Werkstuk Verzorging Geslachtsziekten

Transcriptie

1 Werkstuk Verzorging Geslachtsziekten Werkstuk door een scholier 3686 woorden 12 februari ,3 15 keer beoordeeld Vak Verzorging geslachtsziekten Chlamydia Om vast te stellen of er sprake is van een chlamydia-infectie doet de arts één of meer onderzoeken. Hij/zij kan een uitstrijkje maken van de urinebuis of baarmoedermond. Ook kan hij/zij de urine onderzoeken. Om na te gaan of er wellicht ook sprake is van syfilis, doet de arts soms ook bloedonderzoek. Chlamydia is goed te genezen met een pillenkuur. De voorgeschreven kuur moet altijd helemaal worden afgemaakt. Ook als de klachten eerder verdwijnen. Het kan zijn dat ook de partner(s) een chlamydiainfectie heeft (hebben). Het is daarom belangrijk dat deze zich laat (laten) onderzoeken en eventueel behandelen. Tijdens de behandeling is het beter om geen seks te hebben. Zo wordt voorkomen dat partner(s) elkaar over en weer blijven besmetten. Als na de behandeling de klachten niet zijn verdwenen, ga dan terug naar de arts. Het kan zijn dat er ook sprake is van een gonorroe. bij vrouwen Vrouwen merken vaak niets van een chlamydia-infectie. Er zijn vaak geen of alleen vage klachten. Daardoor kunnen ze lang blijven doorlopen met een chlamydia-infectie, soms wel jaren. Ondertussen kan de ziekte ongemerkt worden doorgegeven. Verschijnselen, die bij vrouwen op chlamydia wijzen zijn: Meer of andere afscheiding dan normaal; Pijn bij het plassen; Abnormaal bloedverlies, bijvoorbeeld tussen twee menstruatie-perioden of bloedverlies na het vrijen; Pijn bij het vrijen; Pijn in de onderbuik. Pagina 1 van 8

2 Een chlamydia-infectie kan opstijgen naar de eileiders. Er ontstaat dan een eileiderontsteking, die zich kan uitbreiden naar de buikholte. Dit heet P.I.D. (Pelvic Inflamatory Disease: ontsteking in het bekkengebied). Een eileiderontsteking kan gepaard gaan met koorts en pijn in de onderbuik. Door een snelle en goede behandeling (antibiotica en bedrust) kan een eileiderontsteking volledig genezen. Een eileiderontsteking die niet of te laat wordt behandeld, veroorzaakt littekens in de eileiders. Hierdoor kan de eileider verstopt raken. Dit kan leiden tot onvruchtbaarheid of buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Een zwangere vrouw kan een chlamydia-infectie tijdens de bevalling overdragen aan de baby. De baby kan dan oogontsteking of longontsteking krijgen. Door een goede behandeling tijdens de zwangerschap wordt het risico voor de baby voorkomen. bij mannen Mannen krijgen vaak één tot enkele weken nadat ze met chlamydia zijn geïnfecteerd afscheiding uit de penis. Dat hoeft niet veel te zijn. Veelal gaat het alleen om een beetje waterige afscheiding na het opstaan (ochtenddruppel). Het plassen kan pijnlijk zijn. Soms zijn er helemaal geen klachten van een chlamydiainfectie. Je kan de ziekte dan wel ongemerkt doorgeven. Ook bij mannen kan de ontsteking opstijgen. Dit komt minder vaak voor dan bij vrouwen. De bacteriën kunnen via de zaadleiders terechtkomen in de prostaat en de bijbal. Dit leidt in een enkel geval tot een bijbalontsteking. Dat geeft heftige pijn in de balzak, soms uitstralend naar de lies. Dat kan een gevoel van zwelling in de balzak veroorzaken. Een ontsteking van de bijbal kan een ontsteking van de bal zelf tot gevolg hebben. Ook dit veroorzaakt zwelling en pijn. Een ontsteking van de prostaat kan gepaard gaan met koorts, moeilijk plassen en pijn in en rond de geslachtsorganen. De ontstekingen worden behandeld met medicijnen (antibiotica). Soms wordt ondersteunend ondergoed aangeraden, om de pijn de verlichten. Genitale wratten De arts zal de wratten goed bekijken en eventueel uitstrijkjes maken om na te gaan of er ook sprake is van andere soa. Om na te gaan of er wellicht ook syfilis is opgelopen doet de arts soms ook een bloedonderzoek. van genitale wratten is intensief. De arts kan de wratten aanstippen met een vloeistof. Dit kan pijn doen. Na ongeveer drie uur moet deze vloeistof afgewassen worden. De behandeling wordt wekelijks herhaald totdat de wratten zijn verdwenen. Dit kan weken en soms zelfs maanden duren. In sommige gevallen is de vloeistof ook zelf aan te brengen. Soms worden de wratten bevroren, weggeschroeid of chirurgisch weggesneden. Dat gebeurt vaak onder verdoving. De wratten kunnen terugkeren. Bij zwangerschap zijn sommige behandelingen gevaarlijk voor het ongeboren kind, dus wacht de arts met behandelen. Na de zwangerschap worden wratten vaak een stuk minder of verdwijnen vanzelf. Zo niet, dan volgt alsnog een behandeling. Het virus is besmettelijk. Vooral als de wratten inwendig zitten kan het Pagina 2 van 8

3 virus gemakkelijk ongemerkt worden doorgegeven. Bovendien kan het virus zich ook eenvoudig verspreiden, omdat er een lange periode ligt tussen infectie met het virus en het ontstaan van de wratten. De vaste partner is vaak ook geïnfecteerd en kan zich dus het beste ook laten onderzoeken en zonodig behandelen. Genitale wratten ontstaan enkele weken tot zelfs meer dan een jaar na infectie met het virus. Bij vrouwen zitten de wratten op of rond de schaamlippen, in de vagina en/of op de baarmoedermond. Bij mannen op en rond de penis. Bij mannen en vrouwen in of rond de anus. Vaak zijn er eerst enkele kleine wratten die groter worden en zich uitbreiden. Ze doen geen pijn, maar kunnen jeuken. Bij vrouwen kunnen de klachten erger worden tijdens de menstruatie of de zwangerschap. Je kunt genitale wratten hebben zonder dat je dat weet, omdat je de wratten soms moeilijk zelf kunt ontdekken. Bij vrouwen kunnen de wratten inwendig zitten en daardoor onopgemerkt blijven. De wratten kunnen vanzelf verdwijnen. Toch is behandeling aan te raden. Om te voorkomen dat genitale wratten zich uitbreiden, is een snelle behandeling belangrijk. Als het aantal wratten zich uitbreidt, neemt de behandelingsduur toe. Herpes genitalis Om aan te tonen dat iemand herpes heeft, bekijkt de arts de blaasjes. Eventueel maakt hij/zij een uitstrijkje van het vocht uit de blaasjes. Herpes is niet te genezen. Er zijn wel medicijnen die ervoor zorgen dat een aanval minder pijnlijk is en korter duurt. Tijdens een aanval is het beter om geen seks te hebben. Het herpesvirus veroorzaakt rode plekjes en met vocht gevulde blaasjes. Deze blaasjes gaan over in kleine wondjes die langzaam indrogen. Als de wondjes zijn genezen, zijn de klachten voorbij. De blaasjes zitten meestal op de penis of de vagina. Ze kunnen zich ook op een minder zichtbare plek bevinden. Bijvoorbeeld in de vagina, op de baarmoedermond of in de anus. Ook kan er sprake zijn van: jeuk pijn in de besmette lichaamsdelen opgezette, pijnlijke lymfeklieren overgevoeligheid van de liesstreek een branderige, schrijnende pijn bij het plassen soms afscheiding uit de vagina Pagina 3 van 8

4 koorts, hoofdpijn en spierpijn (tijdens een eerste aanval) Wie eenmaal herpes heeft, raakt het nooit meer kwijt. De klachten kunnen verdwijnen, maar het virus blijft in het lichaam aanwezig. Dat betekent dat de verschijnselen terug kunnen komen. Meestal gebeurt dat op een moment dat de weerstand is verzwakt. Zoals bijvoorbeeld bij griep, stress of tijdens de menstruatie. Als de weerstand is verzwakt kan een herpes genitalis-infectie ernstiger verlopen. Dat is bijvoorbeeld het geval als er sprake is van een hiv-infectie of als iemand medicijnen gebruikt tegen afstotingsverschijnselen. Gonorroe (druiper) Om vast te stellen of er sprake is van gonorroe, maakt de arts één of meer uitstrijkjes. Om na te gaan of er sprake is van syfilis, doet de arts soms ook een bloedonderzoek. Gonorroe wordt in één keer behandeld met een of meer injecties of pillen. Na een week vindt nacontrole plaats. Het kan zijn dat ook de partner(s) gonorroe heeft (hebben). Het is daarom belangrijk dat deze zich laat (laten) onderzoeken en eventueel behandelen. Tijdens de behandeling is het beter om geen seks te hebben. Zo wordt voorkomen dat partner(s) elkaar over en weer blijven besmetten. Als na de behandeling de klachten niet zijn verdwenen, kan het zijn dat er tegelijk sprake was van een gonorroe (druiper) en een chlamydia-infectie of dat de gonorroe niet gevoelig was voor de gebruikte medicijnen bij vrouwen Vrouwen hebben veelal geen klachten als gevolg van gonorroe. Soms is er iets meer afscheiding dan normaal. Deze kan onaangenaam ruiken en ziet er anders uit (pus). Plassen kan pijn doen. Zonder behandeling kan gonorroe opstijgen via de baarmoeder naar de eileiders. Er ontstaat dan een eileiderontsteking, die zich kan uitbreiden naar de buikholte. Dit heet P.I.D. (Pelvic Inflammatory Disease: ontsteking in het bekkengebied). Een eileiderontsteking kan gepaard gaan met koorts en pijn in de onderbuik. Door een snelle en goede behandeling (antibiotica en bedrust) kan een eileiderontsteking volledig genezen. Een eileiderontsteking die niet (goed) of te laat wordt behandeld, veroorzaakt littekens in de eileiders. Hierdoor kan de eileider verstopt raken. Dit kan leiden tot onvruchtbaarheid of buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Een zwangere vrouw kan gonorroe overdragen aan haar baby. De oogjes van de baby kunnen tijdens de bevalling in aanraking komen met de bacteriën in de vagina. Door een goede behandeling tijdens de zwangerschap wordt het risico voor de baby voorkomen. bij mannen Mannen krijgen meestal enkele dagen tot twee weken na het oplopen van gonorroe de eerste klachten. De Pagina 4 van 8

5 klachten betreffen pusachtige afscheiding, die vaak gelig of groenig van kleur is en een branderig of geïrriteerd gevoel bij het plassen. Ook moet men regelmatig kleine beetjes plassen. Soms zijn er helemaal geen klachten. Ook bij mannen kan de ontsteking opstijgen. Dit komt minder vaak voor dan bij vrouwen. De bacteriën kunnen via de zaadleiders terechtkomen in de prostaat en de bijbal. Dit leidt soms tot een bijbalontsteking. Dat geeft heftige pijn in de balzak, mogelijk uitstralend naar de lies. Er is sprake van een gevoel van zwelling In de balzak. De zaadstreng, die naar boven loopt, kan pijnlijk en gezwollen zijn. In een enkel geval kan een ontsteking van de bijbal een ontsteking van de bal veroorzaken. Dit geeft zwelling en pijn. Een ontsteking van de prostaat gaat gepaard met koorts en moeilijk en pijnlijk plassen. Bovendien geeft dit pijn in en rond de geslachtsorganen. De ontstekingen worden behandeld met medicijnen (antibiotica). Soms wordt ondersteunend ondergoed aangeraden, om de pijn te verlichten. Hepatitis B Om vast te stellen of je hepatitis B hebt, wordt lichamelijk onderzoek en een bloedonderzoek gedaan. Tijdens de nacontrole wordt nagegaan of het virus nog. Tegen acute hepatitis B bestaan nog geen geneesmiddelen. De ziekte moet vanzelf overgaan. Dat kan maanden duren. Neem zoveel mogelijk rust, dit kan eventuele gevolgen voorkomen. Gebruik geen alcohol en voedingsmiddelen die je slecht verdraagt (zoals vet en koffie). Vermijd medicijngebruik tenzij op voorschrift van de arts. Chronische hepatitis B kan tegenwoordig worden behandeld met een antiviraal middel. Het virus wordt door de medicijnen onderdrukt, waardoor de lever kan genezen. Je moet je hiervoor wel onder behandeling stellen van een internist. Klachten Wie geïnfecteerd is met het hepatitis B-virus, merkt daar meestal weinig of niets van. Slechts één op de drie geïnfecteerden krijgt twee weken tot zes maanden na het moment van infectie klachten. Zoals: vermoeidheid, lusteloosheid, misselijkheid, buikpijn, jeuk. Soms ook gewrichtspijn en koorts. Nadat de klachten zich geopenbaard hebben, kan geelzucht optreden. Het oogwit wordt geel. De huid soms ook. De urine wordt erg donker (als oude thee) en de ontlasting erg licht (als stopverf). De duur van de klachten is wisselend, van enkele weken tot maanden. Ook als alle klachten zijn verdwenen, kan de vermoeidheid maanden aanhouden. Als het virus uit het lichaam verdwijnt, herstelt de lever zich van de ontsteking en verdwijnen de klachten. Dat gebeurt bij volwassenen in negen van de tien gevallen. Soms blijft de lever ontstoken en blijven de klachten, vaak met tussenperioden, terugkeren. Dit wordt een chronische hepatitis B genoemd. Pagina 5 van 8

6 In 5-10% van de gevallen blijft het virus nog vele jaren, soms levenslang, in het lichaam aanwezig. Het lichaam maakt dan geen antistoffen die het virus onschadelijk kunnen maken. Iemand die het virus bij zich blijft dragen, noemen we een drager van het hepatitis B-virus. Dragers kunnen zonder lichamelijke klachten, door het leven gaan. Maar ze blijven wel besmettelijk en kunnen het virus dus doorgeven aan anderen. Mogelijke gevolgen bij mannen en vrouwen Een chronische hepatitis B-infectie kan blijvende gevolgen hebben. Alle hepatitis B dragers lopen risico op een slecht werkende lever, levercirrose (littekens op de lever) en leverkanker. Een enkele keer verwijdert het afweersysteem het virus na jaren alsnog spontaan uit het lichaam. voorkomen Voorkomen Vrij altijd veilig. Voorkom contact met bloed van anderen. Denk hierbij ook aan gemeenschappelijk gebruik van tandenborstels en scheerapparaten. Het hepatitis B-virus kan lang buiten het lichaam overleven. Gebruik bij drugsgebruik schone, niet door anderen gebruikte spuiten, naalden en attributen. Voorkom in (para)medische functies zoveel mogelijk prikaccidenten. Plaats daarom na gebruik nooit de naald terug in het hoesje. Gooi de naald en spuit in een hiertoe bestemde container. Er bestaat een vaccinatie om hepatitis B te voorkomen. Deze vaccinatie is sinds 1 november 2002 gratis voor mensen met een verhoogd risico op hepatitis b. Zie verder vaccinatie tegen hepatitis b. Het is mogelijk om, direct na blootstelling aan het virus, antistoffen toe dienen tegen hepatitis B. Dit moet binnen 48 uur na een mogelijke infectie, zoals een prikongeluk of het knappen van een condoom. Baby's van moeders met hepatitis B krijgen direct na de geboorte antistoffen toegediend. Vervolgens krijgen ze tegelijk met de dktp-prik een volledige inenting tegen hepatitis B. Als bekend is dat de vader drager is van het hepatitis B-virus, wordt voor de baby eveneens een volledige vaccinatie aangeraden Overdracht Hepatitis B is zeer besmettelijk. Het virus bevindt zich in bloed. Maar ook in lichaamsvloeistoffen zoals sperma en vaginaal vocht van patiënten en dragers. Bloed is het meest besmettelijk. Je kunt een hepatitis B-infectie op een aantal manieren oplopen. De voornaamste zijn: Seksueel contact waarbij de geslachtsdelen met elkaar in aanraking komen én bij pijpen en likken van de geslachtsdelen. De kans op infectie is groter als er wondjes in het slijmvlies zijn. Bijvoorbeeld als je al een andere soa hebt. Anaal seksueel contact geeft de meeste risico's, omdat de slijmvliezen bij deze vorm van seks gemakkelijk beschadigen. Het risico van infectie is bij seksueel contact groter tijdens de menstruatie. Bloedbloedcontact bij druggebruikers die elkaars spuiten en naalden gebruiken. Maar ook bij medisch personeel dat veel in aanraking komt met bloed en daarbij zelf een verwonding oploopt (bijvoorbeeld prikongelukjes met gebruikte naalden). Ook het gezamenlijk gebruik van scheermesjes kan risico geven. Als een zwangere vrouw hepatitis B in het bloed heeft, is de kans groot dat ze het virus tijdens of vlak na de geboorte aan haar kind doorgeeft. Pagina 6 van 8

7 Sexuele partner(s) Iemand die het hepatitis B-virus bij zich draagt, kan dit doorgeven aan de seksuele partner(s). Als de vaste seksuele partner(s) nog niet is (zijn) geïnfecteerd, wordt (worden) deze dringend aangeraden zich te laten vaccineren. De vaccinatie wordt voor partners, gezinsleden en huisgenoten door het ziekenfonds vergoed. Een half jaar na mogelijke blootstelling aan hepatitis B kan pas definitief worden vastgesteld of infectie heeft plaatsgevonden. Gedurende dit half jaar is het beter altijd een condoom te gebruiken, ook bij het pijpen en bij beffen een beflapje of een opengeknipt condoom. Normaal sociaal contact, zoals een hand geven, brengt geen risico met zich mee. Zoenen is ook veilig, tenzij een van de partners een wondje in of rond de mond heeft of een koortslip. De arts of sociaal verpleegkundige kan aangeven of seksuele partner(s) van het laatste half jaar moet worden gewaarschuwd. Hier zijn er nog een paar.(in het kort) syfillis Syfilis is een geslachtsziekte, die zeer ernstige gevolgen kan hebben als je er niets aan doet. Net als andere geslachtsziekten gaat syfilis meestal niet vanzelf over! Wassen of ontkennen helpt niet. Als je wilt weten of je besmet bent, moet je je laten testen. Dit kan niet onmiddellijk, maar pas 6 tot 12 weken nadat je de besmetting hebt opgelopen. Als je er snel bij bent, is syfilis goed te behandelen met penicilline. Voorkom dat het ooit gebeurt: gebruik altijd een condoom. Symptomen Syfilis kan drie stadia doorlopen: 1. Ongeveer 9 tot 28 dagen na de besmetting ontstaat bij de meesten een zweertje op de geslachtsdelen, anus of lippen. Meestal heeft het een harde rand en is het pijnloos. Het verdwijnt na een week of twee. 2. Na gemiddeld 7 tot 10 weken kunnen enkele van de volgende verschijnselen ontstaan: koorts, gezwollen klieren, haaruitval, vermoeidheid, pijn in de gewrichten/spieren, een bruin-rode uitslag (onder andere op de voetzolen en handpalmen), vlakke en wratachtige nattende afwijkingen op huid en slijmvliezen (o.a. de mond) en lymfklierzwelling. Deze symptomen verdwijnen na een paar maanden. 3. Als syfilis niet wordt behandeld, woekert de ziekte voort en kan op den duur leiden tot hersenletsel, spierverlamming, doofheid, blindheid en zelfs de dood. Ook je organen kunnen worden aangetast. Schaamluis Schaamluizen zijn insecten die zich aan de basis van haren hechten. Ze worden ook wel platjes genoemd. Ze worden overgebracht door seksueel contact en beschouwd als een geslachtsziekte. Maar je kunt ze ook krijgen via besmette handdoeken, beddengoed en kleding. Pagina 7 van 8

8 Ze kunnen op alle behaarde plaatsen voorkomen, behalve op het hoofd. Hét symptoom is jeuk op de plaats waar de luizen zich bevinden. De luizen zelf zijn erg klein en daarom moeilijk te zien. Wel zijn aan de basis van de haren de eitjes vaak zichtbaar. Pagina 8 van 8