Tweetaligheid: taalontwikkeling of taalstoornis?
|
|
- Louisa van Beek
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Tweetaligheid: taalontwikkeling of taalstoornis? Manuela Pinto 9 NOVEMBER 2012 CONGRES
2 Taalfouten bij tweetalige kinderen Inherent aan tweetalige ontwikkeling? Signalen van SLI?
3 SLI and grammatica Kwetsbare gebieden: morfosyntaxis en fonologie maar taalspecifieke fouten!
4 Enkele voorbeelden
5 Engels Weglaten van BE Weglaten van Agreement en Tense
6 French Problemen met verbale morfologie Problemen met gebruik infinitieven (tot 5 j) Weglaten van clitics
7 Duits Problemen met subject-verb AGR Problemen met finietheid Infinitieven aan het begin van de zin Finiete ww aan het eind van de zin
8 Spaans Problemen met morfologie op het zelf.naamwd Geen problemen met verbale morfologie
9 Nederlands Problemen met subject-verb AGR de Jong et al. (2010)
10 En tweetalige kinderen? Sara 4 jaar Italiaans-Nederlands
11 Italiaans Il cane # che il ranocchio è piccolo Il cane è andato sopra il suo letto E la rana non c era più Qui è andata fuori E dopo il cane andato qua E dopo # l ha tolto il bimbo Che c era qua E dopo in braccio E il cane cadeva e Dopo l ha salvata E dopo E dopo è sceso tanto tanto le zanzare E dopo lei il cane voleva la mangiare E dopo il cane non ce la farà più E dopo vedi il bimbo che so ndati qui Il cane che non voleva che pizzicavano E lui # Il cane corre corre corre È buffo Però era un buffo buono E dopo andava su sulle rocce E dopo stava lassú E dopo era era quasi caduto però Nederlands CHI: Een kindje gaan op, op eh, op water. CHI: En dan MAR: En hier. CHI: En dan gaan op vallen. MAR: Gaan ze vallen? CHI: Ja MAR: Oh CHI: En dan gaan op water gaan kikker water dan en dan gaan tie krakrak. CHI: En dan. MAR: En hier. CHI: En dan gaan de rana [IT: kikker] pakken en dan gaan vallen in water. MAR: Oh! CHI: En dan de hond. En dan is die kindje zooo arrabbiata [IT:boos-FEM- SING]. MAR: Boos? CHI: Ja MAR: Boos. CHI: En dan de rana [IT: kikker]? CHI: En dan zo, dan is ie daar. CHI: Dan gaan ze zo. CHI: En dan gaat hondje
12 Fouten? Italiano Subject-verb AGR Object clitic omissie Aux omissie Goede competentie /gebruik van verleden tijden Nederlands Subject-verb AGR Subject omissie Det-nomen AGR Subject-omissie
13 De fouten die Sara maakt zouden aan SLI kunnen doen denken. Maar Sara heeft geen SLI. Ze is tweetalig, haar dominante taal is het Italiaans, en haar twee talen zijn beide nog in ontwikkeling!
14 Overeenkomsten tussen tweetaligheid en SLI Tijdelijk (work in progress)? of Verankerd in de mentale representatie van de grammatica?
15 Het belang van taalkundig onderzoek Contrastieve analyse van afwijkende taalconstructies in de twee (of meer) grammatica s. Kennis van hoe taal zich ontwikkelt in de betrokken talen
16 Syntactische complexiteit Analyses in termen van (structureel) complexe derivatie (WH-questions). Oudere kinderen zouden geen problemen moeten hebben, SLI wel.
17 Maar welke tweetaligheid?
18 Tweetaligheid: variatie in tijd (AoO) simultaneous successive: adult L2 child L2: early cl2 (3-4j) late cl2 (5-8j)
19 Tweetaligheid: variatie in input Heritage speakers: 2 e generatie migranten met L2 als dominante taal L1 attrited varieties: near-natives in de L2
20 Tweetaligheid: meer variabelen aanleg houding t.o.v. de taal sociale acceptatie van tweetaligheid status van de taal opleiding moeder SES (social economical status)...
21 Bijdragen van taalkundig onderzoek Gedetailleerde taalkundige analyse heeft laten zien dat SLI en child L2 linguistisch gezien, verschillend zijn Taalspecifieke eigenschappen bepalen de linguistische keuzes, zowel in SLI als in de L2 Belang van longitudinale studies (taal in ontwikkeling)
22 Een correcte diagnostiek vereist o.a. nauwkeurige taalkundige analyse van de betrokken talen en aandacht voor non-linguistische variabelen
23 Toch... Zeer tijdrovend, (taalkundig)-specialistisch werk. Niet makkelijk hanteerbaar. Vereist longitudinale observaties. Belang van samenwerking: Europees netwerk COST Action IS0804
24 Veel dank!
25
Meertaligheid en taalstoornissen. Jan de Jong Universiteit van Amsterdam
Meertaligheid en taalstoornissen Jan de Jong Universiteit van Amsterdam Diagnostisch dilemma In veel onderzoek: oppervlakkige overeenkomst tussen eentalige kinderen met SLI en tweetalige kinderen zonder
Nadere informatieTransfer en toegang tot Universele Grammatica in tweedetaalverwerving door volwassenen
Samenvatting Transfer en toegang tot Universele Grammatica in tweedetaalverwerving door volwassenen Negen casestudies naar de verwerving van het Engels, Duits en Zweeds door volwassen moedertaalsprekers
Nadere informatieBilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma
Bilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma Nederlandse samenvatting Tweetaligheid en cognitie: de verwerving van het Fries en het Nederlands Deze dissertatie is het resultaat
Nadere informatieExpression écrite. Manuel et épreuves. nom :
Expression écrite Manuel et épreuves nom : www.projectfrans.nl Beoordelingsaspecten Als we bij Frans de schrijfvaardigheid toetsen, willen we weten of je in staat bent om de Franse taal schriftelijk te
Nadere informatiePersistent Grammatical Difficulties in Specific Language Impairment I. Duinmeijer
Persistent Grammatical Difficulties in Specific Language Impairment I. Duinmeijer Samenvatting Persistente grammaticale problemen bij kinderen met specifieke taalontwikkelingsstoornissen (SLI). Een gebrek
Nadere informatieCorrectievoorschrift HAVO
Correctievoorschrift HAVO 2010 tijdvak 1 Frans tevens oud programma Frans 1,2 Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel
Nadere informatieGEZONDHEID (La santé)
FICHE LEXICALE NEERLANDAIS 1/5 GEZONDHEID (La santé) a. Wat zijn hun klachten? (De quoi se plaignent-ils?) A C B G I H 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. E D Klachten hoest moet overgeven ben verkouden heb
Nadere informatiesyllabilijst 1819 eerste sem lesgever opleidingsonderdeel code titel cursus auteurs opmerkingen
lesgever opleidingsonderdeel code titel cursus auteurs opmerkingen Christophe Wybraeke Duits: Taalpraktijk A A703021 Einführungskurs AEL&ERASMUS EXCHANGE STUDENTS Christophe Wybraeke Duits: Taalpraktijk
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Franse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13
Nadere informatiePerson Markers in Spoken Spontaneous Israeli Hebrew. A Systematic Description and Analysis S. Cohen
Person Markers in Spoken Spontaneous Israeli Hebrew. A Systematic Description and Analysis S. Cohen Persoonsmarkeerders in het Spontaan Gesproken Israelisch Hebreeuws (Samenvatting) Het corpus-gebaseerde
Nadere informatieClitic production in Italian agrammatism Rossi, Eleonora
Clitic production in Italian agrammatism Rossi, Eleonora IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version
Nadere informatieDe diagnostiek van vertelvaardigheid bij kinderen met een specifieke taalstoornis
De diagnostiek van vertelvaardigheid bij kinderen met een specifieke taalstoornis Dr. Annette Scheper Klinisch linguist, senior onderzoeker Spraak & Taal Ambulatorium Eindhoven en Utrecht, Specialistische
Nadere informatieKind, Taal & Ontwikkeling. Taalontwikkeling & taalproblemen Prematuur geboren kinderen en hun verdere ontwikkeling (film)
Kind, Taal & Ontwikkeling Taalontwikkeling & taalproblemen Prematuur geboren kinderen en hun verdere ontwikkeling (film) 1e letter vervangen door een andere: de eerste letters vormen dan van boven naar
Nadere informatieGROEPSSAMENSTELLINGS- EFFECTEN IN HET LAGER ONDERWIJS Een propensity score matching onderzoek. Barbara Belfi, Carla Haelermans & Bieke De Fraine
GROEPSSAMENSTELLINGS- EFFECTEN IN HET LAGER ONDERWIJS Een propensity score matching onderzoek Barbara Belfi, Carla Haelermans & Bieke De Fraine GROEPSSAMENSTELLINGSEFFECTEN IN HET LAGER ONDERWIJS Een
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2004 Nr. 133
27 (1990) Nr. 3 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2004 Nr. 133 A. TITEL Overeenkomst tot oprichting van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling, met bijlagen; Parijs,
Nadere informatieOriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Taalverwerving
Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie Taalverwerving Taalverwervingsparadox Het leren van een taal: Makkelijk voor kinderen Maar moeilijk voor volwassenen en computers Hoe leren kinderen hun moedertaal?
Nadere informatieDe rol van vertelvaardigheid in de taalontwikkeling
WAP conferentie 28 november, 2015 Amsterdam De rol van vertelvaardigheid in de taalontwikkeling Anne Baker University of Amsterdam, NL University of Stellenbosch, SA Stijn (4;3) vertelt in het Nederlands.
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands
Samenvatting in het Nederlands Geschreven taal speelt een zeer belangrijke rol in moderne (westerse) communicatie. De meeste kinderen hebben geen moeite met leren lezen en schrijven, maar een klein deel
Nadere informatieNeurowetenschappen, taal en het onderwijs: Een verstandshuwelijk?
Neurowetenschappen, taal en het onderwijs: Een verstandshuwelijk? Esli Struys, CLIN, VUB Seminarie VLOR, 25 oktober 2012 30-10-2012 1 Overzicht -Mind, Brain, Language & Education (MBLE): mogelijkheden,
Nadere informatieDiagnostiek van taalstoornissen bij meertalige kinderen
Diagnostiek van taalstoornissen bij meertalige kinderen Manuela Julien logopedist & linguïst 30 september 2011 Overzicht 1. Terminologie 2. Uitdagingen 3. Valkuilen 4. Aanpak M. Julien, 30 september 2011
Nadere informatieNARRATIEVE VAARDIGHEDEN VAN SUCCESSIEF MEERTALIGE ARABISCH-NEDERLANDSE KINDEREN IN VERGELIJKING MET EENTALIGE KINDEREN: EEN PILOOTSTUDIE
VAKGROEP SPRAAK-, TAAL- EN GEHOORWETENSCHAPPEN NARRATIEVE VAARDIGHEDEN VAN SUCCESSIEF MEERTALIGE ARABISCH-NEDERLANDSE KINDEREN IN VERGELIJKING MET EENTALIGE KINDEREN: EEN PILOOTSTUDIE drs. Daelman Julie,
Nadere informatieMeertalige kinderen met een logopedisch probleem: Hoe ga je met ze om?
Klinische praktijk Manuela Julien Manuela Julien 1 Meertalige kinderen met een logopedisch probleem: Hoe ga je met ze om? Dit artikel geeft richtlijnen die logopedisten kunnen gebruiken om juiste keuzes
Nadere informatieCorrectievoorschrift VWO
Correctievoorschrift VWO 2009 tijdvak 2 Frans 1,2 Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores 6 Bronvermeldingen
Nadere informatieDiagnostiek en behandeling
Diagnostiek en behandeling Hans Kaffener Diagnostiek en behandeling Kennismaking met de Doelgroep TOS in theorie en in beleving Wat biedt Kentalis diagnostiek en behandeling Hoe kom je bij Kentalis? verwijsmogelijkheden
Nadere informatieONDERZOEK OVER EN MET STAP
ONDERZOEK OVER EN MET STAP Anne Baker STAP cursus april 2010 1 Inhoud van deze presentatie Achtergrond: gebruik van spontane taal analyses Het ontstaan van STAP : de verantwoording Verder onderzoek met
Nadere informatieLange-termijn effecten van congenitaal gehoorverlies op taalvaardigheid
Lange-termijn effecten van congenitaal gehoorverlies op taalvaardigheid Elke Huysmans NVA-vergadering 30-09-2016 Taalontwikkeling bij matige tot ernstige congenitale slechthorendheid (CSH) Belang van vroege
Nadere informatieTaalvergelijkend onderzoek naar SLI en wat het betekent voor tweetalige SLI. Jan de Jong
Taalvergelijkend onderzoek naar SLI en wat het betekent voor tweetalige SLI Jan de Jong Specific Language Impairment (SLI); Ned. equivalent: primaire taalstoornis 2 SLI is een taalachterstand, zonder dat
Nadere informatieComprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni 2014. Evy Visch-Brink
Comprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni 2014 Evy Visch-Brink Dutch version CAT Comprehensive Aphasia Test, 2004 Kate Swinburn, Gillian Porter, David Howard CAT-NL, 2014 Evy Visch-Brink, Dorien
Nadere informatiePeiling wiskunde basisonderwijs
Peiling wiskunde basisonderwijs Voorstelling resultaten 1 juni 2017 dr. Daniël Van Nijlen Overzicht De peiling wiskunde basisonderwijs Beschrijving van de steekproef Resultaten van de peiling o o Behalen
Nadere informatieIk heb vragen rond 'expressieve taalstoornis' of 'taalstoornis' alleen en begon nu wat te twijfelen of dat synoniemen zijn voor dysfasie of niet.
Vraag In de aanloop naar volgend schooljaar krijgen we heel wat vragen rond de type 7 taal-spraak groep. Onder andere over welke 'termen' ok of niet ok zijn ifv opmaak gemotiveerd verslag / verslag. Ik
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands
Samenvatting in het Nederlands Dit proefschrift gaat over de grammatica van het Makhuwa. Deze Bantoetaal wordt gesproken in het noorden van Mozambique en het zuiden van Tanzania. Naar schatting zijn er
Nadere informatieHET SPRAAKTAALSPREEKUUR Het belang van vroeg signaleren
HET SPRAAKTAALSPREEKUUR Het belang van vroeg signaleren Dr. Emmy Konst Alle Taal Centraal 2009 1 Opbouw van de presentatie Inleiding Project vroegsignalering door Sint Marie, MEE Zuidoost-Brabant en Zuidzorg
Nadere informatieLTX016B05. Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis. College 4
LTX016B05 Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis College 4 2/111 Vandaag: eerste college Regeer- en Bindtheorie (1/6) 3/111 Vandaag:! inhoudelijk gedeelte (een paar onderdelen van de theorie)! theoretisch
Nadere informatieSAMENVATTING. Het onderzoek binnen deze thesis bespreekt twee onderwerpen. Het eerste onderwerp, dat
SAMENVATTING Het onderzoek binnen deze thesis bespreekt twee onderwerpen. Het eerste onderwerp, dat beschreven wordt in de hoofdstukken 2 tot en met 6, heeft betrekking op de prestaties van leerlingen
Nadere informatieDyslexie & de impact op de verwerving van Frans.
Dyslexie & de impact op de verwerving van Frans. Oefenprogramma Frans ontmaskerd! Struikelblokken bij de verwerving van Frans. Technisch lezen : tempo &/of kwaliteit Spelling : klank-tekenkoppeling, regels,
Nadere informatieLeerstoflijnen. Periode. Klas 3 Havo
Leerstoflijnen Periode Klas Havo Van 5 december 1 januari 17 Vak Ne Niveau: H Klas C 1 5-1 9-1 Poëzie en fictie hoofdstuk 1. Opdrachten worden van tevoren opgegeven. 8-1: Toets grammatica woordsoorten
Nadere informatieFunctionele geletterdheid en interactie met kinderen Akke de Blauw
Functionele geletterdheid en interactie met kinderen Akke de Blauw SIMEA-conferentie 16april 2010 De Blauw 1 Stelling Uitgebreide & uitdagende gesprekken met opvoeders stimuleren 1. taal- en denkontwikkeling
Nadere informatieMCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen
MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen Maureen Rutten-van Mölken SELFIE tweede nationale workshop 29 maart 2018 Agenda 12:00 12:30u Inloop met koffie, thee en broodjes 12:30 12:45u Voorstelrondje 12:45
Nadere informatieInleiding Cognitiewetenschap: Taalverwerving
Inleiding Cognitiewetenschap: Taalverwerving Centrale vraag: Hoe leren kinderen hun moedertaal? Mogelijke antwoorden: Empiricisme: Neuro-constructivisme: Nativisme: algemeen leermechanisme interactie tussen
Nadere informatieCorrectievoorschrift HAVO
Correctievoorschrift HAVO 2009 tijdvak 1 Frans tevens oud programma Frans 1,2 Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel
Nadere informatieSimea 11 april 2019 Inhoud
Dr. Annette Scheper - Programmalijn TOS Drs. Margreet Verboom - Cluster 2 Skelp Simea 11 april 2019 1 Inhoud Theorie taal,, TOS, leesstoornissen, dyslexie TOS: Diagnostiek en aanpak van technisch en spellen
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Agrammatische Broca-afasie wordt meestal veroorzaakt door een hersenbeschadiging in (de omgeving) van het gebied van Broca (Brodmann s areas 44 en 45). Hierdoor krijgt de patiënt
Nadere informatieErasmus+ Online Linguïstische Steun. Profiteer optimaal van uw Erasmus+ ervaring!
Erasmus+ Online Linguïstische Steun Profiteer optimaal van uw Erasmus+ ervaring! Erasmus+: verandert levens en verruimt het blikveld Erasmus+ is bedoeld om uw vaardigheden en inzetbaarheid een boost te
Nadere informatie$% & ' & , -., /.., 0 )+ # ""1 2 # ""! 3 & &&- $# 4$"4# ""! & /
! ""# " $% & ' & ' & ( )* +! ""# """$, -., /.., 0 )+ # ""1 2 # ""! 3 & &&- $# 4$"4# ""! & / 0 ( $5 *. * 6 3 7 2 # 56 3 35 6., 7 8 * 5 53 9 73 6 13 : 58 ;
Nadere informatiealzarsi verso le 8 svegliarsi lavarsi il rumore il tempo libero tardi la stazione fermarsi leggere rilassarsi soprattutto
alzarsi verso le 8 svegliarsi lavarsi il rumore il tempo libero l intervistatore chiamarsi l hobby (m. onv.) interessarsi di lo sport giocare a calcio lo stadio la partita niente di speciale tardi la stazione
Nadere informatieTEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT
TEKENLIJST SPIJKERSCHRIFT Dit is een vereenvoudigde lijst met spijkerschrifttekens uit Mesopotamië. Deze lijst maakt het mogelijk de tijdens de workshop Graven om te Weten bestudeerde tablet te vertalen.
Nadere informatieAls schoolarts Speciaal Onderwijs cluster 2
Babette Diepeveen jeugdarts arts maatschappij en gezondheid Als consultatiebureau arts Als arts spraaktaalteam Audiologisch Centrum Als schoolarts Speciaal Onderwijs cluster 2 Als consultatiebureau arts
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2012 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Franse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13
Nadere informatieHet einde van hokjes en gemiddelden?
Het einde van hokjes en gemiddelden? Naar een andere kijk op ontwikkeling Paul van Geert Universiteit Groningen 4/22/214 8:4 AM 1 Stelling Niets is zo praktisch als een goede theorie (Kurt Lewin, sociaal
Nadere informatiePraten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen
Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Melissa Horlait, PhD CHI-Congres 11 december 2017 Mechelen Palliatieve zorg Palliatieve zorg Vroege palliatieve zorg Overlijden Model
Nadere informatieCorrectievoorschrift HAVO. Frans 1,2 (nieuwe stijl) en Frans (oude stijl)
Frans 1,2 (nieuwe stijl) en Frans (oude stijl) Correctievoorschrift HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs 20 02 Tijdvak 2 Inzenden scores Uiterlijk op 21 juni de scores van de alfabetisch eerste vijf
Nadere informatieTypering van Ondersteunde Communicatie als onderzoeks-gebied Onderzoek voor de prakijk. Filip T. Loncke
Typering van Ondersteunde Communicatie als onderzoeks-gebied Onderzoek voor de prakijk Filip T. Loncke Twee grote onderzoeksvragen Ondersteunde Communicatie als fenomeen wat leren we eruit? Hoe maken we
Nadere informatieD O O R T E U N B A A N
DE AARDBEI G E S C H I E D E N I S, T E E L T & B E S C H R I J V I N G D E R S O O R T E N D O O R T E U N B A A N DE AARDBEI G E S C H I E D E N I S, T E E L T & B E S C H R I J V I N G D E R S O O R
Nadere informatieInleiding: Combinaties
Zinnen 1 Inleiding: Combinaties Combinaties op verschillende niveaus: Lettergrepen als combinaties van fonemen. Woorden als combinaties van morfemen. Zinnen als combinaties van woorden en woordgroepen.
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Latijns-Amerikastudies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de
Nadere informatieCorrectievoorschrift VWO 2018
Correctievoorschrift VWO 2018 tijdvak 2 Frans Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 6 Bronvermeldingen
Nadere informatieVragenlijsten kwaliteit van leven
Click for the English version Vragenlijsten kwaliteit van leven TNO heeft een aantal vragenlijsten ontwikkeld om de gezondheidsrelateerde kwaliteit van leven te meten van kinderen, jongeren en jong-volwassenen.
Nadere informatieAutisme in het gezin. Geerte Slappendel, psycholoog en promovenda Jorieke Duvekot, psycholoog en promovenda
Autisme in het gezin Geerte Slappendel, psycholoog en promovenda Jorieke Duvekot, psycholoog en promovenda Disclosure belangen spreker Achtergrond Problemen in de sociale ontwikkeling: belangrijk kenmerk
Nadere informatieHet taalconflict in België Vlamingen gedropt in Wallonië
Het taalconflict in België Vlamingen gedropt in Wallonië België is officieel tweetalig, maar de Vlamingen en Walen gaan niet altijd goed samen. Je kunt spreken van een taalconflict. Hoe kijken Vlaamse
Nadere informatieCorrectievoorschrift VWO
Correctievoorschrift VWO 2011 tijdvak 2 Frans tevens oud programma Frans 1,2 Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel
Nadere informatieImpressie resultaten ICT Benchmark GGZ 2013 VERBETEREN DOOR TE VERGELIJKEN
Impressie resultaten ICT Benchmark GGZ 2013 VERBETEREN DOOR TE VERGELIJKEN November 2013 IMPRESSIE ICT BENCHMARK GGZ 2013 Voor u ligt de impressie van de ICT Benchmark GGZ 2013. Deze impressie is bedoeld
Nadere informatieLTX016B05. Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis. College 10
LTX016B05 Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis College 10 2/79 Vandaag: eerste college Minimalisme (1/4) 3/79 Minimalisme! voortzetting van de generatieve syntaxis (1991-heden)! kernidee: de grammatica
Nadere informatieCorrectievoorschrift HAVO 2017
Correctievoorschrift HAVO 2017 tijdvak 2 Frans Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 6 Bronvermeldingen
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 11. Inleiding 13 DEEL 1. DE CLIL-SCHOOL Inleiding CLIL: een definitie 15
Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 13 DEEL 1. DE CLIL-SCHOOL 15 1 Inleiding 15 2 CLIL: een definitie 15 3 CLIL als onderwijsvernieuwing: voorwaarden voor succes 19 4 Maatschappelijk draagvlak voor CLIL 20
Nadere informatieWat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr Ellen Gerrits, logopedist Congres TaalStaal 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep
Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr, logopedist Congres 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep Over welke kinderen praten we vandaag? Engels: Specific Language Impairment: Is SLI wel zo
Nadere informatieVoor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang:
Frans 1,2 Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs 20 06 Tijdvak 1 Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4
Nadere informatieDiagnostiek en behandeling van vertelvaardigheid bij TOS: The state of art in NL
Diagnostiek en behandeling van vertelvaardigheid bij TOS: The state of art in NL Dr. Annette Scheper Klinisch linguist, senior onderzoeker Congres Vertel vaardig 28 november 2015 OBA Amsterdam Rode draad
Nadere informatiePerrez, Julien. Document type : Thèse (Dissertation)
"Connectieven, tekstbegrip en vreemdetaalverwerving : een studie van de impact van causale en contrastieve connectieven op het begrijpen van teksten in het Nederlands als een vreemde taal / Connectives,
Nadere informatieAfasie-adviesteam. Taal. Denken
Afasie-adviesteam Taal Denken Communicatie Spraak Afasie Afasie is een taalstoornis ten gevolge van hersenletsel. Dit hersenletsel kan optreden door een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding), een
Nadere informatieSiméa Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper
Vertelvaardigheid: Kleuters versus kinderen met SLI Siméa 11-04-2013 Nienke Lam de Waal, MA Dr. Annette Scheper Inhoud Waar hebben we het over? Achtergrond Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie
Nadere informatiefaculteit der letteren scandinavische talen en culturen Datum 15.09.2009 1 Fascinerende fouten Muriel Norde
Datum 15.09.2009 1 Fascinerende fouten Muriel Norde Datum 15.09.2009 2 Taalverloedering Vroeger sprak vrijwel iedereen correct. Maar met het verstrijken van de tijd is het er niet beter op geworden. Datum
Nadere informatieFactsheet Tweetalig Primair Onderwijs
Factsheet Tweetalig Primair Onderwijs Vervolgmeting schooljaar 2016/17 Maarten Wolbers Evelien Krikhaar Cindy Teunissen Rick de Graaff Sharon Unsworth Bianca Leest Karien Coppens Tessa Jenniskens Januari
Nadere informatieHet interpreteren van anaforen in het Frans. Annemie Demol Vakgroep Frans UGent
Het interpreteren van anaforen in het Frans Annemie Demol Vakgroep Frans UGent Back to the basics Anafoor: een woord of woordgroep dat/die verwijst naar iets wat al vernoemd is geworden (= het antecedent)
Nadere informatieCorrectievoorschrift HAVO 2012
Correctievoorschrift HAVO 2012 tijdvak 1 Frans Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores 6 Bronvermeldingen
Nadere informatieSpreken en Verstaan: Inleiding Fonetiek
2011-2012, blok 2 Spreken en Verstaan: Inleiding Fonetiek werkcollege 10: functies van prosodie prosodie C est le ton qui fait la musique. It s not what you say, it s how you say it. prosodie resulteert
Nadere informatieCorrectievoorschrift VMBO-BB 2016
Correctievoorschrift VMBO-BB 2016 tijdvak 1 Frans CSE BB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores
Nadere informatieWanneer communiceren moeilijk wordt
Wanneer communiceren moeilijk wordt Tips voor communicatie met nietof slechtsprekende ouderen T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara
Nadere informatieMeertaligheid en TOS
Meertaligheid en TOS Overeenkomsten, risicofactoren en behandeling Else van den Beukel Studentnummer: 4022637 20 juni 2016 Universiteit Utrecht Eindwerkstuk NE3VD11017 Bachelor Nederlandse taal en cultuur,
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Wereldwijd is het aantal zeer jonge leerders van vreemde talen, met name van het Engels sterk toegenomen. China kent waarschijnlijk het grootste aantal zeer jonge EFL (English
Nadere informatieInspectierapport 't Hoekje (PSZ) Zuidwend AA BANT
Inspectierapport 't Hoekje (PSZ) Zuidwend 4 8314AA BANT Toezichthouder: GGD Flevoland In opdracht van gemeente: Noordoostpolder Datum inspectie: 20-04-2016 Type onderzoek: Jaarlijks onderzoek Status: Definitief
Nadere informatieTaal en gedrag. Afke Posthuma, logopedist. NVLF congres 18-11-2011. Tine Mersmann
Taal en gedrag NVLF congres 18-11-2011 Afke Posthuma, logopedist Tine Mersmann Programma 1. Inleiding 2. Gedrag bij taalontwikkelingsstoornissen 3. Taal bij gedragsstoonissen 4. Eindbeschouwing 5. Mijn
Nadere informatieVroege spraak- en taalontwikkeling
Vroege spraak- en taalontwikkeling Margreet Langereis Viataal Cochleair Implant Centrum Nijmegen/Sint-Michielsgestel 17 maart 2006 Inhoud presentatie Wat is taal? Mijlpalen op gebieden van de taalontwikkeling
Nadere informatieCorrectievoorschrift VMBO-GL en TL 2016
Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2016 tijdvak 2 Frans CSE GL en TL Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden
Nadere informatieDiagnostiek van spraaken taalstoornissen op het AC
Diagnostiek van spraaken taalstoornissen op het AC bij meertalige kinderen door Manuela Julien, klinisch linguist Audiologisch Centrum Den Haag 25 januari 2008 M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische
Nadere informatieKlanken 1. Tekst en spraak. Colleges en hoofdstukken. Dit college
Tekst en spraak Klanken 1 Representatie van spraak vereist representaties van gedeeltes die kleiner dan woorden zijn. spraaksynthese (tekst-naar-spraak) rijtje letters! akoestische golfvorm http://www.fluency.nl/
Nadere informatieHoofdstuk 1: Taalverwerving bij kinderen
Hoofdstuk 1: Taalverwerving bij kinderen Kinderen gebruiken vaak in hun zinscontructies en toen. Uit en toen blijkt namelijk dat er een tijdsverband is tussen twee delen uit de zin. Tijdsverbanden zijn
Nadere informatieLuisteren is geen trucje
Luisteren is geen trucje Luisteren is geen vaardigheid, al wordt er wel vaak zo over gesproken. Luisteren is veel meer een kwestie van houding, zelfs van zijn. Dat klinkt je wellicht zweverig in de oren,
Nadere informatieD-PAC feedback op organisatieniveau
12/10/2017 D-PAC feedback op organisatieniveau Hoe D-PAC kwaliteitszorg en organisatie-ontwikkeling kan ondersteunen Roos Van Gasse Roos.VanGasse@uantwerpen.be Nut van assessment feedback op organisatieniveau
Nadere informatiePEUTERS MET TOS. Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht. Marthe Wijs - van Lonkhuijzen
PEUTERS MET TOS Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht Marthe Wijs - van Lonkhuijzen 1 KENNISMAKEN 2 INTRODUCTIE - TEKENING Pen en papier, teken wat ik beschrijf Wat ervaart de tekenaar? Hoe probeerde de spreker
Nadere informatieC o s p a - d a g 2015. April 2015 Rotterdam Business School
C o s p a - d a g 2015 April 2015 Rotterdam Business School REGISTRATIESYSTEMEN EN HET INZICHTELIJK MAKEN VAN DE ADMINISTRATIE VAN HET STAGEPROCES April 2015 Rotterdam Business School NATHALIE BARENDSWAARD
Nadere informatie1/20 INFORMATICA 1/23 INSTRUMENTENBOUW 1/23 INSTRUMENTENBOUW 1/23 INSTRUMENTENBOUW 1/23 INSTRUMENTENBOUW 3/23 INSTRUMENTENBOUW
Vacante betrekkingen Volwassenenonderwijs 215 Scholengroep 6 Rivierenland GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Nummer Instelling Ambt Volume Opmerking Aantal uren Cl VAK, OPLEIDING of Module Module
Nadere informatieTijd en aspect in L2
Marieke Schouwstra UiL OTS 7 juni 2009 Overview L2 Acquisition Temporaliteit in L2 Data: Prebasic Data: BV Conclusie L2 Acquisition Tweede taal-acquisitie: termen Tweede taal-acquisitie = SLA (Second Language
Nadere informatieOnderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Slavische talen en culturen Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel
Nadere informatieCOMMUNICATIE EN TEAMPRESTATIE
COMMUNICATIE EN TEAMPRESTATIE Door: Afke van de Wouw Dominique van der Paard Yara van Gendt INHOUD Introductie Communicatie met je omgeving Effect op Handelingssnelheid Toepassing in het voetbal ACHTERGROND
Nadere informatieHet belang van een goede relatie met de leerkracht voor betrokkenheid en presteren Helma M. Y. Koomen
Het belang van een goede relatie met de leerkracht voor betrokkenheid en presteren Helma M. Y. Koomen Congres Succesvol lezen in het onderwijs, Binnenkomer: Leraar Paul (VO) Een goede relatie met je leerlingen
Nadere informatieManagementsimulatie UTOPIA
Managementsimulatie UTOPIA Algemeen Managers en leidinggevend personeel worden steeds vaker tijdens hun werk geconfronteerd met problematische situaties van een complexe en dynamische aard. Beslissingen
Nadere informatieSAMENVATTING Het doel van dit proefschrift is drieledig. Ten eerste wordt inzicht verschaft in het gebruik van directe-rede-constructies (bijvoorbeeld Marie zei: Kom, we gaan! ) door sprekers met afasie.
Nadere informatieReizen Uit Eten. Uit Eten - Bij de ingang. Uit Eten - Eten bestellen
- Bij de ingang Vorrei prenotare un tavolo per _[numero di persone]_ per le _[ora]_. Een reservering doen Un tavolo per _[numero di persone]_. Om een tafel vragen Accettate carte di credito? Vragen of
Nadere informatieDeel 1 Gebruik van het computerprogramma Behandeldoelen tos. 2 Stappen bij het opstellen van een behandelplan 29
Inhoud Inleiding 15 Deel 1 Gebruik van het computerprogramma Behandeldoelen tos 1 Het computerprogramma 23 1.1 Inleiding 23 1.2 Doel van het computerprogramma Behandeldoelen tos 23 1.3 Doelgroep en gebruikers
Nadere informatie