MAAK JE LEZERS BLIJ. met de vormgeving van JOUW BOEK. Daniëla Postma Levenstekst

Transcriptie

1 MAAK JE LEZERS BLIJ met de vormgeving van JOUW BOEK Daniëla Postma Levenstekst

2 Inhoudsopgave Inleiding Deel 1: Vier ingrediënten voor een goede lay-out Houd schrijven en opmaak gescheiden Zo herken je een goede opmaak 1. Een leesbare letter 2. Een logische structuur 3. Een rustig paginabeeld 4. Tekst en beeld in evenwicht Als je boek naar de drukker gaat Deel 2: Een aantal voorbeeldjes Gangbare lettertypes Fantasieletters Een goede indeling van je tekst Een onrustig paginabeeld vermijden Voldoende contrast Mijn contactgegevens

3 Inleiding Je hebt je levensverhaal op papier gezet en je wilt nu van dat levensverhaal een boek gaan maken. Vermoedelijk ontdek je al gauw dat dat nog niet eens zo simpel is. Je verhaal heeft een goede inhoud - dat weet je zeker - maar het moet nog wel in de juiste vorm(geving) worden verpakt. Want: De eerste indruk die mensen van jouw boek krijgen, wordt bepaald door wat ze zien. De keuzes die jij maakt voor bijvoorbeeld het lettertype en/of de illustraties zullen beïnvloeden of jouw lezers straks je boek met plezier - of juist met tegenzin - zullen lezen. Ik wil je graag helpen zodat jij weet waarop je moet letten. Het maakt daarbij eigenlijk niets uit of je de vormgeving zelf doet of laat doen. In beide gevallen is het handig als jij weet waarop je een eerste concept of eindresultaat kunt beoordelen. Het blijft immers jouw boek! Misschien lijkt het net of ik in dit e-boek allerlei open deuren probeer in te trappen: ja, hèhè, logisch! Maar helaas zijn het juist deze open deuren die mensen over het hoofd dreigen te zien. Weet ik uit jarenlange ervaring als redacteur en vormgever. In feite is het inderdaad allemaal niet zo ingewikkeld... maar je moet het wel even doen en - liefst ook - goed doen! Levenstekst, blz. 3

4 Ga maar eens rondneuzen in je eigen boekenkast of in een boekhandel waar je graag komt. Als je je in de vormgeving van boeken gaat verdiepen, zul je ontdekken dat in een goede lay-out steeds dezelfde drie basisprincipes worden toegepast: 1. Maak het je lezer gemakkelijk 2. Overdrijf niet 3. Wees consequent In dit e-boek leg ik je uit welke ingrediënten je hiervoor nodig hebt (de theorie in deel 1) en ik laat een paar voorbeelden zien (in deel 2). Omdat ik heb ontdekt dat je het meeste leert van fouten, zal ik ook laten zien hoe het niet moet! Ik gebruik voor deze voorbeelden Lorum Ipsum (Faketekst). Wat dat precies is, ontdek je vanzelf als je de teksten in de voorbeelden leest. Uiteraard valt er veel meer te vertellen dan ik in dit e-boek kwijt kan. Bel me gerust een keer voor advies; mijn contactgegevens vind je achterin dit e-boek, op bladzijde 32. Maak er iets moois van! Daniëla Levenstekst, blz. 4

5 Deel 1 Vier ingrediënten voor een goede lay-out

6 Houd schrijven en opmaak gescheiden Voordat ik iets over de vormgeving ga vertellen, wil ik je toch nog even hiervoor waarschuwen: hoe fijn het ook is om al in een vroeg stadium een goed beeld te krijgen hoe je boek eruit zal gaan zien, ga vooral niet te snel je hele boek al vormgeven! Sommige auteurs maken hun boek al tijdens het schrijven op in Word: compleet met alle plaatjes, kleuren enz. Te veel opmaak in je bestand leidt echter vaak de aandacht af van wat je hebt geschreven en dat vergroot de kans dat je allerlei schrijffouten over het hoofd ziet. Daarnaast maakt het je bestand, als je veel plaatjes gebruikt, soms ook onhanteerbaar groot. Hoe kaler, hoe beter... Ben je van plan een schrijfcoach, redacteur en/of vormgever in te schakelen? Dan moet je jouw bestand liefst zo kaal mogelijk aanleveren zodat het gemakkelijk be- en verwerkt kan worden! Als dat niet het geval is, kost het jou veel extra tijd en/of geld om het alsnog zo aan te (laten) passen dat ook een professional ermee kan werken. Het is uiteraard geen enkel probleem om vast je bestand in het gewenste paginaformaat te zetten, als je daardoor een betere indruk krijgt van het totale aantal bladzijden. Heb je een paar hoofdstukken klaar? Dan kan het juist wel heel handig zijn om in een apart bestand! voor die hoofdstukken al een mooie vorm geving te (laten) bedenken. Levenstekst, blz. 6

7 Wat is daarvan het voordeel? Nou, als je vast een paar hoofdstukken gaat of laat vormgeven, zie jij als auteur meteen wat er mogelijk is en je ontdekt waar jouw tekst nog moet worden aangepast om beter in de lay-out te passen. Op maat (her)schrijven De teksten van alle volgende hoofdstukken kun je daarna letterlijk op maat gaan (her)schrijven. Je ontdekt misschien dat het niet handig is om lange zinnen te gebruiken voor kopjes en tussenkopjes. Of je ziet dat jouw intro s minstens 100 woorden moeten tellen om mooi te ogen op de opgemaakte pagina van jouw toekomstige boek. Ga je een vormgever inschakelen? Let dan heel goed op. Voor de definitieve lay-out moet je een bestand kunnen aanleveren, waarin alle tekst al op de goede plek staat. Die tekst moet ook goed zijn nagekeken op spel- en grammaticafouten. Als je achteraf nog teksten wilt veranderen, wanneer je boek al is opgemaakt, heet dat auteurscorrectie. En dat is, terecht, vaak nogal prijzig. Eén zin van meerdere regels helemaal weghalen kan soms voor bladzijden lang verloop in de tekst gaan zorgen. Allerlei andere zinnen gaan dan ook opeens aan het schuiven. Dat zorgt voor een hoop werk. De meeste vormgevers zullen die extra arbeidskosten aan jou doorberekenen! Levenstekst, blz. 7

8 Zo herken je een goede opmaak Drie basisprincipes noemde ik al. Maak het je lezer gemakkelijk, overdrijf niet en wees consequent in de keuzes die je maakt bij de vormgeving van jouw boek. De volgende vier ingrediënten kunnen je daarbij fantastisch van dienst zijn. Succes gegarandeerd! 1. Een leesbare letter 2. Een logische structuur 3. Een rustig paginabeeld 4. Evenwicht tussen tekst en beeld Levenstekst, blz. 8

9 1. Een leesbare letter Lettertypes zijn er in alle soorten en maten. Er is vrijwel geen vormgever te vinden die nooit is gezwicht voor de verleiding om zich te willen onderscheiden met een apart lettertype. Toch kun je daarmee beter uitkijken. Fantasieletters kun je prima gebruiken voor koppen en sommige letters ook voor kleine stukjes tekst, maar lange lappen tekst worden zelden leesbaar als je daarvoor een fantasie letter neemt. Gangbare lettertypes worden niet voor niets vaak gebruikt! Kies dus gerust voor je tekst een vertrouwd lettertype als: Calibri Cambria Times Verdana Schreef- of schreefloos? Bij schreefletters zitten kleine dwarsstreepjes aan de uiteinden. Voor mensen die (licht) dyslectisch zijn, kan een schreefletter een wereld van verschil maken bij het lezen. In positieve zin. Maar een klassieker als de schreefloze Arial werkt ook prima. Het belangrijkste is dat de letters onderling duidelijk van elkaar verschillen. Twijfel je? Test het even uit bij iemand die je kent! ABC ABC Levenstekst, blz. 9

10 De grootte van je letter Zowel een te grote letter als een te kleine letter vinden de meeste lezers niet echt prettig. Een te kleine letter wordt snel als vermoeiend ervaren (zeker in combinatie met enkele honderden bladzijden tekst en kleine marges rondom die tekst). Als vuistregel kun je voor drukwerk aanhouden dat je voor een tekst in één kolom voldoende hebt aan lettergrootte 10 tot 12, zodat er maximaal ongeveer 90 lettertekens op een regel staan (inclusief de spaties). Gebruik gerust meerdere lettertypes door elkaar heen, maar doe dat consequent en beperk je liefst tot maximaal twee letter types. Veel lettertypes kan je sowieso nog vet of cursief zetten, als je toch wat meer afwisseling wilt aanbrengen. Levenstekst, blz. 10

11 2. Een logische structuur Veel lezers waarderen het, als een pagina niet helemaal van onder tot boven is volgebouwd met tekst. Er zijn een paar manieren, waarop je dat heel simpel kunt bereiken: Zorg voor ruime marges om je tekst heen: de witruimte links, rechts, boven en onder Verdeel de tekst in niet al te lange alinea s (per alinea bijv. maximaal 80 tot 100 woorden) Plaats tussen de alinea s (of om de zoveel alinea's) een witregel De routing Misschien wil je je niet beperken tot één doorlopend verhaal, maar plaats je ook tips of recepten in je boek en/of heb je verschillende mensen geïnterviewd die je allemaal een eigen plek in het boek wilt geven. Of je wilt, los van het verhaal, achtergrond informatie toevoegen: op aparte bladzijden en/of in kaders. Jouw lezer zal dan waarschijnlijk je boek niet (alleen) van begin tot eind lezen, maar soms heel specifiek op zoek gaan naar die ene tip of dat ene interview. Bij langere stukken tekst kan je hem of haar dan helpen door een duidelijke indeling aan te brengen in de hoofdstukken. Levenstekst, blz. 11

12 In de tijdschriftenwereld wordt daarvoor de term routing gebruikt: het geeft de weg aan die de lezer aflegt vanaf het moment dat hij of zij een artikel aangekondigd ziet op de cover, via de inhouds opgave, tot aan het artikel. Maar routing gaat óók over de bewegwijzering binnen het artikel zelf. Deze manier van tekst verwerken tot hapklare brokken kun je ook goed in boeken toepassen. Zo zou je ervoor kunnen kiezen om steeds in een intro alvast kort te vertellen wat de lezer kan verwachten in een bepaald hoofdstuk. Ook helpt het om regelmatig een tussenkopje te plaatsen, waarmee je jouw lezer als het ware weer even kietelt om door te lezen. Een voorbeeld hiervan vind je op blz. 25 en 26. Levenstekst, blz. 12

13 3. Een rustig paginabeeld Het zijn niet alleen de witruimtes rondom en in de tekst die ervoor zorgen dat je lezer de pagina s in je boek als een oase van rust kan ervaren. De vormgeving van je tekst draagt daaraan ook een steentje bij. Trek niet te vaak de aandacht Door tekst vet en/of cursief te zetten, kun je ergens de nadruk op leggen. Doe je dat teveel, dan wordt het vermoeiend om te lezen. Er zijn opeens zoveel dingen belangrijk, dat je als lezer niet meer goed weet wat nu gewoon belangrijk is en wat nog net iets belangrijkerderder. De gangbare regel is dat je in de leestekst zoveel mogelijk één lettertype gebruikt en altijd in onderkast: je zet alleen hoofdletters waar je normaal ook hoofdletters zou plaatsen: aan het begin van een zin, bij een naam enz. Gebruik je woorden uit vreemde talen of introduceer je onbekende begrippen, dan mag je die cursief zetten. Vette letters worden eigenlijk alleen voor de tussenkopjes gebruikt. Gebruik je puntjes, dan beperk je je tot maximaal drie puntjes achter elkaar. Van uitroeptekens of vraagtekens zet je er bij voorkeur slechts eentje neer. Levenstekst, blz. 13

14 Opsomming Houd het simpel met je opsommingen. Kies één vorm en houd je zoveel mogelijk daaraan, tenzij je goede redenen hebt om te variëren. Maakt de volgorde niets uit, dan kun je met een gerust hart symbooltjes zoals bullet points gebruiken. Gaat het om bijvoorbeeld een stappenplan, dan zijn cijfers weer beter geschikt. Wel of niet regels uitvullen? Denk ook goed na of je de regels wel of niet wilt uitvullen. Als je de regels uitvult, ziet je tekst er op het eerste gezicht vaak lekker strak uit, maar kunnen tussen de woorden in een zin slootjes ontstaan van veel te grote spaties, omdat jouw software programma de woorden niet mooi over de regel verdeelt. Lijn je alleen aan de linkerkant uit en vergeet je om af en toe een woord af te breken, dan gaat je tekst er aan de rechter kant nogal rafelig uitzien. Levenstekst, blz. 14

15 4. Tekst en beeld in evenwicht Houd je van een beetje afwisseling? Dan kun je allerlei visuele elementen toevoegen: een achtergrondje op je pagina, teksten in kadertjes, plaatjes, foto s... Ook hiervoor geldt weer dat je vooral moet blijven opletten dat je dat op een consequente manier doet en dat overdaad vaak schaadt. Je mag best stevig variëren, als je die variatie per pagina maar wat beperkt en zorgt dat er voldoende eenheid in je boek blijft! Symmetrie Bij een boek dat je laat drukken, kun je het beste denken in spreads: de linkerpagina en de rechterpagina naast elkaar. In officiële opmaakprogramma s als InDesign verwerk je de opmaak ook meestal per twee pagina s tegelijk. Waarom dat zo handig is? Sommige pagina s zijn prachtig qua lay-out, maar niet meer mooi in combinatie met elkaar! Denk daarnaast hieraan bij de nummering van je pagina s: De eerste bladzijden van een boek nummer je niet, maar je telt ze intussen wel mee. De eerste genummerde bladzijde begint altijd op een rechterpagina met een oneven nummer. Het paginanummer op de linkerbladzijde hoort links te staan en het paginanummer op een rechterbladzijde rechts.tenminste... Je kunt ook zowel op de linker- als rechterpagina de paginanummers gewoon in het midden zetten: zo zit je altijd goed! Levenstekst, blz. 15

16 De plaatjes Verwerk je plaatjes in je boek: foto s of andere illustraties? Dan zijn er twee dingen waarop je moet letten: Is dat plaatje wel rechtenvrij en mag je m gebruiken? Is de resolutie hoog genoeg? (Liefst 2 Mb of hoger) En je moet met nog één dingetje rekening houden: op je computer zie je schermkleuren, de zogenaamde RGB- kleuren. Dat zijn vaak heldere en sprankelende kleuren. Drukkers gaan meestal uit van CMYK-kleuren, vierkleurendruk. Deze kleurcoderingen vallen op papier meestal iets donkerder uit dan op je scherm: soms kan het oranje in RGB daardoor opeens vaalbruin in CMYK worden. Tekst tegen een achtergrondje Wil je een deel van jouw tekst op een gekleurde achtergrond of in een foto verwerken? Kijk dan heel kritisch of het (ook op papier) wel leesbaar blijft. Is er nog voldoende contrast? Donkere letters lezen het prettigst tegen een lichte achtergrond en omgekeerd. Ook moet je bij tekst in een kadertje erop letten dat de tekst niet tegen de rand aangeplakt zit, maar dat er rondom nog wat ruimte is. Levenstekst, blz. 16

17 Als je boek naar de drukker gaat Het valt een beetje buiten het onderwerp van dit e-boek, maar ik noem het toch even. Als je straks je bestanden aanlevert bij de drukker, zijn er een aantal zaken waarop je moet letten: Informeer bijtijds welke bestanden jouw drukker kan verwerken. PoD-services hebben daarvoor vaak eigen software- programma s en bij een aantal drukkers kan je ook terecht met PDF s die vanuit Word zijn gemaakt. Voor binnenwerk en omslag zijn twee verschillende bestanden nodig. Je weet pas hoe groot het omslag moet worden, als je precies weet hoe dik je boek wordt en hoe dik het papier is dat je gaat gebruiken. Een goede drukker legt je graag uit hoe je dan de rugdikte kan berekenen. De tekst op de rug van je boek moet je zó roteren dat je m alleen kunt lezen als je je hoofd naar rechts buigt. Wees wijs en ga niet bezuinigen op de drukproef. Vaak kun je een drukproef op papier krijgen voor ca. 25, waarmee je kunt controleren of het wel is geworden zoals je hoopte. Daarna kan je akkoord geven om het boek in een grotere oplage te drukken. Veel mensen kijken bij een drukproef vooral naar de tekst. Vergeet niet om de illustraties eveneens te controleren. Hoe zit het bijvoorbeeld met de gezichtskleur van de mensen op je foto s? Levenstekst, blz. 17

18 Een laatste controle Voordat je je werk naar de drukker stuurt, heb je sowieso eerst nog goed een laatste keer kritisch naar de vormgeving gekeken: Staan alle foto s in de juiste kleurcode (CMYK als dat wordt gevraagd)? Is er voldoende contrast op de plekken waar voldoende contrast moet zijn? Zijn alle kopjes, tussenkopjes, bijschriften e.d. consequent op dezelfde manier geschreven: bijv. overal beginnend met of juist zonder hoofdletter? Staan er geen lelijke afbrekingen in de tekst en zijn er geen lelijke spatieslootjes in de tekst zelf te vinden bij volledig uitvullen? Staan er geen tussenkopjes in hun uppie onderaan een bladzijde, i.p.v. bovenaan de tekst waarbij ze horen? Staan er geen hoerenjongen op een pagina (een regel met slechts een paar woordjes bovenaan een pagina)? Klopt de paginanummering in de inhoudsopgave? Levenstekst, blz. 18

19 Voorbeeld hoe een document wordt opgemaakt in InDesign. Met dit professionele opmaakprogramma kunnen vormgevers alle tekst en illustraties heel nauwkeurig en evenwichtig over de pagina s verdelen. Dankzij verschillende opties voor zowel letter- als woord spatiëring kunnen lelijke afbrekingen gemakkelijk worden voorkomen. Levenstekst, blz. 19

20 Deel 2 Een aantal voorbeeldjes hoe het wel of juist niet moet, gebaseerd op praktijkvoorbeelden

21 Gangbare lettertypes Calibri - lettergrootte: 12 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Calibri - lettergrootte: 9 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Cambria - lettergrootte: 12 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Cambria - lettergrootte: 9 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Levenstekst, blz. 21

22 Verdana - lettergrootte: 11 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Verdana - lettergrootte: 9 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Web designers maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Times New Roman - lettergrootte: 12 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Times New Roman - lettergrootte: 9 punten Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Levenstekst, blz. 22

23 Fantasieletters Op de vorige bladzijden zag je hoe een tekst eruit ziet als je een doorsnee lettertype zou gebruiken; en je ziet hoeveel verschil de lettergrootte maakt. Kijk nu eens naar de tekst op de volgende twee bladzijden. Hier heb ik bewust fantasieletters voor zowel de kop als de gewone tekst gebruikt. Bevalt het je of vind je het misschien toch wat vermoeiend lezen? Wat is een Lorem Ipsum? Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font- catalogus te maken. Het heeft niet alleen vijf eeuwen overleefd maar is ook, vrijwel onveranderd, overgenomen in elektronische letterzetting. Het is in de jaren 60 populair geworden met de introductie van Letraset vellen met Lorem Ipsum passages en meer recentelijk door desktop publishing software zoals Aldus PageMaker die versies van Lorem Ipsum bevatten. Zoals gezegd heeft een Faketekst dezelfde functie als een Lorem Ipsum. Een faketekst is echter in ons geval een Nederlandse tekst die wél leesbaar is, maar nergens over gaat. Het wordt ook wel een dummytekst genoemd. Een faketekst of dummytekst is afgeleid van de Lorum Ipsum en door de jaren heen ontstaan. Levenstekst, blz. 23

24 Op sommige proefdrukken etc. heeft het juist wel een meerwaarde om een leesbare tekst te gebruiken. Dit zorgt voor een meer realistisch beeld van tekst op die plek. Waarom gebruiken we een Faketekst? Het is al geruime tijd een bekend gegeven dat een lezer, tijdens het bekijken van de layout van een pagina, afgeleid wordt door de tekstuele inhoud. Het belangrijke punt van het gebruik van Lorem Ipsum is dat het uit een min of meer normale verdeling van letters bestaat, in tegenstelling tot Hier uw tekst, hier uw tekst wat het tot min of meer leesbaar Nederlands maakt. Veel desktop publishing pakketten en web pagina editors gebruiken tegenwoordig Lorem Ipsum als hun standaard model tekst, en een zoekopdracht naar lorem ipsum ontsluit veel websites die nog in aanbouw zijn. Verscheidene versies hebben zich ontwikkeld in de loop van de jaren, zowel per ongeluk als expres (ingevoegde humor en dergelijke). Waar komt het vandaan? In tegenstelling tot wat algemeen aangenomen wordt is Lorem Ipsum niet zomaar willekeurige tekst. het heeft zijn wortels in een stuk klassieke latijnse literatuur uit 45 v.chr. en is dus meer dan 2000 jaar oud. Levenstekst, blz. 24

25 Een goede indeling van je tekst Op de volgende twee bladzijden zie je eerst een tekst met de bewegwijzering, waarover ik op blz. 11 en 12 vertelde: bovenaan een kop, dan een intro, dan de tekst met af en toe een tussenkopje. Daarna volgt een bladzijde, waarbij precies dezelfde tekst aan één stuk doorloopt. Ook de marges zijn een stukje smaller gemaakt. Voel je hoe massief de tekst op je afkomt? Wat is een Lorem Ipsum? Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Het Lorem Ipsum heeft niet alleen vijf eeuwen overleefd maar is ook, vrijwel onveranderd, overgenomen in elektronische letterzetting. Het is in de jaren 60 populair geworden met de introductie van Letraset vellen met Lorem Ipsum passages en meer recentelijk door desktop publishing software zoals Aldus Page- Maker die versies van Lorem Ipsum bevatten. Zoals gezegd heeft een Faketekst dezelfde functie als een Lorem Ipsum. Een faketekst is echter in ons geval een Nederlandse tekst die wél leesbaar is, maar nergens over gaat. Het wordt ook wel een dummytekst genoemd. Een faketekst of dummytekst is afgeleid van de Lorum Ipsum en door de jaren heen ontstaan. Op sommige proefdrukken etc. heeft Levenstekst, blz. 25

26 het juist wel een meerwaarde om een leesbare tekst te gebruiken. Dit zorgt voor een meer realistisch beeld van tekst op die plek. Waarom gebruiken we een Faketekst? Het is al geruime tijd een bekend gegeven dat een lezer, tijdens het bekijken van de layout van een pagina, afgeleid wordt door de tekstuele inhoud. Het belangrijke punt van het gebruik van Lorem Ipsum is dat het uit een min of meer normale verdeling van letters bestaat, in tegenstelling tot Hier uw tekst, hier uw tekst wat het tot min of meer leesbaar Nederlands maakt. Veel desktop publishing pakketten en web pagina editors gebruiken tegenwoordig Lorem Ipsum als hun standaard model tekst, en een zoekopdracht naar lorem ipsum ontsluit veel websites die nog in aanbouw zijn. Verscheidene versies hebben zich ontwikkeld in de loop van de jaren, zowel per ongeluk als expres (ingevoegde humor en dergelijke). Waar komt het vandaan? In tegenstelling tot wat algemeen aangenomen wordt is Lorem Ipsum niet zomaar willekeurige tekst. het heeft zijn wortels in een stuk klassieke latijnse literatuur uit 45 v.chr. en is dus meer dan 2000 jaar oud. Levenstekst, blz. 26

27 Wat is een Lorem Ipsum? Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Het heeft niet alleen vijf eeuwen overleefd maar is ook, vrijwel onveranderd, overgenomen in elektronische letterzetting. Het is in de jaren 60 populair geworden met de introductie van Letraset vellen met Lorem Ipsum passages en meer recentelijk door desktop publishing software zoals Aldus PageMaker die versies van Lorem Ipsum bevatten. Zoals gezegd heeft een Faketekst dezelfde functie als een Lorem Ipsum. Een faketekst is echter in ons geval een Nederlandse tekst die wél leesbaar is, maar nergens over gaat. Het wordt ook wel een dummytekst genoemd. Een faketekst of dummytekst is afgeleid van de Lorum Ipsum en door de jaren heen ontstaan. Op sommige proefdrukken etc. heeft het juist wel een meerwaarde om een leesbare tekst te gebruiken. Dit zorgt voor een meer realistisch beeld van tekst op die plek. Het is al geruime tijd een bekend gegeven dat een lezer, tijdens het bekijken van de layout van een pagina, afgeleid wordt door de tekstuele inhoud. Het belangrijke punt van het gebruik van Lorem Ipsum is dat het uit een min of meer normale verdeling van letters bestaat, in tegenstelling tot Hier uw tekst, hier uw tekst wat het tot min of meer leesbaar Nederlands maakt. Veel desktop publishing pakketten en web pagina editors gebruiken tegenwoordig Lorem Ipsum als hun standaard model tekst, en een zoekopdracht naar lorem ipsum ontsluit veel websites die nog in aanbouw zijn. Verscheidene versies hebben zich ontwikkeld in de loop van de jaren, zowel per ongeluk als expres (ingevoegde humor en dergelijke). In tegenstelling tot wat algemeen aangenomen wordt is Lorem Ipsum niet zomaar willekeurige tekst. het heeft zijn wortels in een stuk klassieke latijnse literatuur uit 45 v.chr. en is dus meer dan 2000 jaar oud. Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Het heeft niet alleen vijf eeuwen overleefd maar is ook, vrijwel onveranderd, overgenomen in elektronische letterzetting. Levenstekst, blz. 27

28 Een onrustig paginabeeld vermijden In de teksten hieronder, op blz. 28 en 29, zijn bewust zoveel mogelijk verkeerde manieren gebruikt om extra aandacht te vragen voor een bepaald woord of een bepaalde zin. Ook laat ik je zien wat er gebeurt, wanneer het misgaat met het uitvullen van de regel, zodat de spaties te groot worden of juist helemaal lijken te ontbreken. En je treft een echt hoerenjong aan: die paar woordjes bovenaan, die nog op de vorige bladzijde hadden moeten staan. Wat is een Lorem Ipsum? Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Het heeft VIJF EEUWEN OVERLEEFD!! Het is ook, vrijwel onveranderd, overgenomen in elektronische letterzetting. Het is in de jaren 60 populair geworden met de introductie van Letraset vellen met Lorem Ipsum passages... en meer recentelijk... door desktop publishing software... zoals Aldus PageMaker die versies van Lorem Ipsum bevatten. Zoals gezegd heeft een Faketekst dezelfde functie als een LOREM IPSUM. Een faketekst is echter in ons geval een Nederlandse tekst die wél leesbaar is, maar die NERGENS over lijkt te gaan!!! Het wordt ook wel een dummytekst genoemd. Een faketekst of dummytekst is afgeleid van de Lorum Ipsum en door de jaren heen ontstaan. Op sommige proefdrukken heeft het juist een meerwaarde om een leesbare tekst te gebruiken. Dit zorgt voor een realistisch beeld van tekst Levenstekst, blz. 28

29 op die plek. Waarom gebruiken we een Faketekst?? Het is al geruime tijd een bekend gegeven dat een lezer, tijdens het bekijken van de layout van een pagina, afgeleid wordt door de tekstuele inhoud. Het belangrijke punt van het gebruik van LOREM IPSUM is dat het uit een min of meer normale verdeling van letters bestaat... in tegenstelling tot HIER UW TEKST, HIER UW TEKST wat het tot min of meer leesbaar Nederlands maakt!!!!! KENMERKEN van Lorum Ipsum Veel desktop publishing pakketten en web pagina editors gebruiken tegenwoordig Lorem Ipsum als hun standaard model tekst, en een zoekopdracht naar lorem ipsum ontsluit veel websites die nog in aanbouw zijn. Verscheidene versies hebben zich ontwikkeld in de loop van de jaren, zowel per ongeluk als expres (ingevoegde humor en dergelijke). Levenstekst, blz. 29

30 Voldoende contrast Ook dit gaat helaas vaak fout: je wilt een mooi ondergrondje onder je tekst. Voordat je het weet, is de tekst daardoor niet meer goed leesbaar. Op blz. 31 zie je hoe het óók kan. Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Web designers maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Webdesigners maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Levenstekst, blz. 30

31 Wat is een Lorem Ipsum? Lorem Ipsum (ook wel Faketekst of Dummytekst genoemd) is een proeftekst uit het drukkerij- en zetterijwezen. Web designers maken hier ook vaak gebruik van. Lorem Ipsum is de standaard proeftekst in deze bedrijfstak sinds de 16e eeuw, toen een onbekende drukker een zethaak met letters nam en ze door elkaar husselde om een font-catalogus te maken. Het heeft niet alleen vijf eeuwen overleefd maar is ook, vrijwel onveranderd, over genomen in elektronische letter zetting. Het is in de jaren 60 populair geworden met de introductie van Letraset vellen met Lorem Ipsum passages en meer recentelijk door desktop publishing software zoals Aldus PageMaker die versies van Lorem Ipsum bevatten. Zoals gezegd heeft een Faketekst dezelfde functie als een Lorem Ipsum. Een faketekst is echter in ons geval een Nederlandse tekst die wél leesbaar is, maar nergens over gaat. Het wordt ook wel een dummytekst genoemd. Een faketekst of dummytekst is afgeleid van de Lorum Ipsum en door de jaren heen ontstaan. Op sommige proefdrukken etc. heeft het echter juist wel een meerwaarde om een leesbare tekst te gebruiken. Levenstekst, blz. 31

32 Wil je meer weten? Bel of mail me gerust: Daniëla Postma (06) Hoe kan ik jou helpen? Tijdens alle stappen die nodig zijn om van jouw levensverhaal een boek te maken dat je met gepaste trots aan anderen kunt laten lezen, kun je mij inschakelen. Ik geef je graag advies en/of neem je werk uit handen bij: het interviewen van mensen het (her)schrijven van teksten de correctie & redactie van je verhaal de vormgeving van je manuscript het retoucheren van je foto s en het drukken van je boek Jouw verhaal is bij mij in veilige handen