BY lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll. Provincie Noord-Brabant. 15 oktober 2015

Transcriptie

1 Provincie Noord-Brabant BY Brabantlaan 1 Postbus MC 's-hertogenbosch Telefoon (073) Fax (073) info@brabant.nl Bank ING Inspectierapport reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht Taakuitvoering van de gemeente Oosterhout > toezicht brandveiligheid zorginstellingen > handhavingsdocumenten Wabo > handhavingsstrategie 'Zó handhaven wij in Brabant' ļ Landelijke handhavingsstrategie lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Contactpersoon Team IBT omgevingsrecht, F.H.M. van Dinther R. Bloemsma Afdeling Interbestuurlijk Toezicht IBTomgevingsrecht@brabant.nl Datum reality check 15 oktober 2015

2 Inhoud 1 Voorwoord 2 2 Doel, afbakening en aanpak 3 3 Conclusies Samenvatting conclusies Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Beoordeling handhavingsdocumenten Rapportage ELD EV-RO rapportage 9 4 Verbeterpunten Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Probleemanalyse en prioritering Borging capaciteit Brandveiligheid dossieronderzoek en handhavingsstrategie Overige verbeterpunten Handhavingsdocumenten 10 Bijlage 1: Waarnemingen 11 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 1/16

3 1 Voorwoord Gemeenten en waterschappen hebben veel wettelijke medebewindstaken op het terrein van het omgevingsrecht. De provincies hebben sinds 1 oktober 2012 de wettelijke taak gekregen als interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht. Dat wil zeggen dat de provincies bekijken of een gemeente of waterschap haar taken op het terrein van het omgevingsrecht goed uitvoert. In Brabant richten wij ons daarbij in hoofdzaak op de taken vergunningverlening, toezicht en handhaving. En wel vooral daar waar er sprake is van risico's voor veiligheid en volksgezondheid of kans op onherstelbare schade. Ook doen wij op alle gemeenten en waterschappen een check op tijdige bestuurlijke vaststelling van de handhavingsdocumenten. Tijdige vaststelling is een wettelijke eis en belangrijk voor een goede sturing op de handhavings-beleidscyclus en de instandhouding van een professionele handhavingsstructuur. Wanneer een gemeente of waterschap die taken niet goed uitvoert, kunnen wij maatregelen nemen. In het uiterste geval kunnen wij op kosten van een gemeente of waterschap een taak zelf uitvoeren (indeplaatsstelling) of aan de minister vragen om een genomen besluit te schorsen en te vernietigen. Daarnaast behandelen wij klachten en signalen van burgers en bedrijven over mogelijke taakverwaarlozing door een gemeente of waterschap. Ook richten wij ons op het stimuleren en faciliteren van de spontane naleving door een gemeente of waterschap met het oog op de voorbeeldfunctie die de overheid heeft richting burgers en bedrijven. Dit doen wij onder meer door het plaatsen van goede voorbeelddocumenten van gemeenten en waterschappen (naming) op een voor het omgevingsrecht gemaakte digitale werkomgeving op sharepoint "IBT omgevingsrecht". Daar staat ook relevante achtergrondinformatie over interbestuurlijk toezicht, een checklist met de kwaliteitseisen handhaving en blanco formats van beleidsplan, uitvoeringsprogramma en evaluatieverslag. Via een mail naar IBTomgevingsrecht@brabant.nl krijgt iedere gemeente toegang. Het Beleidsplan IBT bevat onze doelen en prioriteiten voor het interbestuurlijk toezicht. Die beleidsdoelen worden vertaald naar activiteiten in een jaarlijks Uitvoeringsprogramma IBT. Dit betekent in 2015 voor het omgevingsrecht onder meer dat wij van 15 gemeenten de handhavingsdocumenten beoordelen en daar tevens een reality check uitvoeren. Bij de betreffende gemeenten doen wij ook een onderzoek naar het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft over dit onderwerp in een onderzoeksrapport uitgebracht met verontrustende resultaten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vraagt voor de resultaten van dat onderzoek aandacht van de provincies bij de uitvoering van het interbestuurlijk toezicht. Uit onderzoek dat wij in 2014 hebben gedaan bij 17 gemeenten, blijkt dat het toezicht op de brandveiligheid bij zorginstellingen bij veel gemeenten nog niet naar behoren verloopt. Bij brief van 1 3 november 2014 hebben wij daarvoor bij gemeenten nadrukkelijk aandacht gevraagd. Toezichthouders van het provinciale team interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht hebben op 15 oktober 2015 bij de gemeente Oosterhout een reality check uitgevoerd. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente is een steekproef gedaan bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. Dit rapport bevat de uitkomsten van de reality check met waarnemingen, conclusies en verbeterpunten. 2/16 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

4 2 Doel, afbakening en aanpak Doel van een reality check is om te onderzoeken of de uitvoeringspraktijk bij de gemeente overeen komt met de vastgestelde handhavingsdocumenten van de gemeente op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en bijbehorende uitvoeringsregelingen. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn onderstaande handhavingsdocumenten beoordeeld in het licht van de wettelijke kwaliteitscriteria handhaving: - Beleidsplan fysieke leefomgeving Uitvoeringsprogramma VTH 2015 inclusief evaluatieverslag 2014 Onderdeel van de reality check is tevens een onderzoek naar de taakuitvoering van de gemeente ten aanzien van één van de prioritaire risico thema's in het Beleidsplan IBT Voor 2014 en 2015 staat het risicothema toezicht brandveiligheid bij zorginstellingen centraal. Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn een aantal dossiers opgevraagd en is een steekproef gedaan door een inspectie bij twee zorginstellingen op een aantal brandveiligheidsaspecten. In 2013 is bij de gemeente een onderzoek uitgevoerd op de taakuitvoering bij ELD B.V.. Dit betrof een onderzoek naar de mogelijke invloed van taakuitvoering van de gemeente in deze kwestie op het ontstaan en/of verloop van de brand op 4 juni 2013 bij ELD in loods 3. Hierover hebben wij op 10 juni 2014 een inspectierapport aan de gemeente verzonden. Tijdens dit bezoek hebben wij gekeken op welke wijze de gemeente de verbeterpunten uit het rapport heeft opgepakt en verwezenlijkt. Op 8 oktober 2014 hebben wij met de heer R. Janssen en de heer F. Versteegh van de afdeling Stadsontwikkeling van de gemeente een gesprek gevoerd over de wijze waarop externe veiligheid is geborgd in haar bestemmingsplannen. Hierover hebben wij op 20 januari 2015 een brief met inspectierapport met verbeterpunten gestuurd. Tijdens dit bezoek is teruggekoppeld op welke wijze de gemeente de verbeterpunten waarvan de termijnen zijn verstreken, heeft uitgevoerd. Hiertoe hebben wij op 13 oktober 2015 een mail ontvangen van mevrouw D. Bosmans met informatie over de stand van zaken inzake de verbeterpunten. Na afloop van de reality check zijn de bevindingen mondeling teruggekoppeld aan de betreffende medewerkers. Vervolgens is het concept inspectierapport met daarin ook de conclusies en verbeterpunten voor ambtelijk reactie toegezonden aan de gemeente. Tijdens het bezoek is mondeling kenbaar gemaakt dat Inspectie Leefomgeving en Transport vanuit haar rol als wettelijk adviseur Wabo een beroepschrift heeft ingediend bij de rechtbank tegen de vergunning van ELD B.V.. Dit beroepsschrift is gericht tegen de wijze waarop in de vergunning is omgegaan met het realiseren van een aanvaardbaar beschermingsniveau en gemotiveerde afwijking van de BBT in het besluit. Deze heeft betrekking op de vakgrootte, de uitstroom en de opvang van het product in loods óa en 6b. Deze procedure staat los van de in dit inspectierapport beschreven reality check. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 3/16

5 Aanwezigen namens de gemeente en of veiligheidsregio De heer A. Vermeer Mevrouw M. van Gemert De heer J. Bastionen Mevrouw S. van den Berg De heer T. Hop Unitleider Vergunningen en Handhaving Beleidsmedewerker Informatie- en Servicecentrum Kwaliteitsadviseur (alleen bij afsluiting) Accountmanager OMWB (alleen bij afsluiting) Coördinator Veiligheidsregio Midden-West Brabant Inspectieteam Provincie Noord-Brabant Mevr. S. van Dinther Dhr. R. Bloemsma Interbestuurlijk toezichthouder omgevingsrecht Coördinator interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

6 3 Conclusies 3.1 Samenvatting conclusies Onderstaande tabel bevat een overzicht van de conclusies die volgen uit de toetsing aan de wettelijke norm en de toetsing van de uitvoeringspraktijk aan de vastgestelde handhavingsdocumenten per beoordeeld onderdeel. Hierbij hanteren wij een vierpuntenschaal namelijk: Voldoet, Voldoet grotendeels, Voldoet gedeeltelijk of Voldoet niet. inļpşfļfįçpb 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen *Voldoet grotendeels 3.3 Kwaliteitscriterium: Probleemanalyse en prioritering Voldoet grotendeels 3.4 Kwaliteitscriterium: Borging capaciteit Voldoet grotendeels 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, Voldoet gedeeltelijk handhavingsstrategie 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten Voldoet grotendeels 3.7 Verbeterpunten Rapportage ELD B.V. Voldoet grotendeels 3.8 Verbeterpunten Rapportage EV-RO Voldoet grotendeels * Deze conclusie heeft betrekking op de zorginstellingen algemeen en niet op de gemeente. De conclusies zijn gebaseerd op de in bijlage 1 opgenomen waarnemingen. De verbeterpunten zijn opgenomen in hoofdstuk 4. Dit inspectierapport bevat niet de verbeterpunten over de handhavingsdocumenten. Dat is gedaan om tegemoet te komen aan de wens van gemeenten om het inspectierapport niet te gedetailleerd te maken. Die wens is kenbaar gemaakt tijdens de zogeheten ronde tafel bijeenkomsten in De betreffende verbeterpunten zijn samen met bijbehorende checklist per mail d.d. 2 december 2015 aan de gemeente toegezonden ter attentie van de heer A. Vermeer. Bij het overzien van de conclusies en verbeterpunten valt het ons positief op dat de gemeente met de juiste ingrediënten haar beleidscyclus sterk verbetert. De gemeente weet de verschillende rollen binnen de gemeente zuiver te scheiden en te vervullen. Dit zorgt ervoor dat de juiste discussie op de juiste plaats wordt gevoerd. Onze complimenten hiervoor. Daarentegen is in onze ogen een zorgpunt bij de gemeente het hanteren van de handhavingsstrategie bij toezicht op brandveiligheid. 3.2 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen Hieronder staan de betreffende wettelijke normen en de door ons daaraan gerelateerde conclusies. «Woningwet;» Bouwbesluit 2012;» Regeling bouwbesluit 2012;» Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 5/16

7 » Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Voorafgaand aan het bezoek aan de gemeente zijn twee zorginstellingen binnen de gemeente bezocht en geïnspecteerd op de volgende belangrijke aandachtspunten uit het Bouwbesluit ten aanzien van het rechtens verkregen niveau en het gebruik: Technisch «brandmeldinstallatie, ontruimingsinstallatie, noodverlichting Organisatorisch» ontruimingsplan, ontruimingsoefening, nooddeuren, vluchtwegen Bouwkundig «rookscheidingen, brandscheidingen Door deze aspecten in samenhang te bezien ontstaat een beeld over de brandveiligheid van een gebouw. Dit beeld betrekken wij bij het toetsen aan de procescriteria handhaving uit het Besluit omgevingsrecht, waarbij wij met name kijken naar probleemanalyse, prioritering en borging capaciteit. Conclusie Uit onze inspectie blijkt dat de technische installaties voor zover controleerbaar voldoen, de organisatie grotendeels voldoet en de bouwkundige aspecten grotendeels voldoen. Deze conclusies hebben betrekking op de zorginstellingen en niet op de gemeente. Bouwkundige aspecten: Tijdens de bezoeken aan beide zorginstellingen hebben wij kunnen zien dat er in de gebruiksfase van het gebouw de laatste jaren aandacht was voor de brandveiligheid. De doorvoeringen door een brandscheiding zijn veelal gecontroleerd door een deskundig bedrijf en opnieuw op een juiste manier brandveilig uitgevoerd en afgewerkt. Desondanks zien wij bij beide gebouwen dat een aantal doorvoeringen niet brandveilig zijn uitgevoerd. Organisatorische aspecten: Met betrekking tot de BHV-organisatie zien wij dat het personeel van de BHV-organisatie wordt getraind en het ontruimingsplan actueel is of wordt gemaakt De bouwkundige gebreken in beide panden moeten worden opgeheven. De bouwkundige staat van het gebouw is belangrijk om ervoor te zorgen dat bij brand voldoende ontruimingstijd aanwezig is voor de BHV-organisatie en de bewoners. De gemeente dient de zorginstellingen te verzoeken de gebreken te herstellen. Algemeen advies gebruiksfuncties Wij stellen vast dat er een landelijke discussie speelt over de vraag of het gaat om een gebruiksfunctie gezondheidszorg of woonfunctie voor zorg. Veelal is een woonfunctie voor zorg aangevraagd waardoor er volgens het Bouwbesluit geen zelfsluitende deuren aanwezig hoeven te zijn bij de sub-brandcompartimenten. Deze discussie speelt niet bij de door ons bezochte locaties. In Verpleeghuis De Volckaert zijn de subbrandcompartimenten zelfsluitend uitgevoerd. In 6/16 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

8 het Amphia ziekenhuis is deze nog niet aanwezig. Gelet op de geplande en in aanbouw zijnde uitbreidingen elders neemt het ziekenhuis in 2017 een beslissing over aanpassing van dit pand. Wij merken hierbij op dat het ons bekend is dat in het Bouwbesluit een heldere definitie ontbreekt waaruit in alle gevallen duidelijk blijkt om welke gebruiksfunctie het gaat. De indeling van de gebruiksfunctie is vaak ook gebaseerd op de definities daarover. Wij adviseren dit te bezien vanuit de aansturingsartikelen uit het Bouwbesluit. Wij adviseren in dat geval maatwerk toe te passen en op basis van reële brandscenario's en het werkelijke gebruik te beoordelen of er sprake is van een brandveilig gebouw zoals bedoeld in het aansturingsartikel uit het Bouwbesluit 2012 (afdeling 2.10, 2.11, 2.12 en 6.6) conform het rechtens verkregen niveau: «Een bouwwerk is zodanig dat uitbreiding van brand in verdergaande mate wordt beperkt dan in paragraaf 2.10 en dat veilig kan worden gevlucht.» Een te bouwen bouwwerk heeft zodanige vluchtroutes dat bij brand een veilige plaats kan worden bereikt» Een bouwwerk heeft zodanige voorzieningen dat brand tijdig kan worden ontdekt zodat veilig kan worden gevlucht «Een bouwwerk heeft zodanige voorzieningen dat het ontvluchten goed kan verlopen. Vanuit het ministerie van BZK zijn in juli 2014 twee informatiebladen uitgegeven over de gebruiksfuncties gezondheidszorg en woonfunctie voor zorg. Wij adviseren de gemeente om actief informatie in te winnen bij de veiligheidsregio's (als uw adviseur) over de reële risico's die horen bij deze landelijke discussie zodat u hiervan kennis heeft en kunt betrekken in uw probleemanalyse en prioritering. Tijdens de reality check is aangegeven dat u controleert op het juiste gebruik van de vergunningsplichtige gebouwen. 3.3 Probleemanalyse en prioritering Beoordeeld is of het handhavingsbeleid is gebaseerd op een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Daarnaast is beoordeeld of de gemeente over een prioriteitstelling beschikt die terugkomt in de handhavingsbeleidscyclus. Conclusie Onderdeel probleemanalyse. De gemeente beschikt over een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Dit is een goed gespecificeerde probleemanalyse met als voorbeeld aandacht voor de verschillende fases van een gebouw en voor toezicht op bestaande bouw. Onze complimenten hiervoor. Onderdeel prioritering. Prioritering heeft plaatsgevonden middels een risicoberekening (kans x effect). Verschillende disciplines zijn betrokken bij het maken van de risico-analyse. De risicoanalyse is zuiver gehouden van politieke voorkeur. Op het moment dat een politieke voorkeur bestaat wordt dit afzonderlijk van de risico-analyse in een B&W-voorstel verwoord. In de probleemanalyse is voor de gebruiksfase geen onderscheid gemaakt in type gebouw of gebruiksfunctie, zoals dit wel voor de bouwfase is gedaan. Bij het jaarprogramma maakt de Veiligheidsregio wel gebruik van de verschillende gebruiksfuncties voor het bepalen van de toezichtsfrequentie en -intensiteit. Het heeft de voorkeur als de probleemanalyse aansluit bij deze wijze van uitvoeren in de praktijk door dit onderscheid ook in de probleemanalyse te maken. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 7/16

9 3.4 Borging capaciteit Beoordeeld is of de benodigde capaciteit is berekend vanuit de gestelde doelen en geborgd middels de begroting. Daarnaast is gekeken of de beschikbare capaciteit is afgezet tegen de benodigde capaciteit. Conclusies De gemeente draagt er zorg voor dat de benodigde en beschikbare capaciteit voor het bereiken van de gestelde beleidsdoelen en voor het uitvoeren van de activiteiten in het uitvoeringsprogramma inzichtelijk worden gemaakt en in de begroting worden gewaarborgd. In het huidige uitvoeringsprogramma zijn nog niet alle normuren berekend. Daarover is medegedeeld dat dat in het volgende uitvoeringsprogramma wel het geval is. Er zijn voldoende middelen beschikbaar voor de uitvoering van het uitvoeringsprogramma. Zonodig worden de middelen aangevuld of het uitvoeringsprogramma aangepast. De gemeente vult de opdrachtgeversrol richting Veiligheidsregio naar behoren in. Er is sprake van afstemming en samenwerking tussen gemeente en Veiligheidsregio over capaciteit en prioriteiten voor toezicht met voldoende aandacht voor het onderwerp toezicht brandveiligheid bouwkundige zaken bij zorginstellingen. 3.5 Dossieronderzoek brandveiligheid, handhavingsstrategie Tijdens ons bezoek zijn enkele handhavings- en toezichtdossiers bekeken op toepassing van de Brabant brede handhavingsstrategie "Zó handhaven we in Brabant" of de Landelijke Handhavingsstrategie die op 4 juni 2014 door het Bestuurlijk Omgevingsberaad is vastgesteld. De dossiers hebben betrekking op brandveiligheid bij zorginstellingen. Conclusie De Veiligheidsregio voert preventief toezicht uit voor de gemeente. De Veiligheidsregio hanteert een categorie indeling vergelijkbaar met die in de handhavingsstrategie en draagt het dossier over op het moment dat repressieve handhaving nodig is. In de dossiers zagen wij meerdere ernstige overtredingen waarbij niet direct is gehandeld conform de handhavingsstrategie op het moment dat de Veiligheidsregio het dossier overdraagt aan de gemeente voor repressieve handhaving. In één geval zet de gemeente één jaar later een handhavingsstrategie in. Lang wordt in de overlegsfeer gehandeld, waarbij de acties binnen dit overleg- en afstemmingsproces niet allemaal worden vastgelegd. Sinds begin dit jaar is hier aandacht voor en is extra capaciteit door de gemeente ingehuurd om deze zaken op te pakken in het kader van thematisch toezicht. Let op dat dit toezicht ook na 2015 wordt geborgd in de reguliere werkzaamheden. Voldoende aandacht bestaat voor alle drie de BIO- brandveiligheidsaspecten bij controles tijdens de gebruiksfase. De gemeente voert de controles in samenwerking met de Veiligheidsregio uit. Uit de controleverslagen is duidelijk te zien dat alle aspecten voldoende aandacht krijgen. Tijdens toezicht in de bouwfase worden op verschillende momenten de verschillende brandveiligheidsaspecten middels een protocol en checklist nagelopen. De controlefrequentie tijdens de bouwfase en gebruiksfase komen overeen met het voorgenomen beleid en programma. Onze complimenten hiervoor. 8/16 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

10 3.6 Beoordeling handhavingsdocumenten Om een professionele handhavingsstructuur te realiseren en in stand te houden is de gemeente bij brief van 10 november 2014, kenmerk , verzocht de handhavingsdocumenten aan ons toe te sturen. De handhavingsdocumenten zijn in het licht van de wettelijke kwaliteitseisen handhaving en in samenhang met elkaar beoordeeld. Daarvoor is gebruik gemaakt van een checklist. Zoals hiervoor onder 3.1 vermeld, zijn de verbeterpunten over de handhavingsdocumenten samen met bijbehorende checklist per mail aan de gemeente toegezonden. Voor de eisen aan de uitvoeringsorganisatie in deze lijst geldt dat het geregeld moet zijn in de organisatie van de gemeente, maar niet in de handhavingsdocumenten behoeft te staan. Het mag ook elders geregeld zijn. 3.7 Rapportage ELD De verbeterpunten uit onze rapportage van 20 mei 2014 zijn op een goede wijze opgepakt. De actiepunten met betrekking tot de vergunning van ELD zijn doorgevoerd en de Domino-bedrijven zijn aangewezen. Met de Omgevingsdienst zijn goede afspraken gemaakt over het in mandaat uitvoeren van toezicht en handhaving bij deze bedrijven. In de toezichtsdossiers van ELD B.V en Otentic Logistics B.V. zijn controlerapporten gezien. Op de tekortkomingen volgt een tijdige hercontrole waarbij geconstateerd wordt dat de tekortkomingen zijn opgeheven. Wat rest is controle op de verplichting in de aanwijzingsbesluiten. De controle op de verplichting in het aanwijzingsbesluit Domino-bedrijven van 11 december 2014 voor ELD BV en Otentic Logistics BV is nog niet uitgevoerd. Deze is begin december gepland. Hiermee is de termijn van 6 maanden opgenomen in het aanwijzingsbesluit ruim overschreden. 3.8 EV-RO rapportage Op 1 3 oktober 2015 hebben wij per mail contact gehad met mevrouw D. Bosmans, manager Stadontwikkeling van uw gemeente, over de verbeterpunten uit ons rapport van 20 januari Mevrouw Bosmans geeft aan dat de gemeente haar onderzoek naar de mogelijkheid van het toestaan van kwetsbare objecten binnen veiligheidscontouren in bestemmingsplannen heeft uitgevoerd. Hier volgen geen actiepunten uit, anders dan de reeds geconstateerde latente saneringssituaties op bedrijfsterreinen Weststad/Statendam en Vijf Eiken. Deze aanpassing zal de gemeente binnen de gestelde termijn van 3 jaar (vóór 20 januari 201 8) uitvoeren. Twee BRZO-bedrijven, Otentic Logistics B.V. en Den Braven Sealant, zijn niet aanwezig op de risico-kaart. Volgens de gemeente is dit te wijten aan het niet-functioneren van het risicokaartsysteem. De twee bedrijven worden binnenkort op de risico-kaart weergegeven. Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 9/16

11 4 Verbeterpunten Hieronder staan de verbeterpunten naar aanleiding van onze conclusies en waarnemingen. 4.1 Locatieonderzoek brandveiligheid zorginstellingen «Neem zo spoedig mogelijk passende maatregelen op de geconstateerde tekortkomingen bij de betreffende zorginstellingen conform de handhavingsstrategie "Zó handhaven we in Brabant". Betrek daarbij de expertise van de Veiligheidsregio; 4.2 Probleemanalyse en prioritering» Maak bij voorkeur in de probleemanalyse onderscheid tussen de gebruiksfuncties en inhoudelijke afdelingen uit het Bouwbesluit Hierdoor is het mogelijk de probleemanalyse aan te laten sluiten bij de wijze waarop de Veiligheidsregio haar bezoeken prioriteert. 4.3 Borging capaciteit» Zorg dat in de komende uitvoeringsprogramma's alle noodzakelijke gegevens zoals normuren beschikbaar zijn en daarin inzichtelijk zijn opgenomen. 4.4 Brandveiligheid dossieronderzoek en handhavingsstrategie «Hanteer en borg conform artikel 7.4, lid 2 Bor het gebruik van de handhavingsstrategie. Advies: Betrek hierbij de afspraken over overdracht van overtredingen tussen veiligheidsregio en gemeente en de te hanteren termijnen voor het versturen van handhavingsbrieven.» Hanteer reële maar wel zo kort mogelijke hersteltermijnen afgestemd op de aard en ernst van de overtreding. Betrek ook mogelijke verzwarende omstandigheden.» Spreek eigenaren van bouwwerken nadrukkelijk aan op hun verantwoordelijkheid en zorgplicht voor brandveiligheid en help hen deze verantwoordelijkheid te kunnen dragen.» Neem een voorlichtende, stimulerende en adviserende rol in met betrekking tot brandveiligheid en gebouweigenaren. 4.5 Overige verbeterpunten» Voer de controle op de verplichting in het aanwijzingsbesluit Domino-bedrijven van 1 1 december 2014 voor ELD BV en Otentic Logistics BV uit.» Geef de twee ontbrekende BRZO-bedrijven Otentic Logistics B.V. en Den Braven Sealant weer op de risico-kaart. 4.6 Handhavingsdocumenten» Pak de per mail d.d. 2 december 2015 aan de gemeente toegezonden verbeterpunten over de handhavingsdocumenten op en pas waar nodig het bestaande handhavingsbeleid, handhavingsdocumenten en/of uitvoeringsorganisatie daarop aan. Voor de eisen aan de uitvoeringsorganisatie in deze lijst geldt dat het geregeld moet zijn in de organisatie van de gemeente, maar niet in de handhavingsdocumenten behoeft te staan. Het mag ook elders geregeld zijn. 10/16 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

12 Bijlage 1: Waarnemingen Onderstaand zijn per inspectiethema de waarnemingen opgenomen waarop de conclusies zijn gebaseerd. Locatieonderzoek Brandveiligheid Aanwezig «Zorginstelling Amphia ziekenhuis, Pasteurlaan 9 te Oosterhout de heer R. van Elven, de heer J. Touw en de heer J. Koijen;» Zorginstelling Verpleeghuis De Volckaert, Buurstede 15 te Oosterhout de heer R. Sips. Wettelijke norm Woningwet, Bouwbesluit 2012, Regeling bouwbesluit 2012, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Locatie Amphia ziekenhuis 1 De bebouwing bestaat uit een aantal delen, waaronder polikliniek, OK, dagbehandeling en afdeling waar nachtverblijf mogelijk is. Voor het overgrote deel vindt alleen poliklinische behandeling en dagbehandeling van patiënten plaats, waardoor weinig en sporadisch nachtverblijf plaatsvindt. De patiënten zijn over het algemeen zelfredzaam. Op dit moment bevat het ziekenhuis geen subbrandcompartimentering op de slaapkamers. Dit is conform de eisen van het Bouwbesluit voor bestaande bouw. In 2017 wordt een besluit genomen over eventuele aanpassingen aan het gebouw. 2 Bekeken zijn enkele technische installaties. De brandmeldinstallatie is onderhouden en gekeurd. Voor zover te beoordelen hebben wij geen tekortkomingen geconstateerd. 3 Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd:» Er is één BHV'er in de nacht. Indien er nachtverblijf plaatsvindt zijn de BHV-verplegers van de betreffende afdeling aanwezig gedurende de nacht;» Er vindt jaarlijks een actualisatie plaats van het digitale ontruimingsplan. De afdelingen vullen zelf aan de hand van een format hun ontruimingsplan in. Dit vergroot de betrokkenheid en zelfbewustwording;» Jaarlijks wordt een table-top oefening per afdeling gehouden. De meest kritische afdelingen hebben met een extern adviseur ook een life-oefening gedaan.» Via e-learning wordt jaarlijks de kennis op peil gehouden van de BHV-ers; Alle PL 31 verplegers (afdeling waar nachtverblijf kan plaatsvinden) zijn BHV geschoold;» Bovenop het normale alarmeringsystemen via de decttelefoons wordt gebruik gemaakt van een alarmering via de smart-pfone; Dit is in ontwikkeling;» Een BHV-app is in ontwikkeling voor het inzicht in het aantal aanwezige BHV-ers op dat moment. 4 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd:» Alle brandscheidingen in het pand zijn in 2011 en 2012 door Firejob gecontroleerd op gebreken. Doorvoeringen zijn dichtgemaakt. Hiervan zijn op plattegronden aantekeningen gemaakt en foto's aanwezig. Dit digitale bestand is goed toegankelijk. «Op het moment dat werkzaamheden plaatsvinden aan een brandwerende scheiding wordt hiervan door de onderhoudsmedewerker van het ziekenhuis melding gemaakt aan het Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 11/16

13 bedrijf wat steeds de brandwerende scheidingen komt repareren. Van de reparatie wordt wederom een foto gemaakt en bewaart in een digitaal systeem met plattegrondtekeningen. «Het ziekenhuis heeft het beleid dat geen werkzaamheden mogen plaatsvinden boven de plafondplaten zonder extra maatregelen om besmettingsgevaar te voorkomen. Hierdoor heeft tijdens het bezoek geen steeksproefgewijze controle boven de plafondplaten kunnen plaatsvinden. Als externen werkzaamheden komen uitvoeren moeten zij een werkvergunning van het ziekenhuis krijgen met een protocol waaraan zij zich moeten houden. «De kelder is niet in de inventarisatie van firejob meegenomen. De kelder is niet in overeenstemming met de tekening die deel uitmaakt van de Omgevingsvergunning (onderdeel Gebruik). Het gebruik, indeling en brandcompartimentering wijkt af. De juiste situatie met de daarbij benodigde brandcompartimentering moet in beeld worden gebracht. «Op verdieping 2 en 3 is draadglas gebruikt in de brandwerende scheiding tussen het trappenhuis met een verticale compartimentering en de verpleegafdeling. Onduidelijk is of dit draadglas kan volstaan op grond van de situatie bestaande bouw volgens het Bouwbesluit De adviseur van de Veiligheidsregio (brandweer) van de gemeente gaat dit na. 5 Doordat niet boven de plafondplaten kon worden gekeken zijn geen foto's gemaakt tijdens deze inspectie Nr. Locatie Verpleeghuis De Volckaert ó De woondelen en -groepen zijn bedoeld voor dementerende ouderen. De brandcompartimentering bestaat uit hoofd en subbrandcompartimenten. 7 Bekeken zijn enkele technische installaties. De brandmeldinstallatie is inmiddels gekeurd. Het certificaat wordt binnen enkele dagen aan de gemeente verzonden. Voor het overige zijn geen tekortkomingen geconstateerd. 8 Bekeken zijn enkele organisatorische aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd: «Er zijn drie BHV'ers in de nacht; «Er is een actueel ontruimingsplan aanwezig. Deze wordt periodiek geactualiseerd. Wat opvalt is dat het ontruimingsplan zeer algemeen is beschreven zonder een duidelijke locale aanduiding bij de ontruiming per afdeling;» Eens in de drie maanden vindt er een onaangekondigde ontruimingsoefening plaats. 9 Bekeken zijn enkele bouwkundige aspecten. Hierbij is het volgende geconstateerd:» Recentelijk zijn alle brandwerende scheidingen gecontroleerd en daar waar nodig gerepareerd en brandwerend afgewerkt. Dit naar aanleiding van de verbouwing in fases waarbij intensief contact is geweest met de gemeente. «In bouwdeel De Markt is boven deur C de brandwerende scheiding niet brandwerend afgewerkt. De doorvoeringen dienen alsnog brandwerend te worden afgewerkt.» Bij een aantal kleine doorvoeren voor een pvc-buis is zwarte kit gebruikt om het gat tussen de muur en buis te dichten. Volgens de zorginstelling betreft dit brandwerende kit. Dit is mogelijk als dit opschuimende kit betreft en juist is toegepast. Of de kit juist is toegepast, is afhankelijk van de kit en de toepassingsmogelijkheden van de kit. (Sommige kunnen alleen bij steenachtige materialen toegepast worden en bijvoorbeeld niet bij metalstud-wanden.) Dit is tijdens het bezoek niet vastgesteld. 12/16 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

14 10 Er zijn diverse foto's gemaakt die de waarnemingen ondersteunen. Deze zijn verzonden naar de gemeente op 28 september 2015 t.a.v. de heer M. Moreau. Reactie Į zienswijze gemeente: 4 Toegepaste opp. draadglas valt binnen de norm. Er is hier dus geen spraken van een verbeterpunt maar een geconstateerde gebruikssituatie die in het verleden al is beoordeeld en als zodanig acceptabel is bevonden. Probleemanalyse, prioritering Aanwezig: De heer A. Vermeer, Unitleider Vergunningen en Handhaving Mevrouw M. van Gemert, Beleidsmedewerker Informatie- en Servicecentrum De heer T. Hop, Coördinator Veiligheidsregio Midden-West Brabant Onderwerp en wettelijke norm: Besluit omgevingsrecht: Probleemanalyse (artikel 7.2 lid 2), Prioritering (artikel 7.2 lid 3, artikel 7.3 lid 1, artikel 7.7 lid 1 b) Nr. Waarnemingen provincie: 1 De gemeente beschikt over een analyse van problemen die zich binnen de gemeente kunnen voordoen. Dit is een goed gespecificeerde probleemanalyse met als voorbeeld aandacht voor de verschillende fases van een gebouw en voor toezicht op bestaande bouw. Onze complimenten hiervoor. 2 Prioritering heeft plaatsgevonden middels een risicoberekening (kans x effect). Verschillende disciplines zijn betrokken bij het maken van de risico-analyse. De risico-analyse is zuiver gehouden van politieke voorkeur. Op het moment dat een politieke voorkeur bestaat wordt dit afzonderlijk van de risico-analyse in een B&W-voorstel verwoord. 3 In de probleemanalyse is voor de gebruiksfase geen onderscheid gemaakt in type gebouw of gebruiksfunctie, zoals dit wel voor de bouwfase is gedaan. Bij het jaarprogramma maakt de Veiligheidsregio wel gebruik van de verschillende gebruiksfuncties voor het bepalen van de toezichtsfrequentie en -intensiteit. Dit doen zijn op basis van het PREVAB-model. 4 De evaluatie van de prioriteiten vindt jaarlijks plaats op basis van de bestaande prioriteitstelling. 5 In het uitvoeringsprogramma zijn per taak doelen en indicatoren opgenomen vanuit het beleidsplan opgenomen. Evaluatie van deze doelen heeft in het jaarverslag 2014 logischerwijs nog niet plaatsgevonden. Eind 2015 zullen de doelen en de resultaten per indicator worden geëvalueerd ten behoeve van het uitvoeringsprogramma Een geautomatiseerd systeem voor het evalueren van de indicatoren is aanwezig. Een aantal indicatoren kunnen hiermee (nog) niet worden gemonitord. Deze moeten nog handmatig worden verzameld. De resultaten om de milieutoezichtsdoelen komen uit het verslag van de OMWB. Reactie Į zienswijze gemeente: - Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 13/16

15 Aanwezig: De heer A. Vermeer, Unitleider Vergunningen en Handhaving Mevrouw M. van Gemert, Beleidsmedewerker Informatie- en Servicecentrum De heer T. Hop, Coördinator Veiligheidsregio Midden-West Brabant Onderwerp en wettelijke norm: Besluit omgevingsrecht: Borging capaciteit (artikel 7.5) Nr. Waarnemingen provincie: 1 Waargenomen is dat voor het bereiken van de gestelde beleidsdoelen en het uitvoeren van de activiteiten in het uitvoeringsprogramma de benodigde en beschikbare middelen inzichtelijk zijn gemaakt en in de begroting worden gewaarborgd. Complimenten daarvoor. 2 Bij sommige taken ontbreken uren. Desgevraagd is daarover aangegeven dat dit komt door de keuze van een nieuwe opzet waardoor de registratie door externen daarop nog niet is ingericht. Vanaf 2016 zal dat wel het geval zijn. 3 De beschikbaarheid van de benodigde uren wordt door het jaar heen bijgehouden door interne kwartaalrapportages en overleg van het afdelingshoofd met sleutelfiguren binnen de afdeling. Voor de uren voor het onderdeel brandveiligheid is aangegeven dat de Veiligheidsregio gebruik maakt van Fitst Watch en ook het aantal controles wordt bijgehouden. 4 Over de juridische capaciteit voor het doorpakken bij overtredingen is aangegeven dat voor milieuzaken de Omgevingsdienst (OMWB) is ingehuurd. De overige zaken doen de medewerkers van de centrale juridische afdeling van de gemeente. De juridische component van de brieven doen de toezichthouders van de gemeente zelf inclusief de ondertekening. De kwaliteit is een eigen verantwoordelijkheid van de toezichthouder. Daarvoor is geen werkinstructie aanwezig. Wel zijn er modelbrieven. En wordt er gewerkt met het zogeheten 4 ogen principe. 5 Over de opdrachtgeversrol van gemeente richting Veiligheidsregio is aangegeven dat de gemeente vooraf speerpunten bij de Veiligheidsregio bekend maakt. Verdere afstemming vindt plaats door een programma over risicobeheersing 2.0 dat oor de Veiligheidsregio aan de gemeente wordt voorgelegd, z 6 Reactie 1 zienswijze gemeente: - Aanwezig Dossieronderzoek brandveiligheid, Handhavingsstrategie Wettelijke norm Beslu it omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Beke een zijn 6 toezichtsdossiers brandveiligheid Nr. Algemeen, Waarnemingen provincie: 1 De volgende dossiers zijn bekeken:» Amphia Ziekenhuis, Pasteurlaan 9 te Oosterhout; * Verpleeghuis De Volckaert, Buurstede 15 te Oosterhout; 4 Verpleeghuis De Riethorst Stromenland, Oldeneellaan 30 te Oosterhout; 14/16 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht

16 » Stichting de Volcakaert, Buurstede 17 en de Keiweg 52 te Oosterhout; * ELD B.V., Zeilmakerijweg 1 te Oosterhout;» Otentic Logistics B.V.,Zeilmakerijweg 8 te Oosterhout. 2 De Veiligheidsregio hanteert een categorie-indeling vergelijkbaar met de handhavingsstrategie bij haar preventief toezicht brandveiligheid 3 Voldoende aandacht voor alle drie de BIO- brandveiligheidsaspecten bij controles tijdens de gebruiksfase. De gemeente voert de controles in samenwerking met de Veiligheidsregio uit. Uit de controleverslagen is duidelijk te zien dat alle aspecten voldoende aandacht krijgen. Tijdens toezicht in de bouwfase worden op verschillende momenten de verschillende brandveiligheidsaspecten middels een protocol en checklist nagelopen. 4 De controlefrequentie tijdens de bouwfase en gebruiksfase komen overeen met het voorgenomen beleid en programma. 5 De Veiligheidsregio verstuurt duidelijke toezichtbrieven met termijnen aan de gecontroleerde instellingen. Dit gebeurt tijdig in mandaat van de gemeente. 6 Bij één dossiers (Volckaert, buurstede 17 en Keiweg 52) is gezien dat één jaar later een handhavingsstrategie wordt ingezet en lang in de overlegsfeer wordt gehandeld. Dit heeft te maken met het moment van de overdracht en de wijze van overdracht van het dossier van de Veiligheidsregio naar de gemeente van preventief naar repressief. 7 Bij één dossier (Riethorst, Oldeneellaan 30) wordt geen formele brief verzonden in het vervolgtraject (na eerste brief in juli) verstuurd waardoor originele inzet van de handhavingsstrategie kan worden losgelaten. Reactie 1 zienswijze gemeente: 2 In lijn met de handhavingsstrategie is de aanpak gericht op herstel en het bevorderen van het naleefgedrag door het brandveiligheidsbewustzijn te vergroten. Dit alles vanuit de benadering: wie wel wil maar niet kan wordt tot op zekere hoogte geholpen. Maar wie wel kan maar niet wil kan rekenen op een directe aanpak. Onderdeel van het bepalen van de aanpak is een risicoafweging van de constateringen en de context waarin deze zijn aangetroffen. Hierbij vindt continu afstemming en samenwerking plaats tussen bevoegd gezag en BMWB. Wij zullen aandacht besteden aan een goede vastlegging hiervan in de dossiers. 6 Bij de Volckaert was de toekomst van het 'voormalig' verpleeghuis lang onduidelijk. 6 In 2015 is extra capaciteit ingehuurd om de voortgang van de handhaving bij brandveiligheidsdossiers te borgen. 6 In het dossier Buurstede is aandacht voor tussentijdse maatrelen in het handhavingsproces terwijl het opheffen van de tekortkomingen op zich laat wachten. Dit dossier hebben wij niet ingezien tijdens het bezoek. ó In lijn met de reactie bij 2 geldt ook hier dat er gedurende tijd veel acties plaatsvinden gericht op herstel, maar dat dit nog onvoldoende uit de dossiers blijkt. Dossieronderzoek ELD en Otentic, Handhavingsstrategie - Aanwezig Odette Verhappen, toezichthouder OMWB Ralph Meijs, jurist OMWB Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht 15/16

17 Wettelijke norm Besluit omgevingsrecht (Handhavingsstrategie, artikel 7.4 lid 2). Bekeken zijn twee toezichtsdossiers Wabo en BRZO van ELD B.V. en Otentic Logistics B.V. Nr. Waarnemingen provincie: 1 Bij de twee onderzochte Wabo- en BRZO dossiers van ELD B.V. en Otentic Logistics B.V. zijn controlerapporten ingezien. Er is geen sprake geweest van ernstige overtredingen. In één situatie waarbij sprake was van een zogeheten categorie 3 overtreding is conform handhavingsstrategie gehandeld. 2 In het dossier ELD is specifiek gelet op en gevraagd naar de volgende 2 aspecten: a) is gecontroleerd of in de inrichting van ELD een document voorhanden is met het gevoerde ter voorkoming van zware ongevallen als bedoeld in het besluit aanwijzen dominobedrijf van 10 december 2014? De dossierstukken gaven daar geen duidelijkheid over. Tijdens het bezoek is daarover aangegeven dat dit in de eerstvolgende reguliere controle, in dit geval de geplande BRZO controle in week 49, wordt meegenomen. b) worden de relevante onderdelen uit de vergunningaanvraag die niet zijn vertaald in vergunningvoorschriften ook standaard betrokken bij het toezicht? De dossierstukken gaven daar geen duidelijkheid over. De toezichthouder BRZO deelde daarover telefonisch mee dat dit inderdaad standaard wordt gedaan. 16/16 Reality check interbestuurlijk toezicht omgevingsrecht