Morfologie op andere planeten. Dr. Maarten Kleinhans Universiteit Utrecht Fac. Geowetenschappen Dept. Fysische Geografie
|
|
|
- Joris de Haan
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Morfologie op andere planeten (vooral Mars) Dr. Maarten Kleinhans Universiteit Utrecht Fac. Geowetenschappen Dept. Fysische Geografie Dit college: 1. Foto-album van het Zonnestelsel 2. Vergelijking met aardse landvormen 3. Sporen van water op Mars Onthouden (tentamen ): 1. Soorten planeten en manen 2. Wat zijn inslagkraters 3. Landvormen op Mars die wijzen op water (vloeistof) De Zon Diameter: km Temperatuur: 5500 C C Aardse planeten/ rotsplaneten Gasplaneten / reuzenplaneten Soorten planeten/manen Rotsplaneten (Aardse planeten) Aarde, Mars, de Maan, Io, etc. Gasplaneten (Reuzenplaneten) Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus IJsplaneten Pluto? Europa, Triton, Titan? 1
2 Mercurius en Venus rotsplaneten Aarde en Mars rotsplaneten De Maan (blauw is titanium) rotsmaan Io: vulkanisme! rotsmaan van Jupiter Europa: - gladder dan biljartbal - ijsmaan - oceaan onder ijs (zoektocht naar leven) Titan atmosfeer! ijsmaan van Saturnus 2
3 Europa Triton: ijsmaan van Neptunus Planeten rond andere sterren? Veel gasreuzen en stofschijven gevonden Resolutie van telescopen 3.1 M Earth AU 36.6 days 228 K coupled rotation not confirmed! Vers van de pers: Gliese 581g Vorming van planeten Hete schijf van stof en gas en blokken Temperatuur neemt af van de Zon vandaan Zonnewind blaast lichte delen naar buiten Gevolg: Rotsachtige planeten dicht bij Zon Gasreuzen en ijsmanen verder weg 3
4 Het gruis dat over bleef: planetoïden en kometen Halley Planetoïden Vergelijkende morfologie op Aarde en Mars Continenten? Vulkanen Klimaat Inslagkraters Sporen van water!? 4
5 windduinen Water?? Droge puinstroom? (NASA 2006) Gullies inslagkraters! 5
6 Impact craters Kwam het eerste leven uit de ruimte? 6
7 Slinger je eigen rotsen op de Aarde: Megapluimtectoniek Olympus Mons 7
8 Huidige klimaat van Mars koud, maar vooral zeer droog! 8
9 Blueberries Goethiet -> Hematiet (rode kleur van Mars) Water op de polen Sporen van gletsjers?? 9
10 Vorstpolygonen Megavloeddalen rivier-achtig enorme geulen maar geen delta s niet vlechtend of meanderend korte tijd actief? catastrofale uitstroom Afwateringsnetwerk, stroomgebied Stroming Example: the R. Allier, France richting uit vorm eilanden water kan dit sommige lava ook (komatïet) bars channel bedforms 10
11 Pothole! debiet m 3 /s Delta Opvulling van kratermeer Eerste meanderende rivier op Mars! Meerdere generaties? Interpretation rising base Irwin level, et agrees al. perhaps 2005 with Irwin fig. our waves et 13al. experiments: 2005 fig
12 3 meter Alluvial fan (in leaky cauldron) Gilbert delta in kratermeer Moore & Howard 2005 JGR Stijgende waterspiegel en uitslijtende geul veroorzaakt lobben maximum duur: lobben zouden niet bewaard zijn gebleven in tweede overstroming Eurotank (Utrecht): Erin Kraal, Maurits van Dijk, George Postma and me 12
13 HRSC TINY BIT OF 21 Erin Maurits George Maarten Feb Kraal, 2008 van Postma Kleinhans Dijk, & HRSC Begin van stromen en geulen alcoven grondwater uitstroming? 13
14 Op het strand van Teignmouth (UK) Twee minuten later Samengevat: aanwijzingen voor water Water op de polen Eskers en vorstpolygonen Afwateringsnetwerken Geulen, rivieren Grondwater sapping valleien Ribbelstratificatie Delta s en fans Mineralen die in water gevormd zijn Wouter Poos (uitgebreide BSc scriptie) actie (relatief) Wat gebeurde er nou echt op Mars?? time (Ga) 1. Inslagkraters <3.5 Ga, sterke afname 2. Gigavulkanisme <3.5 Ga, later pulsen 3. Stromend water Ga maar niet zoveel dat kraters werden weggeschuurd later pulsen door vulkanisme en pulsen door ijstijden + inslagen vulkanisme water/ijs leven?? 14
15 Grondwater waar is het nu? Mega-regolith Klimaatverandering KT PT Snowball, hothouse Kwartair (2.4 miljoen jaar): ~22 Sterke fluctuaties! Meerdere mass-extinctions neerslag temperatuur Jij!!? Can we really twist a real lion s tail? (with just one tool?) conceptual model, description 3e jaars vak Planetary Science Introduction Bachelorscriptie? Advanced course? afstuderen (geologie, morfologie/processen, geofysica) experimenten, 3D/spectral remote sensing, modellen! reality experiment stelling: Beste planeetwetenschapper is specialist op Aarde numerical model 15
1. Het Heelal. De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte.
De aarde 1. Het Heelal De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte. De oerknal Wetenschappers denken dat er meer dan 15 miljoen jaar geleden een enorme ontploffing
Het draait allemaal om de Zon!
Het draait allemaal om de Zon! De zon: een doodgewone ster Henny J.G.L.M. Lamers Sterrenkundig Instituut Universiteit Utrecht lamers@astro.uu.nl astro.uu.nl Een reusachtige gloeiend hete gasbol De zon
Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Deze les Zijn er nog na vorige keer nog vragen? Deze les: Planeten in het zonnestelsel Zonnestelsel - overzicht Mercurius Is de
Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk
Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk door Denise 1472 woorden 24 maart 2019 0 keer beoordeeld Vak Nederlands Het zonnestelsel Inhoudsopgave Inleiding Onderzoeksvraag Het ontstaan Planeten De
Inleiding Astrofysica College 4 17 oktober
Inleiding Astrofysica College 4 17 oktober 2016 15.45 17.30 Ignas Snellen Ons Zonnestelsel Mercurius De rotsachtige planeten Iets groter dan onze Maan, hoge dichtheid! grote ijzerkern Elliptische baan!
Praktische opdracht ANW Planeten
Praktische opdracht ANW Planeten Praktische-opdracht door een scholier 1867 woorden 7 juni 2004 7,5 58 keer beoordeeld Vak ANW Hoofdstuk 1: HOE ONTSTAAN PLANETEN? Het woord planeet komt van het Griekse
Planeten. Zweven in vaste banen om een ster heen. In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet?
Planeten Zweven in vaste banen om een ster heen In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet? Een planeet: zweeft in een baan rond een ster; is zwaar
Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal.
Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari 2017. Het heelal. Inhoudsopgaven. Hoofdstuk 1. Ons zonnestelsel. Blz 3 Hoofdstuk 2. De zon. Blz 4-5 Hoofdstuk 3. De maan. Blz 6 Hoofdstuk 4. Planeten. Blz
inhoud 1. Inleiding 2. Wat is een planeet 3. Soorten planeten 4. Het ontstaan van planeten 5. De planeten 1.Mercurius 2. Venus 3. De Aarde 4.
Planeten inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is een planeet 4 3. Soorten planeten 5 4. Het ontstaan van planeten 6 5. De planeten 7 1.Mercurius 8 2. Venus 9 3. De Aarde 10 4. Mars 11 5. Jupiter 12 6. Saturnus
Determineren van gesteente
Aarde Paragraaf 1 en atlasvaardigheden Determineren van gesteente Als je een gesteente bestudeert en daarna vaststelt wat de naam van het gesteente is, dan ben je aan het determineren. Je kunt gesteenten
Gasplaneten, ijsdwergen en vuile sneeuwballen. Cursus inleiding sterrenkunde
Gasplaneten, ijsdwergen en vuile sneeuwballen Cursus inleiding sterrenkunde Lesrooster gewijzigd Onderwerpen van vanavond Ontdekkingen in ons zonnestelsel Telescoop Ruimtevaart Pluto Gasreuzen & ringen
Ontdek de planeten van ons zonnestelsel. In 90 minuten door het helal. Tijdens een wandeling tussen Ehrenfriedensdorf en Drebach
Ontdek de planeten van ons zonnestelsel In 90 minuten door het helal Tijdens een wandeling tussen Ehrenfriedensdorf en Drebach Zonnestelsel Sonnensystem Het zonnestelsel bestaat uit de Zon en de hemellichamen
Projectboekje ruimte Oudste kleuters
Projectboekje ruimte Oudste kleuters 2016-2017 De zon (tekening: Lily Louise) De zon is eigenlijk een hele grote ster Het is er heel erg heet De zon is heel erg groot Alle planeten en sterren die rond
Spreekbeurt Aardrijkskunde Zonnestelsel
Spreekbeurt Aardrijkskunde Zonnestelsel Spreekbeurt door een scholier 2417 woorden 16 december 2006 6,7 138 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het zonnestelsel Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over het
RIETVELD-LYCEUM. les 3. dd. 20 NOVEMBER 2012 HET ZONNESTELSEL NU. de compononenten. V.s.w. Corona Borealis, Zevenaar
RIETVELD-LYCEUM les 3. dd. 20 NOVEMBER 2012 HET ZONNESTELSEL NU de compononenten V.s.w. Corona Borealis, Zevenaar de Zon KERNFUSIE: waterstof >> helium. t.g.v. de ZWAARTEKRACHT >> temperatuur inwendig
Inleiding Astrofysica College 4 12 oktober 2015 13.45 15.30. Ignas Snellen
Inleiding Astrofysica College 4 12 oktober 2015 13.45 15.30 Ignas Snellen Ons Zonnestelsel De Aarde als een planeet De rotsachtige planeten dubbelplaneet systeem (Aarde-Maan). Vloeibaar water! oceanen
Basis Cursus Sterrenkunde. hoofdstuk 3 De planeten
Basis Cursus Sterrenkunde hoofdstuk 3 De planeten Nog even Kepler Eerste wet van Kepler: De planeten bewegen zich in ellipsbanen, met de zon in een van de brandpunten van de ellips. Tweede wet van Kepler
6,7. Werkstuk door een scholier 1875 woorden 10 april keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1875 woorden 10 april 2002 6,7 70 keer beoordeeld Vak ANW Het zonnestelsel Ons zonnestelsel bestaat uit de zon met een aantal planeten, die in bijna cirkelvormige banen om de
1) Mercurius. 2) Zoek informatie over vallende sterren. Muurkrant opdracht in 2-tallen
1) Mercurius 2) Zoek informatie over vallende sterren. 1) De Zon. 1 Wat is de zon voor iets? 2 Hoe komt hij aan zijn naam? 3 Waar staat hij in het zonnestelsel? 4 Wat is de afstand tot de aarde? 5 Wat
Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen
Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen kilometer van de Zon en het is er dus gloeiendheet,
Ik doe mijn spreekbeurt over de ruimte omdat ik het een interessant onderwerp vind en ik er graag meer over wilde weten.
Boekverslag door J. 1981 woorden 29 juli 2003 6.3 208 keer beoordeeld Vak Nederlands Ik doe mijn spreekbeurt over de ruimte omdat ik het een interessant onderwerp vind en ik er graag meer over wilde weten.
Basiscursus Sterrenkunde
Basiscursus Sterrenkunde Les 1 Sterrenwacht Tweelingen te Spijkenisse 24 April 2019 Inhoud van de cursus Inleiding Geschiedenis Afstanden in het heelal Het zonnestelsel Onze zon en andere sterren Sterrenstelsels
HERTENTAMEN PLANETENSTELSELS 13 JULI 2015,
HERTENTAMEN PLANETENSTELSELS 13 JULI 2015, 14.00-17.00 LEES ONDERSTAANDE GOED DOOR: DIT TENTAMEN OMVAT DRIE OPGAVES. OPGAVE 1: 3.5 PUNTEN OPGAVE 2: 2.5 PUNTEN OPGAVE 3: 2.0 PUNTEN HET EINDCIJFER OMVAT
HOE VIND JE EXOPLANETEN?
LESBRIEF GEEF STERRENKUNDE DE RUIMTE! ZOEKTOCHT EXOPLANETEN Deze NOVAlab-oefening gaat over een van de manieren om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen. De oefening is geschikt voor de bovenbouw
inh oud Mars 1. Ons zonnestelsel 2. De rode planeet 3. Mars en de aarde 4. Leven op Mars? 5. Mars en fantasie 6. Een kijkje op Mars 7.
Mars inhoud Mars 3 1. Ons zonnestelsel 4 2. De rode planeet 5 3. Mars en de aarde 6 4. Leven op Mars? 7 5. Mars en fantasie 8 6. Een kijkje op Mars 9 7. Onderzoek 11 8. Filmpje 13 Pluskaarten 14 Bronnen
6.1. Boekverslag door K woorden 22 mei keer beoordeeld
Boekverslag door K. 1555 woorden 22 mei 2002 6.1 301 keer beoordeeld Vak ANW 1. Inleiding Ik doe mijn werkstuk over ons zonnestelsel, omdat het me boeit wat er verder is dan onze aarde. Ook doe ik mijn
KOMETEN! wat zijn het? waar komen kometen vandaan? en waar gaan ze naar toe? Henny Lamers Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.
KOMETEN! wat zijn het? waar komen kometen vandaan? en waar gaan ze naar toe? Henny Lamers Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.nl ESERO 8 oct 2014 Komeet Hartley 2010 r Komeet ISON 2013 Komeet
Het eetbare zonnestelsel groep 5-7
Het eetbare zonnestelsel groep 5-7 Hoe groot is de aarde? En hoe groot is de zon in vergelijking met de aarde? Welke planeet staat het dichtst bij de zon en welke het verst weg? Deze les leren de leerlingen
De ruimte. Thema. Inhoud
Thema De ruimte Inhoud 1. Het heelal 2. Het ontstaan van het heelal en het zonnestelsel 3. Sterren en sterrenstelsels 4. De zon 5. De planeten van ons zonnestelsel 6. De stand van de aarde de maan de zon
Werkstuk Natuurkunde Negen planeten
Werkstuk Natuurkunde Negen planeten Werkstuk door een scholier 1608 woorden 3 januari 2005 5,7 93 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Planeten Ontstaan van het zonnestelsel Vlak na een explosie, de Big Bang
T2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1
Het heelal of de kosmos is de ruimte waarin de zon, de maan en de sterren zich bevinden. Het heelal bestaat uit een oneindig aantal hemellichamen waarvan er steeds nieuwe ontdekt worden. De hemellichamen
De Pluraliteit der Werelden. Ons en andere planetenstelsels. Leuven,, 20 november 2006. Instituut voor Sterrenkunde
1 De Pluraliteit der Werelden Ons en andere planetenstelsels Lessen voor de 21ste Eeuw Leuven,, 20 november 2006 2 Overzicht Het heelal in een notedop De universaliteit van de natuurwetten De verkenning
Inleiding. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig.
Het heelal Inleiding Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig. Hoofdstukken Hoofdstuk 1 Het Heelal. blz. 3 Hoofdstuk 2 Het Zonnestelsel. blz. 4 Hoofdstuk
Protoplanetaire schijven:
Protoplanetaire schijven: kraamkamers van planetenstelsels Herschel Open Time Key Program PI: B.Dent Kapteyn Instituut, University of Groningen Zonnenevel: Kant & Laplace 18de eeuw ineenstorten van een
Opgave Zonnestelsel 2005/2006: 3
Opgave Zonnestelsel 25/26: 3 2.1 Samenstelling van de gasreuzen Het afleiden van de interne samenstelling van planeten gebeurt voornamelijk door te kijken naar de afwijkingen in de banen van satellieten
De planeten. (veel informatie uit Calvin J. Hamilton s Views of the Solar System : http://solarviews.com)
De planeten (veel informatie uit Calvin J. Hamilton s Views of the Solar System : http://solarviews.com) Algemeen 99.86% van de massa zit in de zon plat systeem, bijna alles draait tegen de klok (gezien
Opdracht ANW De ruimte
Opdracht ANW De ruimte Opdracht door een scholier 2927 woorden 18 april 2004 5,6 41 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud Mercurius: deze planeet ligt het dichtst bij de zon maar is bijna het kleinst. De Grieken
Opstel ANW Het zonnestelsel
Opstel ANW Het zonnestelsel Opstel door een scholier 1631 woorden 24 februari 2002 5,8 49 keer beoordeeld Vak ANW Het zonnestelsel Het zonnestelsel kwam voort uit een wolk van gas en stof. Er ontstaat
Inleiding Astrofysica college 5
Inleiding Astrofysica college 5 Methoden Afstanden tot de dichtstbijzijnde sterren zijn >100,000x groter dan tot planeten in ons zonnestelsel Stralen zelf nauwlijks licht uit à miljoenen/miljarden keren
Edy Vorming van het planetenstelsel Tony
Verslag vergadering Vendelinus 12 mei 2018 We hadden ditmaal liefst vier (!) verjaardagen te vieren: Ludo, Jarkko, Jos en Tony. Een dikke proficiat en bedankt voor het tracteren. Edy opende de vergadering
Waarom zijn er seizoenen?
Waarom zijn er seizoenen? Waarom zijn er seizoen? Vorig weekeinde was het ineens zover. Volop zomer op zaterdag met ruim 24 graden en een zonnetje, de dag erna was het herfst met 15 graden en gemiezer.
Les 2 Ophelderen Leestekst: Het zonnestelsel
Les 2 Ophelderen Leestekst: Het zonnestelsel "Welkom:... " Introductiefase: 1. "We gaan vandaag, net als de vorige keer, proberen de betekenis te vinden van moeilijke woorden. We hebben dit de vorige keer
Inleiding Astrofysica College 5 17 oktober Ignas Snellen
Inleiding Astrofysica College 5 17 oktober 2014 13.45 15.30 Ignas Snellen Ons zonnestelsel Planetoiden, kometen en dwergplaneten Pluto en de Kuipergordel NASA s New Horizon Mission naar Pluto Ons zonnestelsel
Reis naar andere hemellichamen
Reis naar andere hemellichamen GROEP 5-6 44 80 minuten 1, 5, 6, 8, 23, 54 en 55 De leerling: weet welke planeten manen hebben weet welke planeten ringen hebben weet welke kleur de verschillende planeten
4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus
Inhoud 4 Het heelal 6 De zon 10 8 De aarde De maan Jupiter 18 12 Ons zonnestelsel 14 15 16 Mars Mercurius Venus 22 Saturnus Verre planeten 24 Satellieten van het zonnestelsel 20 26 Planetoïden 27 Kometen
DE BLAUWE AARDE. College 1 Water als leven brengend molecuul
DE BLAUWE AARDE College 1 Water als leven brengend molecuul BLAUWE AARDE Uw docent Kees Boele PROGRAMMA 1. Water als leven brengend molecuul 2. Leven in zee 3. Leven in sloot en plas 4. Water in een rugzak,
HC-4 Reuzenplaneten 1
HC-4 Reuzenplaneten 1 VIER GAS REUZEN Jupiter Saturnus Uranus Neptunus Massa (10 24 kg) R equator (km) R pool (km) Dichtheid (g/cm 3 ) a (AU) P (jaar) Albedo Manen Jupiter 1898.6 71492 66854 1.33 5.2 11.9
Dolende Geografische Polen. prof. dr Bert Vermeersen
Dolende Geografische Polen prof. dr Bert Vermeersen Rotatieveranderingen van de Aarde De rotatie van de Aarde verandert voortdurend: - positie van de aardrotatie-as ten opzichte van de verre sterren: Precessie
Satellieten van de reuzen
Satellieten van de reuzen Jupiter; 67 manen Saturnus; 62 manen Uranus; 27 manen Neptunus; 14 manen In totaal hebben de reuzenplaneten dus minstens 170 manen! De Reuzenplaneten 1 Satellieten van de reuzen
Planetenstelsels 6. Aard-achtige planeten
Planetenstelsels 6. Aard-achtige planeten 24 maart 2014 Docent: Dr. Michiel Hogerheijde, michiel@strw.leidenuniv.nl Assistenten: Ricardo Herbonnet, herbonnet@strw.leidenuniv.nl Jens Hoeijmakers, hoeijmakers@strw.leidenuniv.nl
Over gasreuzen en ijsreuzen. Cursus Inleiding Sterrenkunde Sterrenwacht Sonnenborgh Peter Swaanenvelt
Over gasreuzen en ijsreuzen Cursus Inleiding Sterrenkunde Sterrenwacht Sonnenborgh Peter Swaanenvelt Ontdekkingen in ons zonnestelsel Telescoop Ruimtevaart Gasreuzen Jupiter Saturnus Ijsreuzen Uranus Neptunus
Samenvatting ANW Hoofdstuk 6
Samenvatting ANW Hoofdstuk 6 Samenvatting door een scholier 1776 woorden 4 november 2006 6,4 15 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar H6 Het zonnestelsel H6.1 Dagen, maanden, jaren Rondom de zon in een
Noten schieten 9 april 2009
Noten schieten 9 april 2009 Project Circus groep 1 t/m 8 juni/juli 2007. Op dit moment zijn alle groepen bezig met het project Circus De groepen 1 en 2 maken alle artiesten die in het circus werken en
Reis naar andere hemellichamen
Reis naar andere hemellichamen GROEP 1-2 04 55 minuten De leerling: zonnestelsel verschillend zijn ringen heeft voorwerp drijft of zinkt met stukje ijzer dichtbindstrip Zorg voor de activiteit Zijn alle
WAAROM ZIJN HEMELLICHAMEN ROND (OF NIET) / HERHALING
WAAROM ZIJN HEMELLICHAMEN ROND (OF NIET) / HERHALING Een hemellichaam is structureel stabiel, omdat er een hydrostatisch evenwicht bestaat: gravitatie en opwaartse druk zijn in evenwicht. dp = P(r) - P(r+dr)
HC-3 Aardachtige planeten
HC-3 Aardachtige planeten 1 VIER AARD-ACHTIGE PLANETEN Mercurius Venus Aarde Mars ~ 0 bar 92 bar 1 bar 6 mbar Massa (10 23 kg) Straal (km) Dichtheid (g/cm 3 ) a (AU) P (dagen) Albedo Rotatie Mercurius
Inhoud. DEEL 1. Klein en groot 8. DEEL 2. Heet en koud 36. DEEL 3. Dichtbij en ver weg 64
DE KOSMOS en ik Dit boek is een uitgave van Fontaine Uitgevers BV, Hilversum, in samenwerking met NEMO Science Museum, Amsterdam www.fontaineuitgevers.nl www.nemosciencemuseum.nl Vormgeving: Annelies Dollekamp
PLANETEN- STELSELS. HC-1 Logistiek en warming up
PLANETEN- STELSELS HC-1 Logistiek en warming up 1 EVEN VOORSTELLEN: HET TEAM DOCENT: Prof. H. Linnartz / HL501 hoorcolleges / tentamens ASSISTENTEN: Vincent Kofman / HL502 Steven Bos / HL101 Joey Braspenning
Tuesday, November 22, 2016 Martijn Loots 1
Tuesday, November 22, 2016 Martijn Loots 1 Wat voor dwergen zijn er? Naar materie: o Normaal o Bijzonder Naar type: o Sterachtig o Planeetachtig Naar kleur: o Rood o Oranje o Geel o Groen o Blauw o Bruin
100 miljard sterrenstelsels... ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren. In een spiraal-arm van de Melkweg. De zon is maar een gewone ster...
ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren Binnenplaneten: relatief klein, rotsachtig hoge dichtheid (Mercurius, Venus, Aarde, Mars) Buitenplaneten: gasreuzen - lage dichtheid (Jupiter, Saturnus, Uranus,
Test je kennis! De heelalquiz
Test je kennis! heelalquiz Introductie les 3 Planeten, sterren, manen, de oerknal. Het zijn termen die leerlingen vast wel eens voorbij hebben horen komen. Maar wat weten de leerlingen eigenlijk al van
Kinderspel is wetenschap in de zandbak
Research group River and delta morphodynamics Kinderspel is wetenschap in de zandbak Maarten G. Kleinhans www.geo.uu.nl/fg/mkleinhans Dit verhaal Wat doe ik als wetenschapper inhoud aanpak Wat hebben we
dag en nacht Vragen behorende bij de clip dag en nacht op
RUIMTE Naam: dag en nacht Vragen behorende bij de clip dag en nacht op www.schooltvbeeldbank.nl 1. Planeten Uit hoeveel planeten bestaat ons zonnestelsel? De aarde en dan nog.. planeten. (vul aantal in)
PLANETEN- STELSELS. HC-1 Inleiding
PLANETEN- STELSELS HC-1 Inleiding 1 EVEN VOORSTELLEN DOCENT: Prof. dr. Harold Linnartz / HL501 7 hoorcolleges / tentamens ASSISTENTEN: Jens Hoeijmakers / O-434 Ricardo Herbonet / HL-506 8 werkcolleges
De planeten Reis door het zonnestelsel
De planeten Reis door het zonnestelsel Cgroep 1-2 01 tijdsduur 40 minuten kerndoelen 1, 46 en 54 lesdoelen De leerling: (her)kent de namen van de acht planeten weet dat de planeten om de zon draaien kan
Manen in het Zonnestelsel
Diversiteit. Zoveel manen, zoveel karakteristieke eigenschappen. Manen in het Zonnestelsel Enkele opvallende kenmerken van sommige manen. Het uiterlijke van de manen is sterk afhankelijk van hun plaats
Van de regen in de drup
Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. De leerlingen leren de waterkringloop. Kerndoel 47: De leerlingen leren de
Werkstuk ANW Planeten
Werkstuk ANW Planeten Werkstuk door een scholier 3006 woorden 18 april 2005 5,6 39 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Voor het vak Algemene Natuurwetenschappen (ANW) moesten wij een les geven aan de klas.
Samenvatting door een scholier 1365 woorden 2 juli keer beoordeeld. Hoofdstuk 3: blik op oneindig. 3.1: De aarde en de maan
Samenvatting door een scholier 1365 woorden 2 juli 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 3: blik op oneindig 3.1: De aarde en de maan Hoe bepaal je je plaats op aarde? De aarde is rond
Reis door het zonnestelsel
Reis door het zonnestelsel GROEP 5-6 41 50 minuten 1, 23 en 32 Zet voor de activiteit Planeten de planeten onder elkaar op het bord, zoals in de tabel. De leerling: weet dat de acht planeten verschillend
Reis door het zonnestelsel
Reis door het zonnestelsel GROEP 7-8 61 70 minuten 1, 23, 32 en 46 De leerling: weet dat de afstanden tussen de planeten heel groot zijn kan zich een voorstelling maken van de afstand van de aarde tot
FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8
LESMATERIAAL P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 Deze lesbrief hoort bij het filmprogramma over het Heelal tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience
KORTE HERHALING AFGELOPEN WEEK
KORTE HERHALING AFGELOPEN WEEK F c = mv c2 /r M F c m F g F g = G Mm/r 2 Stabiele baan F c = F g Stabiele baan E tot = 0 GM = v c2 r = (2πr/P) 2 r P 2 /a 3 = 4π 2 /(GM) P 2 / a 3 = constant P 1 2 : P 2
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20396 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bast, Jeanette Elisabeth Title: Hot chemistry and physics in the planet-forming
Reis naar het middelpunt der Aarde
Reis naar het middelpunt der Aarde Wim van Westrenen Vrije Universiteit Amsterdam Leidse Winterlezing, 9 november 2014 Mijn onderzoek aan de VU Planetaire evolutie Fysische en chemische eigenschappen bij
Inleiding Tijdens deze les gaan de leerlingen een raket maken van een fles en de onderdelen van de CloudProfessor. Lesdoelen.
Ruimteraket Les 5 Leerkrachtenhandleiding Basis Inleiding Tijdens deze les gaan de leerlingen een raket maken van een fles en de onderdelen van de CloudProfessor. Lesdoelen De leerlingen zijn in staat
PLANETEN- STELSELS. HC-1 Inleiding
PLANETEN- STELSELS HC-1 Inleiding 1 EVEN VOORSTELLEN DOCENT: Harold Linnartz / HL501 hoorcolleges / tentamens ASSISTENTEN: Jens Hoeijmakers / O434 Vincent Kofman / HL502 Steven Bos / HL128 practica en
Werkstuk ANW Planeet Jupiter
Werkstuk ANW Planeet Jupiter Werkstuk door een scholier 3494 woorden 10 mei 2001 6,7 164 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Wij kregen voor de kerstvakantie de opdracht om voor het vak ANW een werkstuk
6,1. Werkstuk door een scholier 3185 woorden 13 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoudsopgave
Werkstuk door een scholier 3185 woorden 13 mei 2004 6,1 174 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Waarom ik dit onderwerp heb gekozen. 3. Mensen die met Het Heelal te maken hadden.
Werkstuk ANW Ruimtevaart-projecten
Werkstuk ANW Ruimtevaart-projecten Werkstuk door een scholier 1884 woorden 23 mei 2003 5,6 37 keer beoordeeld Vak ANW Welke belangrijke projecten heeft de NASA uitgevoerd? De NASA heeft al veel projecten
Werkstuk ANW Zonnestelsel
Werkstuk ANW Zonnestelsel Werkstuk door een scholier 2012 woorden 16 mei 2004 5,8 188 keer beoordeeld Vak ANW Het zonnestelsel Het zonnestelsel waar wij in leven, bestaat uit de zon met daarom heen cirkelende
KOMETEN EN HET ONTSTAAN VAN LEVEN
KOMETEN EN HET ONTSTAAN VAN LEVEN Van het laboratorium tot Hawaii en Antarctica Vincent Kofman Hidde Jense, Inge Loes ten Kate en Harold Linnartz OVERZICHT Kometen Wat zijn kometen? Onderzoek naar kometen
Werkblad. Ons zonnestelsel. Naam Ruimte-ontdekkingsreiziger. Zon en planeten Missie opdracht 1: Streep door wat niet goed is.
pagina 1 Met Space Expo de ruimte in is een werkblad bestemd voor leerlingen uit de bovenbouw van het basisonderwijs en brugklassers. Door middel van vraag en opdracht verwerven de leerlingen zelfstandig
FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8
LESMATERIAAL P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 Deze lesbrief hoort bij het filmprogramma over het Heelal tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience
ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6
ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46, 52, 53 en 56. Het bed hier is heel kort. Eise zelf was 1 meter 74. Hoe moest hij dan slapen? Mensen sliepen
Het Heelal. N.G. Schultheiss
1 Het Heelal N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module De hemel. Deze module wordt vervolgd met de module Meten met een Telescoop. Uiteindelijk kun je met de opgedane kennis een telescoop
Sterrenkunde. Materialen Karton Meetlat Passer Touw Potlood Schaar Lange stok
Pruiken en revoluties Groep 7 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over Pruiken en revoluties. De lesonderdelen beschreven
Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019 Deze les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Ontstaan zonnestelsel De Zon Ons zonnestelsel binnen het sterrenstelsel
6,3. Werkstuk door een scholier 3620 woorden 9 februari keer beoordeeld. Wat zijn de voorwaarden voor leven op aarde?
Werkstuk door een scholier 3620 woorden 9 februari 2005 6,3 131 keer beoordeeld Vak ANW Wat zijn de voorwaarden voor leven op aarde? De geluksfactoren van de aarde Ten eerste mag de planeet niet te dicht
Vrijdag 20 maart: Zonsverduistering! LESBRIEF. Hoi, ik ben Eduard Clips! Ga je met mij mee op avontuur?
LESRIEF Hoi, ik ben Eduard lips! Ga je met mij mee op avontuur? Vrijdag 20 maart: Zonsverduistering! Geniet van de zonsverduistering: bescherm je ogen met een eclipsbril! arde Maan Op deze plek op aarde
lende hemellichamen verschillende zijn qua temperatuur, zwaartekracht, atmosfeer en zuurstof andere hemellichamen anders uit zouden zien
Leven in de ruimte GROEP 5-6 59 80 minuten 1, 42, 46 en 54 De leerling: lende hemellichamen verschillende omstandigheden zijn qua temperatuur, zwaartekracht, atmosfeer en zuurstof andere hemellichamen
Om onze zon draaien van het dichtste bij tot het verste weg de planeten: Mercurius, Venus, Aarde, Mars,
Praktische-opdracht door een scholier 6296 woorden 4 februari 2003 5,9 30 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Ik moest een praktische opdracht voor Algemene Natuurwetenschappen maken. Ik mocht zelf een onderwerp
Leven in ons Zonnestelsel?
Leven in ons Zonnestelsel? GVWS, t Vinkhuys Vrijdag 20 oktober 2017 Jan de Boer Inhoud Iets over de chemische samenstelling van leven Intelligent buitenaards leven zoeken of het kleine? Bewoonbare zone
EVEN KORT HERHALEN. F c = mv c2 /r. F c m F g. Stabiele baan F c = F g. Stabiele baan E tot = 0. F g = G Mm/r 2. GM = v c2 r = (2πr/P) 2 r
EVEN KORT HERHALEN F c = mv c2 /r M F c m F g F g = G Mm/r 2 Stabiele baan F c = F g Stabiele baan E tot = 0 GM = v c2 r = (2πr/P) 2 r P 2 /a 3 = 4π 2 /(GM) P 2 / a 3 = constant P 1 2 : P 2 2 = a 1 3 :
Leerkrachten handleiding werkboekje sterrenwacht Halley
Leerkrachten handleiding werkboekje sterrenwacht Halley Doel Kinderen van groep 7 bereiden zich voor op een bezoek aan sterrenwacht Halley in Heesch. Resultaat De voorkennis van de leerlingen is geactiveerd.
Samenvatting ANW Hoofdstuk 3, Blik op oneindig
Samenvatting ANW Hoofdstuk 3, Blik op oneindig Samenvatting door F. 1208 woorden 19 juni 2013 6,1 6 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar ANW Hoofdstuk 3 Blik op oneindig 3.1 Aarde en maan Van oudsher
6.4. Werkstuk door een scholier 3747 woorden 15 maart keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 3747 woorden 15 maart 2004 6.4 34 keer beoordeeld Vak ANW De hoofdstukken. 1. De aarde. 2. De maan. 3. De zon. 4. Mercurius. 5. Venus. 6. Mars. 7. Jupiter. 8. Saturnus. 9. Uranus.
B. Een zonnevlek is een deel in het zonsoppervlak. Zonnevlekken volgen een cyclus van elf jaar.
Antwoorden door een scholier 2617 woorden 9 februari 2014 5,8 6 keer beoordeeld Vak Methode ANW Scala Paragraaf 1 Ons zonnestelsel A. Ons zonnestelsel bestaat uit een ster van gemiddelde grootte (de zon),
SPECIAAL WEEKJOURNAAL: THEMAWEEK STERREN EN PLANETEN
UITGAVE 17 NOVEMBER 2016 JAARGANG 19 NUMMER 06 THEMAWEEK EDITIE SPECIAAL WEEKJOURNAAL: THEMAWEEK STERREN EN PLANETEN Verslag van diverse groepen: GROEP 1-2 Wist u dat: (wij dit allemaal geleerd hebben
Januari 2019 Februari 2019 periheliun Aarde
apheliun mercurius maansverduistering Ag apogeum (ver weg van mars boven de ekliptica mercurius onder de ekliptica Maan onder de ekliptica Maan boven de ekliptica Maan onder de ekliptica 31 1 2 3 4 5 6