6.4. Werkstuk door een scholier 3747 woorden 15 maart keer beoordeeld

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3747 woorden 15 maart keer beoordeeld Vak ANW De hoofdstukken. 1. De aarde. 2. De maan. 3. De zon. 4. Mercurius. 5. Venus. 6. Mars. 7. Jupiter. 8. Saturnus. 9. Uranus. 10. Neptunus. 11. Pluto. 12. Ruimtevaartuigen. 13. Sterren. Informatie heb ik van De ruimte verklaard. (Robin Scagell). De ruimte en de ruimtevaart 100 vragen en antwoorden. (Ford harry) Sterren en planeten. (David H.) Van oerknal tot ruimteschip. (Atkinson) Sterren. De ruimteatlas. Het grote hemelboek. Het heelal. Video journaal en apollo 13. Boeken beurs het mecc. (pooster) De aarde. De aarde is voor zover we weten de enige planeet waar leven is. Leven is op onze planeet mogelijk door het vloeibaar water dat over aardoppervlakte stroomt. De anderen planeten zijn daarvoor te heet of te koud. Water bestaat daar alleen in de vorm van stoom of ijs. Pagina 1 van 9

2 De aarde en de zon liggen 150 miljoen kilometer van elkaar af. Omdat de aarde 150 miljoen kilometer van de zon af ligt kunnen wij hier leven, anders was het veel te koud of te heet op de aarde. De aarde is opgebouwd uit drie afzonderlijke lagen. De rotsachtige laag waar wij op leven heet de aard korst. De aardkorst bestaat uit een continentaal gedeelte (droog land) En een oceanisch deel (de oceaanbodem). De korst is 40 kilometer dik en bestaat uit 15 verschillende platen die als puzzelstukken in elkaar passen. De platen verschuiven voortdurend. De mantel is 2800 kilometer dik, het is een taaie sopperige laag. Waarin hete gesteente langzaam stijgt en weer gaan znikt als het afkoelt. Het is eigenlijk een soort lavalamp. Er zit lava in dat wordt door een lamp warm gemaakt dan gaat het naar boven is het dan weer afgekoeld is gaat het weer naar beneden. De kern is 3482 kilometer dik. De doorsnee is in totaal kilometer dik. hij is opgedeeld in een binnenkern en een buitenkern. De temperatuur in de binnenkern is 5000 Celsius. Dat is bijna zo heet als de oppervlakte van de zon. Om de aardkorst te kunnen bestuderen boren Russische geleerde momenteel een heel diep gat. Zo is er ook een boring geweest op het kola-schiereiland, de boringen begonnen in In 1987 waren ze 13 kilometer diep, en in 1990 was er een diepte van 15 kilometer bereikt. Dat is 46 maal de hoogte van de Eiffeltoren. Maar op de aarde is veel meer water dan land. Tweederde van het aardoppervlak bestaat uit water. Dat zal je op geen enkele anderen planeet terug vinden. De oceanen regelen voor een belangrijk deel het weer op aarde. Weetje dat we meer weten over mars dan over de oceaanbodem. De oceaan bodem verandert namelijk voortdurend. Er zijn breuk gebieden waar de aarde uit elkaar wordt geduwd. Daardoor ontstaan onderzeese gebergte en vulkanen die soms wel hoger zijn dan de Mount Everest. Ook zijn kilometers diepe troggen (grote gleuven onder water) Daarin zwemmen diersoorten die nog nooit door de mens zijn gezien. De aarde ontstond zo n 4,6 miljard jaar geleden. Pas een miljoen jaar later kwamen er eenvoudige levens vormen. 250 miljoen jaar geleden kwamen de eerste dinosaurussen jaar geleden bestonden onze eerste voorouders. En nu in het jaar 2000 leven wij op de aarde. De aarde is 4 keer zo groot als de maan. De maan. Het oppervlakte van de maan is niet veel groter dan Australië. Toch lijkt de maan veel groter. De maan draait in 27,3 dagen om haar as precies de zelfde tijd draait ze een keer rond de aarde. Pagina 2 van 9

3 Daarom zien we van de maan steeds het zelfde oppervlakte. De maan ontstond 4,6 miljard geleden vlak na het ontstaan van de aarde. Vermoedelijk botste een kleine planeet tegen de aarde. De botsing veroorzaakte een enorme uitbarsting van materie vanaf het aardoppervlak. De weggeslingerde materie ging in een ring om de aarde cirkelen. Dat materie drukte zich langzamerhand tegen elkaar en is toen de maan gaan vormen. En de maan draait nu nog steeds om de aarde heen. Als het volle maan is of te wel een maansverduistering gaat de aarde precies tussen de maan en de zon staan dan merk je ook dat het veel kouder wordt maar aan de anderen kant van de wereld is het net veel warmer. Op de maan heb je ook heel veel kraters. De meeste kraters op de maan zijn ongeveer 3 miljard jaar geleden veroorzaakt door meteorieten deze stukken steen en ijzer schoten door de ruimte en vielen met hoge snelheid op de maan te pletter. Sommige van de kraters hebben namen gekregen. Bijvoorbeeld Kepler. Tycho Copernicus en Newton. Newton is de diepste krater op de maan hij is meer dan 9 kilometer diep! De doorsnee van de maan is 3476 kilometer dik dus dat was me een behoorlijke steen. Er zijn ook mensen op de maan geweest. De eerste maanlanding vond plaats op 20 juli De Apollo 11 de landing kostte toen meer dan 1 miljard gulden. Een van de belangrijkste taken van de astronauten was stukken maansteen mee te nemen en bodemmonsters. Daarnaast moesten ze gemeenschappelijke instrumenten plaatsen die ook na hun vertrek nog zouden werken. Van wegen hun beperkte zuurstof voorraad konden de astronauten niet lang buiten de maanlander blijven. De NASA gaf de bemanning van de Apollo 15, 16 en 17 maanauto s mee, Zodat ze veel verder weg de omgeving konden verkennen. De auto s hadden een grote antenne waarmee ze met de aarde konden communiceren. Dat autootje had ook speciale banden want de maan is bedekt met fijn stof en daar kan je niet goed met normale autobanden over heen rijden. Er is op de maan ook geen wind en daarom zullen de sporen van de banden van dat autootje ook altijd blijven bestaan en zo is ook de eerste stap op de maan altijd blijven staan toen Neil Armstrong zijn eerste pas op de maan zette. De zon. De zon is het midden van ons zonnestelsel. De zon geeft ons voldoende licht en warmte om voedsel te kweken en om het warm te hebben. De oude Egyptenaren aanbaden de zon als hun machtigste god. De zon is niet de grootste ster in ons zonnestelsel. Ze lijkt erg groot omdat ze maar 150 miljoen kilometer van ons af staat. Pagina 3 van 9

4 En de zon weegt 2 miljard miljard miljard ton. Dat is keer het gewicht van de aarde. En de zon is 109 maal groter dan de aarde. Het licht van de zon bereikt ons binnen 8 minuten. De zon is de tweede helderste ster, de Sirius geeft nog meer licht dat licht is binnen 8 jaar bij ons maar hij staat wel veel verder van aarde dan de zon. De zon bestaat uit allemaal verschillende gassen. In de kern van de zon is het 15 miljoen C. De zon brandt nu al 5 miljard jaar aan onze hemel. Ze denken dat de zon nog ongeveer 5 miljard jaar zal branden. Als hij dan 5 miljard jaar heeft gebrand komt er een enorme wolk Nevel (een enorme wolk waterstof helium en microscopisch stof). Het midden van dat Nevel wordt heter en heter en vormt een soort van nieuwe ster. Dan wordt hij steeds groter en groter dan word het een reusachtige gloeiende bol. Dan knalt de hele ster uit elkaar. En dan blijft er een hete kleine zwakke ster over. Maar dat duurt nog 5 miljard jaar. Nu is de zon nog volop bezig en dat kan je ook zien. Je hebt ook wolkenactiviteiten op de zon dat zijn gaswolken die naar boven schieten die kan je ook het s avonds zien maar je kan ze beste zien bij een zonsverduistering want dan zie je de vlammen aan alle kanten weg schieten. Als er een zonsverduistering komt staat de maan precies tussen de aarde en de zon in dan wordt het heel koud op aarde want er is geen zon die voor warmte zorgt. Op zo n verduistering reageren de dieren ook heel erg. Ze denken dan dat het nacht is en een tijdje later is het weer licht en dan hoor je allemaal vogels fluiten want dat doen ze ook altijd het 's ochtends dus dan ook want ze denken dat het 's ochtends is. Ik denk dat jullie allemaal wel eens naar de zon hebben gekeken. Dat is eigenlijk heel slecht voor je ogen je kan er zelfs blind door raken. Want het is op de oppervlakte van de zon wel C en dat geeft ook veel licht. En omdat de zon zo heet is kunnen de astronauten niet te dicht bij de zon komen anders verbranden ze. Maar in 1976 kwam de astronaut Helios op 45 miljoen kilometer afstand van de zon dat is nog dichter bij dan de planeet Mercurius. De zon is ook nog 1 miljoen keer zo groot als de aarde dat zou je niet denken omdat hij zo ver weg staat lijkt hij zo klein maar dat is hij niet. De doorsnede van de zon is kilometer dik dat is 109 keer de diameter van de aarde. Er is op de zon 2 miljoen biljoen biljoen kilo massa oftewel keer de massa van de aarde. Mercurius. Mercurius heeft een grote ijzeren kern. Deze kern is nog groter dan onze maan. Mercurius is een kleine planeet. Zijn diameter is 4880 kilometer. Dat is maar eenderde van de aarde. Pagina 4 van 9

5 Mercurius is kleiner dan Jupiters maan Ganymedes. Vanaf de aarde is Mercurius als een helderen ster te zien. Hij staat alleen vlak na zonsopgang en vlak voor zonsopgang aan de horizon. Dus lang kan je hem niet zien. Mariner 10 was het eerste ruimtevaartuig dan Mercurius bezocht. Hij maakte 8000 foto s van de planeet. Ook had het ruimtevaartuig 10 instrumenten aan boord waarmee het magnetisch veld van Mercurius werd gemeten. Mariner 10 was 45,5 centimeter hoog en iets meer dan 1,2 meter breed. Hij vloog eerst langs venus waar hij ook een paar foto s heeft gemaakt. Doordat Mercurius veel dichter bij de zon staat dan de aarde lijkt de zon ook veel groter en het is er ook veel warmer op Mercurius. Mercurius lijkt heel erg op onze maan. Het is een donkergrijze roze achtige bol Met veel kraters en heuvels erop. De grootste krater van Mercurius is de Calorisbassin zijn diameter is 1300 kilometer. Miljoenen jaren geleden sloeg daar een rotsblok in met een snelheid van Kilometer per uur. Die steen knalde met die snelheid tegen Mercurius aan en dat maakte dat diepe gat. Venus. Veneus heeft een diameter van kilometer. Hij is 0,95 keer zo groot als de aarde hij is dus bijna even groot. En een jaar duurt op Venus 225 aardedagen. Een jaar op Venus duurt 224,7 dagen En een dag duurt 243 dagen. En hij staat 108 miljoen kilometer van de zon af. Veneus is genoemd naar een Romeinse godin van de liefde. Venus ziet er uit als een hele felle ster. Je kan Venus zien Vlak voor zon's opgang en vlak naar zon s ondergang. Het ruimteschip Venera 7 landde in 1970 voor het eerst op Venus. Na 23 minuten werd het ruimteschip vermorzeld door de Venus- atmosfeer. Venus heeft zo n dichte atmosfeer dat nooit vanaf de aarde het oppervlakte is te zien. Van dicht bij lijkt Venus op een gele bol. Dat komt door die dikke atmosfeer die uit kooldioxyde en gas bestaat. Venus draait niet van oost naar west maar van west naar oost dus precies het omgekeerde van de aarde. De zon gaat daardoor in het westen op en gaat in het oosten weer onder. De atmosfeer van Venus is zo dicht dat de druk op het oppervlakte van de planeet even hoog is als op de bodem van de oceaan. Door die enorme druk zijn de meeste rotsen op Venus verpulverd. Venus daar bij ook nog een hele warmen planeet het is er 500 C En uit de oranje wolken regent het voorddurend zwavel zuur. En de oppervlakte van Venus zijn alleen maar rotsen en heel veel lava. Mars. Pagina 5 van 9

6 Mars is een kleine planeet, zijn diameter is 6787 kilometer: minder dan de helft van de aarde. Maar op Mars is geen water dus is er ongeveer evenveel land op Mars dan op de aarde. Alleen heeft Mars wel een hele anderen kleur dan de aarde mars is namelijk rood. Die rode kleur is er omdat Mars roestig is. De oppervlakte van Mars is bedekt met ijzeroxide- stof (roest) Op mars zijn ook heel veel bergen en heuvels. Zo dachten de mensen die op het ruimte schip de Viking- 1- orbiter dat ze een Mars mannetje hadden gezien. Maar naderhand bleek dat het een rots was met een toevallige schaduw. Maar voor de viking- landders op mars, dacht iedereen dat het erg heet op Mars zou zijn. Maar dat was het helemaal niet zo het was net heel erg koud op Mars de normale temperatuur op Mars is - 23 C. Het ruimteschip van de viking 1 werd op 20 augustus gelanceerd. En het ruimte schip lande 10 maanden na de lancering op Mars. De viking 2 die 1 maand later werd gelanceerd bereikten Mars 3 maanden later dan de viking een. De 2 voortuigen maakten van veraf foto s van Mars. Toen ze landde, landde ze op een soort van woestijn waar allemaal stenen lagen. Jupiter. Jupiter is de allergrootste planeet in ons zonnestelsel. Zijn diameter is kilometer, dat is meer dan 11 maal de aarde, als we de aarde voorstellen als een kwartje is Jupiter een etensbord. Een jaar duurt op jupiter 11,84 jaar. En een dag duur 9 uur en 50 minuten. Hij staat 778 miljoen kilometer van de zon af. Aan de nachthemel ziet Jupiter er uit als een heldere ster. Door een telescoop zien we een witgele schijf met donkeren vlekken. Van dichtbij is Jupiter een oranjegele bol met witte en rode vlekken. Jupiter heeft 16 manen en de 4 belangrijkste zijn Ganymedes, Callisto, Lo en Europa. Voyager 1 ontdekte een kleine ring rond Jupiter. De ring is 5920 kilometer breed en slechts een kilometer dik. Omdat de Jupiter een planeet met veel felle kleuren is is de ring van af de aarde niet te zien. De grote rode vlek op Jupiter heeft astronomen al honderden jaren verbaasd. Pas toen het ruimteschip de Voyager Jupiter van dichtbij kon bekijken ontdekte we dat het een grote wervelstorm is. De wervelstorm is drie keer zo groot als de aarde. Saturnus. Saturnus is de op een na grootste planeet van ons zonnestelsel. Zijn diameter is kilometer. Saturnus is negen maal groter dan de aarde. Net als Jupiter heeft Saturnus een heleboel manen. Het zijn waarschijnlijk 19 maar het kunnen er ook meer zijn maar dat moeten ze nog onderzoeken. Over 4 van die manen ga ik nu wat vertellen. Pagina 6 van 9

7 Een daar van is Mimas hij draait het dichtst rond Saturnus, op een afstand van kilometer. Het is een ijsbol met een doorsnee van 390 kilometer. De diameter van Enceladus is 110 kilometer groter dan die van Mimas. Enceladus draait op kilometer afstand rond. Titan, met een diameter van 5120 kilometer is hij zelfs nog groter dan Mercurius. Het is de enige maan in ons zonnestelsel met een atmosfeer. Deze bestaat voornamelijk uit stikstof. Tethys heeft een diameter van 1050 kilometer en cirkelt op een afstand van kilometer. Dione op een afstand van kilometer van Saturnus en is 1120 kilometer in doorsnede. Dat is minder dan eenderde van de diameter van onze maan. Maar Saturnus is vooral beroemd op de ringen om zijn planeet heen. Die ringen zijn gemaakt van miljoenen stoffen ijsdeeltjes. Het zijn er zoveel, dat de ringen wel massief lijken. De ringen glanzen omdat de ijsdeeltjes licht weerkaatsen. Die grote ring bestaat uit allemaal kleineren ringen het zijn er zes. De A- ring is erg helder en de ringentjes staan dicht bij elkaar. De B- ring de kleur van deze ring lijkt effener te zijn. De C- ring is vanaf de aarde een zwakke ring. De F- ring zit vol knobbels en bulten. De Cassini s scheiding heeft veel meer ringentjes dan de anderen ringen. Encke- kloof is een gapende kloof in de A- ring. Uranus. Uranus draait op 2869 miljoen kilometer van de zon af. Zijn diameter is kilometer. Hij is vier maal groter dan de aarde, en ongeveer de helft van Saturnus. Uranus staat zo ver weg dat hij nog maar net met het blote oog te zien is. Door een telescoop zie je een klein groen schijfje, met vage oppervlakte herkenningen. Het ruimte schip Voyager 2 liet zien dat Uranus blauw groen van kleur was. De atmosfeer die voornamelijk uit waterstof en helium, bevat ook gasvormig methaan. Methaan absorbeert rood licht. Het door de planeet weerkaatste zonlicht, is daardoor blauwgroen van kleur. De Voyager 2 zag Uranus schuilgaan onder een dichte mist. De enige dingen die je toe kon zie waren een paar vage wolkenbanden enkele snel bewegende wolken. Uranus heeft ook ringen het zijn er 10 maar op een dag is Uranus gebotst met een groot ruimte rotsblok. Daardoor is Uranus gekanteld en staan de ringen niet van links naar rechts maar van boven naar onder. Neptunus. Neptunus heeft een diameter van kilometer. Hij is 3,8 keer zo groot als de aarde. Een jaar bij Neptunus duur 164,8 aardejaren. En een dag duurt 21 uur. En hij staat 4497 miljoen kilometer van de zon af. Neptunus is diepblauw van kleur. Pagina 7 van 9

8 Toen Neptunus al bekend was was hij nog niet gevonden. De wolken die in de atmosfeer zitten bij Neptunus razen met een snelheid van 1440 kilometer per uur voort. Triton is Neptunus grootste maan. Hij is 2720 kilometer in doorsnede, dus kleiner als onze maan. Triton is een ijzige wereld van bevroren stikstof en methaan. Tussen de kraters, valleien en bevroren meren spuiten enorme stikstofgeisers omhoog! Vermoed wordt dat de dampkring van Neptunus een oceaan van vloeibaar methaan en ijsdrap verhult. Onderen deze oceaan bevindt zich waarschijnlijk een rotsachtige kern. De grote donkeren vlek is donkerder blauw dan de wolken er omheen. Net als jupiter s rode vlek is het een wervelstorm die groter is dan de aarde. Toen het ruimteschip de Voyager de grote donkeren vlek fotografeerde, hingen er heldere cirruswolken boven. De Voyager ontdekte golvende lichtgordijnen. Rond de polen van Neptunus veroorzaakt door deeltjes van de zon die doordringen in het magnetische veld van de planeet. Voyager 2 ontdekte zes nieuwe manen rond Neptunus. Ze zijn minder dat 500 kilometer in doorsnee en lijken op kleine ijsmaantjes van Uranus en Saturnus. Voyager 2 fotografeerde kraters op hun donkere oppervlakte. Pluto. Pluto s diameter is 2400 kilometer. En hij is 0,18 keer zo groot als de aarde. Hij doet er 248 jaren over om rond de zon te zijn. En dag duurt 6 dagen en 9 uren. En hij 5900 miljoen kilometer van de zon af. Pluto ligt het vers af van de zon van alle planeten in ons zonnestelsel. Hij is genoemd naar een Griekse god van de duistere onderwereld. Deze rotsachtige planeet is de kleinste van het zonnestelsel n staat meestal het verst van de zon af. Pluto heeft een uitgestrekte baan rond de zon. Soms gaat zelf dwars door de baan van Neptunes heen. En wist je dat de naam Pluto van de Disneyfiguren een paar maanden na de ontdekking van de Pluto planeet was verzonnen. En wist je dat er na Pluto nog 6 kleine planeten zijn gevonden 2 daar van heten Smiley en Karla. En de ontdekking naar Pluto heeft ± 75 jaar geduurd. Ruimtevaartuigen. De Sovjetunie was het eerste land dat de maan bereikte. In 1959 landde onbemande Loena 2 op het maanoppervlakte. Een maand later maakte de Loena 3 foto s van de achterkant van de maan. Op 31 januari 1966 landde Loena 9 op de maan en maakte de eerste foto s van af de maan. Maar de Loena raketten waren niet de enige raketten. De maanraket Saturnus 5 was er ook en hij was opgebouwd uit verschillende trappen. De eerste trap zorgde dat ze door de atmosfeer kwamen. En 154 seconden was de brandstof van de eerste trap op. Pagina 8 van 9

9 Dan neemt de tweede trap het werk over van de eerste trap. De derde trap bracht hun tenslotte in een parkeerbaan rond de aarde dan kunnen de anderen astronauten even bijkomen van de lancering. En dan kunnen ze op weg naar de maan. In de raket zelf was niet zoveel plek voor de astronauten want die plek werd gebruikt voor ruimteinstrumenten. En ze aten voedsel uit kleine tubetjes, die eerst met water vermengd moest worden. De eerste poging om de maan te komen was helemaal mislukt. De Able 1, die op 1 augustus 1958 werd gelanceerd, heeft de maan nooit meer bereikt. Als een ruimteschip gaat landen op de maan word dat uitgevoerd door de computer. Pas op het laatste moment gaan de piloten het ruimteschip met de hand bedienen. De landing is een van de moeilijkste dingen van een ruimtereis. Want op de maan zijn heel veel kraters en daar kan je natuurlijk niet op of in landen. Als een ruimteschip bijvoorbeeld de apollo zijn taak heeft verbracht keert hij terug naar de aarde. De astronauten moeten dan terug naar de maanlander. Als ze dan in de buurt komen van de dampkring zitten ze in een soort driehoek. Als ze dan door de dampkring gaan wordt dat heel erg heet door de wrijving van de lucht. Als de onderzijde niet door een hitteschild werd beschermd zou het ruimteschip met de astronauten als een meteoor opbranden. Als ze dan door de dampkring heen zijn gaan de parachutes op die de snelheid tegenhouden als een soort van remmen anders zouden astronauten door de klap dood zijn want als je met de auto een paar 1000 kilometer per uur gaat en je remt niet af dan ben je waarschijnlijk ook dood. En als je 2 uur met je auto omhoog zou rijden zou je in de ruimte komen. Sterren. Sterren zijn enorme gasbollen. Sommige van die sterren zijn groter dan de zon. Maar anderen zijn weer kleiner. Ze hebben verschillende kleuren en temperaturen. Zo zijn de blauwe sterren het heetste en de rode sterren het koudste. Als je het s avonds naar de hemel kijkt zie je ook dat sommige sterren een beetje rood zijn of blauw zijn. Zo hebben de meeste sterren in een sterrenbeeld ook een andere afstand van de aarde. Sommige staan dichter bij de aarde en anderen weer verder weg. Maar die afstand kunnen wij niet vanaf de aarde zien. Pagina 9 van 9