SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 1. Handreiking Tussenschoolse Opvang SKPO. (april 2007)

Transcriptie

1 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 1 Handreiking Tussenschoolse Opvang SKPO (april 2007)

2 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 2 De scholen van SKPO hebben in de afgelopen jaren ieder op eigen wijze invulling gegeven aan de tussenschoolse opvang (TSO). Nu deze vormen van TSO enige tijd (meestal naar tevredenheid) lopen, hebben diverse scholen aangegeven behoefte te hebben aan een hernieuwde toetsing van de gemaakte keuzes. Ook het landelijk denken over TSO is verder gegaan en is in sommige gevallen vertaald in nieuwe wet- en regelgeving. Om goede aansluiting bij de dagelijkse beleving op SKPO-scholen te bevorderen, is een werkgroep samengesteld die onder leiding van ROC-Eindhoven deze notitie heeft geschreven. De werkgroep bestond uit de volgende leden: Carla Wouters, Ouder en Coördinator TSO de Bloktempel Coen van Corven, Adjunct-directeur het Startblok Jac Janssen, Directeur de Schelp Frederique van Hout, Afdelingshoofd bovenbouw Atalanta Nellie Arens, Ouder en Coördinator TSO Theresia Lilian Stuijfzand-den Boer, Ouder en Coördinator TSO Talisman Fransje Dericks, Ouder en Coördinator TSO Talisman Lucia Geus, Directeur t Palet in Nuenen Martijn Arts, Staffunctionaris Onderwijs/Schoolcoach SKPO Ellen van der Heiden, Beleidsondersteuner ROC Eindhoven Contract Welzijn & Sport Deze handreiking heeft geen voorschrijvend karakter, maar is bedoeld om het gesprek over TSO op de scholen van SKPO te stimuleren en te voorzien van actuele 1 kaders. Daar waar in deze notitie sprake is van aanbevelingen en wenselijkheden betreft het uitspraken die binnen de werkgroep TSO breed gedragen worden. Het is aan de scholen van SKPO om daar naar eigen inzicht keuzes in te maken. 1) Organisatie De Tussenschoolse Opvang heeft te maken met diverse wet- en regelgeving. De basis wordt gevormd door artikel 45 van de Wet op het Primair Onderwijs (WPO), de Wet Medezeggenschap Scholen (WMS) en de Arbowet. Vanaf 1 augustus 2006 ligt de verantwoordelijkheid voor het organiseren van het overblijven bij het schoolbestuur. Een goede afstemming tussen verantwoordelijken, uitvoerende en gebruikers over taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden draagt bij aan een professionele invulling van het overblijven binnen het door de wet gestelde kader. In het eindrapport schrijft de minister o.a.: Het uitgangspunt in de door mij voorgestelde oplossingen is dat het overblijven een zaak is tussen ouders en het schoolbestuur. Schoolbesturen worden verantwoordelijk voor het (laten) organiseren van een overblijfvoorziening op hun scho(o)l(en). Ouders blijven verantwoordelijk voor de exploitatiekosten van het overblijven. Schoolbesturen bepalen in overleg met ouders de manier waarop het overblijven wordt georganiseerd. De rijksoverheid stelt financiële middelen beschikbaar voor onder andere de ondersteuning van de organisatie van tussenschoolse opvang door schoolbesturen. De Inspectie van het onderwijs houdt toezicht op naleving van de WPO. Na de voorgestelde wijziging van artikel 45 WPO betekent dit dat de Inspectie ook toezicht houdt op het nakomen van de afspraken die schoolbesturen met ouders hebben gemaakt over de wijze waarop het overblijven wordt georganiseerd. 1 Actueel = de situatie per april 2007

3 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 3 In de wet wordt geadviseerd over een aantal zaken afspraken vast te leggen in een beleidsplan te weten: kwaliteit, organisatie en financiën. De scholen van SKPO hebben met betrekking tot TSO de volgende 5 organisatievormen: 1. Zelf doen, alles in eigen beheer. 2. Alles uitbesteden aan een professionele kinderopvangorganisatie. 3. Gedeeltelijk zelf en gedeeltelijk uitbesteden, bijvoorbeeld een coördinator inhuren via een professionele kinderopvangorganisatie. 4. Continurooster. 5. Stichting als zelfstandig rechtspersoon. a) Algemeen uitgangspunt van SKPO is dat de afzonderlijke scholen ruimte hebben om de tussenschoolse opvang op eigen wijze te organiseren, mits zij binnen de centraal gestelde kaders blijven. Dit om recht te doen aan de diverse situaties op de scholen en de ouderbetrokkenheid te garanderen. b) Scholen geven zelf invulling aan de wijze waarop ze de TSO willen regelen, met vrijwillige overblijfkrachten of met professionele krachten. c) Het bestuur geeft mandaat aan de schooldirecteur om na overleg met (instemmingsrecht) de MR de tussenschoolse opvang (te laten) organiseren. 2) Verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheidsverdeling op de scholen moet worden geregeld en beschreven. Partijen in deze zijn: de rijksoverheid, het schoolbestuur; de schooldirecteur; ouders. De rijksoverheid: legt de verantwoordelijkheden vast regelt de kwaliteitscontrole past de wetgeving aan stelt de budgetten ter beschikking Het schoolbestuur SKPO: heeft wettelijk de eindverantwoordelijkheid van de TSO mandateert en geeft de kaders aan voor de schooldirecteuren vraagt centraal de subsidie voor scholing aan. Dit is een voortzetting van de bestaande lijn stelt, vanuit haar visie integraal management, schooldirecteuren verantwoordelijk De ouder: is de opdrachtgever is de financier heeft instemmingsrecht via de MR/GMR is bekend met de regels en afspraken die gelden op de school De schooldirecteur: is verantwoordelijkheid voor de visie en organisatie van de TSO op schoolniveau is verantwoordelijk voor de uitvoerende taken betreffende de aansturing en controle van de TSO is verantwoordelijk voor de presentatie van de scholing waarvoor subsidie beschikbaar komt is verantwoordelijk voor overleg met de MR bepaalt welke ruimtes gebruikt gaan worden voor de TSO

4 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 4 ziet erop toe dat de eventuele Stichting die de TSO regelt correct en voldoende verzekerd is en dat er in de stichtingstatuten goede afspraken gemaakt zijn over verantwoordelijkheid en aansprakelijkheidsverdeling tussen school en Stichting. 3) Toezicht In de wet staat dat het overblijven in de middagpauze onder toezicht dient te gebeuren. De organisatie zal er voor moeten zorgen dat er behoorlijk en voldoende toezicht is. Hoe dit toezicht precies wordt geregeld, verschilt per school. Het wordt door de wet niet voorgeschreven. Op elke school moet afhankelijk van de situatie en mogelijkheden het toezicht worden geregeld. De praktijk leert dat de scholen van SKPO deze vormen van toezicht hebben: 1. Toezicht door de leerkrachten 2. Toezicht door overblijfkrachten 3. Gecombineerd toezicht 4. Toezicht door onderwijs ondersteunend personeel Het is de aanbeveling dat: 1) De TSO, inclusief het eten met de kinderen, in principe wordt gedaan door TSO medewerkers. De schooldirecteur blijft verantwoordelijk voor de kwaliteit van de opvang en dient derhalve bij noodsituaties in samenspraak met de coördinator te zorgen voor een passende oplossing. 2) Op elke school voor de dagelijkse leiding van het overblijven een goed geschoolde coördinator overblijven aanwezig is. Deze coördinator heeft als specifieke taak het fungeren als aanspreekpunt. 3) Wanneer leerkrachten met het overblijven worden belast wordt de noodzaak voor de uitoefening van deze taak verantwoord vanuit het speciale karakter van de school of vanuit het pedagogisch concept van de school en wordt er gewerkt volgens de dan geldende CAO afspraken. 4) Kosten De kosten die het overblijven met zich meebrengt, kunnen worden verhaald op die ouders waarvan de kinderen van de overblijfvoorzieningen gebruik maken. Het schoolbestuur is niet verplicht deze kosten op zich te nemen. De enige uitzondering hierop is de situatie waarin scholen werken met een continurooster. In dat geval kunnen de kosten voor overblijven niet op ouders worden verhaald. Besteding van de bijdrage voor TSO die is verwerkt in de Lumpsum, wordt schoolspecifiek bepaald. De middelen zijn bedoeld om personele knelpunten op te lossen en om de tussenschoolse opvang te organiseren. Denk hierbij aan schoonmaak, verwarming, ruimtegebruik, inzet van directies, team en overhead. 5) Ruimte Volgens de wet moeten voor het overblijven - een deel van - het schoolgebouw en de speelplaats beschikbaar worden gesteld. Veel scholen beschikken niet over een apart overblijflokaal. Bovendien is het Bouwbesluit Primair onderwijs niet aan het overblijven aangepast, dat wil zeggen dat er bij nieuwbouw of verbouwing formeel geen rekening hoeft te worden gehouden met een overblijfruimte.

5 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 5 Het is de aanbeveling dat: bij een belangrijke verbouwing of nieuwbouw voor de school samen met de medezeggenschapsraad invloed uitgeoefend wordt (artikel 7p, WMS) op de besluitvorming. De MR heeft adviesbevoegdheid. indien gebruik wordt gemaakt van een apart overblijflokaal deze ruimte doeltreffend en hygiënisch is ingericht. ten behoeve van de TSO-organisatie een vaste ruimte wordt gereserveerd waar overblijfkrachten kunnen overleggen en waar een goede opslagruimte aanwezig is voor bijvoorbeeld speelgoed en poetsmiddelen. 6) Verzekering/aansprakelijkheid In de wet is vastgelegd dat het schoolbestuur als verantwoordelijke instantie moet zorgen voor een WA-verzekering voor al degenen die tijdens het overblijven bij de kinderen betrokken zijn, en verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor eventuele schade die zij zelf veroorzaken. Hiermee is dus ieder die belast is met toezicht tijdens de middagpauze verzekerd tegen wettelijke aansprakelijkheid. SKPO heeft hiertoe een overeenkomst gesloten met: March Bestuursnummer: Polisnummer: Eventuele declaraties kunnen rechtstreeks bij March worden ingediend. Afhankelijk van de situatie geeft SKPO hierbij de volgende aanvullingen: a. Wordt de TSO door een overblijfstichting verzorgd, (of andere zelfstandige rechtspersoon vanuit de school), dan is de WA-verzekering voor medewerkers niet langer van toepassing. De verzekeraar (March) geeft de volgende verzekeringen voor dergelijk rechtspersonen in overweging: 1) Algemene aansprakelijkheidsverzekering: hierin zit de wettelijk voorgeschreven WAverzekering voor de medewerkers en vrijwilliger, aangevuld met een aanvullende WAverzekering voor leerlingen die schade veroorzaken die niet door de eigen WAverzekering gedekt wordt. 2) Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering: Hieronder valt de dekking voor de bestuursleden van de rechtspersoon die hoofdelijk aansprakelijk zijn voor acties van de rechtspersoon. 3) Schoolongevallenverzekering: Deze verzekering geeft een dekking voor persoonlijke schade voor medewerker en leerlingen die betrokken raken bij een ongeval (tijdens de activiteiten en tijdens het direct gaan van huis naar de school en omgekeerd). De werkgroep beveelt zeer sterk aan dat een eigen Stichting overblijf de verzekering afsluit bij March en daarmee onder hetzelfde polisnummer valt. LET OP: Elke nieuwe rechtspersoon zal actief moeten worden aangemeld voor deze verzekeringen bij March, dit gebeurt niet vanzelf! b. Is de TSO volledig door de school zelf geregeld met inzet van eigen personeel, of vrijwilligers, dan zijn alle verzekeringen die voor die school zijn afgesloten onverkort van toepassing. c. Wordt de TSO door een externe partij verzorgd dan geldt dat die externe partij zelf zorg dient te dragen voor afdoende WA-verzekering voor de medewerkers en vrijwilligers. De schoolongevallenverzekering en aanvullende WA-verzekering voor leerlingen zal dan veelal niet van toepassing zijn. Omdat deze activiteiten verricht worden door anderen dan de school, kan SKPO hiervoor geen verzekering afsluiten. Mocht dit toch wenselijk zijn, dan zal dit in overleg door de partij die de TSO verzorgt moeten worden geregeld. Dit kan een verhoging van de kostprijs van het overblijven

6 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 6 inhouden. In deze afweging kan rekening gehouden worden met de inschatting van de grootte van het feitelijke risico. Belangrijk: De school en de partij die het overblijven verzorgt, is in principe niet aansprakelijk voor schade die door kinderen veroorzaakt wordt. Deze schade valt onder de WAverzekering van de ouders. SKPO heeft voor die gevallen waarin deze WA-verzekering onvoldoende mocht blijken, een aanvullende WA-verzekering voor leerlingen afgesloten, maar in alle gevallen wordt eerst de eigen WA-verzekering van de ouders aangesproken. Wellicht is het verstandig om ouders erop te wijzen dat zij in alle gevallen zelf zorg dienen te dragen voor een goede WA-verzekering voor de eigen kinderen. 7) Kwaliteit Om te zorgen dat het TSO beleid zoveel mogelijk aansluit bij de variëteit van de scholen binnen SKPO kunnen onderstaande punten schoolspecifiek uitgewerkt worden. Onderstaande items dienen wettelijk in de schoolgids te worden opgenomen: 1. Visie TSO 2. Pedagogische uitgangspunten TSO 3. Organisatie TSO 4. Verwijzing naar overblijfreglement Onderstaande items kunnen in het overblijfreglement worden opgenomen: verantwoordelijkheid TSO naam en telefoonnummer coördinator samenstelling TSO team hoe is de verzekering geregeld waarborgen veiligheid: - BHVers ( zie uitwerking), calamiteitenplan ( zie uitwerking) - aanwezigheid presentielijst en hoe wordt er mee gewerkt procedure aan en afmelding kosten TSO omschrijving ruimtes waar de TSO plaats vindt visie t.a.v. van gezonde voeding organisatie van toezicht draaiboek tso (regels en afspraken) communicatie tussen leerkrachten en tso medewerkers en evaluatiemomenten taak en functieomschrijving van coördinator en tso-medewerker overdracht overlegstructuur en routing bij problemen antipest protocol diversen (schoolspecifiek) Daarnaast zijn er de volgende aandachtspunten ten aanzien van de kwaliteit: BHVer: Wettelijk is verplicht dat er voldoende BHVers aanwezig zijn tijdens de TSO. De namen van de BHVers moeten bekend zijn bij elke TSO-medewerker. Calamiteitenplan:

7 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 7 De TSO wordt opgenomen in het calamiteitenplan van de school en dit wordt gecommuniceerd met de TSO medewerkers. Privacy: De TSO medewerker handelt overeenkomstig de privacywetgeving en houdt zich aan de gedragsregels die op de betreffende school staan beschreven. Arbowet: De Arbowet is van toepassing op de TSO 8) Personeel Vrijwilligersovereenkomsten: SKPO laat het de scholen vrij wel of niet met vrijwilligersovereenkomsten te werken. Vergoeding vrijwilligers: Vrijwilligers die het overblijven verzorgen vallen onder de vrijwilligersregeling van de Belastingdienst. De regels van deze regeling houden in dat indien de vergoeding per maand niet meer is dan 150 en per jaar niet meer dan 1500 dit belastingvrij is. Verder geldt als voorwaarde dat de vergoeding niet een marktconforme beloning voor verrichte werkzaamheden mag zijn. Recent is deze toevoeging ( niet marktconform ) aangescherpt door een maximaal uurtarief vast te stellen op 4,50 per uur (voor 22 jaar en jonger 2,50). Dit uurtarief is echter nog niet door jurisprudentie bekrachtigd. Indien het uurtarief hoger is dan 4,50 wordt door de belastingdienst geadviseerd contact op te nemen met de inspecteur loonheffing te Eindhoven om vrijstelling te vragen. Dit kan gebeuren in samenspraak met Martijn Arts, staffunctionaris onderwijs/schoolcoach van SKPO. Voor uitkeringsgerechtigden uit de wet Werk en Bijstand geld een lagere vrijstelling binnen de uitkeringsregels: max. 21 euro per week en 735 euro per jaar. Verzekering: Er is een WA verzekering voor alle vrijwilligers op Stichtingsniveau geregeld, zie info verzekeringen voor de details. Scholing: Het is aanbevolen dat alle overblijfkrachten TSO scholing hebben gevolgd en de coördinatoren minimaal de coördinatorentraining hebben afgerond. 9) Financieel Administratie Er dient een deugdelijke en inzichtelijke administratie te zijn. Denk hierbij aan: ouders moeten zicht hebben in de kosten geldstromen dienen verantwoord te worden jaarlijks een dekkende begroting opstellen een inhoudelijke verantwoording geven wat betreft het aantal overblijvende kinderen, vrijwilligers, beroepskrachten en scholingsuren de belastingdienst kan vragen om een overzicht van vrijwilligers, gewerkte dagen en uren, en uitbetaalde bedragen

8 SKPO-gids: Organisatie Handreiking tussenschoolse opvang SKPO / blad 8 Kosten voor het overblijven de kosten zijn afhankelijk van: de duur van het overblijven wat er voor aangeboden wordt hoe het georganiseerd wordt Tenslotte Met de agendacommissie van de GMR zal worden overlegd hoe deze notitie in de medezeggenschap besproken zal worden. Nogmaals: Deze notitie kan dan gebruikt worden als handreiking voor schoolspecifiek gebruik. Voor de schoolspecifieke situatie vraagt het schoolbestuur de medezeggenschapsraden toe te zien dat in de schoolgids of in een aparte brochure, waarnaar in de schoolgids verwezen wordt, aan de ouders informatie verstrekt wordt over bovenvermelde elementen. Bij geschillen waar schoolbesturen en ouders niet uitkomen, geldt de normale procedures in het kader van de WMO 1992 (vanaf WMS).