SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans

Transcriptie

1 SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans

2 2

3 Zijn jongeren van nu at risk? Condoomgebruik stijgt Condoomgebruik eerste contact stijgt Condoomgebruik: niet consistent Aantal partners stijgt Gemiddelde leeftijd bij eerste contact daalt Leeftijd settelen stijgt Onbeschermd homoseksueel contact stijgt Lancet (2001) => SOA -incidentie stijgt 3

4 SOA in cijfers SOA-prevalentie is nergens 0 % 4

5 SOA in cijfers (2014 peilpraktijken) SOA Man (N) Vrouw Totaal N (%) Chlamydia (hetero) * Gonorroe 819 (homo) Syphilis (homo)

6 Waar zijn jongeren mee bezig? 6

7 Kun je aids krijgen door een aidspatiënt op de mond te kussen? Hoe lang leef je nog als je aids hebt? Hoe gebeurt een aids-test? Is aids besmettelijk na 1 keer geslachtsgemeenschap? Kan je via inslikken van sperma aids krijgen? Als bloed op een pleister opgedroogd is en die persoon heeft aids, is dan het virus nog altijd doorgeefbaar? Hoe kan je merken dat je een soa hebt?

8 Wat is veilig? Genitale en anale seks - Condooms beschermen tegen HIV, syfilis en gonorroe - Condooms beschermen gedeeltelijk tegen andere SOA Herpes:vocht uit blaasjes rond de penis Schaamluizen - Anale seks: extra stevige condooms 8

9 Wat is veilig? Orale seks (niet éénduidig) - HIV: veilig zolang geen zaad of menstruatiebloed in de mond komt en zolang geen wondjes enz in mond of genitalia voorkomen - Bescherming tegen andere SOI: Condoom Liklapje 9

10 Wat is veilig? Tongzoenen - Absoluut veilig voor HIV - Niet voor andere SOA (herpes ) Elkaar mastuberen - Veilig indien geen contact tussen sperma, vaginaal vocht, slijmvliezen Knuffelen en masseren - Veilig, pas op: schurft en schaamluizen 10

11 SOA meisjes Condylomata Chlamydia Herpes 11

12 Chlamydia trachomatis: voorkomen Frequent (prevalentie 5%, stedelijk tot 8%) Lokalisatie: urethra, vagina, rectum, keel Transmissie: seksueel M -> V :50%, V-> M: 25% Transmissie: moeder-> kind 12

13 Wie screenen? Vrouwen < 35 jaar, een nieuwe partner of ` met meer dan één partner Vrouwen met een zwangerschapsafbreking Vrouwen met suggestieve klachten (intermenstrueel bloedverlies, dysurie, mucopurolente fluor, suggestief voor cervicitis) Vrouwen met een partner met urethritisklachten Vaker bij vrouwen op orale anticonceptie (vermoedelijk minder condoomgebruik, gebruik van noodanticonceptie) 13

14 Chlamydia trachomatis: ziektebeeld Mannen: - urethritis - proctitis Vrouwen: - veranderd menstruatiepatroon - IMB, contactbloeding - fluor vaginalis - Dysurie Ook: conjunctivitis, Reiter syndroom van Reiter (arthritis,conjunctivitis, urethritis) 50-70% asymptomatisch! 14

15 Chlamydia trachomatis: complicaties/ sequellen Vrouwen: PID (8-40%) tubaire infertiliteit buitenbaarmoederlijke zwangerschap chronische buikpijn zwangerschapscomplicaties Mannen: epididymitis, prostatitis 15

16 Chlamydia trachomatis: diagnose Bepalen van chlamydia-dna Afname: - Cervix - vagina/urethra (zelfafname) - urine (eerste straals urine; PCR) 16

17 Chlamydia trachomatis: behandeling Azitromycine 1g PO monodosis Labocontrole is niet nodig Counseling en contactopsporing zijn essentieel! De partner moet worden meebehandeld (eerst testen is niet nodig) 17

18 ASPECTEN VAN COUNSELING Patiënten zijn asymptomatisch en verwachten de infectie meestal niet! Chlamydia-infectie heeft ernstige psychologische gevolgen: Gevoel van stigmatisatie Angst voor onvruchtbaarheid Angst om het aan de partner te vertellen Risico op intrafamiliaal geweld Reïnfecties: kans op complicaties stijgt exponentieel 18

19 ASPECTEN VAN COUNSELING Elke positieve screening is bewijs van infectie: patiënte en partner behandelen Verdere SOA-screening verrichten: HIV, Hepatitis B (indien niet immuun, syphilis) Seksuele partners tot een halfjaar terug opsporen en verwittigen 19

20 Natuurlijk verloop van HPV-infectie 7 tot 50% wordt besmet bij het begin van de seksuele carrière Tot 80% zal HPV in haar leven oplopen 90% van de infecties verdwijnt na gemiddeld 8 maanden en is na 1 tot 2 jaar niet meer aantoonbaar door het immuunsysteem 10% geeft aanleiding tot genitale wratten 10% geeft cytologische afwijkingen (O.55% CIS; 0.15% invasief CA) Letsels regresseren zeer vaak spontaan: CIN 1: 1% invasief CA, CIN2: 5%, CIN3:12-22% Progressie tot carcinoom: ~13 jaar tot zelfs 20 jaar 20

21 Vragen van patiënten bedriegt mijn partner mij? kan het van een vorige relatie komen? kan het van de hond komen? moet ik een condoom met mijn vaste partner gebruiken? moet ik mijn ex-partner verwittigen? wat moet ik doen om geen kanker te krijgen? kan ik mijn kinderen besmetten? kan ik me als man laten testen?

22 CONDYLOMATA 22

23 CONDYLOMATA Humaan papillomavirus Doel van behandeling? Genezen? Transmissie voorkomen? Link met cervixkanker? Cosmetisch storend Spontane evolutie: 70% van de zichtbare letsels verdwijnt na 2 jaar 23

24 Condylomata: behandeling Zalven: wratten worden kleiner en recidief vermindert. Niet goedkoop! Wartec: 33,12 euro, Aldara: 78,51 euro Heelkundige technieken: Cryotherapie, wegbranden, laseren, excisie Alleen effectief op korte termijn (6weken) maar geen verschil met placebo na 3-5 maanden 24

25 Vaccinatie Veelbelovende korte-termijnresultaten, effect op HPV-infectie en cytologische (premaligne) veranderingen Niet geweten of booster nodig is en zo ja wanneer? Beste resultaten bij HPV-naieve vrouwen onder de 15 jaar RIZIV tussenkomst als start >12j en <18 jaar Voorlopig geen effect op screening 25

26 Vaccinatie buiten doelgroepen Onvoldoende gegevens bij vrouwen >26 jaar Onvoldoende gegevens bij mannen De effectiviteit van het vaccin daalt bij stijgende leeftijd en bij eerdere HPV-infectie Bij vrouwen van jaar is de gemiddelde effectiviteit slechts 39% (80% bij 15-jarigen tot 25% bij 25-jarigen) 26

27 Twee soorten vaccins Cevarix bescherming tegen HPV 16 en 18 - Drie injecties: 0,1,6 maanden - Preventie tegen CIN 2 en 3 Gardasil bescherming tegen HPV 6,11,16 en 18 - Drie injecties: 0,2 en 6 maanden - Preventie tegen CIN 2 en 3, condylomata 27

28 Casus: homo s zitten ook op jouw school Bert is een toffe gast met een druk sociaal leven. Hij komt op consult en je hebt ondertussen opgevangen dat hij homo is. je bent niet echt op de hoogte van zijn seksuele relaties. Vraag je ernaar? Hoe dan? 28

29 Anamnese Risico? - Seksueel gedrag (hetero, homo, lesbisch) - Wisselende seksuele partners (>1 afgelopen jaar, nieuwe partner < 6 maanden) - Prostitutie (zelf, als cliënt) - IV-druggebruik (zelf, partner die gebruikt) - Andere SOA/ooit SOA/partner met SOA - Afkomstig uit HIV-endemisch gebied Symptomatisch? Asymptomatisch? 29

30 Anamnese Aanleiding van de test? - Symptomen SOA - Partner met symptomen of SOA - Nieuwe partner - Onbeschermd contact - Vraag van de arts/patiënt Vaccinatie Hepatitis B in orde? 30

31 SOA mannen (homo) Syfilis (screening) HIV (screening) Urethritis (diagnostisch) Herpes (diagnostisch) Condylomata (diagnostisch) Hepatitis B (screening) Gonorrhoe (screening) 31

32 Syphilis Wie moet er gescreend worden? Ø Geen systematische screening van asymptomatische personen Ø Uitzondering: zwangere vrouwen Ø Risicopersonen: Ø Pt of partner loopt risico(homoseksueel, IV druggebruiker, prostitué of prostituant. Ø Pt afkomstig uit HIV-endemisch gebied Ø Voorgeschiedenis van SOA Ø Partner met SOA. Welke? Ø Heeft patiënt nu een andere SOA? 32

33 HIV screening: risico Stel: 100 mensen vandaag besmet Wanneer positieve antistoftest? Na 1 maand: 50 mensen - Na 3 maanden: 95 - Na 6 maanden: allemaal 33

34 Kans op HIV? Afhankelijk van: met wie?? - Hiv positieven Maar: ze kennen vaak hun status niet - Hoogrisico-populatie Homo s: 2% Afrikanen: afspiegeling van land van herkomst: 1-30% Prostituees: 0-1% Prostituees uit centraal Afrika: 1-8% Prostitués mannen: 27-87% in België Druggebruikers: 5-7% 34

35 Kans op HIV? - Brugpopulatie: 1/ Algemene populatie: <1/ hetero blank seksueel aktief 35

36 HIV: Wie screenen? Zou routine moeten zijn bij iedereen tussen jaar. Wel vrijwillig. HIV-screening zeker bij zwangeren Alle patiënten met een verhoogd SOA-risico, jaarlijks screenen Patiënten met een expliciete vraag Patiënt met verhoogd risico of partner met verhoogd risico Wisselende heteroseksuele contacten 36

37 Gonorroe Wie screenen? Idem als syphilis Welke test? PCR op eerstestraalsurine - Zelfde staal als voor chlamydia - Bij vrouwen uit cervix, of ook urine:voldoende sensitief om bij asymptomatische vrouwen gono uit te sluiten 37

38 SOA: mannen (hetero) Urethritis (vnl chlamydia) Condylomata Herpes 38

39 SOA: herpes genitalis Complicaties: algemeen en lokaal Diagnose: vnl klinisch Behandeling: symptomatisch: eosine 2% antiviraal: best systemisch Acyclovir 200 mg 5 dd ged 7 d bij primo-infectie/belastend recidief. Onderhoudsbehandeling bij frequente recidieven 39