier brandveilig zijn uitgevoerd. Bij De Wijngaerd heeft IBT in haar steekproef geen enkele doorvoeringen gezien die juist was uitgevoerd. Deze tekortkomingen leveren naar ons oordeel risico s op voor de brandveiligheid van de betreffende gebouwen. Dit omdat de benodigde ontruimingstijd voor de BHV-organisatie en de bewoners naar alle waarschijnlijkheid groter zal zijn dan de beschikbare ontruimingstijd. Dat betekent dat bij een brand risico bestaat voor de veiligheid van personeel en bewoners. Gelet op de aard van de tekortkomingen dient de gemeente naar ons oordeel snel actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat op de kortst mogelijk termijn deze risicovolle situatie bij brand wordt beºindigd zo nodig met gebruikmaking van de beschikbare handhavingsinstrumenten. Tijdens de reality check is door de gemeente aangegeven dat er reeds acties/verbeteringen door de gemeente in gang zijn gezet. Onze complimenten hiervoor. Algemeen advies gebruiksfuncties Wij stellen vast dat er een landelijke discussie speelt over de vraag of het gaat om een gebruiksfunctie gezondheidszorg of woonfunctie voor zorg. Veelal is een woonfunctie voor zorg aangevraagd waardoor er volgens het Bouwbesluit geen zelfsluitende deuren aanwezig hoeven te zijn bij de sub-brandcompartimenten. Deze discussie speelt ook bij de door ons bezochte locaties. Met name bij De Wijngaerd. Er is sprake van aanleunwoningen, verpleging en verzorging. Er is sprake van dementerende mensen op gesloten afdelingen, bewoners met rollators en rolstoelen. De betreffende gebouwen zijn soms in gebruik zonder zelfsluitende deuren conform de gebruiksfunctie woonfunctie voor zorg. Dit is met name het geval bij De Wijngaerd. Het gaat om niet zelfredzame mensen omdat ze niet zelfstandig naar een veilige plek kunnen lopen zonder hulp of begeleiding. Daarbij zijn de voordeuren van de woon-units met elkaar verbonden door inpandige gangen. Hierdoor is de kans groter dat door een brand in een sub-brandcompartiment de deur bij brand niet is gesloten. Dit zorgt voor een niet juiste werking van het brandcompartiment, waarbij de gehele vluchtweg van alle sub-brandcompartimenten in het grotere brandcompartimenten onder rook kan komen te Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 5/17

8 staan. Dit maakt het gebouw onveiliger en maakt het voor de BHV-organisatie lastig om een ontruiming in te zetten. Het huidige gebruik zoals wij dit hebben gezien bij de zorginstellingen sluit soms aan bij een gezondheidszorgfunctie. Door dit huidige gebruik van het pand is de beheerder of eigenaar in afwijking van de bouwvergunning in werking. Wij constateren dat gemeenten er veelal van uitgaan dat de aanvrager bepaalt wat de gebruiksfunctie is en dat hier geen handhaving op plaatsvindt. Als echter tijdens toezicht blijkt dat het huidige gebruik in het pand afwijkt van de bouwaanvraag dan zijn er twee keuzes. Of het pand wordt weer gebruikt zoals is aangevraagd of er moet een nieuwe aanvraag, onderdeel bouwen, worden ingediend voor de huidige gebruiksfunctie die bereikt dat het pand aan het aansturingsartikel van het Bouwbesluit kan voldoen. Wij merken hierbij op dat het ons bekend is dat in het Bouwbesluit 2012 een heldere definitie ontbreekt waaruit in alle gevallen duidelijk blijkt om welke gebruiksfunctie het gaat. De indeling van de gebruiksfunctie is vaak ook gebaseerd op de definities daarover. Wij adviseren dit te bezien vanuit de aansturingsartikelen uit het Bouwbesluit. Wij adviseren in dat geval maatwerk toe te passen en op basis van reële brandscenario s en het werkelijke gebruik te beoordelen of er sprake is van een brandveilig gebouw zoals bedoeld in het aansturingsartikel uit het Bouwbesluit 2012 (afdeling 2.10, 2.11, 2.12 en 6.6) conform het rechtens verkregen niveau: Een bouwwerk is zodanig dat uitbreiding van brand in verdergaande mate wordt beperkt dan in paragraaf 2.10 en dat veilig kan worden gevlucht. Een te bouwen bouwwerk heeft zodanige vluchtroutes dat bij brand een veilige plaats kan worden bereikt Een bouwwerk heeft zodanige voorzieningen dat brand tijdig kan worden ontdekt zodat veilig kan worden gevlucht Een bouwwerk heeft zodanige voorzieningen dat het ontvluchten goed kan verlopen. Vanuit het ministerie van BZK zijn in juli 2014 twee informatiebladen uitgegeven over de gebruiksfuncties gezondheidszorg en woonfunctie voor zorg. Wij adviseren de gemeente om actief informatie in te winnen bij de veiligheidsregio s (als uw adviseur) over de reële risico s die horen bij deze landelijke discussie zodat u hiervan kennis heeft en kunt betrekken in uw probleemanalyse en prioritering. 3.3 Probleemanalyse en prioritering Beoordeeld is of het handhavingsbeleid is gebaseerd op een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Daarnaast is beoordeeld of de gemeente over een prioriteitstelling beschikt die terugkomt in de handhavingsbeleidscyclus. Conclusie Onderdeel probleemanalyse. De gemeente beschikt over een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Deze is bij de vaststelling van het huidige beleidsplan niet geactualiseerd. De laatste actualisatie was in Op deze actualisatie is het huidige beleid gebaseerd. De oorspronkelijke probleemanalyse dateert uit 2004 en is, als voorbeeld, voor toezicht op bestaande bouw te algemeen. 6/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

9 Onderdeel prioritering. In de prioritering is geen onderscheid gemaakt in gebruiksfuncties of inhoudelijk onderwerp uit het Bouwbesluit Hierdoor is het hele thema ingedeeld onder dezelfde prioriteit. De gebruiksfuncties en de afdelingen uit het Bouwbesluit 2012 zijn wezenlijk anders als het gaat om risico en effect. De huidige probleemanalyse heeft hierdoor niet voldoende diepgang. Dit draagt er aan bij dat in de praktijk onvoldoende bouwkundige brandveiligheidscontroles bij bestaande bouw van zorginstellingen worden uitgevoerd. Uit de locatiebezoeken bij de zorginstellingen blijkt dat er wel degelijk risico s zijn als het gaat om brandveiligheid en dat het logisch is om deze toezichtstaak als hoogste te prioriteren. Dit geldt ook voor recent opgeleverde gebouwen. Dit sluit ook aan bij de thema s uit het eigen beleidsplan gezondheid en veiligheid. Omdat een juiste probleemanalyse ontbreekt is er geen onderbouwde prioritering vastgesteld. 3.4 Borging capaciteit Beoordeeld is of de benodigde capaciteit is berekend vanuit de gestelde doelen en geborgd middels de begroting. Daarnaast is gekeken of de beschikbare capaciteit is afgezet tegen de benodigde capaciteit. Conclusies De benodigde capaciteit is niet berekend vanuit de gestelde doelen. Of de gemeente de doelen uit het beleidsplan en de activiteiten uit het uitvoeringsprogramma kan uitvoeren is niet bekend voor ons en de gemeente. De beschikbare capaciteit is verdeeld over de geprioriteerde taken. Het niveau van handhaven (diepgang, frequentie en uren per activiteit) is voor de gemeente niet geheel inzichtelijk. Dit is enkel inzichtelijk voor de voorgenomen taken voor milieu bij de OMWB.. Middels het programma en checklisten van de OMWB is duidelijk welk niveau je mag verwachten van toezicht. Als de benodigde capaciteit vanuit de doelen is berekend en voor alle omgevingsweten zal waarschijnlijk duidelijk worden dat er meer capaciteit nodig is om uitvoering te kunnen geven aan uw beleidsplan. Er is geen sturing per activiteit hoeveel uur hiervoor nodig is om voor de gemeente voldoende inhoud te geven aan de thema s veiligheid en gezondheid. Bij de besluitvorming van de handhavingsdocumenten is het hierdoor niet bekend wat de risico s zijn van de keuzes en waar de keuzes liggen. Wat de gemeente wel en niet in de praktijk doet en op welk niveau moet een bestuurlijke keuze zijn en geen ambtelijke invulling zijn ingegeven door de beschikbare capaciteit. 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Tijdens ons bezoek zijn enkele handhavings- en toezichtdossiers bekeken op toepassing van de handhavingsstrategie Zó handhaven we in Brabant. Deze hebben betrekking op brandveiligheid bij zorginstellingen. Conclusie De inspectiefrequentie was bij de kinderdagverblijven hoger als bij de zorginstellingen waar veel meer niet zelfredzame personen aanwezig zijn. Tevens richt dit toezicht zich enkel op het brandveilig gebruik en niet op de bouwkundige staat van het pand. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 7/17

10 Uit het dossieronderzoek blijkt dat het toezicht veelal is afgerond middels een hercontrole. Er zijn echter wel dossiers gezien met niet afgeronde controles waarbij dan ook niet is gehandeld conform de handhavingsstrategie. Opvallend voorbeeld hierbij is dat in 2009 in de gebruiksfase door de gemeente is geconstateerd dat De Wijngaerd bouwkundig niet voldoet op vele doorvoeringen. Bij de eerste hercontrole ging het nog maar om enkele doorvoeringen. Een afsluitende controle is niet meer gezien. Dit sluit niet aan bij de door IBT geconstateerde tekortkomingen tijdens de voorinspecties. Hieruit bleek dat er nog steeds vele tekortkomingen waren. Als dit toezichtproces op de juiste wijze was doorgezet had IBT niet de vele overtredingen kunnen zien. Bij Antonius Abt is gezien dat er toezicht heeft plaatsgevonden tijdens de verbouwing en nieuwbouw in Uit de voorinspectie van IBT is in ieder geval gebleken dat ondanks de vele geconstateerde tekortkomingen door de gemeente in 2008 er nog steeds sprake was van vele tekortkomingen. Daarbij is er niet altijd goed geadviseerd in het oplossen van tekortkomingen bij doorvoeringen. Onduidelijk is waarom de gemeente wel vele tekortkomingen constateert en er toch nog anno 2014 zoveel doorvoeringen onjuist zijn uitgevoerd. 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten Om een professionele handhavingsstructuur te realiseren en in stand te houden is de gemeente bij brief van 18 november 2013, kenmerk C / , verzocht de handhavingsdocumenten aan ons toe te sturen. De handhavingsdocumenten zijn in het licht van de wettelijke kwaliteitseisen handhaving en in samenhang met elkaar beoordeeld. Aan de hand van de bestudering van de handhavingsdocumenten bevat de onderstaande tabel per norm een conclusie. Deze conclusies zijn gebaseerd op wat de gemeente aangeeft in haar handhavingsdocumenten. Behalve de onderwerpen die tijdens de reality check zijn getoetst zeggen deze conclusies niks over de daadwerkelijk uitvoeringspraktijk. Hierbij hanteren wij een vierpuntenschaal namelijk: Voldoet, Voldoet grotendeels, Voldoet gedeeltelijk of Voldoet niet. Onbekend betekent dat wij het niet hebben kunnen teruglezen in de handhavingsdocumenten. Hoofdstuk 4 bevat de verbeterpunten. Wat hierbij opvalt is dat uw gemeente op bijna alle punten voldoet. Onze complimenten hiervoor. Handhavingsdocument en omschrijving Algemeen Criteria Conclusie Integraal (omgevingswetten) Wabo artikel 5.1 Voldoet Uitvoeringsorganisatie BOR artikel 7.4 Voldoet Monitoring Beleidsplan BOR artikel 7.2, lid 3 en 7.6, lid 1 en 2 Voldoet Doelen, activiteiten, evaluatie, afstemming BOR artikel 7.2, lid 1 Voldoet gedeeltelijk Probleemanalyse BOR artikel 7.2, lid 2 Voldoet gedeeltelijk Prioriteitenstelling en methodiek BOR artikel 7.2, lid 3 Voldoet 8/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

11 Strategie BOR artikel 7.2, lid 4 Voldoet Afstemming werkzaamheden BOR artikel 7.2, lid 5 Voldoet Informeren gemeenteraad BOR artikel 7.2, lid 6 Voldoet Uitvoeringsprogramma 2014 Doelen en prioriteiten BOR artikel 7.3, lid 1 Voldoet gedeeltelijk Afstemming werkzaamheden BOR artikel 7.3, lid 2 Voldoet Informeren gemeenteraad BOR artikel 7.3, lid 3 Voldoet Borging van de middelen BOR artikel 7.5 Voldoet niet Jaarverslag 2013 Doelen BOR artikel 7.7, lid 1a Voldoet Activiteiten en prioriteitsstelling BOR artikel 7.7, lid 1b Voldoet gedeeltelijk Uitvoering afspraken BOR artikel 7.7, lid 1c Voldoet grotendeels Uitgevoerde activiteiten en doelen BOR artikel 7.7, lid 2 Voldoet Aanpassing beleid BOR artikel 7.2, lid 1 Onbekend Informeren gemeenteraad BOR artikel 7.7, lid 3 Voldoet Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 9/17

12 4 Verbeterpunten Hieronder staan de verbeterpunten naar aanleiding van onze conclusies en waarnemingen. 4.1 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Neem zo spoedig mogelijk passende maatregelen op de geconstateerde tekortkomingen bij de betreffende zorginstellingen conform de handhavingsstrategie Zó handhaven we in Brabant. Betrek daarbij de expertise van de Veiligheidsregio; Betrek de geconstateerde tekortkomingen bij de toezichtstrategie voor alle zorginstellingen binnen de gemeente; Als tijdens toezicht blijkt, bezien vanuit de aansturingsartikelen uit het Bouwbesluit 2012 (afdeling 2.10, 2.11, 2.12 en 6.6), dat het huidige gebruik in het pand afwijkt van de bouwaanvraag dient de gemeente ervoor te zorgen dat: o het pand weer wordt gebruikt zoals is aangevraagd of; o een nieuwe aanvraag, onderdeel bouwen, worden ingediend overeenkomstig het huidige gebruik. 4.2 Probleemanalyse en prioritering Vul de bestaande probleemanalyse en prioritering aan met toezicht op constructieve brandveiligheid bij bestaande bouw. Betrek specialisten bij het tot stand komen van de probleemanalyse zoals de brandweer en de bouwinspecteurs. Maak in de probleemanalyse onderscheid tussen de gebruiksfuncties en inhoudelijke afdelingen uit het Bouwbesluit Bezie of de aangevulde probleemanalyse consequenties heeft voor de bestaande prioritering en pas de prioritering waar nodig aan. Inventariseer de brandveiligheidsrisico s in de bestaande bouw en betrek de uitkomst daarvan bij de opstelling en uitvoering van het handhavingsbeleid in de gemeente. 4.3 Borging capaciteit Bereken de benodigde capaciteit vanuit de gestelde doelen. Zet dit af tegen de beschikbare capaciteit en borg dit in de begroting. Zorg ervoor dat bij de berekening van de benodigde capaciteit en de beschikbare capaciteit het niveau van handhaven inzichtelijk is. Per activiteit moet duidelijk zijn hoeveel uur hiervoor nodig is om voor de gemeente voldoende inhoud te geven aan de thema s veiligheid en gezondheid. Zorg voor regie op de wijze van uitvoering van de controles door de veiligheidsregio. 4.4 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Hanteer en borg conform artikel 7.4, lid 2 Bor het gebruik van de handhavingsstrategie Zo handhaven wij in Brabant. Hanteer reºle maar wel zo kort mogelijke hersteltermijnen afgestemd op de aard en ernst van de overtreding. Betrek ook mogelijke verzwarende omstandigheden. 10/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

13 Rond alle controletrajecten af met een afsluitende controle en archiveer de afsluitende correspondentie (zie verbeterpunt bij 4.5). Borg dat de vastgestelde toezichtfrequentie is gebaseerd op het vooraf vastgestelde adequate niveau en in de praktijk wordt nageleefd. Spreek eigenaren van bouwwerken nadrukkelijk aan op hun verantwoordelijkheid en zorgplicht voor brandveiligheid en help hen deze verantwoordelijkheid te kunnen dragen. Neem een voorlichtende, stimulerende en adviserende rol in met betrekking tot brandveiligheid en gebouweigenaren. 4.5 Overige verbeterpunten Gelet op de waarnemingen dat de dossiers (toezicht brandveiligheid) niet volledig waren is in overleg met interbestuurlijk archieftoezicht een verbetering noodzakelijk. Uw dossiers dienen in goede, geordende en toegankelijke staat te zijn zoals bedoeld in artikel 3 van de Archiefwet. 4.6 Handhavingsdocumenten Beleidsplan Probleemanalyse, Prioriteitenstelling Zie paragraaf Uitvoeringsprogramma 2014 Doelen en prioriteiten Maak duidelijker hoe de doelen uit het beleidsplan behaald gaan worden met de voorgenomen activiteiten en outcome criteria; Borging van de middelen Zie paragraaf Jaarverslag 2013 Activiteiten en prioriteitsstelling Rapporteer over de uitvoering van de voorgenomen activiteiten in verhouding tot de prioriteitenstelling; Uitvoering afspraken Rapporteer over de uitvoering van de afspraken met de andere betrokken bestuursorganen en de organen die belast zijn met de strafrechtelijke handhaving. Aanpassing beleid Laat zien of er aanleiding is om het beleid aan te passen en pas het beleid zonodig aan. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 11/17

14 Bijlage 1: Waarnemingen Onderstaand zijn per inspectiethema de waarnemingen opgenomen waarop de conclusies zijn gebaseerd. Aanwezig Locatieonderzoek Brandveiligheid Zorginstelling De Wijngaerd, Cyclaamstraat 2a te Made, dhr. C. Jaspers en dhr. R. Broeken Zorginstelling Antonius Abt, Dorpsplein 1 te Terheijden, mevr. A. Rokven en dhr J. van Andel. De gemeente is uitgenodigd om mee te lopen tijdens de inspectie. Hiervan heeft de gemeente geen gebruik gemaakt. Wettelijke norm Woningwet, Bouwbesluit 2012, Regeling bouwbesluit 2012, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Tijdens het reality check op 26 november 2013 bent u verzocht om zo spoedig mogelijk passende maatregelen te treffen op de geconstateerde tekortkomingen bij de betreffende zorginstellingen conform de handhavingsstrategie Zó handhaven we in Brabant. Dit vooruitlopend op ons definitieve inspectierapport. Nr. Locatie De Wijngaerd: 1 Het gebouw stamt uit 1964 en is door de jaren heen steeds uitgebreid tot en met Het is een gebouw met vele functies. Het bevat koopappartementen en aanleunwoningen waarvoor ze wel de BHV organiseren en waarmee ze een BMI delen. In het gebouw zit een kinderdagverblijf, uitvaartcentrum, huisartsenpraktijk en apotheek. Er is ook een verpleegafdeling met somatiek en gesloten afdelingen met dementerende personen. In totaal zijn er 250 personen aanwezig. Tijdens de inspectie is met name gelet op de verpleegafdeling en de gesloten afdelingen. Daarnaast is de kelder en zijn de gedeelde trappenhuizen bekeken. De zorginstelling geeft zelf aan dat het valt onder de gebruiksfunctie gezondheidszorgfunctie. Dit komt ook overeen met het certificaat van de BMI. De zorginstelling gaf aan dat de gemeente ondanks deze kennis geen zelfsluitende deuren heeft afgedwongen. Er zijn geen zelfsluitende deuren aanwezig op de appartementen. De zorginstelling gaf aan dat ze verbouwplannen hebben en reeds op de hoogte zijn van de staat van het gebouw. 2 Bekeken zijn enkele technische installaties. Er is een Pve d.d , BD E2U. De BMI is gecertificeerd tot en met Voor zover te beoordelen hebben wij geen tekortkomingen geconstateerd. 3 Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Er zijn twee bhv mensen in de nacht. Ze oefenen en evalueren goed en voeren oplossingen voor knelpunten door. De ontruiming gaat als eerste horizontaal naar het volgende brandcompartiment. Op verzoek van de brandweer wordt pas een verticale ontruiming ingezet. Dit ondanks de kennis over de slechte brandcompartimentering. Geadviseerd is, gezien de slechte compartimentering, om vanaf nu twee compartimenten verder te ontruimen totdat de compartimentering weer voldoet. 4 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: 12/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

15 Er zijn erg veel doorvoeringen gezien die afbreuk deden aan de brandcompartimentering. Er zijn zelfs geen doorvoeringen gezien die wel juist waren afgewerkt. Dit betrof zowel horizontaal als verticaal door het gehele gebouw. Kijkend naar het dossieronderzoek tijdens de reality check is het niet verklaarbaar waarom de gemeente in 2009 ook vele mankementen constateert bij de doorvoeringen en dat deze nu nog niet zijn opgelost. Gezien zijn grote gaten, ontbrekend glas, (te) grote oppervlakte draadglas, postvakjes, brievenbuskleppen in deuren, kieren rond deuren en kozijnen. Daarnaast gaf de zorginstelling aan dat de schuifdeuren bij een centraal trappenhuis van de PG afdeling automatisch open bij brand. Dit is de plek waar de minst zelfredzame personen langs moeten vluchten vanuit drie bouwlagen. Deze moet juist sluiten. Een schuifdeur in een vluchtweg die steeds dicht moet blijven is gevoelig voor ontzetten als iemand daar in paniek tegenaan loopt. Hierdoor sluit de deur mogelijk niet meer en kan rook zich verspreiden. 5 Er zijn diverse foto s gemaakt die de waarnemingen ondersteunen. Deze zijn verzonden naar de gemeente op 14 november 2014 t.a.v. de heer D. Reniers. Nr. Locatie Antonius Abt: 6 Het gebouw is in 2008 opgeleverd na een algehele verbouwing van de reeds bestaande gebouwen en een deel nieuwbouw. Er zijn appartementen voor mensen die tijdelijk herstellen, zwaar dementerende mensen en oud GGZ patiºnten. Er zijn op vele plaatsen zoals de PG en GP afdeling zelfsluitende deuren op de appartementen. Dit conform de gebruiksfunctie gezondheidzorgfunctie. De zorginstelling heeft aangegeven dat er sinds de oplevering van 2008 geen wijzigingen hebben plaatsgevonden qua constructie of installatie. De inspectie zegt daarmee ook iets over hoe het pand is opgeleverd in de bouwfase. De aanleunwoningen verbonden door een loopbrug zijn niet bekeken. 7 Bekeken zijn enkele technische installaties. Gezien is een PvE dat niet is te koppelen aan het certificaat van de BMI dat is overgelegd. Daarbij is het certificaat verlopen vanaf september Dit certificaat verwijst naar een ander documentnummer en rapport van oplevering. Gezien is dat de BMI is onderhouden en getest. De gemeente heeft toestemming gegeven voor 3 minuten vertraging ( , de heer R. Schetters). Gezien is dat er ontzettend veel ongewenste meldingen zijn. Het gaat om ongeveer 125 meldingen sinds De zorginstelling geeft aan dat ze in overleg met de brandweer veel optische melders vervangt door thermische melders. Hiermee zijn er reeds twee factoren die de BMI vertragen (interne vertraging 3 minuten en thermische melders). 8 Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: Er zijn drie BHV ers in de nacht op 113 patiºnten. Daarnaast is er een belboom van vrijwilligers uit de omgeving die soms een EHBO opleiding hebben die kunnen helpen bij een ontruiming; De zorginstelling geeft aan dat ze regelmatig oefenen. Geadviseerd is, gezien de compartimentering, om vanaf nu twee compartimenten verder te ontruimen totdat de compartimentering weer voldoet. 9 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: Er zijn ongeveer evenveel doorvoeringen gezien die afbreuk deden aan de brandcompartimentering en die juist wel goed waren uitgevoerd. Soms waren doorvoeringen binnen een afstand van 10 cm wel en niet goed uitgevoerd. Dit betrof zowel Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 13/17

16 horizontaal als verticaal door het gehele gebouw. Bij de CV ruimte zijn de kleppen boven de grond aangebracht zonder dat dit tot de bodem brandwerend is afgewerkt; De gemeente wordt geadviseerd om het rooster in het trappenhuis richting de parkeerkelder te onderzoeken op compartimentering en rookverspreiding; In het hele pand zijn deuren aangebracht met daarin brandwerend glas in metalen kozijnen. De gemeente wordt geadviseerd om bewijs op te vragen bij de zorginstelling dat deze kozijnen ook voldoen aan de vereiste brandcompartimentering. 10 Er zijn diverse foto s gemaakt die de waarnemingen ondersteunen. Deze zijn verzonden naar de gemeente op 14 november 2014 t.a.v. de heer D. Reniers. Reactie / zienswijze gemeente: Aanwezig: Dhr. D. Reniers en Dhr. M. van der Graaf Onderwerp en wettelijke norm: Probleemanalyse, prioritering Besluit omgevingsrecht: Probleemanalyse (artikel 7.2 lid 2), Prioritering (artikel 7.2 lid 3, artikel 7.3 lid 1, artikel 7.7 lid 1 b) Nr. Waarnemingen provincie: 1 Het huidige handhavingsbeleidsplan van gebruikt qua prioritering de probleemanalyse zoals opgenomen in het Basisdocument VTH beleid gemeente Drimmelen Het Basisdocument bevat een actualisering van de oorspronkelijke probleemanalyse uit Deze is destijds opgesteld ivm de professionalisering van de handhaving. 3 De probleemanalyse was tijdens de vaststelling van de huidige handhavingsdocumenten niet inzichtelijk voor college en raad. Dit was wel het geval ten tijde van het opstellen en actualiseren van de probleemanalyse in 2004 en De prioritering en probleemanalyse hebben onvoldoende detaillering. Als voorbeeld blijkt niet uit de probleemanalyse dat er verschillende risico s zijn voor de verschillende gebruiksfuncties van het bouwbesluit en de inhoudelijke hoofdstukken van het bouwbesluit. Nu is een privø woning even risicovol als een zorginstelling. 5 Uit de probleemanalyse uit 2004 bleek dat de risico s van het Vuurwerkbesluit laag scoorde. Als reden is aangegeven dat dit te maken had met dat er op dat moment geen vuurwerkverkoop plaatsvond in de gemeente. Wij merken hierbij op dat het voorkomen geen aspect kan zijn voor een risicoschatting. Het is een risico of niet. Inmiddels is er wel een vuurwerkverkooppunt in Drimmelen. Dit is een voorbeeld waardoor de probleemanalyse periodiek geactualiseerd moet worden. 6 De veiligheidsregio is niet betrokken geweest bij het opstellen van de probleemanalyse. 7 De gemeente gaf aan dat ondanks een nieuw college, raad, coalitieakkoord er geen reden was om de probleemanalyse te actualiseren in het beleidsplan De uitgangspunten zijn volgens de gemeente hetzelfde gebleven. 8 De gemeente beaamde dat er verschillen in risico s zijn tussen de verschillende gebruiksfuncties van het bouwbesluit. 14/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

17 9 In het THUP 2014 komt ineens een afwijkende prioritering voor BWT ten opzichte van het beleidsplan. Dit zou aansluiten op de risico s en de mate van impact. De indeling van de risico s is daarbij niet logisch. Hieruit blijkt dat een woning en woongebouw even risicovol zijn. Reactie / zienswijze gemeente: - Aanwezig: Dhr. D. Reniers en Dhr. M. van der Graaf Onderwerp en wettelijke norm: Borging capaciteit Besluit omgevingsrecht: Borging capaciteit (artikel 7.5) Nr. Waarnemingen provincie: 1 De benodigde capaciteit op basis van de gestelde doelen is niet bepaald. De beschikbare capaciteit is verdeeld over de prioriteiten. Beschikbare capaciteit is dan ook niet vergeleken met de benodigde capaciteit. Hierdoor is niet inzichtelijk gemaakt welke taken blijven liggen door gebrek aan capaciteit en welke risico s hierbij horen zijn niet expliciet voorgelegd aan het college. 2 Voor de berekening van de uren van de voorgenomen taken voor milieu wordt gebruik gemaakt van kentallen van de OMWB. Middels het programma en checklisten van de OMWB is duidelijk welk niveau je mag verwachten van toezicht. 3 De inschatting van uren voor bouwtaken wordt gedaan op basis van verwachte nieuwbouwprojecten en de totaal hiervoor benodigde uren. Kentallen en niveau van toezicht zijn niet bepaald en vastgelegd. 4 De koppeling tussen de prioriteiten, de keuze van de uit te voeren bouwtaken en de wijze van uitvoering is niet duidelijk. Ook is geen zichtbare capaciteitsverdeling voor deze taken aanwezig. 5 Wat opvalt is het hoge ambitieniveau van de gestelde doelen ten opzichte van de lage capaciteit die voor de verschillende toezicht- en handhavingstaken beschikbaar is. 6 Doelen zijn goed en meetbaar omschreven. Onze complimenten hiervoor. Onduidelijk is echter hoe de omschreven taken en capaciteit hiervoor worden ingezet. Let op de omschrijving van het naleefgedrag en de omschrijving van het lage prioriteitsthema: bouw/verbouw. 7 Gebruikscontroles zijn uitbesteed aan de Veiligheidsregio. De controle op niet-zichtbare brandcompartimentering vindt niet plaats. Deze controles op bestaande bouw vinden ook niet door de gemeente zelf plaats. 8 In het THUP is beschreven dat sloopmeldingen met asbest door de OMWB worden uitgevoerd. Uren van de OMWB voor asbest zijn niet meegenomen in het totaaloverzicht van uitbestede uren voor de OMWB. Asbesttaken zijn in 2014 niet door de OMWB uitgevoerd. 9 In het periodieke clusteroverleg wordt zicht gehouden op de uitgevoerde bouwtoezichtstaken ten opzicht van de planning. Als nodig wordt via het MT beroep gedaan op de knelpuntenpot. Indien niet toereikend wordt een voorstel voor het college gemaakt. 10 Regie wordt gehouden op het programma van de OMWB. 11 Aangegeven is dat de juridische capaciteit krap is. Illegale activiteiten in het kader van ruimtelijke ordening die worden geconstateerd kunnen niet altijd worden opgepakt. Bij zaken die wel worden Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 15/17

18 opgepakt zijn de doorlooptijden soms erg lang. Dit hebben wij bij twee dossiers kunnen zien waarbij een besluit voor het opheffen van een illegale situatie een half jaar uit blijft. Wel is hier reeds een aanschrijving uit voor het stilleggen of aankaarten van de illegale situatie. Reactie / zienswijze gemeente: - Aanwezig Dossieronderzoek brandveiligheid, Handhavingsstrategie Dhr. D. Reniers en Dhr. M. van der Graaf Wettelijke norm Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Nr. Algemeen, Waarnemingen provincie: 1 De volgende dossiers zijn bekeken: De Wijngaerd, Cyclaamstraat 2a te Made; Antonius Abt, Dorpsplein 1 te Terheijden; Brede school De Wiekslag, KDV, Peuterspeelzaal De Brakkensoos, Abtslaan 15/15a te Terheijden; Sichting Sovak, diverse adressen in Terheijden; Basisschool De Schittering, Burgemeester Goldwaldstraat 4 te Hooge Zwaluwe. 2 Gezien is een reactie van de gemeente d.d. 11 september 2012 aan de ILT over hun conclusies dat er binnen de gemeente onvoldoende tot geen aandacht was tijdens de inspecties op doorvoeringen. De gemeente was het niet eens omdat de conclusie gebaseerd was op ØØn telefoongesprek. Tevens gaven ze aan dat er wel extra aandacht is op doorvoeringen bij zorginstellingen. IBT heeft tijdens het dossieronderzoek niet kunnen zien dat de gemeente inderdaad extra aandacht besteed aan doorvoeringen in de gebruiksfase (bestaande bouw). 3 De inspectiefrequentie bij de brede school was om de 2 jaar en hierbij was bijna altijd opvolging met een hercontrole en met gebruik van de handhavingsstrategie. Bij de zorginstellingen is de inspectiefrequentie lager en is niet altijd aantoonbaar doorgepakt in de handhaving met gebruikmaking van de handhavingsstrategie. 4 De Wijngaerd is in 2009 aangeschreven op de tekortkomingen ten aanzien van de doorvoeringen. Verzocht is destijds om ze allemaal te repareren. Bij de eerste hercontrole ging het nog maar om enkele doorvoeringen. Een afsluitende controle is niet gezien. In 2011 is weer een inspectie gezien vanuit de brandweer. Hierbij waren er opmerkingen over de brandscheidingen en dan met name de deuren. Een afsluitende controle is niet gezien. Dit sluit niet aan bij de door IBT geconstateerde tekortkomingen tijdens de voorinspecties. Hieruit bleek dat er nog steeds vele tekortkoningen waren. 5 Bij Antonius Abt is gezien dat er toezicht heeft plaatsgevonden tijdens de verbouwing en nieuwbouw in Uit onze voorinspectie is in ieder geval gebleken dat ondanks de vele geconstateerde tekortkomingen door de gemeente in 2008 er nog steeds sprake was van vele tekortkomingen. Daarbij is er niet altijd goed geadviseerd in het oplossen van een doorvoeringen. Als voorbeeld het advies voor een manchet om een stalen blusleiding. Een manchet kan geen stalen pijp dichtknijpen bij brand. 16/17 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

19 6 In het bouwdossier van Basisschool De Schittering is gezien dat de brandweer bij advies op de vergunningaanvraag een uitgebreide plantoetsing uitvoert op alle voorschriften van het Bouwbesluit 7 In de dossiers is een oude checklist gezien van 2003 waaruit blijkt dat de gemeentelijk brandweer volgens de checklist wel keek naar niet zichtbare onderdelen van de brandcompartimentering. Van de huidige controles van de Veiligheidsregio is geen checklist gezien. Reactie / zienswijze gemeente: Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 17/17