lllllil AA TH Gemeente Bladel 14ik.7752 mi ii j in 11 nu Briefnr.: Ingek. d.d.: l 0 NOV Beh. afcl.: Ontv.bev. Afged.

Transcriptie

1 lllllil 14ik.7752 Postbus MC 's-hertogenbosch Telefoon (073) Fax (073) College van burgemeester en wethouders van Bladel Postbus AA BLADEL Gemeente Bladel Briefnr.: IBAN NL86INGB mi ii j in 11 nu Ingek. d.d.: l 0 NOV Onderwerp Beh. afcl.: Ontv.bev. Afged. AA TH Interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht; inspectierapport reality check Geacht college, Op 14 oktober 2014 is uw gemeente bezocht voor een reality check vanuit onze wettelijke rol als interbestuurlijk toezichthouder voor het domein omgevingsrecht. Met als centraal risicothema voor 2014: toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen. Daarnaast zijn uw handhavingsdocumenten beoordeeld in het licht van de wettelijke eisen voor een professionele handhavingsstructuur. Bijgevoegd treft u aan het inspectierapport met daarin de waarnemingen, conclusies en verbeterpunten. De reality check is uitgevoerd door de heer R. Brekelmans en mevrouw S. van Dinther, toezichthouders omgevingsrecht van onze afdeling Interbestuurlijk Toezicht (IBT). Aan het einde van de reality check zijn de waarnemingen van onze toezichthouders besproken met de betreffende medewerkers van uw gemeente die bij het bezoek aanwezig waren. Datum 19 november 2014 Ons kenmerk Uw kenmerk Contactpersoon Team IBT omgevingsrecht R. Brekelmans Telefoon (073) IBTomgevingsrecht@brabant.nl Bijlage(n) 1 De waarnemingen zijn verwerkt in bijlage 1 van bijgevoegd inspectierapport. Onze conclusies staan in hoofdstuk 3 en de verbeterpunten in hoofdstuk 4 van het rapport. Het inspectierapport is vooraf in concept per mail d.d. 27 oktober 2014 aan uw gemeente toegezonden ter attentie van mevrouw K. Teurlinck met gelegenheid voor reactie. Wij hebben op 17 november 2014 een reactie ontvangen. Die reactie is door ons betrokken bij het opstellen van het definitieve inspectierapport. Bij het overzien van de conclusies en verbeterpunten valt het ons positief op dat uw gemeente vanuit beleid preventief toezicht serieus implementeert tot in de uitvoering en integraal opgepakt en zicht heeft op de beleidscyclus. Onze complimenten hiervoor. Daarentegen is in onze ogen een zorgpunt bij uw gemeente het ontbreken van voldoende toezicht op bouwkundige Het provinciehuis is vanaf het centraal station bereikbaar met stadsbus, lijn 61 en 64, halte Provinciehuis, met de NS Zonetaxi en met de OV-fiets.

2 brandcompartimenteringen bij zorginstellingen. Wij vragen daarvoor uw extra aandacht naast de andere verbeterpunten. Gelet op het bovenstaande verzoeken wij u: 1. de betreffende verbeterpunten zo spoedig mogelijk op te pakken en waar nodig uw bestaande handhavingsbeleid, handhavingsdocumenten en/of uitvoeringsorganisatie daarop aan te passen; 2. binnen 4 weken na verzending van onze brief, de raad van uw gemeente het inspectierapport toe te sturen en te informeren over de wijze waarop en de termijn waarbinnen u de betreffende verbeterpunten gaat uitvoeren. Dit gelet op de wens van de wetgever om de controlerende rol van de raad in de horizontale verantwoording te versterken; 3. ons een afschrift te sturen van uw reactie aan de raad. Graag daarbij ons kenmerk vermelden voor een snelle en correcte digitale verwerking. Datum 27 oktober 2014 Ons kenmerk Wij vertrouwen op uw medewerking. Ingeval van vragen over dit onderwerp, kunt u contact met ons opnemen. De contactgegevens staan in de referentiekolom van deze brief. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, namens deze, mw. drs. E. Breebaart, hoofd afdeling Interbestuurlijke Toezicht. In verband met geautomatiseerd verwerken is dit document digitaal ondertekend. 2/2

3 Inspectierapport reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht Taakuitvoering van de gemeente Bladel > toezicht brandveiligheid zorginstellingen > handhavingsdocumenten Wabo ^ handhavingsstrategie 'Zó handhaven wij in Brabant' Contactpersoon Team IBT omgevingsrecht, R. Brekelmans F.H.M. van Dinther Afdeling Interbestuurlijk Toezicht IBTomgevingsrecht@brabant.nl Datum reality check 14 oktober 2014

4 Inhoud 1 Voorwoord 2 2 Doel, afbakening en aanpak 3 3 Conclusies Samenvatting conclusies Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Dossieronderzoek brandveiligheid, handliavingsstrategie Beoordeling handhavingsdocumenten 8 4 Verbeterpunten T Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Overige verbeterpunten Handhavingsdocumenten Algemeen Beleidsplan Uitvoeringsprogramma Jaarverslag Bijlage 1: Waarnemingen 13 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 1/18

5 1 Voorwoord Gemeenten en waterschappen hebben veel wettelijke medebewindstaken op het terrein van het omgevingsrecht. De provincies hebben sinds 1 oktober 2012 de wettelijke taak gekregen als interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht. Dat wil zeggen dat de provincies bekijken of een gemeente of waterschap haar taken op het terrein van het omgevingsrecht goed uitvoert. In Brabant richten wij ons daarbij in hoofdzaak op de taken vergunningverlening, toezicht en handhaving. En wel vooral daar waar er sprake is van risico's voor veiligheid en volksgezondheid of kans op onherstelbare schade. Wanneer een gemeente of waterschap haar taken niet goed uitvoert, kunnen wij maatregelen nemen. In het uiterste geval kunnen wij op kosten van een gemeente of waterschap een taak zelf uitvoeren (indeplaatstreding) of aan de minister vragen om een genomen besluit te schorsen en te vernietigen. Ook richten wij ons op het stimuleren en faciliteren van de spontane naleving door een gemeente of waterschap met het oog op de voorbeeldfunctie die de overheid heeft richting burgers en bedrijven. Dit doen wij onder meer door het plaatsen van goede voorbeelddocumenten van gemeenten en waterschappen (naming) op een voor het omgevingsrecht gemaakte digitale werkomgeving op Viadesk ( In Viadesk is een aparte groep aangemaakt genaamd "IBT omgevingsrecht". Daar staat ook relevante achtergrondinformatie over interbestuurlijk toezicht, een checklist met de kwaliteitseisen handhaving en blanco formats van beleidsplan, uiťvoeringsprogramma en evaluatieverslag. Het Beleidsplan IBT bevat onze doelen en prioriteiten voor het interbestuurlijk toezicht. Die beleidsdoelen worden vertaald naar activiteiten in een jaarlijks Uitvoeringsprogramma IBT. Dit betekent in 2014 voor het omgevingsrecht onder meer dat wij van 17 gemeenten en 1 waterschap de handhavingsdocumenten beoordelen en daar tevens een reality check uitvoeren. Bij de betreffende gemeenten doen wij ook een onderzoek naar het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft over dit onderwerp in 2013 een onderzoeksrapport uitgebracht met verontrustende resultaten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vraagt voor de resultaten van dat onderzoek aandacht van de provincies bij de uitvoering van het interbestuurlijk toezicht. Toezichthouders van het provinciale team interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht hebben op 14 oktober 2014 bij de gemeente Bladel een reality check uitgevoerd. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente is een steekproef gedaan bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. Dit rapport bevat de uitkomsten van de reality check met waarnemingen, conclusies en verbeterpunten. 2/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

6 2 Doel, afbakening en aanpak Doel van een reality check is om te onderzoeken of de uitvoeringspraktijk bij de gemeente overeen komt met de vastgestelde handhavingsdocumenten van de gemeente op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en bijbehorende uitvoeringsregelingen. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn onderstaande handhavingsdocumenten beoordeeld in het licht van de wettelijke kwaliteitscriteria handhaving: «Vernieuwd toezicht- en handhavingsbeleid e Uitvoeringsprogramma handhaving Evaluatieverslag handhaving 2013 Onderdeel van de reality check is tevens een onderzoek naar de taakuitvoering van de gemeente ten aanzien van één van de prioritaire risico thema's in het Beleidsplan IBT Voor 2014 staat het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen centraal. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn een aantal dossiers opgevraagd en is een steekproef gedaan door een inspectie bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. Na afloop van de reality check zijn de bevindingen mondeling teruggekoppeld met de betreffende medewerkers. Vervolgens is het concept inspectierapport met -- daarin ook de conclusies en verbeterpunten voor ambtelijk reactie toegezonden aan de gemeente. Aanwezigen namens de gemeente Mevr. K. Teurlinck Mevr. 1. Michels Dhr. S. Verouden Coördinator handhaving Hoofd afdeling dienstverlening VTH en KCC Juridisch medewerker handhaving Inspectieteam Provincie Noord-Brabant Dhr. R. Brekelmans Mevr. S. van Dinther Interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht Interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht Realily check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 3/18

7 3 Conclusies 3.1 Samenvatting conclusies Onderstaande tabel bevat een overzicht van de conclusies die volgen uit de toetsing aan de wettelijke norm en de toetsing van de uitvoeringspraktijk aan de vastgestelde handhavingsdocumenten per beoordeeld onderdeel. Hierbij hanteren wij een vierpuntenschaal namelijk: Voldoet, Voldoet grotendeels, Voldoet gedeeltelijk of Voldoet niet. 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen * Voldoet gedeeltelijk 3.3 Kwaliteitscriterium: Probleemanalyse en prioritering Voldoet grotendeels 3.4 Kwaliteitscriterium: Borging capaciteit Voldoet gedeeltelijk 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, Voldoet gedeeltelijk handhavingsstrategie 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten Voldoet grotendeels * Deze conclusie heeft betrekking op de zorginstellingen algemeen en niet op de gemeente. De conclusies zijn gebaseerd op de in bijlage 1 opgenomen waarnemingen. De verbeterpunten zijn opgenomen in hoofdstuk 4. Bij het overzien van de conclusies en verbeterpunten valt het ons positief op dat uw gemeente vanuit beleid preventief toezicht serieus implementeert tot in de uitvoering en integraal opgepakt en zicht heeft op de beleidscyclus. Onze complimenten hiervoor. Daarentegen is in onze ogen een zorgpunt bij uw gemeente het ontbreken van toezicht op toezicht op bouwkundige brandcompartimenteringen bij zorginstellingen. Wij vragen daarvoor uw extra aandacht naast de andere verbeterpunten. 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Hieronder staan de betreffende wettelijke normen en de door ons daaraan gerelateerde conclusies. «Woningwet; o Bouwbesluit 2012;» Regeling bouwbesluit 2012; «Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; «Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn twee zorginstellingen binnen de gemeente bezocht en geïnspecteerd op de volgende belangrijke aandachtspunten uit het Bouwbesluit ten aanzien van het rechtens verkregen niveau en het gebruik: Technisch «brandmeldinstallatie, ontruimingsinstallatie, noodverlichting Organisatorisch» ontruimingsplan, ontruimingsoefening, nooddeuren, vluchtwegen Bouwkundig 4/18 Reality check interbestuurliļk toezicht omgevingsrecht

8 «rookscheidingeri, brandscheidingen Door deze aspecten in samenhang te bezien ontstaat een beeld over de brandveiligheid van een gebouw. Dit beeld betrekken wij bij het toetsen aan de procescriteria handhaving uit het Besluit omgevingsrecht, waarbij wij met name kijken naar probleemanalyse, prioritering en borging capaciteit. Conclusie Uit onze inspectie blijkt dat de technische installaties en de organisatie voor zover controleerbaar voldoen en de bouwkundige aspecten grotendeels niet voldoen. Bouwkundige aspecten: Tijdens de bezoeken aan beide zorginstellingen hebben wij niet kunnen zien dat er tijdens de bouwfase voldoende aandacht was voor de brandveiligheid. De doorvoeringen door een brandscheiding met een WBDBO eis zijn bij beide gebouwen veelal niet brandveilig uitgevoerd. Deze bouwkundige tekortkomingen leveren naar ons oordeel risico's op voor de brandveiligheid van de betreffende gebouwen. Dit omdat de benodigde ontruimingstijd voor de BHV-organisatie en de bewoners naar alle waarschijnlijkheid groter zal zijn dan de beschikbare ontruimingstijd. Dat betekent dat bij een brand risico bestaat voor de veiligheid van personeel en bewoners. Gelet op de aard van de tekortkomingen bij de bouwkundige aspecten dient de gemeente naar ons oordeel snel actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat op de kortst mogelijk termijn deze risicovolle situatie bij brand wordt beëindigd zo nodig met gebruikmaking van de beschikbare handhavingsinstrumenten. Daarnaast is de bezochte zorginstelling van plan om in overleg met de veiligheidsregio een convenant te ondertekenen in het kader van het landelijke project "Geen nood bij brand". RSZK heeft bij zeven gemeenten 17 panden waar het voor de zorginstelling bekend is wat er mis is met hun panden. Voor meer informatie over dit project kunt u contact opnemen met de veiligheidsregio. Wij merken hierbij op dat wij positief zijn over de pilot "Geen nood bij brand". Wij vinden echter wel dat het college zich goed moet laten informeren over dit project en de daarbij behorende risico's, oplossingen, planning, prioritering van de aanpak, eventuele tussentijdse maatregelen en de gevolgen bij deelname in relatie tot uw eigen handhavingsbeleid en uitvoeringsprogramma. Advies Wij stellen vast dat er een landelijke discussie speelt over de vraag of een gebouw valt onder de gebruiksfunctie gezondheidszorg of woonfunctie voor zorg. Veelal is een woonfunctie voor zorg aangevraagd waardoor er volgens het Bouwbesluit geen zelfsluitende deuren aanwezig hoeven te zijn bij de sub-brandcompartimenten. Deze discussie speelt ook bij de door ons bezochte locatie Kempenland. Bij Kempenland is er sprake van aanleunwoningen, verpleging en verzorging. Er is sprake van dementerende mensen op gesloten afdelingen, bewoners met rollators en rolstoelen. De betreffende gebouwen zijn in gebruik zonder zelfsluitende deuren conform de gebruiksfunctie Reality check inlerbesluurliļk toezicht omgevingsrecht 5/18

9 woonfunctie voor zorg. Het gaat in sommige gevallen om niet zelfredzame mensen omdat ze niet zelfstandig naar een veilige plek kunnen lopen zonder hulp of begeleiding. Daarbij zijn de voordeuren van de woon-units met elkaar verbonden door inpandige gangen. Hierdoor is de kans groter dat door een brand in een sub-brandcompartiment de deur bij brand niet is gesloten. Dit zorgt voor een niet juiste werking van het brandcompartiment, waarbij de gehele vluchtweg van alle sub-brandcompartimenten in het grotere brandcompartimenten onder rook kan komen te staan. Dit maakt het gebouw onveiliger en maakt het voor de BHV-organisatie lastig om een ontruiming in te zetten. Het huidige gebruik zoals wij dit hebben gezien bij de zorginstellingen sluit soms aan bij een gezondheidszorgfunctie. Door dit huidige gebruik van het pand is de beheerder of eigenaar in afwijking van de bouwvergunning in werking. Wij constateren dat gemeenten er veelal van uitgaan dat de aanvrager bepaalt wat de gebruiksfunctie is en dat hier geen handhaving op plaatsvindt. Als echter tijdens toezicht blijkt dat het huidige gebruik in het pand afwijkt van de bouwaanvraag dan zijn er twee keuzes. Of het pand wordt weer gebruikt zoals is aangevraagd of er moet een nieuwe aanvraag, onderdeel bouwen, worden ingediend voor de huidige gebruiksfunctie die bereikt dat het pand aan het aansturingsartikel van het Bouwbesluit kan voldoen. Wij merken hierbij op dat het ons bekend is dat in het Bouwbesluit 2012 een heldere definitie ontbreekt waaruit in alle gevallen duidelijk blijkt om welke gebruiksfunctie het gaat. De indeling van de gebruiksfunctie is vaak ook gebaseerd op de definities daarover. Wij adviseren dit te bezien vanuit de aansturingsartikelen uit het Bouwbesluit. Wij adviseren in dat geval maatwerk toe te passen en op basis van reële brandscenario's en het werkelijke gebruik te beoordelen of er sprake is van een brandveilig gebouw zoals bedoeld in het aansturingsartikel uit het Bouwbesluit 2012 (afdeling 2.10, 2.11, 2.12 en 6.6) conform het rechtens verkregen niveau:» Een bouwwerk is zodanig dat uitbreiding van brand in verdergaande mate wordt beperkt dan in paragraaf 2.10 en dat veilig kan worden gevlucht.» Een te bouwen bouwwerk heeft zodanige vluchtroutes dat bij brand een veilige plaats kan worden bereikt» Een bouwwerk heelt zodanige voorzieningen dat brand tijdig kan worden ontdekt zodat veilig kan worden gevlucht» Een bouwwerk heeft zodanige voorzieningen dat het ontvluchten goed kan verlopen. Vanuit het ministerie van BZK zijn in juli 2014 twee informatiebladen uitgegeven over de gebruiksfuncties gezondheidszorg en woonfunctie voor zorg. Wij adviseren de gemeente om actief informatie in te winnen bij de veiligheidsregio's (als uw adviseur) over de reële risico's die horen bij deze landelijke discussie zodat u hiervan kennis heeft en kunt betrekken in uw probleemanalyse en prioritering. 3.3 Probleemanalyse en prioritering Beoordeeld is of het handhavingsbeleid is gebaseerd op een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Daarnaast is beoordeeld of de gemeente over een prioriteitstelling beschikt die terugkomt in de handhavingsbeleidscyclus. Conclusie 6/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

10 Onderdeel probleemanalyse. De gemeente beschikt over een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Deze was echter niet inzichtelijk tijdens de besluitvorming van de huidige handhavingsdocumenten. Als voorbeeld is gesproken over toezicht op bestaande bouw. Dit probleem is als te algemeen opgenomen, zonder onderscheid in gebruiksfuncties. Hierdoor geeft de probleemanalyse een onjuist beeld van de werkelijke risico's en de verschillen van de risico's die horen bij de verschillende gebruiksfuncties zoals een kantoor en een zorginstelling. Onderdeel prioritering. In de prioritering is geen onderscheid gemaakt in gebruiksfuncties of inhoudelijk onderwerp uit het Bouwbesluit Hierdoor is het hele thema ingedeeld onder dezelfde prioriteit. De gebruiksfuncties en de afdelingen uit het Bouwbesluit 2012 zijn wezenlijk anders als het gaat om risico en effect. De huidige probleemanalyse heeft hierdoor niet voldoende diepgang. Dit resulteert in de praktijk in het niet uitvoeren van bouwkundige brandveiligheidscontroles bij bestaande bouw van zorginstellingen. Uit de locatiebezoeken bij de zorginstellingen blijkt dat er wel degelijk risico's zijn als het gaat om brandveiligheid en dat het logisch is om deze toezichtstaak als hoogste te prioriteren. Dit geldt ook voor recent opgeleverde gebouwen. Dit sluit ook aan bij de thema's uit het eigen beleidsplan gezondheid en veiligheid. Omdat een juiste probleemanalyse ontbreekt is er geen onderbouwde prioritering vastgesteld. 3.4 Borging capaciteit Beoordeeld is of de benodigde capaciteit is berekend vanuit de gestelde doelen en geborgd middels de begroting. Daarnaast is gekeken of de beschikbare capaciteit is afgezet tegen de benodigde capaciteit. Conclusies De benodigde capaciteit is in het verleden berekend maar niet voor ons inzichtelijk. Wij hebben dan ook niet kunnen beoordelen wat het niveau van handhaven is (diepgang, frequentie en uren per activiteit). De berekening van de benodigde capaciteit is een jaarlijkse uitwerking. De gemeente Bladel hanteert jaarlijks de sinds 2012 uitgevoerde berekening als uitgangspunt. Op basis hiervan is de beschikbare capaciteit verdeeld over de prioriteiten. De exercitie van het berekenen van de benodigde capaciteit is daarna niet opnieuw uitgevoerd, ondanks wijzigingen in wetgeving of aanpak van de uitvoering. Hierdoor is het onduidelijk of met de opgenomen taakstelling in het HUP 2014 de doelstellingen in het beleidsplan worden bereikt Bij de besluitvorming van de handhavingsdocumenten is door gebrek aan dit inzicht onbekend waar de keuzes liggen en wat de risico's zijn van de keuzes. Wat de gemeente wel en niet in de praktijk doet en op welk niveau moet een bestuurlijke keuze zijn en geen ambtelijke invulling zijn ingegeven door de beschikbare capaciteit. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 7/18

11 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Tijdens ons bezoek zijn enkele handhavings- en toezichtdossiers bekeken op toepassing van de handhavingsstrategie "Zó handhaven we in Brabant". Deze hebben betrekking op brandveiligheid bij zorginstellingen. Conclusie In de dossiers zagen wij meerdere (ernstige) overtredingen waarbij niet is gehandeld conform de handhavingsstrategie. Daarnaast is in het dossier Kempenland ingestemd door het college met meerdere jaren niet handhaven op ernstige overtredingen zonder gedoogbeschikking. De hierbij gehanteerde hersteltermijnen waren lang. Deze komen niet overeen met de Handreiking bestuurlijke sanctiemiddelen Er was geen toelichting op de bijbehorende risico's door het gedogen en de eventueel tussentijdse maatregelen totdat weer volledig is voldaan aan wetgeving. Uit het dossieronderzoek is niet gebleken dat er voldoende toezicht is op de brandveiligheidseisen voor bestaand bouw uit het bouwbesluit. Er zou wel toezicht zijn op de brandcompartimentering van stookruimtes en op de bewegende delen in een brandcompartimentering. Dit is deels teruggezien in de dossiers. Toezicht op de wijze zoals door IBT is uitgevoerd voert de gemeente niet uit. Deze werkwijze is echter voor dit soort gebouwen noodzakelijk en zal ook invloed hebben op de gehanteerde kengetallen die de gemeente verwerkt in de berekening van de benodigde capaciteit. 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten Om een professionele handhavingsstructuur te realiseren en in stand te houden is de gemeente bij brief van 1 oktober 2013, kenmerk C / , verzocht de handhavingsdocumenten aan ons toe te sturen. De handhavingsdocumenten zijn in het licht van de wettelijke kwaliteitseisen handhaving en in samenhang met elkaar beoordeeld. Aan de hand van de bestudering van de handhavingsdocumenten bevat de onderstaande tabel per norm een conclusie. Deze conclusies zijn gebaseerd op wat de gemeente aangeeft in haar handhavingsdocumenten. Behalve de onderwerpen die tijdens de reality check zijn getoetst zeggen deze conclusies niks over de daadwerkelijk uitvoeringspraktijk. Hierbij hanteren wij een vierpuntenschaal namelijk: Voldoet, Voldoet grotendeels, Voldoet gedeeltelijk of Voldoet niet. Onbekend betekent dat wij het niet hebben kunnen teruglezen in de handhavingsdocumenten. Hoofdstuk 4 bevat de verbeterpunten. Handha víngsdocument en Criteria \omsċķŕĵiviriģ f ïį^"-"'. j. -' -y.-v y'.:-*. '\.'iī}:' 1 Algemeen - ' -. - Conclusie Integraal (omgevingswetten) Wabo artikel 5.1 Voldoet Uitvoeringsorganisatie BOR artikel 7.4 Onbekend Monitoring Beleidsplan BOR artikel 7.2, lid 3 en 7.6, lid 1 en 2 Voldoet grotendeels 8/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

12 Doelen, activiteiten, evaluatie, afstemming BOR artikel 7.2, lid 1 Voldoet grotendeels Probleemanalyse BOR artikel 7.2, lid 2 Voldoet grotendeels Prioriteitenstelling en methodiek BOR artikel 7.2, lid 3 Voldoet Strategie BOR artikel 7.2, lid 4 Voldoet grotendeels Afstemming werkzaamheden BOR artikel 7.2, lid 5 Voldoet grotendeels Informeren gemeenteraad BOR artikel 7 2, lid 6 Voldoet Uirvoeringsprogrammo 2014 Doelen en prioriteiten BOR artikel 7.3, lid 1 Voldoet gedeeltelijk Afstemming werkzaamheden BOR artikel 7.3, lid 2 Voldoet Informeren gemeenteraad BOR artikel 7.3, lid 3 Voldoet Borging van de middelen BOR artikel 7.5 Voldoet gedeeltelijk Jaarverslag 2013 Doelen BOR artikel 7.7, lid la Voldoet gedeeltelijk Activiteiten en prioriteitsstelling BOR artikel 7.7, lid 1b Voldoet Uitvoering afspraken BOR artikel 7.7, lid lc Voldoet niet Uitgevoerde activiteiten en doelen BOR artikel 7.7, lid 2 Voldoet gedeeltelijk Aanpassing beleid BOR artikel 7.2, lid 1 Voldoet niet Informeren gemeenteraad BOR artikel 7.7, lid 3 Voldoet Reality check inlerbesluurliļk toezicht omgevingsrecht 9/18

13 4 Verbeterpunten Hieronder staan de verbeterpunten naar aanleiding van onze conclusies en waarnemingen. 4.1 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen «Neem zo spoedig mogelijk passende maatregelen op de geconstateerde tekortkomingen bij de betreffende zorginstellingen conform de handhavingsstrategie "Zó handhaven we in Brabant". Betrek daarbij de expertise van de Veiligheidsregio; «Betrek de geconstateerde tekortkomingen bij de toezichtstrategie voor alle zorginstellingen binnen de gemeente; «Als tijdens toezicht blijkt, bezien vanuit de aansturingsartikelen uit het Bouwbesluit 2012 (afdeling 2.10, 2.11, 2.12 en ó.ó), dat het huidige gebruik in het pand afwijkt van de bouwaanvraag dient de gemeente ervoor te zorgen dat: o het pand weer wordt gebruikt zoals is aangevraagd of; o een nieuwe aanvraag, onderdeel bouwen, worden ingediend overeenkomstig het huidige gebruik.» Laat het college informeren over het project "Geen nood bij brand". 4.2 Probleemanalyse en prioritering «Vul de bestaande probleemanalyse en prioritering aan met toezicht op constructieve brandveiligheid bij bestaande bouw waarbij er onderscheid is tussen de gebruiksfuncties en inhoudelijke afdelingen uit het Bouwbesluit 2012.» Betrek specialisten bij het tot stand komen van de probleemanalyse zoals de brandweer en de bouwinspecteurs. «Bezie of de aangevulde probleemanalyse consequenties heeft voor de bestaande prioritering en pas de prioritering waar nodig aan.» Inventariseer de brandveiligheidsrisico's in de bestaande bouw en betrek de uitkomst daarvan bij de opstelling en uitvoering van het handhavingsbeleid in de gemeente.» Verduidelijk hoe de verschillende vormen van toezicht zich verhouden tot de prioritering en uiteindelijk vertaald worden naar de borging van de capaciteit. 4.3 Borging capaciteit «Bereken jaarlijks de benodigde capaciteit vanuit de gestelde doelen. Zet dit af tegen de beschikbare capaciteit en borg dit in de begroting. «Zorg ervoor dat bij de berekening van de benodigde capaciteit en de beschikbare capaciteit het niveau van handhaven inzichtelijk is. 4.4 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie «Hanteer en borg conform artikel 7.4, lid 2 Bor het gebruik van de handhavingsstrategie "Zo handhaven wij in Brabant". Advies: Betrek hierbij de afspraken over mandatering, de overdracht van overtredingen tussen omgevingsdienst/veiligheidsregio en gemeente en de te hanteren termijnen voor het versturen van handhavingsbrieven. 10/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

14 o Hanteer reële maar wel zo kort mogelijke hersteltermijnen afgestemd op de aard en ernst van de overtreding. Betrek de Handreiking bestuurlijke sanctiemiddelen Betrek ook mogelijke verzwarende omstandigheden. «Borg dat de vastgestelde toezichtfrequentie is gebaseerd op het vooraf vastgestelde adequate niveau en in de praktijk wordt nageleefd.» Spreek eigenaren van bouwwerken nadrukkelijk aan op hun verantwoordelijkheid en zorgplicht voor brandveiligheid en help hen deze verantwoordelijkheid te kunnen dragen, e Neem een voorlichtende, stimulerende en adviserende rol in met betrekking tot brandveiligheid en gebouweigenaren. 4.5 Overige verbeterpunten» Besteed de asbesttaken conform het basistakenpakket uit aan de omgevingsdienst. 4.6 Handhavingsdocumenten Algemeen Uitvoeringsorganisatie o Het is onbekend op welke wijze de gemeente invulling geeft aan BOR artikel 7.4 en MOR art Monitoring o Voer ook een monitoring uit op de doelen uit het beleidsplan Beleidsplan Probleemanalyse, prioriteitenstelling» Zie paragraaf 4.2. Strategie» De frequentie waarmee routinematige controlebezoeken worden afgelegd is niet altijd inzichtelijk (relatie met borging capaciteit).» De categorie indeling uit uw beleidsplan in een sanctiestrategie 0, 1 en 2 op basis van uw handhavingsactiviteiten sluit zoals uit het dossieronderzoek blijkt niet aan bij de huidige werkwijze en zwaarte van de geconstateerde overtredingen. Zie Handreiking bestuurlijke sanctiemiddelen Uitvoeringsprogramma 2014 Doe/en en prioriteiten» Er blijkt niet hoe de gemeente met haar voorgenomen activiteiten rekening houdt met de gestelde doelen en de gestelde prioriteiten. Borging van de middelen. Zie paragraaf Jaarverslag 2013 Doe/en» Rapporteer ook op de gestelde doelen uit het beleidsplan. Uitgevoerde activiteiten en doelen Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 11/18

15 «Evalueer jaarlijks in hoeverre de activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken van de gestelde doelen. Aanpassing beleid «Laat uit de evaluatie blijken dat naar aanleiding van de jaarlijkse evaluatie het beleid moet worden aangepast en pas het zonodig aan. 12/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

16 Bijlage 1: Waarnemingen Onderstaand zijn per inspectiethema de waarnemingen opgenomen waarop de conclusies zijn gebaseerd. Locatieonderzoek Brandveiligheid Aanwezig «Zorginstelling RSZK Floriaan, Wielewaal 10 te Bladel, de heer A. van Lier; «Zorginstelling RSZK Kempenland, Rondweg 25 te Bladel, de heer J. Antonise; Mevrouw K. Teurlinck van de gemeente Bladel was bij beide bezoeken aanwezig. De heer A. Wagemakers van RSZK heeft na het bezoek een terugkoppeling ontvangen. Wettelijke norm Woningwet, Bouwbesluit 2012, Regeling bouwbesluit 2012, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Tijdens de voorinspectie van de reality check op 7 oktober 2014 bent u verzocht om zo spoedig mogelijk passende maatregelen te treffen op de geconstateerde tekortkomingen bij de betreffende zorginstellingen conform de handhavingsstrategie "Zó handhaven we in Brabant". Dit vooruitlopend op ons definitieve inspectierapport. RSZK is reeds langere tijd (circa 1 jaar) op de hoogte van haar tekortkomingen in haar gebouwen.. Dit weten ze over al hun 17 panden bij 7 gemeenten. Op basis van deze informatie prioriteert RSZK waar ze het eerst de brandveiligheid gaat verbeteren. Dit voor zover nu bekend zonder medeweten van de veiligheidregio en de gemeenten. RSZK gaf tevens aan dat ze binnenkort een convenant gaan ondertekenen met de veiligheidsregio in het kader van het project Geen nood bij brand. De gemeentelijk toezichthouder die mee was wist niet dat de veiligheidsregio en RSZK bezig waren met het opstellen van een convenant. Er is voor zover bekend nog leen bestuurlijke kennis en instemming voor dit convenant. Het pand is circa 8,5 jaar oud en valt onder de regels van het Bouwbesluit De bebouwing bestaat uit twee bouwlagen van zeven vleugels die zijn verbonden door een centrale gang op beide verdiepingen. Elke vleugel kan rechtstreeks naar buiten vluchten of via het centrale gedeelte. RSZK Floriaan biedt zorg aan 75 dementerende senioren, 15 revaliderende cliënten en 45 senioren met lichamelijke beperkingen of aandoeningen Volgens RSZK hebben alle sub-bc een zelfsluitende deur. Op de ontvangen tekeningen van de gemeente is dit enkel te zien in de vleugel E, D, I en J. Op de BG zijn de sub-bc met een aangesloten plafond afgewerkt. Op de eerste verdieping is dit met een systeemplafond afgewerkt. Bekeken zijn enkele technische installaties. De BMI heeft een vertraging zoals opgenomen in het PvE en waarmee door de gemeente mee is ingestemd. Er is geen certificaat of bewijs van onderhoud gezien maar dit zou binnenkort aangetoond kunnen worden aangezien de installatie een dag eerder is gecertificeerd is. Voor zover te beoordelen hebben wij verder geen tekortkomingen geconstateerd. Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd:» Volgens RSZK zijn er in de nacht zes BHV'er en 30 direct personen worden opgepiept. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 13/18

17 «Een ontruiming wordt ingezet naar het naastgelegen BC en enkel horizontaal. Hierbij houden ze geen rekening met de aanwezige kennis dat de horizontale en verticale doorvoeringen niet voldoen en het nodig is om een ontruiming in te zetten twee brandcompartimenten verder en zowel horizontaal als verticaal ontruimen. 4 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd:» Er zijn zeer veel verticale en horizontale doorvoeringen gezien die afbreuk deden aan de vereiste brandcompartimentering. Dit was met name in de centrale gangen maar ook bij de sub-brandcompartimentering.» Er is ter plaats van de sub-bc op de eerste verdieping een metalen contructie gezien op de grens van de brandcompartimentering die niet zichtbaar brandveilig is afgewerkt. «Toepassen van PUR op niet steense materialen» De sub-bc's hebben metalen kozijnen 5 Er zijn diverse foto's gemaakt die de waarnemingen ondersteunen. Deze zijn verzonden naar de gemeente op 7 oktober 2014 t.a.v. mevr. K. Teurlincx. Nr. Locatie Kempenland: 6 Het pand is erg oud en stond al eerder op de lijst om te worden gesloopt. Daar dit uitbleef is alsnog een nieuwe BMI geïnstalleerd en zijnde deuren op de gangen met een brand en\of rookscheiding verbeterd. Momenteel biedt deze locatie zorg aan 75 senioren, waarvan 19 verblijven op een afdeling speciaal voor licht dementerende ouderen. Het is weer dę planning dat dit pand over ongeveer 3 jaar wordt afgestoten of gesloopt. Een deel van het gebouw wordt al 1 januari afgestoten. De gemeente kon geen duidelijke tekening aanleveren waar de brandcompartimentering precies ligt. Tijdens de inspectie is het pand bekeken op de meest logische locaties voor een brandcompartimentering. De plafonds zijn veelal aangesloten plafonds en voorzien van een schrootjesplafond waardoor inspectie niet mogelijk is of niet nodig is. 7 Bekeken zijn enkele technische installaties. De BMI was voorzien van een certificaat van 31 maart 2014 wat gekoppeld is aan een PvE van 13 mei 2013 met kenmerk PvEl OAI. Het PvE is ondertekend door de gemeente. De BMI heeft geen vertraging. Voor zover te beoordelen hebben wij geen tekortkomingen geconstateerd. 8 Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd:» Volgens RSZK zijn er in de nacht zes BHV'er en 30 direct personen worden opgepiept. Deze komen deels vanuit locatie Floriaan. 9 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: «Er zijn verticale en horizontale doorvoeringen gezien die afbreuk deden aan de vereiste brandcompartimentering. Dit was met name in de centrale gangen maar ook bij de subbrandcompartimentering.» Gebouw A was ooit uitgevoerd als een open galerij. Deze galerij is inmiddels dicht waardoor de bewoners via een besloten gang moeten vluchten. De wanden van de appartementen voldoen op vele punten niet aan een WBDBO eis.» OP de BG grond is een ruimte ingericht voor het opladen van elektrische voertuigen. Deze staat in open verbinding met de gang. «Op plaatsen waar een WBDBO is te verwachten op de gang zoals bij de recreatie zaal is 14/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

18 veel enkel glas aangetroffen, o Er is veel draadglas aangetroffen (mogelijk te groot). Deels is gezien dat de glaslatten zijn geniet; o Gezien is dat een deur standaard open wordt gehouden terwijl deze zelfsluitend behoort te zijn. Deze is niet aangesloten op de BMI; «Er zijn schuifdeuren aanwezig die door de BMI ontgrendeld worden maar niet automatisch open gaan. Deze moeten handmatig geopend worden, o De CV ruimte op het dak heeft doorvoeringen die niet juist zijn afgewerkt. Opvallend hierbij was de gasleiding die onder de CV ruimte uitkomt in een centraal trappenhuis en dan een mooi kleurtje krijgt in plaats van de gebruikelijke gele kleur zodat installateurs weten dat dit een gasleiding is. 10 Er zijn diverse foto's gemaakt die de waarnemingen ondersteunen. Deze zijn verzonden naar de gemeente op 7 oktober 2014 t.a.v. mevr. K. Teurlincx. Reactie ļ zienswijze gemeente: Probleemanalyse, prioritering Aanwezig: Mevr. K. Teurlinck, Coördinator handhaving Mevr. 1. Michels, Hoofd afdeling dienstverlening VTH en KCC Onderwerp en wettelijke norm: Besluit omgevingsrecht Pioblromanalyse (artikel 7 2 lid 2), Prioritering (artikel Z 2 lid 3, aitikel 7 3 lid 1, artikel 7.7 lid 1 b) Nr. Waarnemingen provincie: 1 Het beleid is volgens de gemeente gebaseerd op een probleemanalyse. Dit is opgenomen in een keuzenotitie die tijdens het bezoek is ingezien. De keuzenotitie geeft aan welke handhavingstaken de gemeente voor zichzelf ziet. Hierbij is per taak een inschatting van de risico's gemaakt per weegfactor. 2 De mate van detail van de keuzenotitie per uit te voeren taak is al redelijk aanwezig. Gezien is dat dit voor niet zelfredzame personen qua toezicht op nieuwbouw, bestaande bouw en brandveilig gebruik meer uitgesplitst moet worden. Dit vanwege de verschillende risico's van de gebruiksfuncties van het bouwbesluit. 3 De prioritering is uitgewerkt en vloeit voort ui de probleemanalyse. 4 College en raad hebben vooraf ingestemd met de keuzenotitie. 5 Bij het tot stand komen van de keuzenotitie is de portefeuillehouder en vergunningverlening betrokken geweest. De gemeente kon niet goed aangeven of de veiligheidsregio hierbij betrokken is geweest. 6 Voor de geprioriteerde taken is aangegeven hoe hierop gereageerd gaat worden in een sanctiestrategie. Zoals uit het dossieronderzoek blijkt handelt de gemeente hier niet naar. Daarnaast is het ook niet altijd even logisch om alle overtredingen die betrekking hebben op het brandveilig gebruik als categorie 0 overtredingen te zien (bestuursdwang). Het kan hierbij ook gaan om een niet functionerend transparantje. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 15/18

19 , Reactie ļ zienswijze gemeente: 7.y".'.-.õ, y"' ĩ VV:į;,;;;'.--''' '/.^J: "O'-ĵ-"- \,obbrġing^ápqatei;ľ;^ Aanwezig: Mevr. K. Teurlinck, Coördinator handhaving Mevr. I. Michels, Hoofd afdeling dienstverlening VTH en KCC Onderwerp en wettelijke norm: Besluit omgevingsrecht- Borging capaciteit (artikel 7.5) Nr. Waarnemingen provincie: 1 In 2012 is op basis van de doelstellingen zoals opgenomen in het beleidsplan handhaving de benodigde capaciteit berekend. Deze is afgezet tegen de beschikbare capaciteit. Het tekort aan capaciteit voor de activiteit bouwen is aanhangig gemaakt in een collegevoorstel. Hiervoor is extra capaciteit voor inhuur beschikbaar gesteld. De berekening en dit overzicht is niet in de handhavingsdocumenten opgenomen en ook niet op een andere wijze inzichtelijk. 2 leder jaar is de berekening in 2012 het uitgangspunt. Op basis hiervan is de beschikbare capaciteit verdeeld over de prioriteiten. De exercitie van het berekenen van de benodigde capaciteit is daarna niet opnieuw uitgevoerd, ondanks wijzigingën in wetgeving of aanpak van de Uitvoering. Hierdoor is het onduidelijk of met de opgenomen taakstelling in het HUP 2014 de doelstellingen in het beleidsplan worden bereikt. 3 De berekening van achter het capaciteitsoverzicht zoals opgenomen in het HUP 2014 is wel aanwezig, maar niet inzichtelijk voor ons. De berekening maakt gebruik van kentallen gebaseerd op ervaring en te controleren onderwerpen. Daarnaast zijn de momenten van controle afgesproken. De onderbouwing van deze momenten en onderwerpen zijn gedeeltelijk vastgelegd middels beschreven processen of checklisten. De totale onderbouwing is niet beschreven wat het systeem kwetsbaar maakt. 4 Preventie is een belangrijke rode draad in het beleid van de gemeente en is geïmplementeerd tot in de uitvoering en integraal opgepakt. 5 Het aantal uit te voeren controles in 2014 in het kader van brandveilig gebruik is laaq. 6 De controles brandveilig gebruik worden uitgevoerd door de gemeente zelf. Complexere gebouwen worden samen met de Veiligheidsregio (VR) bezocht. Dit gaat op afroep. De VR levert bij aanvragen bouwen en brandveilig gebruik altijd advies. Met de veiligheidsregio is een dienstverleningsovereenkomst afgesloten en voor de opdracht zijn ook aanvullende documenten aanwezig. 7 Tijdens de controles brandveilig gebruik wordt ook aandacht besteed aan compartimentering en brandwerende scheidingen. Dit is echter niet afdoende gebleken tijdens onze voorinspectie. Ook is deze aandacht onvoldoende te zien in de verslagen van de controles tijdens het dossieronderzoek. 8 Controles bestaande bouw worden alleen bij vermoeden op afwijking uitgevoerd. Controles tijdens het bouwen vinden plaats op het moment van melden of bij complexe gebouwen middels een planning met de VR. 9 Gedurende het jaar is zicht op benodigde en beschikbare capaciteit op basis van behaalde resultaten. Per kwartaal wordt op basis van de behaalde resultaten een inschatting gemaakt van wat 16/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

20 nog nodig is aan capaciteit en wat beschikbaar is. Het tijdschrijfsysteem wordt hiervoor niet gebruikt. 10 De bedrijfsmatige asbesttaken worden per 1 januari 2015 uitbesteed aan de omgevingsdienst. Reactie ļ zienswijze gemeente: 5 Dit is afhankelijk van het gekozen thema van het jaar. Dossieronderzoek brandveiligheid, Handhavingsstrategie Mevi. K Tcuilinck, Coördinator handhaving Wettelijke norm Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7 4 lid 2) Nr. Algemeen, Waarnemingen provincie: 1 De volgende dossiers zijn bekeken: o RSZK Floriaan, Wielewaal 10 te Bladel;» RSZK Kempenland, Rondweg 25 te Bladel o OBS DE Sleutelaar 1 te Bladel o Mariaschool, Hofplein 1 te Bladel o Kinderopvang Duimelo, Rond Deel 5 te Bladel» Stichting de Plaatse, Doollandweg 2 te Bladel (zorgwoningen) 2 Er is niet te herleiden uit de dossiers dat er altijd aandacht is voor brand- en rookcompartimentering. 3 Er was geen duidelijke inspectiefrequentie te zien in de dossiers. Deze was zeker niet jaarlijks. 4 In de dossiers zijn de verslagen van de controles en gebruikte vragenlijsten terug te zien. Ook is van elke controle brandveilig gebruik een brief aanwezig. 5 In de verslagen, zoals gebruikt in de jaren 2012 en 2013, is te zien dat geen aandacht bestaat voor compartimentering of brandscheidingen, anders dan voor stookruimten. In een verslag van een controle in 2009 tezamen met de VR is wel aandacht voor compartimentering en de WBDBO van scheidingen. 6 Wisselend is het beeld van gebruikte verzendtermijnen voor het versturen van brieven na een controle en gebruikte hersteltermijnen. Ook is het beeld wisselend van het wel of niet uitvoeren van een afsluitende hercontrole. Een aantal maal komt hierdoor het hanteren van de handhavingsstrategie in het gedrang. 7 Bij vergunningverlening is duidelijk te zien dat steeds advies wordt gevraagd aan de VR en dat de VR ook kijkt naar de koppeling tussen omgevingsvergunning onderdeel bouwen en onderdeel brandveilig gebruik. 8 In het dossier van Kempenland is gezien dat er is gedoogd zonder gedoogbeschikking. Dit is wel met een bestuurlijke dekking gedaan via het college. Hierin is niet te zien wat de noodzakelijke tussentijdse maatregelen zijn en wat het risico is. 9 Bij het dossier Kempenland is een vragenlijstgezien die de instelling zelf invult en voor de gemeente dient als checklist. Hierop staat dat Kempenland zelf zegt dat de stookruimte voldoet als brandcompartiment. De toezichthouder van de gemeente merkt hier verder niks over op. Tijdens de voorinspectie is gebleken dat de stookruimte niet voldoet. 10 Het B&W voorstel voor het gedogen bij Kempenland van bevatte een advies over de hersteltermijnen en een categorie indeling conform de handhavingsstrategie. Het ging hierbij om een Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 17/18

21 overtreding van de BMI die niet voldeed en niet functionerende brand- en rookcompartimentering. Deze zijn in het advies ingedeeld in categorie 2. Ten eerste is dit in strijd met uw eigen beleidsplan waarin staat dat dit een categorie 0 overtreding is (direct bestuursdwang). IBT is van mening dat deze overtredingen op zich zelf gezien kunnen worden als categorie 1 overtredingen. In samenhang van elkaar is er sprake van een bouwkundig en technisch probleem. Hier was een passende beoordeling strengel dan oon categorie 1 gepast geweest Reactie 1 zienswijze gemeente: 18/18 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht