Wennen in kinderopvang

Transcriptie

1 Wennen in kinderopvang Wennen - WAT Kind, ouder en begeleider(s) leren elkaar kennen voordat het kind alleen en voor een lange periode in de opvang blijft. De start van de opvang wordt geleidelijk opgebouwd. 1

2 Wennen - WAAROM Belang voor kind Belang voor ouder Belang voor onthaalouder Belang voor kind 2

3 Belang voor kind Wennen tegen stress Wennen tegen angst Wennen voor welbevinden Wennen voor veilige hechting Wennen ter preventie van wiegendood Belang voor kind Wennen tegen stress 3

4 Wennen tegen stress Esther Albers onderzocht bij 64 baby s (3 tot 9 mnd) in 38 kinderdagverblijven de relatie tussen; - De kwaliteit van de geboden zorg thuis - De kwaliteit van de geboden zorg opvang - Het temperament van de baby s - Mate van stress (cortisol hormoon) Wennen tegen stress Ongeacht de kwaliteit van de zorg & het temperament van het kind, hebben kinderen in de opvang stress Evenveel stress ondanks goede zorg kinderopvang Bij goede zorg thuis, meer stress s ochtends, maar gemiddeld minder stress over hele dag Voor baby s rond 3 maand is vooral de eerste maand bijzonder stresserend 4

5 Wennen tegen stress Wat leren we hieruit? Goede zorg van kinderopvang geen invloed op mate van stress Geen duidelijke negatieve signalen sluit stress niet uit Onthaalmoment, afscheid van de ouder grote impact op kind Ouders cruciale rol bij verlagen stress kind Wennen tegen stress Kinderopvang is vaak de eerste stap buiten de familiale / gekende context. Kinderopvang kent heel wat vreemde prikkels wat een andere zintuiglijke waarneming geeft; Horen (andere kinderen, meer lawaai, hartslag, ) Ruiken (thuisgeur, geur van voeding, parfum, ) Zien (andere omgeving, zoeken naar herkenning, ) Voelen (manier van troosten, vastnemen, ) Smaken (voeding) 5

6 Wennen tegen stress Kinderen nog volop in verstandelijke ontwikkeling Verwerking van deze prikkels vergt heel wat energie Afhankelijk van temperament; Mate van sensitiviteit Mate van flexibiliteit Wennen tegen stress Wat leren we hieruit? Kind beleeft overgang bijzonder intens, vergt veel energie om dit te verwerken Aandacht voor alle zintuiglijke ervaringen Kinderen geleidelijk aan vertrouwd maken aan nieuwe prikkels Ouder en onthaalouder maken de brug tussen vertrouwd en nieuw 6

7 Belang voor kind Wennen tegen angst Wennen tegen angst Angsten bij jonge kinderen Objectpermanentie / scheidingsangst Angst voor vreemden Angst door een ingrijpende gebeurtenis 7

8 Wennen tegen angst Wat leren we hieruit? Ouder heeft cruciale rol om kind over angsten heen te helpen Stap naar kinderopvang niet laten samenvallen met andere ingrijpende gebeurtenissen (vb; stoppen borstvoeding, verhuis, terug gaan werken, ) Belang voor kind Wennen voor welbevinden 8

9 Wennen voor welbevinden Positief zelfbeeld; Je krijgt een beeld van jezelf door reacties uit je sociale omgeving. Sensitief responsieve begeleidersstijl bevordert de ontwikkeling van een positief zelfbeeld Ouders als experten van hun kind Herkenning van signalen + betekenis Gewoontes opgebouwd + effect Wennen voor welbevinden De groepen waartoe je behoort weerspiegeld in kinderopvang Ik ben OK + mijn groepen zijn OK Reflectie in handelingen (gewoontes) Reflectie in beelden (foto s, boeken), voeding (menu, organisatie eetmoment), taal (plaats voor thuistaal), 9

10 Wennen voor welbevinden Kinderen moeten zich psychisch veilig voelen / op hun gemak voelen; Sensitief responsieve begeleidersstijl / geborgenheid Structureren / voorspelbaarheid / rituelen / gewoontes Link hechting Wennen voor welbevinden Sensitief Responsieve Begeleidersstijl Ouder als expert inzake volgen & interpreteren van de signalen van zijn/haar kind Ouder heeft bepaalde gewoontes, bepaalde reacties op signalen van kind Aan de hand van wenprocedure slaan opvoeders de brug, in plaats van het kind 10

11 Wennen voor welbevinden Welke structuren, rituelen, gewoontes hebben ouders opgebouwd? Belang kennis ervan Is overname mogelijk / al dan niet aangepast Is er een gezamenlijke actie noodzakelijk Is er geen toenadering mogelijk Belang voor kind Wennen voor veilige hechting 11

12 Wennen voor veilige hechting Een kind is bij de geboorte hulpeloos en is geprogrammeerd om zorg te verkrijgen door te huilen of nabijheid van vaste verzorgers te zoeken. Indien een kind deze zorgen ontzegd worden, dan spreken we van aangeleerde hulpeloosheid Wennen voor veilige hechting Wat leren we hieruit? Ondersteunen van band tussen ouder en kind Ouder plek geven in opvang Zelf investeren in veilige hechting Veiligheid & geborgenheid bieden Ingaan op signalen van kinderen Positieve opvoedingsstijl 12

13 Belang voor kind Wennen ter preventie van wiegendood Wennen ter preventie van wiegedood Wiegedood is een plotse dood tijdens de slaap waarvoor geen medische aanleiding lijkt te zijn. 104 sterftes in Sinds de richtlijnen rond veilig slapen, 18 sterftes in Een kwart van die gevallen doet zich voor terwijl het kind in de opvang verblijft (4à5 per jaar) Één derde van deze sterftes in kinderopvang komen voor tijdens de eerste opvangdagen. De helft daarvan op de eerste dag. Een plotse verandering kan het slaappatroon beïnvloeden wat de kans op wiegedood verhoogt. 13

14 Wennen ter preventie van wiegendood Preventiemaatregelen van K&G; Wennen Kort voor de start / Na lange afwezigheid Verlaagt stress Geleidelijke verandering Extra toezicht In de woonkamer / leefgroep Normaal dat zeer jonge kinderen geregeld wakker worden overdag Belang voor kind Wennen tegen stress Wennen tegen angst Wennen voor welbevinden Wennen voor veilige hechting Wennen ter preventie van wiegendood 14

15 Wennen - WANNEER Kort voor de eigenlijke start van de opvang (maximaal 1à2 weken voor de opvang start) Na een lange afwezigheid van het kind (aangepast aan duur afwezigheid en leeftijd / draagkracht kind) Wennen - HOE Wennen als onderdeel van de onthaalprocedure & kennismaking Heeft (dienst)verantwoordelijke al dan niet een wenprocedure uitgeschreven? Zijn er aanpassingen mogelijk in functie van de noden van het gezin? (vb; specifieke zorgbehoefte, crisisopvang) 15

16 Voorbeeld Wennen - HOE - Wenmoment 1; kort ouder - Wenmoment 2; langer kind samen met ouder - Wenmoment 3; kort kind even alleen & afscheid nemen - Wenmoment 4; langer kind alleen & eten en slapen in de opvang Kort ouder Wengesprek Open, luisterende houding Praatpapier; gewoontes / rituelen / dagritme Check verwachtingen van ouder van jou Benoem knopen Geef informatie 16

17 Langer kind samen met ouder Rustig moment Ouder doet alle handelingen met eigen kind Begeleider behoudt gewoontes, observeert Onmiddellijk communiceren, afstemmen Kort kind even alleen & afscheid Ouder blijft even in de opvang en draagt het kind bewust over aan de begeleider zodat de ouder toestemming geeft aan het kind om de begeleider te vertrouwen Ouder neemt duidelijk & kort afscheid Ouder verlaat voor korte tijd (half uurtje of vol uurtje) de opvang Dit moment valt buiten de eet- of slaapmomenten van het kind 17

18 Langer kind alleen & eten/slapen Ouder verblijft kort in de opvang Ouder neemt bewust afscheid Kind blijft een half dagje in de opvang Kind slaapt en/of eet de eerste keer in de opvang Belang voor ouders 18

19 Belang voor ouders Wennen voor welbevinden Wennen voor betrokkenheid Belang voor ouders Wennen voor welbevinden 19

20 Wennen voor welbevinden Kinderopvang als eerste stap buiten de familiale / gekende context Kinderopvang mogelijks als noodzakelijk kwaad / mogelijks geen gewenste keuze Kinderopvang als verdachte context (media) Stress bij de ouder die sowieso ook negatieve effecten heeft op het kind Wennen voor welbevinden Wennen verhoogt het welbevinden van ouders; Erkenning van hun plaats als eerste opvoeder Erkenning van hun kennis en expertise inzake hun kind Wetenschap dat jij rekening houdt met hun wensen en gewoontes Vertrouwen dat jij niets te verbergen hebt Het welbevinden van de ouder straalt hoe dan ook af op dat van het kind. 20

21 Belang voor ouders Wennen voor betrokkenheid Wennen voor betrokkenheid Ouder heeft vaak geen concreet idee hoe kinderopvang werkt Ouder is niet altijd even betrokken op het kinderopvanggebeuren Ouders houden niet altijd rekening met de intensiteit van de job, de specifieke eigenschappen van groepsopvang Dit leidt vaak tot ongenoegen en ergernis Dit terwijl ouders eerste opvoedingspartners zijn 21

22 Wennen voor betrokkenheid Wennen verhoogt de betrokkenheid van ouders; Wennen geeft ouder duidelijke positie; wij staan naast elkaar bij de opvoeding van zijn/haar kind. Tijdens het wennen krijgt ouder beeld van dag in de opvang wat meer erkenning oplevert voor de specifieke context en het werk van de onthaalouder. Belang voor onthaalouder 22

23 Belang voor de onthaalouder Wennen voor pedagogische kwaliteit Wennen voor efficiëntie Belang voor de onthaalouder Wennen voor pedagogische kwaliteit 23

24 Wennen voor pedagogische kwaliteit Wennen vergroot kennis inzake opvoedingsgewoontes en aanpak van het kind Diverse opvoedingsgewoontes en aanpak worden onmiddellijk zichtbaar & bespreekbaar Betrokkenheid van ouders maakt samen opvoeden makkelijker Belang voor de onthaalouder Wennen voor efficiëntie 24

25 Wennen voor efficiëntie Een ouder die toont hoe hij/zij met het kind omgaat; Beeld zegt meer dan 1000 woorden, Beeld overstijgt taal, Onbewuste overtuigingen worden blootgelegd en bespreekbaar gemaakt. Bespaart heel wat tijd en energie Wennen voor onthaalouder Wat leren we hieruit? Wennen maakt dat ouders ons beter begrijpen / erkennen, wat voldoening geeft & de communicatie vergemakkelijkt Wennen maakt dat we het kind sneller en beter leren kennen waardoor de druk op onszelf en de groep tot een minimum wordt herleid & onze pedagogische kwaliteit stijgt Wennen bespaart ons tijd en energie 25

26 IK-boekje Ondersteunende acties Familiemuur / familiemap Eigen knuffel, tutje Herkenningspunten van thuis; geur, muziek, eten, speelgoedje, Aandachtspunten Verzekering Inschrijving & facturatie Afspraken met ouders en onthaalouders 26

27 Tips voor dienstverantwoordelijke Ontwikkel een wenbeleid / wennota die je opneemt in je huishoudelijk reglement Bespreek wenprocedure en facturatie vooraf met ouders Duid ouders op meerwaarde van wennen, ook bij tweede kind Duidt ouders op inzet van onthaalouders bij wennen, respect voor privé van onthaalouder Duidt ouders op belang observatie Zorg voor flexibiliteit in wenprocedure Bereikbaarheid ouders tijdens wenmoment Bij deze een warme oproep Wennen in ieders belang 27