* * Team IBT omgevingsrecht, F.H.M. van Dinther R. Bloemsma. Interbestuurlijk Toezicht.

Transcriptie

1 Brabantlaan 1 Postbus MC s-hertogenbosch Telefoon (073) Fax (073) info@brabant.nl Bank ING Inspectierapport reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht Taakuitvoering van de gemeente Asten toezicht brandveiligheid zorginstellingen handhavingsdocumenten Wabo handhavingsstrategie Zó handhaven wij in Brabant / Landelijke handhavingsstrategie * * Contactpersoon Team IBT omgevingsrecht, F.H.M. van Dinther R. Bloemsma Afdeling Interbestuurlijk Toezicht IBTomgevingsrecht@brabant.nl Datum reality check 21 januari 2015

2

3 Inhoud 1 Voorwoord 2 2 Doel, afbakening en aanpak 3 3 Conclusies Samenvatting conclusies Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Beoordeling handhavingsdocumenten 8 4 Verbeterpunten Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Overige verbeterpunten Handhavingsdocumenten 10 Bijlage 1: Waarnemingen 11 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 1/15

4 1 Voorwoord Gemeenten en waterschappen hebben veel wettelijke medebewindstaken op het terrein van het omgevingsrecht. De provincies hebben sinds 1 oktober 2012 de wettelijke taak gekregen als interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht. Dat wil zeggen dat de provincies bekijken of een gemeente of waterschap haar taken op het terrein van het omgevingsrecht goed uitvoert. In Brabant richten wij ons daarbij in hoofdzaak op de taken vergunningverlening, toezicht en handhaving. En wel vooral daar waar er sprake is van risico s voor veiligheid en volksgezondheid of kans op onherstelbare schade. Ook doen wij op alle gemeenten en waterschappen een check op tijdige bestuurlijke vaststelling van de handhavingsdocumenten. Tijdige vaststelling is een wettelijke eis en belangrijk voor een goede sturing op de handhavings-beleidscyclus en de instandhouding van een professionele handhavingsstructuur. Wanneer een gemeente of waterschap die taken niet goed uitvoert, kunnen wij maatregelen nemen. In het uiterste geval kunnen wij op kosten van een gemeente of waterschap een taak zelf uitvoeren (indeplaatsstelling) of aan de minister vragen om een genomen besluit te schorsen en te vernietigen. Daarnaast behandelen wij klachten en signalen van burgers en bedrijven over mogelijke taakverwaarlozing door een gemeente of waterschap. Ook richten wij ons op het stimuleren en faciliteren van de spontane naleving door een gemeente of waterschap met het oog op de voorbeeldfunctie die de overheid heeft richting burgers en bedrijven. Dit doen wij onder meer door het plaatsen van goede voorbeelddocumenten van gemeenten en waterschappen (naming) op een voor het omgevingsrecht gemaakte digitale werkomgeving op sharepoint "IBT omgevingsrecht". Daar staat ook relevante achtergrondinformatie over interbestuurlijk toezicht, een checklist met de kwaliteitseisen handhaving en blanco formats van beleidsplan, uitvoeringsprogramma en evaluatieverslag. Via een mail naar IBTomgevingsrecht@brabant.nl krijgt iedere gemeente toegang. Het Beleidsplan IBT bevat onze doelen en prioriteiten voor het interbestuurlijk toezicht. Die beleidsdoelen worden vertaald naar activiteiten in een jaarlijks Uitvoeringsprogramma IBT. Dit betekent in 2015 voor het omgevingsrecht onder meer dat wij van 15 gemeenten de handhavingsdocumenten beoordelen en daar tevens een reality check uitvoeren. Bij de betreffende gemeenten doen wij ook een onderzoek naar het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft over dit onderwerp in 2013 een onderzoeksrapport uitgebracht met verontrustende resultaten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vraagt voor de resultaten van dat onderzoek aandacht van de provincies bij de uitvoering van het interbestuurlijk toezicht. Uit onderzoek dat wij in 2014 hebben gedaan bij 17 gemeenten, blijkt dat het toezicht op de brandveiligheid bij zorginstellingen bij veel gemeenten nog niet naar behoren verloopt. Bij brief van 13 november 2014 hebben wij daarvoor bij gemeenten nadrukkelijk aandacht gevraagd. Toezichthouders van het provinciale team interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht hebben op 21 januari bij de gemeente Asten een reality check uitgevoerd. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente is een steekproef gedaan bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. Dit rapport bevat de uitkomsten van de reality check met waarnemingen, conclusies en verbeterpunten. 2/15 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

5 2 Doel, afbakening en aanpak Doel van een reality check is om te onderzoeken of de uitvoeringspraktijk bij de gemeente overeen komt met de vastgestelde handhavingsdocumenten van de gemeente op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en bijbehorende uitvoeringsregelingen. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn onderstaande handhavingsdocumenten beoordeeld in het licht van de wettelijke kwaliteitscriteria handhaving: - Integraal Toezicht- en Handhavingsprogramma Uitvoeringsprogramma Handhaving Jaarverslag Handhaving 2013 Onderdeel van de reality check is tevens een onderzoek naar de taakuitvoering van de gemeente ten aanzien van één van de prioritaire risico thema s in het Beleidsplan IBT Voor 2014 staat het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen centraal. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn een aantal dossiers opgevraagd en is een steekproef gedaan door een inspectie bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. Na afloop van de reality check zijn de bevindingen mondeling teruggekoppeld met de betreffende medewerkers. Vervolgens is het concept inspectierapport met daarin ook de conclusies en verbeterpunten voor ambtelijke reactie toegezonden aan de gemeente. Aanwezigen namens de gemeente en of veiligheidsregio Naam Dhr. S. Wispelweij Dhr. H. Verhees Dhr. H. de Groot Mw. M. Van Buul (alleen bij terugkoppeling) Functie Juridisch en beleidsmedewerker team Handhaving en Toezicht Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Interim afdelingshoofd Ruimtelijke Ontwikkeling Inspectieteam Provincie Noord-Brabant Naam Dhr. R. Bloemsma Mevr. S. van Dinther Functie Teamco rdinator IBT omgevingsrecht en huisvesting vergunninghouders Interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 3/15

6 3 Conclusies 3.1 Samenvatting conclusies Onderstaande tabel bevat een overzicht van de conclusies die volgen uit de toetsing aan de wettelijke norm en de toetsing van de uitvoeringspraktijk aan de vastgestelde handhavingsdocumenten per beoordeeld onderdeel. Hierbij hanteren wij een vierpuntenschaal namelijk: Voldoet, Voldoet grotendeels, Voldoet gedeeltelijk of Voldoet niet. Paragraaf Onderdeel Conclusie 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen *Voldoet grotendeels 3.3 Kwaliteitscriterium: Probleemanalyse en prioritering Voldoet grotendeels 3.4 Kwaliteitscriterium: Borging capaciteit Voldoet grotendeels 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten: - Beleidsplan - Uitvoeringsprogramma - Evaluatieverslag Voldoet gedeeltelijk Voldoet grotendeels Voldoet gedeeltelijk Voldoet gedeeltelijk * Deze conclusie heeft betrekking op de zorginstellingen algemeen en niet op de gemeente. De conclusies zijn gebaseerd op de in bijlage 1 opgenomen waarnemingen. De verbeterpunten zijn opgenomen in hoofdstuk 4. Dit inspectierapport bevat niet de verbeterpunten over de handhavingsdocumenten. Dat is gedaan om tegemoet te komen aan de wens van gemeenten om het inspectierapport niet te gedetailleerd te maken. Die wens is kenbaar gemaakt tijdens de zogeheten ronde tafel bijeenkomsten in De betreffende verbeterpunten zijn samen met bijbehorende checklist per mail d.d. 12 maart 2015 aan de gemeente toegezonden ter attentie van de heer Wispelweij. Bij het overzien van de conclusies en verbeterpunten valt het ons positief op dat de gemeente bezig is met een inhaalslag om de professionaliteit van de handhavingsorganisatie en handhavingsuitvoering verder te verbeteren. Onze complimenten hiervoor. Daarentegen is in onze ogen een zorgpunt bij de gemeente het ontbreken van monitoring en rapportage of de gestelde beleidsdoelen worden bereikt. 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Hieronder staan de betreffende wettelijke normen en de door ons daaraan gerelateerde conclusies. Woningwet; Bouwbesluit 2012; Regeling bouwbesluit 2012; Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). 4/15 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

7 Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn twee zorginstellingen binnen de gemeente bezocht en ge nspecteerd op de volgende belangrijke aandachtspunten uit het Bouwbesluit ten aanzien van het rechtens verkregen niveau en het gebruik: Technisch brandmeldinstallatie, ontruimingsinstallatie, noodverlichting Organisatorisch ontruimingsplan, ontruimingsoefening, nooddeuren, vluchtwegen Bouwkundig rookscheidingen, brandscheidingen Door deze aspecten in samenhang te bezien ontstaat een beeld over de brandveiligheid van een gebouw. Dit beeld betrekken wij bij het toetsen aan de procescriteria handhaving uit het Besluit omgevingsrecht, waarbij wij met name kijken naar probleemanalyse, prioritering en borging capaciteit. Conclusie Uit onze inspectie blijkt dat de organisatie en de bouwkundige aspecten voldoen. Bij ØØn zorginstelling is de technische installatie niet gecertificeerd. Bouwkundige aspecten: Tijdens de bezoeken aan beide zorginstellingen hebben wij kunnen zien dat tijdens het toezicht aandacht is voor de brandveiligheid. De doorvoeringen door een brandscheiding zijn veelal op een juiste manier brandveilig uitgevoerd. Bij het H. Hartklooster waren een paar aandachtspunten waar tijdens de reality check over is gesproken. Deze zijn beschreven in de waarnemingen en afgesproken is dat die door de gemeente worden opgepakt. Organisatorische aspecten: Met betrekking tot de BHV-organisatie zien wij dat het personeel van de BHV-organisatie voldoende getraind is. Het ontruimingsplan is actueel. Technische aspecten. Bij het H. Hartklooster is de brandmeldinstallatie niet gecertificeerd. De installatie wordt wel jaarlijks onderhouden en de werking is correct bevonden. Voor de installatie moet eerst een nieuw programma van eisen worden gemaakt. Hierna zal de installatie worden gecertificeerd. Hierover heeft de gemeente gecommuniceerd met de zorginstelling. Aandachtspunt hierbij is de lengte van het toezichttraject. Algemeen advies gebruiksfuncties Wij stellen vast dat er een landelijke discussie speelt over de vraag of het gaat om een gebruiksfunctie gezondheidszorg of woonfunctie voor zorg. Veelal is een woonfunctie voor zorg aangevraagd waardoor er volgens het Bouwbesluit geen zelfsluitende deuren aanwezig hoeven te zijn bij de sub-brandcompartimenten. Deze discussie speelt ook bij de door ons bezochte locaties. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 5/15

8 Bij het H. Hartklooster is er sprake van woon-units met verzorging voor 17 bewoners. De meeste bewoners zijn mobiel. Bij De Lisse is er sprake van dementerende mensen op gesloten afdelingen en bewoners met 24 uurs zorg. Veel gebruik wordt gemaakt van rollators en rolstoelen. Beide gebouwen zijn veelal in gebruik zonder zelfsluitende deuren in de woon-units conform de gebruiksfunctie woonfunctie voor zorg. Een aantal woon-units van het H. Hartklooster zijn bewust wel voorzien van een deurdranger. Het gaat vooral bij De Lisse in sommige gevallen om niet zelfredzame mensen omdat ze niet zelfstandig naar een veilige plek kunnen lopen zonder hulp of begeleiding. Daarbij zijn de voordeuren van de woon-units met elkaar verbonden door inpandige gangen. Hierdoor is de kans groter dat door een brand in een sub-brandcompartiment de deur bij brand niet is gesloten. Dit zorgt voor een niet juiste werking van het brandcompartiment, waarbij de gehele vluchtweg van alle sub-brandcompartimenten in het grotere brandcompartimenten onder rook kan komen te staan. Dit maakt het gebouw onveiliger en maakt het voor de BHVorganisatie lastig om een ontruiming in te zetten. Het huidige gebruik zoals wij dit hebben gezien bij de zorginstelling De Lisse sluit soms aan bij een gezondheidszorgfunctie. Door dit huidige gebruik van het pand is de beheerder of eigenaar in afwijking van de bouwvergunning in werking. Wij constateren dat gemeenten er veelal van uitgaan dat de aanvrager bepaalt wat de gebruiksfunctie is en dat hier geen handhaving op plaatsvindt. Als echter tijdens toezicht blijkt dat het huidige gebruik in het pand afwijkt van de bouwaanvraag dan zijn er twee keuzes. Of het pand wordt weer gebruikt zoals is aangevraagd of er moet een nieuwe aanvraag, onderdeel bouwen, worden ingediend voor de huidige gebruiksfunctie die bereikt dat het pand aan het aansturingsartikel van het Bouwbesluit kan voldoen. Wij merken hierbij op dat het ons bekend is dat in het Bouwbesluit 2012 een heldere definitie ontbreekt waaruit in alle gevallen duidelijk blijkt om welke gebruiksfunctie het gaat. De indeling van de gebruiksfunctie is vaak ook gebaseerd op de definities daarover. Wij adviseren dit te bezien vanuit de aansturingsartikelen uit het Bouwbesluit. Wij adviseren in dat geval maatwerk toe te passen en op basis van reële brandscenario s en het werkelijke gebruik te beoordelen of er sprake is van een brandveilig gebouw zoals bedoeld in het aansturingsartikel uit het Bouwbesluit 2012 (afdeling 2.10, 2.11, 2.12 en 6.6) conform het rechtens verkregen niveau: Een bouwwerk is zodanig dat uitbreiding van brand in verdergaande mate wordt beperkt dan in paragraaf 2.10 en dat veilig kan worden gevlucht. Een te bouwen bouwwerk heeft zodanige vluchtroutes dat bij brand een veilige plaats kan worden bereikt Een bouwwerk heeft zodanige voorzieningen dat brand tijdig kan worden ontdekt zodat veilig kan worden gevlucht Een bouwwerk heeft zodanige voorzieningen dat het ontvluchten goed kan verlopen. Vanuit het ministerie van BZK zijn in juli 2014 twee informatiebladen uitgegeven over de gebruiksfuncties gezondheidszorg en woonfunctie voor zorg. Wij adviseren de gemeente om actief informatie in te winnen bij de veiligheidsregio s (als uw adviseur) over de reële risico s die horen bij deze landelijke discussie zodat u hiervan kennis heeft en kunt betrekken in uw probleemanalyse en prioritering. 6/15 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

9 3.3 Probleemanalyse en prioritering Beoordeeld is of het handhavingsbeleid is gebaseerd op een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Daarnaast is beoordeeld of de gemeente over een prioriteitstelling beschikt die terugkomt in de handhavingsbeleidscyclus. Conclusie Onderdeel probleemanalyse. De gemeente beschikt over een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Onderdeel van de probleemanalyse zijn de gevolgen van overtredingen en de kansen dat die plaatsvinden. Het is niet inzichtelijk hoe het onderwerp brandveiligheid is betrokken bij de probleemanalyse. De Veiligheidsregio is niet betrokken bij het onderdeel brandveiligheid. Tijdens het bezoek is aangegeven dat de gemeente een inhaalslag aan het maken is en bezig is met een nieuw beleidsplan. Onderdeel prioritering. Het handhavingsbeleid geeft inzicht in de prioriteitenstelling van de voorgenomen uitvoeringsactiviteiten. De gemeente werkt het handhavingsbeleid jaarlijks uit in een uitvoeringsprogramma en houdt daarbij rekening met de gestelde doelen en prioriteiten. De gemeente rapporteert periodiek over de uitvoering van de voorgenomen activiteiten in het uitvoeringsprogramma in verhouding tot de prioriteitenstelling. Een dergelijke rapportage ontbreekt voor het bereiken van de beleidsdoelen en uitvoering van gemaakte afspraken met strafrecht. De methodiek om te bepalen of de beleidsdoelen worden bereikt is ook niet beschreven. Tijdens het bezoek is aangegeven dat de gemeente bijhoudt of de beschikbare capaciteit daadwerkelijk wordt besteed aan de hoogste prioriteiten. 3.4 Borging capaciteit Beoordeeld is of de benodigde capaciteit is berekend vanuit de gestelde doelen en geborgd middels de begroting. Daarnaast is gekeken of de beschikbare capaciteit is afgezet tegen de benodigde capaciteit. Conclusies Aan de hand van de gekozen prioriteiten in het beleidsplan is in het uitvoeringsprogramma 2014 de beschikbare capaciteit verdeeld over thema s. Hierbij is rekening gehouden met een afgesproken inzetpercentage per prioriteit. Gemotiveerd afwijken is mogelijk. De benodigde capaciteit per thema is berekend met kengetallen en frequenties. In het uitvoeringsprogramma is de benodigde capaciteit afgezet tegen de beschikbare capaciteit en daarmee inzichtelijk voor het bestuur. Onze complimenten hiervoor. Gegevens worden bijgehouden in geautomatiseerde systemen. De gemeenten bekijkt ØØnmaal per kwartaal de planning ten opzichte van behaalde resultaten en beschikbare capaciteit. Verschuiving van taken of medewerkers is mogelijk. Niet snel wordt overgegaan tot het inhuren van medewerkers bij langdurige afwezigheid. De te leveren diensten door de Veiligheidsregio zijn vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst (DVO). Jaarlijks worden werkafspraken gemaakt. Dit gebeurt alleen mondeling en niet schriftelijk. Dit verdient nog aandacht. Het toezicht op de gebruiksvergunning inclusief controle op de brandcompartimentering wordt door toezichthouders van de gemeente zelf uitgevoerd. Desgevraagd gaat een medewerker van de Veiligheidsregio mee. Vanaf 2013 is een inhaalslag gemaakt bij de controles van Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 7/15

10 gebruiksvergunningen van zorginstellingen en scholen. Daarbij wordt aandacht besteed aan de frequentie van controlebezoeken en aandachtsgebieden per gebruiksklasse. Dit wordt dit jaar nog verder uitgewerkt. Onze complimenten hiervoor. 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Tijdens ons bezoek zijn enkele handhavings- en toezichtdossiers bekeken op toepassing van de Brabant brede handhavingsstrategie Zó handhaven we in Brabant of de Landelijke Handhavingsstrategie die op 4 juni 2014 door het Bestuurlijk Omgevingsberaad is vastgesteld. De dossiers hebben betrekking op brandveiligheid bij zorginstellingen. Conclusie Duidelijk kwam naar voren dat de gemeente tijdens het toezicht aandacht heeft voor de brandcompartimentering in de zorginstellingen. De kwaliteit van de toezichtsbrieven en handhavingsbeschikkingen hebben extra aandacht nodig. Wat soms ontbreekt zijn duidelijke afspraken over hersteltermijnen, hercontrole of maatregelen. Niet alle onderzochte dossiers waren volledig. Soms ontbrak correspondentie over een hercontrole of afsluiting van het toezichtstraject. Tevens is aandacht nodig voor consequente toepassing en afronding van de handhavingsstrategie. 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten Om een professionele handhavingsstructuur te realiseren en in stand te houden is de gemeente bij brief van 5 november 2014, kenmerk , verzocht de handhavingsdocumenten of de vindplaats daarvan op de website aan ons toe te sturen. De handhavingsdocumenten zijn in het licht van de wettelijke kwaliteitseisen handhaving en in samenhang met elkaar beoordeeld. Daarvoor is gebruik gemaakt van een checklist. Zoals hiervoor onder 3.1 vermeld, zijn de verbeterpunten over de handhavingsdocumenten samen met bijbehorende checklist per mail aan de gemeente toegezonden. 8/15 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

11 4 Verbeterpunten Hieronder staan de verbeterpunten naar aanleiding van onze conclusies en waarnemingen. 4.1 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Bewaak dat het ingezette traject bij H. Hartklooster zo spoedig mogelijk leidt tot opheffing van de tekortkoming inzake de certificering van de brandmeldinstallatie. 4.2 Probleemanalyse en prioritering Borg het gebruik van een inzichtelijke methodiek om te bepalen of de gestelde beleidsdoelen worden bereikt. Rapporteer periodiek of minimaal jaarlijks over het bereiken van de beleidsdoelen en uitvoering van gemaakte afspraken met strafrecht. 4.3 Borging capaciteit Borg dat bij langdurige afwezigheid van medewerkers (bijv. door ziekte) de voorgenomen activiteiten in het uitvoeringsprogramma en de voortgang van de handhavingsdocumenten niet in het gedrang komen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan budget voor tijdelijke inhuur. Borg dat de mondelinge werkafspraken met de Veiligheidsregio schriftelijk worden vastgelegd en gearchiveerd. De werking van het inzetpercentage is niet beschreven in het beleidsplan of uitvoeringsprogramma. Advies: Beschrijf de werking van het inzetpercentage in een handhavingsdocument. 4.4 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Hanteer en borg conform artikel 7.4, lid 2 Bor het gebruik van de handhavingsstrategie. Advies: implementeer de landelijke handhavingsstrategie (LHS). Investeer blijvend in de kwaliteit van de toezichtsbrieven en handhavingsbeschikkingen in het licht van de eisen die daaraan worden gesteld in de Algemene wet bestuursrecht en in de jurisprudentie. Hanteer reºle maar wel zo kort mogelijke hersteltermijnen afgestemd op de aard en ernst van de overtreding. Betrek ook mogelijke verzwarende omstandigheden. Borg de volledigheid van handhavingsdossiers neem de eisen uit de Archiefwet in acht. Algemeen advies: Spreek eigenaren van bouwwerken nadrukkelijk aan op hun verantwoordelijkheid en zorgplicht voor brandveiligheid en help hen deze verantwoordelijkheid te kunnen dragen. Algemeen advies: Neem een voorlichtende, stimulerende en adviserende rol in met betrekking tot brandveiligheid en gebouweigenaren. 4.5 Overige verbeterpunten Geen opmerkingen. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 9/15

12 4.6 Handhavingsdocumenten Pak de per mail d.d. 12 maart 2015 aan de gemeente toegezonden verbeterpunten over de handhavingsdocumenten zo spoedig mogelijk op en pas waar nodig het bestaande handhavingsbeleid, handhavingsdocumenten en/of uitvoeringsorganisatie daarop aan. 10/15 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

13 Bijlage 1: Waarnemingen Onderstaand zijn per inspectiethema de waarnemingen opgenomen waarop de conclusies zijn gebaseerd. Aanwezig Locatieonderzoek Brandveiligheid Zorginstelling H. Hartklooster, Wilhelminastraat 24 te Asten, de heer H. van den Beucken en de heer C. Philipsen Zorginstelling De Lisse, Deken Meijerstraat 1 te Asten, de heer R. Serkel Wettelijke norm Woningwet, Bouwbesluit 2012, Regeling bouwbesluit 2012, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Nr. Locatie H. Hartklooster 1 De bebouwing bestaat uit een klooster waaraan het verzorgingsaspect aan gekoppeld is. Het klooster huisvest bewoners uit de communiteit waarvan een aantal 24-uurs verzorging nodig hebben. 2 Bekeken zijn enkele technische installaties. De brandmeldinstallatie is niet gecertificeerd. Het PvE dateert van 21 juni Wel wordt het jaarlijks onderhoud uitgevoerd, laatst uitgevoerd januari Hierover is volgens de heer Van den Beucken al correspondentie met de gemeente. 3 Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: Er is minimaal één BHV er in de nacht; Er wordt jaarlijks geoefend met en zonder de brandweer. De BHV is goed op de hoogte van de te volgen procedure bij brand. Verbeterpunten uit oefeningen worden doorgesproken en doorgevoerd; Het ontruimingsplan is overzichtelijk en uitgebreid met een kaartenbak; Er is een sms-alertdienst met alarmknop ge nstalleerd voor het waarschuwen van bewoners in de omgeving. 4 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: De uitvoering van de brandscheidingen is conform de tekening behorende bij de gebruiksvergunning 13 juli 2007; Boven het plafond in verzorgingsunit 02 zijn veel slangen voor luchtaanvoer en afvoer aanwezig. Onduidelijk is of de kast waarop deze is aangesloten is voorzien van een brandklep. In het vlucht-trappenhuizen aan de voorzijde van het gebouw zijn op de begane grond twee woonunits gerealiseerd. De deuren van deze woonunits komen uit in de vluchtweg. De deuren zijn zelfsluitend uitgevoerd om rookverspreiding bij brand te voorkomen. Dit is conform de vergunningstekening. De deuren hebben echter wel kieren aan de bovenzijde dat tot rookverspreiding kan leiden. Daarnaast is onduidelijk of de deur een brandwerendheid van 30 minuten heeft, gelet op het materiaal van de deur en de aanslag van de deur met het kozijn. 5 Er zijn diverse foto s gemaakt die de waarnemingen ondersteunen. Deze zijn verzonden naar de gemeente op 19 januari 2015 t.a.v. de heer S. Wispelweij. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 11/15

14 Nr. Locatie De Lisse 6 De bebouwing bestaat uit twee gesloten afdelingen voor dementerende ouderen, verzorgingshuis voor verzorging van ouderen vanaf indicatie zwaartepakket 4, 24- uurs zorg en inleunwoningen. 7 Bekeken zijn enkele technische installaties. Voor zover te beoordelen hebben wij geen tekortkomingen geconstateerd. 8 Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: Er zijn minimaal twee BHV ers in de nacht; Het ontruimingsplan is van 7 april Er wordt jaarlijks geoefend met en zonder de brandweer. De BHV is goed op de hoogte van de te volgen procedure bij brand. 9 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: Alle brandscheidingen zijn in 2014 gecontroleerd in opdracht van de verhuurder van de zorginstelling en opnieuw brandwerend afgewerkt en voorzien van een sticker. Dit is gedaan naar aanleiding van een signaal van een installateur aan de zorginstelling. Tezamen met de gemeente heeft de zorginstelling de verhuurder verzocht de brandwerende scheidingen te herstellen. In sommige gevallen waarbij het gaat om niet zelfredzame mensen, is geen sprake van zelfsluitende deuren in woon-units. 10 Er zijn diverse foto s gemaakt die de waarnemingen ondersteunen. Deze zijn verzonden naar de gemeente op 19 januari 2015 t.a.v. de heer S. Wispelweij. Reactie / zienswijze gemeente: Ad 9 Ad 2 Wij vragen ons af of de voordeuren voorzien moeten zijn van een deurdranger. In het rapport wordt deze suggestie wel gewekt. Er is inmiddels een vooraanschrijving verstuurd. Aanwezig: Probleemanalyse, prioritering Dhr. Wispelweij, Juridisch en beleidsmedewerker team Handhaving en Toezicht Dhr. Verhees, Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Dhr. De Groot, Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Onderwerp en wettelijke norm: Besluit omgevingsrecht: Probleemanalyse (artikel 7.2 lid 2), Prioritering (artikel 7.2 lid 3, artikel 7.3 lid 1, artikel 7.7 lid 1 b) Nr. Waarnemingen provincie: 1 De gemeente beschikt over een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Onderdeel van de probleemanalyse zijn de gevolgen van overtredingen en de kansen dat die plaats vinden. Het is niet inzichtelijk hoe het onderwerp brandveiligheid is betrokken bij de probleemanalyse. De Veiligheidsregio is niet betrokken bij het onderdeel brandveiligheid. Dit is geen wettelijke verplichting maar wel raadzaam om te doen. Tijdens het bezoek is aangegeven dat de gemeente een inhaalslag aan het maken is en bezig is met een nieuw beleidsplan. Het afdelingshoofd en het college van B&W zijn daarbij betrokken. Er is 4 wekelijks overleg veiligheid en leefbaarheid. Politie en woningbouwvereniging zijn daarbij aanwezig. 12/15 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

15 2 Het handhavingsbeleid geeft inzicht in de prioriteitenstelling van de voorgenomen uitvoeringsactiviteiten. De methodiek om te bepalen of de beleidsdoelen worden bereikt is niet inzichtelijk. 3 De gemeente werkt het handhavingsbeleid jaarlijks uit in een uitvoeringsprogramma en houdt daarbij rekening met de gestelde doelen en prioriteiten. 4 De gemeente rapporteert periodiek over de uitvoering van de voorgenomen activiteiten in het uitvoeringsprogramma in verhouding tot de prioriteitenstelling. Een dergelijke rapportage ontbreekt voor het bereiken van de beleidsdoelen en uitvoering van afspraken met strafrecht. 5 Tijdens het bezoek is aangegeven dat wordt bijgehouden of de beschikbare capaciteit daadwerkelijk wordt besteed aan de hoogste prioriteiten. Dat gebeurt met tijdschrijven en kwartaaloverleg met het afdelingshoofd. Zonodig wordt geschoven met uren in overleg met afdelingshoofd of portefeuillehouder. Ad 4 Ad 1 Reactie / zienswijze gemeente: Er is wel degelijk sprake van evaluatie van beleid in oa het jaarverslag. Dat onze doelen wellicht onvoldoende concreet zijn is wellicht wel zo. In principe zitten de afspraken die gemaakt zijn met strafrecht deels in de Brabantse handhavingsstrategie. Daarnaast vindt afstemming met strafrecht binnen de gemeente Asten plaats in het Kadernota Veiligheid (Peelland-breedt) en stemt handhaving intern af met de IVB-co rdinator. Daarnaast hebben zowel veiligheid als handhaving dezelfde portefeuillehouder (de Burgemeester). De gemeente is zelfstandig verantwoordelijk voor het opstellen van handhavingsbeleid. Daarbij maken wij een eigen afweging. In hoeverre is het nodig dat de veiligheidsregio betrokken wordt bij het opstellen van beleid? Daarnaast is de Veiligheidsregio wel betrokken in de uitvoering. In het Handhavingsprogramma is inzichtelijk gemaakt hoe de risicoinventarisatie gemaakt wordt. Het ligt voor de hand dat brandveiligheid past binnen fysieke veiligheid. Aanwezig: Borging capaciteit Dhr. Wispelweij, Juridisch en beleidsmedewerker team Handhaving en Toezicht Dhr. Verhees, Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Dhr. De Groot, Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Onderwerp en wettelijke norm: Besluit omgevingsrecht: Borging capaciteit (artikel 7.5) Nr. Waarnemingen provincie: 1 Aan de hand van de gekozen prioriteiten in het beleidsplan is in het uitvoeringsprogramma 2014 de beschikbare capaciteit verdeeld over de thema s. Hierbij is rekening gehouden met een afgesproken inzetpercentage per prioriteit en wordt gemotiveerd afgeweken op het moment dat daar bestuurlijk of anderzijds aanleiding voor is. De werking van het inzetpercentage is niet beschreven in het beleidsplan of uitvoeringsprogramma. 2 De benodigde capaciteit per thema is berekend op grand van een kengetal per actie en de frequentie van die actie (bijvoorbeeld een controle). Deze gegevens staan in het productblad per thema. In dit productblad is ook beschreven welke onderwerpen worden betrokken bij dit thema en Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 13/15

16 welke diepgang wordt nagestreefd. 3 In het uitvoeringsprogramma is de benodigde capaciteit afgezet tegen de beschikbare capaciteit en daarmee inzichtelijk voor het bestuur. 4 Gegevens worden bijgehouden in het tijdschrijfsysteem en Squit. Op basis hiervan wordt ØØnmaal per kwartaal de planning bekeken ten opzichte van behaalde resultaten en beschikbare capaciteit. Indien nodig vindt in overleg met het afdelingshoofd of de portefeuillehouder verplaatsing van taken of medewerkers plaats. Niet snel wordt overgegaan tot het inhuren van medewerkers bij langdurige afwezigheid. 5 De gemeente gaf tijdens het bezoek aan dat de te leveren diensten door de Veiligheidsregio zijn vastgelegd in een DVO. De DVO was ten tijde van het bezoek niet aanwezig en is nadien door de gemeente niet overlegd. Concrete werkafspraken per jaar worden mondeling gemaakt. 6 Het programma van werkzaamheden voor de ODZOB is niet inzichtelijk voor ons. Het programma was ten tijde van het bezoek niet aanwezig en is nadien door de gemeente niet overlegd. Ook zijn deze uitbestede uren niet geheel inzichtelijk in het uitvoeringsprogramma 7 Het toezicht op de gebruiksvergunning inclusief controle op de brandcompartimentering wordt door toezichthouders van de gemeente Asten zelf uitgevoerd. Eventueel gaat een medewerker van de Veiligheidsregio mee op verzoek. Controle wordt uitgevoerd met behulp van een checklist. Deze wordt goed ingevuld en gedocumenteerd. 8 Vanaf 2013 is een inhaalslag gemaakt bij de controles van gebruiksvergunningen van zorginstellingen en scholen. Om dit voort te zetten is een eerste opzet gemaakt van de frequentie van de bezoeken en aandachtsgebieden per gebruiksklasse. De wens van de gemeente is om deze nog verder te differentiºren naar gebruiksklasse. Reactie / zienswijze gemeente: Ad 4 Altijd wordt eerst intern een oplossing gezocht. Ad 6 De vraag is in hoeverre het nodig is dat de uitbestede uren in het uitvoeringsprogramma inzichtelijk moeten zijn. Het is immers een eigen verantwoording van uren/planning. Aanwezig Dossieronderzoek brandveiligheid, Handhavingsstrategie Dhr. Wispelweij, Juridisch en beleidsmedewerker team Handhaving en Toezicht Dhr. Verhees, Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Dhr. De Groot, Toezichthouder team Handhaving en Toezicht Wettelijke norm Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Nr. Algemeen, Waarnemingen provincie: 1 De volgende dossiers zijn bekeken: Zorginstelling H. Hartklooster, Wilhelminastraat 24 te Asten; Zorginstelling De Lisse, Deken Meijerstraat 1 te Asten; Zusters Stichting Amaliazorg, Wilhelminastraat 29 te Asten; Dossier woonvoorziening Het Liender Stichting ORO, Ceresstraat 2a te Asten; Dossier cafe restaurant De Koffer, Prins Bernhardstraat 34 te Asten; 14/15 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

17 Dossier Gebr. Van Eijk BV, t Hoogvelt 8 te Asten; Dossier manege Heijligers, Reeweg 3 te Asten; 2 Te zien is dat vanaf 2013 een inhaalslag is gemaakt met controlebezoeken op gebruiksvergunningen. Van de bezoeken is een duidelijke verslaglegging of brief in de dossiers aanwezig. Ook de ingevulde checklist is gedocumenteerd. 3 De toezicht- en handhavingsbrieven hebben nog aandacht nodig. Wat soms nog ontbreekt zijn duidelijke afspraken over een termijn, hercontrole of maatregelen. Hier is in de correspondentie naar aanleiding van de laatste bezoeken een slag in gemaakt. Dit heeft nog een vervolg nodig, waarbij met name aandacht nodig is voor het structureel opnemen van aankondiging kostenverhaal, het vermijden van afdwingen van een vergunningaanvraag met handhaving, het vermelden van de afstemming met strafrecht, en het plannen van een hercontrole zo kort mogelijk na het verstrijken van een verstreken begunstigingstermijn. 4 In de onderzochte dossiers ontbreekt correspondentie van de hercontrole of afsluiting van het toezichtstraject. Aandacht is nodig om de handhavingsstrategie juist en zuiver op te pakken en door te voeren. 5 In het toezichtstraject met betrekking tot de certificering van de brandmeldinstallatie van zorginstelling H. Hartklooster wordt een lange termijn gehanteerd van circa 1,5 jaar. De gemeente geeft aan dat dit te wijten is aan de onduidelijkheid van het eventueel verhuizen van de bewoners en het feit dat de brandmeldinstallatie wel functioneert maar niet te certificeren is vanwege dat de installatie is geregistreerd als een handmeldinstallatie. 6 Gekozen wordt om een korte termijn op te leggen bij tekortkomingen die langere tijd nodig hebben om op te heffen. Dit is een bewuste keuze van de gemeente om te overtreder alert te houden. Dit leidt er wel toe dat termijnen tussentijds moeten worden opgeschoven en vastgelegd. 7 In ØØn dossier was een handhavingsbrief zo ingericht dat een aanvraag werd afgedwongen op straffe van handhavingsmaatregelen. Dit is een aandachtspunt omdat het afdwingen van een vergunningaanvraag met handhaving op basis van geldende jurisprudentie niet is toegestaan. Reactie / zienswijze gemeente: Ad 3,7 Wat ons betreft zijn dit incidenten uit de opstartfase van de inhaalslag. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 15/15